Oorlogsberichten
08 streek langs den IJzer
De Engelsclte diplomatieke
zending bij bet Vatikaan
Toor (ie krijgsgevangenen
Nog de aarfceving ia Italië
Woensdag ZO Januari 1913
4
Bestuurder: J. VAN NUFFEL-DE OENDT.
De strijd in Belgie en Frankrijk
Van het Oostelijk Vechitsrein
Strijd tusschen Russen en Turken
In de Vereenigde Staten
DE OORLOG TER ZEE
De oorlog in de lucht
Gelukwenscben uit Japan
aan Z. H. den Paus.
DE VEESTAPEL
schoone grove Huiskolen
Op Zse.
Een treurige lijst
Het aantal flooden
De ramp zon aog grooter zij a
Een-en-twintigste Jaargang nummer 16
3 CENTIEMEN HET NUMMËR
ABONNEMENTEN
Zos maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
I' UITGAAF, 4 D. 's avonds 0 0 2' UITGAAF, 7 u. 's avonds 0
Pour toute la publicité commerciale et financière du journal,
s'adresser exclusivemeut k l'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxelles.
BUREELEN
Ud
TE BRUSSEL
G O O T S i 2, Beursplaats, 2
Telefoon A 3299
TE AALST
Kerkstraat,
Telefoon 114
AANKONDIOINGEN
KI. aank. (1 tot 4kl. reg.) fr. 0,60
3® bladz. (de regel) fr. 1,00
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (perregel)£r. 2,00
Sport (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuwsper regel fr. 2,Q0(
Recht.lier8tell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en flnanoieele aankondigingen zich uitslaitclijk te
wendenAgence Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel.
BERECHTIGING
In liet Duilsch Oorlogsberecht van 15 Ja
nuary 1915 melden wij dat de Puitschers bij
Soissons 2500 gevangene makten.
Deze getal is behalve oen drukkersfante
niet juist weergegeven. Het gel al gevangene
door de Duitschors gemakt is 5200.
Tot voor eenige weken nog was de streek
langs den IJzer, tusschen Veurne en Diks-
muide, eene der schoonste en der vreed
zaamste streken, die men zich voorstellen
kan.
Zoo verre als het oog reiken kon, lagen
daar prachtige weiden en uitgestrekte akkers
langs vischrijke slooten en kanalen, waar
over bestendig de zoo vruchtbaar makende
zeewind streek.
Talrijke groote en kleine dorpen, waar
van de bewoners in betrekkelijke!) welstand
leefden, lagen daar in de dichterlijkste
kalmte, rond eenige bewonderenswaardige
gothieke bouwvallen, die over vroegere
tijden van weelde spraken.
En op dit oogenblik ligt daar alles, alles
in het water, in de overstrooming, terwijl
de houwitsers alles vernielen wat door
menschenhanden tot stand is gebracht, ter
wijl het kanon langs alle kanten grolt en
de gelukzalige stilte als een kantwerk ver
scheurt.
En langs den IJzer, langs de dijken, waar
vroeger groepen schilders tusschen de tal-
looze vogelvluchten kwamen zitten droomen
en werken, ziet en hoort men thans niets
anders dan 6oldaten, atrijders, meuschen-
moorders.
Er ligt in België geene streek, die in den
loop der tijden zooveel kansen en wisselval
ligheden gekend hoeft als de IJzerstreek.
In den beginne van onze geschiedenis,met
onzeglijke menschonmoeite aan de zee ont
woekerd en onder bet beheer der graven
van Bourgogne tot een buitengewonen wel
stand gebrachtlater tot den ondergang ge
bracht onder den hiel van verschillende
overheer3chers, maar eindelijk als ingeslui
merd in wat men zekeren bloei zou
mogen noemen, ligt de schilderachtige
streek daar nu heelemaal overhoop, onder
steboven geworpen in den bayerd van den
wereldbrand, die vergezeld ging van allo
esels en rampen.
Keizer Gesar vertelde in zijne commen-
tariën dat ten tijde der Romeinsche vero
vering, deze heele streek niets anders was
dan een uitgestrekt moeras, dat bij elke
hooge tij der zee onder water werd gezet
dat een uitgestrekte arm der zee aldaar een
groot eiland had gevormd... op welks uiter
ste einde later de stad Poperinghe werd
aangelegd.
Eerst op het einde van de vijfde eeuw, had
de zee zich daar teruggetrokken, zoo dat
een groot deel van het moeras kon opdro
gen, geholpen door den natuurlijk ontstanen
IJzer, dio overgebleven waters opnam.
Daarmede was de eenigszins opgedroogde
grond nog niet vruchtbaar genoeg om be
werkt te kunnen worden en de schrijver Cu-
vier meent dat er meer dan eene eeuw tijd
noodig geweest is, om toe te laten dat zand
en kleem zich zoo vermengelden, dat er aan
landbouw en aan vruchlbaarmakiug der
streek kon gedacht worden.
Er kon langs den anderen kant aan geen
landbouw gedacht worden, zoolang de streek
niet ingedijkt was, om ze te beschermen te
gen de hooge zeevloeden, die een bestendig
gevaar blijven voor de diep liggende streek.
Het was eerst in de middeleeuwen, dat de
ridders en de kloosterheeren, die zich mees
ter gemaakt hadden van de gronden, er met
hunne slaven op uit lrokken, om de schoo-
ren tot - polders in te dijken en ze te
voorzien van onderaardsche waterafleidin
gen, die voor den tijd meesterlijke werken
konden genoemd worden.
Later, als de gemeenten ontstaan waren,
■werden liet indijken, het afwateren en het
ouderhouden der polders toevertrouwd aan
de zoogenaamde landbouwgilden en de wa
teringues democratische instellingen die
zich met eenigo wijzigingen tot op onze da
gen recht gehouden hebben.
In het jaar 1150 bekwamen deze instel
lingen oorkonden of wetten, die hare
voorrechten zoo vast mogelijk waarborgden
en dank aan dat alles werd de IJzerstreek
weldra herschapen in eene der vruchtbaar
ste van de heele wereld, zoo vruchtbaar,
zegt men, dat zij tot op onze dagen nog
bemesting behoeven.
De latere aanlegging van zeehavens en
kanaalhavens, kwam de uitbating van deze
vruchtbare streek nog bevorderen. Van i
do vroegste tijden ontstond er aan de mon
ding van den IJzer, te Lombardzijde, eene
druk bezochte haven, die er wel zal gesticht
zijn door de uitgeweken Lombarden.
In liet jaar 1160 was de kreek van den
IJzer verzand geraakt en de rivier had zich
een eind Zuidwaarts verplaatst, zoodat Lom-
Mil «U—"1
bardzijde heelemaal van de zee afgezonderd
werd.
Het is ton gevolge van cfeze natuurlijke
verplaatsing, dat men overging tot het aan
leggen van de novus portas ofte Nieuw-
poort, dat al den welstand van de oude ha
venstad overerfde 1
Het weelderig Lombardzijde verviel wel
dra tot den rang van landbouwgemeente en
ten jare 1414 moet het zijn voorrecht van
vrije stad verliezen.
Het was om dezen tijd dat de bloeiende
steden leperen, Diksmuide, Veurne en
Nieuwpoort hare prachtige stadhuizen, hare
hallen en hare kerken bouwden en hare
markten zagen overstroomen met allerhande
waren, vooral met wollen- en lakensche ge-
weefsels van allen aard.
Maar sedert 1600 werden deze bloeiende
steden gedurig de prooien van de oorlogs
rampen. Zij waren prachtig versterkt, maar
werden godurigbestormd, afgebroken, inge
sloten, ingenomen, weer veroverd, door de
Spanjaarden, door de Oostenrijkers, door de
Franschen.... Aldus gedurig bestormd, ge
plunderd, afgebroken, ontvolkt, godurende
meer dan twee eeuwen, bleef er niets meer
van over en lagen zij daar plots als verlaten
en doode steden...
Van de heele streek bleef ten slotte nog
alleen de vruchtbare grond liggen en, dank
daaraan, dank aan den ingetreden vrede,
keerde een betrekkelijke welstand weldra
terug langs de oevers van den IJzer.
Lombardzijde zelf vond weldra eenige
vergoeding voor zijn verval. Weggedoken
achter de hooge zeeduinen, ging het over tot
de bewerking zijner door olmendreven be
schermde akkers. In zijne met thym, blauw
bes en lavendel begroeide pannen ofte
stallen, kweekte het eene zeer bijzondere
soort ezeltjes, die nu en dan in heele kudden
aangekocht werden doorDuitsche kooplieden.
Veel later, als het marktdag was in Oost
ende, kon men langs de groote baan, als
eene schilderachtige eigenaardigheid, den
langen stoet van de middeleeuwsche wagens
uit Lombardzijde bewonderen, die, getrok
ken door langooren allerhande land-
bouwvoortbrengselen naar de groote stad
brachten.
Van zijne vroegere pracht had Lombard-
zijde weldra niets anders meer te toonen dan
zijne oude kerk, waarin de visschers komen
knielen voor een mirakulens Mariabeeld
voor de Moeder Gods, de wonderbare be
schermster der strandbewoners.
En thans weer is de heele streek door den
oorlog verwoest, zóo verwoest, dat er mis
schien* eeuwen zullen noodig zijn, om alles
te herstellen als het nog te herstellen is I
Dus&sc&e bron
BERLIJN, 16 Januari (Wolff) Ambtelij
ke mededeelingen van heden ochtend uit het
groote hoofdkwartier
In de streek van Nieuwpoort zijn slechts
arlilleriegevechten geleverd.
Een vijandelijke aanval op onze stellingen
noord-westelijk van Arras werd afgeslugen.
Bij een tegenaanval veroverden onze troe
pen twee loopgraven en namen de bezetting
gevangen.
Het ia den laatsten tijd meermalen ge
noemde La Boisselle, noord-oostelijk van
Albert, is gisteren geheel verwoest en door
de Franschen ontruimd.
Ten noord-oosten van Soissons lieerscht
rust. Het aantal van de in de gevechten van
12-14 dezer vermeesterdeFransche kanonnen
steeg tot 35.
Kleine, voor ons gelukkige gevechten
hebben plaats gehad in Argonne en het
bosch van Consenvoye, ten noorden van
Verdun.
Een aanval op Ailly, zuidoostelijk van
St Mihiel, leed onder liet zware vuur schip
breuk.
In de Vogezen is niets van beteekenis
gebeurd.
Fransche bron
PARUS, 16 Januari, Het artilleriege
vecht rond Nieuwpoort en ten zuid-westen
van Rousselaere wordt voortgezet. Ook tus
schen de Leie, de Oise en den omtrek van
Lens bepaalt de strijd zich bij artilleriege
vechten.
Nabij Angres en ten zuiden van Notre
Dame de Lorettes werden vijandelijke steun
punten vernield. In den omtrek van Soissons
duurt de strijd voort, alhoewel de krijgs
verrichtingen tegengewerkt worden door
den steeds wassenden vlood der rivieren.
In de Argonnen en in de Vogeezen, even
als rond Verdun en in den Elzas blijft de
toestand onveranderd.
Ouiische bron.
BERLIJN, 16 Januari. (WolfF.) Ambte
lijke mededeelingvan heden morgend uit het
groote hoofdkwartier
De toestand is ongewijzigd. Het regen
achtig weer en de mist hébben alle krijgs
verrichtingen onmogelijk gemaakt.
Oostenrijksche bron.
WEENEN, 16 Januari. (Wolff.)
In West Galicie en Russisch Polen geen
verandering. Behalve artilleriegevechten,
viel niets meldenswaardig voor.
Ook in de Karpathen en in Bukovina bleef
alles kalm.
Russische bron
PETROGRAD, 16 Januari. (P. T. A.)
In Polen en Oost-Pruisen is de toestand
onveranderd.
In Galicie en de Karpatheu worden de
krijgsverrichtingen door den sneeuw en de
koude verhinderd. Wij houden bergpassen
bezet. Een der regimenten van grootvorst
Michaël Kaukasische afdeeling gelukte erin
een belangrijke bergpas te nemen, doordien
do soldaten zich aan d$ staarten hunner
bergpaardjes hangend, zoo den berg beklom
men en de Oostenrijksche troepen in den rug
vielen.
Russische bron.
PETROGRAD, 16 Januari. (P. T. A.)
Officieele mededeeling van den generalen
staf van het Kaukasisch leger.
Ton einde een» verkeerde opname van on
ze krijgsverrichtingen in - Arbeitsjan te be
letten, acht de algemeene staf van het Kau
kasisch leger bet noodig, te vorklaren, dat
eene wijziging in de veldplannen is gebracht
hetgeen eene troepenverplaatsing uitlokte.
Wij hebben onze troepen nu bijeenge
trokken op verscheidene vooraf bepaalde
plaatsen. Alleen bij Wandril ontmoeten wij
eene kleine vijandelijke afdeeling. wij heb
ben Arbeetsjan niet moeten ontruimen, doch
alleen onze troepen opgesteld op eene plaats
waar zij beter position kunnen bekleeden.
(NOORD AMERIKA)
WASHINGTON, 16 Januari. (Reuter).
Senator Lodge heeft in den Senaat aange
drongen op de benoeming vaneen commissie,
om te onderzoeken, of de Vereenigde Staten
zich voor helgoval vaneen oorlog voldoende
voorbereid hobben. Hij bestreed de macht
spreuk, dat men door gereed te zijn, den
oorlog uitlokt.
0oslenri|ksche bron.
WEENEN, 16 Januari. (Wolff.)
Mededeeling van het opperbevel der Oos
tenrijksche vloot.
Sinds 16 Oogst, toen wij de Zenta verlo
ren, onderging de Oostenrijksche vloot niet
de minste verliezen, alhoewel zij genoeg
beschoten werd. Integendeel is de Fransclie
onderzeeër Curie vernield en een slagschip
van het stelsel Courbet buiten strijd gesteld.
Sinds 3 November is buiten de onderzeeërs,
geen enkel vijandelijk schip aan onze kusten
gezien.
Jan Olieslagers bijna verongelukt.
Dezer dagen is de gekende vlieger Jan
Olieslagers, met zijn toestel gevallon in de
buurt van Galais, maar, geluksvogel die hij
is, kunnen we ook llians weer melden, dat
hij er goed van afgekomen is.
Hij vloog op een tweedekker, dichtbij de
kust, waar, gelijk men weet, de windstroo-
mingen zeer verraderlijk kunnen zijn. Ten
gevolge van een panne bleef zijn motor staan
en juist op dat oogenblik kreeg hij moeilijk
heden met wervel- en valwinden.
Van een hoogte van ongeveer 30 meter
stortte de tweedekker, dien Olieslagers in
gezelschap van zijn oudsten mecanicien, pro
beerde, ter aarde.' Het toestel is natuurlijk
vernield, maar de vlieger en zijn helper lie
pen met den schrik en eenige onbeteekende
verwondingen vrij.
De Londeusche correspondent van de Temps
schrijft:
In sommige kringen heeft men twijfel geo-
perd over den indruk die de onderrichtingen
door den minister van buitenlandsche zaken
gegeven aan den buitengewone!) gezant, bij
Am H. Stoel, Sir H. Howard, in Italië zouden
kunnen maken. Daarom heeft lord Crowe,
bijgevoegd onder-staatssecretaris van buiten
landsche zaken, eenige dagen geleden aan de
protestantsche vereenigingeu van Londen ge
schreven
Ik ben gelast door sir E. Grey u te berich
ten, dat alvorens sir H. Howard naar het Va
tikaan te zenden, de Engelsche regeering
hare inzichten had medegedeeld aan het Ita-
liaansch gouvernement, Ik zal er bijvoegen
dat het altijd is aangenomen geweest dat de
afvaardiging van tijdelijke of bestendigo zen
dingen naar het Vatikaan hoegenaamd niet
strijdig is met de waarborgenwet en dat de
Italiaansche regeering hierover nooit de min
ste opmerking beeft gemaakt.
Zooals de brief van sir E. Groy uitlegt is
het hoofddoel der zending den nieuwen Paus
geluk te weuschen met zijne troonsbeklim
ming en tevens om in de katholieke middens
van Rome het Engelsch standpunt uit te leg
gen in de huidige omstandigheden.
Eene andere reden is dat, hoewel de Ier-
sche katholieken en de groote meerderheid
van het Engelsche publiek de houding van de
regeering goedkeuren, er nog zekere katho
lieke middens zyn waar men een zeker wan
trouwen koestert en ook die wil men over
tuigen. Dat zulks niet onmiddellijk zal ge
schieden. begrijpt men, maar men hoopt dat
spoedig alle misverstand uit den weg zal ge
ruimd worden.
Volgens een bericht van de «Times» uit
Rome, beeft een geestelijke orde, waarvan
eene afdeeling te Tokio is, vernomen, dat de
Japansche regeering zinnens is, een en bui
tengewonen gezant te zenden naar Rome, ten
einde Z. H. den Paus met zijne troonsbestij
ging geluk te wenschen, en diplomatische
betrekkingen met het Vatikaan aan te kuoo-
pen.
R00DE KRUIS VAN BELGIË
K0MITEIT VAN GENT
Het inlichtingenbureel van het Roode Kruis
van België, Komiteit van Gent, gevestigd Sint
Pietersnieuwstraat, 35. gelast zich ook met
het verzenden van pakjes en geld aan de Bel
gische krijgsgevangenen in Duitschland.
De pakjes mogen niet meer dan 5 kgr.,
wegen en aan de krijgsgevangenen mag niet
meer dan 30 mark per maaud gezonden wor
den.
De dienst wordt kosteloos gedaan. Echter
worden door de Duitsche Bank, die de geld-
verzendingen waarneemt, 5°/0voor de kosten
gerekend.
Het Syndikaat der Vleeschhouwers van
Gent heeft aan de overheid een verzoek
schrift gericht, om te vragen dat het tekocp
stellen en slachten van kalveren te Gent
zou verboden worden.
De Landbouwersbond heeft dat verzoek
schrift op de krachtdadigste wijze onder
steund.
Het valt in het oog dat, als de kalveren
gevet en jong verkocht worden voor de
slachterij, er later groot vee zal ontbreken.
Die kalveren worden gevet met (zoete)
melk, zij verbruiken er dagelijks 15 liters
die melk zou in dezen tijd beter de menschen
ten goede komen.
Indien het verboden ware vette kalveren
te Gent te slachten dan zou men die dieren
voeden met gewoon voeder, zoodat ze niet
zouden vet worden, maar opgroeien tot
vaarzen en stieren of ossen.
Als men wil zou men bet verbod kunnen
bepalen tot de vaarzekalvers dat de stier-
kens gevet en verkocht worden is van
minder bezwaar op konditie dat ze niet allen
onder het mes komen.
Op die manier zou vooreest eene groote
hoeveelheid zoete melk voorhanden blijven
voor den melkhandel of om er boter van te
kernen.
Ten tweede, men zou voorkomen dat de
veestapel volkomen uitgeroeid worde, het
geen eene groote schaarschheid aan vleesch
melk en boter voor gevolg zou hebben.
Bevoegde menschen zeggen dat het hoog
tijd is dat er ernstige maatregelen genomen
worden. Wordt dat niet gedaan dan zal men
do jammerlijkate gevolgen te betreuren
hebben.
Aangekomen aan 't Sas te Huysegem
(Denderleeuw),
(eerste kwaliteit).
V. Heepemans,
Koster, Liedekerke.
Depaketboot Orbnogue van de Messagerie®
Maritimes is uit Alexandria te Napels aan
gekomen. De kapitein verklaarde, dat de
dag der aardbeving toen de Orenogub zich. v
op ongeveer 30 mijlen van de kust bevond,
verscheidene geweldige schokken gevoeld
werden. De verschrikte passagiers denkende
dat de stoomor gestrand was of eene aanva
ring had gehad, kwamen in allerijl naar
boven gevlucht. Eens de paniek voorbij,
zette bet schip zijnen weg voort en naderde
de kust tot op ongeveer 200 meters afstand.
Een verschrikkelijk en ijzingwekkend
tooneel vertoonde zich voor aller oogen.
Heel de kust stond in vlammen en het groot
ste deel der huizen was verdwenen. Da
vuurtorens waron door de zee verzwolgen
en meer dan 300 sloepen dreven op de barea
rond.
Ziehier de lijst der vreeselijkste aardbe
vingen, welke, in het verloop der laatslo
eeuw voorkwamen.
Jaartal Plaats Aantal slachtoff.
1822 Vernieling van Aleppe 20.000
1829 Spanje 6,000
1842 Kaap Haïti 5,000
1856 Gal a b ren 10,000
1860 Mendoza Argentina 7,000
1868 Peru 25,000
1902 Martinika 30,000
1902 Turkestau 10,000
1905 Sicilië en Calabren 2,500
1906 San Francisco 1,000
1908 Galabren en Sicilië 50,000
a
a
ROME, 16 Januari. (Reuter). De koning,
de koningin en de hertogin-weduwe van
Aosta hebben de gewonden in het hospitaal
bezocht.
Het Giornale d'Italia zegt dat een vreemd
gezantschap den wensch heeft te kennen ge-
even, om in bet buitenland een beweging
tot hulpverschaffïng op touw te zetten, op
dezelfde wijze als er plaats had ter gelegen
heid van de ramp van Messina. De Italiaan
sche regeering heeft echter terstond ver
klaard dat op 't huidige oogenblik niet een
enkele beweging inden vreemde in 't belang
van Italië kon worden aanvaard, met hot oog
op den kiesclien aard van den internationalen
toestand, zoowel ten opzichte van de onzij
dige, als de oorlogvoeronde staten.
Het Giornale keurt het besluit goed al®
weergevende het algemeen gevoelen.
Een vluchteling heeft nog aan de Messa-
gero verteld dat er in de streek van Magli-
ano Marsi meer dan 1500 menschen zijn
edood. Er zijn ongeveer 200 menschen in
leven gebleven. De brand heeft er het ver
nietigingswerk voltooid.
Het is tot hiertoe niet mogelijk het aan
tal dooden zoo maar ten naasten bij te schat
ten. Evenwel mag men nu af reeds zeggen,
dat deze ramp bijna zooveel slachtoffers zal
geeisclit hebben als deze van December 1908
toen er te Messina en omtrek rond de 50,000
dooden waren.
Een klein overzicht kan althans gemaakt
worden.
Avezzano telde 11,000 inwoners, Celano
10,000, Pescina 10,000 en Frasacco 4,000.
Van Avezzano weet men zeker dat heel de
stad vernield is, en dat er slechts eenige
honderden, hoogstens 800 gered zijn.
Van Celano, Pescina en Frasacco is nog
niets te melden, doch alles laat veronder-
stollen dat daar ook bijna de geheele bevol
king is gedood.
Enkel in deze vier plaatsen zou men dus
meer dan 30,000 dooden te betreuren hebben.
En in tal van andere plaatsen derzelfde
provincie zijn ook vele slachtoffers.
Deze ramp zal dus ook bij de grootste
welke binnen eene eeuw voorvielen mogen
gerekend worden.
Volgens een bericht uit Napels hoeft pater
Alfani, de beroemde Natuurkundige, en
Bestuurder van het Observatorium in Valle
Pompeji, gezegd De aarbeving door ons
toestel geregistreerd, schijnt het rampspoe
digst te hebben huisgehouden in een cirkel
met een straal van meer dan 100 mijl,welk®
centrum in de provincie Potenza is gelegen.
De verbinding met Potenza is verbroken
men vreest, dat daar een groote /•amp heelt
plaats gevonden.
VERLOREN Groote Zwarts
TREKHOND, lange staartlederen hals-
band niet koperen nagelen.
Goede belooning aan den terugbrenger,bij
De Ryck-Limpens, Aalst.
