Een redevoering van den
Buitschen Rijkskanselier
3JJUUK[aQ JJöpl
Z16J g
11 11111
BERLIJN, 27 Februari. Aan het
bareel van den Bondsraad zetelen de
rijkskanselier venBethmann HoUweg, dr.
Helfferich, Zimmerman en een groot aan
tal gevolmachtigden tot den Bondsraad.
Het Huis is zeer dicht bezet; de tribu
nen zijn overvol.
Do voorzitter, dr. Kaempf, odent de
zitting te 11 1/4 uur. Op de dagorde staat
het voorzetten van do eerste bespreking
van de rijksbegrooting voor 1917, in ver
hand met de nieuwe belastingsvoorstellen.
De rijkskanselier von Bethmann HoU
weg neemt bet woord
Mijne Ileeren
Terwijl onze krijgers daarbuiten in het
trommelvuur der ioopgraven staan en
onze duikbooten met doodsverachting de
zee doorkruisen, terwijl wij in het vader
land haast aan niets anders te werken
hebben dan kanonnen en munitie te maken,
levensmiddelen to kweoken en rechtvaar
dig te verdeelen, raidden dezen, tot het
i hoogtepunt gestegen strijd om leven en
toekomst van ods rijk, stolt de dag van
heden ons slechts éón eisch, die alle poli
tieke kwesties, uitweudige als inwendige,
overheerscht
Strijd en Zege(Bravo).
\JHet 'door den Rijksdag, verleden week,
i smet 'overweldigende meerderheid besloten
Uoestaan van de oorlogskredieten, heeft
i aan heel de wereld ons onwederroopelijk
jibesluit, te vechten, tot de vijanden tot
don vrodo bereid zijn, kond gedaan.
(Bravo.)
Hoe deze vrede er tiit zien zal,
daarover is na het toelaten van de be
spreking dor oorlogsdoeleinden veel in de
pers geschreven en op vergaderingen ga-
sprokon geworden. Ook in het Pruisisch
Huis van vertegenwoordigers werd on
langs uitvoerig besproken, of en welk
landgewin en welke overige nieuwigheid
de vrede ons brengen moest. Hoe beslis
send deze kwesties ook voor onze toe
komst zijn, hoe diep zij derhalve terecht
de gemoederen roeren, toch beschouw ik
het voor mij als vervroegd aan zulke
debatten deel to nemen. (Zeer juist). Van
op mijne plaats bij voorbaat beloften doen
ot' in bijzonderheden tredende voorwaar
den te formuleeren, waro nutteloos. De
vijandelijke machthebbenden hebben hot
rijkelijk gedaan, tiebbon elkander buiten
sporige verzekeringen gegeven, hebben
daarmee echter alleen bereikt, dat zij zich
steeds dieper in don oorlog verstrikten.
(Zeer juist.) Hun bijval lokt mij niet aan.
Wat ik over richting en doel onzer voor
waarden zeggen kon, heb ik herhaaldelijk
gezegd. Aan den oorlog een einde te
stollen, door een duurzumen vredo, die
ons schadeloosstelling verleent voor al
het geleden onheil, die
een sterk Duitschlcoid liet bestaan
en de toe komst-verzekert,
(levendig bravo), dat is ons doel, niet
ineer en niet minder.
In verband met da grooto vraagstuk
ken der binnenlandsche politiek, wil ik
mij ook tot eenige algemeen© bemerkin
gen beperken..Evenals met de oorlogs
doeleinden loopen ook do meeniugen
over den vorm van onze binnenlandsche
politieke verhoudingen uiteen. De nieuwe
orienteering Geen urooi woord. Ik
spreek het vandaag voor den eersten keer
uit, want het verwekt zoo licht eene
valsche voorstelling, alsof wij het slechts
te bevelen haddon of wij ons nieuw orien-
teeren willen of niet. Neten,mijne hoeren,
de meatce tijd met een vernieuwd volk
is daar. (Zcerjjuist I)
I)e geweldige oorlog heeft hem gescha-
•en. Een geslacht, dat ddor liet beleven
m zulke schrikkelijke dingen, tot in de
nenste snaren van zijn gevoel geschokt
geworden, een volk, waaraan bot
aangrijpend woord van eenen veldgrau-
wen dichter zeggen kon, dat zijn armste
zoon ook zijn getrouwste was (bravo),
'een natie, die het duizendvoudig iederen
dag ondervonden heeft, dat alleen de
gezamenlijke kracht het uitwendig ge-
Vaar. kan liet hoofd bieden en doorstaan.
Mijne hoeren, dat zijn lovende krachten,
dio zich door geen partijprogramma van
rechts noch links laten bedwingen of uit
hun spoor brengen. (Zeer juist)
Overal waar politieke rechten te rege
len zijn, gaat het er niet om het volk te
beloouen voor datgene, wat het gedaan
heeft (zeer juist), dit denkbeeld scheen
mij altijd vernederend maar alleon om
de juiste staats- en politieke vorm te
geven van wat dat volk is. Wij staan
voor oen grooto geestelijke, huishoude
lijke on sociale taak na den oorlog. Wij
kunnen ze slechts .oplossen, wanneer do
gezamenlijke krachten, waarvan de ver-
eenigingons alleen in staat stelt den
oorlog te winnen, in vredestijd verder
samenwerken kunnen.
Dat icordt niet geregeld naar den maat
staf eener partij,
maar dat veroischt de inwendige macht
van den staat en dezo eisch zal doorge
dreven worden. Wie opwerpen wil dat
na den bevrijdingsoorlog voor honderd
jaar de hoop op eene nationale hervor
ming van liet innerlijke Duitsche wezen
teleurgesteld werd, moge heel het ver
schil lusschen de ageerende invloeden
overzien. De tijden, toen in de regeerin
gen de kabinetspolitiek heersohte, en de
vrijheidsgezinde slrooming min of meer
kosmopolitisch was, zijn te boven geko-'
mon. Toen lichtte de sociale gedachte
slechts in weiniger brein. Thans heeft zij
het gansche volk in al zijne klassen, over
iederen stand en iedero kwestie heen,
aaugevat en tot een onscheidbare een
heid samengebracht.
Gelijk ook goede behoudsgezinde man
nen. liet opgeruimd erkennen, zoo geloof
ik, zal ook ieder bedachtzame verdediger
van het volkenrecht
onze monarchistische inrichtingen naar
waarde toeten te schatten. (Zeer juist)
Lloyd George enz. willen aan de we
reld doen gelooven dat hun doel is,
Duilschland van het Pruisische militarisme
to bevrijden en aan het Duitsche volk
demokratische vrijheden te schenken.
Waar wij moeten bevrijd wot dm,
zullen toij er zetf voor zorgen
en wat liet militarisme betreft, weten wij
allen vóór den oorlog wist Lloyfi
George het ook dat onze aardrijks
kundige ligging altijd aan het woord van
Frederik den Groote doet denken Tou-
jours en vedette
Werkzamer dan in inrichtingen, die op
een vasten monarchistischen grond steu
nen, kan de macht niot uitgevoerd wor
den. Door niets werkzamer dan door een
monarchie, die haro wortelen in het volk,
in de uitgebreide lagen vindt, en uit deze
nooit uitgedorde levensbron, uit de liefde
dea vrijen mans hare krachten schopt. En
niets anders is de zin geweest der keizer-
gedachte en van het Pruisisch koningdom.
Van de toekomst keer ik weder tot de
gebeurtenissen van het lieden.
Mijne laatste rede vóór den vergader
don Rijksdag op 12 December 1910 gold
hel voorstel van Duilschland en van zijn
bondgenoolen, vredeshonderhandelingen
to beginnen.
Ons optreden vond in de neutraio sla-
ten een levondigon weerkUvk in de be
kende onderhandelingen van den president
der Vereeuigde Slaton, in hel optreden
van het Zwitsersch Eedverbond en van de
Skandinavische rij konkwam dat tot bo-
redoneerdo uitdrukking. Bij do vijanden
was do verbeton oorlogszucht hunner
machthebbers sterker dan do kreot om
vrede der volkeron. Hun antwoord was
groffer on vermeteler, dan welk verstan
dig mensch ook, bij ons en in do neutraio
'J
UU UQKI9JJUQD Q
landen, kon verwachten. (Zeer juist).
Het uitwerksel van dit dokument van bar-
baarschen haat en hoon is duidelijk. Onze
bondgenootschappen en fronten staan
sterker en hot Duitsohe volk is eensgezin
der dan ooit l (Bravo.) Op onze tegen
strevers valt do vreeselijke schuld aan
het verder bloedvergieten on de vloek van
de lijdende menschheid neer. Zij waren
het die de hand der verstandhouding af
gewezen hebben.
Mijne heeron,
over de zeeversperring
die wij, in vereeniging met Oostenrijk-
Hongariê, rondom Engeland, Frankrijk
en Italië gelegd hebben, heb ik den 3
Januari, vóór uwe hoofdkommissie ge
sproken. Op de toenmaals bekendge
maakte nota, in welke wij de versperring
aankondigden, hebben wij van de noutrale
staten antwoorden met voorbehoud en
handhaving der belangen bekomen. Wij
ontkennen de groote moeilijkheden niet,
waarin de neutrale scheepvaart
geraakt is, en zoeken naar de mogelijkheid
ze te verzachten. Tot dat doel willen wij
de neutraio staten ook grondstoffen welke
zij noodig hebben, als kolen en ijzer, in
het bereik van onze krachten toevoeren.
Maar wij weten ook dat al deze moei
lijkheden ten langen leste toch slechts
veroorzaakt zijn door Engeland brutale
lyrannie. (Zeer juist). Deze knechting van
heel den niet Engelschen handel willen
en zullen wij breken. (Bravo). Wij komen
daarbij de vervulbare wensclien der neu
tralen te gemoet, zoover we kunnen.
Maar niet te min kunnen wij, bij ons
streven daarnaar, de gronzen niet over
schrijden, die ons voorgeschreven zijn
door het omvedcrroepelijk besluit,
het doel dor versperring onverwaardelijk
te maken.
Ik bon er zeker van, dat eens het tijd
stip komen zal, waarop zelf de onzijdigen
ons voor deze vastberadenheid dankbaar
zijn, want (le vrij Hold der zee, naar
dewelke wij strevon, [komt ook hun ten
goede.
De Vereenigde Staten
zijn, zooals men weet, eon schrede verdor
gegaan als de Europoosche onzijdigen.
President Wilson heeft na de ontvangst
onzer nota van 31 Januari do diplomati
sche betrekkingen ruw afgebroken. Een
authentieke mededeeling over de redenen
die hij aan zijn stap geeft, is mij niot
toegekomen. (Luistert, luistert De
gezant der Vereonigde Staten hier in
Berlijn heeft zich daarbij beperkt, den
staatssekretaris van builonJandsclia zaken
mondeling liet afbreken der betrekkingen
mede te deelen en om zijn pas te vragen.
Deze vorm van afbreken der betrekkin
gen tusschen twee in vrede met elkaar
levende groote naties is
wel zonder voorgaande in de
geschiedenis. (Zeer juist,)
Bij gebrek aan een ambtelijk dokument
ben ik verplicht op een onzekere bron to
steunen, en wel op den door Reuter
medegedeelde!) Inhoud eener boodschap,
dio President Wilson den 3 Februari aan
het Kongres beeft gericht.
Volgens dit bericht zou do President
gezegd hebben dat onze nota van 31 Jan.
plotseling zonder voorafgaande aandui
ding de in de nota van 1 Mei 1910
gedane belofte zou ingetrokken 'nebben.
Er bleef de regeering dor Voroenigde
Stalen daarom geen andore keus over
die met hare waardigheid en oer over
eenstemde, dan don weg in to slaan, die
ze in haar nota van 30 April 1910 aan
kondigde voor liet geval dat Duilschland
zijn duikboot niet wilde opgeven.
Mijne hoeren, indien doze bewijsgron
den eclit zijn, dan moet ik ze volstrekt
tegenspreken. (Zeer juist). Sedert eene
eeuw werden do vriendschappelijke be
trekkingen tusschen ons eu Amerika
zorgvuldig gehandhaafd. Wij hebben ze,
zooals Bisowrk Dot eons zog-ie, ais liet
re ESStCSraRasnsav
sa BVV^IllXX
testament van Frederik den Groote
hooggehouden. Beide landen hebben zich
bij nemen en geven goed hij bevonden.
Sedert liet uitbreken van den oorlog is
het ginds over 't water andere geworden.
Oude leerspreuken werden
omvergestooten.
Den 27 Augustus 1913, gedurende da
Mexikaansche beroeringen, hoeft Presi
dent Wilson in eon solemneele bood
schap aan hot Kongros gezegd, dat hij
dacht het bestefegebruik van het volken
recht aangaande de onzijdigheid aan te
wenden, door »o weigeren aan beide
oorlogvoerende partijen wapenen en
krijgstuig lo leveren. (Luistert, luistert)!
Een jaar later, in 1914, werd, naar het
schijnt, dit gebruik niet meer goed
gevonden. Amerika heeft aan de Entente
ontzaglijke massa's oorlogstuig geleverd
en terwijl men met ijverzucht waakt
over hot recht der Amerikaansche bur
gers, om ongestoord en vrij naar de
landen der Entente te reizen on dwars
door het zeeslagveld ongestoord en vrij
met Frankrijk en Engeland allen handel
te drijven, zelfs zulken handel voor den
welkou wij met Duiisoh bloed moeten
betalen, schijnt hetzelfde recht van den
Amerikaanschen burger tegonover de
Middenmogondheden niet even gelijk
geldig en waardig te zijn.
Men protesteert wel is waar tegen
eenige maatregelen van Engeland die liet
volkenrecht schenden, maar toch schikt
men zieliger in. Onder zoodanig- opgetrok
ken toestanden doet het verwijt van
onachtzaamheid zonderling aan.
Mot dezelfdo beslistheid moot ik het
verwijt terugwijzen, dat wij door den
aard der terugtrekking der toestemmingen
gedaan in onze nota van 4 Mei, de eer en
de waardigheid der Vereenigde Staten
zouden gekrenkt hebben. Dat deze toe
stemmingen afhankelijk waren van zekere
vooruitzettingen, hebben wij reeds vooraf
uitdrukkelijk openbaar aangekondigd.
(Zeer juist.)
Ik bid u, Mijne Hoeren, zich het slot
mijner nota van 4 Mei 191G te herinne
ren, waarin wij zegden dat wij bij het
voeren van den duikbootoorlog, de vor
men van den kruiseroorlog zouden in acht
nemen. Ik neem de vrijheid dozo woorden
hier nogmaals vóór lo lezen
Inden strijd om zijn bestaan, welke
Duitschland gedwongen word te voeren,
kan Duilschland zich toch door de neu
tralen niot laten opdringen, de belangen
der onzijdigen te vrijwaren door eene
beperking van dit wapen, wanneer zijne
tegonslrevers toegelaten worden, alle
middelen, in strijd met hot volkenrecht,
naar believen aan te wenden. Zulk ver
langen kan mot do natuur der neutraliteit
niet vereeniybaar zijn. De Duitsche re-
goering is overtuigd, dat de regeering
der Vereenigde Staten, er verre af is ons
zulks le vvillon opdringen, zulks blijkt
uit de herhaalde verklaring der Ameri
kaansche regooring, welke tegenover alle
oorlogvoerende machten besloten is, do
gekreukte vrijheid ter zoo te herstellen.
Diensvolgens verwacht de Duitsche
regeering, dat haro nieuwe onderrichtin
gen aan dezeestrijdkrachten, ook inoogon
der regooring der Vereenigde Staten van
Amerika alle hinderpalen, voor de vor-
wozontlijking van do samenwerking, om
nog lijdons dezen oorlog- do
herstelling van de vrijheid ter zee,
aangobodon in de nota van 26 Juli 1916,
uit den weg te ruimon, en zij twijfelt er
niet aan, dat do regooring uer Vereenigde
Staten, thans ook bij do Engelsche re
geer! ng, de
spoedige inachtneming van alle
maatregelen des volkenrechts nadruk
kelijk zal verlangen en doordrijven
welke voor don oorlog algemeen herkend
waren eu bijzonderlijk genoemd worden
in de notas van 23 December-1914 eu 5
November 1915, door de Amerikaansche
uaaiaajwvHDg-hrauiaKHaAvnvpi nya sio'iy
re^cêinng~TaïT^'üe
■FipiBrg-
gezonden
Moesten deze voetstappon dor Veree
nigdo Staten niet tot den gowenschten
ui's'.ag voeren, do wetten der mensche-
lijkheid bij allo oorlogvoerende natiën to
doen gelden, dan zou de Duitsche regoo
ring zich tegenover een
staat van zaken
aien, (Hoort Hoort waarvoor zij zich
volle vrijheid der beslissing moet voorbe
houden.
De rogeering Jor Vereenigde Slaton
heeft ons de ontvangst on zo;- mededeeling
van 4 Mei, bevestigd, door haro nota van
10 Mei. Wanneer zij daarin do meening
uitdrukte, dat zij daarin zeerde, niet van
oordeel te zijn, dat de instandhouding der
nieuw aangekondigde politiek in zake de
voering van den duikbootoorlog, afhan
kelijk te maken van den uitslag der di
plomatische onderhandelingen tusschen
de Amerikaansohe regeering en eone
andere regeering, ïoo was zulks zoo
rechtstreeks in strijd, met hetgeen wij
in onze nota klaar en zonder eenige
mogelijkheid van misverstand gezegd
hadden, dat een nieuw antwoord van
onzentwege aan het wederzijdscli stand
punt niets zou veranderd hebben.
Dat echtea de veronderstelling, waar
aan wij da terugneming onzer vollo
vrijheid van besluiten gehecht hadden,
reeds lang in feite bestond, daaraan zal
zelfs ook niemand in Amerika twijfelen.
Engeland had de afsperring van Duilsch
land niet opgegeven, doch integendeel
zonder inachtneming verscherpt. (Zeer
juist) Onze vijanden waren niet te
bewegen, tot hot inachtnemen der grond
regelen van het volkenrecht welke voor
den oorlog algemeen herkend werden,
noch voor het volgen der wetten dor
menschelijkheid. De vrijheid ter zee,
welke Aruei-ika in samenwerking met
ons, volgons de uitdrukkelijke verklarin;
van den president, nog tijdens den oorlo,
wilde herstellen, hebben onze vijanden
enkel nog meer geknakt, en Amerika
heeft zulks niet verhindert. Dat is «publici
juris
Nog op het einde van Januari kondig
de Engeland
eene nieuwe spergebiedcerhlaring
voor de Noordzee
af, en daarover waren sinds 4 Mei reeds
negen maanden verloopen. Kon liet
iemand als eeno verrassing aanzien, dat
wij op 31 Januari de vrijheid ler zee als
niet hersteld aanzagen cn daaruit onze
besluilselen trokken (Zeer juist)
Doch de zaak strekt nog verder over
het zuiver normale gebied. Wij, die lot
een overeenkomstvrede bereid waren
strijdön voor ons leven, tegen een vijand
die van in den beginne liet herkende
volkenrecht met de voeten getreden heeft
De Engelsche hongerblokkade, ons
vredesaanbod, zijne terugwijzing door de
Entente, de oorlogsdoeleinden des vijands
welke naar onze vernietiging streven, de
redevoering van lieer Lloyd George, zijn
tocli ook in Amerika bekend.
Ik zou verstaan hebben, dat de Veree
nigde Staten als behoeders van liet vol
kenrecht, dezes wederherstelling bij alle
oorlogvoerende volkeren op gelijke wijze
nastreefden, wanneer zij, bezield door den
wensch de wereld don vrodo terug to go-
ven, maatregelen genomen hadden, om
het©inde van hot bioedvorgioten af te
dwingen.
Doch onmogelijk kan ik er eene «er
en levenskwestie van het Amerikaansche
volk in zien, eonerzijds en
alleen tegen ons
met het volkenrecht te schermen.
Onze vijanden en de Amerikaansche
kringen welke ons kwaad willen, hebben
geloofd le kunnen wijzen op een belang
rijk verschil lusschen onze handelwijze en
deze der Engelschen. Engeland, zoo wordt
er gezegd, vernietigt alleen ekonomische
uon. Duilschland ochtor.
schonlovons, die ^herstelbaar «ijn. Nu,
mijno Hoeren, waarom kwam er bij Co
Engelschen geer. Amerikaanse!» monsciieo-
ieven in gevaar. Wel, allooi., om do
neutrale landon en
voornamelijk Amerika zich vrijwillig
schikten naar de Engelsche bevelen.
(zeer waar 1), en ie Engelschen dieasvol-
geijs ook doel konden bweike» zonder
ge-.vold te gobru'jon
sk-
sxauZx
veniicligt mon-
^ff"'ss:jr"j^:r'iïï^f^nnj rLii cv "iliT-L .IV jTjT
eono aeesporre bij miduel van «ïijnea en
duikbootoo rond bet eilanden aa*--j
alle neutralen mede, dat zulk spergebied
ingericht in, on dat, wanneer eon hunrecr
schepen dit gebied nadert, dit 'den op
eigen visiko blootstelt aan vernieling dsor
mijnen of duikbooten.
Dus jui^t ons geval.
Jïn hoe oordeelt Sir Percy
Werkelijk zoo Zulke aankondiging
ware volkomen in orde en wanneer
Wat zou er gebeurd zijn, indien d.-* I Engelsche of neutrale schepen, dozo
Amerikanen dezelfde waarde geheoht
hadden, aan bet ongehinderd reizigers-
en goederen verkeer mot Bremen en Ham
burg, in plaats van met Liverpool eu
Londen (Zeer jui3t Hadden zij hot
gedaan, wij waren van den vijand bevrijd
gebleven. Doch het was eene Ameri
kaansche opvatting, dat onderworping aan
Engelsche macht eukontrool vereonigbaar
is iuel neutraliteit en de herkenning- der
Duitsche afwoermaatregelen, niet vereo
nigbaar is met de neutraliteit. (Zeer goed!)
Overzien wij-heel de zaak. Do afbreuk
der betrekkingen met ons, de nage
streefde mobilisatie van alle neutralen
tegen ens, zijn niet in 't belang van de
vrijheid ter zoe, door de Vereenigde
Staten afgekondigd.
Zij brengen niot nader tot den vrede,
ook door President Wilson gowonscht.
Veeleer moeten zij or toe leiden, de
pogingen om Duitschland uit te hongeren,
aan te moedigen en liet bloedvergieten
nog le vermenigvuldigen. Wij beklagen
de afbreuk der betrekkingen met een
volk, dat door zijne geschiedenis bestemd
scheen MET ons, niot TEGEN ons, voor
gemeenzame idealen op te treden. Nadat
echter onze eerlijke vredeswil door de
vijanden slechts met krijgshoon ont
haald is.
geeft het voor ons geen terug
meer maar enkel een vooruit
(Bravo
Dat Engeland de verscherpte aanwen
ding van het duikbootwapen, als het
grootste verraad der wereldgeschiedenis
zou voorstellen, was te voorzien. Enge
land houdt zich nu eenmaal voor dun
voorbeschikten beheerschef aller zeeën
en voor den algeineenen weldoener van
heel het raenschdom. Hot volkenrecht
met zijne regelen over den zeeoorlog is
voor do anderen onbeperkt bindend, docli
voor Engeland, slechts tot zooverre het
zijne oigone belangen toelaten.
Lord Lytton verklaarde onlangs nog
in liet Hoogerhuis, uls iels zeer natuurlijk
dat de zeepollcie aan Engeland toebe
hoort. .Wie heeft daar Engeland mede
gelast Wie bewaakt Engeland? Iedereen
die ziel» aan de Engelsche gewoonheid
niet onderwerpen wil. Recht on moraal,
alles naar den rekbaren Engelschen eko-
nomiachen of militarischen nood, uit te
breiden of in te toornen, wordt als verra
der van. de menschelijkheid voorgesteld
of bij do Hunnen eu Zeeroovors
goworpon. Voor den oorlog, toen er nog
geen bekommering kon zijn over de Duit
sche duikbooten, was liet anders, en bo
merkenswaardig is
het oordeel eener Engelsche overheid
sir Percy Scott,
dagteekeneixJo van 14 Juli 1914, dus kort
voor het uitbreken van den oorlog. Tegen
zijn oordeel, dat de toekomst in een nieu
wen oorlog aan de duikbooten behoorde,
werd opgeworpen, dal de duikboot, inge
volge zijner technische natuur, niet kon
gevangen nemen, doch enkel vernielen.
Zulks was echter tegen do menschelijk
heid on zou een terugkeer wezen naar do
barbarij.
In zijn antwoord, inden Tames beriep
Sir Perey zich op de volgende veronder
stelling: Een eiland, dat in zijne voedings-
verzorging van liet vasteland afhangt,
goraakt in oorlog. De vijand houdt liet
voor eono hoofdzaak, hem allen toevoer
minachtten en da versperring trachtten
te verbreken, zoo kon er niet aangenomen
worden, dat zij er voor vroedzame doel
einden kwamen. Wanneer zij in den
grond geboord werden, kon zulks niot
als een terugkeer naar het wilde en do
zeerooverij in den scherpston vorm
aanzien worden. (Hoort 1 Hoort
Dus juist het standpunt dat icij
verdedigen.
Alleen, dat dit nog versterkt en meer
gewettigd is, door het feit dat het eiland
volk het zelf was, dat met de uithonge-
ringsmethode begon en ons tot afweer
middelen uitnoodigde. (Zeer juistIk
herhaal en tegenover den ophitsingsveld
tocht welke Engeland in de wereld tegen
ons voert onderlijn ik het
Onze huidige duikbootoorlog is een
antwoord op de hongerblokkade
(zser juist), weilce Engeland sinds het
begin vah den oorlog tegen ons uitvoert.
De Engelsche machthebbers betrouwden,
zich in de hoop, dat de oorlog lien niet te
duur zou te staan komen. Do arbeid te
lande zou naar een oud voorbeeld door do
verbondenen gedaan worden en Albim
moest onkel door bare fiere vloot, zonder
eonig verlies aan menschen, het geheole
Duitsche volk, door uithongering tot
overgave dwingen. Het recept was voor
Engeland niet geheel nieuw.
Ik herinner u aan d3 beruchte concen
tratiekampen, waarin Engeland de vrou
wen on kinderen dor dappere Boerenstrij
ders sleepte en daar aan de onmenschelijko
behandeling prijs gaf, met het bekende
doel, door haar lijdon, de weerstands
kracht der in 't veld staande mannen te
verzwakken. Zooals iu het Engelsch par
lement toegegeven werd, had doze maat -
regel, welke voor immer'eene schandvlek
op den Engelschen naam zal vormen, in
't geheel de gewenschte uitwerking niet.
Hij had - den uitslag, den weerstand der
Booreu te verhoogon en den oorlog te
verlengen. Het is eene zoldzamo vionie
der geschiedenis, dat de huidige Engel
sche kabinetsoverste Lloyd George die
thans niot genoeg heeft aan kraclituit-
drukkingen waarmede hij tegen de Duit
sche barbaren te velde trekt, dat het deze
zelfde Lloyd George was, die destijds in
het Engelsen Lagerhuis vaststelde, dal
15 tot 16,000 onschuldige vrouwen e:i
kinderen, de Engelsche gruwzaamheid
ten offer gevallen waren (Levendig
Hoort HoortVolgons zijne opgaven
bedroog bijvoorbeeld de kindersterfte on
der de 12 jaar, in de concentratiekampen
41,6 per honderd (Hoort Hoort l) In
feito was zulks riog hooger.
De toenmalige Engelsche minister van
koloniën, Chamberlain, die trachttar do
regeeringspoliliek te verdedigen, gaf too,
dat de kindersterfte in Oranje Vrijstaat
soms lot 55 per honderd bedragen had.
Deze verhouding was het gevolg eener
stelselmatige uitroeiïngspolitiek, doordien
do ongelukkige vrouwen en kindoren
onvoldoende voedsel uitgereikt werd
(iloort Hoort 1), niet eens, omdat er
gebrek was aan voedsel, doch met inzicht.
Ook in zake geneosmiddelen liet alles te
wensehen. Deze feiten neem ik uit geene
strekking hebbende propagandesclirifien,
doch uit de officieele verslagen der be
sprekingen in het Engelsch Lagerhuis
(HoortHoortwaarin dozo feilen vast
gesteld werden.
iuiiiii i ii ..TTïï7ir:T-r.i-.n u.iu
ifris d.ii wilde 1 c>. nu, t'.en
^aid'j^a oorlog, jOge j 'lailscwlaud in 't
groot i■«uiWGï'de.i.
In a-s Boeroiiuot log betrof hot volgens
do opgaven van sir Lloyd George 150.006
vtouwen cn kinderen, waarvan er 15 tot
16,000 aan de ba»l»aarsciie
methode der Engelsche oomogsooering
ten ofier vielen. In don huidig^n oorlog
zou ü*t gansche Duiisclie volk, mot zi'na
nagenoeg <0 muliooa raenschan, met
vrouwen en kindoren, grijsaarde on zie
ken, door henger en ontbering tot oi>dt>> i
werping gedwongen worden, zou er np
die wijze aan Engeland eene zegepraal
verschaft worden, welke het door zijne
wapens niet kon behalen. (Zeer waar
Mijne Hoeren Het is Engeland, dat
van in den beginne van dezen oorlog,
niet een oorlog van leger legen leger,
doch oen oorlog van volk tegen volk ge
maakt heeft. (Zoor juist 1) en nadat liet
zulks gedaan heeft, nadat zijne macht
hebbers onze vredesboreidschap, op spot 1
en hoon onthaaldon, blijft aan den Duil-
Bchen veraedigingswii niets anders over
dan het woord van Goethe
Au/einen groben Klotz gehort
ein grober Keil.
(Levendjgebijval). Bij haar schelden, ziet
do Engelsche regeeriug zich genoodzaa'.ty
haar volk rustig te slellon, meld-
zekering, dat zij spoedig het duikb.
gevaar zul nmosler Morden. Nu, j
zullen dat afwachten. In tusschen t.
verklaren, dal de tot hiertoe b"
uitslagen van don duikbootoorlog
de verwachtingen onzer marine i
verre overtreffen.
(Levendige bijval). Natuurlijk kan ik u j
geen bepaalde cijfers geven. Onze
zeoversperring is ter nauwernood vier
weken oud, on in deze vier weken valt
dan nqg de versohooningtijd voor hu
schepen, welke, daar zij op 1 Februari
op vaart waren, niot meer konden go-
waarschuwd worden. Vau een groot doel
onzer duikbooten liggen geene berichten
vóór, daar zij nog onderweg zijn. Waar
berichten in kwamen is het succes groot.
De vijanden geven, natuurlijk, slee its
een doel hunner verliezen op. Neemt men
dat alles samen, zoo bewijzen de cijfers,
welke wij tot hiertoe in.de drukpers ver
openbaard bobben en die slechts oen deel
dor verzenkingen betreffen, dat wij
met den bereikten uitslag meer dan
tevreden kunnen zjn.
(Bravo Berichten der vijanden over
schepen welke liet spergebied doorbroken
hebben, berichten waarop zij bijzonder
bogen, kunnen ons doorgaans niet raken.
Wij hebben namelijk geene blokkade ver-
klaard, doch alleen een bepaald sperge
bied aangekondigd, waarin ieder schip
met een dadelijken aanval te rekenen
heeft. Dat er dus eenige schepen de ver
sperring ontsnapten, is verstaanbaar.Aan
den belrachion uitslag verandert zul.-s
niets. Wij weten, wal wij ©enerzijds
de verzenkingen, anderzijds door de s. g
der neutrale scheepvaart, welko thans
reeds zeer groot is, bereiken moeten.
Dapk aan do onvergelijkelijke dapper
heid onzer duikbooten (bravo 1) hebben
wij liet volle recht, de verdere ontwikke
ling der zaken
met volle vertrouwen
tegemoet te zien. (Levendige bijval).
Om te sluiten, nog een kort woord
Na het weigeren van ons vredesaanbod,
sprak onze Keizer in de boodschap van
12 Januari het vertrouwen uit, dat iedero
Duitsche man- en vrouwenkracht, in hei
ligen toern zou verdubbelen over dd
nrouwe bewezene macïilzucht en veruio
tigingswoede des vijands. Hoezeer dit
vertrouwen gewettigd was, heeft ii-i
Duitsche volk, in al zijne deelen bewezen:
in den strijd, tehuis, aan het werk, in cu i
wil om alles te verdulden. Een stre go
winter ligt achter ous, streng voorname-
