woord
Een l^x-strug*
sm
DAGBLAD
van IVE. Terwagne
PARASOL Cgnie
De CrfyGna.nen van Judas en Da Jcod Epiiraïm
SPREEKUREN VAN
M. R. MOYERSOEN
Belangrijk Bericht
Leve de Vrije Handel
VollGülsjs afschaffing flsr
iüVOorYcrpnnlspB
- 'A
Vijf-en-twintigste jaargsny tiysnmec 26
CENTIEMEN
Vrijdag 31 Januari 1919
Drukker-Uitgever: J. Van Noffel-De Gendt.
Burcelen Kerkstraat, 9 en 22, Aalst»
Soeialistisclie volksvertegenw.voor Antwerpen
M. Terwagne, de socialistische volksver
tegenwoordiger voor Antwerperf, die heel
den tijd der bezetting in Holland verbleef
en d°ar met de pen en root het woord uit al
zijne krachten deel nam aan den strijd legen
aktivism, ontmoediging, enz., is sinds 1914
ean heel ander persoon geworden.
Thans nog, te Antwerpen teruggekeerd,
stelt hij vastbesloten het Vaderland boven
de partij. Zijn geloof en vertrouwen in liet
VaderlaDd is nog zoo lievig en vurig als ten
tijde der moorderijen van Dinant.
ThaDfl zou hij willen, dat de socialistische
partij zou kiezen tusschen Vaderlandsliefde
en het verdui'.scht internationalisme.
Te dien eindo hoeft hij volgend schrijven
gericht aan de leden van het Federaal
Comiteit der Werkliedenpartij te Antwerpen.
Dit schrijven is ook medegedeeld geworden
aan den Landelijken Raad, aan de parlemen
taire graep der partij en aan Le Peuple
Aan de leden van het Federaal
Komiteit der Werldiodenpariij
Antwerpen.
Het is onnoodig te trachten le verbergen,
dat er oen diep verschil van dunkwijzo is
tusschen mij en degenen, die schijnen de
meerderheid te zijn in liet Antwerpsch Fede
raal Komiteit der Werkliedenpartij.
Het is beter zulks vast te stellen dan het
te verbergen en to trachten tot een vergelijk
te komen. Wat mij betreft, ik verafschuw
de regelingen over kwesliën van beginselen.
Eone partij is niet alleen sterk door
schijnbare éénheid, doch ook door de mora
liteit. Er zijn oógenblikken, dat de eenheid
moot geofferd worden aan de moraliteit.
Een dezer oogenblikken is thans aange
broken. In de laatste zitting van het Federaal
Komiteit heb ik door den voorzitter rerno-
snen, dat hel Komiteit, zetelend tijdens den
«orlog. de vredesgezinde beweging der
^entraalmachten heeft goodgekeurd en de
ontworpen conferencio van Stockholm door
giet vüurloopig bureel der luternationale, ais
een wensohbare uitkomst vau don oorlog
aanzien had.
Ik was van een tegenovergesteld gedacht
en ik heb in mate mijner krachton, hot ge
dacht verspreidt, dat hel voor den vijand
worken was, indien men de zedelijke weer
standskracht der verbondenen trachtte te
schaden of zou zooken zich in plaats te stellen
van de wettige gouvernementen der verbon
den staten, door eene vrede of verzoenings
beweging met hot misdadige Duitachland op
touw te zetten, vooraleer het uur der boete
zou geslagen zijn,
Ik deel de opvalling niet, volgens toelhe
dc wereldoorlog alleen door het kapitaUsm
zou veroorzaakt zijn. eene theorie welke
voor gevolg heeft dat de gruwelijke misda
den tier Duilsche barbaren zouden worden
verontschuldigd en do verantwoordelijkheid
zoowel op do sluehtodera als op d« beulen
zou werpen.
Ik geloof niet dat er eene overeenkomst
mogelijk is met de Duitsche sociaal demo-
kralen. die zich op 4 Oogst 1914 in den ban
van het sooialism en van het menschdom
zetleden, door ons onschuldig en onzijdig
lat.d, ondanks het gegeven woord, zonder
een protest U laten overrompelen, evenmin
als met degenen, die gedurende den ge
heolcn tijd van den oorlog aanslag pleegden
op den zodelijktm moed van onze militaire
en burgerlijke btvolking, door hunne zwart
VZRVULÖ VAK
NAAR R. D. N«
219* VERVOLG.
Maar ik heb u meesteresje gemaakt.
Hoeveel rijtuigen hebt ge vader
Drie, de landauer, de coupé en de
Victoria.
Wilt ge ze mij leenen
Alle drie
Ja, alle drie te gelijk met de paarden,
Gij hebt ze alle drie toch niet noodig.
Cyrillus en ik znllen don landauer
nemen, dat is deftiger.
En wie zal ae coupé en da victoria
gebruiken
Ik zie wel, dat ge alles wilt weten.
Welnu wij zullen in de rijtuigen 't speelgoed
laden, dut wij willen koopen, en dat zullen
we hier brengen.
En dan vroeg Pont Joubert.
En dan Dan behangen wij den gehee-
len tuin met speelgoed, hangen er lantaarns
tusschen, openen net ijzeren hek, opdat alle
arme kinderen onzer wijk kunnen binnen
komen en een vroolijkè kerstmis zullen
hebben.
Het is dit jaar zulk een zaoht weer.
gallige leergangen het einde van den
oorlog zonder overwinnaars, noch over
wonnenen, de internationale broederlijkheid
ondanks alles en zonder waarborgen.
Eene internationale overeenkomst kan
slechts vruchtbaar zijnindien zij tusschen
de socialistische partijen gesloten loordt die
begrip en eerbied hebben voor vrijheid en
■echt en die daarvan voldoende bewijzen
gaven;
Het officieel orgaan der Antwerpselie
Federatie «De Volksgazet» voert thans eene
politiek, waartegen ik besloten ben uit al
mijne krachten te strijden en waarmede ik
geen oogenblik het miuste uitstaans wil
hebben.
Het orgaan verschoont 't plichlige Duilsch-
land en vermijdt stelselmatig over de Duit
sche misdaden te spreken
Het stelt de Duilsche sociaal-.demokraten
en de Belgische socialisten op denzelfden
voet
In strijd met de beslissingen van den Lan-
delijken Raad der Werkliedenpartij, is het
vol lof voor de neerlaagvoorspellers aller
landen, voor Mac Donald en Cnowden in
Engeland, voor Longuet in Frankrijk, zelfs
bij gelegenheid voor Lenine en Trotzky,
wier'zonderlinge gehechtheid aan Duilsch-
land, onlangs door onloochenbare Ameri-
kaanzche dokumenten bewezen werd
Het steunt zelfs Troelstra tegen onzen
vriend de Brouckóre
Kortom het bevoordeeligt al de leeringen
der defailisten
Voor wat betreft do bïnnenlaudsche poli
tiek ging De Volksgazel zelfs zoo ver, het
vraagstuk der internationaliseering der
Vlaamsehe kwestie op te werpen, thesis
welke vroeger door de aktivisten verde
digd werd.
In het Federalen Komireit werd zelfs
door een lid beweerd, dat de verslagen dor
zittingen van den Laudelijkon Raad, i
Le Peuple afgekondigd, eon strekking,
hadden.
Zulks heteekent genoeg, dat oen afgrond
ons thaus scheidt.
Het ware onzer onwaardig, zulks niet
vast te stellen.
Wat wij, mandstaris der Anlwerpsche
Foderatie en van hel arrondissement Ant
werpen betreft, ik voel het mijln plicht u te
verzoeken klaar en rechtzinnig heel de
kwestie voor de loden der partij bloot te
leggen, opdat deze zouden beslissen.
De oorlog heeft ons tegenover nieuwe
vraagstukken gesteld. Men moet ze opldsaen.
Het socialism moet de gedachte aan natie
en vaderland niet uitsluiten. Het is zaowel
onze phchtvurig ons vaderland te bemin
nen en te verdedigenals goede socialist te
zijn. Daarover moet er geen misverstand
zijn.
Ik vraag u maatregelea te nemen, opdat
er geen zou zijn, evenals ik het doe, door u
deze verklaring te zenden.
Met mijn beste gevoelens.
(get.) TERWAGNE.
Antwerpen, 25 Januari 1919.
't Blijft nu af te wachten of de Landelijke
Raad, M. Terwagne niet zal op de teenen
trappen, omdat hij al te klaar te kennen
geeft dat hij door den oorlog nationalist
gewordea is
Volksvertegenwoordiger en Schepen der stad
NIEUWSTRAAT 47, AALST
den Maandagf D\jnsdag, Vrijdag en Zater
dag, van 8 tot 11 ure 's morgens.
Den Woensdag en Donderdag is hij in
Brussel weerhouden door de zittingen der
Kamer van Volksvertegenwoordigers.
En Skoda blijft met de kanonnen, die
hem veel geld gekost hebben, aan zgn vin
gers. Berlijn heeft geen lust meer om naar
Londen te schieten, of liever, de lust ont
breekt niet, doch, d© tijden zija veranderd...
Baron Skoda heeft reeds gepoogd de
kanonnen te verpassen aan de Polen en de
Oukraniërs, doch die kunnen ze niet gebrui
hen....
Daarom wil Skoda ze nu verkoopen aan
wie ze hebben wil...
Geschiedenis van
■twee reuzen kanonnen
Indien een enzer lozers lust heeft twee
reuzenkanonoen, monsters van 530 centi
meters te koopen, is er misschien middel er
aan een civiel prijskon aan te geraken. Hij
beeft zich maar to wenden tot bet bestuur
der werkhuizen Skoda, de gekende Oo3leD-
rijksche kanonnengieterijen, alwaar zij ver
krijgbaar zijn.
't Schijnt zoo wat een grapje te zijn, doch
hot is ernstig.
Ziehier de geschiedenis dezer kanonnen
Deze werden inde maand April laatstleden
besteld door generaal Ludendorff in persoon.
Er was namelijk kwestie, nog vreoselijker
moordtuigen to vinden, dan de groote Ber
tha's waarmede Parijs gebombardeerd werd.
Do ingenieurs vau Iirupp zetton zich aan
't werk en na veel en lang overwegen, zoe
ken en plannen maken, was men klaar....
op 't papier.
Men had het stelsel gevonden voor een
kanon, dat do Amerikanen zelf als liet sterk
ste kanon ter wereld zouden betitelen. Met
dat kanon zou Londen in puin geschoten
worden 1
Ludendorff, die alles in 't groot op had,
zelfs te groot, beeldde zich in, dat binnen
weinige weken Louden zou opgehouden
hebben te bestaan.
Doch, waar moest man nu dat kanon doen
gieten In do werkhuizen van Krupp had
men nauwelijks tijd genoeg om de obussen
te maken, de andere militaire loveraars
hadden do handen vol met de tanks er, tie
veldartillerie, welke door de legers die Foch
moesten tegenhoudeij, langs om dringender
gevraagd weiden.
Overal antwoordde men aan Ludendorff
dat het onmogelijk was aan de monsterka
nonnen te beginnen, vooraleer eonige maan
den zouden verloopen zija.
Doch Ludendorff was haastig on wondde
zich tot baron Skodi, den Ooslenrijkschen
bondgenoot, die spoedig het taakje aannam.
Zoodra de plannen aldaar aangekomen
war6u, zette men zich aan 't werk. Alle 2,
dagen telefoneerde Ludendorff, om le
vrageu of het werk vorderde. - 't Gaat
oed antwoordde men hem. Daar Luden
dorff steeds aandrong, werden do werklieden
met het woord, de daad, drinkgeld en ook
zweepslagen aangespoord.
Nu kwamen echter de Duitsche tegen
slagen, de doorbraak en do wapenstilstand,
zaken welke noch door Ludendorff', noch
door Skoda voorzien waren. Dan kwam ten
slotte nog de revolutie en do werkhnizen
van Skoda werden onder voogdij van den
Arbeiders en Soidatenraad geplaatst. Deze
besliste dat al de werken, welke niet voor
de helft uitgevoerd waren, zouden stilgelegd
worden. Volgens do vakkundigen waren de
kanonnen van Ludendorff' meer dan drio
kwart geëindigd en zij werden dus afge
werkt.
Nn liggen zij reeds eenigo weken klaar.
Het zijn praóhtige doch vreeselijke stukken.
Iutusscheu is Ludendorff echter verhuisd.
Het Duitsch gouvernement wil van deze
kanonnen niets meer weten en ook de Prui
sische minister van oorlog is er niet voor
aan te spreken... Skoda schrijft, telegrafeert,
smeekt, roept alle overeenkomsteu en kon
trakten in, doch vrnchleloos. Het oude
Duitachland is dood en hot jonge wil de
schulden van het oude niet betalen. Do
rekeuing zal reeds groot genoeg zijn....
aan da Bestuurders der Pensioenkassen,
Hier en daar zijn nog Lijfrontmaatschap-
pijon welke de stortingen over 1918 nog
niet verricht hebben, omdat zij niet gelukt
zijn in het uitwisselen der marken
terwijl op Poslbureelen en Nationale Bank
allo Duilsch geld voor slorring in de Lijf-
rentkaa geweigerd werd.
Welnu, op aanvraag van den heer Volks-
verlegenwoordigerR. Moyersoen, Voorzitter
van hot Verbond der Pensioenkassen van
Aalst en omliggende, he&ft de Algemeene
Bestuurder dor Spaar en Lijfrentkas, door
bijzo.ideren brief van 27 Januari, dit gunstig
antwoord verleend, dat alle belanghebbenden
verheugen zal.
De Pon9ioenmaalschappijen mogen recht
streeksch aan den algemeenen bestuurder
inzenden, «en bordereel van aangifte dei-
marken, tot storting in de Lijfrentkas,
samen met de gewone stukken welke daartoe
noodig zijn, namelijk opsomming en stor
tingsbordereelen, globaal boekje, en des
gevallend, het spaarboekje der maatschappij
mot het grijs kwijtbriefje N° 7, vermeldende
het bedrag dat uit de Spaarkas in do Lijf
rentkas moet overgeboekt worden.
Door buitengewone toegeving zullen der
gelijke stortingen ten laatste tot 15 Februari
aanveerd en nog op het dienstjaar 191S
ingeschreven worden.
Voor alle inlichtingen mag men zich ten
allen tijde wendon tot E. H. Cyr. Demeester,
Schatbewaarder van het Verhond der Pen
sioenkassen.
dat we een Meiavond zullen hebben, vader,
en gij zult in uw huis nooit zulke vvoolij ke
gezichtjes gezien, en zulke blijde kreten ge
boord hebban.
Pont Joubert omhelsde zijne dochter.
Ik geloof, zeide hij, dat ge aan een
half dozijn rijtuigen nog niet geuoeg zult
hebben.
O, vader, wat zijt ge goed 1 riep Ma
rie A'nge maar....
Wel 1
Ik heb geen geld om de zes rijtuigen
te betalen.
Zend mij de rekeningen antwoordde
Pont Joubert.
Marie An ge kustte haar vader hartelijk en
ging toon weer naar Pampy.
Zorg voor de drie rijtuigen, Pampy, en
ga meê.
Ja, kleine mamzelle.
Een half uur later reden de drie rijtuigen
weg.
Miss Emily on Pont Joubert zagen ze ver
trekken.
Welke gouden harten, zoide zij.
Miss Emily, zeide Pont Joubert, de
kinderen willen een kerstboom maken voor
de armen, laat ons hun voorbeeld volgen
Zorgt gij voor den boom. ik zal de takken
wel versiereo.
I-Iet gezantschap van Engoland, te Brus
sel, deelt weer oene lange lijst mede van
artikelen, die vrij uit Engeland in Bulgië
mogen ingevoerd worden. Daaronder treffen
wij aan: cement, vlaskoorden, naphte voor
motors, brandolie, vernisolie, petrol, ter
pentiin, enz.
De En^elsche overheden doelen ook mede
dat zij heel welwillend do aanvragen tol
invoervergunning voor de volgende waren
zullen in aanmerking nemen: harnasleder,
gelakkeerd leder, opgelegd peerdenvleosch
en visch uit Noorwegen.
Van andere zijde wordt ons gemeld
Volgens eeas medadeeling uit ofticioele
bron, is door den Ministerraad beslist ge
v/orden, de invoervergunningen voortaan
vollodig af te schaffen.
Deze beslissing zal in da handelswereld
met greote voidoeniug worden vernomen.
Leve de Vrije Handel 1 en bet rijk der
woekeraars is voor goed geëindigd 1
koloniën woonden deze vergaderingen bij.
Ook de Chineesche vertegenwoordiger
woonde de morgendzitling bij.
'8 Morgeods werden de afgevaardigden
van Australië, Nieuw Zeeland, Japan en
China gehoord.
'a Namiddags legde M. Henry Simon,
Fransche minister van koloniën, zijne
gedachten over de koloniale kwestje uitoon.
Er werd ook gesproken over de koloniëa
in betrek met den toekomstigon volkeren
bond.
De Duitsche koloniën.
Zooals men ziet, nemen de debatten over
de Duitsche koloniën meer uitbreiding en is
de kwestie nog verre van opgolost.
Duitschland bezat in 1914 builen Europa
913,000 vierkante kilometers koloniën.
Deze waren bevolkt door 15 1/2 millioen
mwonora. In Afrika bad men Togo, Kamc-
oen, Oost Afrika, Zuid West Afrika; in
China Kiao Tcheou, in den Stillen Oceaan:
deel vau Nieaw Guinea en de eilandon
Bisinarck, de Carolinen, de Mariameo, Mars
hall, Samoa.
De buitonlandsche haDdel dezer koloniën
bedroeg in 1913 ongeveer 450 miljoen,
waarvau 250 miljoen voor den uitvoer.
Al deze koloniën zijn sinds 1914 iu handen
der verbondenen: Deze van het VerreOosten
en van den Stillen Oceaan, werden genomen
door de Japanners, Australiërs en Nieuw
Zeelanders; deze van Afrika, dour de Engel-
schen, de Franschen, de Belgen on do
Portugeezen.
Wat zal er met deze koloniën gedaan
worden
Twee vraagstukken worden opgeworpen
Volgens het eene zou het grootste doel
der Duitsche koloniën overgelaten worden
aan den Volkerenbond, die het beheer en
de exploitatie zou iu banden geven van deze
of geene mogendheid
Van den anderen kant vragen verschillige
mogendheden deze of gene kolonie to mogen
aanhechten. Zoo vragen do Japanners de
eilanden van PoIyne3si, gelegen boven
Evonaarslijn Australië vraagt Niouw
Guinea en de afhankelijkheden Nieuw
Zeeland vraagt Samao Oost Afrika vraagt
Duilsch Zuid West Afrika Belgie vraagt
een deel van Duilsch Oost Afrika Frank
rijk vraagt oen deel van Tago en vau
Kameroen, hei overblijvende aan de
Eagelsche koloniën overlatende. Tot hier
toe is mon nog niet 't akkoord...
Op het oogenblik dat de kwestie vau
Duitsch Oost Afrika moest Esproken wor
den, was M. Orts, Belgische afgevaardigde,
Algemeen© Sekretaris van hot ministerie vau
koloniën te Brussel, nog niet aangekomen.
Da Belgischs afgevaardigde in de
Kommissie der 19
De natiën die aan de vredesconferentie
deelnemen werden door de groote moguniV
heden in twee groepen gescheiden, zooals
men weet
De groote mogendheden Engeland, Frank
rijk, Vereenigde Staten, Italië, eu Japan
hebben in de bijzjndere kommissies elk
twee afgevaardigden, dat is dus 10 in hot
Officieels
Dinsdag hebben de vertegenwoordigers
de groote mogendheden twee vergaderingen
gehouden de eerste van 11 ure tot 12 1/2
are de tweede van 4 ure tot 6 1/2 ure.
Do bespreking gold de Duitsohe koloniën
van het verre Oosten en van den Stillen
Oceaan en de Duitsche koloniën van Afrika
Ds afgevaardigden der grooto Engeische
Goed, zei de Ierscho.
Hebt ge mijne vrienden geschreven
Ja, mijnheer.
KomaaD, alles paat goed, miss Emily,
gij hebt gelijk, wij zullen een vroolijkeu
kerstmis hebben.
De kinderen van Pont Joubert bereikten
de boulevards, waar eene onbeschrijflijke
drukte heersclite. De kramen waren er op
geslagen en duizenden mensohen verdrongen
er elkander. Een verdoovend maar vroolijk
geruont vervulde de lucht en de straat. De
kooplieden boden hun speelgoed met luide
stem te koop, aan de nieuwsgierigen, die
zich voor huune kamsr veadrongen.
Cyrillus en Marie Ange konden zich door
het gewoel slechts mal moeito een door
tocht banen zij. gingen recht naar drie kra
men.
In de een bevonden zich de ouders van
Parasol. De kraam was opgevuld met
trommen, vaaudels, trompetten, geweren en
sabels. De oude seldaat had slechts voor
werpen gewild, welke hom aan zijae jeugd
gen. Men kan nooit weten of het vaderland
u niet noodig heeft. Komaan, vriendje, ga
bij moeder geld halen en kom dan hier terug
om een sabel en een geweer to koopen.
Hij maakte goede zaken eu dit deed den
oudeu soldaat glinsteren van genoegen.
Het gaat goed, zeide hij tot zijne
vrouw. Ik heb een goed idéa gehad honderd
franken er aan tcjwagen.
Gij hebt altijd goede idéés, antwoordde
zijue vrouw, hem trotsch aanziende.
Eensklaps baanden Cyrillus, Pampy
Marie Ange zich een doortocht.
Wij koopen de rest, vader Parasol,
zeide de jonkman. Telt alles bij elkaar.
Pampy zal het naar ons rijtuig brengen.
Hoeveel is het
Maar mijnheer, maar mejoffrouw
alles wat wij haatten is voor u.
Komaan, Pampy, pak aan. Moedor
Parasol, goed tellen hoor, wij ncmou alles
legsp d«ü gewonen verkoopprijs. Vijftig
trunimao, twintig trompetten, honderd doo-
zert mét soldaten.... Gij verkoopt to good-
herlnnerden. Óp eon stoel gezeten, netjes j koop, vader Parasol, gij zult nooit fortuin
gekleed en met het cerekruis op de borst maken te saino i 6S0 franken, hier zijn ze.
zag hij er knap uit en indioi? een lachend* j Mario A ge bo og zich naar de oude vrouw
jongen voor de oorlogzuchtige kraam stilover en zeide
stond, zeide de grijsaard 1 - Ik wacht u hedën avond, allen gm 8
Gij most den oorlog leeren, mijn jon- jure,ïii de rue Moncey, mat de Mnderéfb
Do overige mogendheden met beperkte
belangen, zooala de groote te heeten, zijn
i9 in getal en hebben in de bijzondere
kommissies recht op 5 afgevaardigden, ia
hel geheel.
Gister meldden wij hoe sympathiek deze
19 natiën hulde brachten en recht lieten
aan Belgie. De Natiën, dlo ons land zoo aan
hun hoofd plaatsen in de oooferentie zijrt
Servie, Roemenie, Griekenland, Puftugaï,
Polen, de Britsche Dominion, de Tsjeo\6
Slowakken, China, Öiam, de Hedj&r, Bra
zilië, Cuba, Equador, Guatemala, Haitj,
Honduras, Liberia, Nicaragua, Pafiim.it,
Peru, Uraguay.
Van de vijf vertegenwoordigers d<tf 19
natiën heeft Belgie er nu ooktwesin de'
kwestie dor schadevergoedingen, fffc&teiyi
-'-'ra,
God zegens u, mijn engel, zeiden dj
oudjes.
Naast doze kraam stond die van de we
duwe Amadon. Zij was opgesierd met
pen, de eene al fraaier gaklead dan da
andere eo kleine lisvo werkdoosjes.
Hoeeacl poppen hebt ge vroeg Marl®
Ange aan Rosalie.
Ruim honderd, mejuJxouw*
En doosjes 1
Twee honderd vijftig.
Pampy ueatat alles uitê.
Maar dan heb ik niets mser.
Zooveel te beter, hier is hot ffeld. Koa*
dozen avond om 8 ure met uwe kiuderen bij
ons, wij wachten u.
Terwijl Pampy de koopwaar vaa Rosalie
wegbracht gingen Cyrillus en Marie Angp
naar de kraam van Goriuaino. Zij was vg£
boven lot onder gevuld met kinder mod-
slen.
Marie Auge voelde een traan in het oog
toen zij voor do kraunj kw^m.
Zij horinier Je zioh lo midden van die &Q-
dodge familie gewoond te hebben, al
meubeltjes te hebben zien mukeu en er zelf
aan moêgewerkt te Kobben-
Het meid ja gin? mar binnen en omhelsde
Gwmaiae en de ktnderen met vorvoetuig.
