Onze Vorsten naar Amerika.
Aankomst van vee 1b Antwerpan
Is list esn zlnnelscze
De Dniische GorlODSvliêntuigen
SlCiitKiseaigs Inbrekers.
Dp. gsyalgen esner kortsluiting.
Voor dB verapy van ar!. 310
De Hoogere Eksöümlsclie Raad
fier VerÊenc'eiien.
Leert FRARSGH en ENÜELSGR
4-
van 9" lol 15" September 1914.
raai van liet Hooger Hof zal overhandigd
worden en deze zal dan de onderzoekskoiu-
miSsie aan 't werk zetten. Indien het noodig
hfijkt Lenoir als getuige in het proces Cai 1-
Jaux te dagvaarden, dan zal de commissie in
dien zin jiandelen.
De uitlevering van Willem II.
De vraag zou reeds naar Holland Gestuurd zijn
In verband met het bericht, dat de opper
ste raad der geallieerden thans bepaald beslo
ten zou hebben de noodigc stappen te doen,
om van Nederland de uitlevering van den
ex-keizer te verkrijgen, ten einde hem in
Engeland te doen terechtstaan, verneemt de
•Pall Mall Gazette» dat dit besluit recht
streeks cn onvermijdelijk voortvloeit uit de
vroegere besluiten van de Vredeskonferencie
sedert welke, ondanks daarmee strijdige
geruchten in dit voornemen geen wijziging is
gekomen.
Moeilijkheden, die zich in verband met
doe kwestie voordeden, maakten het echter
noodig, dal de conferentie eerst de belang
rijke kweslien oploste, alvorens zich formeel
tot Nederland te wenden.
Tot de Xederlandschc regeering zal thans
indien zij niet reeds een formeel verzoek
tot uitlevering van den ex-keizer, ten einde
hem naar Engeland over te brengen, ontvan
gen heeft, zulk een verzoek worden ge
vlekt.
Ofschoon de mogelijkheid van een protest
niet uitgesloten is, vertrouwt men in de offï-
ciccle kringen te Londen, dat Nederland hel
verzoek der geallieerden zonder al te groole
vertraging zal inwilligen.
De Engelsche stoomer «Monbattan» is te
Antwerpen aangekomen met 402 koppen vee
en 9 paarden.
Een andere stoomer de «Brabandier» kwam
denzelfden dag uit Bucnos-Ayres aan met 222
ossen en 433 schapen.
Verscheidene schepen met Kanadeesche en
Argcnlijnsche runderen, worden binnen en
kele dagen te Antwerpen verwacht.
De hiernnvermclde stoomboolen zijn reeds
aangekondigd de «Belgier» wordt verwacht
heden Zaterdag met 300 Argentjjnsche ossen;
de «Waberyl» Dinsdag 23 September, mei
230 Kanadeesche runderen de «Washing
Ion Möru» Vrijdag20Sept. met 600 kanad.
runderen de «Torento» Zaterdag 27 Sept.
met 300 kanadeesche dieren de «Morinier»
Zondag 28 Sept. met 230 Argentijn, ossen
de «Wesipoo!» Maandag 29 Sept. met 160
kanadeesche runderen.
VVS
O EU DRANK!
Een gedemobiliseerd soldaat, JulesX.. van
Brussel, kwam met zijne vrouw niet al te
wel. overeen cn deze keerde bij hare ouders
lenig.
Gisteren avond liep Jules X.. tal van ber
bergen af en toen bij oordeelde dat l.ij zat
genoeg was, ging hij zijne vrouw opzoeken.
Pas had hij haar bemerkt, of hij trok een
revolver en loste twee schoten in hare rich
ting. De vrouw werd niet getroffen en nam
de vlucht.
Policieagcnlcn snelden op het gerucht der
schoten toe cn'ontwapenden den dronkaard,
waarna hij in den amigo zijne roes kon gaan
uitslapen.
Belgische soldaten, die nabij het bosch van
Aken op wankel waren, hoorden hulpkreten
opstijgen uit liet boscb. Zij snelden toe en
vonden er een kerel, die bezig was een meisje
de oogen uit te rukken, Het slachtoffer was
de keel doorgesneden en had reeds opgehou
den te leven.
De moordenaar is een student der hooge-
school van Bonn. Hij werd onder goed ge
leide naar het krijgsgevang overgebracht.
Men denkt met een zinnelooze te doen te
hebben.
Neg de Duitsche Viggens
Een misdachl van wege het Gouvernement
Dezer dagen hebben de dagbladen gemeld
dat de soldaten, die uit bezet Duitschland
terugkeeren, elk een viggentje meebrachten.
Men heeft hun eerst rechten doen betalen
daarna heeft men verboden dat ze nog vig
gens meebrengen.
Het kan zijn dat al die viggens belemme
ring op den trein veroorzaakten.
Doch de terugkcercnde soldaten gaven
blijk van praktischen geest
Zc wisten dat er te huis geen varken meer
in de kuip zit. Ze wisten ook dat hel seizoen
van het uitdoen der aardappelen gekomen is,
dat er vele aardappelen zijn en dus ook
vele kleine aardappelen, ongeschikt voor de
keuken en den verkoop.
Zc weten ook dat men die kleine aardap
pelen gebruikt om varkens te kweeken en te
vetten
Ze wilden dus een viggentje meebren
gen binnen 5 a C maanden zou dat vig
gentje een malsch verken geworden zijn en
vader cn moeder zouden vlecsch in de kuip
hebben.
Maar neen, ze mogen dat viggentje niet
meebrengen en hunne ouders moeten de
kleine aardappels maar op den mesthoop
werpen.
Ziedaar hoe de hooggeleerde hceren van
Brussel het verstaan om Belgie lierop te beu
ren en eten te bezorgen
Indien zijeenige jaren doorgebracht hadden
op een klein boerenhoveken, ze zouden voor
zeker overtuigd zijn dat zij zooveel viggens
mogelijk in Belgie moeten laten binnenkomen
zelfs uit Duitschland, zooveel te meer dat er
elders gcene te krijgen zijn.
Als die viggens eenige maanden in Belgie
zouden doorgebracht hebben met Belgi
sche patatten en meel zouden gevoed geweest
zijn, is liet te denken dal ze genoegzaam Bel
gisch burgerrecht zouden verkregen hebben
o het voorrecht te genieten door de Belgen
opgeclen te worden.
Zooals liet niet die viggens is, is het met
veel andere dingen.
Eene verklaring van den Hollandschen
vliegtuigfabrikant Fokker
Fokker, de Hollandschc vliegtuigbouwer,
die er 3G00 voorde Duitschersin den oorlog
maakte, heeft vertelt dat zoo de oorlog nog
langer geduurd had, de artillerie geen dienst
meer had kunnen verrichten. Men had kanon
nen gemaakt die zoo wijd zouden geschoten
hebben als de pijlen uit de middeleeuwen.
In 1916 vroegen de Duiischers hein een
vliegtuig te bouwen, dat 4 uren vliegen kon.
Het zou een overgroote hom meenemen die
door de lucht zou geslingerd worden met een
vliegtuig zonder loods.
Ken andere vlieger zou als een herder zijne
kudde, al deze bomvliegtuigcn begeleiden.
Die vlieger zou deze hebben kunnen doen
dalen op dc plaats waar hij liet wilde.
De duiischers hadden al hun vertrouwen in
dc kanonnen met verre draagwijdte verloren.
k Was hun ook te kostelijk de houwitsers
met springstoffen door de lucht te zenden.
Zij meenden petrool te bezigen.
Die bomvliegiuigen zonden niet meer ge
kost hebben dan de houwitsers der lange
kanonnen. Fokker verklaarde dat het middel
veel doelmatiger zou gewerkt liebfcen en de
vernielingskracht ook veel grooter zou zijn.
Zijne plannen weiden aangenomen. Het
Duilsch ministerie van oorlog verloor eenige
maanden door zelf het plan te willen uitwer
ken.
In den zomer van 1918 echter werd hem
een helangiijkc bestelling dezer vliegtuigen
gedaan, en hij was juist met dezer bouw be
zig, toen dc oorlog eindigde.
Vrijdag morgend. rond 1 ure, hoorde Mej.
H., wier ouders een schoon magazijn houden
in dc Brabanistraat te Schaarbeek, gerucht
op het gelijkvloers. Zij stond op en gint
2ien wat er gaande was. In liet magazijn be
merkte zij eenen kerel, die de schoenen uil
de uitstalling nam en ze aan een kerel builen
overhandigde.
Mej. H., verrast, hield zich stil, doch eens
klaps werd zij dooi' een dief bemerkt. Deze
sprong op haar toe en bracht haar een ge
weldige vuistslag toe. Het meisje riep om
hulp, waarop de inbrekers met hun buit op
de vlucht gingen.
Politieagenten op het hulpgeroep van het
Jneisje toegesneld konden er niet in gelukken
<le dieven te achterhalen.
Een komplat tegen Erzberger
Een militair schandaal te Potsdam
Eenige dagen geleden werd te Potsdam
een luitenant, zekeren Vicweg, van de ïucht-
afweerafdceling, door andere officieren zijner
afdeeling erg mishandeld en buiten de ka
zernegedreven.
Deze Viewcg heeft thans aan de Vorwarts
verhalen gedaan over hetgeen erin de kazerne
te Potsdam, lusschen officieren gesmeed werd.
Men zou cr noch min, noch meer een kom-
plot op touw gesel hebben, om Erzberger te
vermoorden. Vieweg zou onweerlegbare be
wijzen van dit komplot aangebracht hebben
Volgens andere bladen gold liet komplot
ook een pogrom tegen dc Joden. Men zou
namelijk bij een Joodseh leest, de synagoog
in de lucht laten vliegen.
Eene klacht is neergelegd bij den minister
der rijksweer, Tegen de officieren zullen ver
volgingen ingespannen worden.
Gisteren avond, rond 10 4/2 ure, reed een
tram de Thcodoor Verhaegenstraat, te St
Gillis op, toen ter hoogte der Willem Teil
straat eene kortsluiting plaats had en groote
vlammen rond het tramrijtuig opsloegen.
Eene dame welke zich op den tram bevond
Mcv.il..., 44jaar oud, wonende Vesting-
straat, door schrik bevangen, sprong van
den tram cn werd met geweld ten gronde
geslingerd.
De onvoorzichtige bleef bewusteloos lig
gen. Naar het Sl Pietersgasthuis gebracht,
werd haar toestand er als zeer gevaarlijk
geoordeeld.
Het Amerikaansch oorlogsschip George
Washington, met admiraal sir Longmaan
boord, is Donderdag uit Brost op de reede
van Oostende aangekomen en heeft er het
anker geworpen. Donderdag en Vrijdag zijn
de laslbooten in de haven van Oostende het
reisgoed onzer Vorsten komen opladen om
het aan boord van de George Washington
over te brengen.
Men weet dat onze Vorsten Maandag voor
middag, te 11 1/2 uur, aan boord van de
George Washington zullen inschepen. Het
schip zal in Amerika aanleggen in de haven
van New York. De Koning, de Koningin,
prins Leopold cn hun gevolg zullen echter
niet te.New York blijven. Zij zullen van uit
New York rechtstreeks vertrekken naar de
hoofdstad Washington, waar de officieele
ontvangst door president Wilson, dc ministers
en hooggeplaatste personaliteiten zal plaats
hebben. Deze ontvangst belooft iets cenigs te
worden in de amerikaansche geschiedenis.
De toebereidselen tot de ontvangst onzer
Vorsten zijn grootsch cn de geestdrift der
bevolking zal ongetwijfeld aan waanzin gren
zen, te oordeelen naar de onbeschrijfelijke
ovaties, die President Wilson reeds zijn te
beurt gevallen, wanneer hij in zijn laatste
redevoeringen herinnerde aan den Koning cn
de Koningin der Belgen, en aan den heldliaf-
tigen en ridderlijken strijd, dien Belgie in
dezen oorlog heeft gevoerd.
Onze Vorsten zullen drie dagen in Amcri-
ka's hoofdstad verblijven. Daarna gaan zij
naar Philp.deifia, New York en ander groote
sleden, waar over?! grootscbe officieele ont
vangsten zullen plaats hebben.
Onze Vorsten zullen slechts in de laatste
dogen van October Amerika verlaten. M.
Franz Ansel zal hen vergezellen als geschied
schrijver. Van den anderen kant zullen twee
Amerikaansche dagbladschrijvers en vijf
Belgische dagbladsclu ij vers zich aan boord
van den George Washington inschepen.
De Belgische dagbladschrijvers zijn MM.
A. dc Rudder, van Le Soir, Goemaere, van
La Libre Belgique, Flor Burton van L>c
Nieuwe Gazeteen opsteller van La Gazette
de Liège en M. Henrion, bestuurder van den
persdienst bij het Ministerie van Oorlog.
DAT KOMT ER VAN...
Dc drie gebroeders De Vlaeminck, drie
Staatsbedienden, hadden eene heele serie
herbergen bezocht en landden 's avonds laat
in vergevorderden steal van dronkenschap
op de RaadsplaMs te Anderlecht aan. Een
policieagent, die daar voorbijging, werd
zonder de minste reden aangevallen en mis
handeld.
I)e politieman gai alarm, waarop oen zes-
lal kollegas ter hulp snelden. Dc dronkaards
maakten opstand en een verwoed gevecht
ontstond. Verscheidene agenten werden hun
uniform .gescheurd, doch ten slotte bleef de
overmacht toch aan de po'.cie, en de drie
gebroeders werden naar net policiebureél
gesleept. Slechts met dc grootste moeite kon
den zij in den amiga opgesloten worden.
Verscheidene agenten werden tijdens de
worsteling gekwetst en moesten verzorgd
worden.
EEN SLIMME DIEF
Een hapdelaar van den Waterlooschen
Steenweg, M. Prins, reed permotocycle naar
Anderlecht. In de George Moreanstlraat viel
de motor stil. Een jongeling die daar juist
voorbijstaptè bleef eerst wat staan zien en
bood daarna aan een handje toe te steken,
doch ondanks alle inspanningen wilde de
motor niet meer werken en M. Prins ging
het voertuig dan in een naburig koffiehuis
plaatsen.
Ongeveer eeoe halve uur later keerde de
jongeling naar liet koffiehuis terug en zegde,
dat de eigenaar van de motocycle hem ver
zocht had, dezen naar zijne woning te voeren.
Men liet de kerel met de motocycle ver
trekken.
Een paar minuten later kwam M. Prins
zelf met een paard cn kar om zijn eigendom
af te halen, doch le laat.
De slimme dief wordt opgezocht.
MM. de volksver lagen woord igers de Pon-
thiére, Pon celeten Du plat hebben icrJtKamer
een belangrijk wetsvoorstel neergelegd, d it
nog voor de ontbinding der Wetgeving, ler
bespreking zou komen.
Nopens dc ondernemingen van algemeen
belang, wordt in de toelichting van liet wets
ontwerp gezegd
Thans is het van onbetwist praktisch
nut, de syndiknfc vrijheid der bedienden en
werklieden, arbeidende in de diensten van
algemeen nut zooals bijvoorbeeld den ver
voerdienst, nauwkeurig, te bepalen.
Wij zijn van gevoelen dat het beste mid
del tot voorkoming van dc erge twisten,waar
toe de werkstaking in soortgelijke diensten
aanleiding geeft, zou zijn, er het syndikaat
verplichtend le maken.
Het zou geregeld worden, zooals het zal
worden geregeld voor den arbeidersstand in
het algemeen, mits twee verbeteringen die
naar onze meening voordeelig zullen zijn en
voor dc werkgevers en voor dc werklieden,
namelijk de gemeenschappelijke arbeidsover
eenkomst en de deelneming van bedienden
en werklieden in de winsten.
In de diensten van Igemeen nut willen
wij aan bedienden en werklieden de syndi
kale vrijheid niei ontnemen, zooals sommigen
meenden te moeten doen, wij wijzigen die
vrijheid iets of wal, om haar in overeenstem
ming te brengen met aller belang, f
Onze wenseh strekt overigens verder.
Wij wenschen dat het voorstel van het ver
plichtend syndicaat met gemeenschappelijke
arbeidsovereenkomst en deelneming in de
winsten, na toegepast te zijn geworden in dc
hier bijzonder bedoelde syndikatcn, zich kun
ne uitstrekken tot hen, op wie liet zonder
bezwaar zou toegepast worden werkgevers
en werklieden zullen er, volgens ons, baat
bij vinden. Overigens, in menig geval is het
syndikaat het eenige praktisch middel om de
liefdadigheid uit te oefenen, welke zij zich
bijzonder moeten verplicht voelen wanneer
dezelfde beroepsbelangen hen nader tot elkaar
brengen.
Artikel 310 van bet Strafwetboek geeft
blijk van eene betreurenswaardige vijandige
gczindl J tegenover de arbeiders cn. aanziet
werkgevers en werknemers als twee klassen,
bestemd om zich onderling een altijdduren-
den. cn voor heiden verderfelijken strijd te
leveren. Ongetwijfeld ontstaat de strijd heel
natuurlijk uit het v/?rsrhil der belangen; doch
dit verschil sluit dc verstandhouding niet uit;
er is geen sprake van onoplosbare tegenstrij
digheid, noch van ronvereenbaarheid. Het
moet de strijd zijn tusschen belanden welke
uit hun aard moeten overeenstemmen, hel is
een gelijke strijd welke alleen naar den vrede
streeft.
Artikel 310 moet verdwijnen; de geweld
daden, verwenschingen en bedreigingen,
welke het voorziet, worden gestraft door de
aIgemeene hepr'intron van liet Strafwetboek;
door tiaar ccne afzonderlijke plaats te geven
in de betrekkin en tusscien werkgevers en
werknemers, geelt men reeds blijk van een
ongerechtvaardigd mistrouwen ten aanzien
van die betrekkingen. Aangaande de overige
wanbedrijven, welke art. 310 wilde voorzien,
komen er reeds voorschriften genoeg in het
Strafwetboek voor. Eene slrribepaling moet
artikel 310 vervangen, ten einde de misbrui
ken le voorkomen in de werking der syndi-
katen en in hunne betrekkingen onderling.
De artikelen.
Het wetontwerp bestaat uit 22 artikelen,-
waarvan wij bier de bijzonderste mededeelen-
Art. 16. In de Staatsondernemingen en
in die, welke afhangen van eene door den
Staat, de provinciën of ue gemeenten verleen-
concessie, worden al de bedienden en
werklieden eene elfde onderneming verce-
d in er i: verplichtend syndikaat, hetzij
in céne bcroepsverceniging, hetzij in verschei
dene vereenigingen volgons dc bedrijven of
volgens de streken waar de onderneming ge
dreven wordt. Het syndikaat houdt zich uit
sluitend met economische vraagstukken be-
Art. 19. Eene gemeenschappelijke ar
beidsovereenkomst wordt gesloten voor elke
tijdruimte van drie jaar, gedurende welke tot
eenig staken van den arbeid niet mag aange
zet nog besloten worden, op straffe van scha
deloosstelling en van strafvervolgingen, die
aanleiding geven tot eene gevangenisstraf van
éénc maand tot twee jaren en eene boete van
vijftig tot duizend frank of tol slechts ééne
dezer straffen ten laste van de overtaeders of
bedienden en werklieden.
Art. 21. Een bij koninklijk besluit be
paald getal aandeden der maatschappijen van
ondernemingen wordt aan het syndikaat der
bedienden en werklieden toegekend.
Art. 22. Alwic zich schuldig maakt aan
dc handelingen voorzien bij artikel 20 dei-
wet van 10 Maart 1900, alwic zich aan kwade
praktijken overgeeft, kwaadwilligheid pleegt
tegenover een of meer zijner werkgezellen of
hun gewone hulp weigert, alwic, buiten liet
bepaalde in bovenstaande artikel 16, zich
door eenig verbod of cenig beletsel verzet
tegen ieders vrijheid, hetzij om zich bij de
vereeniging zijner keuze aan le sluiten, hetzij
om builen elke vereeniging te blijven, is
strafbaar met de straffen voorzien bij de art.
328 lol en niet 334 van hel strafwetboek.
Is er onder twee of meer personen onder
ling overleg om een dezer wanbedrijven te
plegen, dan worden de straffen op bet dubbel
ie gebracht evenzoo in geval van herhaling)
beide verhoogde straffen worden, bij voor'l
komend geval te zamen toegepast.
De wet van 31 Maart 1898 en art. 310 van
het strafwetboek worden ingetrokken.
Brussel 20 Sept. Zaterdag morgen^
hield de Hoogere Ekonomische Raad dee
Verbondenen zijne eerste vergadering in da'
marmeren zaal van hel paleis der Akademiën
te Brussel.
M. Jaspar, minister van Ekonomischaf
Zaken, zat de vergadering vóór.
De Raad hield zich eerst bezig met de in-1 i
richting van het Bestendig Koraileit.
Onder de kwesttën van algemeen belang,,
welke dan ter bespreking kwamen, waren
namelijk
Hel leveren Tïcaartscnijkundigcprodukten
aan Polen de bevoorrading van Oostenrijk I
in kolen de toestand van Europa onder
opzicht der kolenvoortbrengstde verdeeling
der tonnemaat op den Donau de kwestie
der douanenrechten, door Duitschland gchc-1
ven op de produkten welke over' den Rbij.i
gevoerd worden de statistieken der grond-' i
stoffen welke bij sommige der verbondenen
voor handen zijn en welke zouden moeten
voorbehouden Worden aan de Verbondenen
welke er geene hebben alsook dezeder grond-
stoffen welke Duitschland bezit en zouden
kunnen verwisseld worden legen andere ten
slotte kwam dc bevoorrading van Roumenic
ten berde. Verscheidene memoriums Cbrden
over deze verschillige kweslien neergelegd en
goedgekeurd.
MM. Clemcnlel, Louchcur en Nonlens, als
Franschc afgevaardigden en MM. Roberts en
Wise, als Engelsche afgevaardigden, namen
verscheidene malen het woord.
De zitting werd om 12 1/2 ure geheven.
6'
\A.
Te verkrijgen ten bureela
en bij onze voortverkcopers j
zosnel*©*-* meester
Vlaamsch-Fransoh 3 doel., por doel 6 fr.
Vlaamscli-Engolscli, prijs 6 fr.
Verzameling van BrievenSmeekschriften,
en aanvragen in 't VI. en in Jr. 5,6'O
Onmiddelijk ging generaal Baix over tot de
samenstelling van een groep, die, onder hovel
van generaal major Lock at, langs lleilioek cn
vorder zou optreden, om den vijand in den flank
aan to vallen, terwijl de 3° G. Br. langs 13ao,
Scliiplaeken en verder zou vooruittrekken, om
in die flankactie deel te nemen. Do -1° G. Br. en
twee bataljons der 3e G. Br. zouden ter vérdedi-
gi»rr overblijven van den spoorweg, waar de
vijand geen bedrijvigheid aan <lcn dag legde.
Doch eene nieuwe mededeoling van het G. IIK.
om 10 n. 55 ontvangen,deed de bewegings,taken;
de inlichting nopens «Je langs don westkant over
dc Bijle trekkende Duitsciiers werd tegenge
sproken.
Dat was do eenige gebeurtenis die, fesamen
met eene onregelmatige en ondoelmatige be
schieting van den dam van den ijzeremvcg, de
kaimto kwam sloren die op .het front dcrl°L.
A. becrschtegedurendcdien morgen van den 18«n
Omstreeks 11 ure gewerd aan generaal Baix
het bevel, zich inde vesting terug te trekken.
Eerst trok do 2° U. Br. terug; dan do 4° en ein
delijk de 3e die de achterhoede vormde. Die be
wegingen geschiedden zonder hindernis.
Om 13.SO ure kwam het hevel van den terug'
tocht van het leger op do forteoliuie voor de 3'
en do 9® L. A.
Van 's morgends vroog hadden do Duiischers
hunne «laags to voren begonnen aanvallen op
Wespolecr langs Haocht op Wijgmael langs
Wcrchterhorv.t.
De 3* L. A. behield de stellingen van daags te
voor op het front Rymenam-Hansburg. Zij had
troepen van hot t het 11''. liet 12®, het 1® jagers
als wacht hij liet brughoofd van Haecht, toever
trouwd aan de bevelen van generaal Jansen.
Drie compagnie» van het 12° verzekerden on-
middelijko verdediging der brug van Hansburg.
Lar.gs Uymenam lagen 6 compagnie» van hot
12®, S° en van het 14°. Dc lest «ler zending lag in
reserve mot het 4° Jagtrs to Keerbergen.
De G® L. A. was ontplooid a;bter de Laak en
bad slechts eene compagnie als brugwacht lo
Werchtcr.
Om G urcu, beschoot do Duitsche artillerie
Werchtcr en om 7 u. 30 marcheerden talrijke
troepen alier wapenen van Rot&claor naar die
piaatS. Een weinig na 8 uren was de compagnie
grenadiers dio Wereliter brug bewaakte genood
zaakt zich terug te trekken na de brug te heb
ben doen springen. Duitsche infanterie trachtte
spoedig nadien, langs den Noordkant der De
mur langs Worchter en Hoogland vooruit to
komen. En langs ïlaeeht ook liocrdo men do ge
ruchten van een geweldig gevecht, want de
Duitschers waren langs do bimn van Rotselaer
langs dien kant ten aanval getogen. Van af7 u.
35 botsen als dichtbij Heiken op oen schoonen
weerstand eenigcr eenheden van "t9° die hen
weldra dwong er ven afte zien dat punt te ver
overen zonder belangrijke versterkingen en zon
der eene stijging in liet geweld hum er artille
rie. Dc Duitschera vielen to/.elver tijd aan langs
do baan van Uver-dc-Vaart met ververschte troe
pen. Urn 8 u. 10 beval generaal Janssens wier
eenheden, ten einde hunner krachten, zich sag
aan hunne stellingen vastklampten, en dio ook
vreesde zo omsingeld te zien en den eenige» weg
voor dm aftocht op flansbrug afgesneden, den
ste matigen doch snelk-n aftocht der verdedigers
van het brughoofd van Haocht.
To Wereliter zooals te Hansburg. werd do toe
stand van langs om drukker. De aftocht dor
troepen van de 3e Logerafdccling, van het 1-rug-
gehoofd naar het Noorden der Dijle te Hans
burg, >Vas om 9 ure ter kennis gebracht van den
Bevclhebbor der i.® Legcrafdeeling. Deze, mee-
nendo «lat dc ganscho 3° Legcrafdeeling zich
terugtrok, cn daarbij ziendo dat do vijand de
vijand de Dcmor overschreden en Werchtcr be
zet bad, en nu door eene buitengewone beschie
ting oenen aanval voorbereidde op Laak, gaf het
bevel tot eenen tragen en methodische» a'tocht
zijner afdeeling in de richting van f hr:«k.
Deze beweging was in volle uitvoering wanneer
Generaal Bertrand, hierover ingelicht, om 10 u.
30 aan Generaal Lantonnois bcvool don weer
stand voort to zetten, want do aftocht van de 6°
Legerafdeeling zou den linkerflank der 3® Le-
gerafdr. ';ng, die nog stai d hield on den rechter
oever d ir jIc, on* "mton. Ho evelvoerder «Ier
CJLegeraf< oliajr gat aai 'mds hovel den of-
tocht to staken. .aai do lijn der Laak was juist
verlaten geworden en er moest aan de 20® G. Br.
en aan bet 1® carab, bevolen worden van te po
pen hnnne troepen langs deze beek te brengen.
Terwijl toiid 12 u. liet 1® carabiniers den zuider-
zoom van de Tremeloo-bosschen bezette, en dat
do 1® en 2® bstaljons van liet 4° carabiniers de
lijn van het 1° carabiniers verlengden, met de
zoomen jo bezetten van hot bosch ten Noorden
van Calvcnne, rukte het 3® bataljon van bet 2°
carabiniers vooruit om 12 u. 10. Het slaagde
erin do stellingen aan den Noonlerocver van de
Laak terug tc bezetten en er vol te houden tot
13 u. 20, niettegenstaande de beschieting en bot
onophoudend geweervuur, vooral tegen zijnen
linkerflank gericht.
Ondortusschen was do 3® Legerafdeeling, niet
zonder.schrikkelijke moeielijkh' den, er in ge- I
lukt, zich terug tc trekken tot het bruggenhoofd
van Haocht en dekte de Noorderoever dor DijJe.
Zij klampte zich met ongehoorde koppigheid
aan de toegangspunten der Hausbrug. Noch
tans rond 11 u. was het geweldig en samenge
trokken vuur der viiandclijke artillerie erin ge
lukt dc weerstand tot verwarring to brengen,
een einde te maken aan den vertwijfelden tegen
stand van het 11® dat zich terugtrok naar Keer
bergen, wanneer eenige deelen van bet 12® onder
do bevelen van Colonel Jacques, alles trotsee-
rend en onder klaroengeschal vooruitrukte» om
de loopgrachten aan den Noordkant der Dijle
terug in tc nemen, maar men kon zoniet laten
standhouden en om 12 ure, kregen zij het bevel
zich terug te trekken. Zij deden het methodisch
cn in do grootste kalmte. Zulke troepen waren
zulken bcv«;lhcl)ber waardig. De genie had om
10 u. 45 do bruggen doen springen, maar bij ge
brek aan een lading die zwaar genoeg was, wa
ren do vernielingen onvolledig cn do doortocht
was nog mogelijk voor infanterie. Maar op dit
tydstipscheen de Duitsche infanterie ten einde
krachten. En zoo kwam het dat de G® Legeraf-
doelingen die sedert drie maanden veel bijge
dragen hadden door Vaderland en Leger door
het gewicht van het gevecht drageu en den mach
tigen tegenaanval des vijands niettegenstaande
de volledige uitgeputheid, to stoppen, zich onder
de forten konden terugtrekken zonder moer
verontrust te worden dan do andere afdeeliugon
van het veldleger.
DE VRUCHTEN VAN DEN VELDSLAG.
Van 's avonds 13®n Septembor verkondigde het
Opperbevel in zijne dagorde dat doDuitschc troe
pen die wij zonder ophouden bevochten hadden
van den 9CU tot den 13«u samengesteld waron uit
dc 3 C. A. T., eene zeedivisie van 13 bataljons,
de 3ï® Landwehr-Brigade en verschillige deta
chementen genomen uit bet grootste doel dor
garnizoenen in het Land. Er wordt bijgevoegd
«lat onze troepen door het werk dat zij kwamen
te verrichten op onrechtstreekscho wijze biigc-
liolpen hadden tot de goede uitstag der krijgs
verrichtingen van de Fransche en Engelscho
legers door van het voornaamste oorlogstheater
«le IX® en III® C. A. R. weg to trekken, cn ze
tegen te houden of te vertragen in hunnen op
tocht naar Frankrijk.
Na, «Ma krijeskundigo redenen waarvan da
Iloogcre Bevelhebbers der Verbondene Legers
het geheim bezaten, repten do medcdeelingen
van dien tijd geen woord over het belang en don
invloed va» dezen tegonaanval van vijf dagen vol-
gehouden door ons klein leger tegen al de Duit
sche krachten dio iu liet land waren. En bij het
groot getal gebeurtenissen van grooter belang
die dan plaats grepen, werd het belang ervan
zoo wat uit hot oog verloren.
Doch welke flercre cn geschiktere getuigenis
kunnen wij lieden inroepen dan dio van onze
vijanden.
Het is bewezen, cn de Duitsche militaire ge
schiedkundigen bekennen het dat de uitleggin
gen begunstigd door bannen algemeenen staf
wegens de oorzaken van dc Bederlaag der Mara®
als volgt luiden.
In tegenstrijd met hetgene zekere lieden bewfJ-
ron, wa«! er »;ets onvoorzien voor wat bevoorra
ding aan? at. Het gevecht van de Marne is niet
verleen geweest bij gebrek aan manschappen.
Men had te voren reeds te veel afdeelingen moe
ten maken. Men had moeten 3 of 4 Legerkorpsen
honden te Luik, te Antwerpen, te Leuven en te
Brums'»!, om do verbindingen to behouden,
In't kort, do Duitsche Reus, zooals de Leeuw
v n La Fontaine, aan wie een mug den oorlog
had verklaard had eens le meer ondervonden
dat de gevaarlijkste vijanden dikwijls de klein
ste zijn. LtüUnant-Kolonel X....
