Doedslijke s, oorwegongslukken
Leenifio Neonate Herstelling 5 t.!i.
Da zaak der Vaischs Verpningen
Of fideels Bench len
Het Ultimatum
van 2 Oogst '14
i Bane trelaoatrigoaling
Eene waarschuwing
Bs Bsiyiscfis vSasIitsiiiifieu
is Esplani
26 Juli ia Bar?','!) on'wcrpen, lag he! vanaf
23 Juli verzegeld !«r Duilsclia legalie 16
Brussel
•Hoezeer de inval in BelgÜJ van militair
^'32. was lujniC:
alleen rn-j vuTVcipeiijü, maar ook por
tiek oen zeer groote fout.
Maar- do militairen bevalen, de burgeüjkc
staatslieden hadden te gehoorzamen. Iïan
was slechts de ondankbare taak beschoren
de woordbreuk voor liet pa bliek te rechtvaar
digen. Zo hebben zich daarbij geestelijk niet
ingespannen. Ook ditmaal hield men zich
aan bet gemakkelijke patroon vqd Dcrclitold
anderen vijandelijke bannelingen in desehoe
ncn te schuiven, waardoor men tot de strijd
gedwongen was.
En in liet Belgisch geval was don rijksken
sclici' slechts de nobele rol eens In-icveube-
steller bes».: oren.
Don 28* Juli' ontving het ministerie van
buitenlandsche zaken een door Moltke, den
chef van dep generalen staf, zelf den 26"
Juli gedagteckent ontwerp van oenen brief
aan uc Belgische regeering-, dat, na eenige
redact ioneelé veranderingen die door den
rijkskanselier, zoowel als door Sinmm on
Zimmerman aangebracht werden, door von
Jagów nog den zelfden dag verzonden werd,
niet aan deze regeering maar aan dén Duit
schen gezant, te Brusseï. liet begin luidde
als volgt
«De keizer li;', o rggeering beschikt over be
trouwbare bere iden nopens den voorgeno
men opmarsch van de Fransche sirijdkrach
ten in het Maosvak Givet^Namen. Deze la
ten geen twijful mogelijk nopens de bcdee-
ling Aan Frankrijk om tna vereenigir.g met
een EngeTscli expeditiekorps) over "Belgisch
gebied tegen Duitschland op te rukken.
«De keizerlijke regccrtug kan zich niet aan
de bezorgdheid onttrekken dat België niette
genstaande den besten wil niet in staat zal
blijken om zonder hulp een Franschen (En-
gclschen) opmarsch met zoo grooten kans
j'P succes al te weren, dat daarin een vol
doende dekking togen de bedreiging an
Duitschland kan worden gevonden. Het is
een ei.sch van zelfbehoud voor Duitschland,
om den vijandelijken aanval voor te komen»
Bij dezen tekst sloot zich in het ontwerp
van Moltke de volgende passage aan
«Een ondubbelzinnig antwoord op dezen
brief moet binnen 2> uur na de overhandi
ging worden gegeven, zoo niet, dan zullen
de vijandelijkheden onniiddelijk geopend
worden»
Dit leek Jagow doch te grof. Hij schrapte
dezen zin in den brief cn schreef i:i dc plaats
•Ie volgende instructie aan den Duitechen ge
zant te Brussel.
«Ued. Hoogwelg, zij zoo zoed, hiervan on
niiddelijk streng vertrouwelijke mededeeling
te doen aan do koninklijke Belgische regee-
rïng en haar verzoeken, binnen de 2» uur,
een ondubbelzinnig antwoord te geven.
«Van de manier, waarop uwe stappen wor
den aangenomen en van het definitieve anl-
woor der koninklijke Belgische regeering
wil Fed. Hoogwelgeb. mij wel per orngaan-
de telegraphisch bericht zenden.»
Het document van den heer von .Moltke,
werd zooals reeds is opgemerkt, door het mi
nisterie van buitenlandsche' zaken zonder
meer aanvaard cn niet enkele redactioncele
Wijzigingen verzonden. Dözö zijn van oiibe-
leekenden qard. Slechts een dient vernield
te worden. Do. chef van' den generalen staf
ging klaarblijkelijk van 'het denkbeeld uit„
dat Engeland tegelijk met Frankrijk in den
■oorlog zou gaan en daarom sprak hij Van
berichten, die als alle berichten van dezen
aard natuurlijk «'geen twijfel overlaten» over
het voornemen van een «Franscli-EngeJschen
opmarsch over Belgisch grondgebied. Dat
sclreen buitenlandsche zaken toch wat te ge
waagd. Het hoopte nog op Engelands onzij
digheid. Stumm schrapte daarom de hierbo
ven in de weergave van de hota tussclien
haakjes geplaatste woorden cn vergenoegd,
zich met de aan geen twijfel onderhevige»
vasstelting van het voornemen van ecnen
Franschen opmarsch door België. Het zijn
slechts een paar woordjes waar het omging
.maar wat er mot deze geschiedde is zeer
leerzaam. Het toonde aan, hoe den genera
len staf er den slag van had, klachten over
Franseh of Fransch-Engeïsche vijandclijkhe
den, die den oorlog r.f de schennis der onzij
digheid onvermijdelijk maakten, bij voor-
'baat uit te denken, voor dat zulke vijande
lijkheden. ook zefs maar mogelijk waren,
om de klachten dan voor den dag te halen,
zoodra men ze noodig bad. Deze weg werd
inderdaad ingeslagen. Met den 20° Juli ont
worpen, den 20" geredigeerde en verzonden
document werd niet dadelijk aan do Erus-
selsche regeering ter hand gesteld. De we
reld was toen nog niet voorbereid voor een
ïYansch-Dultschcn oorlog.
ilagow liet het document in gesloten enve-
jjof door een korier naar den heer van Be
low Saleske den Duitschen gezant te Brussel
brei'gen met liet volgende briefje.
«Le bij dezo instructie ingesloten bijlage
verzoek ik Ued. Hoogwelgeb. beleefd veilig
opguborgen te bewaren en pas te openen als
u telegrafisch van hieruit daartoe instructie
krijgt.
De ontvangst van dezen brieg en do bijlage
Wilt u mij wel telegrafisch bevestigen.»
Dus de «Not die volgens de pathetische
verzekering van Betlnnann in zijn groote
oorlogstoespraak van den ln Oogst geen «.Ge
bot» kent, wgjkI reeds den 29° Juli met koel
overleg in orde gemaakt en «veilig wegge
borgen» op pekel gezet, opdat men ze later
voor den dag zou kunnen halen als men ei
behoefte aan had.
Dat was den 2° Augustus. Toen pas werd
het voor den generalen staf dringend nood
zakelijk. dat Duitschland's veiligheid door
pet voorgenomen binnenrukken der Fran
schen in België tot op het uiterste bedreigd
xveid. Toen Jagew aan den gezant te Bius-
iel telegrafeerde:
•Ued. Hoogwelgeb. zij zoo goed, de bijla
ge van instructie nr 88 dadelijk te openenen
ae daarin vervatte opdracht van den avond
pm 8 uur Duitschen tijd uit te voeren. Ech
ter moeten in de verklaring van de keizer
lijke regeering onder nr 7 de woorden .niet
•.Heen» en. de met «zij is zelf bereid» begin
nende zin geschrapt worden. (De betrokken
*ooi Jen zijn hierboven in de weergave van
ie nota gespatieerd K)
•Ook moet het antwoord binnen 12 uur,
•iet binnen de 2» uur, dus uiterlijk uiorgen
ichtend om 8 uur verlangd worden. Ver
zoeke de Belgische regeering zoo uitdrukke
lijk mogelijk te verzekeren dat aan de juist-
«eid van ons bericht van liet Fransche voor
temen, beloften ten spijt, eiken twijfel bui-
*q gesloten is.
Hf i ralgisch antwoord moet uiterlijk
horr' jUUiCrxg om 2 uur, Duitsche tijd, hier
li ons J rijn. Ued. Hoogwelgeb. wil
laarom W.. zeo goed zijn het antwoo/dsnel
laar hier te seinen en het bovendien onmid
lelijk na d ontvangst door een lid van het
jeizerli'V ...zantschap, het beste zou zijnde
uilitadre attaché per automobiel laten bren-
jen naar generaal von Emmich, Union hotel
f Al»* Ik.
vDe legeering ginds moef den indruk krij
gen alsof de verschillende opdrachten !n de
ze zaak- u vandaag pa^bcroil-.thc-hi cn. Ik geef
u verder in overweging de Belgische rceec-
ring in te geven, dat ie zich met liet leger
op Antwerpen terug kan trekken, en dat wij
als zulks gmds verlangd mocht worden op
ons kunnen nemen om Brussel tegen binnen
landscke troepen te beschermen.
De geschiedenis van liet ultimatum aan
Belgie onthult, duidelijk het mechanisme dat
gebruikt werd om de* motiveering t-o ver
vaardig^ voor de D'iitsclw 0Ov,0f,fvorkla-
ijpgoiTin de eerste dugfiB vüfi Augbg'.us.
Wie het in zijn werking geda sloat moet
don indruk krijgendat ••«tc iTóör de
Duiiscbe regeering in die dagen vastgestelde
feiten des ta hard cv gelegen zijn, naarmate
zij sterker door herhaalde betuigingen over
luin volstrekte «betrouwbaarheid» en «ongc
twijfcldheid» bekrachtigd worden.
Het boljewistisch schrikbewind
1300 personen in een maand doodge
schoten.
De Pravda publiceert een TTJst von de
nieuwe regeering die bekend gemaakt zou
worden, indien Vetrograd door generaal Ju-
denitch zou genomen zijn. De. meeste van de
aangehoudenen zullen ongetwijfeld gefusil
leerd worden. De slachting door de bolsje-
wiki in deze maand aangericht in het distrikl
Pclrograd, gaat het getal van 1300 le boven.
BnJigin, vroeger minister van binneidand-
schc zaken, 86 jaar ood, is te Riazan dood
geschoten. Daar Idj verlamd was, werd hij
in ren leunstoel naar dc plaats der terecht
stelling gedragen.
Een soldaat, genaamd Eüsaroff, oud-or
donnans van een welbekenden anli-bolsjcwi-
slischen generaal, werd door een Duitschen
spion aangebracht.
Elisaroil werd gemarteld met duimschroe
ven, rcepen vlccseh werden uit zijn lichaam
gesneden, daarna werd bij in een elcctri-
scben oven gebraden cn ten slotte noemde hij
na de hem aangedane martelingen de namen
van andere leden der organisatie.
Onder de genoemden bevonden zich ver
schillende opperoflicjcren,- de overste van het
draadloozestation in Petrograd, een Fransch-
man ch zijne dochter alsmede een man, die
in Frankrijk
Verleden nacht, rond 11 ure, is de expres-
trein uitBayonnc, in de statie van St Simon
op cenc versporer.de lokonmlief gebotst.
De schok was verschrikkelijk. Verschei
dene waggons werden in splinters geslagen.
Zes reizigers werden levensgevaarlijk
gewond.
Het spoorwegverkeer op de lijn van
Bavonne is onderbroken.
Ook in de statie van Roguot had cene
botsing plaats, welke hel leven kostte aan
twee stokers. Dezen Wilden ccne lokomotief
in gang zetten tijdens de afwezigheid van
den machinist. Zij' gelukten daarin, doch
botsten op eene andere lokomotief. Door den
schok sprong eenc doombuis hunner lokomo
tief en de twee stokers werden door den
Qntsnappënden stoom letterlijk gtkoc-kt. Men
vond sleebis hunne dijken terug.
Ce toQSfand in Mesiko
Hot geschil met de Vereenigde Staten.
Het geval Jenkins.
Het gezantschap van Mexiko, te Brussel,
geeft volgenden uitleg over het geval Jenkins.
De Amerikaansehe onderdaan Jenkins is
in ft gevang opgesloten wegens valschen eed
voorééne rechtbank. De rechters stemden in
de voorloopige vrijlating toe cn 'e een
borgtocht van duizend piasters-
Het gezantschap der Vereen.v -laten
te Mexiko, heeft aan het Mexikaanseli gou
vernement de onmiddelijke invrijheidstelling
van Jenkins gevraagd.
Het Mexikaansch gouvernement antwoord
de en drukte zijne verwondering uit, dat het
Amerikaanse!, gouvernement de vrijlating
vroeg van een betichte, die voor de bevoegde
rechtbank verantwoorden moet.
De grondwet laai aan den president der
Republiek niet loe, een betichte te doen vrij
stellen. De toestand in Mexiko is thans nor
maal, daar er geene onlusten zijn%»
MEXIKO 3 December. De Mcxikaan-
scl.e Senaat, heeft na een debat waarbij
vastgesteld werd, dat de betrekkingen tus-
schen Mexiko en de Vereenigde Staten zier
gespannen zijn, beslist aan Darranza de zorg
over te laten de thans Bestaande moeilijkhe
den uit den weg te ruimen.
WASHINGTON, 3 December. Senator
Fall, gelast met opmaken van een verslag
over den Moxikaansehen toestand, heelt
heden in den Senaat eene motie neergelegd,
waarbij president Wilson uïigenoodigd wordt
de diplomatische betrekkingen met Mexiko
af te bi eken.
Het proces der Hongaarsche
communisten.
Do behandelingen worden voortgezet.
Maandag is het proces lejjen de terroristen
voortgezet, met de behandeling van den
moord op Madaracz, medisch student.
In den nacht der tegen revolutie, 4 Juni,
drong men Madaracz woning binnen, omdat
hij lichtsignalen had gegeven aan de moni
toren.
Men sleepte hem de straat op en mishm-
delde hem. Toen Madaracz reeds bewust, oó
was van de ontvangen slagen, bracht de
terrorist Loebl hem nog eenice bajonetsteken
toe, waarna men hem beroofde van zijn geld,
kostbaarheden, kleeding en schoeisels en len
slotte in de Donau wierp.
pe beklaagde Lccbl zegt, u«»-v.h als
soldaat onscbuldigTdoch als mcnsch 'ig
gevoeld. Hij beroept er zich op, zich legen
de bevelen van Lukacz, den volkscommissaris
erzet le hebben. De behandeling wordt
voortgezet.
Aflevering van definitieve titels:
Van 10 December'aanstaande af, zal over
gegaan worden lot hel afleveren <kr defini
tieve obligation aan toonder, der leening
t. h. van Nationale .Herstelling, mits terug
gave der bewijzen aan toonder die er recht
op «oven.
OverfCïikomslig artikel i 8 van het minis
terieel besluit van 20 Maart 1919 (Moniieur
beige, n. 18!), zal dC2é vet richting uitsluite-
lijk geschieden door lusschenkomsl van de
agenten der Nationale Bank van Belgie. Te
dien einde, moeten de bewijzen aan toonder,
door do agenten der Nationale Bank afgele
verd, op hel agentschap voorgelegd worden,
waar zij uitgegeven Werden.
De bewijzen, afgeleverd door belastingen-,
registratie en postdntvangcrs, zullen voor
gelegd worden op hel agentschap der Natio-
naleBank ineene alphabclisehe lijst vermeld.
Exemplaren dezer lijst worden ter be
schikking dezer krcdictgcstichlcn, bankiers
en wis5el.ventc.n gesteld op alle agentschap
pen der Nationale Bank van Belgie.
Dc bewijzen aan toonder ingesteld in ver
tegenwoordigt ng von kapitalen in nnamin-
sehrijviiigcn ingeléekend cn waarvan dc
neerlegging op een agentschap der Nationale
Bank van België niet vóór 1 November 1919
verricht werd, dieücn geruild le worden on
der dezelfde voorwaarden tegen obligation
aan toonder, van 10 December aanstaau.de af,
eveneens voor de bewijzen waarvan bet ge
schreven nummer mei dc hoofdletter E is
voorafgegaan, door het departement van
financien uitgegeven;als uitbetaling van ach
terstallige jaarwedden, enz., van Slaats3gen-
len.
Bovenstaande bericht, in den Monitëur
van gisteren afgekondigd, wordt gevolgd van
de alphabctische lijst meldende dc agent
schappen der Nationale Bank belast met het
afleveren der obligation ingeschreven bij d(
belastingen-, registratie-, en posterijen-rek en
plichligen.
^ëstcren namiddag is een koopwaren trein
n;-'0 bet verlaten der statie van Houdeng, ont-
De baan naarRoeulx werd erg be-
scbadigd.
Een freindraaler werd ernstig gekwetst.
dood
Een SOiarige. nriesler. de Eer». Heer-C....
wonende Biicliaulsli-ast !e Schaarbeek, werd
gisteren morgend door zijn bediende dood in
de eetplaats gevonden. Do ouderling was
met dc voeten aan het vloertapijt blijven
haperen en voorover gestuiki, waarbij hij
met het hoofd op de tafel bolste en den sche
del gebroken werd. Zijn uurwerk en brieven-
lesch lagen onaangeroerd op de tafel:
De policie heeft oen onderzoek geopend,
en ofschoon alle gedachte aan misdaad moet
ter zijde gezet worden, werd het parket ver
wittigd.
Noodlottige vergissing
Maandag atond voelde Mevr. wed. L...f
wonende met hare dochter in dp Luikstraat,
te Vors', zich onwel.
Zij wilde een kalmeerend middel nemen,
doch vergiste zicfi van fieseh en dronk ccn
glas zurkelzuur leeg.
De ongelukkige kreeg weldra vrceselijke
inwendige pijnen. Écn geneesheer werd bij
geroepen, doch ondanks alle zorgen is de
arme vrouw na een vrecselijken doodstrijd
overleden.
De polieie heeft een onderzoek geopend.
0e v&.si flusrecnië
Een nieuw uitstel voor de onderteekening
is te voorzien.
In zalte dc ver-kfarmg van M. Ilarmsworth
in het Lagerhuis;' Runumies bevoorrading
niet meer te vcr^einakkcbjken, wordt ge
meld dal in deze etfkei de opperste Raad een
■beslissing nemen kan.
Dit zal voor 3 Decombor'niet gebeuren. Op
d'cn dag ten; kiatsle moet Rumenië de ver
dragen van kl Germain en Neuilly ondertce-
kenen, alsook de iwoorwaarden in zake dc
ontruiming: van Hongarie.
Denkelijk zal hef lussehen de geallieerden
en Rumcnic tol geen breuk komen. Te Parijs
wil men alles vermijden wat Rumenic's
eigenliefde kwetsen kan en tb Bukaiesl blijkt
men verzoeningsgezind.
Mogelijk zal Rumenic nog een nieuw uit
stel verleend worden om dc kwestie voor het
nieuwe parlement te brengen.
TE BRUSSEL.
Ziehier eenige bijzonderheden over de
zaak der valsche uitvoervergunningen, waar
over wij gisterert reeds eenige woorden
repten.
Hei Belgisch tolwezen had sinds cenigcn
tijd bemerkt, dat ovcrgroole hoeveelheden
mondbehoeften, suiker, rijst, enz. en andere
waren zooals Ameldnnk enz. met ganse he
wagonladingen naar de Duitsche cn Fransche
grens verzonden werden.
Het tolwezen berichtte zulks aan het
Ministerie van Bevoorrading, dat een onder
zoek beval. D;t werd toevertrouwd aan M.
Oan der Strieht, officier der rechterlijke
politie.
M. Van der Stricht kreeg dadelijk ver
moedens, dat meest al de vergunningen,
waarmede deze waren verzonden werden-,
valsch waren. Hij vernam weldra dal in
zekere koffiehuizen' van Brussel, kerels die
beweerden m nauwe betrekkingen te zijn met
de bevoegde ministeries, vergunningen be
zorgden, rr.ifs betaling van 1000 fr, volgens
den aard der koopwaren.
Volgens deze moest deze premie
dienen oni de bedib».^.., die de vergunnin
gen afleverden cc-ns goed te trakteeren.
M. Van der Stricht zette zijn onderzoek
voorten vond weldra de twee kerels, de
hoofdplichligen. De eene maakte de valsche
vergunningen, de andere was de bijzonder
ste inrichter van den uitvoer der koopwaren.
Woensdag morgend werden beiden aange
houden in eene kamer van een hotel uit dtn
omtrek der Noordstalie. Toen dc policie de
kamer binnenviel, waren de twee kerels
bezig eene valsche vergunning te maken voor
het verzenden van 100,000 k«r. suiker.
Deze waar moest te Antwerpen geladen en
naar de Fransche grens gevoerd worden.
Reeds daags te Ivoren, waren 23,000 k,r.
suiker naar Frankrijk vertrokken.
In de grensstatie van Erguelinnes werden
twee waggons allerhande waren aangeslagen
welke ook hij middel van valsche vergun
ningen vervoerd waren, De namaker' der
vergunningen is een gedemobiliseerd adju
dant van het Belgisch leger, zekeren S., Zijn
medeplichtige is een Fransche handelaar.
Beiden zijn opgesloten.
EEN NIETDEUG
Eenige dagen geleden was een 11 ja rig
bediende van La LouvièrC. Fcrd. De L...}
spoorloos verdwenen, na ten nadeele van
zijn "patroon ccné som van 2000fr. ontvreemd
te hebben. De oom van den jongen dief,
vermoedende dat deze le Brussel aan liet
feesten zou zijn, kwam. er hem opzoeken en
vond hem gisteren avond in lustig gezelschap
in een groot spijshuis.
IIij greep den nietdeug evenals een school
jongen bij het oor en leidde hen zoo naar liet
policiebnrecl, tevens dc jotyge vrouw verzoe
kende hem to vergezellen.
De policiekommissaris deed den jongen
gast aftasten en vond in zijn bezit eenc som
van een honderdtal frank, een browning cn
23 kardoezen.
Do jonge vrouw verklaarde, dat haar gezel
haar had verklaard een Mcxikuansche wees
te zijn en dal hij ccne fortuin van meer dan
twee midollars bezat. Zijn zaakgelas
tigde zonj hem regelmatig hel noodige peld
naar eenc Brusselsehc ba; k. Hij had haar
ook veel verhaald over dc zeden cn gewoon
ten der Mexikanen, zoodal zij dacht werkelijk
een Mexiknan vóór te hebben. Ondervraagd,
bekende De L..., dal do jonge vrouw de
waarheid gezegd had en dat hij alles wat hij
haar wijs gemaakt had, in romans gelezen
had. Hij is ter beschikking van den'onder
zoeksrechter opgesloten.
Wij meldden gisteren, dal de Amerikaan
sehe afgevaardigde tor Vrcdeseonlerencic,
M. Polk, aan M. von Letsncr, Duilscb afge
vaardigde le Parijs, klaar cn duidelijke zijne
meening gezegd had over dc Duitsche han
delwijze in zake de bekrachtiging van het
vredesverdrag.
Daarover vernemen wij nog het volgende
Onder al, do misslagen, zoo spiak M.
Polk, door Duitschland reeds begaan, zou cr
geen grooterc cn, nood lol iiger voor Duilseh
land zijn, dan deze van het verkeerduitleg
den van.de vertraging gebracht door den
AmérikaansehenSenaal aan dc bekrachtiging
van het vredesverdrag-..
Mogelijks zijn er in Amerika vcrschiüige
manieren van opvatting voor wal betreft liet
vredesverdrag-.. Er is echter slechts cénc op
vatting Voor het verstaan der verplichtingen
'van Duitschland en der genegenheid welke
ons aan onze verbondenen hecht.
Het kan u niet onbekend zijn, dal men
thans in dc Vereenigdo Staten nog zeer tegen
Duitschland gekant is. Al wal gij zult doen,
om de zaken nog meer te verwarren en om
aa:i uv.c verplichtingen jegens Frankrijk en
de Verbondenen le kort le blijven, kun slechts
dal gevoelen nog verscherpen.
11c weel niet wat de Amerikaansehe Se
naat zal beslissen, doch eenc zaak kan ik u
reeds belooven, 'l is dat de Amerikaansehe
Senaat nooit zal hesfissen, dat gij uwe ver
plichtingen niet behoeft te volbrengen.
Londen, 3 December. In dc Engelsehe
Gemecntenkamer vroeg een afgevaardigde of
het gouvernement zinnens was nogmaals aan
te dringen bij de Belgische vluchtelingen,
opdat zij naar hun Vaderland zouden terug
keeren.
Hij vroeg ook of het gouvernement wist
dat cr nog vluchtelingen in Belgie verbleven
cn of het zulks goedkeurde.
De minister vnn Binnenlandsehc Zaken
antwoordde dat er inderdaad nog eenige
Belgische vluchtelingen in Engeland verble
ven en dat de goedkeuring van lietj gouver
nement hier niet te pas kwam. Er moeten
geene nieuwe voetstappen gedaan worden.
Het Ëngeisch gouvernement verleent zijne
medewerking aan het Belgisch gouvernement
dat dc Belgische vluchtelingen uitnoodigt
naar hun vaderland terug te keeren.
DE MILITAIRE DIENST
In toeppssing van de wet, afgekondigd in
het Staatsblad van 23 November 11., heeft de
minister van oorlog de lijsten doen opmaken
-van dc gehuwde mHicianen, met aanduiding
van hel getal hunner kinderen.
Uit deze statistiek bjijktdat hel Belgisch
leger on evecr 23,000 gehuwde mannen&elt,
waarvan 3,300 verscheidene kinderen heb
benen 8,000 een kind. Dezen van de eerste
kulegorie zullen voor den 31 December naar
hunne heerdsieden terug gezonden werden,
en deze van de tweede kategorie in den loop
der maand Januari 1920. voor zooveel dit
besluit met schaden kan aan de noodwendig
heden van den militairen dienst.
Wat de gehuwde mannen zonder kinderen
betreft voor dezen is er, op dit oogenblik, nog
geen besluit gen. en evenmin voor wat
den duur van den krijgsdrenst voor de ougc-
huwden betreft,
in het Staatsblad van 00 November Ss de
•wet tot regeling' van liet lager Onderwin
.verschenen, waaruit we enkele bijzonder.-
j a oors.cn iftcn -1 cn gerieve der belanghebben
den uitknippen:
alcemeène aanwijzingen
VOOR DE GEZINSHOOFDEN.
De gezinshoofden zijn verplicht aan hun
ne kinderen een voldoende Jager onderwijs
tc doen verstrekken of te verstrekken volgens
de bepalingen dezer wet.
Deze verplichting leven zij na
1. Door hunne kinderen te doen onderwij
zen in eeno openbare of private school van
den lageren of van den middelbaren graad;
2. Door hun huisonderwijs te verstrekken.
Deze verplichting is geschorst:
a) Wanneer er geene school bestaat tin
nen oen afstand van vier küooietr van do
woning van het "kind;
b) Wanneer de ouders of voogden geweten
bezwaren aanvoeren tegen het zenden van
limine kinderen of pleegkinderen naar elke
binnen een afstand van vier kilometer van
hunne verblijfplaats gelegen school;
c) Wanneer de ouders of voogden geene
vaste verblijfplaats hebben. Wanneer ze eeli
ter gedurende acht. en twintig achtereen vol
gende dagen in eenc gerneenie verblijven,
moeten hunne kinderen tot den dag waarop
zij de gemeente verlaten, liet enden-klit'ui;
vangen m eene openbare öf private school,
in hunne familie of bij particuliere mees
ters;
d) Wanneer het kind dc lagere school of-
wèl de klassen van abnormale kinderen. >>e-
oiaande binnen een afstand van vier kilo
meter van zijne woning, wegens lichaams
gebreken of zwakzinnigheid niet kan bezoe
ken.
DUUR VAN DEN SCHOOLPLICHT.
De verplichting geldt voor een tijdvak var
acht. jaren. Dit tijdvak gaat in na bet zomer
verlof van h.-.f, jaar, waarin het kind
leeftijd van zes jaren bereikt .cn eindigt nW
het kind gedurende acht jaren -onderricï:1
heeft ontvangen.
De aanvang van onderricht mag, naar het
goedvinden van de gezinshoofden, een jaar
worden vertraagd.
WANNEER IS HET THUISHOUDEN-
VAN HET KIND GERECHTVAARDIGD?
De eenige geldig geachte redenen zijn de
navolgende: ongesteldheid van het kind, het
overlijden van oan familielid, belet omdat
dc verkeersmiddelen hij toeval moeilijk ziln
Over do verdere uitzonderlijk aangevoelde
omstandigheden zal het schooltoezicht t.noj
voorkomend geval de vrederechter oordee-
icn'.
DE VERLOVEN.
De verloven worden schriftelijk verleend.
Zij mogen niet meer dan 35 volle dagen
per jaar bedragen, noch verleend worden,
aan de leerlingen van den 4° graad, daar
w aar dit onderwijs volgens het" bah e tijd-
stelsel ingericht is.
De vaaaiitiOn en de verlofdagen zullen in
da landbouwstreken zooveel mogelijk geste'd
word on op do tijdstippen dat dc kinderen ge
woonlijk aan ü"en veldarbeid gebezigd v.or-
:n.
VRIJHEID VAN HET GEZINSHOOFD
IN ZAKE DE TE I^IEZEN SCHOOL.
Het gezinshoofd is vrij zijne Jtimleron
zenden naar de school .\yelko liet verkiest
cn het is verbodenecnigen dwang hein nu
te léggen om eene school op te dringen, v, el
ke niet >ie school zijner keuze moent zijn.
HET LAGER ONDERWIJS IS KOSTEEOOS.
Het lager ónderwijs wordt kosteloos nar
a! de kinderen gegeven in de gerneoutcsriin-
ten, in de aangenomen en in de aanneem
bare scholen.
Evenwel, daar waar in de behoefte vtfn
het kosteloos onderwijs wordt voorzien door
een voldoende getal kostelooze scholen of
klassen, kunnen betalende kinderen ook on-
enomen worden.
Dc gemeente zorgt, dat al de kinderen, ^ic
do private scholen niet bezoeken, onderwin;
kunnen genieten, het zij in een gemeente
school, hetzij in een aangenomen school.
Kosteloosheid brengt mede bet verschaffen
van de schoolbehoetien aan de kinderen,door
wier ouders wordt betaald, in hoofdsom en
in opcentiemen ten behoeve van den Stunt,
eeno pcrs^ueele belasting van minder dan
10 iTaiix 11 gemeenten beneden de ü.ii'ju inw,
van minder dan 35 frank m gemeen:en van
Geuo tot 20,000 inwoners en van minder dan
30 frank in gemeenten van 20,000 inwoners
IIET LEERPROGRAMME VAN DE
LAGERE SCHOLEN.
Het lager onderwijs omvat noodzakelijk
het onderricht in den godsdienst en in den
godsdienst cn in de zedenleer, het lezen, het
S' hvnvcii, de grondbeginselen der Vlaamschc
Fransche of Duitsche taal, volgens de l e
hocfion der plaatsen, de aardrijkskunde, de
geschiedenis van België, de grondbeginselen
der teekenkunst, de begrippen van gezond
heidsleer, den zang en de gymnastiek. Ih t
omvat daarenboven voor de meisjes '1 nar.l-
demverk, de huishoudkunde, huishoudw er
ken en in de landelijke gemeenten Ot-mgn
begrippen van land cn tuinbouw, alsmede
in de overige gemeenten eenige begrippen
van natuurwetenschappen.
Dit leerplan zal trapsgewijs aangevuld
worden, door hef. onderwijs in vakken met
practische strekking, welke een graad van
aanvullende studiën zullen uitmaken als de
voorbereiding tot de technische opleiding cn
de beroepsopleiding der jonge lieden.
HET GODSDIENSTONDERRICHT.
De bedienaars der verschillende «eredien
sten worden mtgenoodigd om, 111 de lagere
scholen, die aan het beheer dezer wet onder
worpen zijn, bet onderricht in den godsdiens
en in de zedenleer te geven cf, onder hunne
bewaking,to doen geven, hetzij door den on-
derwijzer"indien idj cr m tóestcmt, hetzij
door een persoon van de gemeenteraad aan
genomen.
flet uerste of het laatste uur der voormid
dag of der namiddngKlasse wordt eiken dog
gewijdt aan dit onderricht.
DE MOEDERTAAL, VOORTAAL.
In al de gemeentelijke, aangenomen rd
aanneembare scholen is de mr-enênaal tl-'
kinderen de voertaal in de ouderscheidci c
graden van het onderwijs.
Tot het eenigzins verzacht toepasseD va?:
bovengemelde regel, kan volgens behoeft :i
der scholen, machtiging worden verleend
te Brussel en in de voorsteden van Brussel
alsmede m de gemeenten op de taalgrens,
Die verzachte toepassing mag niet voor ge
volg hebben, dat het grondig aanleereu vaa
do moedertaal geschaad wordt.
DE MEDEZEGGENSCHAP
VAN HET GEZINSHOOFD.
Het gezinshoofd verklaart welke de moe
dertaal of do gebruikelijke taal is. Acht hel
hoofd der school dat het kind niet bekwaam
is om de lessen in do door het gezinshoofd
aangewezen taal met vracht bij te wonen,
dan kan liet gezinshoofd ia beroep, komen
bij het ficbooltoezichL
