Goede Vrijdag
Katholieke Schoolpoiiek
Ba infljilaasslsü ».D«t«F&'.ï4 r.ms.'ï
BE FORTUINZOEKERS
Beperking van Voorkeurrecht
lil DAGBL.AI5
Vrijdag
Maar! 1921
7
De LegerhervontiHig.
Tc onthouden namen.
Kerkstraat, 9 en SS, Aalst.Tel.
XXVIP
JAARGANG NUMMER 72
3 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van Nuf?bl-Dk Gbhw
Goede Vrijdag
I Zonoj>5,44, onder C,09
BLastsle Kwartier deu 30
Publiclt.lt buiten h., ALdiss.m.n, Aa.st, lich te wenden tot l.et AgenUcb.p Havas.8. M»rtóa.rplei., i. Bru.^1- 8, PU«.> la Bourw, Parijs - en 6. Umm's
GOEDE Vrijdag is voor ons waar-
lijk de goedo dag bij uitmuntendheid,
omdat hij ons de weidaad dor Verlos
sing schonk.
liet autaar is van alle versiering
berooid men ziet er enkel liet Kruis
op, nog altijd met een boetedoek be
dekt, alsook de kandelaren met golo
waskaarsenhot lodig tabernakel staat
open alles vertoont do uitorslo droef
heid.
De priester met zijn dienaren, in
zwart of rouwgewaad, ïmleron en
strekken zich op de trappen van bet
autaar uit, tot teekon van rouw on
droefheid, eu smooken ootmoedig om
vergiffenis hunner zondon.
.De priester leest iwce prophetiën en
het verhaal van hol Lijden volgens don
II. Joannes.
De priester bidt voor allo menschel),
ook voor do ketters en schismntieken,
do joden er. do heidenen. Voor dezen,
welke buiten hare gemeenschap zijn,
bidt de Kerk opor,baarlijk op Goeden Vrijdag alleen. Ook Jezus op het Kruis
bac' voor de zaligheid van allo menscbon.
Dan heeft de ir.drukwekkendo plechtigheid dor Kruisaanbidding plaats.
Do priester ontdekt hot kruis en toont het hij ontdekt eerst het bovendeel,
dan den rechterarm en liet hoofd, eindelijk heel liet liruis, telkens het kruis
wat iiooger heffende en op hoogeren toon zingende Ziet hier, hst hout van
het Kruis, waaraan de zaligheid der trereld heeft gehangen. Wij aanbid
den het Kruis doch die aanbidding is gericht tot Jezus-Christus, voor ons
op het Kruis gestorven.
Uit eerbied voor hei Kruis doet de priester zijne schoenen uit, knielt
driemaal, ter gedachtenis van Jesus' driedubbolen val onder liet Kruis, on
ktisl dan eerbiedig de wonclen van don Gekruiste.
Zoo knielen na hem de aanwezigen en kussen het Kruis.Hel Kruis vroeger
oencschandojoene ergernis,en nu door den God-Mensck een geheiligd glorio-
teoken geworden, dient alzoo geëerd en verheerlijkt.
Onder do Kruisvereering heft men aandoenlijke zangor. aan, genaamd
tmrrropcria, dat is, verwijlingen van den Messias aan de Joden zo zijn zcor
geschikt om tot berouw op to wekken. Daarop volgt ook onze smeeking tot
den Gekruiste om ontferming.
Na do Kruisvereering draagt de priester de II, Hostie, daags te voren
geconsacreerd, processiogewijs en onder den zang t exilia Legis, naar hel
hooge autaar.
De dienst-wordt voltrokken door cene soorl van Mis, zonder Consecratie.
Do II. Kerk is in de overdenking van Jesus' bloedig sacrificie gansch ver
slonden, en als door eene heilige vrees er van weerhouden liet slachtoffer van
Calvarië thans op het autaar te doen nederdalen.
Na bewierooking, liandwassching Orale /retires, Paler Laster, heft de
priester de II. Hostie op, zooals de Zaligmaker op liet Ivruis verheven werd.
Korts daarna nut hij do II. Hostie en gaat terstond naar de sacristij.
Vooral op dezen dag trachten do christenen, door de oefening van don
Kruisweg en door meer verstervingen, aan do verdiensten des Zaligmakers
deelachtig to wordeij.
Generaal Maglinse stalt voor 12 maand
voor de onbereden en 15 maand
voor de bereden troepen.
De gemengde kommissie, belast niet liet
onderzoek van de kwestie van den militairen
diensttijd, kwam Dinsdag avond bijeen,
onder voorzitterschap van M. Paul-Emile
Janson.
De besluilselcn van den i.lgemeenen staf,
goedgekeurd door al dn militaire leden der
kommissie, werden door generaal Maglim
uiteengezet en toegelicht.
liet hoofd van den ulgemeenen legerstaf
zei de, gezien den ekonomiscbcn toestand, tie!
volgende voorstel ia te dienen
12-roaaiwisdje diensltyd voor de onbereden
troepen, 15 maand voor de andere. Verder
zouden dc bereden troepen slechts gedurende
i maand weer onuer de wapens worden ge
roepen en dc onbereden militairen gcduremlo
Smaand, zoodal allen dus in 'i geheel 10
maand dienst zouden doen. Deze terugroepin
gen, onder Verscheidene jaron verdeeld, zou
den telkens 8 tot 15 dagen duren.
Generaal Maglinse verklaarde uitdrukke
lijk dat deze voorstellen afhangen van de
vervulling van zekere voorwaarden als daar
zijn de militaire voorgeoefendheidhet aan
wezig zijn in voldoende hoeveelheid van
materieel, schielterrfiinen, enz.
Wordt aan deze laatste voorwaarden niet
voldaan, dan zou de wet rekbaar genoeg
moeten zijn om den diensttijd der militie-
plicliligen te verlengen.
Verder drukte generaal Maglinse er noe
op dal oen vermindering van den diensttijd
een vermeerdering der uitgaven voor gevolg
zou hebben. Immers, zeide hij, een diénst-
vernieuwer kost iwoemail zooveel ais oen
militieplicbtige.
De bh. 'Troclet on Mathicu, uit naam van
de socialisten, hoewel hulde brengend aan
den verzoeniatiFjeest van den Staf, verklaar
den zich daarbij niet te kunnen aansluiten,
daar zij voorstanders zijn van een algeueele
hervorming van hel leger.
Over deze voorstellen zal, na het Paasch-
rcces, door de kommissie worden gestemd.
Het is dus nu of nooit dc tijd, om de be
weging voor den zessiaSndschen diensttijd
over het gehcele land tc laten loskomen.
-
UIT 'T PROGRAMMA.
DER KATHOLIEKE PARTIJ VOOR DE CEMEESTEKIEZISGBS
Wanneer God eencn man en eene vrtrawl noemen de .erdedigers van vrijheid en ge
let dè ouderlijke waardigheid geroepen lie.fi, Ifjkheid, dc vrienden van bet werkvolk, we.
dan legt Hij hun tevens den invaren plicht op geien het wij onder» ij
kende.
Pedro Matlo beweert nu onschuldig
ta zijn.
Vit Madrid wordt gemeld, dat Pedro
Malle, uio aangehouden werd onder betich
ting een der moordenaars te zijn van M. Dato,
nu aan den onderzoeksrechter zou verkluaad
85 VERVOLG,
Hoewel hij oen doortrapte schurk was,
£ing zijn verstand i.iet boven dat van het
redelooze dier. dat te dom is, om de gevol
gen eener daad na te gaan, anders zou hij
ingezien hebben, dat do loop van zaken, zoo
als bij die behandelde geen mogelijkheid tot
hot goed sin-gen van zijn doel kon bobben.
Hij dacht, dat als Valeriaan uil de vooton
gemaakt was, hij in staat zou zijn de bezwa
ren to overwinnen, die hem van de zuster
verwijderd hielden dat zij, hulpeloos ach
tergelaten, aan zijne aanzoeken gehoor zou
geven. Dit was zijn plan toen hij den patriot
tfedken kolonel uit zijne gevangenis liet ont
vluchtten, om hem daarna in de bergengten
lo vermoorden. Hij wilde Valeriaan zelf liet
leven ontnemen, hem zonder gowotensbe-
cwaar vermoorden, als hij zeker kon zijn het
zonder opzien te baren, te kunnen doen. De
gelegenheid daartoe had zich nog niet voor
gedaan, zelfs niet, toen hij hem ten tweede
male gevangen nam.
V/aro dat niet liet geval geweest, dan zou
Valeriaan op dit oogenMik mot gekneveld
ouder de schaduw van een katoenboom heb
ben gelegen hij zou zijn laalstsn «laap go-
slapen hebben in do vallei of in de eenzame
woning. Toch zou hij die het gesprek tas
schon Pa terra en luitenant Mauritius ge
hoord had, niet veel voor zijn leven gegeven
hebban.
Muilo beweert nu, dat hij al de vroegere
gedane bekentenissen enkel aflegde, omdat
hij vreesde, dat do policie hem zou mishan
deld hebben, om hem te doen spreken. Nu
echter ter beschikking vao den onder
zoeksrechter is, hoeft hij niet meer (e vreezen.
Ilct onderzoek wordt niettemin voortgezet.
P A ASCH PLICHT
Po Koning,dc Kou' igias de- Ilartog van
Braband en prins s Maric-Josê hebben
Woensdag morgwid bunnon Pasehen gehou
den in de kerk van Siul-Jaak-op-Coudonberg.
Hunne Majesteiten en Hunne Koninklijke
Hoogheden ontvingen do H. Kommunie uit
de Lanucn van don Z. E. H. kanunnik
Cocheieux, den nieuwen pastoor der konink
lijke parochie. Onze Vorsten cn hunne kin
deren zullen in de parochiale kerk en in de
hoofdkerk van Brussel dc diensten der Goedo
Week bijwonen.
Woensdag werd in de Belgische Kamer
het wetsontwerp besproken waarbij een taks
van 50 per honderd geheven wordt op de
Duilsehe vraren in Beigie ingevoerd.
Tweè gekozenen der Irontpartij, Borginon
en Macs stemden tegen het wetsontwerp cn
de socialist Nichels onthield zich.
Die hoeren vinden het waarschijnlijk beter,
dat Duilschland geen cent zou betalen, dat
Belgis maar in nood en ellende blijft voort
sukkelen cn dat er maar steeds meer en meer
lasten ingevoerd moeten worden om den
stnatswagen te dosn rollen.
't Is in alle geval eene zonderlinge handel
wijze, om hel geld te verkrijgen, noodig voor
hei betalen der vergoedingen aan weduwen
en weezen van gesneuvelden e:i opgeëischte
werklieden
Iloo lang zullen we hier nog blijven
was de vraag van den luitenant.
Mijn waardo zoido Paterra. Dal is eene
vraag, dio zoo spoedig niet beantwoord kan
worden. Het hangt van....
Waarvan, hangt dat a(. koloaol
0. van voel gebeurtenissen, bijkomen
da zaken en omstandigheden. Wilt go ze ken
nen, Mauritius
Ik ben er nieuwsgierig na
Bost kameraad, ge zult het weten. Maar
ge moet mo eerst vergunnen wat brandowiju
te drinken en eon sigaar aau te stoken
Daarop schonk Paterra een glas brande
wijn uit zijne veldflcsch, dronk dat uit, en
toon een sigaar aanstokende, ging hij over
tot de uitlegging van rijn plan.
Ik sprak van gebeurtenissen, bijko
mende zaken en omstandigheden. Is hot niet
zoo, luitenant.
Ja, kolonel.
Welnu, ik zal ze allen t: gelijk noa.
men, en Jc geschiedenis geven, in den vorm
van «en verhaal een alleenspraak. Ik wee;
dat gij niet buitengewoon veel van redevoe
ringen houdt, daarom vorzook ik u mij niet
iu da rede to val loboor ik gedaan hol.
Mauritius, die.&ooals reeds gemeld is,
oigcnlijk oen soort van stille echurk was,
knikte toestemmend.
Welnu, ik heb u duidelijk genoeg ge-
zegd, vervolgilo Paterra, dat ik geen plan
heb Valerian dn baron Adolf van Holla en
.diens zoon Richard naar dol Norle mede te
nemen. Ik geefgeen cent voor het leven van
die kinderen, die Hij eens tot erlgenamen
van de liemelsche glorie en vreugde ka.
maken, langs den weg van deugd en eer lot
het geluk op te leiden-, 't is voor de ouders een
zware gewetensplicht.
Uit dien plicht vloeit een* natuurrecht dat
geen menscheüjke macht bun kan betwisten
noch ontnemen het recht orn zelf hunne
kinderen op te voeden of to doen opvoeden
door personen door ben zelf gekozen, want
gewoonlijk hebben .de ouders noch den
noodigen tijd noch de noodzakelijke bekwaam
heid om hunne kinderen zelf te onderrichten
Beschikken de ouders niet over do nood i ge
-geldmiddelen orn eene school op hunne
kosten te onderhouden, dau hebben zij hot
recht en dun plicht eerstens, van de gemeente
vervolgens van don Slaat eene school te
eischen in overeenstemming met hunne
godsdienstige overtuiging.
Iq ons land beslaan vier soorten van scho
len: gemeentelijke, aangeaomeoe, aanneem
bare en gansch vrije.
De gemeentescholen zijn scholen door de
gemeente gesticht cn beheerd. Zij ontvangen
toelagen van den Staat on de provincie^ en
pullen met volle handen in de gemeentekas;
hel geld stroomt or binnen.
Aangenomen scholen zijn private onder
wijsgestichten,, die, zükor wettelijke voor
waarden vervullend, met dc gemeente cone
overeenkomst gesloten hebben, waardoor zij
ach verbinden, mits betaling door do go-
meente, het onderwijs kosteloos ie verstrek
ken aau de kinderen dier gemeente. Zij staan
omtrent op gelijken voet niet do gemeente
school.
Aanneembare scholen zijn private scholen,
did de wettelijke vereisihton, o n aangeno
men te worden, vervullen, en zulks door de
Regeering doen vaststellen j zij gemeten
alsdan Staaisleelaeen.
Dc gemeente en de provincie hebben geen
verplichtingen jegens dc aanneembare seho
'en, doch artikel 19 der wel laat hen toe aan
deze school toelagen to veriaenfin.
Gansch vrijo scholen zijn scholen door
private personen gesticht ca beheerd rij
ontvangen geene toelagen.
De gemeente en do staatsscholen vormen
het officieel onderwij'i. De aangenomen, aan
neembare of gansch vrije scholen, het vrij
onderwijs, zijn bijna alle katholieke scholen.
Wat gebeurt er in dc gemeenten waar de
liberalen en de socialisten dc meerderheid in
den gemeenteraad hebben Zij, die zich
OUD-STRIJDERSBELANGEN
Een Koninklijk besluit.
Art. 1. Behoudens nadrukkelijke ver-
meldouitzondering, kunnen de rechten van
voorkeur voortvloeiende uit de artikelen 4 cn
5 der wet van 3 Augustus 1919 niot ingeroe
pen worden ten aanzien van de ambten cn
betrekkingen die uil hun aard normaal bij
wege van bevordering worden gegeven.
Art. 2. Hetzelfde geldt ten aanzien der
ambten en betrekkingen vaa kabiatlshoofd,
sekretaris en alle andere betrekkingen afhan
gende van den onmiddelijken dienst onzer
Ministers, alsmede van de rechterlijke cn
technische raadsheeren bij de verschillende
departementen.
Art. 3. Worden insgelijks van de rech
ten van voorkeur bedeeld bij artikel 1 bier-
deze mannon maa? 't is best, dat zij ster
ven, om opspraak te voorkomen. Zij weten
te voel gebeurde zaken, zoo als gij zelf weet
Allen moetan sterven maar ge begrijpt wel
dat ik ze zelf niet vermoorden wil en't kan
ook door geen mijner lieden geschieden,
hoewel de keel snijders gauw genoeg zouden
rijn, ais ik fir een ven» toe gaf. Maar dat
zou ook tot schandaal kunnen] leiden en
mooi «lijk lieden verwekken. Om liet een en
ander lo vermijden, hob ik een beul besteld,
die de grap zal uitvoeren, zonder van mij
rechtstreekschen last te krijgen.
Wie vroeg Mauritius, zijne belofte
van stilzwijgenheid vorgotsnde.
Val me niet in de rede, dan zal ik u
alles vertellen wat gij wilt weten. Ge zult er
belang in Glellen, en als ge bet geboord bobt,
weet ik dat ge mijn taklifik, even als vroe
ger, zult bewonderen.
Mauritius do ondergeschikt# in militaire
rang, maar gelijk in misdaad knikte nog
maals toestemmend.
Bij toeval zult go, vervolgde Paterra
op eon half ernstige, half spottende toon
wol eens hebban boeren spreken van een
koperkleurig heer die de Gehoornde Hagedis
wordt genoemd. LU geloof zelfs dat gij hem
van mij hebt leercn keuuea. En als ik mij
niet vergis, zult ge hem in den loop van
den avond of mwgos vroeg hier zien.
Zonder tvvjjjci z^l hij op een zonderlinge
matiior hier komen. Zonder twijfel zal hij
met vijftig of honderd van zijn geverwde
krijgers in vliegende galop, een inval in ons
te erkennen. Wat
geeft het hun dat het onderrichter tenminste
zoo goed wordt gegeven ais in de .gemeente
scholen, dat de katholieke gestichten zich
willen onderwerpen aau liet .Staatstoezicht,
dat de leerlingen kinderen rijn van werklie
den of kleine burgers Het v.ijn katholieke
scholen en daarom weg or més Geen toe
lagen voor liet onderhoud der gehouwen, het
aankoopen van leermiddelen, het uitdetflen
der scboolsoep geen centiem zal hun «ut do
gemeentekas betaald worden Wat geeft l.et
uoden of blauwen dat die eenvoudige werk
manskinderen benadeeld worden, dat rij
honger of koude lijden Zij vullen do toela
gen aan het officieel onderwijs vermeerderen
voedspl en kleederen uitdcelen aan do hin
deren der gemeentescholen om de k'einen
der vrije gestichten tc folteren en ben naar
het officieel onderwijs te lokkon. Door <io
vrije scholen niet to erkennen geven zij de
provincie bet recht toelagen tc weigeren a*;;
dc katholieke gestichten.
Welke politiek stellen de katholieken daar
tegenoverVoor hen zijn alle Belgen gelijk
voor de wet. Ieder mag zijne kinderen zen
den naar scholen van huuneo keus willen-
socialisten en liberalen scholen openen en
zich onderwerpen aau de wet, zij zullen da
zelfde toelagen genieten als de gemeentelijke,
of aangenomen scholen. De katholieken, die
zoowel belastingen betalen als l.unne tegen
strevers, willen dat die belastingen recht-
veer dig verdoold worden, dat al de scholen,
offioieelc of vrije, op gelijken voel behandeld
worden» dezelfde .geldelijke ondersteuning
genieten.
Gij., Burgers en Werklioden, zult beslis
sen of die gematigde, rcchlveerdigc politiek,
die politiek van vrijheid en gelijkheid zal
zegevieren of niet.
Zult gij de baud reiken aan de vijanden
van e vrijheid van 'onderwijs zuil gij ge-
doogen dat de vrije scholen zoo schreeuwend
onrechtveerdig behandeld worden zult gij,
de oorzaak willen zijn dat honderden werk
manskinderen vei stouten worden, omdat
hunne ouders hun eeno christelijke opvoeding
willen geven Neen 1 neen ons volk ktcïl
e veel gezond verstand 't is te braaf om de
onrecht veerdigheid te helpen zegepralen
t heeft genoeg gezien cn geleerd lioc roodea
en blauwen te werk gaan. De aanstaande
gemeentekiezingen zullen eon nieuwen triomf
zijn voor de katholieke partij, omdat zij al
leen de gelijkheid cn de vrijheid zal eerbie
digen. Rkchtuit.
boven buitengesloten, de ambten en betrek
kingen hiernavermeld
Ministerie van Bitmenlahdsche Zaken
Provinciegouverneur provmcicatc griffier
burgemeesterpoliciekouimissaris.
Ministerie van Rechtswezen Bestuurder
van weldadigheidsscholen geneesheer 1 ij hec
centraal gesticht tot waarneming geneesheer
der krankzinnigheidsgestichlea geneesheer
dar weldadigheidssehoJcn krankzinnigheid»
geneesheer der gevangenissen.
Ministerie van Kunsten en Wetenschappen t
Sekretaris-penningmeester der Staatsinstel
lingen voor middelbaar onderwijs bestuur
lijk en ouderwijzend personeel van de univer
siteiten, de wetenschappelijke gestichten, de
koninklijke musea en muziekscholen.
Ministerie van Landbouw Opzicncr^vee-
arts: onderwijzend personeel van dc vee
artsenijschool, van de gestichten voor hooger
landbouwonderwijs en van de landbouw- ent
tuinbouwscholen van don Staats wetenschap
pelijk personeel van 's Rijks Kruidtuin.
kamp doen. En het zou mij niet verwonde-
ren, dat ze onze arme lanciers, aan de. pun
ten vanbuuDö speeren zullen rijgen, indien
onze dappere mannen dwaas genoog zullen
zijn, weerstand te bieden. Ik acht het waar
schijnlijker, dat wij ze, bij den eersten kreet
van de wilde aanvallers, zullen zien weggal-
lopperen of zich in do katoenbosachen zullen
zien verschuilen. Gij en ik, Mauritius, zullen
oveoeens vluchten en de dames medenemen.
Om ze ovor te latoo aan de genade der wil
den. zonder eene poging te doen ter hunner
redding, zou bepaalde lafhartigheid genoemd
worden. Het zou een vet keerde indruk ma.
ken als dit in do nederzillingcn bekend werd.
Daarom moeten wij ons liet best doen ze
mede to nemen. Dat wij niet iu staat waren
da mannelijke gevangenen te redden, kan
men one niet ten kwade duiden en zij zullen
wel eea dozijn speeren door bun lijf krijgen,
ïlet is ongelukkig als ge er aan denkt, maar
zulke zaken kunnen riet altijd voorkomen
worden. Hot zijn niet anders dan gewone
voorvallen in hot fronliorleven. Nu luitenant
Mauritius hoop ik, dat gij me wel Ingrepen
hebt.
Omdat het mij ton laatste geoorloofd
is tc spreken, zou ik ja willen zeggen. Thans
bel) ik er eeu o'aistor begrip van. Uwe ge
schiedenis, kolonel, wel vertaald, luidt al
dus go hebt, een overeenkomst gesloten
met den Ge boomden Hagedis, om een voor
gewenden aanval op ons kamp te doen, om,
als 't noodig is, coa vijftal arme duivels van
laociora neer te schieten of neer tö steken.
Daar is geen nood voor zij zullen bij'
den eersten gil der Indianen als brave jon
gens wogloopen, Maak u over hem niet on
gerust.
In elk geval zal de Gehoornde FTage*»
dis onze drie gevangenen dooden en gij laat
dus het schandaal van den moord iu and -ra
handen overgaao dat is, als ik goed heb
begrepen uw programma.
Om zijn duivelsch plan mot goed gevolg-
en zonder kaps van te mislukkon to doen
slagenv had Paterra in zijn kamp zekere
voorzorgen genomen. De mannelijke gevan
genen lagen op een grooten afstand van de
tent der vrouwen, en daar tusschen in stond
de tent van Paterra. De paarden der lancier*
stonden op zekeren afstand, op de weide,
aan piketten gebonden, terwijl die van deu
kolonel een weinig achter de hoof Jofficiers-
tent aan de boomen vaslgebondon waren.
Allen waren gezadeld met schuif halsters,
en de gebitten afgenomen, om ze lo kunnen
laten grazen.
Drie honderd ellen stroomafwaarts stond
ean lancior op den uitkijk. Ilij had order,
om in galop te komen waarschuwen, als hij
iemand in do vallei zag komen. Aan den
tegcnovergeslclden kant was geen schild
wacht, Paterra achtte het onnoodig. Ilij had
zich tegen de laneiers niet uitgelaten, hoe
lang de Lalt zou duren, en alleen last gege
ven, dat do paarden gezadeld en zij /.elf al
tijd reisvaardig zouden blijven, om op het
eer-te oogeublik, in den /.adel te stijgen. ll|i
wist zalf niot, wanneer dio orde gegeven zou
