ONZE NIEUWE SENATOR
De
Da nieuwe Regeerinp
partij
der flaters
Grosts iHlsrnsüsiate Mag
Een meesterlijk antwoord
van Kardinaal Moreler
Donderdas
j Decern. 1921
XXVII» JAA.RGANG NUMMER 289
Kerkstraat, 9 en 22, Aalst.Tel. 114— ~T"> JK f^i-TFgT A T"> S CEHTIEHEN WEKELIJKS 0.59 Uitgever: J. Va» Ndffül-Ds Gekbt
Publiciteit buiten bet Arrondissement Aalst, sich te v ended tot het Aftentsohap Havab, Adolf MaxlaaD.13, te Brosse!8. Place de Ia Bourse, Parijs en 6, Bream's Buildings Loodres E.C.4 j
H. Euaehius
[Zon op 7,40 onder3,52
Volle Maan den 14
M. R. MOYERSOEN-LiÉNART.
Geboren te Aalst den 20 September 1870;
GEMEENTERAADSLID der stad Aalst sedert den 6 Januari 1896
SCHEPEN VAN FINANCIEN der stad Aalst sedert 1908;
PROVINCIERAADSLID van Oost-Vlaanderen van 1900 tot 1908
VOLKSVERTEGENWOORDIGER van 1910 tot 1919;
VOORZITTER dei1 Katk. Grondwettelijke Ver. van het air. Aalst sedert 1921;
PROVINCIALE SENATOR in 1921.
De bevolking van Aalst sluit zich eenparig aan bij de beteekenisvolle on te
vangst in den Senaat aan haren beminden inboorling te beurt gevallen. Die geest
driftige verwelkoming herinnert ons de grootsehe en sympathieke lmldcbetoo-
gingen, waarvan in vroeger'dagen de doorluchtige leden der familien Moyer-
soen en Liénart het voorwerp waren.
Voorzeker zou de aanstelling van M. Moyersoen tot Minister de,-; Konings
onze stad met fierheid vervullen, maar lang zouden we betreuren het heengaan
van dezen eerlijken als schranderen schepen van geldwezen en waren volks
vriend. Moest de tijding der intrede in het Ministerie van onzen beminden
Senator voorbarig weren, het feit althans -dat zijne groote verdiensten tot dit
hoog ambt in aanmerking komen, is voldoende om ons met innige vreugd te
heróemèn op onzen achtbaren Vertegenwoordiger, vast overtuigd als we zijn, dat
uitstel .geen kwijtstel is. «DE VOLKSSTEM
Ditmaal zijn wij 't niet die 't uit
einden; 't zijn nu de liberalen ga
zetten zelf die het,openlijk schrij
ven en er waarachtig gee:i doeks-
kens om doen de liberale linkerzij
de hebben Op 21 uren meer kasseien
naar hunnen kop gekregen, van uit
de libérale pers dan gewoonlijk op
tien jaren.
Inderdaad, om u aan te steili
gelijk de liberalen gedaan hebben,
moot ge bepaald van Lotje getikt
zijn.
De heer Theunis biedt hun op een
zilveren scho„tel 1-portefeuilles aan
en geeft er aan de katholieken, al
hoewel de liberalen groep maar 32
Icdea telt en de katholieke groep S3.
Verder geeft hij hun nog één ze
tel, toegekend aan een liberale
competentie M. Hubert, en
neemt den elfden zetel in bet mini
sterie voor hem zeiven, ook als in
financiën competent man.
Nu zult ge zeggen de liberalen
zuhen een triomfzang aanheffen
ter eere van iemand tlie zoo breed
eene partij bedeelt, dewelke wegens
hare sterkte nog niet op de helft
van wat haar toegekend werd, aan
spraak maken mocht,
Wij hebben nu gezien wat er van
is in stee van met twee competen
ties tevreden te zijn, vangen ze er
zeven die ze natuurb grooten-
ieels in hun eigen rangen bespeu
ren en dan blijven er vier zetels
over, waarvan ze er met een royaal
gebaar wel twee aan de rechterzij
de willen afstaan. Twee zetels aan
de partij die met 82 man in de Ka
mer zetelt,twee aan die met 1: ar 32
leden en voor de rest...,, altemaal
competenties
Als 't met waar gebeurd was
zoudt ge er geen woord van willen
geloóven,
De liberalen, dus, willen een kabi
net van bevoegde mannen
Hoe ze daar ineens zoo'n bijzon
der voorkeur aan den dag zijn voor
gaan leggen, is nog een mysterie
in alle geval dat is bij hen opgeko
men gelijk de stuipkens bi j de kin
deren. N emand wist er iets van, dat
ze daar zoo aan hielden en krak
daar hebt ge 't kot ze widen niets
anders meer dan competente man
nen.
Ware het een ander Chineezerij
geweest ze zouden er misschien ook
•voor te vinden zijn geraakt. Zij za
ten nu eenmaal op dat stokpeerdje
en de duivel hielp er hen nog af.
Ze hebben zolfs niet eens ingezien"
dat ze formidabel bezig Waren hen
zeiven een brevet van onbekwaam
heid tc geven; want met zoodanig
naar competente-mannen te vragen,
bewijzen ze ten slotte niet meer of
minder dan dat al hunne roinistra-
belen effenaf incompetent zijn.
Dat is een standpunt gelijk een
ander, ofschoon 't er een is, waar ze
limine partij 'weinig mee verheffen.
Want, beeldt u nu eens in dat ge
liberale kiezer waart en dat gij uw
stem bad gegeven aan typen, die er
zoo'n gedachten op na houden.
Als 't kiezing was, hebben zij u
op meetings, plakkaten en druksels
V'ijs gemaakt, dat het vooj de sa
menleving een geluk was, dat er nog
eenige specimens van de libera'e
partij uit de ark Noë waren te voor-
sein jn gekomen
Dat waren eigenlijk, zoo maak
ten ze u wijs, de eenige die nog in
staat waren een serieus gouverne
ment samen te stellen met zoo'n
mannen waart ge niet'zonder en
gelukkig mocht het laud zich achten
dat ze nog bestonden.
En ze zitten geen acht (lagen in
de Kanier, of. diezelfde alleen be
kwamen. alleen kundigen, alleen
verstandiger!, komen uitroepen t
-Ja, maar zoo hebben wij 't niet
verstaan. Wetten maken, dat is een
kleinigheid, maar wetten toepassen
en regeeren, dat is niet van ons de
partement. Daar hebt ge bevoegde
mannen voor noodig.
Is het wonder dat zelfs de libera
len ervan omvervaben, zooals wij
bewezen hebben met de uittreksels
van talrijke liberale bladen, waarbij
zich Maandag morgen de Etoile
komt voegen en dA liberale Nieuwe
Gazet het volgende schrijft
Dat de liberale partij de schoon
ste kans verkeken heeft die zij se
dert 1884 gehad heeft om hare be
kwaamheid aan het land te toonen
en haar gezag te herstellen.
En hij besluit zijn artikel als
volgt
Waar wij op een dergebjke
manier zien sollen metet ware be
ng van de liberale partij, en door
■sociab-tische intriges in ons eigen
►kamp, het vertrouwen zien verraden
dat de vaderlands- en ordelievende
bevolking in d ze partij gesteld
heeft, daar achten wij het minder
dan ooit noodig, een blaadje voor
den mond te nemen.
't Zijn inderdaad intriges in den
schoot der liberale linkerzijde die
hen dat schoon stuk hebben deen
uithalen.
Eerstens intrigen, die voor doel
^lebben de Vlaamsche zaak te be-
nadeelen en de oplossing dezer
kwestie, die alle weldenkende men-
sclien uit den weg willen ruimen,
zoo lang mogelijk nog uit te stellen;
Ten tweede antiaelericale intri
gen, dewelke sommige onder die
heeren nog niet afgeleerd hebben
en waarbij ze nög niet willen inzien,
dat ze nu voor de zes en dertigste
maal wear eens dprooi loslaten
om de schaduw te pakken.
Altijd intrigeeren, waar liet zoo
eenvoudig zou zijn te helpen regee
ren, zonder nevenbedoeling, zonder
wrok, zonder kwade gedachten. Is
dat etn houding voor mensclien die
het gevoel van verantwoordelijk
heid bezitten en die in de huidige
omstandigheden dienden te begrij-
pjen, welk offers ieder aan die ver
antwoordelijkheid moet brengén.
Neen, vele flaters hebben, we
zien begaan, maar deze is er een van
zuike afmetingen, d.'.t we den uit
roep begrijpen, die de liberale Ga-
zette aan Talleyrand ontleent, waar
deze liet uitgalmde
Heer, verlos ons van onze
vrienden met onze vijanden zullen
we 't wel klaar spinnen.
-VW
De Soir deelt het volgende tele
gram mee uit Parijs
Ik meen te weten dat binnen kort, m
volledige overeenkomst tusschen al de
geallieerden, eene internationale leening
van 1 milliard dollars, 't rij iots meer
dan 4 milliard marl; gend uit te geven.
Die leening zou -7 p. c. vrij van belas
ting opbrengen, en uitgegeven worden
door de C-ommivrie van Horstel.
AI de geallieerde, geassocieerde, neu
trale en oud-vijandige landen zouden
zeggen hoeveel zij van de leenin" kun
nen nemen en de aldus gevraagde lioe-
velheid zou dan in munt i au het aanvra
gende land omgezet worden.
Indien die vragen de totaliteit van de
leening overtroffen, zou men de inschrij
ving beperken.
Een tiende, ofwel minstens een acht
ste, zou onverwijld geplaatst worden, ten
einde als ekwivalent te gelden voel' de
stortingen op 15 Januari en 15 Februari
door Duitschiand te doen.
De leening zou als pand hebben de to
taliteit der Duitsohe douanen.
Indi 'ii de leening geheel ingeschre
ven was zou Duitschïand voor twee jaren
aan betalingen voldaan hebben.
Ik geloof dat eene beslissing der eom-
missie van herstel eorstdaog- zal geno
men worden en het akkoord bijna ge
mankt is tusscbep al de belanghebbende
landen.
Do heer L. Beltrand, socialistisch
Staatsminister, had in het neutrale
avondblad Le Soir een ar Ijk el, ge
schreven Religion et Politiquo
waarin hij Z. Em. den Kardinaal aan
viel. Deze stuurde van avond aan liet
dagblad een antwoord, dat wij hier
hoofdzakelijk weergeven.
Toen ik in de Soir in groote let
ter het opschrift zag van Religion et
Politique en als onderschrift de hand-
teekening van Louis Bertrand, St ota-
minister en socialistisch afgevaardigde,
zocht ik onmiddellijk naar het naschrift.
Het luidt aldus, klaar en duidelijkMaar
wat denken de liberalen -van hem die de
verborgen leider zal zijn van de regee
ring van morgen?
Dan had ik de uitlegging van het
artikel.
Z. Eminentie herinnert verder hoe de
heer Theunis enkel uit opoffering voor
de belangen van het land aües deod wat
mogelijk was om eene regeering samen te
stellen en hoe de partij van den heer
Bertrand er niets anders op vond na
zich solve uitgesloten te hebben dan
de anderen te beletten te regeeren.
Het is niet grootsch, het is niet
schoon zegt Z. Eminentie maar
voor zekere mensclien heet. het nog po
litiek.
De eenige overwinnaars van den 20
en 27 November waren katholieken en
liberalen, hoewei in verschillende mate.
Ora te beletten, dat deze partijen samen
de regeering rouden vormen, heeft de
heer L. Bertrand uitgevonden het kleri
kaal gevaar. Maar hoe het publiek afin
't verstand brengen, dat dit bestond,
waar de geestelijkhfid gedurende de be
zetting meer dan iemand aan do ovar
ii eersching weerstond, meei dan 50 mar
telaren telde voor het vaderland en aan
de Duitsche rechtbanken en tuchthuizen
een in verhouding grooter aantal slacht
offers moest afstaan dan welke stand
ook.
T-Tet \yn v or den beschuldiger niet ge
makkelijk. En daarom brengt hij zekere
Vlaamsche onderpastoors in verdenking,
•wat de Kardinaal uitmaakt als potins
vagues. auonymes Een andere ernstige
beschuldiging, Zaar Z. Emin. den draak
mee steekt, is die van het bandjes plak
ken voor kiesbrieven, misdaad die ten
laste komt van Irieinc meisjes van vrije
scholen. Waar en wanneer zou dat ge
beurd zijn, vraagt Z. Eminentie.
Er is maar één nauwkeurige bepaalde
beschuldiging in het artikel van den heer
Bertrand Vrijdag 18 November, twee
dag; n voor de verkiezing, werd een po
litieke meeting bijeengeroepen in de
kerk van Clercken. m Vlaanderen. En
de beschuldiger besluit Nooit is de
.geestelijkheid zoo ver gegaan
De zaak zal onderzocht worden, zegt
de Kardinaal, maar van nu af is reeds
zeker, dat de kerk van Clercken niet be
staat, die is weggeschoten.
Dan komt Z. Em. tot liet slot terug
van het artikel en zegt Wat de libera
len van mij denken. M. Bertrand, dat,
heb ik niet te onderzoeken, maai- gij, wart,
denkt gij van mij?
Hij eischt van den hoer Bertrand, dat
deze zijne vragende verdachtmakings
methode vervange door een vrije, open
hartige verklaring over al hetgeen hij
den Kardinaal te verwijten heeft. Hi.i
mag hem gerust den naam van een repee-
ringspersoon noemen bij wien hij hei
melijk zijn invloed zou hebben doen
gelden.
Ik ken geene geheime wegen
zegt fier de Kardinaal ik laai die aan
de anderen over.'
«Indien gij de bewijzen niet bijbrengt
en gij toch zoudt weigeren uw la-ter te
herroepen, dau werp ik u in 't aange
zicht, van vandaag af, dat gij eene laf
heid zoudt begaan.
Verdei' neemt Z. Em. een loo{tje met
Bertrand's besehuldiging, dat de geeste
lijkheid voor de liberale en socialistische
vrijheden een gevaar zou zijn. Zij wijst
er op dat ondanks het 30-jarig bewind
der katholieken nog geen schoolgelijk-
hcid bestaat tusschen katholieken en
niet-kfithcJeiken: De Vlaamsche ka
tholieken hebben op het gemeenschap
pelijk grondgebied van het Belgisch va
derland nog geen familieatmosfccr kun
nen vinden, zoo vrij voor hen als voor de
liberalen-van Brabant en de socialisten
van Henegouwen en Luik.
Van het oogenblik, dat gij, liberalen
en socialisten, in dezelfde mate den eer
bied zult bezitten voor andermans vrij-"
beid, zal qr in Belgie iets veranderd
zijn,
(Get.) D. J. Kard. MERCI ER,
Aarstbii&chop van Mechelen,
DE LIBERALE LINKERZIJDE
De liberale linkerzijden hielden even
eens oene vergadering en broeiden hot
volgende besluit uit
«Na den uitleg van de afgevaardigr
den hunner groepen aan M. Theunis, ge
hoord en goedgekeurd to hebben, heb
ben de leden der liberale linkerzijden
dezen laatste de uitdrukking van hun
vertrouwen herniouwd. De vergadering
is liet eens om den wenseh uit te druk
ken dat M. Theunis spoedig in liet sa
menstellen van een ministerie moge ge
lukken, dat beantwoordt aan de eischeo
van den politieken toestand en aar. de
belangen van de natie.
Na eerst praat voor honderd*gehad te
hebton, zingen do liberalen een heel
toontje lagre Zij krabben aclicruit. Wis
niet tevreden zal zijn, is M. P.-E. Jansan,
die heel zijne politiek door de libe
rale linkerzijden verloochend ziet.
KATHOLIEKEN EN LIBERALEN
T' AKKOORD
Wij hebben gisteren verslag gegeven
over ae vergadering der rechterzijden
van Kamer en Senaat en over de mede-
deeling welke aan de drukpers gedaan
werd.
Uit bovenstaande mededeeling der li
berale linkerzijde kan men dug besluiten
dat beide groepen t' akkoord zijn om M.
Theunis in zijne zending te helpen en te
steunen.
HOE ZAL HET MINLSTERIE
THEUNIS SAMENGESTELD ZIJN#
L'Etoile Beige deze Vraag stellen
de, beantwoordt ze als volgt
Het ministerie zal naar alle waar
schijnlijkheid vier liberale politiekers
tellen, namelijk MM.'Devèr.e, P.-E. .Jan
sen, Neujcan en Franck, en vier katho
lieke politiekers, MM. Jaspar, Berry er,
Van de Vyvere en baron Ruzottc.
Er zouden ook drie «competenties»
zijn, MM. Theunis, die kabinetsoversto
en minister van Finemcien zou zijnHu
bert, pro-rector der Hoogeschool van
Luik, wien de portefeuille van Kun. ten
en Wetenschappen zou te beurt vallen,
en M. Moyersoen, oud-katholiek volks
vertegenwoordiger van Aalst, thans pro
vinciale senator voor Oost-Vlaan icreü',
ofwel M. De Pelsróaecker, hoogleeraar
te Gent. Een der twee laatste personali
teiten zal de portefeuille van N\iverheid
en Arbeid waarnemen.
Men voorziet dat dergelijk ministe
rie geen vast bepaald politiek karakter
zou nebben. Het zou een ministerie van
finaucieele herstelling zijn. De Belgische
schuld stijgt gedurig en de bcgrooiiug
gaat langs om meer naar bet defieicl.
Het is zeker, dat een ministerie dat als
hoofdnummer op zijn programma de
herstelling onzer financien zou hebben,
in den vreemde zeer goed zou gezien zijn
en aldus ons krediet veel zou verbe
teren
Le Soir meldt: M. Theunis heeft
zich gisteren nog met verscheidene poli
tieke personaliteiten onderhouden, na
melijk met den voorzitter van den te
nant.
De Senaat was weinig of niet verte
genwoordigd in het ministerie, daar do
Liberale linkerzijde van den Senaat zich
tegen alle medewerking verklaard hnd.
Ook zou ei' kwestie zijn de portefeuille
van Nijverheid en Arbeid toe te vertrou
wen aan M. Moyersoen, oud-katholiek
volksvertegenwoordiger van Aalst, thans
provinciale senator.
La Dernière Heure schrijft
Voor wat betreft het ministerie van
Nijverheid en Arbeid, spreekt men bui
ten M. De Pelsmaecker, ook nog van M.
Moyersoen, katholieke provinciale sena
tor, en van M. Poullet. Naar alle waar
schijnlijkheid zal M. Pouilet'echter ver
kiezen afgevaardigde le blijven bij do
Conferentie van den Volkenbond te Co»
nève.
DE TOESTAND
Heden avond heeft de kabinet-ovorste
van M. Theunis de volgende verklarin
gen afgelegd
Heden zal het ministerie nog niet sa
mengesteld worden. Over de princiepen
is men het volkomen eens de dagorde
van de liberalen heeft den toestand ot>
gehelderd en zij zijn bereid in het mini»
terie te treden.
Wat thans nog overblijft is de kwes
tie der personen te regelen, waaruit liet
nieuwe ministerie zal samengesteld zijn.
Betreffende dit pimt is allee nog niet
vastgesteld. Heden avond nog moot M.
Theunis verscheidene personaliteiten
ontmoeten.
Ook is M. Hubert, welke in aanmer<
king komt voor de portefeuille van JCnn-
sten en Wetenschappen nog niet te Brus
sel aangekomen.
Betreffende den titularis van het mi»
nisterie van Justicie, is ook nog .geen b<*.
slisriug gevallen.