20
- Franscii anti-klerioaüsie
Be nieuwe Megeeraig
Mmisteris vaa Lendlioaw
Profiasleraad van Oost-YL
iRecern. 192!
De Godsvrucht van
Maarschalk Focb
Rood of geen brood
De burgemeester van Audenaards
overleden
MtscMaafs verpliGiifingfiii
1 ;3
Kerkstraat, 9 en 22, Aalst.
XXVII* JAARGANG NUMMER 293
Tel. 114— T~> A A D g CENTIEMEN —WEKELIJKS 0.59 Uitgever: J. Van Nüffkl-De Gsm»?
?V',cv,i,TQf
H. Liberates
8 Zon op 7,44 onder 3,51j
1 Laatste Kwartier den 24 I
Publiciteit bulten het Arrondissement Aalst, zich to ■wenden tot het Agentschap IIavas, Adolf Maxlaan,13, te Brussel; 8. Plaice de la Bourse, Parijs en 6, Bream's Buildings Londre3 E.G.4
(Niet alleen hebben de liberalen
bij ons getoond, tijdens de laatste
Jxditieke besprekingen over bet vor
men vim een ministerie, dat bet an-
ti-cleriealisme ben nog in 't bloed
zat, al is hun godsdiensthaat en
domme papenvreterij vat eleganter
geworden, maar deze zelfs in de cri-
tiekste oogeabbkken gaat zij nog
zoover, dat zij partij van orde
•er de hoogste belangen van den
Staat door uit het oog verliezen.
Kleinzielige partij belangen be
nevelen him politieken blik zooda
nig. dat het publiek zich afvraagt of
zij het nog wel ernstig meenen met
bet programma van vaderlandsehe
opbeuring, van zuinigheid en van
socialen vrede. Nu wij ons voor de
bedreiging bevinden, dat de Dait-
sebe schuldenaar aan zijne verplich
tingen te kort zal komen een te
legram van gisteren bevestigt dit
vooruitzicht was voor eene histo
rische partij het oogenbik slecht
gekozen, om uit haar beroesten anti-
clerikajen rommelwinkel nog wape
nen te voorschijn te halen, die ver
leden week de combinatie Theunis
dreigden te doen mislukken en aan
de katholieken den indruk geven,
dat zij moesten gaan regeeren met
eene partij van onverdraagzaam
heid.
Laten wij echter hopen, in 't be
lang des lands, dat de partij der
flaters, zooals ze hier te rechte ge
noemd'werd, tot bezimiing zal ko
men en, ook in haar belang, zal in
zien, dat de ware verdraagzaamheid
alleen, in een tijd, dat geen partij
de meerderheid heeft, de eenige mo
gelijke basis is, waarop geregeerd
kan worden.
Waar onze liberalen zich voor te
(wachten hebben is voor anti-cleri-
Cale invloeden uit Frankrijk, Van
deze zijde werd sedert onze onaf
hankelijkheid in hunne zeilen ge
blazen, dat is bekend.
Maar ook thans, meer dan vroe
ger wegens ons verhond met
Frankrijk ondergaan onze libe
ralen den Fransehen invloed. Het
anti-clericalisme is een Franseh ex-
portatieartikel, dat steeds ver-
yerscht wordt.
Men had verwacht, dat. na de
.verkiezingen van 1919, de geest van
(verdraagzaamheid ook in Frankrijk
voor goed was doorgedrongen,
juist als bij ons. Het was echter een
kortstondige droom,
De debatten over de hervatting
der betrekkingen met het Vatikaan
hebben aangetoond, dat de weg naar
CitSDssa, waar men zich vroeger van
katholieke zijde mee vleide, nog
lang niet is ingeslagen. Heeft men
'er niet talrijke sprekers zien optre
den, om de eer van Frankrijk te
redden die zou bestaan in het
groote voorrecht het eenige land
der wereld te wordfen dat, met Ita
lië, niet aan het Vaticaan vertegen
woordigd zou zijn,
Toegegeven dat de toestanden in
de Fransclie Kamer op dit stuk ge
zonder zijn, toch blijft de indruk
bestaan, ondanks de eindstemming,
die Briand voordeelig was, dat,
(moest de heer Jonnart opnieuw
naar Rome gezonden worden, en
moest dit van een* stemming van den
(Senaat afhankelijk gemaakt wor
den, het lang niet zeker zou zijn of
bi j nog zou vertrekken.
De heer Briand had goed ant
woorden, dat de scheiding vau
Kerk en Staat in Frankrijk niefs
gemeens heeft met de oprichting of
liever de herinrichting met een
Franseh gezantschap bij 't Vati
kaan, dat de Fransche vertegen
woordiger geen enkele toegeving
had moeten doen, dat er geen kwes-
jie is terug te komen op de schei-
ilingswet van 1904, noch op die der
(godsdienstige vereenigingen... niets
kon de verstokte kerkhaters over
tuigen, die principieel de zedelijke
en stoffelijke voordeelen willen on
derschatten van diplomatische be
trekkingen met Rome,
De heer Briand had goed zeggen
dat bedoelde betrekkingen niet al
leen voordeelen meebrachten van
buitenlandschen aard, maar dat ook
in binnenlandsch opzicht Frank
rijk orde en rust noodig heeft; dat
alle ware republikeinen oordeelen,
dat alle oorzaken van verdeeldheid
moeten gebannen worden... dat al
les werd eenerzijds toegejuichd,
maar er blijft in de Fransche poli
tiek nog een oude anti-kerikale
zuurdeesem zitten, die het land par
ten kan spelen.
En het is aan die bron, dat onze
Belgische liberalen gedurig gaan
putten. In het belang der tijdelijke
samenwerking van katholieken en
liberalen in de huidige regeeiing
weze hiervoor gewaarschuwd. Het
is in 't algemeen voor ons niet wen-
schelijk, dat ons scheepje in het zog
vare van het Fransche oorlogschip,
en vooral niet in binnenwateren.
Zullen de liberalen met hun anti-
clericalisme van deze of van gene
zijde der grens de ontvolking van
het land tegenhouden? Wat doet
Frankrijk om te ontsnappen aan
de bedreiging van door een minder-
talrijke bevolking in rang te dalen?
Het voert wetten in op den school
plicht, die de kinderen tot vertien
jaar aan de hulp der ouders ont
trekken. Sterk of' niet, thuis onmis
baar of niet, het kind wordt op een
oögenbiik, dat het in talrijke gezin
nen zoo nuttig is voor de ouders, of
voor de jonge kinderen, tot veertien
jaar verwarmd aan het licht der
wetenschap Is dat niet om de
kroostrijke gezinnen te ontmoedi
gen
Ondanks de protesten van alle
kanten, zelfs van protestantsche
zijde, wordt de ellendige Fransche
wet op de echtscheidingen niet ver
anderd. Hoe zou het vrijheidsprin
ciep der liberalen ziih kunnen ver
eenigen met zulk eene wijziging!
Het gevolg is, dat het cijfer der
echtscheidingen in betrekkelijk kor
ten tijd bijna verdubbeld is. Het
steeg van 15 duizend tot 29 duizend
per jaar. En al zou de Kamer nog
voor eene verandering te vinden
zijn: de anticlerieale Senaat zou dit
zeker tegenhouden.
Wat er ook van zij, de Fransche
anti-cleriealen mogen hunne pro
ducten thuis houden; wij beschou
wen ze in Beigie niet als invoerar
tikels,
De beroemde Fransche Maarschalk
Focli had aan boord van het stoomschip
dat hem naar Anlerika overvoerde, her
haaldelijk lange gesprekken met een
Trappistenpatei', die insgelijks naar de
Vereenigde Staten overstak. Die kloos
terling. Abt tier Trappisten van Tiet
Gcthsemaniklooster, deed zijne studies
in het St-Clemen&kollege te Met-z, waar
ook Foch in dien zelfden tijd zijne op
leiding ontving.
De Hoogwaarde Abt heeft in een ka
tholiek dagblad van Louisville, in den
Amerikaansche Staat Kentucky, het
verhaal geschreven van zijne overvaart.
Men vindt er de getuigenis in van den
eenvoud en van de godsvrucht van Maar
schalk Foch, zijne vereering Aan Onze-
Lieve-Vrouw en er wordt ook in verteld
koe de groote krijgsman de Heilige Mis
bijwoont, met een groot gebedenboek in
de handen, de gebeden lezend van het
begin tot het einde.
Het is van algemeene bekendheid dat
Maarschalk Foch van oordeel is dat de
zegepraal van God zelf gekomen is. Hij
zelf was maar een gering werktuig in
handen van den Hoer der legerscharen.
Toen de Hoogwaarde Abt hem eens
vroeg wat hij dacht over de Önfrwape-
ningskonferencie en over de groote
vraagstukken welke nog moeten opge
lost worden, antwoordde de maarschalk
eenvoudig
Ik ken niéts van politiek. Hot eerri-
ge dat ik weet. is dat Jézus-Chrwt die
qqs in den oorlog beschermd heeft, ons
niet zal verlaten gedurende die konfe-
rcncie, en ook niet voor de opklaring van
de grooto vraagstukken, ais wij maar
wijs blijven.
Maarschalk Foch toonde eens aan den
monnik zijn groot misboek en bij haalde
cr eene lichtteekenig uit. ?t Was de af
beelding van het diploma voor hetwelk
hij, in "October 1S69, student zijnde in
het St-Clemenskollege, waardig ^geoor
deeld werd lid ie worden der Kongre-
gatie van de Heilige Maagd.
In 1918, toen de Maarschalk aan het
hoofd van zijn zegevierend leger te Metz,
terug Fransche stad geworden, zijn in
trede deed, was het eerste bezoek welke
hij aflegde voor het kollege waar hij
zijn opleiding genoot. Hij sprak met den
Eerw. Pater Pmktor en bad de vreugde
hem de afbeelding van zijn diploma te
kunuen toonen.
Maarschalk Foch is, God zij geloofd
niet de eenige groote man die zien vrank
en vrij vertoont als diepgeloovig chris
ten. Hoe klein zijn daarnevens de waan
wijzen die, in him dommen hoogmoed,
denken dat de Godsdienst slechts goed
is voor kinderen en voor oude vrouwen!
Die beklagenswaardige lieden beginnen
echter hun krediet te verliezen, want, hoe
slecht de wereld ook weze, toch wordt
elk rechtzinnig mensch er meer en meer
van overtuigd dat de Godsdienst goed,
ja zelfs onontbeerlijk is voor elkeen.
-V
Van het nieuwe ministerie maken
deel vier Vlamingen (MM. Van de Vy-
vere, Ruzette, Franek en Moyersoen)
drie Walen ((MM. Neujean, Masson en
Berryer), drie Brusselaars (MM. Jaspar,
Devèze en Hubert)), plus M. Theunis,
die evengoed Vlaming is als Wal; 't bes
te is wellicht hem Belg te noemen. M.
Jaspar is wel t-ot volksvertegenwoordiger
voor Luik gekozen, doch liij heeft steeds
to Brussel gewoond waar hij geboren is.
Hier kan bijgevoegd werden dab de hoe
ren Devèze en Hubert meer naar de.
Waalsche zijde overhellen; M. Devèze
stemt immers geregeld tegen de Vlaam-
sche taalwetten.
Alles te samen genomen kunnen we
<£ver de samenstelling der nieuwe regee
ring zeer.tevreden zijn als Belg en ook
als Vlaming. Men weet dat M. PouIIet
een portefeuille, die hem werd aange
boden, heeft geweigerd.
Een der meest gezaghebbende leiders
der Vlaamsche Kamergroep verklaarde
ons overigens eergisteren dat de oplos
sing zeer voldoende mag worden gehee-
ten. Zooals we reeds zegden, beschikken
de Vlaamsche ministers over de depar
tementen der standsorganisatie land
bouw, economische zaken (verwoeste ge
westen), den dienst der ambachten en
neringen; arbeid en nijverheid.
DE MINISTERSPOSTEN
De werkzaamheden van sommige mi
nisteries worden eenigszins gowijzigd.
Zoo worden die van openbare werken'
toegevoegd aan het ministerie van land
bouw, om zoo samn één departement te
vormen, onder de benaming van Mi
nisterie van Landbouw en Openbare
Werken
Het departement van binnenlandsehe
zaken zal voortaan heeten Ministerie
van Binnenladscke Zaken en Openbare
Gezondheid
Hot departement van nijverheid, ar
beid en bevoorrading zal do benaming
dragen van Ministerie van Nijverheid
en Arbeid Het is gelast met de veref
fening der diensten van bevoorrading.
DE MINISTERIEELE
VERKLARING
die in breede trekken Vrijdag in kabi
netsraad werd vastgesteld, zal in den mi
nisterraad van Maandag, onder voorzit
terschap des Konings, worden opge
maakt.
Aangezien de Kamerzitting van Dins
dag zal besteed worden aan de kwestie
der kiezing van West-Vlaandercn, zal de
ministerieele verklaring eerst Woensdag
afgelezen worden.
Botsing Ontsporing
Zondag morgen ten 4 uur was een goe
derentrein, die van Herbestal kwam en
naar'Antwerpen reed, tussclien Ans en
Borgworm gekomen, toen op eeno dalen
de helling een ketting brak.
Het voorste gedeelte van den trein
reed,voort; maai* te Bierset gekomen,
werden de remmen gesloten. En toen
kwamen de achtergebleven wagons,
twaalf in getal, die men niet had kun
nen remmen, op het stilstaande gedeelte
aanstormen met vrees/dijken schok.
De twaalf wagons vlogen .uit de spo
ren en werden holder de bolder dooreen
geworpen.
De stoffelijke schade is zeer groot, en
al de banen zijn belemmerd, zoodat de
treinen leng. Afschot on Hasselt moe-,
ten worden omgeieid.
Geen gek wetstee noch dopdenj
In de wasscherij Duvivier, te Renou-
pré, werden twee christen gesyndi keer
den, die formeel waren aangeworven,
doorgezonden, omdat de overige werk
lieden met staking dreigden als de twee
christenen werden aangenomen.
De doorgezonden arbeiders hebben
daarop eene klacht naar den procureur
des konings gezonden.
De verantwoordelijken, in onderha
vig geval, vermoedelijk de leider die tot
staking aanspoorde en de meestergast die
de christelijke gesyndikeerden doorzond,
zullen voor de correctioneele rechtbank
gedaagd worden voor overtreding der
wet van 24 Mei 1921, op de vrijheid van
den arbeid.
Een ander geval van inbreuk op de
arbeidsvrijheid, in dezelfde gemeente
voorgevallen, is in onderzoek.
In de Hoogeschool te Neiv-York
INHULDIGING VAN EEN BORST
BEELD VAN KARD. MER GIER
Zaterdag beeft in dc Hoogeschool van
New-York de plechtige inhuldiging
plaats gehad van een borstbeeld van Kar
dinaal Mercier.
De plechtigheid geschiedde m tegen
woordigheid van den Belgischen gezant
en talrijke overheden.
De kanselier Elmer Ellsworth Brown,
voorzitter der Hoogeschool; baron de
Carrier de. Marchienne, gezant van Bei
gie; Dr M. F. Egan Formes, minister
van Amerilca in Denemark en M. Guth
rie, voorzitter van de Vereenigmg der
rechtsgeleerden, hebben redevoeringen
uitgesproken.
Het borstbeeld, een werk van den
beeldhouwer Salvatorc Paolo, werd aan
geboden door kapitein Franklin Paris,
voorzitter van het komiteit dat de gelden
inzamelde.
Een aanzienlijk getal Beigenden Ame
rikanen woonde de plechtigheid bij.
Gemeld wordt dat M. Robert Doutre-
ligne, burgemeester van Audenaarde,
oud lid van de Kamer van Volksverte
genwoordigers, overleden is.
NOG HET ANTWOORD VAN DB
HER STELKOMMI6SIB
Men meldt uit Berlijn
Het antwoord der Commissie van Her
stel, dat Zaterdag door een vertegenwoor
diger van de Commissie op het departe
ment van buitenlandsche zaken werd
medegedeeld, is telefonisch uit Parijs
ontvangen. De Duitsche regeering heeft
verzocht haar den officieelen tekst van
het antwoord toe te zenden.
Uit het antwoord blijkt intusschen,
dat de Commissie van Hérstel .Tan de
Duitsche regeering drie wagen stelt
1. Hoe hoog is de som die de Duitsche
regeering in Januari en Februari beta
len kan'?
2. Voor hoelang verlangt de Duitselie
regeering uitstel van betaling?
3. Welke waarborgen kan de Duitsche
regeering bieden voor den termijn van
liet uitstel van betaling?
Over den verderen inhoud van het
antwoord wordt te Berlijn weer eens het
stilzwijgen bewaard. Het Acht Uhr
Abenblatt meent te weten, dat in tegen
stelling met de berichten der Fransche
bladen de tocht der nota niet scherp is.
In alle geval is van een directo weige
ring in de nota geen sprake.
In Berlijnscha diplomatieke kringen
wordt beweerd, dat do Commissie van
Herstel van plan is de economische en
financieele toestand van Duiteehland op
nieuw to onderzoeken. Het is mogelijk,
dat hiertoe een bijzondere commissie zal
benoemd worden.
Men meent te Berlijn, dat in dat geval
de Commissie van Herstel haar bevoegd
heid verre te buiten zou gaan en dat al
leen de gezanten raad e»n diergelijk be
sluit mag nemen.
ROND HET VERZOEK VAN
BETALING-UITSTEL
Het rijkskabinet heeft zich nog niet
mot de drie wagen, welke door de Com
missie van Herstel tot. do Duitsche regeo-
ring gericht zijn, bezig gehouden.
Men verwacht echter, dat de regeering
uitvoerig op deze wagon zal antwoor
den dit antwoord zal vermoedelijk niet
voor het midden der week verzonden
worden.
In regeeringskringen gelooft men, dot
er zich nog groote moeilijkheden zullen
voordoen, doch niettemin wordt de toe
stand inct meer optimisme beoordeeld
dan, gisteren.
De voorgenomen rijksdag-debatten
over het waagstuk der schadevergoeding
zullen op verzoek der regeering vonrloo-
pig niet plaats vinden,
DRINGEND BERICHT
aan de Heercn Landbouwers, Landboit
wers-mjvpraars, Land bouwers-bron wen
der stad Aalst.
Eene inschrijvingslijst tot liet beko
men van in Duitschland teruggenomen
paarden, op afrekening van genoegzaam
landbouwoorlogschade, is van heden al
geopend bij den jticcr Kamiel Pilale„
Nieuwstraat, ter^tad.
De geteisterde landbouwers, laadbom
wers-nij veraars, landbouwers-brouwers»
enz., die een mcrricpaard begecren, en
nog tot hiertoe geen verkregen hebben,
worden verzocht zich te doen inschrijven
voor 23 December 1921 bij gemelde
Heer Pilate.
N. B. - De prijzen dezer paarden zijn
zeer verminderd, in vergelijking met dö
prijzen der vorige en verdeelde paarden.
De Veeverdeelingskommissii
9185)] van Gewest Aalst.
Dringend bericht aan de Landbouw cri,
der stad Aalst.
Tot 1 Januari 1922 zal er bij den heel
Kamiel Pilate, Nieuwstraat, ter stad, in
geschreven worden voor het toekennna
van roodo en zwarte bonte, bekalfde en
onbekalfde Duitsche vaarzen, op afreke
ning van genoegzame Landbouwoorlogs-
schade.
Een of meer stuks vee kunnen naai
beliefte verkregen worden, zelfs wanneer
men alreeds Duitsch vee bekomen heeft.
Het Bestuur der
Veeverdeclingscomm issi e.
N. B. De prijzen zijn zeer vermin
derd! (9217
ZITTING VAN 15 DECEMBER 1921
M. De Riemaecker opent dc zitting
om 14 u. 45.
1. Lezing van de begrooring.
M. Van Sweden, .socialist] zegt dat
het onmogelijk is geweest voor de leden
de begrooting grondig te onderzoeken.
Hij vraagt dat voortaan de kommissiën,
een veertiental dagen voor den zittijd
va» den provincieraad zouden bijeenge
roepen worden om do begrooting op het
gemak to kunnen nazien.
Spreker beknibbelt vervolgens de al
gemeene ineenzetting der begrooringer
wordt meer gedaan tot verbetering der
dierenrassen dan voor het bestrijden der
tering. Voor kinderbescherming, voor
gezondheidswerken zou veel beter moé
ten gezorgd worden.
Hij beknibbelt de hulpgelden voor
onderhoud en herstelling van kerken, en
stelt aan Oost-Vlaanderen de provincie
Henegouw tot voorbeeld, die op eeno be-
grooting van 85 milliocn, 16 millioen
besteedt ten voordeele van het volksom
derwijs.
Er is kwestie geweest van de uitbrei
ding van het grondgebied der stad Gent,
door het inlijven van verschillende na
burige gemeenten. Hoe ver staat het
daarmee.
Spreker beknibbelt de manier van
elektrificeering der provincie; men zou
de elektriciteit in regie moeten uitbaten,
wat eene bron zou zijn van rijke inkom-
sten voor de gemeenten.
De heer Gouverneur. Veertien da-
gen voor den toekomenden zittijd, zul
len de kommissiën bijeengeroepen wor
den. Wat betreft de bijeenroeping van
de commissie voor Groot-Gent, men moet
in aanmerking nemen dat ze samen ge
steld was uit de Burgemeesters der be
langhebbende gemeenten. Ten gevolge
der gemeentekiezingen zijn verscheidene
nieuwe burgemeesters, en deze moesten
benoemd worden eer de kommissie kon
bijeenkomen. Ze zijn benoemd on de
kommissie zal binnenkort vergaderen.
M. De Windt beknibbelt de manier
op welke do begrooting opgemaakt is.
Hij zet den Raad aan spaarzaam met
de geldmiddelen der provincie om te
gaan, de werken van betuiging der pro
vincie van vooruitzicht en onderwijs te
kunnen ondersteunen.
M. Vcrwilghen, lid der Bestendig©
Deputatie. Ik dank de twee vorige
sprekers voor de lessen welke zij ons wel
hebben willen geven. (Gelach.)
Een socialist.Het eerste woord dat
ge spreekt is een woord van spot. (Uit
roepen.)
M. Verwilghen. Een oogenblikje
a. u. b. Ge hebt ons voorzeker de les wil
len spellen. Welnu, gelief te luisteren en
ge zult vaststellen dat ik niet. spot.
Spreker doet uiteen waarom de bo-
grooting is moeten opgemaakt worden
zooals ze voor ligt - ae reden is dat wé
nog niet weten hoeveel de belasting op
het inkomen voor do provincie zal op
brengen.
Hij antwoordt daarna aan M. Van
Sweden. Deze zegt dat wij zooveel geveg
