15
Vrijdag
Januari 1922;
01 OPVOEDENDE TAAK
DER LAOEBE SOHgiL
't Begin van 'I Einde
Erl©f van "ïgr Heyten
Jgiiga fcssren geïaagsjjen
Be Bsnfsreniie van Cannes
Zij zijn aam 'S draaien
Ssissraa! taaiad ia Belgis
XXVIII" JAARGANG NUMMER
Kerkstraat, 9 en 22, Aalst.— Tel. 114 8 CENTIEMEN
Publiciteit bullen h.t Arrondlssam.nt Aalst, zich te wenden tot het Agennahap HavAS.Adolf Mazl.an,13, te Broaael- S. Place de Ia Bonn», Parijs-en 6. Bream's Building Loodres B.C.4
WEKELIJKS 0.80 Uitgevers J. Va» Npffel-Db Gümdt
H. Veronica
Zon op 7,42 onder4,16l
Volle Maan den 13
DE LAATSTE MINISTERIEELS
SCHIKKING
De trouwe lezers van De Volks
stem zullen zich herinneren,
dat we destijds Lier een reeks arti
kelen schreven over dit belangrijk
onderwerp,- naar aanleiding van de
ophefmakende plannen die het mini
sterie van Wetenschappen en Kuns
ten koesterde.
Het was toch duidelijk dat men
van officieele zijde de onafhanke
lijke zedcleer in onze lagere scho
len wilde binnen smokkelen door toe
doen van een algemeen verplichten
leergang van zoogenaamde staats-
burgelijke opvoeding. Het feit dat
een niet-kntholiek aan het hoofd van
het ministerie van onderwijs stond
ga" veel kans aan die nieuwigheid,
welke men ten andere verbloemde
als onschadelijk, steunend op de ge-
meenspunten van iedere moraal.
Maar liet masker werd wegge
rukt en het werd bewezen, dat wij,
katholieken nooit vrede konden heb
ben, met een zedelijke opvoeding-,
die verminkt en ondermijnd in haar
grondslag, regelrecht tegen onze
godsdienstige overtuiging inging en
rechtstreeks een inbreuk was op on
ze gewetensvrijheid.
De waakzaamheid en het een
drachtig verzet der katholieken van
gansch het land was er noodig om
die poging te verijdelen,
Is het gevaar geweken
Nieuwe verordeningen van wege
het ministerie van Wetenschappen
en Kunsten, sindsdien verschenen,
bieden ons een genoeglijke gelegen
heid, om op dit steeds actueel vraag
stuk weer te komen. Want 't is niét
de vervanging van den minister, die
wijziging brengen zal, in een strek
king, die minder eigen was aan den
persoon van den lieer Destreé, dan
wel kenmerkend bij zijn departe
ment zelf; anderzijds schijnen deze
voorschriften wel bepaald een be
stendige oplossing te geven.
Waar we vrijelijk kritiek uitoe
fenden bij de wording, past ook een
oordeel over de eindbeslissing.
deren is en zal zij onzin blijven,
juist omdat neutraliteit in de opvoe
ding een leemte is die nooit kan aan
gevuld worden,
Er is echter meer, en dat geeft
ons nog grootere voldoening men
heeft de algemeene moraal gelden
de samenraapsel van de overal gel
dende zedelijke voorschriften, als
verplicht laten varen, en de nieuwe
ministerieele verordening laat toe,
dat ook de godsdienstige overtui
ging mag aangewend worden.
Genoemde brochuur immers geeft
een plan_van 43 wekelijksche ge
sprekken tot bevordering van de
opvoeding als voorzien bij art. 21
der schoolwet. En de minister doet
opmerken, dat die voorbeelden niet
opgevat zijn als een onverander
lijk leerplan, en dat op de voorrech
ten der schooloverheden geen in
breuk gemaakt wordt. Het staat
hun vrij, daar wijzigingen aan toe
te brengen, door er, bij voorbeeld,
in confessioneele scholen op gods
dienst berustende overwegingen aan
toe te voegen
Zoo is dan eindelijk de erkenning
gekomen van de opvoedkundige
kracht der godsdienstige overtui
ging 't is maar rechtvaardig dat er
rekening mede gehouden wordt en
dat men geen tegenhanger van min
der waarde in de plaats stelle.
Van de opvoedende taak der
lagere school is een boekje, on
langs door het ministerie van We-
te. ïsehappen en Kunsten uitgegeven
en bestemd voor de schoolopzieners
gemeentebesturen en leden van het
onderwijzend personeel.
Als aanleiding vinden we een mi
nisterieele brief van 1 Juli 1921, die
bepaaldelijk de nieuwe schikkingen
meedeelt, over een zaak die vroeger
steeds onduidelijk voorgedragen
werd.
In aansluiting en overeenkomstig
met art. 21 der schoolwet, waardoor
de wetgever dezelfde waarde hecht
aan r!e opvoeding als aan liet onder
wijs. worden de schooloverheden
aanzocht het onderwijs, zoo te rege
len, dat de onderwijzer de leerlin
gen eens per.week, gedurende onge
veer een half uur, onderhoude over
een opvoedend begrip, dat het be-
langstellingspunt van bijna al de
lessen der week zal worden.... Het
geldt hier veel minder een nieuwen
leergang op. ie richten, welke een
half' uur per week inneemt, dan
wel gansch het onderwijs opvoe
dend te doen werken
Met dit zedelijk-opvoedend gele-
genheidsonderwijs dat wettelijk
voorgeschreven en regelmatig zal
gegeven worden, vallen onze bezwa
ren tegen den doorloopenden cur
sus, die, wanneer het de onafhanke
lijke zedeleer betreft, een ge,vaar is
Wie den ontwikkelingsgang de
zer opvoedkundige kwestie van
dichtbij volgde, zal wel opmerken
welke schakeering hier is ingetreden
in betrekking met de eerste plannen
van het ministerie.
Want we komen eindelijk tot een
eenigszins behoorlijke vastlegging
van een algenieene strekking onzer
eeuw.
Jarenlang stonden onze scholen
in liet teeken van bloot wetenschap
pelijk onderricht; kennis en nog ken
nis was de leidende regel tot men
per slot van rekening toch beken
nen moest dat de wereld er geen
baat bij had, wijl het zedelijk peil
der samenleving, het plichtbesef, de
verantwoordelijkheidszin en de be
schaving steeds meer veld verloren.
Onder het bevroeden van die nare
werkelijkheid is men bewust gewor
den, dat de taak der volksschool
elders berust dan wel in de ver
spreiding der wetenschap, dat de
school eerst en vooral een Werk van
opvoeding moest zijn.
Het kind brengen tot goed han
delen uit eigen overtuiging, daar
komt het op aan. De zedelijke vor
ming is het hoofddoel, het vormen
tot een deugdzaam ménseh; het
klaarmaken voor een maatschappe
lijke positie is belangrijk, maar
blijft een nevendoel.
Dit stond vast; maar dan ging
de strijd weer los tusschen twee le
vensbeschouwingen de godsdiens
tige en materialistische, hier beli
chaamd in de onzijdige zedeleer.
Wij betoogden, zoovat Th. Van
Tichelen zijn verweer samen, dat
een moraal, waarbij God uitgescha
keld blijft, een onding is, geen bin
dend motief heeft, en dus geen mo
raal is, dat een doorloopende leer
gang in zulke moraal voor kinderen
uiterst gevarlijk is, vermits bij ge
mis aan grondslag de zedelijke voor
schriften in de lucht hangen, en de
leerlingen onvermijdelijk aan het
twijfelen moeten gaan aan de waar
de van elk moraal; en ten slotte, dat
zulke moraal tegen den gpdsdienst
gericht is, dewijl het verzwijgen van
het Godsbegrip in de moraal een
standnemen is tegen God.
Onze katholieke beginselen kun
nen we nooit prijsgeven, en 't is aan
onze onversaagde waakzaamheid te
Officieel wordt gemeld dat, met nieuw
jaar, vijf duizend leden van het socialis
tisch syndikaat der.ijzerwegmannen van
Balgie hun ontslag; nebben ingezonden.
Do toren van Babel gaat aan t afbrok
kelen opgepast voor den grooten pliets-
plelsl
Door Zijne Doorluchtige» Hoogwaar
digheid Mgr Ilcylen, Bisschop van Na
men, is tot allo Kardinalen en Bisschop
pen der wereld een schrijven gericht van
den volgenden inhoud
k« Doorluchtige en Hoogwaarde Heer,
In het jaar 1014 sloten wij in het
genadeoord der Allerheiligste Maagd
Maria, het stadje Lourdee, de eerste reeks
af der vijf en twintig wederlandsche Eu
charistische Kongres3en. Toen werd het
besluit genomen voortaan deze Kongres-
sen niet elk jaar, doch elke twee jaar te
doen plaats hebben. Doch, door Gods be
stel, konden wii* tot dusverre,, tengevolge
kkige tijden, geen enkel
van de ongelul
Kongres houden
wijze dan door
een nieuwe reek
noch op eenige andere
;cbeden bewerken, dat
:on beginnen.
Eindelijk echter is onze wensch in
vervulling gegaan en zullen wij met den
zegen des H. Vaders het zes-en-twintig-
sto Kongres kunnen houden te Home van
24 tot 29 Mei 1922. Daar zullen wij
Christus den Kohing in het Heilig Sa-
krament tegenwoordig, verheerlijken, en
Hem de plechtige hulde kunnen bren
gen, welke wij aan de Goddelijke Ma
jesteit om zoovele en zoo grooje 'redenen
verschuldigd zijn. Dienzelfden Koning
Christus zullen wij in don Paus als zijn
Plaatsbekleeder huldigen en Dezen onze
kinderlijke verknochtheid betoon en, ten
einde aldus eene vergoeding tc schenken
voor de smart, waardoor Zijn vaderlijk
hart gedurende den oorlog en ook na de
afkondiging van den vrede getroffen
werd.
Christus, .dén Vorst des vredes,
en bij diens Plaatsbekleeder, den min-
P33Ton bevorderaar des vredes, zullen
wij die gaven van eenheid en vrede trach-
ten te verkrijgen, waarvan de aangebo
den offergiften de verzinnebeelding zijn
De H. Vader zelf zal op bijzondere
wijze deel hebben aan het Kongres A an
stonds bij het begin zal Hij alle deelne
mers ontvangen en tot hen een toespraak
houdenden volgenden dag zal Hij een
plechtig Mis3a papalis opdragen,
op den 29 Mei zal Hij met eigen handen
m de processie liet Allerheiligste Sakra-
ment dragen.
Daarom richt ik met vertrouwen
tot Uwe Hoogwaardigheid het verzoek
het Kongres te willen zegenen en daarbij,
indien het mogelijk is,- tegenwoordig te
willen zijn. Ook verzoek ik u door gebe
den en door het heilig Misoffer aan God
het gelukkig verloop ervan te willen aan
bevelen, en de U toevertrouwde geloovi-
gen aan tc sporen hetzelfde te doen.
"^ok stel ik U ervan in kennisy dat
de H. Vader heeft toegestaan dat de'Bis
schoppen, die in het jaar 1922 of 1923
gehouden zijn tot brengen van een be
zoek ad limina ter gelegenheid van
het Kongres, aan hunne verplichting
kunnen voldoen.
Hiermede verblijf ik met den mees
ten eerbied van Uwe Doorluchtige Hoog
waardigheid de zeer
naar,
onderdanige die-
-imrvn ia/aaot waaKzaamneia te
kind Daar ligt voor ons j danken, dat de opvoedende taak der
ten we w'ot T? F"®' y™h; i IaSere scho01 xoor onze kinderen in
tteutsale schoolonze scholen nog steunen zal op
te onzen opzicht nu nnnder verwer- haar ecnigen grondslag, den eods-
pebjk zal wjn; voor katholieke kin-jdienst, B
Th. LUD, Bisschop van Namen,
- Voorzitter.
Kan. THARSICIUS BOOTSMA,
Sekretaris.
Het nieuiy regiem voor de jouge hoe
ren vagebonden begint peperduur aan
t land to kosten.
In zekere gevangenhuizen of toe
vluchtsoorden heeft de strikte naleving
van de ministerieele onderrichtingen den
prijs van den on'derhoudsdag dier inte
ressante pensionnairen doen klim
men tot de bagatel van 35 frank daags,
of 12,775 frank per jaar en por jonge
ling.
Dat gaat over zijn hout. Een vagebond,
een nieldeuger kost dus aan het land zoo
veel als een bureeloverste van de offi
cieele organismen.
M. Theunis, onze spaarzame minister,
zal wel doen paal on perk te stellen aan
de zotte geldverspillingen van den gewe
zen minister van justicie.
Een beetje min voorname, gedistin
geerde voorkomenheid voor die jonge
hoeren gevangenen zal hup. vast en zeker
geen zeers doent
DE ZITTING VAN WOENSDAG
Bij de opening wenschte M. Briand
kolonel Harvey, aanwezig geluk om zijn
spoedig horstel.
Op verzoek van M. Briand werd de
Duitsche afgevaardiging voor do commis
sie van vergoedingen tegen 5 uren- ge
daagd.
Na dit onderhoud zal de commissie
de geallieerde regeering raadplegen.
Op zijn beurt zal dc opperste raad de
Duitsche afgevaardigden aanhooren.
M. Briand verzoent M. Lloyd George
hem gedurende een afwezigheid van 48
uren to vervangen.
Het verbond tusschen Frankrijk en
Engeland is zoover gevorderd dat M.
Briand naai- Parijs kan gaan met een
voorontwerp der overeenkomsten.
Die overeenkomst zou de grondsteen
wezen van soortgelijke latere verbonden
mot Belgio en Italië.
In de Belgische conferentie middens is
men voldaan over dc houding der Fran-
sche afvaardiging.
IN DEN FRANSCHEN MINISTER
RAAD
Cannes, 11 Jan. Over do volgende
princiepen was men het in den minister
raad eens
1. Geen Duitsche schuldvermindering
toestaan
2. Niet van de bezetting van het Rijn
land afzien;
3. Het tocpassingsrecht van militaire
en economische straffen behouden voor
wanneer de omstandigheden zulks moch
ten vergen.
Na afloop van den ministerraad, toon
den de ministers zich zeer terughoudend
over de beraadslagingen.
Zij verklaarden alleen dat de voorzit
ter van het kabinet hen opnieuw geraad
pleegd had over zekere te bespreken pun
ten.
M. Doumer zal niet meer naar Cannes
terugkeeren, daar hij van oordeel is, dal
zijne aanwezigheid aldaar niet noodza
kelijk is. Hij voegde er bij dat al de af
gevaardigden der Vergoedingskommis
sie te Canes zijn en dat zij wel de Duit
sclie afgevaardigden zouden ontvangen.
EENE LOGENSTRAFFING
Cannes, 11 Jan. M. Jaspar verzoekt
het nieuws te logensraffen door de Fran-
sche pers de wereld ingezonden, dat MM.
Jaspar en Theunis aan M. Briand een
vergelijk voorstelden betrekkelijk de
prioriteitsrecht tegen zekere voordeden
in tolopzicht aan Belgie toe te kennen.
Daar was nooit spraak van. Allen lie
ten wij uitschijnen dat een economische
toenadering tusschen beide landen ge»-
wenscht is.
M. BRIAND NAAR PARIJS
Cannes, 11' Jan. M. Briand heeft
Cannes te 3 uur voor Parijs verlaten, in
gezelschap van MM. Peycelon en Tan
nery.
DE DUITSCHE AFGEVAARDIGDEN
TE CANNES
De Duitsche afgevaardigden zijn
Woensdag morgend le Cannes aangeko
men. Zij hadden plaats genomen in een
Duitsch rijtuig clat aan den expresstrein
uit Parijs gehecht was.
Aan do statie bevonden zich slechts
weinig nieuwsgierigen. De Duitsche afge
vaardigden werden ontvangen door M.
Carteron, sekretaris van M. Briand. Zij
werden naar het Hotel du Pare gevoerd.
Men denkt dat de Duitschers tegen
voorstellen zullen doen, alhoewel de Op
perste Raad enkel de kwestie der betalin
gen met hen wil bespreken.
Woensdag namiddag hield de Kom
missie der vergoedingen eene belangrijke
zitting, welke bijgewoond werd door de
Duitsche afgevaardigden.
De Duitsche afgevaardigden hebben
de voorwaarden aanvaard waarop de ver
bondenen zich t'akkoord gesteld hadden,
't is te zeggen betaling van 720 miljoen
mark-goud in 1922. Zij vragen echter
verzachtingen voor wat betreft de beta
ling der vooroorlogsche schuld.
DE DUITSCHE BLADEN KLAGEN
Briand hebben geeischt dat zij zouden
geschieden in vorm van ultimatum, dat
geen tegenvoorstellen, noch beknibbeling
gen, noch besprekingen kan dulden.
De Engelscnen en de Italianen ver
langdon een conferetie met de Duitschers
en een grondig onderzoek hunner tegen*,
voorstehen.
BELGIE EN 'T FRANSCH-
ENGELSCH VERBOND
Cannes, 11 Jan. De onderhandolin
gen betrekkelijk het opatellen van he|
erbond worden voortgezet. -
Belgie zou er in betrokken wezen.
MM. Theunis en Jaspar hadden reels
een onderhoud met M. Briand en Lord
Curzon.
De Opperste Raad hield zicfy onledig
met den toestand van Rusland.
Het socialistisch Kamerlid Dolvigne
schrijft in Le People een artikel,
waarin hij de kwestie van den 8-urigen
werkdag bespreekt.
Daarin zegt hij onder anoero men
zou het nooit radon Ik raad de
werklieden aan zich niet te verzetten le
gen de afwijking dier wet, en geen tegen-
stónd te maken als zi j meer m en zouden
moeten werkenmaar zi j moeten onhan
delbaar zijn en geen millimeter toegeven
wanneer er kwestie is der verhooging van-
het dagloon dat zij trekken moeten voor
het overwerk!
Dc socialistische hoofdmannen zijn
dus aan 't draaien, 't is goed om bcstati-
gen.
Als het zoo voort gaat, zullen zij, bin.
nen enkelo jaren, verklaren, dat zij het
acht-urenwcrk hebben gepratronneerd,
Al de Duitsche bladen zijn het roe
rend eens, om te schrijven aat Duitsoh-
laud nimmer zulke groote som zal kun
nen bijeenbrengen, en dat de waarde van
den mark nog meer zal dalen. Zij bewe
ren, dat alleen eene vermindering van
het vergoedingscijfer, den algemeenen
conomischen toestand kan verbeteren.
EEN ULTIMATUM?
Da Duitsche afgevaardigden, zullen,
zooals men weet, in de algemeene verga
dering van den Oppersten Raad ontbo
den worden, waar hun mededeeüng zal
gegeven worden van do getroffen beslis
singen.
e bondgenooten hebben onderling
adslaagd in welken vorm dezo mede
deeling aan de Duitschers zal gedaan
worden.
MM- Theunis, Jgspar, Lpuoheur ca
De Koning en de Koningin hebben
Dinsdag avond in het kasteel van Laeken
een diner gegeven ter cere van hun gast,
rten beroemden Franschen vedllieer, ge
neraal Gouraud. Tusschen do uitgenoo-
digden waren M. do Margorie, gezant
van Frankrijk te Brussel, en zijn bijzon
derste medewerkersluitenant-generaal
Biebuyok, bevelhebber der 6e legeraf-
deelinggeneraal Maglinse, hoofd van
den legerstaf; eenige groolwaardigheid-
bekleeders van het Hof.
Prins Leopold en prinses Maria-José
waren insgelijks aanwezig.
In den namiddag bracht generaal Gom
raud een bezoek aan M. Devèze, minister
van Landsverdediging," en had met hem
een lang en vriendelijk onderhout).
Woensdag morgend begaf de generaal
zich naar Waterloo, vergezeld van geue-
mal Serot Alméras-Lateur, FraMchen
miltiairen geattacheerde te Brussel, kapi-
tein Goffinet, ordonnancieofficier des
Konings, en luitenant Ronyer. rijn or
donnancieofficier. De Fransche veldheer
heeft lang en met groote aandacht den 1
panorama van den Slag van Waterlos
bezochthij beklom vervolgens den heu
vel, waarop de Leeuw troont, doch bleef
er slechts eenige stonden, daar de wind er
te geweldig loeide.
BIJ KARDINAAL MERCIEB
De roemrijke aanvoerder van het vier.
de Fransche leger dat Reims verdedigde
bracht rond 3 uur en half namiddag een
bezoek aan Z. Em. Kardinaal Mereier.
Per automobiel van Brussel naar Mo-
ehelen gekomen, stapte generaal Gou
raud, die in gezelschap was van generaal
Serot Alméras-Latour, Fransche militai
re attaché, luitenant Ronyer en kapitein
Goffinet, ordonnancie officiers, op de
IJzeren Leen uit het voertuig en bezich
tigden de plaats en vooral het stadsar
chief. Dan begaven zij zich naar de Me-
tropolitane kerk, die zij binnen en buiten
bezochten.
Te voet begaven do hooge bezoekers
zich daarna naar het aartsbisschoppelijk
-.aleis, waar zij ontvaugen werden door
:en Z. E. heer kanunnik Dessain, 6ecre-
iris van Z. Em., en vervolgens geleid
naar het bijzonder salon van Mgr Mee
cier. Hier had tusschen onze doorluch
tten prelaat en den heldhaftigen Fran
schen generaal een allés-hartelijkst on.
derhoud plaats, dat ruim een uur duurde.
G...11 1 1 a
Om half vijf gebeurde hot afscheidt
Generaal Gouraud vertrok naar Leuven,
waar hij om 5 uur het woord ging rich
ten tot oe studenten der Hoogeschool in
de groote zaal van het St. Thomas insti
tuut.
's Avonds te Brussel teruggekeerd,
vertrok de eenei-aal te middernacht naar
Mainz en Coblenz, in bezet Duitschland,
om zich van daar naar Straatsburg te be
geven, waar hij eenigo dagen bij zijnen
ouden vriend, generaaT Degoulte, ver
blijven zal.
öp 't einde der maand keert generaal
Gouraud naar Syrië terug, waariiij, zoo
als uren weet, Hoege-jKunmüssin-is is voo*
Jfrenkrijk,
