Zaterdag
Juni 1922
¥LMMSGHE MOi^ESOiOei
A» ZWERVELI&GEN
Ss eerste Leenlsg der
Vereses!® Oewasleia
Frankrijk en de Oeafereastie
van Oen Haag
De Komnslsste mm Herstel
besluit ioi I verteeiatis vast een
moratorisHn aas DsiSsshtefid
Eesa gevaarlijk Dakter
D© Opbrengst der Belastingen
Na de Conferentie van Cenna
Kerkstraat, 9 en 22, Aalst.Tel. 114 H~5 A
XXVIII' JAARGANG NUMMER 105
s CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van Noffbl-Ds Qbstoï
H.Clotildis
Zon op 3,52 onder 7,45
Volle Maan den 9
bliciteit buiten hst Arrondissement Aafst, zich te wenden tot het Agentschap Havas,Adolf Maxlaan,13, te Brussel; S, Place da la Bourse, Parijs en 6, Bream's Buildings Londres E.G.*4
HET WETSVOORSTEL VAN
M. POÜLLET
Namens de bijzondere talenkommissie
der Kamer, heeft M. Poullet, verslagge
ver, een wetsvoorstel opgemaakt, betref
fende liet gebruik der talen in de Staats-
lioogescholen. De tekst van dit wetsvoor
stel is aan de parlementsleden .uitgedeeld
en luidt als volgt
Art. 1. De lessen worden in liet
Fransch gegeven aan de Hoogeschool te
Luik, in het Vlaamsch aan de Hooge
school te Gent.
Art. 2. Het gebruik van het
Vlaamsch, als voertaal, aan de Hooge
school te Gent zal beginnen met het aka-
demiejaar 1922-1923 en dan trapsge
wijze, van jaar tot jaar, aanvangende met
do' leergangen van het eerste studiejaar,
worden voortgezet in do verschillende fa-
kulteiten en scholen.
Art. 3. De hoogleeraren of docen
ten, bij de Hoogeschool te Gent aange
steld voor de afkondiging van deze wet.
worden verzocht hunne lessen te geven
in het Vlaamsch, naarmate de bepalin
gen van artikel 2 toepasselijk worden
Verkiezen zij dat niet te doen, dan wordt
naast den Franschen leergang, een
Vlaamsche leergang ingericht en hebben
de studenten, ook voor het examen, de
keuze tusscfaen beide leergangen.
De hoogleeraren en.de docenten, be
noemd na de afkondiging van deze wet,
geven hunne lessen in de taal voorzien
bij de artikelen 1 en 2.
Art. 4. De leergangen in de Fran-
sche ïetftei'Kuncie üïl in ae Romaansche
taalwetenschap worden aan beide Hoo-
gescholen in liet Fransch gegeven.
De Germaanselie en de andere levende
talen kunnen in deze talen zelf onderwe
zen worden.
In elke fakulteit en in elke bijzondere
school der Hoogeschool te Gent worden
de noodig geachte leergangen insgelijks
in het Fransch gegeven.
Art. 5. Artikel 49 der wet van 10
April 1890-3 Juli 1891 op het toekennen
der akademische graden en het program
ma der universiteitsexamens wordt aan
gevuld als volgt
«.In de provinciën Luik, Luxemburg
Namen en Henegouw, in de arrondisse
rnentem Brussel en Nijvel
1. Kan niemand tot rechterlijke amb.-
ten, uitgezonderd tot die der handels
rechtbanken, benoemd worden, indien
hij niet door zijn diploma bewijst dat hij
een examen over het strafrecht en de
strafvordering in de Fransche taal heeft
afgelegd voor eene der universiteitsju-
ry's of der door de regeering ingestelde
jury's, zitting houdende voor de proeve
•waarvan de leergang van strafrecht of
strafvordering deel uitmaakt.
Bij gebreke van zoodanig bewijs, moet
hij over dezelfde leervakken een bijzon
der examen iri de Fransch taal afleggen
voor dc jury vermeld in paragraaf 4 van
hclzelfde artikel.
2 Kan niemand notaris worden be
noemd, indien hij niet door zijn diploma
bewijst dat hij, bij zijn examen van kan
didaat-notaris, twee of meer akten in de
Fransclie taal heeft opgesteld.
Bij gebreke van zoodanig bewijs, moet
hij door een bijzonder examen, afgelegd
voor de jury vermeld in paragraaf 4 van
dit artikel, -bewijzen dat hij in staat is
zich van de Fransche taal te bedienen in
de uitoefening van zijn ambt.
3. Kan niemand professor in een athe
neum worden benoemd, indien niet uit
zijn diploma blijkt dat hij in de Fran-
VRIJ BEWERKT
NAAR HET ENGELSCH
62e Vervolg.
Voor dat gij met Jufvrouw Lim
ley trouwt bracht Harry met moeite
uit. Nu, mijnheer Hartwell, wanneer gij
i in dergelijke betrekkingen staat, dan
moet gij de gedachte opgeven, eene der
edelsten van haar geslacht eveneens tot
uw slachtoffer te maken, want aan geluk
is dan niet meer te denken
Hektor vergat plotseling den toon,
dien liij opzettelijk aangeslagen had, om
Harry's hart te treffen, en'lachte over
luid maar duidelijk daarop was hij
zelf verlegen, dat hij uit zijnen rol ge
vallen was, en zocht deze fout te herstel
len.
Verschooning, lieve vriend, zegde
bij, dat ik in mijnen toestand nog la
chen kan, maar voor een man van de
Wereld is in uwe inzichten werkelijk zoo
veel oorspronkelijke onnoozelheid, dat
ik zelfs in de diepten van de wanhoop
nog een spoor van luim vond, terwijl
mijn hart bloedde.
Ik verzoek u geenc verontschuldi
gingen of uitvluchten te zoeken, mijn
heer Hartwell, gij licbt die immers niet
noodig
sche taal een examen lieeft afgelegd over
ten minste twee der leervakken voorko
mende op het programma voor het dok-
toraat in de wijsbegeerte en letteren, voor
het cloktoraat in de natuur- en wiskun
dige wetenschappen, of voor het dokto-
raat in de natuurlijke wetenschappen,
dat de verhandeling vereischt bij artikel
14, artikel 19 of artikel 24 wérd opgesteld
in hét Fransch, en dat de openbare les
sen insgelijks in deze taal werden gege
ven.
Art. 6. - De noodige leergangen voor
het onderwijs in de burgerlijke bouw
kunde (graad van ingenieur voor de bur
gerlijke bouwkunde) worden aan de
Hoogeschool te Luik ingericht.
Art. 7. De vereischte leergangen tot
het bekomen van den graad van burger
lijk mijningenieur worden aan de Hoo
geschool te Gent ingeriolit.
Art. 8. De leergangen, bij d'é arti
kelen 6 en 7 voorzien, worden uiterlijk
met het begin van het akademiejaar
1922-1923 ingericht.
Art. 9. Er wordt geen inbreuk ge
maakt op het recht dat de kandidaten
hebben, examen af te leggen, hetzij in
het Fransch, hetzij in het Vlaamsch,
voor de Staatsjury ingesteld bij artikel
34 der wet van 10 April 1891, onverschil
lig aan welke Hoogeschool zij onderwijs
genoten.
Art. 10. De regeering neemt de ver
eischte maatregelen tot vrijwaring van
de voordeelen van stoffelijken aard toe
gekend aan de thans aangestelde hoog
leeraren en docenten.
HET VERLAG DER KOMMISSIE
M. Poullet heeft tevens een breedvoe
rig verslag uitgebracht, namens de kom
missie, over de verschillende wetsont
werpen, die in bespreking genomen zijn,
te weten 1. Het gebruik der talen aan
de Staatshoogescholen2. De oprichting
van eene Vlaamsche Hoogeschool3. De
onvermijdelijke en radikale vervlaam-
sching van de Hoogeschool te Gent; 4.
Do oprichting eener Vlaamsche Hooge
school te Antwerpen.
VERSCHILLENDE STEMMINGEN
Ziehier hoe, in den schoot der Kom
missie, do stemmnigen waren verdeeld
over de verschillende oplossingen waar
over zij uitspraak had te doen
Het voorstel De Clercq lot onmiddel
lijke en geheele vervlaamsching van de
Iloogschool te Gent werd eenparig ver
worpen.
Het voorstel Mechelynck tot oprich
ting eener derde Staatshoogeschool, zon
der aanduiding van den zetel, werd ver
worpen, met 8 stemmen togen 1; drie le
den waren afwezig.
Het voorstel Meysmans, tot oprichting
van eche Vlaamsche Hoogeschool te
Antwerpen, werd verworpen niet 6 stem
men tegen 2 en 1 onthouding; drie leden
waren afwezig.
Een lid van de Kommissie stelde voor
het wetsvoorstel Meysmans te wijzigen
met Antwerpen- te vervangen door
Gent Die wijziging werd verworpen
met 6 stemmen tegen 3. Hetzelfde lid
deed alsdan het volgende voorstel Er
wordt te Gent eene derde Staatsuniver
siteit opgreicht waar het onderwijs wordt
gegeven in de Vlaamsche taal. Voor het
jaar 1922-1923 richt de regeering aan
deze universiteit de leergangen in van
de wijsbegeerte en letteren en van de we
tenschappen.
Het voorstel, ter stemming gelegd,
werd verworpen met 6 stemmen tegen 3
i 1 onthouding; twee leden waren af
wezig.
Op de vergadering van 27 April kreeg
de Kommissie kennis, door een liarcr le-
Ï-Iet verheugt mij veel meer uit uwe
luim te ontwaren, dat uwe verlegenheid
volstrekt zoo groot niet is, als het u zei
ven toeschijnt. Gij zoudt niet zoo harte-
over mijne ouaerwetsche lompheid
n onnoozelheid kunnen lachen, als uw
toestand zoo bedroevend was, als ik mij
te voren verbeeldde.
- Zeker, mijnheer Hazeldean, het is
zoo. Ik zweer het u En ik kan u ver
zekeren dat als er voor mij niets meer te
hopen was, Lena geene week meer zou
leven, want ik zou naar de pistool grij
pen, om mij eenen kogel door het hoofd
te |agen.
den, van een voorstel tot verdubbeling
der leergangen aan de hoogeschool te
Gent. Dit voorstel luidde De lessen
worden gegeven in het Fransch aan de
Hoogeschool te Luikzij worden gegeven
in het Fransch en in het Vlaamsen aan
de Hoogeschool te Gent Ter stemming
gelegd, werd dit voorstel verworpen met
7 stemmen tegen 3.
Het voorstel Van Cauwelaert, tot
trapsgewijze hervorming van de Hooge
school van Gent in eene Vlaamsche
Hoogeschool, met verdubbeling van ze
kere leergangen, die in 't Vlaamsch en in
het Fransch zouden gegeven worden,
werd ten slotte in dezelfde vergadering-
aangenomen met 6 stemmen tegen 4,
terwijl twee leden, die zich op eene voor
gaande zitting tegen deze oplossing had
den verklaard, afwezig waren.
IJet is dezen aangenomen tekst, welke
wij hooger afkondigen.
u ontstond er eene poos Harry kon
het laatste deel van deze opmerking niet
begrijpen en keek Hektor verwonderd
aan.
Gij, ziet, mijnheer Hazeldean, ver
volgde dc laatste, een man wordt licht
tot het uiterste gebracht, als de dames
zooveel pretenties hebben. Niet dat ik het
woor mij zeiven volstrekt noodig hield,
om de betrekking met de kleine Fanny
te verdonkermanen of geheel te laten
varenmaar dqor Lena's opoffering ben
ik immers tot dankbaarheid en kiesch-
lieid verplicht, Ilcbt gij niet bemerkt
hoe bleek afgetrokken Lena in dc laatste
tijden geweest is; Dat ai-me, kleine, ver
liefde dirtg Toen ik baar mijne ver
legenheid verhaalde, bood zij mij al hare
De Kommissie voor Herstel heeft eene
mededeeling gedaan, die wij, met ter zij
de lating van al de technische bijzonder
heden, als volgt kunnen samenvatten
Dc Kommissie heeft een ernstig^ on
derzoek gewijd aan den brief van den
Duitschen Rijkskanselier, dd. 28 Mei,
waarin een overzicht wordt gegeven van
de reeds genomen of nog te nemen maat
regelen om te voldoen aan de voorwaar
den, in de brieven der Kommissie van
31 Maart cn 13 April 1.1. gesteld, inzake
'gedeeltelijk uitstel van dc betalingen. De
Kommissie moet bet betreuren, dat
Duilsehland niet eerder dergelijke maat
regelen genomen heeft,, maar heeft niet
temin de gedane voorstellen in ernstige
>en welwillende-overweging genomen. Na
rijp beraad heeft zij besloten, het voor-
ioopig uitstel, 21 Maart, toegestaan voor
een gedeelte der betalingen van 1922, te
bevestigen. Dit besluit zal op 1 Juni van
kracht worden, met dien verstande, dat
het verleende uitstel ieder oognblik kan
worden ingetrokken, aL, naar de opvat
ting van de goallieerden, de houding van
Duitsoliland daartoeaanleiding moest
geven.
BEWOGEN AANHOUDING TE
BERGEN
Voor eenige jaren doodde een zekere
Raymond Rihoux, dokter in geneeskun
de, zijn viouw met revolve 'idioten. Hij
werd ontoerekenbaar verklaard door de
wetsdokters en in een gezondheidsinrich-
ting opgesloten, waaruit hij wist te ont
snappen.
Gedurende den oorlog was hij verbon
den aan den gezondheidsdienst. Na den
wapenstilstand vestigde hij zich te Cues
mes, waar hij een talrijk klienteel be
kwam en een verpleegster huwde!
Deze werd eon ter eenigen tijd later
door haar echtgenoot bedreigd en liep
gevaar hetzelfde lot te ondergaan als
haar voorgangster. Zij diende een klacht
in. Rihoux kon evenwel' niet aangehou
den worden. Later vernam men, dat hij
naar Marokko was gevlucht.
De politie van Bergen had thans zijn
terugkeer vernomen en heeft hem aan
gehouden op de place Louise, niet zonder
moeilijkheden. De dokter verweerde zich
woest en dreigde met een browning.
Hij werd opgesloten ter beschikking
van een weisdokter.
NOG DE TREKKING VAN 1 JUNI Parijs, 1 Juni. Volgens den Petit
Donderdag had een trekking plaats I Parisien heeft het Fransch gouverne-
van winngnde nummers der'loten van de ment., gisteren den heer Facta ontvangst
-eerste leening voor do Verwoeste Gewes-
diamanton aan, om mij geld te verschaf
fen.
Deed zij dat vroeg Harry, nau
welijks in staat zijne smart te verbergen.
- Zeer zeker, mijnheer Harry. O, zij
is een meisje vol overleg en opoffering,
en als ik tot eenen wannopigen stap ge
dreven werd, dan zou zij mij geene acht
dagen overleven. Als gij dus iets voor
mij deedt, deedt gij het nog veel meer
voor Lena, die gij immers hoog vereert,
zooals ik wel weet.
Harry bedekte zich het gelaat met de
handen. Toen Hektor deze beweging zag,
vloog er een straal van vreugde óver zijn
gelaat.
Neem spoedig een besluit, beste
vriend vervolgde 'hijtalm niet 1 Wat
schade kan het u doen Ik ben immers
eheel in handen van mijnen aanstaan-
cn schoonvader, die u alles, vertrouwt.
En ik, hernam Harry met vastheid,
ik zal dit vertrouwen nooit beschamen.
Welaan, dan zijt gij verantwoorde
lijk voor de geVolgen riep Hektor op
ziolroerenden toon en wilde de deur uit-
tormen.
Wacht nog één oogenblik riep
Harry verontwaardigd. Ik zou liever mij
ne rechterhand verliezen, dan de man
bedriegen, die mij van het eerste oogen
blik af niet met minachting of argwaan,
maar met achting liefde én vertrouwen
ten.
Waren aanwezig in de Nationale Bank.
de heeren Warland, bestuurder aan het
ministerie van Geldwezen; Mertens en
Rombouts, beheerders van de Federal ie
voor Oorlogsschade; Kestemont en Wil-
liaert, bestuurder en onder - bestuurder
van dezelfde federatie.
De twee oorlogsblinden, de heeren Ch.
Mathy en Fern. Puttaert, trokken de
nummers
Reeks 119065 n. 19 wint 250,000 frank
119065 n714 wint 100,000 frank.
37133 n. 7 wint 50,000 frank
140420 n. 4 wint 50,000 frank,
119065 n. 18 wint 50,000 frank.
Men zal opmerken, dat driemaal de
zelfde reeks door het lot is begunstigd,
wat mogelijk is, daar men als volgt de
werk gaat uit dc groote trommel wórden
vijf reeksen nummers getrokken, die ver
volgens in een klein trommel worden ge
legd. Hieruit haalt de oorlogsbliqde de
winnende reeks die echter onmiddellijk
terug in de klqjne trommel geworpen
wordt en dus nogmaals kan worden uit
geloot. Zoo kwam gisteren driemaal
reeks 119065 aan de beurt.
De vijf reeksen uit de groote trommel
g trokken waren 116523, 119065
187128, 38133, 140420. Zij zijn uit-
keerbaar met nominale waarde, behalve
de winnende nummers.
Uit genomen inlichtingen blijkt dat
serie 119065, waarvan n. 19 250,000 fr.
14 100,000 fr. en n. 18 50,000 fr.
wint, verkocht is te Brussel.
Serie 37113, waarvan n. 7 50,000 fr.
wint, is verkocht to Gent.
En serie 140420, waarvan n. 4 is uit
gekomen- met 50,000 fr. werd verkocht
in 't Walenland.
Volgens officieele statistieken zijn de
belastingen van het tijdvak 1913-1919,
die na den oorlog te ontvangen bleven,
binnen gekomen' tot een beloop van 92
t, h.hetzij 462 millioen.
In 1920 zijn 475 millioen ontvangen,
wat 97 t. h. uitmaakt.
In 1921 heeft men 420.5 millioen ont
vangen, waarvan 92 millioen voor de
grondbelasting, 100 millioen voor het
mobilier, 113 millioen voor de supertaks
en 30 millioen voor de vermakelijkhe
den.
De ontvangsten voor 1922 beloopen
reeds tot 63 millioen, waarvan 19 mil
lioen voor het mobilier, 21 millioen voor
■Ie supertaks en 10 millioen voor de open
bare vertooningen.
De bijzondere taks op de oorlogswin
sten was geschat op 802 millioen"; men
heeft 341 millioen ontvangen, daarin
niet begrepen 56 millioen voor welke het
finaneiebestuur maatregelen heeft ee
nomen.
De bijzondere belasting op de buiten
gewone winsten was op 42 millioen ge
schat, men heeft reeds 33 1/2 millioen
ontvangen.
De ontvangSi.m gedaan sedert 1919
voor de i echts tiveksehe belastingen en de
bijzondere taksen op de buitengewone
winsten bedragen 1,795 1/2 millioen,
waar ven 68 millioen in April laatstleden.
Dat is een schoon sommeken. maar op
verre na niet groot geröeg om toe te
komen.
behandeld heeft. Maar er is echter nog
een uitweg, dien gij misschien wel in
slaan zult-, om de rust van jufvrouw
Limley niet te verstoren. Sedert zes jaar
heb ik een streng stelsel van spaarzaam
heid volgehouden. Al de geschenken, die
de oneindige goedheid van den heer
Limley mij gaf en het grootste deel van
anijn dagloon, alsmede de win^t van ver
scheidene ondernemingen, waaraan de
heer Limley mij deed deelnemen, zoodra
ik dezelve voorgeslagen had, heb ik in
drij ten hondercf uitgezet. Met deze spaar
penningen had ik, wel is waar, een ander
plan. In elk geval hebt gij ervan gehoord,
dat de heer Limley in Australië een
agentschap oprichten en mij met deszelfs
leiding belasten wil; in dit geval dacht
ik aan mijnen broeder, voor wiens.uitzet
mijne spaarpenningen dienen móesten.
Intusschon wanneer gij mij door oenige
regels van uwe hand beloven wilt, na
liet verkrijgen van uw vermogen dit geld
aan mij of aan mijnen broeder terugte
betalen, beu ik bereid u morgen de som
ter liand te stellen, die gij nóodig hebt
O, hoe goed zijt gij jegens mij,
mijnheer Hazeldean I hernam Hektor
met. gekunstelde ontroering. Ik gevoel
mij verlegen, want ik weet wel dat"mijn
gedrag jegens u niet altijd zoo geweest
is, om mij uwe vriendschap te verwerven.
Maar, Mijnheer Harry, zouden de kleine
bericht van zijn'uifnoodiging tot bijwo
ning van de Conferentie van Den Haag.
De Fransche regcerig zal eerstdaags haar
definitief besluit raededeelen, en dan te
vens hare zienswijze blootleggen volgens
de omstandigheden, onder welke de con
ferentie wordt gehóuden.
Op 't oogenblik onderzoekt het Fransch
gouvernement den tekst van een memo
randum, dat waarschijnlijk aan al de
uitnoodigende mogendheden zal worden
gezonden.
Bedoeld document zal4waarschijnlijk
niet vele elementen bevatten, welke niet
reeds in het Fransch memorandum van
9 Februari, aangaande de Conferentie
van Genua, worden aangetroffen. Met
andere woorden ten aanzien van de
schulden en van de partikuliere eigen
dommen zal de Fransche thesis voor Den
Haag luttel verschillen van die voor Ge
nua.
Het is bijgevolg geenszins zeker, dat
het Fransch gouvernement ertoe zal be
sluiten, naar den Haag te gaan, als het
Russisch gouvernement' niet voorJf te
rugkomt op zijn stugge verklaringen-.
Niet onaardig is hetgeen het Jour
nal schrijft over de conferentie van
Genua,
Het blad zegt dat zich te Genua een
merkwaardig tooneel 'heeft afgespeeld.
De door impresario Facta geengageerde
troep had verschillende stukken gespeeld
voor een publiek, dat maar geen belang
stelling wilde toonen.
Als fiasco, vervolgt het blad, was het
volmaakt.
Onder angstig zwijgen viel het scherm,
toen plotseling de artisten naar voren
kwamen en elkander tot groote verbazing
van het publiek begonnen geluk te wen-,
schen.
De Britsehe fantasist zei
Wat hebben wij prachtig gespeeld l
Wat hebben wij een talent
Wat hebben wij een succes gehad,
riep de Russische danser uit.
De Japanschc gezichten trekker voegdö
er aan toe
-Het is een triomf.
En de eerste acteur van de Fransch^
groep verklaarde
Afgezien van wat haken en oogen,
is inderdaad alles prachtig gegaan. We
zijn schitterend.ontvangen en danken het
geeerd publiek. Houdt nu maar op mei
gooien
De artisten begonnen vervolgens efc
kander toe te juichen. Aan den anderen
kant van het voetlicht echter niets dan
schouderophalen, sarcatische opmerkin
gen en jypfluit. Het was stellig iets nieuws
m een schouwburg, maar misschien, zegt
het Journal is het nieuwtje nog zoq
dwaas niet.
De r-ensehen gaan wellicht achteraf;
eggen
Die artisten hebben eigenlijk gelijk;
En volgens het Journal zal het td
;s Gravenhage, waar hetzelfde gezelschap
binnenkort ook voorstellingen gaat ge-"
ven, precies eender zijn.
Hoopgevend is de meening van het
Fransche blad niet.
sommen, die gij hebt kunnen sparen,
wel toereikend zijn
Gij weet niet hoe het geld aan^
roeit, als de gewoonten van den bezit
ter er naar ingericht zijn. Wat is dri
minste som, die genoegzaam is om u ui6
uwe tegenwoordige verlegenheid te red
den.
Ik heb beloofd aan Vacant Starö
en aan Lackwitt Ogle twee bonder :1 pond
te bezorgen. Ten tweede kan ik niet van
Fanny afkomen, zonder haar ten minste
honderd pond te betalen, om eene zaak
over te nemen, waar zij van leven kan.
Zij is mij zoo genegen' en het zal haar
(zwaar vallen, van mij af te zien maar
»als zij hoort, dat ik trouw, zal zij zich
*vel naar de omstandigheden weten té
Schikken.
Boven die honderd pond houd ik mij
erplieht haar elke week een pond te be
rillen maar dat is eene zaak op zicli
zelve. Verder moet ik ten minste drie
honderd pond gebruiken, om schulden
van eer te betalen. Dat zou met elkander
zeS honderd pond uitmaken. Maar ik zie
u verrast en verlegen gij liebt misschien
ten hoogste aan honderd pond gedacht,
die gij mij geven kunt.
Neen, daaraan dacht ik niet Ik
dacht veel meer aan liet lot, dat vele
vrouwen uil do hoogcre standen te wach
ten staat, als hare mannen het zoo mar
