1
Zalerdaj*
Juli 1922
BELGISCH GOHGQ
t EN DE
K0LOHIALE BAS
Sporthemden
iesie schrikkelijke spoorweg
ramp te Berlijn
Be Omgang mei hel
Allerheiligste te Aalst
doer de eeuwen heen
beiaardiers.
De moordaanslag
op i» ftafeau
Be gehelifizlnissge KJüdaad
te Gaimpthout
Kerkstraat, 9 en 22, Aalst.'
XXVIII" JAARGANG NUMMER 128
Tel. 114 DAGBLAD 3 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van Nüiwbl-Db Gbndï
t llcllel! buiten het Arrondissement Aalst, zich te wenden tot hel Agentschap Havas, Adoll Maxlaan,13 te Brnsael8. Place do Ia Bourse, Parijs on 6, Bream's Buildings Londres E.G. 4
essbf
H. Ru mold us
Zon op 3,53 onder7,5ö
E»rste Kwartier den 1
Ter gelegenheid van den 'li Koloniale
Dag is het zoker noodi# zijn doel en
bestaan te doen kennen. Het volgende
verslag geeft algemeene gedachten
meer uitgebreide beschrijvingen zullen
door vollediger vlugschriften, voordrach
ten en leergangen gegeven worden.
DE OORSPRONG VAN BELGISCH
CONGO
Sedert 1485 was Lagor-Congo reeds
in de handen der PortugCezcn die een
nieuwe weg zochten naar Indien, Congo-
stroom ontdekten en hem Zaïre noem
den. Een oneindige bergketen de Kris-
taalbcrgen, welke langs de kust loopen,
maakte alle betrekking met het binnen
land onmogelijk ook bleef elke poging
,om verder te dringen vruchteloos.
Daarom trachten van 1843 tot 1871
onderscheidene ontdekkingsreizigers
midden Afrika te bereiken langs de
Oostkust. Het was maar in 1874 dat de
vermaarde Stanley zijne doortocht begon
van Oost tot West te midden van onein-
delijke moeilijkheden. Dank aan eeno
on; ..inbare volharding kon hij de ge
heimen van het zwarte land doordringen.
Maar het eerste wat hij er bespeurde
was de verwoesting door slavenhandel
aangebracht.
Zulke toestand bewoog Leopold II
en om deze afschuwelijkheid te doen
eindigen begon onze groote Koning eene
beweging tegen dezen slavenhandel, be
weging welke een handvol dappere bel-
gische officieren en onderofficieren tot
goeden uitslag wilde (brengen. Daaruit
sproot de Internationale Afnkaanschc
f ereeniging welke beurtelings het 'tu-
die Komiteit van Hooger Congo in 1878
werd en de Internationale Congo Veree-
niging in 1884. Deze riep zich op 1 Juli
1885 als CONGO VRIJSTAAT uit -en
werdt den 18 Oktober 1008 de Kolonie
van Belgisch Congo, ons kleine land op
den derden rang der Koloniale Mogeni
heden stellende.
.fj88:1'was. Leopolds' droom een wezen
lijkheid Belg ie moest een der eerste
rollen spelen op liet beschavingstooneel
en zijn handel vond eene nieuwe en on
gehoorde uitbreiding
EEN REIS NAAR CONGO
C ongo land ligt ondei' de keerkringen
cu men kan er langs verschillende we^en
•lieenvaren
1°) Langs Antwerpen-Matadi, vervol
gens door ijzerenweg en stoomvaart
naar gansch het westelijkgedeelte van
vongo
2°) Langs het Zuiden van Oostende
en .Southampton naar Kaap van de Goe
de Hoop en van Kaapstad per ijzeren
weg naar Elisabethville en Katanga
3°) Langs het Oosten van Marseille
langs Dar-essSalam of Mombassa voor
j Oostelijke Provincie »,*de Kuanda
S'1 - eYru?^* welke onze toepen van
Duitschland veroverd hebben
4°) Langs de Nylstroom voor de Hoo-
ge Uele.
EEN WAT AARDRIJKSKUNDE
Vijftien maal langer dan de Schelde
Kronkelt een overgroote stroom door
gansch het land en geeft het niet alleen
lijk den naam maar eene vruchtbaarheid
zonder weerga met zijn onontwarbaar net
,van rivieren on beken, welke op meer
dan 12.000 km. bevaarbaar zijn.
Hooger hebben wij gezien dat de-Ko
lome omgordelC is van bergen wolke
haren toegang zeer moeilijk maken en
soms door watervallen de stoomvaart
schier onmogelijk maken. Daarom, dank
zij eene onmeetbare zelfopoffering, over
groote gevaren on de kennis en schran
derheid onzer ingenieuren werden ei
.ijzerenwegen opgebouwd. Sedert dan
Kunnen de ontdekte rijkdommen ont-
gind worden en van dag tot dag word
het moordend en ontmoedigend dragen
verminderd.
liet klimaat is warm en vochtig, zon
der winter. Twee jaargetijden verdeden
het jaar. het drooge en liet regen sei
zoen. Ook verdwijnt het land onder een
wcelderigen plantengroei.
De vruchtbaarheid van den grond is
ongehoord, het veld verbergt alle soor
ten van wild, do rivieren hebben visch
m overvloed. Ook hadden de inboorlin
gen nooit lioodig veel moeite te gebrui
ken om hunno levensmiddelen te vin
den. Lui geworden, in stammen levende,
zonder zichtbare beschaving, leverden
zich de zwarten onderling oorlog voor
Nietigheden, Ic-cfden in ontucht F waren
m onschone tors en behandelden hunne
vrouwen als slaven. De europeeschc in
dringing was er lioodig en de eerste ver
overaars deden er wonderen, zoowel offi
cieren als handelsagenten en zendelin
gen. Zij stichten er eene beschaving,
zaaiden er ocno zedelijkheid als do onze,
welke de barbaarachc neigingen stilaan
verdwijnen deden.
RIJKDOM VAN HET L'AND
Vijftig jaren 'zijn Voorbijgegaan en
reeds is de afgelegde weg oneindig lang
Tijdens hunne beschavingswerkzaam
heid, zagen de eerste veroveraars welke
voorintgangsmiddelen de Kolonie bevat
te. Deze rijkdom was zoo groot dat yanaf
de terugkomst van Stanley alle nabij-
liggende volkeren zich op het land wier
pen Duitschers, Engelsche, Portugee-
zen, én de omliggende streken voor hun
eigen uitbaatten.
De eerste ondekkingsreizigers, dan
hunne navolgers, hebben langzamerhand
eene redelijke ontginning daar gesteld
van dc-i voortbrengsels welke onze door de
duitschers verwoeste nijverheid alleen te
rug tot stand brengen kan.
DE VOORTBRENGSELS
E enige dezer voortbrengsels sommen
wij op het Ivoor der oliphanten.-
De plantaardige voortbrengsels zooals
de Copal voor de vernis zweet uit groote
boomen de Caoutchouc uit boomen en
lain en getrokken de Palmolie welke
van het vleezig gedeelte van de palmnoot
voortkomt
de Coconote die de kern is van Voor
gaande vrucht en welke vet inhoud
waarvan de margarine gemaakt wordt
de Koffie van even fijne smaak a
degene van Zuid-America
de Katoen zoo zijdeachtig en lang
als deze van Egypte cn elders"
de Cacao waarvan men de chocolade
maakt
verscheidene Oliën welke in het huis
houden en in de zeepfabrieken hun ge
bruik vinden
Vezelen van Jutte, Agavea gennep
voor het weven
Specerijen welke met dezé van Indië
kunnen mededingen zonder nog te re
kenen dat de vruchtbare grond 'schier
allerhande plantaardige voortbrengselen
opleveren kan.
Het rare hout zooals Ebbenhout, pa
lissander, mahoniehout, onlangs
bracht een onzer vrienden zulk een boom
in van 1 m 85 doorsnede techsoort
van eike van America; boomen welke
kleur-looi-, en artsenij stoffen voortbren
gen.
Maar de ondergrond is even zoo rijk
als de bovengrond
Koper en tin worden door duizende
blanke en zwarte werkers ontgint! in
het zuiden van Katanga
van hetKasaï distrikt worden diaman
ten voor de nijverheid uitgevoerd
goud wordt schier op den grond ge
vonden in Kilo-Moto gebied
belangrijke koolmijnen zooven in het
Tanganika- en Katanga gebied ontdekt
zullen toelaten ras en goedkoop alle an
dere delfstoffelijke rijkdommen zooals
het ijzer en an-dere metalen te ontgin
nen. (Vervolg en slot morgen!)
yoor kinderen, jongelingen en mannen
in 't Klein Brussel, LEOPOLDSTRAAT
n. 82, Aalst. 614
Dit spoorwegongeluk blijkt het ern
stigste geweest te zijn, dat sedert het be
staan van den stadsspoorweg voor ore-
komen is te Berlijn.
Tot nu toe zijn er 35 dooden, 50 zwaar
gewonden en vele licht gekwetsten.
Dc Berlijnsclie correspondent van de
N. R. C. meldt dat net ongeluk niet
voorviel door de verwarring, welke door
de tien-minuten rust van alle spoorwe
gen in het land zou zijn veroorzaakt.
De ramp had reeds kort na 1 uur
'laats. De arbeiders uit de talrijke fa-
iricken, die in deze buurt zijn gelegen,
bestormden verschillende treinen om
naar het centrum der stad te kunnen
komen, waar zij aan de groote betoo
gingen wilden deelnemen.
Een groot aantal arbeiders was, on
danks liet uitdrukkelijk verbod, op de
treeplanken gaan staan. Een arbeider
had een zak op den rug en in dien zak
een ijzeren lat van ongeveer een meter
lengte, die uit den zak stak. Door een
trein, die uit de tegenovergestelde rich
ting kwam, en die cvenneens talrijke
reizigers op de treeplanken vervoerde,
werd eerst de man met den rugzak en
daarna alle andere arbeiders, die op de
treeplanken stonden, naar beneden ge
rukt. De arbeiders kwamen onder de
wielen van dc treinen terecht, waar ve
len van hen op vreesclijke wijze werden
vermorzeld.
Verschillende slachtoffers zijn nog niet
herkend. De ramp is de grootste, die
ooit ie Berlijn is gebeurd.
Het, bestuur der spoorwegen van liet
distriet Herlijn wijst elkeverantwoor
delijkheid van de hand.
VU.
studie, Kermisklokken, ten
jare 1920, bij Spilaels-Schuermans ver
schenen, noemden wij de door ons ont
dekte Aalstersche klokkenspelers Gillis
V™mUrV, kijgenaam4 Samson (1612-
lo2y) Guillanme Alicourt, broeder van
den voorbaanden (geb. 13 Maart 1622,
oven. 1 Februari 165.9) de Labbermont
7^^^00r (1658) Karei-Jozef Peeters
k l Schepers Boudcwijn (1732)
!r£*?£I)ers Cornelis (geb. 5 November
1741, overl. 12 Januari 1826) Sche
pers Jozef (geb. 16 Juni 17S3, overl. 28
November 1859) Van de Maele Alber-
tus (geb. 26 Maart 1833, overl. 16 Sep
tember 1891) De Mclte Karei (10 Mei
186/).
De lijst was niet volledig, wij wisten
het, en we spaarden ons geen moeite,
om nog ander klokkenspelers te vinden
Geen gemakkelijk werk: de oudste doop
acte, in ons stadsarchief, klimt niet
hooger op dan tot 1 Maart'1588 de
overtjdensacten gaan niet verder dan tot
3 Januari 1620 en de oudste huwelijks-
acte dagteekent van 16 Januari 1613.
Nochtans werden onze opzoekingen
ruimschoots beloond door de ontdekking
van twee tot nog toe ongekende beiaar
diers, hetwelk thans hun getal op elf
stelt, 1
De stadsrekening van 1533-1534
brengt ons in aanraking met een klok
kenist van der Sporct Cornelis, waar zij
eene uitgaaf vermeldt in hulpen tsy-
nen lialbyten gecostumeert dit wil
zeggen, dat de stad, zooals zij telken jare
gewoon was van te doen, een hulpgeld
geeft om den beiaardier een nieuw wam-
v - JJAAJU» v* a III-
blus te Loepen. Dergelijke subsidie fi
gureert ook in 1539 Cornelis van der
Sporct, beyaerder deser stede, in hulpen
tsinen babi te, (Stadsrekening).
Ten tijde van van der Sporct geleurde
iets meldenswaardig de arias van uur
en halve uur voor zelfbewegend klok
kenspel werden op onzen beiaard gezet
luister hoe eenvoudig en klaar de stads
rekening van 1539 dit te onzer kennis
brengt Item os nog betaelt by de
voorn, ontfanghers ten laste alsvoren
Joos de orlogemakere de somine van vier
ponden grooten over de leveringke van
icenen nieuwen orlogewartke dat alle hue-
ren ende halfhueren ten preludium,
specie n sul Liedekins of motetten naer
tsaisoen vanden jaere. En deze medes
dceling over het plaatsen van dit nieuw
fameus oriogeivarcke wordt nog meer
van tel, wanneer men ziet, dat den be-
faamden Medardus Waglievens (die de
Priemken-s voor de Hoofdkerk leverde)
voor hetzelve eeno klok giet, Item
m° Medaert Waghevens, clocghietere tot
Meeheleu, es betaelt over den coop ende
leveringhe van eene clocke, die hy ghe-
houden es der stede te leveren, accordt
synde omme te spelene ten voorslaeghen
motetton of te liedekens naer tsaisoen
vanden jaere IIII OC. XVI L. (Stads
rekening van 1539).
De twee nieuw ontdekten Aalster-
sclicn beiaardier is Jan DtWhout
24 Junii 1627. Baptizatus est Joannes,
filius Martini Droeslioudt et Catharina
van den Bergb, (Doopaeten der Hoofd
kerk). Ilij bad voor peter Joannes Crick
en voor meter Barbara Droeslioudt. De
klokkenist stierf jong 9 Oct. 1676.
den aelvon dito gesonckon Jan Drous-
houdt, inde kereke. (Reg. Mortuale
1620 ad 1678, Eccl. S. Martini).
Eerst in 167Ö wordt Droeshout aange
troffen Item bcteelt. acn m" Jan
Droeshout over hel spelen op den bepuert
ende cuysscben vande orlogici over liet
jaer deser verschenen, I C XXL,»
(Stadsrekening 1670) Dezelfde post ver
schijnt in de rekeningen van 1071 (re,,
169, inv. 130) en van 1673 in dit laat
ste jaar wordt Droeshout ook oorloogic-
meester genoemd, gelast met het 'on
derhanden vande oorioogie deser stede.
Gemeenlijk was de beiaardspeler tevens
orgelist der Hoofdkerk, die verplicht
werd, aan twee koorknapen, onderricht
te geven in liet orgel- en beiaardspelen.
Wi j mennen dat Droeshout, evenals nog
anderen, uitzondering op den regel
maakte soms wordt hij zelfs aangetrof
fen als luidende de werckclocke, eene
bezigheid, die nochtans te zijnen tijde
gewoonlijk door den koster (Pliilip Roo-
yers) en, in 1533, door den onderkoster
werd verricht Den onder coslere van
Aelst over zijnen loon ende arbeyt ge
costumeert van dit jaer gheluvdt thebbe-
ne de warcelock, daermede dat de goe
de lieden in daehen warekende op endo
af gaen 1111 L, (Stadsrekening 1533-
1534). Of luidde men dan op don to
ren der kerk Dat zal 't zijn. Heden
hangt de werkklok in een torentje neven
hot Bretesk zij draagt het jaartal 1436.
('t Vervolgt.).
DE EENZELVIGHEID DER
DADERS VASTGESTELD
Officieel wordt uit Berlijn gemeld
dat, nadat de Berlijnsclie policie Dins
dag reeds de auto ontdekte, welke de
moordenaars gebruikten, men er nu in
gelukt is den moord in zijn geheele om
vang op te helderen en de eenzelvigheid
der daders vast te stellen.
Het zijn 1. Ernc-st Wernër Techow,
21 jaar oud, woonachtig te Berlijn 2.
Hermann Fischer, 25 jaar, ook genaamd
Vogel, en bijgenaamd JPêcneur
woonachtig te Floha in Saksen en 3.
Kauer, ook Korner genaamd, 25 jaar.
De drie moordenaars behooren tot de
consul inrichting en hebben vroeger
deel uitgemaakt van de brigade Ehr-
hardt.
De daders konden echter niet aange
houden worden, doch «men vermoedt
dat zij, daar ze niet over grooto geld
middelen beschikken en geen passen be
zitten nog in Duitschland verblijven.
Ze hebben alle drie Berlijn verlaten in
verschillende richtingen.
Een 'groot-aantal beambten heeft de
verdere nasporingen van de medeplich
tigen voortgezet met het resultaat dat
Woensdag namiddag belangrijke aan
houdingen konden gedaan worden.
DE MOORDENAARS
AANGEHOUDEN
Berlijn, 29 Juni. Officieel wordt
medegedeeld dat een der moordenaars
van M. Rathenau, Techow, 21 jaar oud.
in de buurt van Frankfurt op de Oder
aangehouden werd.
Techow voerde de auto.
Het nieuws der aanhouding van de
twee andc-Te moordenaars is met beves
tigd.
Teehow bad {BeHijn Verlaten naar
Halle vanwaar hij zielig in de buurt van
Frankfurt begaf, om zijn intrek te ne
men in de woning van zijn oom.
De woning werd omsingeld en zoo kon
men zich van Techow, niettegenstaan
de zijn weerstand, meester maken.
Hij loochent evenwel alle deelname in
de moord
Killinger van zijn kant werd opnieuw
aangehouden te Prorow, badplaats op de
Baltische zee, waar zijn familie zicli
bevond.
Talrijke leden eener inrichting die
jden aanslag tot in hun kleinste 'bijzonder
heden voorbereidden, zitten achter slot.
Op voorhand zouden zij allen voor ali
bi's gezorgd hebben dank aan de mede
plichtigheid van vrienden.
DE EIGENAAiR VAN DEN AUTO
De auto, waarvan de moordenaars op
Rathenau' zich bedienden, werd noch «-e
•kocht noch gehuurd, maar ter besclitk-
kmg gesteld van de moordenaars door
de eigenaar ervan. Deze laatste- wist liet
doel waarvoor de auto dienen moest
De persoon die als bemiddelaar tus-
sehen de eigenaar en de moordenaars op
trad zit achter slot.
BESCHERMINGSMAATREGELEN
Het Rijkskabinet heeft het wetsont
werp voor de bescherming der Republiek
goedgekeurd.
De kanselier deelde vertrouwelijk den
inhoud ervan aan de coalitatiepartijlei
'ders mede.
Het wetsontwerp zal aan de ministers
oorzitters van de Duitsche étaten te Ber
lijn onderworpen worden.
Het ontwerp verscherpt de maatrege
len van president Ebert.
De Berlijnsehe politie heeft den re
serve-luitenant Gunther aangehouden.
Deze was niet alleen op de hoogte van
de moord, maar er zelf medeplichtige
van.
Guutlier woonde de voorbereidende
besprekingen bij die in ccn voorgeborg-
te van Berlijn plaats vonden.
Hij hielp buitendien aan de moord
met aan den dader Techow een 'berg
plaats voor den auto aan te wijzen.
Gunther is lid van talrijke inrichtin
gen der ..rechterzijde.
Men vond bij hem brieven van Hell-
fericli, Ludcudorf, von Jagow, Westarp
en andere.
Men arresteerde verder vier personen,
medeplichtigen aan de moord.
Het zijn
de handelaar Richard Schutt van
Berlijn
de handelaar Diestle, van Bei-lijn, ei
genaar van do bergplaats
dc student Grt, Techow, broeder van
den reeds aangehouden moordenaar
de student Stubenrauch, van Berlijn;
Gunther, Gest. Techow en Stuben
rauch waren op do hoogte van het ont
worpen plan.
Schutt en Diestel vergemakkelijkten
de moord.
Andere medeplichtigen zullen eerlang
achter slot vliegen.
HET GEHEIM KOG NIET OPG E,
KLAARD
Het ie en blijft een duister geheim..
-Het 13 nu eene weck geleden dat Mi
laul btemmann op zijn buitengoed,
1 licemx-park, te Calmpthout, toen hij.
met zijne vrouw van een familiefeest
komende, zijn auto naar de bewaarplaats
voerende, in de garage zelf verraderlijk
door een sluipmoordenaar werd nfge-
a\ aclii, overvallen on door een paar ge
vaarvolle revolverschoten in het lichaam
werd getroffen.
Het parket Van den procureur de3
Komngs M De Schepper, de onderzoeks-
echter M. Van Stratum, flink bijgestaan,
door de rechterlijke policie, bobben waar
achtig den achturendag niet toegepast,
maar hebben heele en halve nachten op
geofferd om den dader dezer lafhartige
misdaad te ontdekken.
En, niettegenstaande deze volle week
an hard werken, is nog geen uitslag ge
komen.
VAN DE WOUWER HEEFT TWEE
MAAL HET SLACHTOFFER UIT\
GEDAAGD TOT EEN TWEEGE
VECHT
Een ander feit is nu ter oore gekomen,
dat weer eens de gedragslijn van den
aangehoudene Van den Wouwer in geen
beter daglicht -brengt.
De schuldige 'betrekkingen tusschcii
Mevr. Stemmann en Van den Wouwer,
werden op zeker oogenblik zoo openlijk
gevoerd, dat het M. Paul Stemman n
moet opgevallen zijn cn. deze vermoe
dens kroeg.
Vandaar, zooals men weet, het vctrbod
aan 4 an den Wouwer nog op het liof
te komen. Woorden werden gewisseld
en liet is op dit oogenblik reeds geweten
dat Van den Wouwer, denman der even
schuldige vrouw, uitdaagde tot een twee,
gevecht.
M. Steinmann -gaf, zooals te begrijp
pen valt, hoegenaamd geen gevolg aaiï
deze uitdaging.
Niettegenstaande het vetfbod, kwaiu
later van den Wouwer, te paard gezeten,
op het hof gereden. M. Paul Steinmann,
dit ziende, ging ca* heen en gebood hem
•cchtsomkeer te maken.
Weer daagde Van den Wouwer M.
Steinmann uit tot een tweegevecht en
voegde er bij Indien ge man waart,
zoudt ge u durven meten F
Op den duur zou men toch moeten
veronderstellen, dat er naar het leven,
"an M. Steinmann gedongen werd.
HET! PARKET DOET
SCHIJNAANVAL'
Woensdag avond is het parket op hefc
hof van M. Steinmann gebleven tob
middernacht. Het was er oon te doen na,
tc gaan of het mogelijk is den aanvaller
bij liet licht der groote lantaarns van
den auto, op dit oogenblik te herkennen.
Alles werd ingericht zooals op het
oogenblik der misdaad. Een schijnaan-
val werd gedaan door een man gekleed
zooals door M. Steinmann is opgegeven
't is te zeggen eene klak diep over d<i
oogen getrokken, enz.
Welnu het is zelfs bewezen, dat hef
voldoende is, niettegenstaande liet felle
licht, de kraag naar omhoog te zetten,
om u hdbgenaamd niet te doen herken
nen. De aanrander had zelfs nog 'n sjerp
half over het gelaat gebonden. Daaren
boven is M. Steinmann erg bijziende^
zoodat het voor hem totaal onmogelijk
is geweest zijnen aanrander te onder-»
scheiden.
Van uit de kamer der dienstmeid kon«
den dan ook goed dc handelingen van
den wegvluchtenden booswicht nagegaan;
worden, wat bevestiging geeft aan haro
getuigenis.
DE KWESTIE DER SLEUTELS
Wij hebben gemeld dat een sleutel op
Van den- Wouwer werd gevonden, die
volgens zijne bewering, van een huis van,'
Aken was, waar hij verbleven had.
De rechterlijke officier, die naait
Duitschland was gezonden om deze be
wering na te gaan, heeft geene voldoe
ning van zijne reds gekregen, daar ia
dit huis alle sloten over enkele maan-r
den veranderd waren.
Ook niemand van den huize herken-
do den sleutel en wat meer is, er werd;
beslist geoordeeld, dat het geen Duitech^
sleutel is.
IN HET ST. CAM I LI USGESTICHT^
M. 'Steinmann wordt verzorgd in dat,
kamer n. 28 van St Camiliuegasthuis.
Zijn broeder de heer George Steinmann,
en zijn zusier Mev. R. Cloauet, betrekken:
overhand de aanpalende Kamer (n. 30)j
zoodat er steeds een familielid aan dat
iponde van den gekwetste is.
M. Steinmann wordt bovendien ver-t
zorgd door zijn nurse, die, bij liet ver-<
nemen vdn liet drama, onmiddelijk uit
Engeland, waar zij verbleef terugga
keerd is.
