Edels Zelfopoffering
29
Dinsdag
Oogst 1923
¥ilKS^TWlKK£LiK6
Een KenfakSp feezeek
0e Rljkpremie vaar fósedksepe
wcfiirsgsn
BSosigs onfysfen te Havre
Landbouwbelangen
fhistsehlantTs verpfkshtingen
DE VOLKSSTEM
XXVIII* JAARGANG NUMMER 175
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 - DAGBLAD 8 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van'Nüffel-De Gbndt
Publiciteit buiten het Arr. AALST i Agentschap Havas, Adolf Haxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
H. Joannes Ont.
Zon op 5,04 onder 6,39
Volle Maan den 5
Geen woord dat meer succes be
leeft in onze hedendaagsche omge
ving, waar men een gezonde demo
cratie tot haar recht wil laten ko
men. Want de maatschappelijke
beweging mag niet beperkt worden
tot een strijd om het stoffelijke;
zij moet ook verder en hooger rei
ken, gansch den mensch omvatten,
ook in zijn hooger menschelijke
uitingen zij moet voorkomen op
een algemeene volksontwikkeling.
Klinkt dit woord bevredigend in
onze ooren, dan is het niet omdat
het streven daarheen een loffelijk
kenteeken is van onzen tijd in
schrille tegenstelling met de verla
gende materialistische levensopvat
ting, welke meer de hand legt op
het menschdom,
Wanneer wij spreken van volks
ontwikkeling, zijn wij geneigd tel
kens bijna nitsluitelijk te denken
op het onderwijs voor de lagere
standen der samenleving. En niet
gansch ten onrechte, want ook dit
behoort tot de volksontwikkeling.
En onze eeuq gaat fier op het steeds
toenemend en veralgemeenend lager
schoolwezen nooit beloopt het een
afkeuring, wanneer millioenen be
steed worden aan inrichtingen van
volksonderwijs en opvoeding.
Wie de twintigeeuwsche genot-
zocht hekelt, en het zedelijk verval
van het huidig menschdom aan
klaagt die moet toch eerlijk beken
nen, dat ernstige pogingen aange
wend worden om dien verderfelij -
ken vloed te keeren.
Maar even moeilijk is liet te ont
kennen dat de uitslagen, de wezen
lijke, duurzame uitslagen, zoomin
van het volksonderricht als van de
volksopvoeding, zijn wat zij moeten
zijn, wat wij het recht hebben er
van te verwachten. De kennissen en
vaardigheden, die elkeen in het le
ven noodig heeft, in de diepste la
gen der bevolking doen doordrin
gen de harmonische geestesontwik
keling van allen versterken de ze
delijke verstandelijke, burgerlijke
en vaderlandsche opvoeding van
allen wezenlijk doen voorwaarts
schrijden, zoo dat de blijvende in
vloed niet kan geloochend worden
dat is onontbeerlijk voor het heil en
de grootheid van den staat.
'Aldus G. Segers in een der laat
ste vergaderingen der Kon, VI.
Academie en hij vraagt daartoe de
medewerking en de toewijding van
al de leden der samenleving, naast
hen die rechtstreeks met het volks
onderricht, met de volksopvoeding
belast zijn,
De opvoeding tot een beschaafd
burgerlijk leven, tot het volledig
mensch zijn, bestand tegen al de
wisselvalligheden van de buitenwe
reld, wordt niet afgesloten met de
school, De eerste steen wordt daar
gelegd, maar het gansche gebouw
der ontwikkeling moet later daarop
voltrokken worden,
Niemand meer dan wij verwach
ten veel van den invloed welke het
algemeen verplicht schoolgaan tot
op 14-jarigen leeftijd, voor de
volksklas hebben zal maar ook nie
mand zal ontkennen dat in de na-
sehoolsche jaren de jeugd nog
voorlichting leiding en opvoeding
noodig heeft, dat zelfs bij den vol
wassene den drang naar méér ont
wikkeling moet aangemoedigd en
bevredigd worden,
Thans staat de lagere school nog
schier alleen voor de gansche taak
der volksopvoeding. Maar hoe on
beholpen staat de jeugd voor 't le
ven juist op 't oogenblik dat de
grootste stormen in hun innigste los
breken, Wie beeft niet opgemerkt
dat die eerste aanraking met de vol
le werkebjkheid doodend inwerkte
op wat de vroegere opvoeding had
aangekweekt, juist omdat ze zonder
steun aan bun eigen werden over
gelaten
We willen echter thans niet die
per ingaan op die noodzakelijkheid
der jeugdwerken voor opvoeding,
maar er terloops nog bijvoegen dat
ook voor de volwassenen onze in
richtingen den opvoedenden kant
niet mogen uitsluiten. Voorheen
was volksontwikkeling er hoofd
zaak thans, voorzeker onder den
invloed van het maatschappelijk
vraagstuk tot een broodkwestie her
leid, gunnen we ook wel een al te
leine ruimte aan de zedelijke ver
edeling en ontwikkeling der me
nigte. Niet dat we het nut en de
noodzakelijkheid der zuivere vak
beweging zoeken te verminderen,
maar daarnaast en zelfs daarmee
zijn hooger betrachtingen mogelijk.
En hierbij weze gezegd dat onze
werking voor volksontwikkeling
moet algemeen zijn zij moet alle
standen omvatten, en doorgevoerd
worden vanaf het kind tot den ge-
vormden mensch. Er is maar ééne
christelijke cultuur, en het geza-
mentli jk cultureel werk moet voor
uitslag hebben dat allen in de ééne
christelijke beschaving zich terug
vinden.
39° Vervolg.
Op aakeren dag, aldus verhaalde de
gouverneur verder, wandelden cenige dames
aan den oever toen eensklaps een groote
slang uit het riet te voorschijn kwam, en
zich op de dames wierp, waaronder hij een
prooi zocht. Zij slaakten luide angstkreten
en gingon op de vlucht, maar een van
hun, een joBge vrouw, struikelde en viel. De
arme vrouw achtte zich verloren. Maar de
angstkreten waren door Troohete, die in de
nabijheid werkte, gehoord. Alleen met een
ijzeren tang gewapend, waarmede hij rots-
blokken had verschoven, wierp hij zich tus-
ichen de jonge vrouw en het monster, dat hij
sen hevigen slag op het hoofd toebracht.
Het monster ging achteruit, maar alleen
om beter zijn spreng te kunnen doou. Toen
Mak Trochets met onbeschrijflijke koelbloe
digheid en tegenwoordigheid van geest de
ïtang in de keel van het dier, dat den grond
hevig met zijn staart sloeg.
De strijd duurde nog enkele niinuteD,
maar Trochet" werd overwinnaar.
Benige dagen voor mrjn vertrek uit Algiers,
bracht ik TrocheUi nog een bezoek.
Kent ge den ware schuldige vroeg ik
Lem.
De Eevenïail weet thans al zeker
mee te deelen dat de Koning en de Ko
ningin van Italic, vergezeld van hunne»
dochter, prinses Yolanda die men
reeds half verloofd zegt met prins Leo
pold in October het reeds herhaalde
lijk aangekondigd bezoek zullen Bren
gen.
Ja, maar neem 't me niet kwalijk, mijn
heer, op dat punt kan ik u niet meer zeggen
dan ik den rechter heb gezegd.
Toen ik hem vroeg, of hij geen nabe
staanden, geen vrienden had achtergelafen,
zag ik tranen in zijn oogen, en met bitter
heid gaf hij ten antwoord Als iemand tot
gevangenisstraf is veroordeeld, heeft hij
geen bloedverwanten of vrienden meer, hoe
zou dan een galeislaaf ze hebben Maar ik
heb een gade..,, 0, met het grootste genoe.
gen zou ik de weinige, vreugdelooze jaren,
die ik misschien nog te leven heb, willen
missen, als ik slechts mocht vernemen, dal
het haar wel gaat.
XI.
Vroolijk schijnt de Meizon onder een heer
lijken hemel. In de boschjos en de heuvels,
waar de hoogdoern in bloei staat, zingen de
vink en de basterd-nachtegaal. De vallei van
la Sableuse schittert in pracht van bloemen.
Onder de wilgen die haar omgeven, loopt en
slingert de rivier als een zilveren hand met
gouden koverijes.
Op Espoir schijnt niets verandert het
vee loopt in de groete weide tejgrazeo, de ha-
aeu kraaien, de schapen blaten, in4de schuur
zingen, de arbeiders een oud volksliedje.
Aan een venster zien we een liet, aaumin-
nig en bevallig maisjeshoofvb,
Als toelichting lielreffende de toepas
sing van liet Koninklijk besluit van 14
Augusli 1.1., betreffende de Rijkspremie
ter bevordering van den opbouw van
Goedkoope Woningen, dient nog gezegd
welke personen met de premie NIET
mogen begunstigd worden. Deze perso
nen zijn
1. De» personen, die niét van Belgische
nationaliteit zijn 2. do personen, die
den 31 December 1920 hun verblijf
plaats in Belgie niet hadden 3. de per
sonen die reeds een woning in eigendom
hebben 4. De personen die behoudens
wegens overmacht, sinds den wapenstil
stand hun woning hebben vervreemd
5. De personen, die voor den dag van de
uitgifte van het Koninklijk besluit in
den Moniteur beige een woning in aan
bouw haddon 6. De ongehuwden, we
duwenaars en gedivoroeerden inbegre
pen, zonder afstammeling ten hunnen
laste 7. De personen, die den 1 Januari
1922 hun verblijfplaats in een aangeno
men gemeente hadden.
Drie stakers en een kind gedood. Zeven-
en-dertig gekwetsten. Hoe de onlusten
plaats grepen. Versterkt n-et als ii
oorlogstijd. Het lokaal der stakers doo
de openbare macht bezet. Talrijke aan
houdingen.
3 DOODEN EN 37 GEKWETSTEN
Wij hebben reeds gemeld dat er i;
Havre in den loop der jongste onluster,
een doode en dertig gekwetsten als slacht
offers vielen. Thans vernemen wij dat
er drie dooden zijn.
In het algemeien hospitaal liggen acht
zwaar gekwetste gendarmen.
In het geheel zijn er 37 gewonden
waarvan een 20-tal burgers en een 17-tai
agenten.
HOE DE BLOEDIGE BOTSING
PLAATS VOND
Rond vier ure des nanoens verschenen
de gendarmen, de soldaten en de agen
ten op de Cour? de la Répubhquo
ten einde de plaats te ontruimen van
eenigen honderden kerels die er sedert
's morgens hadden post gevat.
De stakers lieten !de soldaten en de
gendarmen zonder, eenig verzet voorbij
trekken, maar onthaalden de agenten op
steenworpen.
Deze moesten gebruik maken van hun
ne wapens om zich te bevrijden, en vuur
den liun wapens in den beginne met
los poeder af.
Een kind en een man werden gedood.
DE WEERSTAND DER STAKERS
DE KRANIGE HOUDING DER
POLÏCIEOOMMISSARISSEN
De stakers stelden een soort barrika-
de op bij middel van omgekantelde rij
tuigen.
De troepen kregen ondertusschèn ver
sterkingen.
Een politiecommissaris trad vooruit en
naderde om met dc stakers te onderhan
delen, maar hij werd aan hot hoofd ge
wond.
EeA andere commissaris gelukte cr
evenmin in zich te doen verstaan.
STRATEGISCHE MAATREGELEN
De gendarmen sloegen dan een zij
straat in en chargeerden, de biarrikade
langs achter benaderend.
Tusschen twee vuren gevat begonnen
do stakers langs alle zijden 6teenen te
werpen.
Vuurschoten weerknalden en het ge
vecht ontaarde tot een wild woest bru-
talen slag.
Twee stakers werden gedood.
GELIJK IN OORLOGSTIJD
Des avonds versterkten do stakers
zich in het lokaal van het stakingscomi-
teit dat zij omringd hadden met pin
draad, omgerukte telegraafpalen en hoo
rnen, en losgemaakte straat-kasseien.
Zij groeven zelfs een soort loopgracht.
De gendarmen en de troepen bewaak
ten de naburige straten.
De leiding dei' policicmacht werd in
handen genomen door den prefekt.
DE STAAT VAN BELEG
UITGEROEPEN
VERSTERKINGEN GEVRAAGD
Naar zekere bladen melden zou de
staat van beleg uitgeroepen worden daar
de onlusten ver van gedempt zijn.
De 'burgemeester vroeg versterkingen.
De regeering heeff bevolen krachtda
dig de onlusten te dempen.
DÈ -ZETEL VAN HET STAKINGS-
OOMITEIT BEZET
Te drie ure 's morgens werd het ge
bouw, waarin zich de Cercle Franklin be
vindt zonder bloedvergieten door de
openbare macht bezet.
De lokalen werden terstond ontruimd
nadat een zestal personen waren aange
houden.
De talrijke straten die het gebouw om
ringen inzonderheid de Cours de la
Rcpublique vanaf de statie der kleine
snelheid tot aan de Rond Point bie
den een eiibarmelijken aanblik.
Talrijke nieuwsgierigen bevinden
zich op den openbaren weg.
Te zes ure doet men de Rond Point
ontruimen. De rue de Normandie
wordt versperd en het verkeer verboden.
Te half zeven 's morgens komen nieu-
wo troepen aan, versterkt door detache
menten gendarmen te voet, die stelLing
nemen rond de Cercle Franklin
nog steeds door de openbare macht bezet.
Geen samenscholingen wonden toege
laten.
De statie is door de gewapende macht
bezet. Alle morgentrdnen vertrokken re
gelmatig.
DE AANHOUDINGEN
Onder de aangehoudenen bevinden
zich de loden van het communistische
comiteit van Mefcz, in het bijzonder de
afgevaardigden, welke de stakingen te
Havre moeten volgen.
Buiten do 6 aanhoudingen in het lo
kaal gedaan, haldden er 15 anderen
plaats.
Zoo werd M. H. Quesnel, secretaris
van het syndicaat der metaalbewerkers
in zijn woning aangehouden.
DE GETROFFEN MAATREGELEN
Deze (beweging is geen eenvoudige
stakingsbeweging meer, maar wel in -den
echten zin des woords een politieke
strijd.
De prefekt der Seine Inférieure trof
dan ook strenge maatregelen.
Alle stakersvergaderingen of betoogin-
gen zijn verboden.
In den voormiddag bood Havre reeds
zijn gewone aanblik en van het uitroe
pen van den staat van beleg werd afge
zien.
't Is niet Jeannette 't is Blanche
De eerste was een brunette, deze is blond,
maar men memt haar, even als vroeger
Jeannette, de jonge juffrouw van Espoir.
Men heelt het geheim van haer vader voor
haar verzwegen, Zonder er iets bij te voegen
heeft men gezegd, dat haar moeder dood is.
Zij gelooft, dat Louis Dupont haar vader is.
Misschien heeft zij den naam Francois
Trochets nog nooit gehoord.
Die naam is overigens bijna geheel verge,
ten, en te Civry, alsmede te Frémicourt her
inneren enkele oude lieden zich ter nauwer-
nood den wolvendooder. Na den moord is de
valei, zoo dikwijls weer door sneeuw bedekt
geweest, en hoeviel gebeurtenissen hebben
plaats gehad, die ook reeds vergeten zijn.
Een geheel geslacht is.verdwe eh en hoeft
voor een ander plaats gemaakt. Waar zijn de
grijsaards van twintig jaar vroeger In het
graf En de kinderen van toen Het zijn do
mannen van heden. Zij weten niets van de
droevig® geschiedenis.
Als zij de plek voorbijgaan, waar het lijk
werd gevonden, zeggen zij Daar is iemand
vermoord 1 maar mocht oen vreemdeling hun
iets nadert omtrent de moord vragen, dan is
hun antwoord Ik kan er u niets van zeg
gen, 't is reed3 zoo lang geleden.
Blanche is bijna negemioibjaar. De natuur
heeft haar in ruimo male begiftigd zij is
verstandig en schoon zij heeft een lieflijke
stem zij is innemend en goedhartig zij
bezit al wat men bewondert en verrukt.
Zij is de verwezenlijking van het ideaal
van den dichter. M.n zou in haar een engel
meenen te zien.
Haar ges.alte is middelmatig, maar slank,
elegant en bevallig in al baar vormen. Hals
©n sohouders vormen «en fraaie buste. En
over haar geheele wezen licht een waas van
lieflijke onschuld on eenvoud.
Louis Dupont, die zelden zijn kamer ver
laat, is bijna niet meer te herkennen. Het
gewetensgeknaag heeft hem enmeedoogend
vervolgd. Men maakt zich ook niet onge
straft aan een zware misdaad schuldig. Meer
nog dan de jaren heeft de wroeging, die zijn
ziel foltert, hem verouderd on zijn hoofd ge
bogen.
Hij heeft geen wil, geen wenscb, geen
hoop meer. Hij ie zwak geworden bet vuur
zijner oogon is door de tranen uitgedoofd
hij is gebroken', ter nedergedrukthij loopt
niet meer, maar sleept zich voort. Doch zijn
gedachten en zijn geheugen zijn nog dezelf
de. Zijn geheugen deet vroeseliike beelden
voor hem verrijzen, zijn gedachten pijnigen
hem onophoudelijk. Dat is straf!
Des uachta kan hij niet slapen, ©n als hij
Do troepen hebben in geen geval van
hun wapens gebruik gemaakt.
Al de straten, die naar de cc Ccrclcr
Franklin voeren, zijn versperd door
dc soldaten. De ruiterij is eveneens op
gesteld.
Generaal Duchêne, bevelhebber over.'
het Ille korps, trof de ordomaatregoleiu
In de rue de Norinandic zijn er tame
lijk veel botoogers samengekoekt achter
de troepengordels.
Op den middag is alles rustig.
HET KOOLZAAD
Met half September wordt er koolzaad
uitgoplant. Koolzaad is eene kostbare
plant, die benevens eenen rijken oogst
aan oliezaad, peulen voor bedden ver
schaft en stroo voor don brand, bij pro-
dukten die thans, dat de wol en ander
bedvulsel nog altijd verschrikkelijk
duur en de houtvoorraden op de hoeven
klein zijn, Voorzeker niet te versmaden
vallen. Het koolzaad is daarenboven eene
kostelijke bieplant, die vroegtijdig den
grond vrij laat, zuiver van onkruid.
Het koplzaad vergt eone sterke mine
rale bemesting men geeft per hectare
tot 800 en zelfs tot 1000 kgr. slak en
evenveel kainiet. Wij geven dc voor
keur aan de staalslakken op het superfos
faat, omdat het eene wint-erteelt geldt en
eene kruisbloemige plant, die bijgovolg
onderhevig is aan het knolvoeten, ziekte
welke door de kalk der staalslakken doeL
matig bestreden en voorkomen wordt.
Zonder stikstof geene sterken groei,
zonder sterken groei geene hooge op
brengsten. Bijgevolg zullen wij eene
goede bemesting zwavelzuren ammoniak
toepassen onmiddellijk of kort voor de
planting geeft men 150 tot 200 kgr. van
dit zout ter vollediging, en daar het ge
was tooh immer gedurende den winter
lijdt, vult men aan en herstelt men den
groei met vroegtijdig in de lente neg 100
kgr. zwavelzuren ammoniak; uit te strooi'
en.
Intensiever.
DE COMMISSIE VAN HERSTEL
BERAADSLAGING OVER
HET MORATORIUM
Parijs, 27 Oogst. De commissie van
herstel deelt het volgend proces-veibaal
mee
De commissie van herstel vergaderde
vandaag van 11 tot 13 uur.
De commissie is van gevoelen dat zij
niet in staat zal zijn voor Woensdag een
besluit te nemen op de vraag van mora
torium, op 12 Juli 1.1. door de Duitachg
regeering ingediend.
Zij heeft aan de Duitsche regeering la
ten weten dat, indien zij wenscht ge
hoord te worden, de commissie bereid is
Woensdag hare gevolmachtigde gezanten
te ontvangen.
De Fransche, Belgische, Englesche cri
Ifaliaansche afgevaardigden der commis
sie, na van 11 tot 13 uur gezeteld te heb
ben, kwamen te 14 uur terug b'jeen.
Zij besloten Woensdag opnieuw te
vergaderen en zullen dan. na desgevab
lend de Duitsche afgevaardigden te heb-,
ben gehoord, eene beslissing nemen.
HET VERDAGEN DER BIJEEN
KOMST DER COMMISSIE VAN
HERSTEL
Parijs, 27 Oogst Het besluit dafi
soms insluimert, kwellen hem vreesdijke
verschijnselen. Dan ontwaakt hij naar adem
hijgendemet koud zweet bedekt, slaakt
zuchten en angstkreten, xonder zioh te kun-1
nen verlossen van het vreeselijke gewicht/,
dat hem dreigt te verstikken. Zijn k meis,
wordt met geesten en dreigende spooken ge-4
vuld hij erkent in hem zijn slachtoffer.
De een heeft op de plaats van het hart
een gat, waaruit het bloed stroomt en zichj
over den grond verspreidt de andere na>
dert langzaam met nedergeslagen oogen
hij heeft een groene muts met een nummer
op het hoofd eensklaps breidt hij de armen'
uit, eu met een holle s'.em vraagt hij Ilou
hebt ge met mijne vrouw gehandeld Een*
doodkist gaat open, het lijkkleed soheurt vani
eon, en Dupont zi«t een afzichtelijk lijk/
zonder «ogen, zonder neus. Dan ziet hij nog
een vrouw, bleek, mager als een geraamte
zij komt nader tot hem haar oogen schietenf
vlammen als een vervloeking klinkt haai
kreet
Moordenaar
Van ontsteltenis en afschuw huiverend/
sluit de ongelukkige de oogeiv, maar de spo*
ken blijven in dc kamer, gaan om zijn bed
slaan en buigen dreigend over hem.
Wat Pandolle heir, had voorspeld, is ge*
beurd. (Vervolgt) 1
