M
Donderdag
Sept 1922
KUNSTSTUKKE!
lij sk Christens Spoorweg
bedienden
üet een motorhos vliegtuig
over het kanaal
is ®o?lsg 1914-1918
iuiiseSslaud's verplichtingen
Hei §esi]-ws!er in
1st don ¥®!k@r®iiibond
Esn sssStrein calspssrt est
köisai in een kanaal isrsehl
De Italiaansche kroonprlias
Ie Antwerpen
Groote Zeeramp op den
Atlaniischen Oceaan
XXVIII* JAARGANG NUMMER 138
Kerkstraat, O en 21, Aalst. Tel. 114 DA.GBL.A.D 3 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50
Uitgever: J. Van Nuffel-Be Genm
Kruisverheffing
j Zon op 5,27 onder 6,06
Nieuwe Maan den 20
Publiciteit buiten het Arr, AALST [5 Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
Onder de talrijke merkweerdig-
lieden waarop Uelgie roemt, mag
jnen mederekenen zekere kunstrij
ke Altaarbladen onzer kerken. De
ze kunststukken hadden voor ver
vaardigers en kunstenaars, beeld
houwers die niet alleen hun stiel
kenden maar die mogen doorgaan
als ware scheppers in hun vak,
In de oude abdijen kwam men
zulke kunstenaars onder de moni-
kenpij 'en wel nog meest onder de
leekebroeders dezer kloosters tegen.
Het kunstrijke Belgie dat in Euro
pa sedert de XV" eeuw eenen over-
machtigen invloed voor wat de gods
dienstige Schilderkunst betrof, uit
oefende, liet zich ook door de overi
ge landen niet achteruitduwen voor
wat de beeldbouwkunst'aanging.
Toen in de XII" eeuw, de pries
ters de mis niet meer lazen aan alta
ren die in 't midden der kerken ston
den of in andere woorden
de geestelijken roet het aangezicht
naar het volk niet meer gekeerd
stonden terwijl zij het H. Sacrifi
cie opdroegen, werd het duidelijk
dat de achterkant van den altaar
moest versierd worden, Eerst stel
de men er de relikwieën en schatten
van ieder heiligdom op uit. Deze
.stonden op een soort van trapje zoo
aangebracht dat ze den achtergrond
van den autaar zeer schoon versier
den en welhaast tot aan de gewel
ven der kerk reikten. Vandaar de
kostbare altaarbladen, of reta
bels welke thans nog in sommige
kerken prijken en hedendaags eene
onnoembare weerde hebben,
Rogerius Van der Weyderi was
de eerste kunstenaar die deze altaar
bladen opwekte. Eens het gedacht
vooruitgezet kreeg het oneindig veel
bijval. Oneindig veel altaars in ons
land te bewonderen kregen zoo eene
wondere versiering,
Deze bestonden uit schilderijen,
welke de eene boven de andere aan
gepast werden of insgelijks uit in
eikenhout; gesneden tafereelen die
kunstig afgewerkt werden.
Zoo kan men er een bewonderen
in eikenhout gebeiteld te O. L, Vr.
Lombeek, gelegen op een kwart
uurs afstand van de tramlijn Brus
sel-N inove, en op eene halve uur der
tramlijn Brassel-Edingen, De kerk
van bovengemeld dorp is een echt
kunstwerk de oudheden krioelen
er. een mirakuleus Mariabeeld der
XII" eeuw wordt er vereerd. Het
altaarblad stelt voor de geschiede
nis der bijzonderste feiten van het
leven van Maria de Geboorte der
II. Maagd, de Trouw van Maria
met ,Tozefde Boodschap, de Bezoe
king, de Geboorte van Christus, de
Dood van O. L, Vrouw, hare Be
grafenis, hare Opdracht in den tem
pel.
Te Gheel kan men bewonderen
het altaarblad der H, Dymphna,
een waar wonder van beeldhouw
werk,
De werkweerdigste retabels dag-
teekenen uit de 14" en 15e eeuwen.
Met de 16" eeuw worden zij te
geweldig uitgebreid en zijn niet
meer met zulke groote zorg afge
werkt. Het altaarblad van de kerk
van Op-Itter in Belgisch Limburg
verbeeldt tooneelen uit de Passie-
Christi en moet in de 16" eeuw afge
werkt zijn.
Ziehier nu een altaarblad geschil
derd op doek waarvan het midden
paneel verbeeldt de Opdracht, de
Boodschap, de Dood en de Hemel
vaart van Maria. De Brusselsche
schilder Bernard Van Orlev was er
de maler van. Deze drieluiker heb
ben wij dus te danken aan een onzer
roemrijkste schilders. Bernard
schilderde naar de Italiaansche en
Vlaamsehe scholen ook de zijluiken.
Dit kostbaar en gewaardeerd
kunstwerk dat uitsteekt door zijn
godsdienstzin, kleurenmengeling,
teekening en vondst, verbeeldt de
Bezoeking, de Geboorte des Hee-
ren, de Aanbidding der AVijzen, de
Besnijdenis,
Een zeer opgemerkt en bewonde-
ringsweerdig altaarblad in eiken
hout gesneden staat ten toon op St.
Jans-altaar te Hemelveerdigem bij
Geeraerdsbergen. Het stelt voor de
geschiedenis van St. Jan-Baptist in
verscheidene gebeitelde tafereelen.
't Afgehouwen hoofd, insgelijks uit
eikenhout kunstig en naar de na
tuur gesneden, staat op den schotel
te midden van de retable in een bij
zonder daartoebestemd vak,
Ganseh de kerk wijst op den
Doop er Christi en mag doorgaan,
zooals de fijne mondjes haar noe
men als het bijouken van St.
Jan, Paters Carthuizers van St.
Martens Lierde, moeten er de ont
werpers en uitvoerders van zijn.
Ons Vlaanderen is rijk aan kunst
schatten doch men weet somtijds de
plaatsen niet waar ze berusten en
waar zeer dikwijls zij te .weinig in
eere gehouden worden,
NICODEEM.
Te Leuven werd het nationaal Kon
gres gehouden der kristene spoorweg-
mannen.
Na eene H. Mis in de St. Pieterskerk,
gevolgd van de wijding van het nieuw
vaandel van het Leuvensck Spoorweg-
syndi'kaat, greep eene algemeene verga
dering plaats, waarbij het woord werd ge
voerd door de vertegenwoordigers en af
gevaardigden der vlaamsehe, Waalsche
en Frauscho kristene spoorwegarbeiders.
De meeste hartelijkheid lieerschte in den
loop der besprekingen en de geestdrift
was -zeer groot.
's Namiddags om 2 ure werd een mach
tige stoet gevormd, waarna in de groote
feestzaal der EE. PP. Josephieten, eene
tweede algemeene vergadering werd ge
houden, onder voorzitterschap van M. De
Smet, van Aalst, voorzitter van het alge
meen komiteit.
Het voornaamste punt der besprekin
gen gold het familieloon.
Onder algemeene toejuichingen werd
de volgende dagorde gestemd
g De leden van het Kristen Syndi-
kaat der spoorwegen, posterijen, 'tele
graaf, telefoon en zeewezen, te Leuven in
kongres vergaderd
Overwegende dat liet loon dc vergel
ding moet wezen van den arbeid
Overwegende dat, anderzijds, de ar
beider, door zijn werk moet kunnen voor
zien in zijn onderhoud, en in datgene
zijner vrouw en.kinderen
Besluit
Dat het levensloon moefc vastgesteld
worden naar de waarde van het geleverd
werk, volgens de formuul Voor ge
lijk werk, gelijk loon dat er daarbij
een toeslag moet worden worden toege
kend, volgens den familielast, opdat de
formuul werkelijkheid worde Voor
gelijk werk, gelijke welstand
Dat, in de huidige omstandigheden,
die toeslag één frank per dag en per
kind moet bedragen
Dat er van nu af aan in alle omstan
digheden zal gewerkt wordeh om voldoe
ning te bekomen voor dien eisch.
M. Doms noodigd© ten slotte de aanwe
zige syndikalisten uit tot het groot Kris
ten Kongres, dat zal belegd worden in de
nieuwe Belgische gewesten van Eupen-
Mahnédy, waarvan de vertegenwoordi
gers ook aan de huidige zittingen deolna-
Londen, 11 Sept. De britsche vlie
ger Herne hoopt nog voor het einde des
jaars met een vliegtuig zonder motor,
dat speciaal voor hem wordt gebouwd het
Kanaal over te vliegen, Hij heeft onder
vonden, dat bij de Engelschc kust steeds
een opstijgende .luchtötrooming heerscht,
die krachtig genoeg schijnt te zijn om
een motorloos Vliegtuig ecnige duizenden
voet hoog te brengen en zijn becijfering
leidt hem er verder toe aan te nemen,
dat hij voor eiken voet dalen 17 voet
vooruit kan komen, ^mardocr bij ge
makkelijk Frankrijk wru jaua»©& halen.
WAT HIJ BELGIE GEKOST HEEFT
Volgens den Annuaire Statistique
heeft de oorlog 1914-1918 aan Belgie
gekost
1) Aan legerverliezen officiers ge
dood, gestorven aan dc gevolgen van
wonden of ongevallen 1.164 gestor
ven aan dc gevolgen van ziekten of ver
dwenen 407. Soldaten gedood, ge
storven aan de gevolgen van wonden of
ongevallen 25.174 gestorven aan de
gevolgen van zieken of verdwenen
13.622. Totaal 40.367. Het getal oor
logsverminkten werd op 36.000 geschat.
Het koloniaal leger verloor nagenoeg
2.620 manschappen en 15.650 dragers.
2) De verliezen der burgerlijke bevol
king gedood bij den Duitschen inval
6.000 gestorven in gevangenissen, kam
pen, en slachtoffers der Duitsche krijgs-
gerechten 17.700. Totaal :23.700.
Er waren 120.655 weggevoerden om
voor de Duitschers te arbeiden. Daarvan
stierven er 2.614. Van de opgeeisehten
zijn er 10.400 bestendige en 22.700 tij
delijke invalieden. De bevolking telt
18.296 oorlogsweezen.
3) Geldelijke ramingen De kapitaal-
waarde der verschuldigde pensioenen aan
de Belgische militairen of hun rechtheb
benden, wordt geschat op 1.353.300.000
fr.de vergoedingen aan burgerlijke
slachtoffers 496.131.000 fr. de som
men bestemd aan de oorlogsweezen
52.885.512 fr. bijstand verschaft aan
de krijgsgevangenen 350.332.653 fr.
toelagen gegeven aan de families der ge-
mobilisoer'den of dergenen die in 't leger
gediend hebben 737.930,484 fr. ;"de
schade toegebracht aan burgers door de
hun opgelegde verplichting, te arbeiden
zonder ervoor een redelijk loon te ont
vangen 144.000.000 fr. de vergel
ding aan de slachtoffers van den kolonia
len oorlog 47,600,000 fr. Totaal
3.182,179,499 fr. Daarbij zijn niet gere
kend de zware uitgaven, tijdens de bezet
ting gedaan, ten voordeele van de in het
land gebleven Belgen en ten voordeele
dergenen die uitgeweken waren naar
Holland, Frankrijk en Engeland.
4) Voor schade aan goederen, rekent men
de waarde van 1314, vermenigvuldigd
met een noemcijfer van 2 tot 5, volgens
den aard der goederen. Men komt aldus
tot een totaal van 30,740,088,109 fr.
Onder de belangrijkste kosten komen
voor de schade aan de huizen en de
meubels 8,503,600,970 frank aan de
nijverheid 8,316,686,125 fr. aan de
spoorwegen, hanen, waterloopen, havens,
scheepvaart, posterijen, telegrafen
6,003,759,252 frank.
In dit alles zijn nog niet begrepen de
oorlogsschattingen, de boeten," de opei-
scliingen binst den oorlog opgelegd aan
de provincies, de gemeenten, de bankin-
richtingen en de bijzonderen. Dit maakt
nogmaals een totaal van 3,305,534,802
frank uit.
DE BELGISCH-DUITSCHE
ONDERHANDELINGEN
M. LANDSBERG BIJ M. JASPAR
Maandag namiddag heeft M. Theunis
de te Brussel aanwezige ministers op de
hoogte van den toestand gebracht. Allen
waren het eens om de houding goed te
keuren, door den eersten-minister tijdens
de onderhandelingen genomen.
Dinsdag morgend heeft M. Jaspar, mi
nister van Buitenlandsche Zaken, M.
landsberg, zaakgelastigde van Duitsch-
land te Brussel, in zijn kabinet ontbo
den. Hij heeft hem het besluit der Bel
gische regeering, van de Duitsche voor
stellen te verwerpen meegedeeld.
De Belgische regeering beschouwt de
onderhandelingen als verbroken, voor
wat de waarborgen betreft. Zij onder
zoekt do voorwaatden waarin, volgens
het besluit der Kommissie van de Her
stellingen, Duitschland schatkistbons
zal moeten uitgeven, gewaarborgd door
goud, neergelegd in de Reichsbank.
M. Landsberg heeft verklaard dat hij
zonder dralen, aan zijne regeering de
verklaringen van den minister van Bui
tenlandsche zaken zal meededen.
TE PARUS
M. Fischer, Siaatssekretasis, en M.
Bergmaan, Duitsche afgevaardigde 'bij
de Kommissie der Herstellingen, zijn
Dinsdag middag uit Berlijn te Parijs
aangekomen. Zij zullen zich ter beschik
king houden van die Kommissie, in voor
uitzicht van de zitting, waarop deze de
gevolgen zal onderzoeken van de misluk
king der Dnitscli-Belgische onderhande
lingen.
MANING AAN DUITSCHLAND
DE STORTINGEN VAN 15 AUGUS
TUS EN 15 SEPTEMBER
Dc eorste-minister, M. Theunis, die
Maandag zijne te Brussel aanwezigzijn-
de kollegas van de regeering op de hoog
te van den toestand had gesteld, heeft
beslist van Duitschland te eischen dat
het Reich zijne betalingen van 15 Au
gustus cn van 15 September moet ver
richten hij middel van schatkistbons, ge
waarborgd door een goudvoorraad, neder
te ïegg
bank.
De proeven om Blankenbergo van
Bocq-water te voorzien waren opperbest
geslaagd.
Goed drinkwater zal zeker voor velen
liet verblijf aan deze badstad veraange
namen, want vroeger was het drinkwa
ter er alles behalve smakelijk.
Ook te Oostende is reeds de waterlei
ding gelegd.
Een tegenslag is het echter, dat nog
belangrijke werken moeten uitgevoerd
worden tusschen Gent en Oostende, zoo
dat het water aan de kust niet geregeld
zal te krijgen zijn in begin September,
zooals was verwacht.
Daar de leiding tusschen Vilvoorde en
Gent in orde bleek, liet men er verle
den week het water in. Doch Vrijdag en
Zaterdag stelde men vast, dat verscheide
ne buizen, 10 meter lang en 0.80 m. dia
meter, gebarsten waren en liet water lie
ten verloren gaan onder den grond. Daar
op sloot men den toevoer af te Vilvoorde.
Tusschen den overweg te Gent-brugge
en Kwatrecht zijn zeven huizen gebars
ten, nabij de kerk te Kwatrecht twee,
tusschen het Strop te Massemen en
Oordegem evenals tusschen Oordegem cn
Aalst nog verscheidene.
De scliadc is zeer belangrijk. De ver
vanging van de onbruikbare buizen zal
verscheidene millioenen vergen en een
paar maanden duren, zoodat Vlaanderen
nog zoo 'heel snel niet van Bocqwater
zal kunnen voorzien worden.
DE ZETEL VAN DEN
VOLKENBOND
Genève, 12 Sept. Daar het n>: wol
schijnt vast te staan, dat de zetel van
den Volkenhond beslist te Genève .blijft
gevestigd, heeft de Zwitsersclie Confe
deratie, samen met de overheid van Ge
nève tot den Volkenbond het verzoek ge
richt om zich ep eene waardige wijze te
Genève te helpen inrichten.
Als werkelijk het secretariaat van den
Volkenbond eene behoorlijke inrichting
bezit, dit is evenwel niet het geval met
den Volkenbond zelf, en met het Inter
nationaal Arbeidsbureel. De eerste ze
telt op verren afstand van liet secreta
riaat, het Arbeidsbureel is buiten dc stad
gevestigd.
De Zwitsersclie Confederatie heeft aan
den Volkenbond een# oppervlakte van
40.000 vierkante meter grond aangebo
den in de nabijheid van liet secretariaat.
Op het naast-bijgelegen terrein zal eene
vergaderzaal worden gebouwd voor den
Volkenbond en voor de conferenties van
het Bureel van den Arbeid wat verder
zal een gebouw worden opgetrokken voor
hel Arbeidsbureel.
VERKLARING VAN EEN
GRIEKSCH AFGEVAARDIGDE
M. Franculis, afgevaardigde van Grie
kenland, heeft aan een vertegenwoordi
ger van het Havas-Agenschap het vol
gende verklaard
Griekenland is naar Smyrna gegaan
als bondgenoot van de Entente, en beoog-
de slechts een doel de emancipatie der
niet-Turksclie bevolking van Klein-Azie.
Deze emancipatie werd gehuldigd door
het tractaat van Sèvres. Dit tractaat
maakt deel uit van het geheel der trac
tate n, welke de overwinning van het
recht der geallieerden hebben bevestigd.
Daar Kemal Pacha in opstand kwam
tegen het tractaat van Sèvres, geteekend
door de wettige regeering van Turkije,
heeft Griekenland van de geallieerden
opdracht gekregen de oproerige regeering
van Angora den vrede op te leggen. Na
ernstige pogingen, die meer 'dan drie
jaar hebben geduurd, ziet Griekenland
er heden van af, alleen de opdracht uit
te voeren, welke hem was toevertrouwd.
De overwinning van Kemal is de over
winning van Turkije.
De geallieerden beschikken over twee
werktuigen om Turkije rechtvaardige en
duurzame voorwaarden op te leggen. 1°
Hét Grieksche leger in Klein-Azie 2°
De bezetting door Griekenland van Con-
stantinopel en een gedeelte van Thrncie.
Dit tweede werktuig behoudt nog al
zijn waarde, en men zou bijgevolg niet
kunnen beweren, dat Europa onmach
tig is, de geschikte voorwaarden te ver
krijgen om dc christenen vrij te maken,
on zijn programma van emancipatie cn
recht too te passen.
MOEDIG GEDRAG VAN DEN
MACHINIST
De briefwisselaar van de Parijzer Ma-
tin te Bayonne meldt
Maandag morgen stoomde de snel
trein Toulouse-Bayonne over den spoort
wegdoorgang te Monguerre, op 4 km. van
Bayonne, waar zich ecu. gareerspoor be
vindt dat aan partikuiiern nijveraaos be*
hoort.
De wiss el wachtel' had eenige oogen-.
blikken te voren dc naald op de lijn Tou
louse-Bayonne opgekuischt en inge
smeerd, maar dit werk geëindigd zijnde,
had hij vergeten den 'hefboom in de ver*
eisch te positie terug te plaatsen.
De sneltrein die om 9 u. 8 te Bayonne
moet aankomen, reed op het verkeerd
spoor en botste aldaar tegen een met zout
geladen wagon, die tot splinters geslagen
werd.
De stoker sprong verschrikt van de
hollende locomotief af.
De machinist zag ook dat het onver
mijdelijke gebeuren moest en dat de
trein in het kanaal ging storten.
De moedige kerel verloor echter zijn
koelbloedigheid niet, deed de remmen
werken, wierp de stoom achterwaarts en
bleef op zijn post tot op liet oogenblik dat
de locomotief van een hoogte van vijf
meters in dc diepte neerplofte.
De tender richtte zich verticaal in do
hoogte, de reisgoederen-fourgon bleef bo
ven den afgrond hangen maar geen en
kele reizigerswagon werd in de diepte
mcdegcslcept.
De machinist aan wiens moedig ge
drag het te danken is dat er geen hon
derden menschcn levens te betreuren
zijn, werd spoedig uit zijn nebéligen toe
stand gered. Hij heeft dooi* den ont
snappenden stoom vreesdijke brandwon
den bekomen, die zijn leven evenwel niet
in gevaar brengen.
De brave man werd naar het gasthuis
te Bayonne overgebracht, waar hij de
hartelijkste gelukwenschen van al zijn
oversten ontvangen heeft.
Een onderzoek werd onmiddellijk in
gesteld.
De wisselwachter bekende zijne nood
lottige vergetelheid.
Op Dinsdag 19 Sept. a. s. zal in on
ze haven te Ant werpen, het Italiaansche
oorlogschip Ferrucio aankomen. Het
zal begeleid zijn van uorpedojager San;
Martino
Het is reeds de derde maal, dat da
Ferrucio welke ingericht is als.
schoolschip, sedert den oorlog in onze ha
ven aanlegt. Aan boord van het oorlogs
schip zijn thans een zestigtal cadetten
van de Italiaansche zeevaartschool, waar
onder rich de Italiaansche kroonprins
Unïberto bevindt.
Niettegenstande hun bezoek niet of-
fideel is, zullen de officieren en de
kroonprins van Italië, die zich aan boord
bevindt, ten stadhuize ontvangen worden
door het Magistraat onzer stad, en zal er
ter eere van den Kroonprins eene recep
tie gehouden worden.
Die beide oorlogsbodems zullen alhier
gedurende een achttal dagen verblijven/
Van dit oponthoud zal de Kroonprins
gebruik maken om incognito eenige ste
den en het oud Yzerfront te bezoeken.
De schepen doen thans een tocht in
de Baltische zee en worden binnen een
paar dagen te Amsterdam verwacht,
waarna ze naar Antwerpen varen.
100 OPVARENDEN VERDRONKEN
Madrid, 12 Sept. In tegenstelling
met hetgeen gemeld werd, 'berichten de
laatste nieuwstijdingen uit Vigo, dat er,
100 opvarenden, zoowel passagiers als
leden der bemanning van de Hara-
monia niet 'konden opgevisoht wordom'
door de schepen, die ter hulp voeren.
VIER HONDERD ZES-EN-VEERTIG^
GEREDDEN 4
Gibraltar, 12 Sopt. Het stoomschip?
Soldier Prince dat Gibraltar voor-:
bijvoer, deelde mede 61 geredden van;
het verongelukte Duitsche stoomschip;
Hammonia aan boord te hebben.
Dc mailboot Kinfouskastle "heef^
385 geredden der nammonia aart
boord-
De kapitein der Hammonia kanï
geen verklaring vinden voor het vergaan^
van het schip. Hij verliet het laatst he£
schip.
