16
Zaterdag
j Sept 1922
EUROPA IN NESTEN
Valsehe Bankbiljetten
Esns hsnsemmg
-v-
Nsgers naar Afrika terag
Diritschlaad's verpHshüngsü
0s Pansrama van dsn Yzsr
In den Yalkerenbond
In Sovjet-Rusland
Her drama van ObercasseS
Hel geheim van
Phoenix-Park
DE VOLKSSTEM
XXVIII" JAARGANG NUMMER ISO
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 DAGrBIjiLD 8 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendt
'Publiciteit buiten het Arr. AALST l: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E, C. 4.
i H. Corneliusl
I Zon op 5,30 onder 6,02
I Nieuwe Maan den 20
'Als ooit Europa in nesten heeft
gezeten dan is het nu met de over-
jvinnig der Turken in Anatolie.
Want onze diplomatie zit nu tus-
schen-Awee vuren, zooals zij er nooit
heeft tusschen gezeten, en voor wie
de waarde onzer diplomatie kent is
dat geen aangename zitplaats.
Er is veel te zeggen voor tevre
denheid over de klopping der Grie
ken, en er is ook veel tegen, aan te
yoeren.
Het voor ligt tocli in de weinig
Sympathie die 1° Koning Constan-
tijn en zijne omgeving in Europa
geniet, ten gevolge zijner houding
in den laatsten oorlog 2° die ook
het Grieksche volk in den Balkan
geniet.
Want het is zonderling gè krrnt
geen enkel kenner van Balkantoe
standen ontmoeten of hij voelt
méér voor de Turken dan voor de
Grieken,
En spreekt nu een Europeaan
die verblijft in de Balkangewesten,
of die er lang gereisd heeft, ge
krijgt altijd hetzelfde antwoord
van den Turk hadden we nog het
minst te klagen maar gare
wanneer hij rood ziet dan wordt
hij als een razend dier.
Op den duur zou men nog moeten
Zeggen dat de Turcofielen, zooals
Pierre Loti in zijnen tijd, toch nog
zoo geen totaal ongelijk hadden.
Maar,., begint u nu eens te ver
heugen over de zegepraal van die-
Zelfde Turken, door wiens schuld
de jongste oorlog misschien twee
jaar langer heeft geduurd, dan hij
Zou geduurd hebben, waren zij er
buiten gebleven en hadden zij zich
niet totaal dienstbaar gesteld aan
den Duitschen keizer.
Begint u maar eens te verheugen
over de zegepraal van diezelfde
Turken, die verantwoordelijk wor
den gesteld voor de massa-uitmoor-
dingen der Armeniërs. Want die
kunnen toch niet geheel en al door
de Engelsche gazetten uit den duim
gezogen zijn, hoe zeer het ook mo
gelijk is dat, uit politieke bereke
ning, door de Engelsche pers altijd
een eenzijdig beeld werd opgehan
gen.
Want wie knoopt dat raadsel aan
een de zachtzinnige Turken van
den éénen kant en de meest sluwe en
hartelooze bloedhonden van den an
deren kant
En daarbij nog de Grieken,
door Engeland afgeschilderd als de
beste en braafste jongens, van den
anderen kant voorgesteld, en dat
door de meest betrouwbare getui
gen, als de minst sympathieke van
heel het Balkanschiereiland
De eenvoudige lezer wordt er be
paald niet meer uit wijs.
De meest in nest verkeêrende
Staatslieden zijn vandaag wel die
aan de boorden van de Theems. De
weerslag van Khemals' overwinning
is in Indië veel grooter geweest dan
hun eigenlijk lief is.
De Mahomedanen van Delhi heb
bed, zooals men onder de telegram
men vermeldt vindt, hun geloofsge-
nooten en politieke geestverwanten
in den persoon van Sjeriff bey, ver
tegenwoordiger te Parijs der Ango-
ra-regeering, gelukgewenscht met
het kolossale succes, in Klein-Azie
behaald op de Grieken. In dit feli-
citatietelegram wordt verontwaar
diging uitgesproken tegenover het
ministerie van buitenlandsche zaken
te Londen wegens zijn anti-Turk-
sche politiek, en verklaard dat de
gisting, welke zich over de geheele
wereld doet gelden, de meest ern
stige gevolgen ten opzichte van liet
huidige Britsehe kabinet zou kun-j
nen hebben in geval deze politiek'
zou voortduren.
erder zitten de Engelschen in
.verlegenheid in Mesopotamia qn in I
Palestina, waar de overwinning van'
de Kliemalisten ook een erge knak
is voor het prestige der bezetters van
die streek, vooral in Palestina, waar-
het voor dé Zionistische plannen
wel een leelijke streep door de re
kening zou kunnen worden.
En zoo hoopen zich de onweers
wolken aan den Britsclien gezicht
einder op, tot groote onrust van de
eenen en tot geheime voldoening
van de anderen, die nu op hunne
beurt zich kunnen verkneukelen
over de moeilijkheden van een soms
lastigen gebuur.
Moet men nu, uit voldoening over
het ineenstorten der Grieksche
grootlieidsdroomen en het fiasco der
Britsehe bewindvoerders, zich uit
bundig verheugen over de successen
der Nationalisten van Angora, die
zich mochten verblijden in het feit
dat het eerste telegram van geluk-
wenschen dat zij ontvingen, er een
was van het Sovjet-bewind te Mos
kou
Neen, want niet alleen de Grie
ken hebben de fout bedreven, zich
door grootheidswaan zoo ver te la
ten drijven, dat zij nog over eenige
weken heel ernstig aan de Entente
der permissie vroegen Constantino-
pel te gaan bezetten en dat een
paar weken voor dat hun leger van
200.000 man in Klein Azie in dolle
paniek naar de kust vluchtte.
Ook de geallieerden hebben de
groote fout bedreven van, zooals al
tijd, ook over de kwestie van het
Nabije Oosten verdeeld te zijn en
de eenen te trekken naar jut en de
anderen naar her.
Waren zij het van over twee ja
ren eens geworden over een plan,
dat toen vooruitgezet werd, en dat
in Anatolie een onzijdige buffer-
strook voorzag, met Smyrna als
hoofdplaats dan zouden Turken en
Grieken nooit slaags zijn gewor
den
En de Turk, die klein was ge
maakt, zou vandaag niet terug
groot zijn hij zou niet opnieuw
aan de Egeisehe zee zitten hij zou
niet opnieuw de" oogen op Thracie
richten.
Wanneer we nu vandaag nog de
vrijheid der zeeengten kunnen red
den uit de Grieksche débacle dan
zullen we mogen blij zijn dat het
prestige van Europa daar gin
der neit totaal in het niet is verzon
ken.
WAARAAN ZE TE HERKENNEN
Opnieuw wordt het verschijnen van
valsehe bankbiljetten van 20 en 1000
frank gemeld.
De Nationale Bank geeft de volgende
inlichtingen om de valsehe biljetten te
kunnen onderscheiden.
Wat de bankbiljetten van 1000 frank
betreft, merkt men de namaak aan het
watermerk, dat te zuiver ingesneden is
de druk mist relief.
De vignetten van de keerszijde lijken
niet op elkaar. In den tekst van het
woord gouverneur lbopt in de echte
biljetten een streep van de letter N over
in een streep van de letter U. Dit komt
nog beter, uit in de valsehe biljetten. De
sluier van het linker vignet van do keer
zijde loopt over in het linker bovenbeen.
In de valsehe biljetten is dit niet het ge
val.
De nagemaakte biljetten van 20 franlc
zijn van het type 1894, Nationale.Bank
(met de herkenningsteekenen 3146
J 977 (afwisselend).
In do valsehe biljetten is het water
merk bekomen door druk, het hoofd
van het vignet is ruw en slecht van re-
lief.
$.an de volgende bijzonderheden kun
nen de valsehe biljetten nog herkend
worden -a) afwezigheid van het relief
van het gewatennerkte hoofd b) zeer
zwakke druk van de lijst, welke het wa
termerk op do voorzijde insluit c) de
rechter voorpoot van den bruinen leeuw
zit aan don romp vast, terwijl hij op de
echte biljetten daarvan gescheiden is.
d) de drukafmotingen zijn licht vermin
derd e) soms is el* geen overeenstem
ming tusschen het centraal nummer en
de lierkormingsteekenen.
DE VOORZITTER VAN DEN RAAD
VAN VLAANDEREN
Men leest in De Telegraaf
De gemeenteraad van Enschede heeft
tot leeraar aan het stedelijk lyceum be
noemd Dr P. Tack, van Belgische ndtio
naliteit.
Maar de wet eischt dat vreemdelingen
vergunning van de Kroon verkrijgen tot
het geven van onderwijs hier te lande.
Die vergunning is aan Dr. Tack gewei-
gerd.
Waarom Do reden is niet ver te zoe
ken. Dr. Tack was tijdens de Duitsche
overhcersching van Belgie voorzitter van
den Raad van Vlaanderen.
Ds handelingen van dit lichaam he
rinnert men zich. Door de Duitscliers
ingesteld, werkte het de Duitsche plan
nen lot verdeeling van Belgie en tot
aanwakkeren der tweedracht tusschen
V lamingen en Walen in de hand en zou
er zelfs geen been in hebben gezien uit
de handen der verdrukkers van het Bel
gische volk de zelfstandigheid van
Vlaanderen onder Dultsch oppergezag
te aanvaarden.
Sommigen noemen zulke menschen
idealisten Maar dan toch van de
soort, die meent dat haar doel alle mid
delen heiligt. Zooals Heyas en Bela Kun,
zooals Pobjodonoslsef en Dzerjinsky, de
voorzitter van de Veka De overgroo-
te meerderheid der Belgen (ook der Vla
mingen) (noemt (die heeren (van den
Raad van Vlaandoren landverraders.
V ij bekennen nicer voor die betiteling
te voelen dan voor de andere.
De oudere onder de jongens en meis
jes, die onze middelbare scholen bezoe
ken, hebben het als kinderen met ons
doorleefd, welke schanddaden het Duit
sche bestuur in Belgie heeft uitgehaald.
Zij weten het nog, hoe duizenden on-
schuldigen gestraft werden met deporta
tie en terugkwamen als verloren wrak
ken, den dood nabij of voor hun leven
geknakt. Zij weten liet nog, hoe kleine
jongens -met hun vaders te werk werden
gesteld als slaven, vlak'achter de vuur
linie, on hoe de granaten hen uiteensloe
gen.
Neen, het is beter dat de ex-voorzitter
van den Raad van Vlaanderen niet voor
een Nederlandsche klasse staat. Dat be
hoort men ook te Enschede, dicht bij
de Duitsche grens,.te beseffen.
EEN ZWARTE GENEESHEER BE
REIDT IN AMERIKA DE UITWIJ
KING NAAR HET ZWARTELAND
Meer dan 20 jaar reeds, wordt er pro
paganda gemaakt om de negers ver
blijvende in de Ver. Staten en in de
West Indische Eilanden, naar Afrika
hun geboorteland terug te zenden. Lord
Bryoe, Henry Stanley en andere invloed
rijke blanken ondersteunen de neger be
weging uit al hunne macht. Ook in de
scholen, door neger kinders bezocht
wordt er daarover veel gesproken.
Dr. Tliorne, een zwarte geneesheer
is echter do ziel dezer beweging. Ilij is
afkomstig van het (jiland Barbaos, in
West-Indie en heeft zijne graden als ge
neesheer verkregen in de aloude univer
siteit. to Edinburg.
Hij zal zijne stamgonooten naar Afri
ka doen terugkeeren cn in Nyassaland
eene Neger-Repuliljek stichten. Hij heeft
reeds 10.000 akiPcrs \1 and aangekocht
langs do Zambezistroom, geholpen door
het Engelse]Buitenlandscli Ministerie
30 akkers op 100 heeft hij gratis van heb
gouvernement bekomen, en het overige
werd maar aan 60 cents den akker ge-
iTckend.
Deze organisatie staat bekend onder
den naam van Africa Colonial En-
treprise Dr. Tliorne is het hoofd en
do leider, 't Is ook meestendeels met zijn
geld en met het geld dat hij vergaarde
tóen hij Konfercntien hield in Engeland,
Kanada, en de Vcrecnigde Staten, dat
de gronden aangekocht werden.
Moet deze beweging nu ondersteund
worden Dr. Thorne meent hot goed
zijn e enigste doel is het terugbrengen
der negers naar Afrika, hun eigen land
van hetwelk zij door den slavenhandel
zoo onmeedoogend verwijderd werden.
Mochten nu do zwartenj allen verga
derd in een land, onder een zelfbestuur,
eene republiek stichten, zijn er finan
cien genoeg voor handen om openbare
werken te verrichten, wegen en Spoor
wegen aan le leggen Zal de Êngelsch-
man, die nu zoo gewillig en offervaardig
is, niet stillekens de Neger-Republiek
onder zijn protectoraat stellen om ein
delijk meester cn baas tc spelen, in hare
nieuwe bezitting De tijd zal het uit
wijzen, 't is toch evenwel van belang de
ze negerbeweging te yelgem
DE BELCtISCI-I-DUITSCBE
ONDERHANDELINGEN
DE HOUDING VAN M. STINNES
GELAAKT
De Engelsche pera doet uitschijnen
dat M. Stinne3 huichelt wanneer hij be
weert dat Duitschland niet betalen kan.
De Duitsche nijveraars die in guldens,
ponden sterling en dollars betaald wer
den, verwezenlijkten groote winsten. De
regeering is te zwalc tegen hen op te tre
den. Naar het schijnt eischte Stinnes het
.toezicht op de spoorwagen als vergoeding
voor zijn steun wat door andere nijver-
heidsgroepen bestreden werd. Er is hier
jaloerschheid tusschen nijveraars in het
spel.
LAPMIDDELEN
Te Berlijn zal op grond van de onaf
hankelijheid der rijksbank de Belgische
vraag verworpen worden.
Engelsche bron*n beweren dat de
Commissie van Horstel dan een uitstel
van een jaar zou verleenen. Hollandsche
en Engelsche financiers zouden de van
Duitschland geeischte waarborgen leve
ren.
In Duitschland heeft men in de toe
komst vertrouwen.
DUITSCHE BETALING
De Rijksregeering liet aan de Eran-
schc en Engelsche regceringen weten,
dat zij op 18 September a. s. een nieuwe
storting van 500.000 p. st. op den ver
valdag van 15 Augustus 1.1, ten titel van
vergoeding zal doen.
M. HAVÈNSTEEN NAAR LONDEN
VERTROKKEN
Berlijn, 14 Sept. M. Havenstein,
voorzitter der rijksbank is heden naar
Londen vertrokken ten einde te onder
handelen mot dei Bank van Engeland
betrekkelijk een gebeurlijke, waarborg,
door deze bank, van een deel der schat
kistbons aan Belgie tc doen geworden.
die een vaderlandslievend werk is, zon
der winstgevend doel geplagtst onder de
hooge besehermheerscliappij van den
Koning'en de Koningin, verleent eene
vermindering van 80 0/Ó aan de lagere
scholen, en van 50 0/0 aan de inrich
tingen van middelbaar onderwijs.
Ter verwezenlijking van den wensch
uitgedrukt door maatschappijen uit de
provinciën, welke zich voorstellen de
Hoofdstad te bezoeken, heeft het Corni-
teit besloten dezelfde vermindering van
50 0/0 toe te staan aan elke groepee
ring van ten minste tien personen.
Voegen wij hier aan toe, dat in de Pa
norama, waaraan het Museum van het
leger roemrijke tropheeën, komende van
het slagveld heeft gegeven, den oorlog,
met al zijne gruwelen nog kan gezien
worden.
In de commissie voor de beperking
van de bewapening heeft Jouvenel ver
kregen, dat hot besluit nopens de door
lord Robert Cecil voorgestelde waarborg-
verdrag aan de statenleden van den bond
voorgelegd zullen worden.
De financieele commissie van den
Volkenbond heeft haar werkzaamheden
inzake het Oostenrijksche vraagstuk ge
ëindigd. Men raamt de benooodigde som
voor Oostenrijk's opheffing hooger dan
het bedrag van 15 millioen pond ster
ling, dat Seipel voldoende genoemd
heeft.
De commissie belast met liet onder
zoek van de wenschelijkheid van de er
kenning van het esperanto als officieele
internationale taal, heeft het onderzoek
van dit vraagstuk verwezen naar de com-
issie voor de intellectueele samenwer
king, wat men als een échec voor de es
perantisten beschouwt.
EEN SAMENZWERING ONTDEKT
Uit Copenhagen wordt gemeld
Een samenzwering, voor doel hebben
de, de omverwerping der Bolsjewistische
regeering, werd in Rusland ontdekt.
Verschillende invloedrijke personen
zouden in deze samenzwering betrok
ken zijn on reeds zouden talrijke aan
houdingen plaats gehad hebben.
Do volkscommissaris StaVn, die deel
uitmaken zou van het triumviraat dat
Lenin moet vervangen, heeft op een zit
ting der communistische partij te Mos
kou volgende verklaring afgelegd
Onze vijanden zullen ons verplich
ten opnieuw onzen toevlucht te nemen
tot het roode schrikbewind, zooals in de
jaren 1918 en 1919.
.Dat al de personen die .het sovjet
regiem bekampen weten dat wij aan al
onze vijanden, actieve en passieve, een
beslissenten slag zullen toebrengen.
DE TWIST IN KONINGSHAUSEN
Door sergeant Rogiers wordt op da
volgende wijze de twist verhaald in de
heiberg Koninghausen
Rond 2.30 u. 's morgens ben ik naar
Koninghausen gegaan om er Stas te gaan
halen. Toen ik binnentrad stond da
Duitsche burger, die met Stas aan 't drin
ken was, recht en riep uitdagend Ja,
trek er maar uit. We hebben u hier lang
genoeg gezien Sergeant Stas stond do
Duitscher schrap te wooud, die er uit
trok, maai' Koningshausen-vader maak
te zich er erg kwaad bloed over dat Stas
zijne klienten de deur uitjoeg. Daarop
sprong Stas op den (herberghouder toe en
diende hem een vuistslag toe over zijn
gezicht, zoodat hij hard uit den neus be
gon te bloeden. Hans Koningshausen
kwam er tusschen en riep Stas toe "dat
de Belgen lafbekken zijn.
Daar ik zag dat de zaken een zonder
lingen keer gingen nemen, verliet ik h.cfc
café om de wacht te gaan halen. Ik
kwam met twee mannen terug, waaron
der Bouckhuyt. We verzochten om kalm
te en verschillende verbruikers gehoor
zaamden. De familie Koningshausen be
loofde dadelijk te sluite'n, alleen de ge
wezen Duitsche luitenant Peeters, die er
erg opgewonden uitzag, ging voort met
huilen. Hij werd bij de lurven gevat
en naar de wachtkamer opgeleid
Eerst maakte Peeters een geweldig
tempeest en verweet Stas nog dat hij
zich in het café bevond na het reglemen
taire uur. Stas, kalmpjes geworden, er
kende zijn ongelijk en een paar minuten
later waren Stas en Peeters weer vriend
schappelijk aan 't praten over den koera
van hejt geld, enz.
Daar ik zag dat alles weer gestild was,
liet ik Peeters na een tiental minuten
weer los. Voor zijn uitgaan hoorde „ik
hem in het. Fransch zelf tot Stas zeg
gen J'espère qu'un m?Jentcndu n'ar-
rivera plus entre nous. Ik hoop dat
tusschen ons geen misverstand meer zal
oprijzen
De twee marmen verlieten tezamen de
htiieinlust (waar de kazerne is)Sergeant
Stas ging mee tot op den drempel van
het café Koningshausen, en keerde dan.
terug naar het gaanpad, waar do schild
wacht stond, en bleef er in observatie.
Dit was te 2 u. 45.
Op zijne beurt verhaalt soldaat Delten'-
re, die wacbt-chef waas in den nacht van.,
het drama Te 3 uur heb ik de schild
wachten laten aflossen. Bouckhuyt nam
een der posten over aan de ingangspoort.;
Sergeant Stas zag ik nog altijd op heir
gaanpad staan, de deur van het café be
spiedend, als een kat loerend naar het!
hol waar pas een muis is in verdwenen,.
De aflossing was amper 5 minuten ge-»,
daan en ik was pas in de wachtkamer te
rug, als een schot weerklonk, onmiddel
lijk gevolgd van een tweede.
VERMISTE DOSSIERS
Alhoewel 'het. onderzoek op een dood'
punt schijnt te zijn, wordt nog altijd'
mededeeling gedaan van bijzonderheden*
irer hot drama tan Fhcenix-Park.
Zoo wordt beweerd, dat het parket dos-'
siers opzoekt van den h. Paul Steinmann,'
die sedert de misdaad spoorloos zijn ver
dwenen. Deze dossiers zouden zekere per-s
sonen in een moeilijken toestand bren
gen. Mevr. Steinmann werd omtrent da-
verdwijning van de dossiers door den h.^
Van Stratum onderzoeksrechter onder
vraagd zij kende het bestaan er van,
en wist dat haar echtgenoot er .veel be*
lang aan hechtte. \1
Het onderzoek wordt in het strengste
geheim doorgezet. Men maakt nochtans
melding van het getuigenis van een per
soon, die nabij den Antwerpscheö
Schouwburg te Antwerpen werd aange
sproken door een Engelëchman, den
vooravond van de misdaad, en dio hem
den weg vroeg naar Phoenix-Park. Eeni-,
ge dagen later werd hij opnieuw opge-r
merkt door den getuige, toen hij in dronw
kon toestand in een drankhuis was. i
Het is evenwel niet bekend of het. ge
recht aan deze getuigenis waarde hechtj
in verband met den moord.
Den nacht der misdaad, zoo werd me
degedeeld aan den h. Wils, rechterlijk;
politie-officier, werd een auto gezien, om*
streeks 11 1/2 uur, op den straatweg^
nabij de woning van den h. Speth. N»
10 minuten oponthoud verdween hij ii£
de richting van Kalmphout.
Het is natuurlijk met deze zaak ook.
niet uitgemaakt of er een zekere waarde
aan toegekend wordt, om de toedracht^
van den moord te. verklaren,
