7
Zaterdag
Oct 1922
Hei Oosiersche vraagstuk
Een berouwhebbende dief
Ds wondebare genezing van
Mej, C. Brun
M geheim van
Phoenix-Park
h het Vafikaan
De slag van den Yzer
Oxerdraehttaks op het Vee
x-
Boschbranden in Canada
Het Sehelm van het
Paasch-Eiland
De toestand in 'f nabije Oosten
DE VOLKSST
XXVIII» JAARGANG NUMMER 20S
Kerkstraat, 9en 21, Aalst. Tel. 114 DAGBLAD - 3 CENTIEMEN— WEKELIJKS 0.50— Uitgever: J. Van Nuffel-De Gkndt
11 I T n n rv 11 TA "1 .1Ct T An rlt'üa li
XAOH WW, -
Publiciteit builen liet Arr. AALST~: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Placo do la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, G,
H. Sergins
Zon op 6,00 onder 5,18
Laatste Kwartier den 13
De kwestie der Zeestraten
De verwikkelingen in het Oosten
hebben weer eens te meer naar
voren gebracht de kwestie der zee
straten. Het is een der meest be
langrijke volkenrechterlijke vraag
stukken onzer hedendaagsche ge
schiedenis. liet zou ons echter te
ver voeren, dit onderwerp in zijne
algemeenheid te behandelen ook
beperken wij ons hier enkel tot
eenige gegevens over de kwestie
der zeeengten, die de Zwarte Zee
in verbinding brengen met de Mid-
dellandsehe.
Had reeds voor den oorlog die
scheepsweg eene groote economi
sche en. strategische beteekenis,
thans, nu de petroleum stilaan in de
scheepvaartwereld den steenkool
dreigt te vervangen, is het belang
Van deze twee zeeengten nog ver
groot. Zij vormen inderdaad den
weg naar de grootste petroléum-
velden der oude wereld.
En hebben de mogendheden
reeds genoeg getoond, tijdens de
onderhandelingen van Genua, welk
belang zij hechten aan de Russi
sche olievelden, den scherpen op
merker zal ook nu weer de gelegen
heid gegeven worden in de moeilij
ke onderhandelingen, die voor de
deur staan, te kunnen vaststellen
welken invloed de oliekwestie zal
hebben op het lot der zrffitraten.
De vrijheid der zeestraten is
een woord waar men graag mee
schermt in de politiek, en waar men
den man-van-de-straat zoo gemak
kelijk van overtuigt maar de
vraag is. wat die schoone formule
verbergt.
Voor den oorlog stonden de zee
straten onder liet regiem van het
verdrag van Londen van 13 Maart
1871, dat zelf eene wijzing was van
ie voorafgaande verdragen van
13 Juli 1841 en van den vrede van
Parijs van 1858. De laatste over
eenkomst, die van 1871. gaf aan
ien Sultan de bevoegdheid de zee
engten, in vredestijd voor de oor
logsschepen van bevriende en geal
lieerde mogendheden open te stel
len, wanneer hij het noodig zou
Dordeelen, om de uitvoering van de
bepalingen van bet verdrag van
Parijs te verzekeren.
Het is bijvoorbeeld krachtens
deze bepaling, dat, tijdens den Rus-
siseh-.Japaansehen oorlog, Russi
sche torpedobooten en dito oorlog
schepen van de zoogenaamde vrij.
willige vloot van de Zwarte Zee
loor de Turken werden doorgela
ten. Nochtans Engeland en Japan
protesteerden.
Krachtens diezelfde bepalingen
versperden de Turken, tijdens den
Italiaansche-Turksehen oorlog van
1911-1912, de Dardanellen door
er mijnen in te plaatsen tegen een
mogelijken Italiaanschen vloot-
aanval, wat alweer opzien baarde
in handelskringen en aanleiding
gaf tot veel geschrijf en gewrijf.
Nochtans waren de neutralen van
oordeel, dat men Turkije deze ver
sperring in de uitoefening van zijn
verdedigingsreeht niet kon verbie
den.
Het is om diezelfde reden
trouwens toen werd naar geen re
den gekeken dat in den laatsten
oorlog de Turken den doortocht
totaal versperden en alle scheep
vaart, ook de neutrale, stopzetten,
van het oogenblik, dat zij partij ge
kozen haaiden voor de Centralen.
De noodlottige afloop van de reu-
zeninspanning van Engelsehen en
Franschen, om zich een doorgang
te verschaffen is bekend. Het slot
scheen bestand tegen de meest ge
weldige pogingen om het open te
breken.
1oOo
Hierop volgde de Wd'son-reac-
tie, na den oorlog, Deze werd in
gezet door eene rede van den Voor
zitter der Ver. Staten, gehouden op
8 Jan. 1918 in het Congres, waarin
hij als punt 12 van zijne bekende
artikelen den wensch te kennen
gaf, dat de Dardanellen voor alle
schepen en voor den handel van al
le volken dienden opgezet te wor
den. Hij ging uit van bet stand
punt dat zoo'n doortocht aan de
heele wereld behoorde en onder bet
toezicht van eene internationale
commissie behoorde te staan.
Dit was de theorie, maar nu de
praktijk
Te Parijs kwam op 10 Aug.
1920 bet Verdrag van Sèvres tot
stand, buiten Rusland en Turkije
om, waardoor in artikel 37 werd
vastgesteld, dat, zoowel in oorlogs-
als in vredestijd, de Dardanellen,
de zee van Marmora en Bosphorus
voor handels- en oorlogsschepen
van alle staten werden opengesteld.
De zeeengten werden bijgevolg
geneutraliseerd en de beginselen
van Wilson zegevierden. Ook zij
ne internationale toezichtcommis-
sie kwam tot stand zij zou bestaan
uit twee vertegenwoordigers ieder
van de Ver. Staten, van Groot-
Brittannie, van Frankrijk, van
Italië, van Japan en Rusland, als
mede uit een enkelen vertegen
woordiger ieder van Griekenland,
Rumenie, Bulgarie, en Turkije.
Drie landen, Rusland, Bulgarie en
Turkije zouden echter alleen in de
commissie vertegenwoordigd zijn
van liet oogenblik. dat zij leden
zouden geworden zijn van den
Volkenbond.
De bevoegdheid van de commis
sie was zeer groot Zij ontving
groote diplomatieke voorrechten,
een eigen vlag, eigen policie en ver
strekkende regeeringsmacht. Na
tuurlijk werden haar alle kwesties
van scheepvaart-aangelegenheid
onderworpen, maar ook de bevoegd
heid van den gezondheidsraad van
Constantinopel ging op haar over,
In zake uitlegging der bepalingen
nopens de zeeengten zou enkel be
roep kunnen bestaan, door een der
betrokken partijen, op den Volken
bond, die dan in laatste instantie
uitspraak kon doen.
Dit was liet raderwerk, zooals
liet uit de handen der onderhande
laars van Sèvres te voorschijn
kwam. In beginsel was bet uitste
kend en de hoofdlijnen waren zeer
juist. Enkel eenige bijzonderheden
mochten wel aan kritiek onderhe
vig zijn zooals het feit dat Turkije
de eerstbetrokken Staat, maar één
stem in de commissie hafl, tegen
andere verliggende landen, zooals
Japan, twee, Zoo iets was moeilijk
goed te praten. Maar men rekende
destijds er op, dat Turkije uit Eu
ropa zou verdwijnen,
Toen dit echter hoe langer hoe
minder het geval scheen te zijn
heeft men zich tijdens de conferen
tie over de Oostersche kwestie, in
Maart 1921 te Londen, en ook in
Maart 1922 te Parijs, bezig gehou
den met eene meer billijke samen
stelling van de commissie en o. a.
aan Turkije het voorzitterschap
opgedragen.
Maar dat zal, na de overwinning
op de Grieken, voor de nu zeer veel
eischende Turken niet genoeg zijn.
Zij zullen zich tegen de internatio
nalisatie der zeestraten, zooals zij
in 't verdrag van Sèvres was opge
vat verzetten, Dat is te voorzien.
Nu reeds maken zij bekend, dat zij
wel de vrijheid der zeestraten zul
len toestaan, maar... onder hun toe
zicht. En wij hebben hierboven ge
zien wat het wil zeggen, als de Turk
portier te spelen heeft aan de Dar
danellen.
De Engelsehen hebben liet langst
aan den eisch van de internationa
lisatie der „Turksche zeestraten
vastgehouden, ofschoon zij zonder
linge oogen zouden openzetten, in
dien men hun bijv. hetzelfde voor
Gibraltar en Suez moest vragen.
Maar de politieke wereld bestaat
nu eens uit tegenspraak. Laten we
ze niet te veel willen doorgronden
en enkel vaststellen, dat Engeland
liet hier bij liet ware eind heeft
Frankrijk en Italië hebben dit
punt trouwens ook aangenomen.
Maar de vraag is, of de Entente na
Sèvres ook op dit punt zal moeten
toegeven Volgens de Poincaré-Cur-
zon-Sforza-nota is de internationa-
iseering zwaar bedreigd, want men
heeft er enkel vastgehouden aan
een weinig-zeggend toezicht, uit te
oefenen door den Volkenbond. Op
zich zelf is dat reeds eens capitula
tie..,, en het zal de laatste niet zijn.
EEN PRIESTER BRENGT EENE
SOM VAN 63.000 FR.' TERUG,
DOOR EEN ONBEKEND GEBLE
VEN PERSOON ONTVREEMD.
Men meldt uit Nantes
Onlangs werd hier ten nadeele van
M. Adolphe Lefranc, eigenaar, eene som
van 30.000 fr. in waarden en 33.000 fr.
in geld ontvreemd.
Thans verneemt men dait de belang
hebbende zijne klacht ingetrokken
heeft hij verklaarde aan de politie dat
een priester wiens naam hij niet wilde
noemen, hem de volledige som in waar
den en gold teruggebracht had.
MejC. Brun, ever wiens wonderba
re genezing te Lonndes Dr Van de Perre
heeft geschreven, meldde aan de Ga
zette de Liège nog over haren toe
stand
Al dezen die mij in mijn wreeden
lijdcnstoestaaid gezien hebben twijfelen
niet aan het mirakel. Reeds 17 maanden
lag ik te bed, met een "koorts van 39 tot
40°, een vreeselijke hoofdpijn door geen
enkel geneesmiddel te verdrijven en van
een ongemoene ergheid, hartzeer, ge
paard lij et altijd voortdurende draaicnis-
sen en uitepuwingen. Gedurende de 3(3
reisuren en te Lourdes heb ik 36 maal 't
bewustzijn verloren en zijn er 27 in-
pu Ringen noodig geweest om me kalm
te houden.
Laat hen oordoelen, die aan het mi
rakel twijfelen of dergelijke ziekte
eensklaps kan genezen worden door een
natuurlijke processus
Sinds mijne genezing zijn al mijne
ellenden geheel weggebleven, tot heden
toe. Reeds drie kilogram; heb ik aan ge
wicht teruggevonden
Ik kan er allen aan toevoegen
Magnificat Drie-maal Magnificat 1
BIJ VAN DE WOUWER
De onderzoeksrechter M. Van Stra
tum vergezeld van zijn greffier M. Van
Bouwel is Woensdag avond naar de ge
vangenis der Begijnenstraat geweest, om
de betichte Van de Wouw er in kennis
te stellen met het verslag van M. Mage,
dat verpletterend is voor de aangehoude
nen.
De mededeeling had geen verder ge
volg. Zooals de wed. Steinmann, houdt
hij eveneens vol van niets te weten.
DÉ GEESTESTOESTAND DER WE
DUWE STEINMANN
Verloden Dinsdag hebben de genees-
heeren specialisten MM. Vervaceke, Ho
ger, Gilbert en Meeus, nogmaals de we
duwe Steinmann onderzocht, om toe te
laten besluiteelen neer te leggen, wegens
den geestestoestand der betichte.
Men weet dat or enkelen werden ge
vonden.- om te beweren dat, tengevolge
het zwakke ^zenuwgestel der weduwe
Steinmann, doze wel- de gekende onthul
lingen over het vindon van dn revol
ver, zou kunnen gedaan hebben, zonder
er iets van te weten
Welnu de bevindingen dier specialis
ten zijn van dien aard, dat hoogerbe-
doelde be weering wegvalt Hot zenuw
gestel van do weduwe Steinmann is hoe
genaamd zoo zwak niet als men het wil
laten uitschijnen en de genoesheeren be
sluiten tot hare yolle yerarrffwooxdeli jk-
heid.
Do onderzoeksrechte!} M. Van Stra
tum is gisteren te Brussel afgestapt om
enkele schikking te treffen voor liet ver
schijnen der twee betichten voor de ka
mer van inbeschuldigingstelling dat he
den plaats heeft.
Over den afloop daarvan bestaat niet
den minsten twijfel liet aanhoudings
mandaat zal voor beiden bekrachtigd
worden.
HET DERDE EEUWFEEST VAN
FRANCISCUS SALEZIUS'
AFSTERVEN
Op 28 December a.s wordt liet herin
neringsjaar geopend van de driehon
derdste verjaring van Franciscus Sale-
zius' afsterven.
Te dier gelegenheid zal Z. H. Pius
XI een encycliek afkondigen.
Het zal niet het programina-encyeliok
zijn dat men verwacht heeft in het be
gin van het nieuwe pontifikaat, doch
een gelcgehheidys-encyclliek, -ter' huldi
ging van den grooten heilige, Francis
cus van Salles.
KUNSTSCHILDER PICCIONI BIJ
DEN PAUS EEN BELANGRIJKE
UITVINDING OP KUNSTGEBIED
De Paus heeft den schilder Gino Pie-
cioni in particuliere audiëntie ontvan
gen.
Deze beweerde een manier van schil
deren te hebben uitgevonden, dat als liij
die toepaste op eon bijzonder voorbereid
doek, hij in staat zou zijn 50 copieeu te
trekken van het oorspronkelijke.
De Paus stelde veel belang in die uit
vinding cn bewonderde twee doeken
Moederschap en Vrede hem
door den schilder -ien geschenke gege
ven..
die de trote van ons leger was, moet
door eiken Belg gekend zijn. Het is in,
Panorama van de Maurice Lemon nier
laan, aan hetwelk het Museum van hot
leger prachtige oorlogstropheeën heeft
geleend, dat men liet in zijn vollen om
vang kan aanschouwen.
De heer baron Tibbaul, ondervoorzit
ter der Kamer, heeft aan M. den Mi
nister van geldwezen eene vraag gesteld
die meer gemak zou kunnen te weeg
brengen voor het verkoopen van vee.
Zij luidt als volgt
De ovcrdraciittaks verwekt overgroo
ts moelijkheden in hare toepassing op
den verkoop van vee, bijzonderlijk van
hoornvee en varkens.
Een stuk hoornvee komt slechts in
handen van den bestemmeling na me
nigvuldige tusschen verkoopera. De vee
koop mans van Vlaanderen moeten bij
voorbeeld zich naar Luxemburg bege
ven. alwaar tusschenpersonen liun het
vee aanbrengen dat in Vlaanderen wede
rom voortverkocht wordt aan andere
kleine koopmans, die het aan de land
bouwers verkoopen.
Al deze opvolgen li jke verrichtingen
dienen zeer spoedig afgedaan te worden
om tijdverlies te vermijden bij het ver
zenden van eene koopwaar van kostelij-
ken onderhoud. Zij worden zeer inge
wikkeld, traag en kostelijk, wanneer zij
onderhevig zijn aan de formaliteiten
van den taks.
De veekoopman?, die meestendeels op
de straat to handelen hebben, kunnen
ze niet vervullen zonder groot verlies te
ondergaan. Daarom vragen zij dat die
taks niet iedere tusschenverrichting zou
treffen, maar dat zij zou vervangen
worden dooi oene enkede op het slacht
vee, of door eene tal® te heffen bij het
te koopstellen op de openbare markten.
Zou M. do Minister die verandering
niet willen bestudeeren die voordeelig
zou zijn voor het handelsleven, en zich
daartoe in betrekking stellen met de ver-
schillige kategorien van belanghebben
den
TWEE GEMEENTEN VERNIELD
Toronto, 5 Oct. Geweldige bosch-
branden in Noord-Ontario hebben Hai-
lybnry en Noord-Cobalt verwoedt.
De eerste minister van Ontario is naar
het tooneel van de ramp vertrokken en
er zijn drie express-treinen uitgezonden
om hulp te brengen voor de onbehuis-
den.
De brand is met te blusschen.
(Haileybury en Noord-Oorbalt zijn
•beide voorsteden van do mijnstad Co-
balt, zoo genoemd naar hare kobaltla-
igen. Veel gezeten burgers van Cobalt
wonen te Haxleyfoury, dat 3500 inwo
ners telt}.,
Ixmrlen, 5 Oct. De Daily Mail
schrijft dart profesaor Macraillan Brawn,
van de hoogeschaol vart Nieuw-Zeeland,
teruggekeerd is van het Paascheiland, in
Ooennie, waar hij vijf maand besteed
heeft aan nauwkeurige opsporingen.
Zijn besluit is dat, ongeveer vier of
vijf eeuwen geleden, het Paascheiland
het middenpunt was van oen rijk waar
van de bevolking op een groep eilanden
leefde die, ten gevolge van een gewehli-
gen vloed, zijn verdwenen.
Daar die eilanden op moer dan 40
dagen varens van/de Chileensche kust -
zijn gelegen, korf die ramp zich voor
doen, zonder dat er verder iets van werd
vernomen.
Op het Paascheiland zijn tunnels en
reusachtige, ruw afgemaakte standbeel
den. waarvan enkele 22 m. hoog zijn
ten alle tijde werden gissingen daarover
gemaakt. Werktuigen die aan den voet
van zekere beelden werden gevonden
schijnen op een plotseling stopzetten
Van het werk te wijzen.
DE SAMENKOMST TE MOEDANIA
Reuter verneemt, uit Constantinopel
De bijeenkomst, te Moodania had aan do
kust plaats De geallieerde generaals
werden door de Turksche troepen rnet
alle bewijzen van eerbied ontvangen.
Harrington opende de vergadering
met een toespraak, waarin hij het doet
van de conferentie uiteenzette, dat. drie
voudig was n. 1.
1. Stilstand van de vijandelijkheden
te verkrijgen 2. een linie in Thracie
vast te stellen, waarachter de Grieksche
troepen «ouden worden verzocht, terug
te trekken, en de bijzonderheden vast
te stellen van de ontruiming en het in
voeren van de Turksche administratie,
en 3. den weg voor te bereiden naar een
aanstaande vredesconferentie.
De conferentie heeft vijf uren ge
duurd, en werd daarna geschorst, in oen
stemming, die een oplossing wece. De
Turken stelden aanvankelijk geen be
lang in de bijzonderheden nopens het
bestuur van Thracie, tot dat hun het
verlangen der geallieerden was geble
ken om Thracie te herstellen.
Toen er op gewezen werd, dat, het her
stel van Thracie afhing van het aan
vaarden van de geallieerde nota, zegde
Ismet pasja definitief, dat die nota, in
princiep was aangenomen door de re-
geering te Angora.
DE OVEREENKOMST VAN
MOEDANIA
Smyrna, 5 Oct. Volgens een tok*
gram uit Moedania, zou de overeen
komst tusschen de geallieerde afge-.
vaardigden op de volgende basis getee»
kond zijn
I. Kwesties betreffende de zeeslra-*
ten en Constantinopel.
De geallieerden cn dc Turken zullen
de onzijdige strook aan de Dardanellen
ontruimen.
De geallieerden blijven Constantino-1
pel bezetten gedurende den loop der aan
staande vredesconferentie.
Zij aanvaarden het herstel der burger
lijke nationalistische regeering in de de
partementen Constantinopel en Chanak,
II. Tracische kwestie
Thracie 'wordt door de Grieken on«
triiimd binnen de 9 dagen van de aan
zegging dezer 'beslissing aan de Griek-
sche regeeripg.
Oost-Thracie wordt door de Nationa
listische troepen bezet, na de out rui
ming, maar ©ene zone van 10 kilometers
langs eiken oever van de Maritza, wordt
onzijdig verklaard en bezet door de ge
allieerden.
Het bestuur over Thracie woidt, on
middellijk overgegeven aan de Nationa
listen.
III. Dwangmaatregelen.
In geval dat de Grieksche regoerincf
verzet zou bieden tegen boven aange
haalde" besl issin gen
Zullen de Geallieerden aan de Turk-*
sche troepen toelaten over de zeestraten
te komen en Oostelijk Thracie militair
te bezetten.
De geallieerde rogeeringen zullen s'tap-4
pen aanwenden bij de Grieksche regee-
ring en maatregelen nemen om haar tei
dwingen de beslissing van Moeden ia t«
aanvaarden
Dc bepalingen van dit akkoord zoiw
den onderworpen geweest zijn aan d$
Grieksche afgevaardigden.
Deze, na hun mismoegen te hebben uit-,
gedrukt, zouden geantwoord hebben datj
zij geen volmacht hadden om het anU
woord van hunne regeering te format
leeren en dat zij voorschrijven to Aihe*
,p$ moeste^ vragen*
