Zondag 8 October
1 Maandag 9 October
1922
SE ROZEHKSANSXERK
00°
LatóesmkeJangen
Na acht Jaar
Een katholieke hoogeschool
in Nederland
Ministerie Laüdsverdsilgiig
Oüitsehe IsvërÉpn in natura
Onrustwekkend® verdwijning
te St. Aüiandsberg
3e toestand m 'i nabije tasten
inesgsito
Een chanffeur deedgeplettenl
fe Seni
De afschuwelijke misdaad
ie Brussel
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 1 li
XXVIII* JAARGANG NUMMER 209
T~> A QTPST a 1~~> 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Vau Ncffel-De Ge.ndt
Londres E. C. 4.
H. Brigitta
I Zon op 6.02 onder 5,16
II. DionysiuS
I Zon op 6,03 onder 5,14
BLaatste Kwartier den 13
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Ilavas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6,
Het mooiste, het rijkste, liet prachtig
ste heiligdom aan den heiligen Rozen
krans toegewijd is wel de Rozenkrans
kerk te Lourdes. Deze zoo kostbaar ver
sierde tempel is gebouwd aan den voet
der twee reeds vroeger bestaande kerken
te wellen de Baziliek of Praalkerk,
wiens koor juist boven de grot der A er-
echijning is opgericht en de Crypte of
Ouderkerk, welke in de rots onder de
eerste en bijzonderste bidplaats is ge
boord.
Deze ruime kerk was dus de derde die
aan het gebod, door Maria zelf aan Ber-
n ad et te opgelegd Ik wil dat men
liier eene kapel bouwe beantwoordde
on werd do H. Rozenkrans toegewijd om
op die wijze do Onbevlekte Ontvangenis,
die binst de achttien verschijningen im
mer ecu rozenhoedje in de hand hield
of aan den arm droog, t-e vereeren.
Bijna onoverwinnelijke moeilijkhe
den moesten uit den weg geruimd wor
den toen men liet bouwen dezes tempels
aanving', want 10,640 kubieke metei's
rots harden kalksteen verhinderden en
belemmerden de voorbestemde plaats.
De werken duurden zes volle jaren en
kostten drie millioen franken. Het-hei
ligdom kon den 7 Oogst 1889 ingehul
digd on eindelijk den 0 October 1901,
door Z. Emin. Kardinaal Langénieux.
aartsbisschop van Reims on gewezen bis
schop van Tarhes, gewijd worden. Deze
tempel in den vorm van oen -grieksch
Kruis mot afgeronde hoeken en daar
boven een koepel, is 48 meters lang en
52 metei-s breed en bezit geen geschil
derde kerkramen. De ingangspoort is
doorluchtig en van kostbare bontkleuri
ge ruiten voorzien. In -t midden van het
puik gevel vak prijkt eene H. Maagd met
liet kind Jesus op den arm, die aan Sint
Dominicus den Rozenkrans overhan
digd.
Laat- ons binnentreden en bewonde
ren die vier clikke zuilen welke den koe
pel van veertien meters ondersteunen.
Do hoogte van den 'dom bereikt twintig
meters. De overige zijbeuken en zijgan
gen zijn elf meters on half hoog. Het
koor- on de- twee uiteinden van dc 'kruis-
vleugéls groepeeren ieder vijf kapellen
aan de blijde, aan de droeve en aan de
glorierijke mysteriën van den Rozen
krans toegewijd. Het geheele dus is een
monumentale' en vijf tienvoudige over
weging.
Juist onder het. gewelf loopt de kerk
rond een fries welke tusschen bladeren,
bloemen en loofwerk in den witten fran-
50hen steen gehouwen veertig_ trekken
of onderwerpen weergeeft uit de litanie
van O. L. Vrouw.
Dc zuilen en de muren van deze Ro
zenkransbidplaats zijn omtrent gansch
bezet met plakten uit Pyrenoesch mar
mer die als geloftegiften daar opgehan
gen werden. Eens dat de koor en liet
gewelf der vout. met ingelegd kunstwerk
of mozaiek zullen versierd zijn, zooals
thans reeds de vijftien kapellen gpk elk
voorzien van een marmeren autaar, en
geheel het binnenste met opschriften in
gouden letters zal bekleed zijn, zal de
Rozenkranskerk een der schoonste en
kostbaarste tempels der wereld wezen.
Onnoodig hier hij te voegen dat dc
groote Gom miiniebau'k en de twee kan
sels op ieder uiteinde dezes geplaatst,
zoowel als -de Bisschoppelijke troon en
insgelijks de groote altaar uit wit Car-
rare marmer vervaardigd wierdenBo
ven het tabernakel gloort een beeld van
0. L. Vrouw van Lourdes. in vergulden
brons. Dit beeld is zoo gelijkend moge
lijk aan de schoono Dame door Berna-
dette in de verschijningen gezien en
daarna beschreven. Calhat van Lyon
was er de beeldhouwer van. De kroon
van dit kunststuk is gesternt met roze-
kleurige topazen van Brazilië cn berfl-
gesteenten.
Het voetstuk is in onikstecn van Afri
ka met groengouden palmtakken cn
drievoudigklenrige en zinnebeeldige ro
zen belegd.
Het machtig orgel dezer kerk kon
men op 30 Mei 1897 inhuldigen. Veer
tig spelen op drie klavieren en op een
volledig voetklavier verdeeld met 2400
pijpen vormen zijn klank en zanguitin
gen.
Het moest 80.000 franken betaald
worden, "t Is ook cene gift- gelijk al de
kostbaarheden van 'dit. heiligdom. Het
huis Cavaille-Ooll van Parijs levérde het.
We zegden reeds hooger dat al de mu
ren der kerk met marmeren platen of
mot mozaïeken mot ter tijd zullen be
kleed worden.
De vijftien kapellen zijn reeds afge
werkt en elk dezer koeten 30.000 flan
ken. Voegt, daarbij 13.000 fr. voor het
Killaar, het tabernakel, do versiersels, dor
commimietafol Van iedere kapel in het
bijzonder en ge zult u half cn liaif een
gedacht kunnen vormen van de rijke
versiering en de machtige en hemelsche
pracht van dezo alles overtreffende Ro
zenkranskerk. JOANNES.
POTASCHBEMESTING DER
GRAANGEWASSEN
De graangewassen worden op zeer
groote schaal in ons land verbouwd, en
nemen, zooals wij voorgaandolijk zagen,
tamelijk belangrijke hoeveelheden po-
tasch op, ZoOdat zij den grond, zonder
opzettelijke potaschbemesting te genie-
ton, spoedig aan dit 'bestanddeel ver
armen. Bijgevolg is cene ruime terug
gaaf volstrekt noodzakelijk.
De potasch vermeerdert niet alleen de
bruto opbrengst, maar verhoogt -meer
nog de hoedanigheid. Men bekomt meer
en straffer stroo, meer en zwaarder
graan, 'beter gevormd en rijker aan zet
meel.
De potasch bemesting wordt algemeen
verwaarloosd iri de teelt -der graange
wassen. Men gebruikt 600 kgr. gewone-
of 450 kgr. rijke sylviniet van den El-
zas, of nog. 150. kgr. chloorpotasch per
hectare. In algcmeene regel mogen de
ze hoeveelheden als een minimum aan
zien worden, aangezien de meeste onzer
i gronden geene voldoenden voorraad
.werkzame potasch bezitten.
De sylviniet zal voordeeligst na de
stalmestbemesting op de snede uitge
strooid en door schoeperen on eggen
goed door de bouw vlaag verspreid wor
den. Deze uitslrooiing geschiedt ge-ra-
delijk minstens veertien dagen voor de
zaaiing. Ook de chloorpotasch mag op
dezelfde wijze toegepast worden, doch
deze mag nog meer kort voor de zaaiing
geschieden, cn een oppervlakkig schoe
peren of cene duchtige egging volstaat
om de chloorpotasch door de bouwlaag
te verspreiden.
Werd <de potaschbemesting voor de
zaaiing verwaarloosd, men verzuimt
niet deze gedurende den winter of vroeg
in de lente als dekhemesting toe te pas
sen. Hierop komen wij later terug.
K. ALL
EEN VERDWENEN MECIIELAAR
TERUGGEKEERD
Een zekere Daniel Verschaeren, oud-
;t rij der, sedert 1914 verdwenen, is
thans, na een afwezigheid vtm acht ja
ren te Mcclielen, zijn geboortestad te-
ruggekeerd.
Verschaeren was voor den oorlog be
diende aan het beheer van telegrafen
en posterijen, en werd bij het uitbreken
van den oorlog ingelijfd bij het 6e re
giment onbereden jagers. Op 11 Sep
tember 1914, bij den tweeden uitval uit
Antwerpen werd Verschaeren gekwetst
aan het rechterbeen en te Antwerpen
verpleegd. Van Antwerpen werd hij
naar Oostende, en daarna naar Londen
overgebracht, naar het ziekenhuis van
Gowersfreet. Later was hij eenigen tijd
werkzaam in een munitiefabriek nabij
Londen.
In 1917 werd Verschaeren vrijgesteld
van dienst en scheepte hij in voor Aus
tralië waar hij tot. 1920 verbleef. Zijn
echtgenoote zou zich, om hem niet. meer
hebben bekommerd, zoodat hij liet ook
niet noodig oordeelde haar over zijn toe
stand in te lichten. Hij -trok dan terug-
naar Engeland, en van daar naar Ra-rijs.
Daar kreeg hij vermoedelijk heimwee
en schreef li ij aan zijn ouders. Deze wa
ren vol vreugde hun'zoon terug te vin
don, en gingen hem dadelijk opzoeken.
Zij zijn thans met hem in de Dijle-
stad teruggekeerd.
De aartsbisschop van Ufcréoht en de
vier bisschoppen van Nederland li ebben
een brief uitgevaardigd, waarin zij hun
inzicht te kennen geven eerlang eene
katholieke hoogeschool to stichten, die
drie fakulteiten zou bevatten eene fa-
kulteit van godgeleerdheid, een fakul-
teit van recht en eene fakulte.it van let
teren.
Buiten do vier officieele hoogeseho-
len, bestaat in Nederland slechts een en
kele vrije universiteit, eene protestan-
sélie, die haren zetel heeft te Amster
dam en gesticht werd door den Staats
man, M. Kuyper.
De vooruitgang van het katholicism
in Nederland is zoo aanzienlijk, dat liet'
thans de kroon, een katholiek universi
teit, op zijn werk zetten kan.
BERICHT AAN DE DIENSTPLICH
TIGEN VAN 1922, CANDIDA
TE.VOOR DE RESERVE-ON
DER LUITENAN TSSCIIOLEN
Het ingangsexamen voor de reserve
onderini-tena iitssc'holen zal pilaats heb
ben op 6n. 7n, en 8n November 1922,
in plaats van op 16n October.
DENKMAAL DER MILITAIRE
SCHOOL
Dc- onthulling van liet denkmaal ter
eere van de gesneuvelde leerlingen, oud-
Jee rlingen en personeel der Militaire
School zal plaats hebben in den loop der
maand November.
Over enkele dagen zal de datum der
plechtigheid vastgesteld worden.
Het denkmaal zal bestaan uit vier
bronzen platen, welke zullen geplaatst
worden onder den koepel van net eere
portaal. Een dezer platen stelt eene alle
gorisch motief voor en werd uitgevoerd
door den talent vollen beeldhouwer Jac
ques Marin. De drie andere platen zul
len de namen dragen der gesneuvelde,
aan hun wonden bezweken of op het
front aan ziekte overleden officiers-lee
raars, leerlingen, oud-leerlingen en be
dienden
De Opvatting en uitvoering der plan
nen zijn liet werk van den bouwkundi
ge, II. J. Caluwaers, lid der Koninklijke
Commissie voor Land- en Stedenschoon,
die zijn groot talent welwillend ter be
schikking van het Comiteit gesteld
heeft.
Bij de onthulling zullen de plaatsen
voorbehouden worden voor de families
der doodon.
Om hot Comiteit In de mogelijkheid
te stellen hun een officieele uitnoodi-
ging te doen geworden, gelieven zij hun
adres te zenden aan het Sekrelariaat,
30 Kunslherlevingslaan, te Brussel.
Het akkoord Bemelmans-Rathenau.
dat voor eenigen tijd te Berlijn werd
gesloten voor de Duitsche leveringen in
natura is eindelijk in voege getreden.
De bevoegde diensten van Belgische zij
de hebben Vrijdag eene vergadering ge
houden, waaruit is gebleken, dat het
voor de geteisterden voortaan zal vol
doende zijn zich te wenden tot den
staatskomm issaris van hun dist rikt, om
alle noödige inlichtingen te bekomen
over wat 'hun te doen staat om schade
vergoeding in natura of koopwaren te
bekomen. Dank aan eene praktische in
richting der Belgische diensten, zullen
de belanghebbenden breedvoerig kun
nen genieten van de Voordeden "welke
de regeering hun biedt met de leverin
gen in koopwaren.
HET LIJK VAN M. GHIJS
OPGETROKKEN
Wij hebben in een vorig nummer de
onrustbare verdwijning gemeld van M.
Ghys, bediende-handelaar, die sedert
Zaterdag avond, den 30 September,
werd vermist.
Vrijdag morgen'd rond 8 ure werd
het lijk van den ongelukkige opgetrok
ken aan de Sclioolkaai te Gent, tusschen
liet Sas en de spoorwegbrug.
Alles wat. de verdronkene op zak liad,
geld uurwerk, enz., werd op het lijk
gevonden, zoodat er geen twijfel kan
bestaan of M. Ghys is in het naar huis
keeren bij ongeluk en tengevolge der
duisternis in liet water-gesukkeld„
- Het lijk van M Ghys werd naar liet
doodenlniis der Bijloke overgebracht.
NIEUWE VERWIKKELINGEN
DE VERWACHTINGEN BETREK
KELIJK DE CONFERENTIE VAN
MOEDANIA TELEURGESTELD
IN DEN ENGELSCHEN
MINISTERRAAD
De Engelsche ministerraad vergader
de Vrijdag morgend te 11 ure.
Intnsoehen was liet telegram van ge
neraal Harington in zijn geheel aange
komen.
Harington, en de Engelsche hooge
commissaris Hurnbold, onderworpen
aan de regeering de vraag der Turken
om onmiddellijk Oost-Thraci-c te bezet
ten-voor nog 'het treffen een er overeen
komst ter bescherming der minderheid.
De ministerraad heeft geduurd tot 1
ir.
Men weet nog niet welke voorschrif
ten zijn gezonden aan generaal Haring
ton, die laefc ontving to Constantino*.
pel te blijven tot na ontvangst dezer
voorschriften.
Constantinopiel, 6 Oct. Het Fran-
sche hooge commissariaat meldt dat de
geallieerde generaals met de Iron Du
ke terug naar Moedania keeren, waar
de conferentie vandaag zal voortgaan.
LORD CURZON NAAR PARIJS
Londen, 6 Oct. Lord Curzon is te
2 uur naar Parijs vertrokken.
Reuter meent te weten dat liij metM.
Poincaré den toestand in het Nabije
Oosten gaat bespreken.
DE INDRUK VRIJDAG AVOND
Londen, Vrijdag avond. De avond
bladen stellen vast dat de stilstand in
de onderhandelingen van Moedania de
schuld is van de Turken en dat men
voorloopig in een straatje zonder eind
zit.
De Pall Mall Gazette ziet 'den
toestand zwarter in en verzekert dat de
'conferentie is mislukt.
In gezaghebbende kringen zegt- men
evenwel dat er geen reden bestaat om
den ernst van den toestand te overdrij-
ven.
Lord Curzon zegde voor zijn vertrek
dat hij zich namens de Britsche rogec-
ring naai- M. Poincaré zou begeven, om
dc moeilijkheden uiteen te zetten die
zich op dit oogenblik voordoen.
In officieele kringen gelooft men dat-
de Conferentie van Moedania enkel ge
schorst is tot na het onderhoud dat lord
Ciu'zon met M. Poincaré zal gehad heb
ben.
EEN TELEGRAM VAN KEMAL
Uit Constant!nopel wordt gemeld, dat
Kemal een telegram gezonden heeft aan
de bevolking', waarin hij zegt, dat zij
spoedig een vrede zal kunnen vieren,
die voldoening geeft aan de nationale
aanspraken.
Het telegram zegt verder, dat het niet
altijd noocüg zal blijven zijn toevlucht
te nemen tot. de wapenen. Voortaan zal
de geheele wereld aan de Turksche zij
de staan. Het gezond verstand van liet
Britsclie volk staat- aan de Turksche zij
de. Het waren alleen zekere Staatslieden
van West-Europa, die een verkeerden
weg volgden, maar die ten slotte ook de
waarheid hebben beseft.
DE SULTAN VAN TURKIJE
Volgens bericht uit Constantinopel
aan de morgenbladen, zal de sultan eerst
aftreden, wanneer de vrede getcekend
zal zijn. De regeering te Constantinopel
verklaard zich bereid hel bestuur in
handen te geven van een gouverneur
door Angora benoemd.
De Turksche troepen zijn niet langer
in contact met. de Briteche
RUSSISCHE HULP
Londen, 6 Oct. De Daily Tele
graph verneemt uit Constantinopel,
dat Alaroff, de Russische vertegenwoor
diger te. Angora aan de Kemailisten me
degedeeld heeft, dat Rusland bereid is
zich aan hun zijde to scharen op mili
tair en politiek gebied en al zijn beschik
bare schepen voor overbrenging van het
Kemalistisch leger naar .Thracie aan
biedt.
ENGELSCIIE VLIEGTUIGEN
BOVEN CONSTANTINOPEL
Constantinopel, 6 Oct. Vijf Engel-
sche vliegtuigen hebben heden morgen
boven de stad getoerd.
DE ENGELSCHEN ZIJN VERBOL
GEN OP M. FRANKLIN-BOUILLON
De Engelse he bladen laten verstaan
dat de onhandelbaarheid der. Turken
het. werk is van M. Franklin-Bouillon.
De Times zegt van morgend van
de aanwezigheid van Franklin-Bouillon
in Klein-Azie
Het is werkelijk een gevaar dat een
man met zijn vurig karakter en zijn
antecedenten in de positie waarin hij
nu verkeert, onwillekeurig en onbewust
de Turksche soldaten zal verleiden tot
de inbeelding dat de geallieerden bereid
zijn, concessies te doen die zij niet kun
nen en niet willen doen
De Daily Chronicle vraagt of
Franklin Bouillon zijn eigen persoon
lijke inzichten kan maken aan wat
Turkije mag eischen, aan wat Frank
rijk^ plicht ie tegenover de Entente en
aan de gemeenschappelijke politiek die
te Parijs is bepaald.
EEN TURKSCII ULTIMATUM
Uit Engelsche bron wordt verzekerd,
dat het gouvernement van Angora aa.n
de generaals der verbondenen" te Con
stantinopel heeft laten weten, dat de
Turksche troepen de fcrijg^verrichrin
gen tegen de Grieken in Thracie zouden
hernemen, indien er voor Vrijdag na
middag 2 1/2 ure, geen verzekering ge
geven werd dat Thracie tot aan de Ma-
ritza, binnen de maand, aan, Turkije te
ruggegeven werd.
't Is niet het gekende blijspel, dat hie?
bedoeld wordt, maar de manier van
reizen van koning Albert cn koningin
Elisabeth, wel te verslaan wanneer zij;
voor hun eigen plezier op reis zijn. t.
Wij hebben onlangs gemeld dat de
koning tijdens zijne incognito-rcis in
Zwitserland, over de Italiaansclie grens;
was gekomen en zich te Venetië had op«
gehouden onder den naam van Var*
Dyek.
De Corriera dclla Serra van Mi**
laan, gaf op 1 October jl. de volgendq
■belangwekkende schets over deze iko-i
ninklijke reis
Gisteren verkocht een tramonivatu
ger een reisbiljet aan een zeer zeldzaam;
reiziger, oen niet-verbannen koning. Eh
de bewoners van Milaan stonden elle-»
boog aan elleboog met. den reiziger, zon<
dor in het minst in dezen gebuur meeij
dan in oen ander belang te stellen, i
Het was Albert Koning der Belgcn\
te Venctie met Koningin Elisabeth en
hunne kinderen, met den trein van 11
u. 45 aangekomen.
Toen de vorst de statie had veria*
ten nam hij heel gewoon een tram van
lijn twee, betaalde de verschuldigde 40
centiem en waagde het niet zijn lieve*
lingspijp aan te steken, gezien het ver*
bod van het trambeheer. Heel den w£<J
langs glimlachte hij naai* eene blonde
dame die met een jongen heer en eert
jong meisje in coti huurrijtuig gezeleit
de tram volgden.
De Koningin, prins Leopold, (D
jufvrouw en Koning Albert, vonden eb
kaar aan lvet Domplein terug cn betvon*
derden er de domkerk. Hun tijd schoen
nochtans beperkt, want de koninklijk*
familie keerde per huurrijtuig naar d*
statie terug en de trein voerde ben web
dra weer naar Chiasso en naar Zwitser*
land.
Onnoodig te zeggen dat de Belgb
sclie vorsten reisden^in 'het meest vob
maakte incognito, als eenvoudige loei
risten, in gewone rciskleedeien.
Donderdag avond om 6 1/2 ure, hacfc
in de Garage International Bugat*
tenstraat, een erg ongeluk plaats.
Willende plaats maken voor een bin-*
nenkomende auto, zette de chauffeur!
•John Bunder, een transportauto in gang
doch kon niet in tijds wegspringen en
werd verpletterd tusschen de ingangge*
stelde machien en een auto die wat ver
der stond.
Toen de andere chauffeurs te hulp
snelden, om liet slachtoffer te bevrjdenj
was hij reeds overleden.
John Bunder, van Engelsche naliep
naliteit, 32 jaar oud, was gedemobili-.
seerd te Dublijn. Ilet. lijk werd naar het
doodenhuis overgebracht. 5.
HOE HET HOOFD VAN DE MEY
TERUGGEVONDEN WERD
Gistemamiddag, omstreeks 1 uur, zak
gen twee knapen, van 10 tot 11 jaar oud,
in de Willebroeksclie vaart te Vilvoorde,
ec-tn pakje drijven.
In de nabijheid van de militaire ceD
gevangenis, slaagden zij Cr in liet pak-*
jo uit het water te halen. Zij openden
liet en ontwaarden tot hun groote verba*'
zing, een menschenhoofd.
M. Bigot, kommissaris van politie, té
Vilvoorde, werd onmiddellijk gewaar
schuwd en gelastte de overbrenging van
de akelige vondst naar het gemeentelijk
doodenhuis.
De kommissaris van politie herkend?
dadelijk Demey's hoofd, dat in een dag
blad en in een doek was gewikkeld.
Nadat het parket telefonisch was g&
waarschuwd, werd 'het hoofd naar liet
gasthuis der St. Andriesstraat te Brussel
gebracht-. De schedel is gedeeltelijk ver
brijzeld.
De onderzoeksrechter M. Baudouï
deed onmiddelijk eenige personen, difi
De Mey van nabij gekend hadden ont
bieden.
•Vrijdag namiddag óm 4 ure, verga
derden het parket en de wetsdokters Dc
Rechter en Marcel Heger in het labora
torium der wetsdokters.
M. Frans De Mey, broeder van den
vermoorde en de broeder van Mej. H...
door het parket ontboden, werden in te
genwoordigheid van het hoofd gebracht.
Van bij den eersten aanblik herkenden
zij onmiddelijk Jan-Bapti^t-e De Mey.
Het hoofd was merkwaardiger wijze'
bewaard gebleven. Op de kruin van dep
schedel bemerkt men §ene grootq wpjv.
