10
xxvni» JAARGANG NUMMER 201
Dinsdag
Oct 1922
OfglvGiking van sbn bssiten
ooo
DsLegerhervornting
Het Koninklijk bezoek
te Hasselt
Eugene Ysaye le Brussel
teruggekeerd
Landbouwbelangen
Be toestand in 't nabije Oosten
Prins Leopold te Beynze
Inhuldiging van 't gedenktee
ken aan de Belgische soldaten
in Frankrijk gestorven
DE VOLE
Kortstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 DAG-BLAD - 8 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van Nüffel-De GendT
Publiciteit buiten bet Arr. AALST Agentscbap Havas,
H. Franciseus Borg.
J Zon op 6,05 onder 5,12
BLaatst© Kwartier den 13
Adolf Maxlaan, 13. te Brussel. Place dé la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
Voor den oorlog beeft men veel
geklaagd over de ontvolking van
den buiten dat er te veel buiten-
mensclien naar de steden en de nij-
yerbeidscenters trekken, waar ze
heel dikwijls zedelijk en stoffelijk
ten onder gingen.
We hebben dan gezegd
Bezorg werk en broodwinning
aan de mensehen van den buiten en
ze zullen er blijven bet is niet voor
hun plezier dat ze hun geboorte
dorp verlaten.
Sedert den wapenstilstand wij
ken de buitenlieden niet zooveel
meer uit naar de steden omdat daar
zooveel armen niet meer gevraagd
worden, maar ze trekken naar de
verwoeste gewesten van Belgie of
van Frankrijk,
Vroeger kloeg men dat de land
bouwers in den oogst aan geen
werkvolk konden geraken, nu zou
den ze er wel-kunnen aan geraken
maar ze kunnen de hooge loonen
niet betalen welke vereischt worden
om den werkman te laten leven.
Ook worden in den landbouw
meer en meer machienen gebruikt.
Vroegere tijd dorscliten de groote
boeren wel met de machien, dat was
al.
Maar nu zijn er zelfs, in onze
streken van kleinen landbouw, ook
maai- of pikmachien in gebruik,
Daar waar de electrieiteit voor
banden is, wordt er ook met de ma-
cliien afgeroomd, gekernd, gewas-
schen, veevoeder gestampt of ge
malen, juist met het doel de hulp
van zoo weinig mogelijk werklie
den noodig te hebben om hooge
dagloonen uit te besparen.
Zelfs zagen, draaien, boren in
hout en ijzer, tot zelfs liet trekken
van den blaasbalg in de smis door
electrieiteit komt meer en meer in
voege.
Dat alles voor het uitsparen van
daghuren, zoo eischt de vooruit
gang in de nijverheid en daaraan
is niets te doen, die niet mee wil,
moet den berg af,
Intussehen moeten de buiten-
werklieden 'wel ergens zien werk te
vinden. En niet alleen de werklie
den maar ook de burgerszonen
moeten uitzien naar een beroep dat
ze niet in den buiten zullen uitoefe
nen. ITet getal geneesheeren, apo
thekers, advokaten, rechters inge
nieurs, leeraars en ambtenaars van
allen graad, oorspronkelijk van
den buiten en in de groote centers
gevestigd is overgroot.
Waarom hebben die heeren hun
dorp verlaten Omdat zij er geen
liestaan konden vinden,
oOo
In Frankrijk waar de bevolking
maar 73 per vierkante kilometer is
tegen 250 in Belgie, en waar vele
vruchtbare gronden onbewerkt
blijven, daar zou men zeer nuttig
kunnen werken om mensehen in
den buiten werk te geren,
Le Journal des Débats een ern
stig Fransch blad van Parijs, over
deze kwestie, schrijft
Het uitsterven van onzen bui
ten brengt na min of meer langen
tijd den dood inede van Frankrijk
zelf daar onze stedelijke bevolkin
gen in zichzelven, nooit genoegza
me krachten vinden om zicli te be
De groote steden, zegt de
heer Secreton, zijn schitterende
doodevelden de middenpunten
van licht waar al de eerzucht van
een volk den vrijen teugel viert,
waar de familien te veel verfijnd, te
veel nadenkend, te veel gevoelig,
uitdooVen, hunne laatste lichtstra
len afwerpende.
Dat zoo zijnde, wie bemerkt niet
dat de landelijke school niet voor
doel mag hebben de lyceen en kol-
legien te spijzen met de uitgelezene
jongelingen af te roomen Ik
heb het dikwijls geschreven en ik
zal het nog schrijven telkens ik er
gelegenheid toe vindt we willen
geene afrooming want ze laat aan
den buiten enkel de minst ontwik
kelde landbouwers de minst be
kwame om ons groote voortbreng-
sten te leveren.
Volkomen waar voor Frankrijk,
waar de grond niet ontbreekt, maar
vaag ligt,
In Belgie is dat gevaar niet te
duchten gelijk we hooger zegden,
in de buiten ontbreekt voor velen de
plaats, de grondstof, namelijk het
akkerland,
Frankrijk ondergaat de jam
merlijke gevolgen van de verwaar-
loozing van zijnen landbouw, en zal
ze nog lang ondervinden, zelfs in
dien het van nu af eenen anderen
weg inslaat.
Tengevolge der verwaarloozing
van zijnen landbouw, heeft het
nauwelijks zijn bevolkingscijfer
behouden van 1870. Ware de Fran-
sche bevolking aangegroeid in de
zelfde mate als die van Duitschland
de twee rijken telden in 1870 na
genoeg hetzelfde getal inwoners
voorzeker zou Duitschland het niet
gewaagd hebben hem in 1914 den
oorlog te verklaren en den wereld
oorlog te doen ontbranden.
Blijft Frankrijk zijn landbouw
eronachtzamen het loopt gevaar,
ondanks alles, door Duitschland
overvleugeld te worden. Immers de
Duitsehe bevolking nam verleden
jaar met 800.000 enkelingen toe,
en weldra zal ze elk jaar met een
miljoen vermeed eren,
oOo-
Niettemin dient in Belgie ook de
landbouw in eere gehouden en on-
steund te worden. God dank, we
mogen zeggen dat onze regeerin
gen sinds lang het belang van den
landbouw begrepen hebben.
Bijna 40 jaren geleden, toen de
Katholieken het bewind in banden
namen, hebben zij bet onderwijzen
der landbouwbevolking aangevat,
door het inrichten van landbouw-
konferencien; het aanmoedigen van
veekweeksyndikaten inrichten
van prijskampen aanleggen van
proefvelden, enz,
Later hebben zij bet landbouw
onderwijs op bet program der la
gere school gebracht.
Na den wapenstilstand is te Gent
de Vlaamsche Landbouwhooge-
school gesticht, en de provincie
Oost-Vlaanderen b<Jeft twee pro
vinciale middelbare landbouwscho
len ingericht te Melle-Kwatrecht,
eene voor jongelingen en eene voor
jonge dochters, juist om meer
grondige landbouwkennissen te
verspreiden, die zullen toelaten de
landbouwvoortbrengselen meer en
beter uit te baten.
Daardoor zullen meer mensehen
in het landbouwbedrijf hun brood
kunnen verdienen.
Van liberale zijde wordt gemeld dat
tegen liet einde der maand M. Devèzo,
minister van landsverdediging op hei
bureel der Kamer de verschillende wets
ontwerpen op 't herinchting des legers
zal neerleggen.
Het gouvernement zou liét eens zijn
over de verschillende beginselen die tot
grondslag liggen aan de onderscheidene
wetsontwerpen en enkel nog bijzonder
heden zouden te regelen zijn.
De duur tijd van den diensf. zou S
maanden bedragen voor de hulpdiens
ten, 10 maanden voor het voetvolk en
de zware artillerie 12 maanden voor
ruiterij en 'genie f; 13 maanden voor
bereden artillerie.
De vaststelling zou verband houden
met de invoering der hervormingen be
treffende lichamelijke opleiding^ mili
taire voorbereiding, enz*.
VERTREK UIT BRUSSEL
Op hot vastgestelde uur is de konink-
j lijke trein, die onze vorsten naar Has-
solt vervoerde, Zondag morgen uit Brus
sel vertrokken.
Alhoewel de Koningin beloofd had de
opening van het Congres tot bestrijding
der geslachtsziekten bij te wonen, heeft
zij van dit voornemen afgezien om aan
het. 'bezoek aan Has?elt doel te nemen.
De reis ging over Mechelen, Aerschot
en Diest.
Ziehier het gevolg der vorsten M.
Moyei^oen, minister van nijverheid en
arbeid graaf de Merode, hofmaar
schalk graaf de Lannoy, grootmeester
van het huis der Koningin M. Ingen-
bleek, intendont dor burgerlijke lijst
luitenant-generaal Mercier graaf de
Meeus, opperhofstalmeester gravin de
Caraman-Chinay, paleis-dame.
M. Franck kwam in de Noordstatie
afscheid nemen van den Koning.
AANKOMST TE HASSELT
Te 10 uur liep de Loninklijko trein
te Hasselt binnen.
Bij het uitstappen worden Hunne
Masjesteiten begroet door MM. Port-
mans, burgemeester graaf de Rcnesse',
gouverneur en kolonel van Nisbecq.
Het 11e linie, met muziek, bewees
de militaire eer in de statie.
Bj heb uittreden van het statiege
bouw wachtte liet Koningspaar een on
vergetelijke 'betooging duizenden
schoolkinderen zwaaiden met Belgische
vlagskens, de ontelbare menigte juichte
de vorsten toe, jonge meisjes boden aan
de Koningin bloemengarven aan.
De Koning en de Koningin en hun
gevolg namen plaats in galakoetsen met
voorrijders. Hot rijtuig van den Koning
en de Koningin was geheel met bloe
men gevuld.
Op den doortocht stonden de volks
maatschappij on en do muziekkorpsen,
die do Brabangonne speelden, ter
wijl de menigte juichte en uit alle ven
sters bloemen y-erdon geworpen naar het
koninklijke rijtuig.
OP HET STADHUIS
Op hét stadhuis werden de vorsten
met eene Ylaamsclie redevoering ont
vangen en A-er wel kom d door burgemees
ter Portmans.
Eveneens in het Vlaamsch sprak Zij
ne Majesteit.
Daverende toejuichingen begroetten
zijné woorden, vol eenvoudige grootheid
van onzen Koning.
INHULDIGING VAN HET PRO
VINCIAAL GEDENKTEEKEN
Na. de voorstellingen ten stadhuizc re
den onze, jvoisten, voorafgegaan (dóór
een peleton van het 2e lansiers, naar
het gedenkteeken voor de gesneuvelden.
In al de straten op den doortocht
Lombaardstraat, Groote Markt., Haver
markt, Maagdendries, Diesterstraat,
Schiervellaan, was de geestdrift onbe
schrijfelijk geen enkel huis dat niet
bevlagd was.
Voor het monument bevond zich eene
tribuun, met bloemen en planten ver
sierd, op dewelke Hunne Majesteiten
plaats namen, terwijl de muziekkorpsen
speelden, de vaandels groetten en vlie-
rs boven in de lucht toerden.
M. Charles Gielen, voorzitter van den
provincieraad, in liet Vlaamsch spre
kend, overhandigde hot gedenkteeken
aan de stad.
Hij herinnerde hoe Limburg zijn
plicht had vervuld en dat militairen en
burgers wed leverden in vaderlandsche
trouw, met voor hunne oogen het voor
beeld van moed des Konings, 'het voor
beeld van goedheid der Koningin.
Dit monument, en het monument van
den Boerenkrijg, leggen getuigenis af
van de burgerdeugd der bevolking.
Ook in liet Vlaamsch sprekend aan
vaardde burgemeester Portmans het ge
denkteeken in naam deo* stad en bedank
te het provinciebestuur.
Ton slotte verheerlijkte M. Labbc,
consul van Frankrijk te Luik, de
Fransch-Relgische wapenbroederschap
en legde aan den voet van het gedenk
teeken eene gesmeedde kroon neer.
Daarna kwamen de vorston êéne
prachtige kroon neerleggen en gingen
de hand drukken aan de verminkten on
invalieden.
Dit was het meest roerend oogenbli'k
van do gansche plechtigheid.
VOORBIJTOCHT DER
MAATSCHAPPIJEN
Toen Hunne Masjesteiten terug had
den plaats genomen op hot tribuun be
gon de voorbij tocht der maatschappijen,
van geheel Limburg,
Men schat dat 15.000 personen gede
fileerd hebben voorbij het gedenktee
ken.
Met honderden kransen werden door
hen neergelegd op het monument, dat
eene waren bloemenbcrg geleek.
Limburg heeft op heerlijke wijze zij
ne gesneuvelden herdacht.
Na liet défilé begaf de koninklijke
stoet zich, tusschen de haag gevormd
door de maatschappijen, naar 't Pro
vinciaal Gouvernement, langs de vol
gende straten Leopoldsplein, Niéuw-
straat, Groote Markt, Hoogstraat, Lom
baar dstraat.
Daar werd het ontbijt opgediend en
ontvingen de vorsten nog talrijke per
sonaliteiten.
IN DE KOLONIALE TENTOON
STELLING
Om 3 uren, bezoek van Hunne Ma
jesteiten aan de koloniale tetoonstelling,
in het lokaal St. Cecilia, Leopoldsplein.
Daar was M. Janssens, voorzitter der
Handelskamer, die in herinnering
bracht welke belangstelling de Koning
steeds voor koloniale zaken aan den dag
had gelegd.
De Koning antwoordde 'kort, waarna
de tentoonstelling werd afgezien.
Bij den terugkeer naar de statie wa
ren Hunne Majesteiten weer liet voor
werp van eindelooze ovaties.
Te 4 uur keerde de koninklijke trein
naar Brussel terug.
Nog nooit heeft men te Hasselt eene
beweging gezien, gelijk aan die van gis
teren,
Onze landgenoot, Eugene Ysaye, de
groote violist, die sinds den wapenstil
stand als orkestleider te Cincinnati in
Amerika vertoefde, is Zaterdag namid
dag weder opgetreden als leider van de
orkesten, die zijn naam dragen.
De zaal van het Conservatorium te
Brussel was stampvol. De koningin en
prinses Marie José hadden .uitdrukke
lijk liet verlangen te kennen gegeven
bij deze hernieuwing van het contact
tusschen den kunstenaar en het -publiek
aanwezig te zijn.
De kunstenaar is geestdriftig gehul
digd en werd met bloemen bedekt. De
koningin liet hem na het eerste doel van
het concert in haar loge ontbieden.
Hoe de hoeveelheid potasch te berehë
nen die per hectare zal toegepast worden
Eene hectare voederbeeten ontneemt
den grond gemiddeld 342 kgr. zuivere
potasch. Veronderstellen wij dat er
32.500 kgr. stalmest c# 32.500 liters
beer toegepast wordt. Dergelijke bemes
ting wordt veel gevolgd en als reeds be
tamelijk aanzien. Half ontbonden stal
mest bevat gemiddeld 4 tot 5 en ale en
beer 0.5 tot 2 per duizend potasch. Stel
len wij voor stal mesten en ale en beer
samen 6 p. d. Dit maakt voor 32.500
kgr. stalmest en 32.500 1. ale en beer
G maal 32,5 is gelijk aan 195 kgr. zui
vere potasch die door de hoevebemesting
den grond teruggeschonken wordt. De
voederbeelen ontnemen den grond 342
kgr. zuivere potasch per hectare; er
blijft hijgevolg een le kort van 342 min
195 is gelijk aan 147 kgr. zuivere po
tasch, welk door 'liet gébruik van po-
taschmesten van den handel dienen aan
gevuld te worden. H
Wij stellen voorop dat er gcenc reke
ning zal gehouden worden van van den
natuurlijken rijkdom aan potasch van
den grond, aangezien wij dezen laatste
na de inoogsting van het gewas niet in
eenen verarmden toestand veronderstel-,
len achter te laten.
Gewone sylviniet van den Elzas bevat
14, rijke sylviniet 20, en ckloorpolasch.
50 p. !li. watervrije potasch. Men dient
bijgevolg eene teruggaaf toe te passen
van 147 14 is gelijk aan 1050 kgr. ge
wone, of 147 50 is gelijk aan 750 kgr.
rijke sylviniet van den Elzas, of fnog
147 50 is gelijk aan 300 kgr. chloor-
potasch. 4
De berekening is dus zoo éénvoudig
mogelijk. De landbouwer heeft er bij
gevolg alle belang bij de hoeveelheden
Voedende stoffen te kennen, welke door
eene teelt den -grond ontnomen wordt,
K. ALI.
DE OVEREENKOMST VAN PARIJS
Ziehier de tekst, voorbereid 'op de
conferentie en waaraan de Britsche re
geering hare goedkeuring heeft ge
hecht
Do drie regeeringen zijn het eens om
te aanvaarden dat de Grieksche troepen
worden uitgenoodigd zich zoo spoedig
mogelijk ten Westen van Maritza terug
te trekken.
In de aldus ontruimde gebieden zul
len de gealieerde mogendhedenmet
eene voorloopige intergeallieerde bezet
ting orde en veiligheid waarborgen tot
op het oogenblik dat in Oost-Thracie het
Turksche bestuur en de Turksche gen
darmerie in werking treden.
Na dit tijdbestek zullen er enkel op
den rechteroever der Maritza intergeal
lieerde troepen blijven.
De Engelsche ministerraad vergader
de Zaterdag avond van half 10 tot 11
uur en eene officieele mededeeling word
daarna afgekondigd, houdende bericht
der goedkeuring van de overeenkomst
te Parijs.
Maar het is wel verstaan dat deze in
stemming enkel haar uitwerksel krijgt,
indien het gouvernement van Angora
de overige voorwaarden der geallieerde
nota van 23 September aanvaardt, in
zonderheid wat betreft de onzijdige zo-
nee aan beide zijden van de zeestraten.
GEEN OORLOG !l
ENGELAND IS NIET VOORBEREID
In de tc Sunday Pictorial schrijft
lord Rothermcre, broeder van wijlen
lord Northcliffe, dat groot Britlannie
niet klaar is voor den oorlog en hij oor
deelt dat dc Dardanellen de moeite niet
loonen, om er voor te vechten.
Hij drukt den wensch uit, M. Lloyd
George rust te zien nemen, al was het
maar een tijdlang.
Verder doet hij oen beroep op de
nauwe samenwerking der Britsche en
Fransche nation en keurt de Grieksch-
gezinde politiek af, evenwel als avontu
ren in den aard van deze van Mesopota-
yniq en Palestina.
Zondagnamiddag heeft Prins Leo*
pold, vergezeld van de kapiteins Clée
en Goffiuet, zich naar Deynze begeven,
om er de onthulling bij te wonen van
het gedenkteeken aan de gesneuvelde^
van den oorlog. i
De ontvangst was zeer gulhartig.
Om 3 uur had de onthulling plaats
van het gedenkteeken, het werk van den
beeldhouwer Van Parijs.
Redevoeringen werden uitgesproken
door majoor Ronse, afgevaardigde van
den minister van Landsverdediging
M. Blom-me, voorzitter van het comi-t
teit-.
Na eeno kroon van rozen aan den
voet van het gedenkteeken te hebben
neergelegd, onderhield de Prins zich
enkele oogenblikken mét de aanwezige
invalieden.
DE PLECHTIGHEID IN DE PEREk
LACHAISE-BBCRAAFPLAATS
TE PARIJS
DE TERAARDEBESTELLING VANS
EEN ONBEKENDEN BELGISCHEN
SOLDAAT 4
Parijs, 8 Oct. Heden piorgen, heelt
in de Père-Lachaise begraafplaats de in-f
huldiging plaats gehad van het gedenk-1
teeken, opgericht ter eere van de Belgi
sche soldaten tijdens den oorlog in'
Frankrijk overleden.
Eene groote volksmenigte kroonde!
met de meeste ingetogenheid en eerbied
de plechtigheid bij.
Men weet dat het gedenkteeken opge-
richt werd, dank rij de inschrijvingen
in Belgie en Frankrijk gedaan.
De stad Parijs heeft welwillend deij
grond afgestaan waarop het schoont mo.
nument opgericht werd. t
Het gedenkteeken, door twee Belgi-
sche kunstenaars ontworpen, is zeer een
voudig, docli tevens zeer indrukwek
kend Een bronzen poort, waarbij een
Belgisch soldaat de wacht houdt daar-
nevens twee stevige kolonnon, con zwa
re sarkofaag dragend, waarop het Fran
sche opschrift Aan de Belgische solda
ten in Frankrijk gestorven.
Een stoet van verschillende duizen
den personen werd te 10 uur aan ue
Place Gambotta gevormd talrijke af
vaardigingen van Belgische steden wa
ren er in vertegenwoordigd. Te 9 uur
had men reeds een plechtige dienst ge
celebreerd in do Belgische kerk van Pa
rijs, in tegenwoordigheid van talrijke
Belgischq en Fransche persoonlijkihe-,
jden, j
pe stoof zette zich in gang, piel, aas
