Medeburgers! gedenkt heden Zondag in de kerk de Zendingen der EE. PP. Capucienen
Een belangrijke
kwestie
Zondag 22 October
Maandag 23 October
1922
RijkenBurgers en Werklieden elk geve eene almoes volgens zijn vermogen
Os Yorvlaarasehing dar Gssat—
sshs Huegeshsd
Atiserikaansche troepen
De huishuurwet
voer den Senaat
De fabrieken Krupp stilgelegd
Aan dsn onbekenden soldaat
Verbond der Katholieke Vrou
wen van Belgie
DE VOLKSSTEM
XXVIU* JAARGANG NDMMER 221
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tol. 114 TT> A. .AIQ Q CENT1EMEH WEKELIJKS 0.59 Uitgever: J. Van Nuffel-De GendT
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
H. Gordula
Zon op 6.23 onder 4,48
H. Sevtrinoi
Zon op 6,25 onder 4,46
Eerste Kwartier den 27
Dc lieer Dr Jules SchelfhoutIvatho-
lick gemeenteraadslid der stad Aalst
zond aan het weekblad der Daensisten
De "Werkman, volgend schrijven, als
antwoord op een artikel in dat blad ver
schenen op Zondag S October.
Dr Schelfhout zond dat antwoord per
aanbevolen brief op 11 October, met
verzoek het in te lasschen op dezelfde
plaats, in het nummer van Zondag 15
October. Hij kreeg van den uitg&v&r
van De Werkman voor antwoorddut
het te laat was.
Dr Schelfhout zond dan bij 'deur
waarders-exploot een ander schrijven, er
op aandringende, dat zijn antwoord zou
opgenomen worden in het nummer van
22 October, dus ook een Zondagnum
mer. De uitgever van De Werkman
vond het echter beter, het antwoord te
laten verschijnen in het nummer van
Donderdag 19 October en gaf als reden
op, dat de eerste kant van zijn blad reeds
gezeten gedrukt was, toen hij het ex
ploot van den deurwaarder ontving. Hij
wil dus. aan Dr. Schelfhout geen recht
laten wedervaren en tracht zich uit den
slag te trekkendoor te zeggen dat zijn
Donderdagnummer in het arrondisse
ment iYie&r lezers heeft dan het Zondag-
nummer en zijn goede trouw
tlus niet kan in twijfel getrokken wor
den
Doch er is meer.
Het antwoord van Dr Schelfhout is
op zulke wijze in De Werkman opge
nomen, dat niemand er wijs uit geraakt.
'I fs heel en ol DOOREEN GEWOR
PEN, opictielijk onverstaanbaar ge
maald. Verders is cr ook UITGELA-
O'EN. Of dit nu den wil is van den uit
gever, of de fout van den letterzetter,
doet niets ter zake. Hei fei) is er.
Wij geven hier het artikel zooals het
van De Werkman gestuurd werd en la
ten eenieder oordeelen over, de, handel
wijze zulker politiekers.
Aalst, den 11 October 1922.
Hè ér uitgever van het weekblad
L« De Werkman
Gij vraagt een antwoord op uw arti
kel Eene hoogst belangrijke kwestie
Wij zenden het met bet -vriende
lijk verzoek, liet volgens ons recht op
antwoord, op dezelfde ^plaats in uw
Hummer van Zondag 15 October aan-
staande te laten*verschijnen.
De schfijver noemt de opgeworpen
kwestie, onchristelijk. Daarop antwoor
den wij, dat bet zoo zeer onchristelijk
voorkomt van wege uw gazet, die zich
uitgeeft als de tolk der Kristene Volks
partij, mét de geestelijke overheid te
beschimpen en de kristene instellingen,
zooals eene vrije Katholieke school te
beetrijdcii. De hoofdopsteller zou beter
deti laad herinneren van den stichter
zijner gazet, wijlen Heer P. Daens, die
op zijn sterfbed aan zijn volgelingen
beeft gezégd Wacht van aan de
Katholieke scholen te rakèh l
Welnu gij wilt aaii de Katholieke
school een iveclit ontkennen, dat haar
toekomt, namelijk, dat het tot een eigen
karakter der vrije katholieke school be
hoort, dat zij vrij blijve het bestuur
ïriag eli kan zijn récht niet afstaan Van
och eigen reglement tè hebben. En dit
réglelncnt schikt, wat personeel, verlof
dagen enz. aangaat.
Gij schijnt verwonderd, dat een on
derwijzer heeft moeten teekenen een
'jaar in dienst te blijven. Hoe kan het
anders, als wanneer die onderwijzer en
cijne toekomende elders, zich eene
folaats wilden aanschaffen en de Katho
lieke school verlaten Wat bleef er dan
aan het schoolbestuur over, dan ten
spoedigste te» voorzien in de vervanging.
Korte tijd nadien was de onderwij
zet van gedacht veranderd en wilde zij
me plaats behouden. In dit geval was befc
dan de plicht niet, van het schoolbe
stuur van zich te-verzekeren voor gansch
hètr jaar, daar zijn opvolger moest op
gezegd worden en er in den loop van
het jaar, geen enkele meer zou te Vin
den zijn G-e ziet dan hoe Weinig on-
frnonschelijk c->n onkriBtelij'k het is, maar
integendeel, hoe wijs on voorzichtig en
tevens, hoe het uitentte goedheid was
van 't Schoolbestuur jegens dien on
derwijzer.
Nu stelt '<t De Werkman ons eene
reeks vragen, die wij ter klaarheid van
het debat hier laten volgen
EERSTE VRAAG lp het éedijk,
redelijk, zedelijk en christelijk een on
derwijzeres te beletten van te trouwen
TWEEDE VRAAG - Op welke god
delijke leerstelsels bazeeren zich de gees
telijken en hun mannen in den gemeen
teraad om zich te verzetten tegen een
eerlijke verkeering en een schoon hu
welijk
DERDE VRAAG De vrouw behoort
aan haar huisgezin, niet aan de school
toe Is dat niet zoo voor de onderwij
zeressen van de officieel e schoten, voor
de leeraressen der muziek- en beroeps-
scholen, voor de regentessen der middel
bare scholen X Is 't niet zoo voor de fa-
briekvrouwen, de bureelbedienden, de
telefoonbedienden, de naaisters, modis-
ten, waschvrouwen, enz. X
VIERDE VRAAG B Waarom is de
wereldlijke staat beter, breeder, liefde
rijker dan de vertegenwoordigers van
een godsdienst op liefde gesteund,
VIJFDE VRAAG Kunt ge voor
beelden aanhalen dat de gehuwde on
derwijzeres, zelfs zij die moeder is, min
der moedig, minder werkzaam, minder
toewijding hééft dan de ongehuwde
iZESDE VRAAG Wie zoudt ge ver
kiezen voor opvoedster uwer kinderen,
een knorrige ouwe juffer die ontgoo
cheld door het leven gaat, snuift, kwe
zelt en praat, of 't liefderijke, zorgzame
moederke dat aan haar kindeke denkt
terwijl ze de kindertjes van andere moe
ders onderwijst en opvoedt
ZEVENDE VRAAG 'r Statistieken
liggen voor mij, me bewijzend dat het
mcft?derschap der vrouw haar gezond
heid bevoordeeligt l Zijn er andere sta
tistieken Welke
ACHTSTE VRAAG te 'i niet zede
loos en onchristelijk te beweren dat de
gezegende toestand der vrouw een be
schamende toestand is, die haar onge
schikt maakt om voor kinderen te ver
schijnen Veroordeelt men daar niet
het schoonste en grootste werk der na
tuur X.
NEGENDE VRAAG Is het komen
van den ooievaar op éen gelukkig dak
geen gebeurtenis, die met twee of drie
maand verlof mag beloond worden, zelfs
als dat drie- yier- en zesmaal gebeurt
TIENDE VRAAG Ware niet
wenschelijk dat groote meisjes van 12
en meer toevertrouwd werden aan moe-
dets-onderwijzeressen, /die jstukjes en
vonkjes van haar moederhart© ten bes
te geven, die een heer Van Britsom met.
al zijn gedoe ©n al zijn bedilzucht niet
betalen kas
Laat ons nu cons de opgegeven ar
gumenten onderzoeken^
EERSTE VRAAG K De vrouw
moet in haar huis zijn en niet in de
school Daarop antwoordt de hoofdop
steller te het eerlijk en christelijk eene
onderwijzeres te beletten van te trou
wen Wat komt die vraag hier te doen
En wie zegt dat eOne onderwijzeres niet
trouwen mag Als de Staat b. v. alleen
jonge mannen wil voor den vlieger-
dienst-, belet hij daardoor aan dé jon«e
mannen van te trouwen En zco de
wet de gehuwde vrouw uit de fabriek
weert, beletten de fabrikanten ze yan
te trouwen
TWEEDE VRAAG Om haar plaats
te kunnen behouden zou ze aan kin
doen.
Daarop antwoordt de Werkman in
zijne tweede vraag met iets dat nogmaals
nevens de 'kwestie is, ©n nu begint hij
een reeks vragen te keilen die absoluut
géén antwoord zijn op de insgelijks in
vragen gestelde bewijsvoeringen die wij
hebben aangebracht.
In elk geval 'kunnen wij op de twee
de Vraag van den schrijver antwoorden,
dat niemand van Katholieke zijd©, zich
verzet tegen ©éne deftige verkeering én
tegen een schoon huwelijk. Waar de
gazetschrijver van den Werkman dat
edroomd heeft, kan niemand te weet
komen.
In de DERDE VRAAG, komt de
christen democraat nogmaals terug op
het feit dat de vrouw thuis hoort. Hij
bevestigt hier een groote waarheid en
het ware te wenschen dat alle huismoe
ders en vrouwen, die met de kroon van
het moederschap zijn gesierd, uit ver
hinderend© bedieningen konden ge
weerd worden, ten einde ze ten volle
zich aan de taak der kinderopvoeding
to© te wijden.
De VIERDE VRAAG van den Werk
manschrijver is een onverstaanbaar ge
krabbel. Iiij zegt immers: Waarom is
de wereldlijke staat beter dan de verte
genwoordigers van den Godsdienst
Wie begrijpt Wil hij zeggen dat ieder
een geen kloosterzuster moét worden en
dat men in de wereld deftig en hoog
christelijk leven kan X 't akkoord.
De VIJFDE VRAAG is onzin. Wij
miskennen geenszins dat een© gehuw
de ondenvij/.ores die moeder is, moedig
en voorbeeldig zijn 'kan. Wij willen haar
alleen onttrekken aan voor hare taak
verhinderende toestanden en haar niet
noodeloos afbeulen. Want moeder zijn
en onderwijzeres vergt dat geen on-
menschelijk overwerk, welke de verde
digers der achturen wet moet bescha
men .1
Aan de 'ZESDE VRAAG zijn wij
het met den sclirij\ter roerend eens. Wij
ook wij houden van geen knorrende,
kwezelachtige, snuivende enz... onder
wijzeressen en loven en prijzen en
hebben den meesten eerbied voor onze
brave christen© moederkes.
Aan de ZEVENDE VRAAG geko
men, heeft de schrijver aan wetenschap
willen doen, maar zijne wetenschap
riekt naar school visserij. En dc onder
vinding leert, niet alleen dat ©ene moe
der aan velerlei ongemakken is blootge
steld en dat de schoollucht haar alles be
halve yoordeelig is.
De ACHTSTE VRAAG getuigt van
boosaaardig opzet. Wie heeft ooit het
moederschap willen beschimpen En
dat schoóne werk van God misprijzen.
Dat zijn vuige aantijgingen. Wij steu
nen juist onze argumentatie op de waar
de en de eischén van het moederschap
om'te beweren, dat eme onderwijzeres
met vier, vijf kleine kinderen, onmóge
lijk goed hare taak als onderwijzeres
volledig kan vervullen. En het is juist
het gezegend en talrijk kinderkroost dat
wij willen beschermen in naam der
menschelijkheid en in naam der kristen
liefde. En zoo het onderwijswerk voor
het moederwerk wordt gesteld, wie zegt
mij, dat de moederlaak goed vervuld
zal worden en er geen gevaar bestaat
voor kinderbeperking. De ondervinding-
is op dat gebied hoogst welsprekend.
Wij hebben cijfers t©i: beschikking van
den A" Werkman
Wat 'de NEGENDE en TIENDE
VRAAG betreft, die kunnen wij best on
beantwoord laten, daar ze in de vorige
opwerpingen meer dan genoeg werden
weerlegd. Het vraagstuk van verlof is
eene afwijking dei* principiefele kwestie;
of eene ongehuwde onderwijzeres beter
hare taak vervullen kan dan eene ge
huwde Wat de moederlijke toewijding
onzer ongehuwde Katholieke onderwij
zeressen aangaat, daar hoeft gij U niet
ongerust over te maken.
De text van Pater Callewaert komt
juist bevestigen wat wij willen. Er zijn
vrouwen genoeg immers, die geen huis-
fezin stichten kunnen, die er geen kek
en en die tijd overhebben dien zij goed
buitenhuis besteden kunnen. Voor de
zulken biedt het onderwijs een uitste
kend arbeidsgebied. Daar kunnen zij
hunne ingeboren neiging tot het moe
derschap door liefderijke opvoeding in
zekere mate voldoen en zich geven aan
het welzijn der kinderen.
Overigens heeft elk gezag het rocht
zekere voorwaarden te stellen en ei-
schen, welke de vervulling van een
ambt vergen.
Dit alles tot opklaring der hoogst be
langrijke kwéstie door den schrijver van
den Werkman gesteld.
Aanvaard, Heer Uitgever, de verzeke
ring mijner hoogachting.
Pr SCHELFHOUT.
Na de levendige woordenwisseling
waarvan de opening dor bespreking over
de Vlaamsche Hoogeschool Woensdag
aanleiding gaf, had men zich Donder
dag aan een hevige bespreking moeten
verwachten. Welnu deze (zitting waar
MM. Bouchery en Van Cauwelaert ten
voordeele, en M. Braun ten nadeele der
vervlaamsching het woord gevoerd heb
ben, was, in vergelijking met de vorige
zitting, buitengewoon kalm. Zelfs de re
de van M. Braun die men als een voort
handleiding voor de vijanden der ver
vlaamsching mag aanzien, veroorzaakte
den ophef niet dien men had kunnen
verwachten. Dc drie redenaars hebben
in een betrekkelijk kalm© atmosfeer ge
sproken. Zal die kalmte blijven voort
duren
Als men de lijst nagaat van de Ka
merleden die ingeschreven zijn om het
wobrd te nemen in dit debat, is het moei
lijk aan te nemen. En de lijst is, naar
het schijnt nog niet volledig.
Tot nu toe zijn ingeschreven MM.
Van Isacker, Mampaey, Segers, de Lie-
dekerke, Marck, Oousot, Boedt, Rim-
baut, Doms, Amelot, Heyman, De
Clercq, Rubbens, Janson, Fischer, Van
der Velde, Mechelynck, Van Remoortel,
Hubin, Bologne, Vergels, Huyshauwer,
Buiset, Tcroïet, Berloz, de Kerkhove,
Soudan, Bovesse, Brancquart, Hymans
en Huysmans.
Daarmee is er nog brood op de plan
ken voor enkele weken, indien er, zooals
wel te verwachten is, geen afvalligen
zijn En het eindresultaat Volgens ©ene
optelling door zeker© leden van de Ka
mer gedaan, zouden 92 leden zich ten
voordeele der vervlaamsching uitspre
ken. Dit cijfer is veelbelovend en in de
vijandige middens zou men de zaak als
.geklonken beschouwen. Diezelfde mid
dens zouden, naar hét schijnt, met een
zeker ongeduld wachten naar den terug
keer van M. Carton de Wiart, die als te
genstander der vervlaamsching door
gaat. Niettemin, in de Vlaamschgezin-
de middens is men zeer optimisch ge
zind, en niet zonder roden.
te van den huurder kunnen leggen de
helft van alle grondbelasting alsook den
intrest a 10 0/0 van het bedrag der on
derhoudswerken, zonder dat die verhoo
ging 15 0/0 van de Jiuurwaarde op 1
Augustus mag te boven gaan.
De Americ News het blad van
de Amerikaansche bezettingstroepen
aan den Rijn, schrijft naar aanleiding
van het bericht, dat die troepen zouden
worden teruggeroepen
Het feit, dat er geen bepaalde datum
is aangegeven, laat de koop butaan,
dat de troepen aan den Rijn zullen blij
ven. Overigens is er oök geen officiecde
bevestiging van het bericht ontvangen.
Alles gaat voorloopig zijn gang zooals
vroeger.
DE COMMISSIE NEEMT HET ONT-
WERP VAUTHIER AAN.
GROOTE AFWIJKING VAN HET
DOOR DE KAMER GESTEMDE
ONTWERP
Brussel, 20 Oct. De commissie van
justicie van den Senaat zette de bespre
king der amendënten voort.
Zij sloot zich aan bij het tegenont-
verslaggever, M. Vauthier, dat als
grondslag voor de bespreking diende.
Dit ontwerp beperkt den duurtijd der
wet tot 1 October 1924.
Te beginnen van dezen datum kan
eene verlenging van drie maanden en
gaand© uiterlijk tot 1 October 1925, ver
leend warden aan den huurder of, bij
overlijden, aan dezes echtgenoot.
Hetzelfde voor zijne ouders of zijne
kinderen als zij minstens 6 maanden bij
hem inwonen.
Van af het in voege komen der wet
en gedurende den duurtijd barer toepas
sing kan de huurprijs van 1 Augustus
1914 verhoogd worden
Met 75 0/0 voor de huurceelen be
neden de 1200 fr. en dat gedurende het
jaar, volgend op het in voege stellen der
wet.
Met 100 0/0 voor gezegd© huurceelen
na afloop -van het eerste jaar van toe
passing, alsook voor al de andere Iiuut-
ceelen van af de toepassing der wet.
Buitendien zou d,e verhuurder ten las-
De militaire schikkingen zullen bin
nenkort door het departement van
landsverdediging geregeld worden.
De fabrieken van Krupp te Essen
hebben het werk stopgezet, doordat de
werklieden der gieterij den arbeid go*
staakt hadden.
Thans wordt gemeld, dat ook de ar-
beiders der Kr upp-Gruson fabriek te
Maagdenburg het werk hebben neergc
legd, en in hun werktijd een vergade
ring wilden beleggen.
Het bestuur heeft daarop het bedrijf
voorloopig stopgezet ©n de arbeideif
ontslagen.
Binnenkort zal M. Berryer het wets
voorstel neerleggen waarbij besloten
wordt een onbekende soldaat te Ingra
ven onder de Kongreskolom. Men heeft
reeds van dit ontwerp gesproken Hier
volgen nog enkele bijzonderheden
Men heeft dus voorloopig afgezien
van hot ontwerp om eert zerk te plaat
sen op de Poelaertplaats of in het Mid
den-Allee van het Park, tusechen het
Koningspaleis ©n het Paleis der Natie.
De iKongreskolon ]werd opgericht tor
nagedachtenis van dezen die de onaf
hankelijkheid van Belgie uitliepen
men is van meening dat degene die liet
syhïbool is der (heldhaftigheid verde
digde, onder dezelfde zuil moest rusten
Met de noodige werken is men reeds
begonnen; op Éét eindo dezer maand
zal alles gereed zijn. De zerk meet 3 m.
22 op 3 m. 33, en bevindt zich tusschen
de twee leeuwen op eene hoogte van 17,
centimeters boven den grond. Een bron
zen plaat van 2 m. op I in. 10 en 13 mm.
dik zal in e«n arduinen zerketeen inge-
lascht worden. Op de bronzen plaat, te
midden /van lauwerkransen (staat heb
volgende opschrift in 't Vlaamech en
in 't Fransch
Hier rust een onbekend Soldaat,
gestorven voor het Vaderland
1914—1918
De kist zal geplaatst worden met liet
hoofd naar den ingang gericht.
Rond de kolom zullen niéuwe wegen
aangelegd worden om den ingang tot de
grafzerk te vergemakkelijken
De schikkingen voor de plechtigheid
van 11 November a. s. zullen genomen
worden door ©ene bijzondere kommis
sie benoemd dóór den minister van bin-
nenlandsche zaken,, met aan -liet hoofd
M. Max, burgemeester.
Donderdag hield de diocesane af dee
ling van dit Verbond haren tweeden
provincialen studiedag te Gent, onder
het voorzitterschap van Z. E. H. kanum
nik Van den Gheyn.
De morgeüdzitting werd vereerd door
de tegenwoordigheid van Z. D. S. Mgr
Segers, bisschop van Gent-, die door
Mevr. de barones della Faille d'Huysse
verwelkomd werd.
De bespreking liep over de belangrij
ke kwestie der weezen afin kostscholen
toevertrouwd. Er is, in Vlaanderen geen
kosteloos gesticht voor weezen. Het
Werk der Wcozen heeft 39 kinderen
in verschillende gestichten geplaatst; do
onderhoudskosten beloopen 17.000 fr.,
en het Werk beschikt maar over 5006
fr. Er werd een dringende oproep ge
daan aan de tegenwoordige damen, op
dat zij geldinzamdaarSters in hunne
omgeving zouden zoeken.
Er werd ook verslag gegeven over de
werkzaamheden der afdeeling van Oost-
Vlaanderén, die, alhoewel maar onlangs
gesticht, reeds. 11,000 leden telt.
Vooraleer d© zitting te verlaten
wenschto Mgr. Segers de leden van liet
Verbond hartelijk geluk voor het goed
-dat zij gesticht hebben. Het Ik-oog
de doel is edel, zegde Z; D. H. de bis*
schop; het kan samengevat worden in
deze woorden f: D© triomf van de
goede zaak ©n van de Katholieke Kerk H,
(Toej.) Mgr Segere gaf aan de verga*
dering zijn bisschoppelijken zegen.
In de nami ddagzittin g werd er voor*
namelijk gehandeld over het inrichten