27
De terugkeer derTurken eo (is
Oostersclie Christenbevolking
Vrijdag
Oct 1932
üsizs missionarissen
Se kwestie der veryiaam
sching der HoegsssM van
Geni
v-
!n hit Vafikaan
Sfpoerwegesigekik bij Messen
In bezel Duiisshland
Ce ïsMwachtsfs
Üfüisferle van Sjt, F. T. en 1.
Auto-Ongeval te Etterbeek
De afi@b9iw@lljk@ ntfsdaad
ie Ds'psss!
iisHsfenaefe krisfs
in EggsSasti
DE VOLKSSTEM
XXVIII' JAARGANG NUMMER 225
Kortstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 A.XD 8 CENTIEMEN WEKELIJKS O.SO Uitgever: J. Van Nuffel-De Genot
Publiciteit buiten het An*. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxïaan, 13, te Brussel. - Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Loudres E. C. 4.
H. Armaodu»
Zon op 6,31 onder 4,39
Eerste Kwartier den 27
Zoo is dan van nu af reeds over liet
lot van Oost-Tliracië beslist en men
kan niets anders dan deemoedig be
rusten in bet herschappen van een
nieuw Europeesch Turkije, dat men
voor den vrede in het verre uithoekje
van ons werelddeel voor immer meen
de en wenschte uitgesloten.
De bijeenkomsten van Moedania
kunnen geslaagd lieeten in zooverre
er een einde is gesteld aan het woe
dend vooruitrukken der Kemalisti-
sche legers, maar voor bet regelen
van orde en vrede blijft nog alles te
doen, zoodat het nabije Oosten een
ingewikkeld en netelig vraagstuk
blijft.
Van Griekenland is het een afge-
teekeudo nederlaag, die het te wijten
heeft aan de onvoorzichtige en zeer
onbehendige politiek van zijn konin.
en regeering. Voor de Turken was
dit vooruitschuiven der bezettingstroe
pen in Klein Azië een oorzaak van op
flakkering hunner nationalistische
draomen, een gelegenheid waarvan
Moustapha Kemal gebruik maakte om
het spel te beginnen dat eindigen
moest in Europa.
De Turk, stout gaande op zijn
overwinningen en aangemoedigd door
de oneenigheid onder de verbonde
nen, scheen van den beginne af BSoei-
lijlc te behandelen bij hunkert'naar
een Europeesch grondgebied, en men
heeft niet kunnen wederstaan aan zijn
onverzettelijken eisck op Oost-Thra
cië. Enkel een korte spanne tijds is
als overgangsmaatregel gegund voor
de ontruiming der Grieksche leger
korpsen en bestuursdiensten.
Zoo komt dan, na het verloop der
maand, Oost-Thracië onder de her
stelde Turksche heerschappij, en dit
feit heeft de grootste beteekenis Voor
de inlandsclie bevolking.
Ons blad heeft reeds melding ge
maakt van de panniekstemming ont
staan naar aanleiding der ontruiming
der Grieksche bezetting ook de be
volking is zeer verontrust en gaat in
dichte drommen op de vlucht, zonder
dat haar de noodige vervoermiddelen
kunnen verzekerd worden.
Ongegrond is voorzeker die vrees
voor den terugkeerenden Turk niet,
nadat hij andermaal in klein Azië
tegenover de steeds vervolgde Arme
niërs, en jongstleden nog tegen Tie
cliristolijke bevolking van Smyrna de
bloedigste bewijzen gaf van zijn eeu
wenoude onmenscbeïijkbeid.
Wel heeft de H. Stoel van Boma
aanstonds alle pogingen aangewend
om de christenen te beschermen welke
opnieuw onder Tupksch beheer ko
men, en op wie dit laatste de schuld
legt van zijn Vroegen val. Wel zijn
reebtstreeksebe onderhandelinget/lus-
scben Kemal en den pauselijken ver
tegenwoordiger te Constantinopel
aangeknoopt ten einde nieuwe vervol
gingen der christenen te voorkomen.
Maar ondanks de eerste beloften van
algeheele amnestie voor de Tfrraci-
sche bevolking, blijft het een vraag-
teeken of de invloed daarvan voldoen
de zal zijn om tot een rechtvaardigen
vrede te geraken.
De christelijke bevolking, althans
berust niet in die duistere vooruit
zichten, en vreest de ontberingen niet
van een verre vlucht voor den weer-
keerendeu Terk.
te spreken, en bet baarde dan ook
geen opzien, eerder verwekte bet een
verheugende instemming toen onlangs
President Harding beloofde al het
mogelijke te doen voor de bescher
ming der Oostersclie volkeren.
Ten bate der schier verdelgde Ar
menische natie weerklonk zoo dik
wijls diezelfde stem van medelijden.
Hoe spijtig dat dit al bij woorden blij
ven moet, omdat twee Europeescbe
grootmachten aanvaard hebben het
Oosten onder bun hoede te nemen.
En wat gezegd van de verantwoor
delijkheid van Frankrijk en Enge
land Dit laatste beleeft er thans een
scherpe regeeringscrisis op waarbij
do Oostersclie politie k wel niet van
kleinen tel is maar ook Frankrijk,
door zijn onverholen goedig neerzien
op de Kemalistiscno beweging, had
heel wat beter zijn rol van beschermer
der Christenbevolking in bet Oosten
kunnen vervuilen.
In het Oosten zooals elders wil
Frankrijk den vrede, zegt een Parij-
ner blad, en om dien te verkrijgei
moet men onderhandelen met de Tur
ken. En dan gaat liet weer aanstonds
over de voorwaarden voor den ko
menden vrede welke deze onderhan
delingen moeten opstellen, economi
sche en financieele voorwaarden na
tuurlijk, want voor de Europeescbe
groolslaien geldt alles kapitaalverde
diging. Het gaat er om de Zeeëngten
0111 den sleutel van bet Oosten.
Wij zoeken dit belangstell.ingspunt
niet te loochenen, maar moet nu alles
enkel op de stoffelijke balans gewogen
worden Kan men ook niet eens de
eischen der beschaving meetellen
Zijn er ten opzichte van den terug
keerenden Turk geen zedelijke voor
waarden te stellen in het zoo drin
gende vredesverdrag
Onze eeuw moet waarlijk niet hoog
opioopen met haar beschavingspeil.
Dat de Oostersclie kwestie enkel om
materieele bezorgdheden de wereld
kon overhoop zetten, en men daarom
hoogere belangen naar het achterplan
schuiven durft, is niet van aard om
ons een hoogen dunk te geven van
bet beschavingsbegiasel.
Groote staatshoofden durven ver
klaren dat zij over de bescherming
tier minderheden zoowel als om de
aanduiding der grenzen ta spreken
zijn, nut over hun aanspraken der
zoeëngten,
Wij hebben niets te zeggen op dit
atste, maar kunuen moeilijk vrede
bobben móest bet vorige beduiden dat
men het lot der minderheden in een
hervormd land aan de willekeur van
een zoo slecht befaamdeu Turk zou
durven.
Neen, wil onze moderne bescha
ving geen eeuwige^ schande opioopen,
dan. moet zij afdoende ingrijpen lol
bescherming; .dér christenbevolking
ouder bet Turkscb bewind.
Waar de nieuwe toestand in het
Dosten een inbreuk maakt op het al
gemeen vredesverdrag van 1918,
wordt ook deze herregeling een wa-
reldkwestie. Men kan niet dulden dat
deze overdracht van Oost-Thracië aan
de Turken de veroordeoling zou wor
den van een geheel e christenbevolking
om uitgeroeid te worden of op vlucht
te gaan.
De beschaving heeft hier een woord
BIJ DE PATERS CAPUCIENEN
Maandag morgen had bij de Patera
op de Ossenmarkt te Antwerpen, de
plechtigheid plaats van het afscheid van
mLsöionarLüen.
Te 9 uur celebreerde de Z. E. P. Pro
vinciaal de H. Mis waarna de befaamde
kanselredenaar, Pater Valerius Claes,
eene roerende aanspraak tot de vertrek-
konden richtte. Nadien greep de indruk
wekkende plechtigheid van het afscheid
pkat-s, waaraan 8 missionarissen, en 4
dcioosierzuster» deelnamen.
Gistermiddag vertrokken reeds zes
zendelingen langs Zwitserland en Italic
naar Britsch Indie, waai' ze hun post te
Lahore sullen vervoegen. Plet. rijn de
Eenvaarde Paters Innocent uit Brug
ge; EmiTi, uit Ichtegem: Roger, uit
Iseghem, Florian, uit MeenenOscar iiit
Parael en Gaspar uit Meerbëke.
Op 12 November as. vertrekken de
Eerwaard® Patera Benjamin, uit Brug
ge, en Gaudens, uit Kor U-ijk, alemede 4
•Eerwaarde Zusters vau het klooster te
Heienthais, naar Belgisch 'Kopgo., dis-
kikt L'btwigi.
M. Louis Verliaeghe, voornaam ka
tholiek aclvokaat, gewezen stalhouder
der Balie van (lent, heeft rijn'gedacht
•gezegd over" deze kwestie in een blad
van Brussel. -
Hi j is tegen do vervlaamsching, maar
niet tegen -een VJaamsche Hoogesehool
hij zou dus voor de Vlamingen cone
Hooge-ohool stichten waarvan ko*t
150 miljoen en de Gentsehe Hooge
sehool behouden uir eerbied voor de
■vrijheid van den huisvader.
We zijn ook voor die vrijheid en
daarop^ volkomen 't akkoord met don
héér Verliaeghe. We* vragen dat men
die vrijheid nu eons, gulhartig zou toe
kennen aan den Vlaamschen huis-
Vader, die er tot hiertoe van verstoken
'is gebleven.
Begin mot aan de Vlamingen, meer
derheid in 't land, het recht te GEVEN
iin feite wat- ge toekent in woorden of op
papier, dan zal uwe bewijsvoering der
vrijheid van den huisvader ernstig kun-
in-en worden opgenomen.
Wat de bewering betreft dat de Vla
mingen het Fransch uit Vlaanderen
willen bannen, de heer Verliaeghe weet
wel dat zulks niet waar ia. Hij kent te
wel de Vfaamsche strijders om zulks ern-
stig te houden staan.
De Vlamingen zijn niet zoo kortzich
tig om niet. te zien dat de kennis van liet
Franse]in Vlaanderen noodig is voor
elk ontwikkeld man de Vlamingen
1 eer e» gaarne vreemde talen en als; de
heer Verliaeghe eens wil rondkijken in
zijne omgeving het zal hem bij. den
bersten oogslag opvallen dat do groote
meerderheid dergenen die verscheidene
talen kennen, VIaamschgezinden zijn.
De Da vidsfon de-af deeling van Gent.
vergaderd op 7 October, bij monde van
haar Bestuur en met eenparigheid van
stemmen
Vraagt, op de meest uitdrukkelijke
wijze en met de meeste beslistheid, dat.
de Kamer van Volksvertegenwoordigers
'en de Senaat, onverwijld, in den zittijd
die nu geopend wordt, het wetsontwerp
Van "'auwelaert voor tfe vervlaamsching
der Hoogesehool van Gent zouden stem
men.
Bezweert alle volksvertegenwoordigers
on* senators die vrede willen en recht, in
hei Vaderland, genoemd voorstel Ver»
Oauwelaerfc, dat de weuscli is van heel
het Vlaamsche land, te aanvaarden
DE ROMEINSTUK ROTA
Z. H. de Paus heeft de plechtige ope
ning van het. juristisch jaar van het
hoogste kerkelijke gerechtshof, de Ro-
mcinsche Rota. bijgewoond.
De deken van de Rota, Mgr. Prior,
hield bij die gelegenheid een toespraak,
waarin hij de werkwijze van de Rota
uiteenzette en met klem de valsche be
schuldiging weerlegde, als zouden
slechts de gefortuneerden bij dit hof de
ongcl.digheidfwerklaring van hun hu
welijk kunnen verkrijgen.
Het gerechtshof der Rota trekt zich
op geheel bijzondere wijze het lot der
onbemiddelden aan, wien kostelooze ver
dediging wordt toegewezen.
De IIVader verklaarde de werkwij
ze van het hof volkomen goed te keuren.
Het Collego der Rota bestaat op het
oogenblik uit zeven Italianen, een En
gel.sch man, een Franschman en een
Pool.
EEN TREINÖVERSTE GEDOOD
De goedertrein G323 reed gistermor
gen tussehen Assessi en Courrière in de
richting van Namen, toen de koppelket
ting tusschen twéé wagens doorbrak. De
trein werd getrokken door twee lokomo-
tieven, de eene vooraan, de andere ach-
terana. De twee trcindeelen reden dus
afzonderlijk voort tot het achterdeel
plots met geweld tegen het voordeel bot
ste, zoodal; een twaalftal wagens over het
spoor geslingerd en aan splinters gesla
gen werden.
De U'.oinoverste Leon Jadot. wonende
te On, werd bewusteloos en met geklo
ven schedel naar het krijgshospitaal te
Namen overgebracht, waar hij weldra
overleed.
De schade is aanzienlijk.
Het spoorwegverkeer Namen-Aarlen,
werd \s namiddags hersteld. Dc inter
nationale sneltreinen reden in juichen
langs he$ Ourthesg^j: om.
EEN NIEUWE AANVAL'
BELGISCHE SOLDATEN MET
STOKKEN GESLAGEN
Krefeld, 25 Oct. Zondagavond, om
10 u, keerde korporaal Paratte en de
soldaat Crotteirx, van de derde kompa-
gnie van het 4e regiment genie, in gar
nizoen te Homberg naar hun kazerne te
rug, toen zij- plotseling aangevallen wer
den door verscheidene burgers, die hen
met stokken sloegen en in deerniswok-
kenden toestand "achterlieten.
Crotteux wc-rd naaf het militair zie
kenhuis van Krefeld vervoerd. Korpo
raal Paratte zal eenige dagen geen dienst-
kunnen doen.
De militaire veiligheidsdienst heeft
de zaak in handen en hot ministerie
van landsverdediging is op de hoogte
gebracht.
Veldwachters uit alle Belgische pro
vincies hielden een vergadering te Brus
sel waar het woord gevoerd werd door
den voorzitter van den bond, Som pels,
door volksvertegenwoordigers De Bniy-
ne, Monteert, Maenhout, Vergels en
Di-erkens.
De veldwachters vragen, dat de wet tot
verbetering van hun toostend, ten spoe
digste aangenomen zou worden. Die wet
kwam reeds voor de Kamer, doch is nu
maar een kommissie verdoold.
Dé Kamerleden beloofden 'de aan
spraken te steunen.
De veldwachters hielden dan een be
tooging door dc stad. Ze marcheerden
provinciegewijs en maakten een sympa-
lioken indruk.
RBISK AARTJES TEGEN VERMIN
DERDEN PRIJS NAAR ENGELAND
Ter gelegenheid van Allerheiligen,
worden van 29 October tot en met 3
November a. s. reiskaartjes tegen ver
minderden prijs naar Dover en Londen
(via Ooek-nde) in verkoop gesteld.
Naar gelang de reizigers in 1ste klas
per trein en 1ste klas per schip, in 2de
kl. per trein en in 1ste kl. per schip, in
2de klasse per trein en per schip, ofwel
in 3de kl. per trein en 2de kl. per schip
reizen, ziin de prijzen dezer reiskaartjes
ale volgt vastgesteld
1) Naar Londen, over Oostendc-Do-
ver (heen en terug met maximum duur
van 15 dagen)
Vertrek uit Antwerpen-Centr. 226.50,
163,20, 150.20 en 97.60
Vertrek uit Brussel-Noord-Zuid en L.
W, 223,70, 161.60, 148.00 en 96,60
Vertrek uit. Gent-Zuid en St. Pieler
201.90, t49.40. 136,40, S9,40
Vertrek uit Oostende-Kaai 176.10,
135.00, 122.00 en 80.80 (De maximum
duur dezer laatst» reis K-draagt, slechts
8 dagen).
2) Naar Dover, over Oostende (maxi
mum duurtijd 8 dagen).
Vertrek uit Antwerpen Centr. 101.90.
9.70, 66.70 en 55.30;
Vertrek uit Brussel-Noord-Zmd en L.
99.10, 78.10, 65.10 en 54.30
Vertrek uit Gent-Zuid en St. Pieter
77.30, 65.90, 52.90 en 47.10
Vertrek uit Oost ende-Kaai 51.50 cn
1.50.
Deze reiskaartjes geveu geen recht, op
benig kasteloos vervoer van reisgoed.
GELDIGHEID VAN DE POSTZE
GELS MET OVERDRUK EUPEN
OF MALMEDY
De postzegels met ovordruk Eu-
pen of Malmedy mogen voortaan,
evenals de andere frankeerwaarden, in
jansch den binnenlandschen dienst ge
bezigd worden.
JONG MEISJE DOODELIJK
GEWOND
Om 6 uur 'a avonds had op de Ter-
vuursche laan, to Etterbeek, een auto
ongeluk plaats dat waarschijnlijk het
leven zal koeten aan de 21-jarige me
juffrouw Rita Desomer, wonende te
Turnhout. Deze wilde de straat over
steken, doch werd verrast door een auto
en omvergeworpen.
De automobielgelei der die de auto be
stuurde, moest het- voertuig met hulp op
heffen, om het meisje onder den wagen
uit te halen. Zij was over het ganscbe
lichaam gewond en, naar het zieken^
huis van Etterbeek vervoerd, oordeelden
de geneesheren haar toestand zorgwek
kend.
De plaatselijke politie heeft een on-
cbrzoek ingesteld en het parket* is met
hpt ongeluk, in gesteld.
NOG DE BEWIJZEN
TEGEN STüYCK
De rechterlijke brigade van het Brqs-
seLsch pai'ket houdt zich nog steeds ievo-
rig) bezig- met cle moord gepleegd op J.-
B. De Mey.
De experlcn aangesteld door onder
zoeksrechter Baudour. om de zakken
aangeslagen ten huize van Stuyck te on
derzoeken en te vergelijken met deze
waarin de versehilligo lichaamsdeel en
van J.-B. De Mey werden teruggevon
den, hebben nieuwe vaststellingen ge
daan welke on loochenbaar bewijzen, dat
allen van denzelfdë herkomst zijn.
Meest al deze zakken zijn gemerkt mot
eene letter W, gebrodeerd bij middel-van
grove roode sayette. Deze zakken komen
vau zekeren Willems, die tijdens de
Diiiteclie bezetting sucrema leverde
aan de Duiïsche troepen.
Zooals men ziet komen dagelijks al
meer en meer bewijzen tegen Stuyck
samen. Niettemin houdt deze bij hoog
en bij laag staan dat. hij voor niets in de
moord op J.-B. De Mey betrokken is.
Wat de 1500 fr. koopwaren betreft,
welke De Mey op 22 September van de
markt van Dinant terugbracht, daar is
nog geen spoor van gevonden, dool» de
policie zoekt ze nog immer op en wan
hoopt niet er ten slotte toch de hand te
zullen op leggen.
EEN MANIFEST DER LIBERAAL-
ONAFHANKELIJKE PARTIJ.
Londen, 25 Oct. De liberaal-onaf
hankelijke partij geeft een manifest, dat
én op de conlitionistische liberalen én
op de coalitiomsfcischc conservatieven
betrekking heeft.
In het manifest worc^t verklaart, dat
de liberalen voor den vrede zijn voor
de ontwapening door- tusschenkomst van
den Volkenbond voor een spoedige op-
losring.van het probleem van Hei-stel en
Schadevergoeding en van dat der schul
den onder Geallieerden voor een aan
zienlijke besnoeiing van de uitgaven
voor liet opgeven van een politiek van
militaire- avonturen. Voor te wordt in liet
manifest aangedrongen op toepassing
van het vrij handelssysteem, zonder de
minste beperking, en op een diepgaan
de hervorming van 't huidig regiem van
den grond eigendom.
DE LABOUR PARTIJ OPPERT BE
ZWAREN TEGEN DEN DATUM
DER KEIZINGEN
Londen, 25 Oef. Het naiionaal uit
voerend bestuurskomiteit uer Labour
Parij heeft op zijne vergadering van lie
den besloten, den Eersten Minister te
laten weten, dat, schoon de Labour Par
tij de kiezingen gaarne binnen den
kortet mogelijken tijd ziet plaats heb
ben, de keuze van een dag iu hei midden
van de week naar hare meening aan
de massa der werklieden niet dc noodi
faciliteiten verleent om ter stembus
tegaan. Uit dien hoofde geeft het ko-
miteit als zijn oordeel te kennen, dat
de dag van Zaterdag voor de kiezers in
het algemeen beter zou schikken.
DE HOUDING DER CONSERVA
TIEVE ORGANISATIE
Londen, 24 Oct. - Naar men meent
te weten, heeft de conservatieve organi
satie besloten, geen kandidaturen te
stellen tegen die van de coaiifcionistische.
liberalen, die zich in het algemeen be
reid verklaren, het gouvernement vaa
Bonar Law te steunen.
Londen, 25 Oct. Bonar Law heeft,
dezen namiddag den heer Cosgrave,
hoofd van het Iersch gouvernement,
ontvangen.
Llovd George zal morgen een samen
komst hebben met de afgevaardigden
en kandidaten van de nat.ionaal-libemle
groep. Men gelooft, dat hij kort daarna
zijne politieke meening zal blootleggen.
DE KIESCAMPAGNE HEEFT EEN
AANVANG GENOMEN
Londen, 24 Oct. De kiescampagne
hoeft een aanvang gonomwn.
AL een der m*esfc belangwekkende
verschijnselen van dezen dag kan wor
den beschouwd de verklaring van de^
•liberaal-onafhankelijke partij, vergav
derd onder voorzitterschap van den hj^er
Asquith, welke verklaring in de politie
ke kringen wordt opgeval als een 'toeken,
dat de twee fracties van die partij bij da
kiezingen afzonderlijk sullen optreden.
^Vijders verdient, hej, opmerking, dat
