28
Zaterdag
Oct 1922
Minister Thaauls oversten
toestand van 'Hand
Ie Ossite^he socialisten en de
vervlaamsching van Gent
Pi-ins André van Griekenland
aangehouden
Laudhoiiwhelangen
De onbekende soldaat
Onze missionarissen
id Pêmmm van «ten Yi@r
Voor IGQ.SGG frank juweelen
in de Maas
Paarden voer Japan
Dat komt er van
Erg autemoblelongelnk
te Lokeren
■W
DE VOLKSSTEM
XXVIII' JAARGANG NUMMER 226
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. - Tel. 114 - DAGBLA.D - 8 CENTIEMEN - WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Yam Nuffel-De Gespt
'Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Martaan, 13, te Brussel. Place de la 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Landres E. C. 4.
H. Simon
Zon op 6,33 onder 4,37
Volle Maan den 4
Aangaande den stand van on
sen wisselkoers gaf M. Theunis
Dinsdagnamiddag' in de Kamer de
volgende uiteenzetting
De koers van den buitenland-
schen wissel te Brussel, bekommert
ten zeerste onze bevolking sedert
eenige dagen. Het spreekt van
zelf dat de aarihoudende dalmg
yan de mark terugslaat op de
schommelingen van dezen koers.
Dé waarde van om bet even welke
nationale nmnt wordt thans bere
kend naar den dollar, de eenige
munt welke men altijd'tegen goud
kan uitwisselen. Het is dus de
koers van den dollar welken men
hoeft na te gaan om te weten hoe
verre wij staan. Welnu, de waar
de van den dollar ondergaat sedert
drie jaar schommelingen die sterk
op elkander lijken van het eene
jaar tot het andere, In de Lente
ziet men dat de waarde van den
dollar het laagst is.
Het is inderdaad een regel die
voor den oorlog bestond en die se-
dertdiesi verscherpte die wil dat de
dollar in Europa meer gezocht
wordt in de laatste maanden van
het jaar en meer aangeboden in het
voorjaar.
In Juni 1920 was de dollar 12
frank waard in December was de
gemiddelde koers fr. 15,96 na 16 fr.
5 bereikt te hebben in 1921 (in
Mei), was hij 11 fr, 92 waard, ep
in November 15 fr. 20 in 1922,
zelfde schommelingen in April is
de dollar slechts 11 fr. 74 waard, en
hu weer werd de koers 15 frank be
reikt, zoodat de koersen vau No
vember 1921 en December 1920 te
rugkomen.
De dollarkoers levert dus niets
nieuws of ongewoons op voor dit
tijdstip van het jaar.
Men zal opwerpen dat het pond
'daarentegen koersen bereikte dat
het te Brussel nooit had. Dat is zoo,
maar dat is niet verwonderlijk de
waarde van de Engelsche deviese is
sedert vijftien maanden zeer verbe
terd. De redenen ervan moet ik u
niet opgeven. Na 3 1/2 dollar
waard geweest te zijn, is het pond
thans 4 1/2 dollar waard, het won
bij in verhouding tot den vasten
standaard, den dollar het is dus
eene betrekkelijke stijging,
Ik duidde u aan dat de huidige
koersen van den frank, in goud uit
gedrukt, niet zoo laag zijn als in
den whiter 1920 en in den whiter
1921, maar die koersen wekken dit
jaar meer beroering.
En dan vroeg ik mij af of er re
den bestaat om te gelooven dat in
Belgie alles slechter gaat ofwel of
men integendeel, den ernst der om
standigheden erkennend, zekere
veeleer aanmoedigende verbeterin
gen vaststellen moet.
De Economische bedrijvigheid
M. Theunis hing nadien het vol
gende beeld op van onze economi
sche bedrijvigheid
Het zekerste teeken van de
'economische herleving is het bijna
geheel ophouden van de werkloos
heid. In Maart 1921 hadden wij
210,000 werkloozen; in Juni 1922,
48.000 in Juli 38.000 en in Sep
tember, volgens voorloopige inlich
tingen, zijn wij beneden de 30.000
geraakt, wat zeker niet meer is dan
voor den oorlog,
Voor b. v. twee groote Belgische
nijverheden, de ïneraalnij verheid
en de weefnijverheid, zijn de hui
dige voortbrengstcijfers, vergele-
ken bij die van 1913
Voor het gietijzer 74 t. lx. in Au
gustus 1922, tegen 19 t, li. in Au
gustus 1931
Voor het ruw staal, 73 t, h.', tegen
12 t. h. in 1921
Voor het afgewerkt staal, 82 t,
h. tegen 25 t. h. in Juli 1921.
In de weefnijvei'heid was liet cij
fer in Augustus 1922, 78 t. h. tegen
52 t, h. in Juni 1921 in de wol
spinnerijen, 130 t. h, in September
1922, tegen 57 t. h, in April 1921.
Die liei'opleving op nijverheids-
bied levert misschien geen onmid
dellijke uitslagen op, wat onze han
delsbalans betreft, maar deze zal er
ongetwijfeld den weerslag van on
dergaan.
Er wordt soms op gewezen hoe
ongunstig het met onze handelsba
lans gesteld is. Het is zeker en
ik heb dit dikwijls gezegd dat
vooral ons land te lijden heeft van
de ekonomische wanorde die uit den
ooi-log is voortgesproten en van het
verergeren der beschermmaatrege-
len bij onze oudste en beste klan
ten; docli 't ware een dwaling te
denken, dat voor den oorlog onze
handelsbalans gunstig was zij
was immer ongunstig.
Terloops wensch ik te zeggen,
dat een ongunstige handelsbalans
niet altijd voor een land een nadee-
ligen financieelen toestand ver
tolkt er moet inderdaad daarbij
rekening worden gehouden, niet
alleen met de handelsbalans, die
overigens onderhevig is aan groote
prijsschommelingen in tijden van
krisis, maar ook met de algemeene
balans, waarop nog veel andere in
komsten en uitgaven voorkomen
dat door den toklienst kan worden
vastgesteld.
Buiten de opbrengst van onze
buitenlandsche beleggingen, krijgt
Belgie, een land van internationa
len handel en van doorvoer zijnde,
alle .jaren van het buitenland wa
gens diensten die het in die bedrij
vigheid bewijst, aanzienlijke som
men.
Zie de beweging der Antwerp
sche haven, waarvan de beweging
voor de laatste negen maanden van
het jaar de cijfers van 1921 met
22 t. li. overtreft.
De gezamenlijke tonnemaat van
in- en uitvoer in September 1,1.
overtreft.
overschrijdt het maandelijksch ge
middeld cijfer van 1913,
De omloop van bankbiljetten
Iedereen spreekt thans van den
wisselkoers. Hoe kan het anders,
vermist de bladen vol staan van
rampen veroorzaakt door de Duit-
sche overvloed van papierengeld
Hebben wij hier een abnorma-
len overvloed van papierengeld te
vreezen
Ik heb hier zelf reeds uitgelegd,
Mijnheeren dat om over den over
vloed van papierengeld te oordee-
leu, het noodig is het totaal van den
omloop der biljetten na te gaan en
van de verbintenissen op zicht der
uitgifte-bank.
Het totaal der uitgiften en de
verbintenissen op zicht der Natio
nale Bank was in December 1919,
7,200 millioen
In December 1920, 7,273 mil
lioen
In Februari 1921, 7,500 mil
lioen
In December 1921, 6.942 mil
lioen
Thans, 7,325 millioen.
Dat totaal blijft nagenoeg het
zelfde en liet huidig bedrag is een
verbetering vergeleken bij de cij
fers van 1919 en 1920, indien men
rekening houdt met het feit dat
300,000 bewoners van liet Groot-
Hertogdom zich kwamen voegen
bij 7 1/2 millioen Belgen die ons
bankbiljetten gebruiken.
Moet ik herhalen ja sommige
waarheden moeten bij elke gele
genheid herhaald worden dat be
halve de lecning bij de Nationale
Bank gedaan om een gedeelte der
na den wapenstilstand in omloop
zijnde marken terug te betalen, de
Belgische regeering geen enkel bil
jet van 1.000 fr. aan onze inrichting
van uitgifte ontleende
De leening bij de Nationale
Bank aangegaan voor liet inwisse
len van de marken bedroeg 5.800
millioen, waarvan 300 millioen,
twee jaar geleden, werden terug
betaald,
De Begische regeering heeft dus
niet alleen voor de noodwendighe
den barer begrooting nooit hare
toevlucht genomen tot onze Natio
nale Bank, doch ik mag u verzeke
ren dat zij er toe besloten is de af
lossing, welke van eigen traag zal
gaan, doch de geleidelijke aflossing
van hare schuld tegenover de Na
tionale Bank in acht te nemen. Van
nu af hebben wij besloten het por-
tefeuile van renten en schatkist-
bons dat de dwangbeheerders der
Dnitsche goederen aan de regee
ring gaan overhandigen, te benut
tigen om het aanvangskapitaal te
vormen van een fonds tot delging
van onze schuld tegenover de Na
tionale Bank.
Men ziet hierdoor.dat wij verre
zijn van den toestand welke in de
leugenartikelen van sommige bla
den wordt aangeklaagd,
De Belastingen
De gewone begrooting zal slui
ten met een gering tekort ingevol
ge de verschillende- overdrachten
van de buitengewone op de gewone
begrooting.
Was de gewone begrooting op
gemaakt geworden op hetzelfde
kader en in denzelfden vorm als die
van 1921, dan zou ze sluiten met
een batig slot van 159 millioen,
O, de weg is lang en moeizaam,
vooraleer wij onze zaken in orde
zullen gebracht hebben. Maar wij
zijn toch op de rechte baan en wij
hebben ons aanzienlijke offers ge
troost, inzake belasting.
Ziet de statistieken die ik gere
geld in het Staatsblad laat ver
schijnen. Daar zijn die van de
douanen, accijnzen en registratie,
waarvan de ontvangsten in verband
zijn met den tijd.
Voor de negen eerste maanden
van 1922 bedroegen onze ramingen
voor die drie takken van bestuur
95 millioen.
De inningen hebben 980 millioen
bereikt waaruit wij eene vermeer
dering van ontvangsten met 250
millioen voor dit jaar mogen ver
wachten.
Als wij de inningen der nege,n
eerste maanden van 1922 met die
van de negen eerste maanden van
1921 vergelijken, dan vinden wij
voor 1921, 528 millioen, en voor
1922, 980 millioen, d. i. voor 9
maanden 452 millioen iukosten
meer.
Daaruit blijkt hoe voorzichtig
onze ontvangsten geraamd worden.
Is dat niet bemoedigend Weinig
landen kunnen, in de huidige om
standigheden, op zoo aanzienlijke
overschoten wijzen in de geraamde
ontvangsten wegens belastingen.
De rechtstreeksdie belastingen,
niettegenstaande de afschaffing
van zekere bijzondere oorlogsbelas
tingen, en het bedrag der ontvang
sten voor de jaren 1914-1918, zul
len dit jaar evenveel en meer op
brengen dan in 1921.
Ziedaar enkele gegevens om den
ekonomischen toestand van Belgie
te beoordeelen.
De Gentsche socialisten hadden het
"Woensdag avond over de vervlaam-
scliing van Gent. Drie volle uren werd
voor en tegen gesproken en een besluit-
jwerd nog niet genomen.
Dinsdag avond wordt de bespreking
voorgezet en zal de houding worden
vastgesteld.
Men voorziet eene stemming ten gun-
fete der vervlaamscliing van Gent.
Athene, 26 Oct. Tengevolge een
voorafgaandelijk onderzoek, werd prins
André te Cortou aangehouden.
Dit betrekking -met de ineenstorting
van liet Grieksche leger.
Prins André zal heden te Athene aan
komen.
Hij zal waarschijnlijk opgesloten
blijven in de gewezen verblijfplaats van
Prins Nikolaas.
-V
DE POTASCH IN DE
AARDAPPELTEELT
De aardappel ds een polaschgewas.
Dit knolgewas heeft een sterk losma
kend vermogen voor de potasch van den
grond, bestanddeel dat evenwel in meer
gronden ontbreekt dan men wel zoude
denken, niet alleen in zandachtige, maar
lieel dikwijls nog in lichte, en zelfs in
lichte leemgronden. 'Eene opzettelijke
potaschbemesting -geeft immer hoogst
loonende uitslagen.
De ruwe potaschzouten passen niet
voor bemestingen onmiddellijk voor de
planting. Sylviniet 'kan ©venwel met het
>este geVolg toegepast worden in den
herfst, zonder dat er verlies mocht ont-
•taan. Het is zelfs 'heel geraadzaam die
toepassing op dat tijdstip te doen, waar
door het aaneigenings vermogen der po
tasch verhoogt, en de schadelijke wer
king van het ruw zout te niet gedaan
wordt. De chloorsodium, welke de sylvi-
niet van den Elzas bevat, loogt geduren
de gansch den herfst tot in de lente uit.
Wij raden de zaak ten zeerste den land
bouwers aan, en verzekeren hun, dat
zij zich daar zeer wel zullen hij bevin
den.
In de zeer lichte zandgronden, verkie
zen wij de sylviniet later toe te paseen,
zoo vroeg mogelijk na den herfst, van in
de maand Januari. Chloorpotaseh mag
heel goed vroegtijdig in de lente toege
past worden, zonder de hoedanigheid der
aardappelen ook maar in iets ;üe schaden
men strooit haar minstens twee maan
den voor de planting uit. Alle zwavel
zure potasch mag rechtstreeks bij de.
planting toegepast worden, alhoewel het
toch altijd beter is hem ook een veer
tiental -dagen op voorhand uit te strooien.'
Naar volgens hoogeroljgegevens geven
-wij de voorkeur aan de sylviniet cn de
chloorpotaseh; de zwavelzure potasch is
te duur. K. ALI.
Brugge, 26 Oct. Om redenen van
praetische orde zal de aanduiding van
den Onbekende Soldaat niet in De Pan
ne, maar te Brugge plaats hebben.
EEN NIEUW BELGISCH BISSCHOP
De zeer eorw. h. kanunnik Ludolphe
Brems, witheer der Abdij van Averbode,
is tot apostolisch vicaris van Denomar-
ken aangesteld, in vervanging van Mgr
von Eucli, sedert maanden overleden.
Mgr Brems werd geboren, den 7 Au
gustus 1870, te Testelt, kleine gemeen
te in Brabant, gelegen tussehen Aar
schot en Diest.
PIij trad in de orde van St. Norber-
tus in 1889. In 1895 priester gewijd,
vervulde hij gedurende vijf jaar, het
ambt van onderpastoor te Eynthout.
Mgr von Eueh, vroeg priesters der
Abdij van Averbode voor de missiepos
ten in Denemarken. Eerw. h. Ludolphe
Brems vertrok naai' het vreemde land.
en werd na betrekkelijk korten tijd,
prior der missie benoemd.
De missieposten Eebjerg, Noestved
eri Velpe, welke onder zijn wijs beleid
staan, zijn vol -blo^ en werpen troost
rijke vruchten af.
Mgr. Brems is do oudste zoop uit eon
zeer talrijk gezin. Sedert vele jaren ver-
dat hel front van het Belgisch legér op blijft d<? familie Brenu te Herek-de-
onvergelijkelijke wijze aanschouwelijk Stad, waar le vader het ambt van kos-
maakt, moet worden bezocht door al de- tor organist bekleedde,
genen, die den, QOilog uiyt gezien heb-1 Die^bravo ouders schonken drie hu%»
ben. \per ztonen^ al§ priest^ dm
Namen, 26 Get. Voor de rechtbanÏÏ
van Namen werd een proces behandeld'/
rakende een ongeluk, dat in de maancÉ
April plaats had, on dat eene Antwerp*
sche dame het leven kostte.
Een" auto, waarin Mevr. Van S. zaf
met eene vriendin alsmede een chauf
feur, botste tegen do 'bor.tweriug te
Wauteort en viel in de Maas. De chauf*
feur ©n de vriendin werden gered er£
Mevr. S. verdronk.
Het lijk der dame werd nooit terug*
gevonden en daaraan is do belangrij*
ke omstandigheid verbonden dat zij voog
100.000 fr. juweelen op zich droeg.
De chauffeur verscheen vOor de rechte
bank van Dinant. Plij werd vrijgespr<H
ken, op grond dat hij zich niet aan ecg
rove fout had plicntig gemaakt.
De stoomboot Matsuye Maru varf
de Nipon Yusen Kaislia vertrekt, uit
Antwerpen met 23 prachtige Norman-
dische hengsten, -die voor voorfcteeling in!
Japan bestemd zijn. De dieren zijn in
sterke smalle hokken op het dek ge»
plaats.
Het is reeds de tweede -zending van
dien aard die naar Japan gaat. Voor dein
oorlog werden regelmatig paarden naa£
Japan gezonden.
AMERIKA VERLIEST NAGENOECf
EEN MILJARD DOLLARS DOOR
HET SPEKULEEREN OP DE MARK
Uit een ondezoek, ingesteld door de
New-York World is gebleken, daij
sinds het uitbreken van den oorlog,
Amerika voor ongeveer 960 miljoen
dollars papieren marken gekocht heeft,
•welke thans bijna geen© waarde meel
hebben.
Het blad heeft berekend, dat het vei'-»
lies door Amerika ondergaan ruim 904;
miljoen dollars bedraagt.
2 DOODEN EN 3 GEKWETSTEN
Op den weg van Lokeren naar Seve*
neeke-n ter wijk Puttenen, is Donderdag
namiddag, om 2 1/2 ure, een autonio*
biel, komende uit de richting van Ant*
werpen, door het springen van een pnetf
op een aardhoopje, nevens de velobaan*
gebotst.
De schok was geweldig de auto sloeg
om Twee der inzittenden zouden, voL
gens de eerste berichten, ter plaats dood
zijn gebleven.
Een derde werd doodelijk gekwetéL
Het ongeluk moet ouitrent de herberg
De Doorgang gebeurd zijn. De im
zi Renden waren, volgens het schijnt*
Gentenaars.
Nadere bijzonderheden
De auto waarin vijf personen zaten*
moest volgens inlichtingen, A-oor een am
dere auto uitsteken en koos dc velobaau^
Op die juan-ier gebeulde het ongeval^
Ziehier de personen die in liet voer»
'tui'g zaten M. Schreidel Jan-AdolfvarC
Gent, eigenaar van den auto, gedood [J
Let Avas hij die den auto voerde.
M. Vergassen Jules, van Gent, 00I5
overleden, vijf minuten na het ongeluk^
M. Van de Weghe Armand, garreel*
maker, te Ledeberg. doodelijk gekwetst^
M .Van den Berglie Jules, arm ge>-*
broken en lichte kwetsuren.
M. Ossieux, bakker, van Gent, lichij
gekwetst.
('0°-
Het- ongeluk gebeurde juist aan dé
grensscheiding der gemeenten Bxuarde»
Sevenecken en I.«keren, op hel grond,-»
gebied der .stad Lokeren. J
De pöliciextgcnt M. A It'o-ns k an Hoye^
van Seveneeken, was een der eersteq,
ter plaats. i
Hij deed do twee lijken en gekwef»
sten naar de herborg De Doorgang S
overbrengen. t
Intussohen had men ür De Paepe valt
Seveneeken. verwittigd, die spoedig tof
plaats snelde, evenals de eerw. heeroq
pastoor van Doorselaere en de ondetT»
pastoor van Sevenecken.
M. Van de kVeghe Armand kon nog
de H. Hechten ontvangen. Hij en da
twee -andere gekwetste vrienden ontvine
gen de eerste zorgen van den geneesheeg
en priesters.
Volgens getuige r-eod de auto met een;
p-oote snelheid en stond er do gcloideg
niets anders to deen dan de velobaan tq
kitaeu.
1-Iet voertuig, oen sehoonc zwaro autd(
is ganseh pjxtj-edsta-4 gn is B9g pnb£