29
Sociale Geneeskunde k conferentie van Laisspna
Woensdag
Nov. 1922
Veer de a. s. Genferenüe
van Brussel
Een msacMIg Ohrislusbeeld
Onze Limbsrgsehe koolmijnsn
Eest oude zaak
Ns@uw Belgissh eereteeken
In den klsnislerraad
L H. de Paus en de
C 0 N G 9
De drama's der lucht
M. Mussolini
DE VOLKSSTEM
XXVIII» JAARGANG NUMMER 251
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tol, tij DAGBLAD j 8 CENTIEMEN WEKELfjKN 0.50 Uilgever: J. Van Nuïfel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST i: Agentschap Havaa, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E, C. 4.
H. SaturiüuS
Zon op 7,23 onder 3,57
Volle Maan den 3
Het mieerendeel der menschen, zelfs
Hij ontwikkelden, weten nog niét wat
sociale geneeskunde ie. Er rijft er zelfs
die denken dat ze iets gemeens heeft met
de politieke socialistische! partij. Hoege
naamd niets, ide sociale geneeskunde
doet aan geen politiek, maar in 't zuiver
vlaamsch heet ze Maatschappelijke ge
neeskunde het woord maatschappeli j k,
iis "\ntbaar voor iedereen het is dus de
geneeskunde in verband met de maat
schappij of samenleving. Dit verband
strekt dus ver uit met alle menschen
van alte stamden, met hunne gezond
heid, met. hun beroep,met de gevaren van
hun dhtgelij'ksch werk en met de beroeps
ziekten die daaruit voortspruiten, met
de netheid hunner woningen en slaap
kamers, met de ziekten die voortkomen
van vuife, ongezonde woningen, met do
gezondmaking' van hun dorp, -hun stad,
waar ze wonc-n, met de scholen waar de
ouders hunne kinders moeten naar too
zenden, met de lichamelijke opvoeding
dier kinders, met de besmettelijke ziek
ten die soms heel een hoek, dorp, stad
en zelfs, oen land kunnen aantasten, met
de gezondmaking van hot drinkwater,
met het toezicht van de voedingswaren,
met het 'beletten van aanstekelijke ziek
ten, met een woord, met de gezondma
king van al de menschen, van hen zeflL-
ven en van het midden waarin ze leven.
Dat is de maatschappelijke geneeskun
de.
Ge ziet dat het veld der maatschappe
lijke geneeskunde heel breed is en uit
gestrekt, 't wordt grooter en grooter
naarmate dfe moderniseering onzer sa
menleving, en zoodanig dat het reeds
vele vakken der geneeskunde omhelst
»n zeker is de tijd niet meer ver dat
er in alle hoogescholen bijzondere leer
gangen van sociale geneeskunde zullen
gegeven worden, en dat er tot dat einde
•bijzondere diploma's te 'bekomen zullen
zijn.
Zouden er nog doctors zijn die zich
met al die vraagstukken niet bezig hou
den Neen. Zouden er njog zijn die zich
niet willen bemoeilen mot het maat
schappelijk vraagstuk der Tering b.v.
ziekte die zoo verspreid ie in alle landen,
en die jaarlijksch zooveel menschen
naai* het graf sleept Neen. Ik zou u
«alzoo een dertigtal voorbeelden kunnen
aanhalen, waarvan de doctor, hed'en-
daagsch moet rekening houden. Sana
toriums worden meer en meer gesticht,
waar men de teringlijders naar toe kun
zenden in onze provincie, komt er ge-
l'ukkiglijk ook een. Dispensariums vin
den we redes wat overal, waai' ze kosto-
loozen raad en hulp ontvangen.
'Zien we niet overal liet werk der kin
derklinieken ïn voegen Ik neem aan,
't is een begin, maar ze zijn er toch, en
ze zullen zich vermenigvuldigen en na
tuurlijk met den tijd verbeteren. In
ieder provincie worden scholen opge
richt voor verpleegsterszoodus gediplo
meerdedie slechts na maanden en ja-
rem studie en praktisch werk in hospita-
fen, slechte hun diploma zullen kunnen
yer krijgen.
We zien dat de maateohappehjke toe
standen veranderen en gaat de genees
kunde niet mee
Niet alleenlijk de Tering, de kinder
opvoeding, de aanstekelijke ziekten, de
^beroepsziekten, (de Werkongevallen be
studeert ze, maar do mond- en t andver
zorging wordt ook, allen geshand, eien
lak dier maatecliappdlijke kwestie, en
't. zal komen, hier in Belgie, zooals het
reeds bestaat in Engeland en in Ameri
ka, dat de mond- en tandverzorging van
3onge af, in de Scholen zal aangeleerd
worden, dat het tandenbederf zal aan
zien worden door het volk, als een© wijd
verspreide ziekte diie een slechten in
vloed heeft op mond, keel, maag en dar
men, en op heel den gezemdhridstoestend
van den mensch.
Wat onderwijst mem, desaangaande,
in Amerika aan de leerlingen der scho
len voor inondheelkund© dat het
grootste getal der bekten voortkomen
van den mond,, maar, 'ga dat gaan wijs
maken aan onze menschen van te lande
so lachen u vierkante nit noch tan» dé
tijd ie aanstaande dat zulks zal aanvaard
weiden door alle doctoren. Zal er weh
fcft, ook geen strenge geneesIcundige
'choolinspektic ingericht worden Dat
ïs noodig, maai» ze zou niet mogen af
hangen van den willekeur der gemeen
teraden. Het schooltoezicht zal er ko
men en met den tijd praktische uitda
gen opleveren, juist zooals in vele ande
re landen, maar 'het ongeluk is dat bij
on.% alles zoo traag verandert
Maar waarom dat al aan ons vdlk
wijs maken 'hoor ik al vragen door ve-
ïon mijnor lezers Waarom Het ant
woord is eenvoudig omdat ons volk
te onwetend blijft in al zulke zaken,
om bet de middels te geven om dein raad EEN OVEREENKOMST MET HET
van geneesheeren en vroedvrouwen zoo- OOG OP DE POLITIEK IN THR A-
veiel te vorötandiger te kunnen volgeto, I GIE GETROFFEN
om zelf te kunnen iets doen en wel doen, j Constamtinopel, 27 Nov. Refet pas-
vooraleer geneeskundige hulp toekomt, ja en de geallieerde generaals troffen
om zooveel te beter gespaard te blijven
van alle slach van besmettelijke ziefkteta,
om den geesel "der venusziekten te hel
pen uiti'oeien, aan de ouders om hunne
kindjes gezond op te brengen omdat
ons vlaainsche volk smacht naar meer
geleerdheid, en zelfonderricht, omdat
het een grooter en een schooner volk wil
worden. Wie onder u, die onderrichtin
gen die hier zullen verschijnen, aal wil
len aandachtig lezeft etn ze in praktijk
stellen, die zai een schooner en een ede
ler mensch Worden, omdat hij zal kun
nen zorgen niet alleenlijk voor zich zelf,
maar ook voor izijn evénmensck, ihifj
zal oen der schoonste deugden 'beoefe
nen, van die er bestaan, namelijk de
naastenliefde en het is alzoo dat iedereen
't zij klein of groot, 't zij arm of rijk,
't werkman of burger, zijn maatschap-
pelijben plicht moet verstaan, wij leven
immers niet alleen iin de wereld, wij le
ven in oone samenleving dus, .allen te
zamen en onze plicht ib elkander
te verhelpen on bij te staan, ieder naar
de mate van zijn vermogen, van zijn ver
stand en geleerdheid en van zijn socia
len toestand' X I
Dr. TEO VELLO.
'V
De Lokal A-nzeiger beweert dat
de vooruitzichten dier financieele confe
rentie alles» Behalve rooskleurig zijn. De
Amerikaansolie secretaris der schatkist,
M. Blackburn, verklaarde dat de kwijt
schelding dei» Europeesche schulden te
genover de Vereenigde Staten thans niet
•kon besproken worden.
De grootte moeilijkheid spruit voort
uit het feit dat M. Poincaré het schade-
loosstelvraagstuk alleen Ibespireken wil
in verband intet dit der intergealliee-rde
schulden.
Poinc&ré aanziet verder als afgedaan
de kwesties die de neutrale exporten
grondig willen nagaan.
VERVROEGING DER
CONFERENTIE
Men beweert dat het Foreign Office
een schrijven van M Poincaré zou be
zitten waardoor gevraagd wordt de con
ferentie voor den 15 December bijeen
te roepen.
Aan den ingang der haven van New-
York rijst het reusachtige standbeeld
der Vrijheid op.
Binnen kort zal aan dien ingang dier
haven van Rio de Janeiro een reusach
tig Christusbeeld verrijzen. Dit 50 me
ters hooge beeld wordt opgericht boven
op ©enen berg, die de weergaloos sch oo
ne haai beheerscht.
Van mijlen in zee, en even ver in
Hot land, zal men het beeld te zien
krijgen.
De werken nasi tfe kolenmijnen to
(Solder, -worden met spoed -voortgezet..
Aan put 1 is men reeds gekomen tot
eene diepte van 400 m. en do wandbe-
kleeding is ar tot op ctee diepte gansch
voltooid;.
Met put 2 werd op 1 Mo! 11. aange
vangen en thans is mén reeds gekomen
Itot op 71 m diepte, met. ganeeh afge
maakte beschoeiing. Op dese diepte
nochtans heeft een overetrooming plaats
gehad, maar zij is van zulken aaid, dat.
zij slechts eene korte onderbreking van
de werken zal veroorzaken.
De vorige waak warden te Winterdag
op één dag ongeveer 2500 ton kolen
naar boven gehaald, zijnde 250 wagons
of 6 treinen van ongeveer 40 wagons.
Dit is d-e -hoogste dagelijkisehe op
brengst, die men tot. nog toe bereikte.
De gemiddelde vooribrengat is ongeveer
1800 ton par dag. In 1023 zal deze zeker
klimmen tot 3000 ton.
De jongste statistieken geven als volgt
de bevolking op in de verscliillende
mijnen
Tb Cknek 5235 mijnwerkers te
Wmteislag 3934 te Waterschei 851
te Zwartberg 450 te Zcdder 436 te
Beoringen 761 te Eisden 646.
Ondanks het groot aantal nieuwe hui
zen die reeds gebouwd zijn 500 te
Winterdag, ongeveer 100 te Eisden en
te Waterschei, 60 te Zolder, nemen de
koolmijnen maatregelen om in den wo
een overeenkomst voor wat de toekente-
nïssen der Tiu-ksche en der geallieerde
politie betreft.
Hiabdoor worden de wederzijdsehe
belangen van beide partijen bevredigd.
TURKSCHE VERWIJTEN
Lausanne, 27 Nov. De Turken
gehijnen aan de Fransche politiek te
verwijten hun Turkséhe vriendschap
aan Engeland te hebben geofferd tegen
zekers voorstellen aanbelangend de
Rijnbezetiting en heit herstel vraagstuk
EEN ZONDERLINGE VERKLA
RING VAN M. RAKOWSKI
Parijs, 27 Nov. M. Rakowski ver-
klaardö ito (Lausanne, dat CM. Poinca
ré een nota -betrekkelijk do conferentie
aan sovjet Rusland zond, waarin gezegd
werd dat niet alleen het vraagstuk der
zeeengten maar ook kwesties, Rusland
aanbelangend, zouden besproken
den.
Deze bewering wordt gelogenstraft en
aan M. Tchitch-erine worden notas be-
iïteld, waarvan do bewoordingen geen
twi jfel kunnen wek Iron en over geen
Russische 'belangen handelen.
ENGELAND IS IIET MET DE VER.
STATEN EENS
Lausanne, 27 Nov. M. Maclure
lei der van liet Briiteche persbureel deel dé
mode d'a.t 'lord Curzon het veroorloofde
te verklaren dat de Britsche regeering
do zienswijze deelt door do Vereenigde
Staten voorudtgezet in de verklaring aan
do conferentie.
Uit dLo verklaring 'blijkt dat Amerika
de drievoudige overeenkomst van 1920
als niet bestaanid-e aanziet.
DE EGYPTISCHE AFVAARDIGING
Lausanne, 27 Nov. Uiit Ehgelsche
'bron word gemold dat voetstappen wer
den aangewend om een officieel© Turk-
sehe afvaardiging naar Lausanne te zon
den. Dit -gjeschiddt om verwarring te
wekken. Dé eemg-e afvaardiging die heit
Egyptische volk vertegenwoordigt is
diegene welke tlians te Lausanno is,
merkt hét Egyptische perebureel op.
TEGENOVER DE COMMISSIE VAN
HERSTEL GAAT HET CABINET
CUNO 'T AOCOORD MET HET CA
BINET WIRTH
Parijs, 27 Nov. De commissie van
Herstel maakt de volgende nota open
baar die haar van de Duitsche commis
sie -van oorlogschade werd toegelicht
In de rede van den Rijkskanselier,
wanneer hij tot. het nieuw cabinet voor
stelde, heeft hij verklaard in naam der
Duitsche regeerlng, dat deze zender
voorbehoud zich eens verklaart met den
inhoud van de nota van 14 Docember.
De Duitsche rageering, gezien den
ekonomischen en finanoLeelen toestand
van Duitechland, verzoekt de commissie
van herstel terzelfdertijd, zoo haast mo
gelijk voldoening te schenken aan haar
wenechen uitgedrukt in hoogergenoem-
de nota.
TWEE AANHOUDINGEN
Een drietal jaren geleden hebben we
melding gemaakt hoe een schipper
van Boom, Willaert geheeten, is bedro
gen geworden, toen hij zijne 50.000
marken bij de regeering voor uitwiss-
ling wilde indienen. Deze schipper was
bij do ui-twii®eling afwezig en toen hij
terugkeerde, was dte termijn verstreken.
Hij zou eene aanvraag doen bij de re
geering on ging bij den lierbergier R..,
uit. de Maalderijstraat, te rode, die de
specialiteit had allerhande geschriften
voor ongelettorden op te stollen en die
nu ook weer een schrijven moest rich
ten naar de regeering.
Dit scheen góed te pakken, want den
':ele dagen nadien
kro^ ehk<
reeds"bericht, dat lxij zich met zijne mar
ken motst asn'bieden in een huis der
Emiél Ba-nningstraat te Antwerpen.
Werkelijk werd hij daar opgewacht, door
een kerel, die de 50.000 mark in ont
vangst nam, maar er ook mede verdween
om niet meer weer te keeren.
Een klacht bij de politie bracht niets
op en de onderzoeksrechter M. Anfhonis
kon ook tot geencn uitslag geraken.
Dezer dagen echter verkreeg men een
paai- inlichtingen die voldoende zijn ge
weest om de daders ta snappen. De her
bergier R.., -had eene overeenkomst ge
maakt mot oenen inwoner der Tuin-
bi.uwstraat, ziekeren C, om zich voor
eenen afgevaardigde van het ministerie
te laten doorgaan en liet geld op te Strij
ken.
Beide kerels werden gisteren dooi-
ningneod té voorzien en wordt de bouw1, aeenten der rechterlijke policie aange-
vtug -niéuwe tuinsteden ontworpen. 1 honden.
Men meldt dat minister Berrj-er aan J®, mi^®™ad werd Maandag n®
het handtoeken des Konin-gs, nóar aan- ï"lddag -geh<rad<® <>P mimstene van
leiding van Zijne Maj-eeteita naamfeest,
©en koninklijk besluit 'beeft onderwor
pen, waai'bdj in ons land eene nieuw©
decorartie wordt ingevoerd.
't Is het ikriiis der gedeporteenVieai, dat
allen zal toegekend worden aan Belgen
die gedeporteerd we»rd«n en wier vader
landsliefde men hiermee wil herkennen,
Wij zegden reods, dat Z. II Paus
Piius XI de leeraars en de studenten der
Pauselijke Gregorilaanscho universiteit
ontvangen heeft-. Tevoren had de Paus
do leeraars in de -troonzaal toegelaten
Hij prees him ijver in hun hoog ambt
en wenschte hun rijkelijke en duurzar
me vruchten. Dan 'begaf de Heilige Va
der zioh, om-geven door Zijn hofstoet,
naar de aula der zaligverklaringen,
waai» de studenten reeds bijeen gegroept
stonden.
T-oen de Paus was gezeten, trad de
Rektor E. P. Miccinelli S. J., naar vo
ren en las een adres van Lulde voor,
waarin hij den eerbied, gehoorzaamheid
etn kinderlijke liefde der veertig lee
raars en meer dan duizend studenten
van de drie faikulteiton Wijsbegeerte,
Godsgeleerdheid en Rjechtwetenscllap
pen betuigde. Hij vertolkte de gevoelens
der aanweztigen, uit alle doelen der we
reld naar Rome 'gekomen, om de over
levering der beroemde universiteit voort
te zetten. Ten slotte sprak hij de hoop
uit, dat de eerbiedwaardige dienaar
Gods, Kardinaal Bellarmino, eens Rek
tor en lèeraar der Gregoriana, 6poedig,
met den nimbus der zaligen gekroond,
begroet zou kunnen worden.
Dan mm do Heilige Vader heit woord
en ving aan mot Zijn dank uit te spre
ken voor de tegenwoordigheid der aan
wezigen.
Prachtig noemde hij don aanblik der
studenten, die niet slechts uit alle deden
der stad, maar uit allo oorden dor we
reld hier waren 'bijeengekomen, vor
mend d'e uitgelezen vertegenwoordiging
van die Kathiliciteit, van die universa
liteit, «welke ook den Paus maakt tot
herder van allen in opvolging van den
H. Petrus, van O. H. Jesus-Christus
zelf.
Vervolgens bracht de H. Vader den
tijd in herinnering, toen. Hij zelf stu
dent aan de Gregoriana was, een aan
gename tijd zeker, maar ook een van
arbeidzaam vorschen naar de waarheid
tot roem van God en de verbreiding van
Zijn rijk. De Roineinsohe beschaving,
de Romeinöchheid moest heerscheree
wordten in de harten der studenten,
waarvan rij in woord en daad in hun
vaderland getuigenis dienden af te leg
gen, hun broeden» versterkend en alle
volken leerend.
Zoo zal God de ganach© volheid
ran Zijn Zogen op U doen nederdalen»,
ging de Paus voort. Met u zal Hij al-
1«8 zegenen, wat -gij wense'ht, uwe fami
lie en verwanten, uwe vrienden, uw
land, uwe studies, wenechen, arbeid en
ijver. Weeet daarom alten gezegend en
met u alle verlangens, ook dat van Uw
vertolker, dat de roem der Gregoriana,
de grootte Bellarmino, de geestdriftige on
wetenschappelijke Apologeet, tot de eer
der altaren zal verheven worden. Dezelf
de geest van heiliging moet gij u eigen
maken niet slechte op papier met rar-
vluclitende teekens, maar in uw leven,
om lichtende voorbedden te rijft, opdat
uw leven aan geloof en wetenschap ge
wijd het beste antwoord rij op de tel
kens weer opgeworpen vraag Kun
nen geloof en wetenschap wei samen
gaan.
Ten slotte, zegende de Heilige Vadter
alle aanwezigen en verliet dan onder de
Bc-hier eindelooze geestdriftige toejui
chingen die troonzaal.
DE OMREIS VAN
DEN GOUVERNEUR
M. da (gouverneur lippens kwam op
23 November te Iis^la, na acht dagen
verblijf té LteopoldviUe en drie te Co-
iquiilhatville. Hij bezocht talrijke mis
sies en factorijen. Overal werd hij geest
driftig onthaald.
Hij stelde talrijke verbeteringen vast,
bereikt dank aan de jongste inspanning-
gen.
Na rij ii bezoek aan Lisala zette hij
rijn reis naar Stanleyville voort, om
vandaar Tan-ganka, Hoog U«£é en Ituri
Je bereiken,
Buitema/ndsch© Zaken, onder voorzitter*
echap van M. Theunis.
De heeren Theunis en Jaspar hebben
versla^ uitgebracht ovter het onderhoud,
dat zij onlangs te Parijs met den voor
zitter van den Franschen ministerraad,
gehad hebben.
Uit die besprekng blijkt, dat de in-4
temationaJe toestand' heel ernstig is en.
dat ook de Entente gevaar loopt. De
Fransche Regeering is vast besloten dé
kwestie van herstel naar eene oplossing
te 'leiden. Mot dat doel zullen zelfs ge«
weldmiddelen niet worden uitgesloten*
Frankrijk begeert de bezetting van
oen Imker Rijnoever, maar de Èngel-
sche Regeeri-n-g is togen alle militaire
waarborgen gekant <?n het lijdt geen'
twijfel, dat de Regeering van Bonar
Law hierin, geen andere politic-k zal vol
gen dan die van Lloyd George.
Amerikaanfiche Regeering zal
m enmin aan militaire expedition mee
doen.
Anderzijds kan den doeltreffende re
geling niet langer worden uitgesteld, to
meer omdat het bewezen is dat Duitsch-
Iand slechten wil betoont. De kwestie
van de internationale leening woidt niet
als een doeltreffende oplossing bevon
den en is ook onuitvoerbaar.
De vi'er Regeeriugshoofdten van Bel-
pe, Frankrijk, Italië en Engeland zul
len ee.nte bijeenkomst beleggen om te
trachten een akkoord tot stand te bren-
göi, vooraleer de Conferentie van Brus
sel gehouden wordt.
indruk van den ministerraad is
voor ernstige internationa
le verwikkelingen.
Men seint uit Mu-nchen Door Het
met werken van nieuw uitgevonden
valscherm, ls de vlieger Wiffia Bisten,
te ftigelfuig, van op mi hoogte van
™«ters neargestort. De dood was
oogenblikkelijk.
VERKRIJGT VOLLEDIGE VOL-
MAGHT... EN ZENDT DE KAMER
WANDELEN
Zaterdag moeet. de Italiaansche Ka-
mer een. weteontworp bespreken, of lie
ver stemmen zonder bespreking, dat
voor-het parlement en de politiekere
gelijk staat mat den volledigen afstand
Hunner rechten an vrijheid.
j.H4? namelijk, goeft aan
M. Mussolini, hoofd van het fascisme on
Italiaansche mi-niater-voerritter d6
macht van diktator, die hij eischte voor
het ten uitrvoei- brengan van ajn hea--
VM-miing!^>rog5OTirmn, zonder door de re
dekavelingen der Kamerloden daarin
belemmerd te worden.
Het volgende besluit werd door MM.
Rondaccio en konsoorten voorgelegd, en
bijgetreden door de itigeering
Do Kamer ooi-doelende dat liet, in
het hooger belang van het vaderland,
noodzakelijk is, ue ïxgeering van vol-
ledige volmacht te voorzien, die haar
rou toefaten vrifelijk en buiten dc mooi-
lijkheden der parlementaire proceduur,
de meest dringende vraagstukken der
financiën en van het openbaar bestuur
tot oplossing te brengen, keurt het des
betreffende wetsontwerp goed en gaat
over tot de Hmprelring den- artikelen.
De stemming gesdiiedde bij naani-
afroeping. De socialisten die de plaat
gepoêtöt hafjan, uit vrees voor de ge
dwongen «purgatle» hun door de jon
ge rekruten van hét Fascisme loege^
diend, warm fsriiggekeerd sinds M.
Mufflolini aoo wel wijlend was gwweesrf
hen voor -gevaar te vrijwaren. Zij heb»
ben zseffs togen hek voorstel Randaccic
-gestemd.
Het ovei-ige der Kamer lieeft een be
vestigend antwoord -gegeA on, ©n de wet
waarbij M. MuasofmJ volledige \oh
macht w«i»d verte-end, werd gestemd
dooi» 275 steimnen tegen 90,
Daar die Kom»* dfe overheei-scbing
van het Eaecieme heeft aanviiard, ver
meende de Kamer rich niet meer ko-
ningsgtrind te moeten toonen dan de
koning zelf.
Na die sJtemmiug. waarbij het parle
ment zich aanstelde als een verouderde,
onaageziarne «q mtttdooae inatelling», is
de Kamer voor onbepaaldeu tijd in
verlof gegaan. Ik kan de Kamer ont
binden binnen twee jaar of binnen twee
weken, verklaarde Mussolini'aan de be-
ven'de paa'tomOntsledern. -De giocte man
heeft thane vrij veld om zijn program-
mf» door te voeren Besparingen, oorlog
aan de ver^iaateching en aan de bureau*
gratie
