KATHOLIEK ZIJN
18
f>i»sdag'
Dec. 1923
LiBiissiwIelaisfgs
Zes milliard vesr Enropa
Bead der KaMelke Dagbiad-
sskijvers vaa Btigla
Het eeuwfeest van Pasteer
Oa Presided der PseS-
sehe Bspsèlek vermoord
He! fissaüeiesl schandaal
XXVIII* JAARGANG NUMMER 292
Kerkstraat, 9 en 2!, Aalst. Tel. 114 DAGBIjAD 8 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.50 Uitgever: J. Van Ncffel-De Gendt
■Publiciteit buiten het Axr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maslaaa, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8,Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
H. Timolton
Zon op 7,40 onder 3,53
Eerste Kwartier dan 25
geheim die meesters te dienen die
blauw of rood zijn.
In elk geval schinken wij liever
klaren wijn. Wij zijn katholiek en
hoeven het onder geen stoelen of
banken te steken. Met open vizier
bestrijden wij dezen die ons aan
vallen en doen wij een beroep op
al dezen die het geluk hadden van
katholieke ouders te zijn geboren,
zich niet te laten door neutraliteit
en onpartijdigheid misleiden. On-
partijdigen zijn karakterloozen
En dat zullen onze jonge katholieke
burgers niet zijn of worden Zij
zullen de fierheid hunner vaderen
bewaren en zich niet schamen in
het privaat en in het openbaar hun
ne katholieke gedachten te verde
digen. Bewaart het geloof uwer va
deren, strijdt in onze rangen, niet
met' middels die u zouden verlagen
en die alle deftige lieden van welke
partij ook moeten afkeuren, niet
met middels, zooals die van vuile
schelders en beschimpers, maar met
de wapens van eerlijkheid, van
vastberadenheid en van durf, die
den laster met misprijzen wegslaan
en het geloof onzer voorvaderen in
eere houden.
Daarom, katholieken, hoe meer
men u .schimpt hoe vaster gij u
zult aaneensluiten in onze rangen,
onze standsorganisatie, waar
werklieden, middenstanders en
burgers, 'vrij liun woord kunnen
spreken en hunne belangen verde
digen. Sluit u allen aan, gij jon
gelingen, gij mannen en vrouwen,
gij armen, gij rijken, bij de ka
tholieke maatschappijen. Weest
eendrachtig en steunt elkander,
dan zullen wij, dompers, bokkerij-
ders, waterratten enz.NOG EENS
TEN BATE VAN 'ALLEN
TOT WELZIJN DER STAD
Onze gewone blauwe tegenstre
ver heeft weer een gallepil inge
slikt. Dat is hem weekelijks ge
bruik met de noodzakelijke gevol
gen. Die gallepil, dat is voor hem
KATHOLIEK. Alles wat katho
liek is, wat eerlijk en deftig is, wat
in de stad trouw aan het aloude
geloof onzer vaderen beteekent, dat
overstelpt hij (vruchteloos) met ra
zende verwijten, met uitdrukkin
gen, die een wel opgevoed mensch
doen walgen. Om zulke kost aan
zijne lezers te durven opdienen,
moet men ze niet zeer hoog schat
ten, want ook een vijand bestrijdt
men, met eerlijke wapens, en niet
met persoonlijke aantijgingen en
beschimpingen die alleen dezen be
vallen die ze uitbraken.
Het is wel wonder, dat onze te
genstrevers daarenboven altijd het
woord van verdraagzaamheid en
vrijheid in den mond hebben en
geen katholiek kumien hooren of
zien, zonder in lielsclie furie te wor
den ontstoken, en naar den mod—
derheop te grijpen om er hunne
handen mede te bevuilen.
Deftige familien beschimpen,
eerbiedwaardige namen bespotten
en zelf op een ziekbed vuilnis wer-
P?u' ^!l" h°oge deftigheid en eer
lijken strijd en prachtige verdraag
zaamheid, een" der groote punten
van het liberaal programma.
Verdraagzaamheid wordt dus
door hen op een zeer eigenaardige
manier begrepen, want die ver
draagzaamheid speelt men voor
al uit, tegen de katholieken
door middel van alle aard vuil, uit
het arsenaal van den verouderden
en verlichten anti-klerikalen
seheldwinkel.
Tiet is wc! wonder, dat zooo'ezc "-
de onpartijdigen en neutralen
nooit worden aangevallen, noch hetlEN DER GANSCHE BEVGL-
.gdnk hebben schandelijke beschim-'KING HET BESTUUR IN
HANDEN NEMEN EN RE-
GEEREN MET BEWUST-
WCauilJIlA-
pingen met de zolen te vertrappen.
Na onpartijdig zijn, dat is kunnen
noch ja noch neen zeggen, dat is
tusschen twee waters zwemmen,
dat is noch mossel, noch visch, of
is rlat alleen een naam om zijn ge
dachten weg te stoppen, om in het
BBsmsxsta
ZIJN VAN LIEFDE EN
RECHT VOOR ALLEN
Dan zal de Beiaard spelen
dan gaat de Bok aan 't dansen.
KATHOLIEK.
EENE BELANGRIJKE PROEF OP
VOEDERBEETÉN
Gedurende liet jaar 1921 legden wij
eene bomesfingsproef aan op voederbee-
ten, met sylvimet van den Elzas. Gezien
de heerschende droogte, welke heel den
zomer aanhield, waren de bekomen op
brengsten niet heel hcog niet te min
bleek de proefnaming uiterefc belangrijk
onder meer dan een opzicht.
De syl vin iet. te laattijdig aangeko
men zijnde, werd 's voormiddag? uitge
strooid. als wanneer do boeten "reeds in
Ten namiddag van den zelfden dag uit
gezaaid werden. Zoo als- te voorzien was
kunnen worden, dreigde de proefnum
mer eene, groote teleurstelling. Het per
ceel getuigde dit der onvolledige he
mes ting kwamen goed op, terwijl de
bezaaiing van het peroeel met svLviniet
bemest dreigde achterwege te zuil en blij.
ven. A eertien dagen na liet opkomen
van beide eerste pereeelen slechts be
gon hot laatste te heffen, zoodal de eer-
c1 reeds lang gezet waren vooraleer aan
jict zotten van het laatste mocht gedacht
worden. Eigenlijk was het niet noodi:
dit te zetten er was zoo weinig zaad
opgekomen, dat do beeten hier reeds
dun gene 'g stonden.
En toch was do.uitelag hoogst bevre
digen d de opbrctgsten bedroegen, op
perceel
I. getuige 42.250 kgr.
IT. bemest met super- én nitraat
45.500 kgr.
III. bemest met super, nitraat en syl-
viniet 55.250 kgr.
Eene viervoudige? les valt uit deze
proef le trekken
1. Dat een a pot asch bemesting nim
mer mag verwaarloosd, en 2e Dat de
syviniet geruim en tijd voor de zaaiing
dient uitgestrooid te worden.
3. Dat er gewoonlijk te veel -zaad ge
bruikt. wordt
4. Dat men goed zaad moet gebruiken.
JX. ALI.
Men meldt uit Washington aan do
dagbladen
Men verneemt uit zeer bevoegde krin
gen dat de Vereenig Stalen naar aan
leiding van den toestand in Eu.opa be
sloten hebben een stap van het aller
grootste gewicht aan te wenden.
Volgens een telegram uit Washington
aan <io a New-Yoft Hcrflltf zou dé
nota betreffende de regeling van het
Herstel dat de Amerika-uischc regeering
zinnons is aan de geallieerden to zen
den, niet onmiddellijk medegedeeld
worden, daar het kabinet van Washing
ton het uitwerksel zou willen kennen
van de onderhandelingen van Poiucaré
in de Kamers van Volksvertegenwoor
diger en weten of Frankrijk niet be
sluit het Ruhrgebied to bezetten.
Er is alle reden om to gelooven dat
de nota binnen enkele dagen zal over
handigd worden.
Volgens de goed ingelichte middens,
zon. het erediet van (i milliard frank,
waarvan de Vereonigde Staten d'o ope
ning voorstelde, van don zelfden aard
zijn als die welke ctoor Amerika tijdens
den oorlog verstrekt werden.
M. Havey zou naar Londen komen
om de Europeesche opinie omtrent dit
ontwerp te vernemen.
Te Washington zou men een bijeen
komst beleggen cm een praktischer op
lossing te zoeken.
Dit zou tusschen dit en een aanlal
weken geschieden.
I)e Amerikaansche princiep luidt als
volgt liet herstelvrnagstuk zou orgen-
hlikkelijk moeten opgelost worden, i n et
een vermindering der Duitsehe indem
niteit. Dnitschland zou echter dienen te
betalen voor zoover het betaalkraehtig is.
Do bezetting van het Roergebied zou
dan overbodig worden. De Europeesche
Staten zouden evertwcl moeten overeen
komen cm een vermindering aan hua
legers te bewerkstelligen.
Brussd, 17 Dec. Zondag morgen
heeft in het Druk pers huis de jaarlijk-
sehe algemeene vergadering van den
Bond der Katholieke Dagbladschrijvers,
ouder voorzitterschap van den heer Jan
Van Menten, hoofdopsteller van Het
Handelsblad plaats gehad.
Deze overhandigde aan M. Lament
Van Hecke. den gekenden vulgaris eer
der van de kennis der neerhofdierén-
teelt, dagbladschrijver te Gent, den ge
denkpenning van zijn 25jarig ambteju
bilee.
Na lezing van het verslag van secre
taris en schatbewaarder, werd overge
gaan tot de samenstelling van het bu
reel. De aftredende voorzitter was niet
moer herkiesbaar en in zijne plaats werd
de heer Gille (Libre Belgique) tot voor
zitter gekozen.
Verder werd het bureel als volgt vol-
lcdigd MM. Gobbo en Joz. Peeters,
ondervoorzitters L. Mallié, secretaris
Mcj. Dc Mytfcenaere echatbewaarster.
Versclieidene nieuwe leden werden
aangenomen de inschrijving voor de
Pauselijke Nieuwjaarsgiften werd beslo
ten en, ten slotte had eene uitvoerige
bespreking plaats over een voorstel van
M. Jos. Demaréeau, voor de inrichting
van meer vergaderingen van den Bond.
De vraagpunten van den dag zouden
op deze bijeenkomsten door voorname
personaliteiten behandeld worden.
Voor de vergadering werd in Sinter
Gooien eene zielmis gecelebreerd door
den eerw. h. Schryrgens, in aandenken
van de afgestorven leden MM. Neut,
oud-voorzitter en medestichter van den
Bond Karei Lybaert (Gent) en Franz
Busschots.
Do meeste leden woonden 'deze ziel
mis bij.
3K
Te 1 uur had in hét Restaurant de
la Monnaie hoi ontbijt plaats, waar de
nieuwe voorzitters en de nieuwe gede
coreerden gevierd werden.
Aan do eeretafel zaten, aan de zij
don van den nieuwen voorzitter, M. Gie-
1c, do heeren volksvertegenwoordiger
Tschoffen, Van Menten, L. Mallie, J.
Peeters, en de nieuwe ridders der St.
Gregoriusorde.
Bij het nagerecht, nadat de voorzit
ter den heildronk aan Z. H. den Paus
on aan Z. M. den Koning had gebracht,
stolde M. Giele de gewondheid voor van
zijnen voorganger, M. Van Menten,
wiens lof hij maakte en welken hij hul
de 'bracht voor do diensten gedurende
zijn voorzitterschap bewezen.
Hij bracht daarna de geluiwenschen
van de vergadering over aan de nieuw
^decoreerden in de pauselijke orden
MM. De Lanteheere, XX© Siècle
Goris Gazet van Antwerpen en L.
Mallié Courrier de 1' Escaut als
ook aan al de dagbladschrijvers, die? in
buitenlanclsche orden onderscheidingen
ontvingen.
Do Jaffredendejvoombter isteldo een
heildronk in op zijnen opvolger, M. Gie-
Ié, én huldigde hem als voorbeeddig, ge
matigd en verstandig journalist.
DE HERDENKINGSFEESTEN
IN 1923
Hoewel Pasteur's geboorteakte bewijst
dat hij het levenslicht aanschouwd heeft
op 27 December 1822 te Dole, in de
Jura, zullen de herdenkingsfeesten i
Frankrijk niet eerder beginnen dan ein
de Mei 1923.
Dan komt er te Straatsburg een Pas
teurtentoonstelling en tegelijkertijd zul
len er congressen worden gehouden om
mannen van wetenschap cn kennis te
trekken uit alle declen van de wereld.
M. Millerand, president der Repu
bliek, zal een standbeeld onthullen, dat
ter herinnering aan Pasteur zal worden
opgericht.
Het komt te staan recht tegenover de
Straatsburger Universiteit, cn als datum
is de 1ste Juni gekozen.
De Parijsche studenten willen, echter
den 27sten niet onopgemerkt voorbij
laten -gaan. Daarom hebben zij een fees
telijke n herdenking belegd op eigen
handje, waartoe zij een aantal vooraan
staande mannen hebben uitgenoodigd.
Twee minuten voor vijven zullen dan
de klokken van Dole beginnen ie lui
den cn om vijf uur volgon alle klokken
van Franchc Com té, van de vlakte van
de -aono tot de toppen van de Jura.
;Een telegram uit Warschau meldt.
De President dor Poolsche Repu
bliek Narutowics is gisteren vermoord
geworden, terwijl hij eene 'kunsttentoon
stelling bezocht.
GABRIEL NARUTOWICS
Het is wel eene tragische geschiede
nis, die van het presidentschap van Ga
briel Narutowics.
Op Zaterdag 9 December over 8 'da
gen dus werd hij bij dc vijfde stem
ming door de poolsche Nationale Ver
gadering tot President gekozen met 2S9
stemmen tegen 227 uitgebracht op
graaf Zamoiski, Poolsch gezant te Pa
rijs.
Verleden Donderdag legdo hij den
grondwefctelijken eed af.
Doch reeds voor de eedsaflegging be
gon de gisting te Warschau, die naar
het 'blijkt werd uitgelokt door do uiter
ste reactionairen cn vurige nationalie
ton.
■Ziehier bijzon dorheden ovgr hefc le
ven van den President
Hij is in 1865 geboren te Telsze in
Lithauen, in liet. vroegere Russische
gouvernement van Kowno. Hij heeft,
zijn opvoeding genoten op het philolo-
gisch lyceum van Libau, aan de uni
versiteit van St.. Petersburg cn aan do
ptolitechnische school te Zurich, waar
hij het diploma van burgerlijk inge
nieur behaalde.
Hij heeft zich gespecialiseerd in de
kwestie van gebruik van waterkracht
en van régularisatio van waterwegen en
is in Frankrijk, Spanje cn Zwitserland
werkzaam geweest. In 1908 was hij be
noemd tot liet geven van lessen iii het
gebruik van hydraulische krachten aan
de politcchnische school te Zurich.
Na den oorlog is hij voorzitter geweest
van de internationale commissie voor
hot gebruik van de waterkrachten van
den Rijn. Hij is minister van openbare
werken geweest in dc ministeries Grabs-
ki, Arlos en Ponikowski. Hij was gede
legeerde van Polen, te Genua en laatste
lijk minister van buitenla.ndsche zaken.
Gabriel Narutowics 'behoorde tot de
links-liberale partij, stond vrij dicht bij
do Poolsche sociaal-democratie en werd
beschouwd als vertrouwensman van Pil-
sudëki.
Nadere bijzonderheden
Warschau, 16 Dec. De voorzitter
der Republiek, M. Narutowicz werd he
den middag vermoord, in den loop van
een bezoek dat hij bracht aan eene
kunstten toonstelli ng.
•Een_ kunstschilder, zekere Niewa-
domski, loste drie revolverschoten op
den president, die aan de gevolgen zij
ner verwondingen bezweek."
De openbare meenkig alhier is ten
zeerste verontwaardigd en alle partijen,
zonder onderscheid, toekenen heftig ver
zet aan tegen den moord.
Voor wat- de moordenaar Niewadoms-
ki betreft, deze zou. naar gemeld wordt,
sedert geruim en tijd teekenen van zins
verbijstering getoond hebben.
EEN EN ANDER OVER DEN
MOORDENAAR
Uit Warschau
Eiigius Niewadomski, de moorde
naar van den president, is in 1869 te
Warschau geboren.
Hij verliet in 1889/het gymnasium en
ging naar St. Petersburg om de kunst
academie aldaar te bezoeken. Daarna
ging hij naar Pari je.
Sinds langen tijd is hij echter geen
schilder meer, maar lecraur in de schil
derkunst.
t Hij wordt voor een uitersten chau
vinist gehouden. Bij een trarnongeluk
in 1918 heeft. h'j een ernstige verwon
ding aan het hoofd opgeloopen en sinds
dien geldt hij voor een zonderling.
DE GEVOLGEN DER MOORD
Woensdag morgen, om 10 uur, komt
de nationale vergadering bijeen, om den
nieuwen president te kiezen.
Een later bericht- zegt dat generaal
Sikovöki de kabinetsvorming op zich zal
nemen.
Het lijk van den vermoorde is in de
nationale vlag gehuld en onder begelei
ding van een ecrewacht naar Belvedere
gebracht, waar het op een praalbed is
gelegd.
PILSUDSKI ZOU MET DE DICTA
TORIALE MACHT BEKLEED
WORDEN
Na den aanslag heeft de ministerraad
vergaderd om den toestand te besproken,
dio ontstaan is door den moord op den
president van de republiek.
Het gerucht loopt dat Pilsudski met
de dictatoriale macht 'bekleed zal wor-
déq
DE STAAT VAN BELEG L
UITGEROEPEN
Na een bijeenkomst dor minister??
werd besloten den siaat van beleg uit
te roepen.
DE INDRUK BIJ DE BEVOLKING
De aanslag heeft eeu ware teleurstel*
ling gewekt onder alle klassen der be
volking.
Heel dc peis laakt die misdaad.
HET NIEUW KABINET GEVORMD
M. Sikorski. welke gelast werd mot do
vorming van het nieuw kabinet is in
zijn pogingen geslaagd.
M. Sikorski wordt minister van bin-'
nenlandschc zaken, M. Skiynski, minis-,
ter van buitenlandsche zaken en M.
Slokowski minister van oorlog.
Dc voorzitter van het parlement ver
vult tijdelijk het ambt van voorzitter
der republiek.
NOG HET VERHAAL OVER DEN
AANSLAG
Zooals men weet geschiedde do aan
slag bij de opening van de schilderijen
tentoonstelling Zacheta in het paleis dor
beeldende kunsten. De dader was als
ambténaar in liet ministerie van Eerc-
dienst werkzaam geweest.
Over don aanslag worden dc volgende
bijzonderheden gemeld
Narutowicz had om half twaalf een
bezoek gebracht aan kardinaal Kakofs-
ki. Een half uur later begaf hij zich,
vergezeld van den premier Noack, eeni-
ge andere ministers en zijn adjudanten,
naar liet paleis der beeldende hmskn,
waar de schilderijen-tentoonstel!®» Za
cheta wordt gehouden.
Toen hij dc zaal binnentrad, in gezel
schap van den voorzitter der maatechap-
ipij van sclioone kunsten, cn hij met een
kataloog' in dc hand een der doeken na
derde, om hc-t te onderzoeken, de kunst
schilder Eligiooe Niewiadomski drio re
volverschoten op den president heeft go-
test, welke dezen in den rug troffen.
Doodelijk getroffen zeeg hij neer. Dc
dader poogdo te vluchten, maar werd
door de den president vergezellende ad
judanten gegrepen. Een onmiddellijk
•ter plaatse geroepen dokter kon slechts
'den dood van den president vaststellen.
Kort daarop verscheen ook de officier
van justitie op het tooneel van den aan
slag ter instelling van een onderzoek.
V
t Zaterdag heeft de raadskamer zich,bo
zig gehouden, met do ophefmakende
zaak van den wissel, of beter als. gevolg
der handelingen van de Handelsmaat
schappij von Bary van Amsterdam.
De zaak werd niet in 'blok afgehan
deld. De firmas verschenen afzonder
lijk voor de raadskamer die over d«
bekrachtiging hunner aanhouding zou
te beslissen hebben.
De Raadskamer werd voorgezeten
|door den voorzitter der rechtbank ze'f,
M. De Winter, die als eenige rechter
uitspraak zou doen. Verder waren aan
wezig MM. Do Schepper, procureur des
konings Anthoriis, onderzoeksrechte*
en Henning, greffier.
Onder de geleide van twee gendarmetr
werden eerst de gebroeders Charles en
Sig. Kirsehen voor de Raadskamer ge
bracht. Het was de onderzoeksrechter
M. Anthonis, die oenen korten uitleg
gaf van de zaak, en meedeelde dat het
onderzoek slechts in zijn begin ia en
dat de «aanhouding (der hoofden !der
firma Kirsehen, eene noodzakelijkheid
was voor het onderzoek. Over bepaalde
feiten werd niet gehandeld, wat ook
onmogelijk was, daar tot op dezen
oogenblik geen enkel verslag, zelfs geen
veorloopig, van wege de experten ii
neergelegd.
ALLEN IN VRIJHEID
MITS BORGSTELLING
Het was tien minuten over 6 ure, dat
dc voorzitter M. Do Winter, in do raads
zaal kwam en zijne beslissing meedeelde
aan de twee verdedigers MMtem Baelde,
en Vranoken.
Alle aangehouden werden in vrijheid
gesteld onder de borgsommen
MM. Kirsehen, elk 250.000 fr.
MM. Grobet, elk 200.000 fr.
M. Wynen, 50.000 fr.
Zoo was de uitspraak, doch daarmede
waren allen nog niet in vrijheid, daar
eerst het geld moet gestort worden in
de Consignatiekas.
De verdediger van M. Wynen, had
zich op zulke uitspraak voorzien en da-«
delijk werd do horgöom neergelegd
anders was het gesteld met de gebroeders
Kirsehen, bij wien het er op aan kwam
voor hen beiden, zoo maar 't half miL
lioen te vinden. Hetzelfde voor de ge
broeders Grobet, die voor hen beiden
1400.000 fr moeten qterten. Men zal ba-
