18 Zaterdag Oogst 4923 Het Kathsliek ©siderafs in de Vereenigde Staten iiiiiltrli Uadsi'erdediging Os blfitÉg® onlusten te Aken Ter verdediging ¥si ©azea f am Uit East VaHkaan Lan&0H«be!ang§ü is raupp \m St. Sativsnr Hst hersleiwaagshiR Se Valera aangebonden XXIX* JAARGANG NUMMER 18 X Kerlsstraat, 0 en 21, Aalst. S- Tel. 111 -DAGBLAD °S CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 - Uitgever: J. an Nuffel-De Genbt Publiciteit buiten het Arr. AALST S Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 18, te Brussel. Place de la Bourse, 8,Parijs, Bream s liiiiliins^O.^n H. Helena Zon op 4,48 onder 7,01 Eerste Kwartier den 18 :oOo Kr wordt in ons land en in ande re landen van Europa veel gespro ken over de Vrijheid van, Onder wijs. 13e Belgische Grondwet bepaalt: liet onderwijs is vrijf, alle voor komende maatregeLis-Verboden. Dat artikel werd na de revolutie van 1830, zonder tegenstand in de Grondwet geschreven, zooveel te gemakkelijker, omdat het Hol- ïandsch bestuur een schoolregiem van dwang had ingevoerd en eene manier van inrichting, aie geheel in strijd was met onze nationale dachten. Iedereen in Belgie mag dus scholen inrichten, om het even wel ke; om het even in welke lokalen; om het even met welke leerkrach ten, gediplomeerde of niet gediplo meerde. De Staat is echter niet verplicht aan vrije scholen hulpgelden te verleenen. De. Vereenigde Staten hebben insgelijks,toen zij hunne onafhan kelijkheid hebben bekomen, de vrijheid van onderwijs in hunne Grondwet geschreven in 1787. Deze zegt De Godsdienst, de zedeleer en de Wetenschap, nood zakelijk zijnde voor het goed be stuur en het geluk der menschen, moeten de scholen en de middelen tot verspreiding van het onderwijs altijd aangemoedigd worden, Als gevolg daarvan konden en kunnen de vrije scholen een soort van burgerlijke persoonlijkheid bekomen en zijn ze vrijgesteld van alle belastingen. De katholieken, evenals de pro testanten van verschillende tinten, zijn na 1787 begonnen met scholen te stichten. Zij beieverden zich vooral lagere parochiale scholen in te richten, welke de Amerikaansehe Bisschop pen aanzien als het hoofdzakelijke bestanddeel der Parochiën, Het Koncilie van Baltimore van 1884, herinnerde aan de katholieke ouders, dat zij verplicht zijn hunne kinderen naar de parochiale scho len te zenden, omdat het protestan tism voor de kinderen zeer gevaar lijk is. Wij Belgen, weten dat 1884 het laatste jaar is geweest van den schooloorlog bij ons, door het libe ralism aan de katholieken ver klaard in 1879. Het gevolg is ge weest dat de liberalen, die dan de meerderheid hadden in de Kamers, nog enkel een zesde van de Kamerleden tellen. Hunne vrijheid hatende poging heeft hen geknakt. Paus Leo XIII sprak in den zelfden zin tot de Amerikaansehe Bisschdppen. De katholieken der Vereenigde Staten zijn steeds voort gegaan met het stichten van scholen. In 1920 bezaten zij 6.551 paro chjale scholen eene waarde verte genwoordigende van 143,853,840 dolars -(in Belgische franks on geveer 3 miljard). Het onderwijzend personeel tel de 41.581 leerkrachten, geestelijke en wereldlijke het getal leerlin gen beliep 1.795.673 in 1880 was het maar 405.234, dus minder dan bet vierde. Daarbij hebben de katholieken nog talrijke kostscholen, gestich ten van Middelbaar onderwijs kollegien en Hoogescliolen meest door de E. P. Jesuiten bestuurd ïonder de seminarien voor de oplei ding van priesters te rekenen. De Katholieken van de Veree nigde Staten mogen met reden fier ïijn op dezen uitslag, die getui: dat zij al het belang van de katho lieke school en de kristene opvoe ding hegrijpen en niet terug schrikken voor de groote geldelijke opofferingen, welke zij ziclv moe ten getroosten om hunne katholie ke scholen tot stand te brengen en recht te houden. In 1879-84 hebben de Belgische katholieken, in eene prachtige op welling van godsdienstig gevoel, en van verzet tegen eenen roekeloozen aanslag tegen de kerk, duizenden katholieke scholen gesticht die men nog overal kan ontwaren, De werking der Amerikaansehe katholieken is niet minder bewon- deringswaardigl zij hebben te wor stelen tegen zeer veel onverschil ligheid; slechts 20 ten honderd der bevolking van de Vereenigde Sta ten zijn katholiek, terwijl hier in Belgie enkel eene kleine minder heid niet katholiek is. Laat ons hulde brengen aan on ze Amerikaansehe geloofgenooten, en wat meer is, laat ons hun voor beeld navolgen. Ze weten prijs te hechten aan het geluk katholieke scholen te be zitten voor hunne kinderen er staan hunne geestelijkheid ter zij de, om de katholieke scholen recht te houden, Hier daarentegen ontmoet men talrijke, al te talrijke mensehen, die nochtans als katholieken willen medegerekend worden en als ka tholieken willen sterven, maar die zich weinig bekommeren om hunne kinderen een katholiek onderwijs te bezorgen. PORTVRIJDOM VOOR HET BE ZETTINGSLEGER Er wordt aan herinnerd dat de mili tairen en liet personeel der officieele diensten der bezetting, zonder frankee- -ren, brieven met enkelvoudig port- za kenbrieven uitgezonderd- en postkaar ten met geschreven brief wisseling mo- igen verzenden, en uit Belgie dezelfde NADERE BIJZONDERHEDEN. HET WARENHUIS TIETZ LEEG GEPLUNDERD. DE BESTOR MING VAN HET POLIZEIJ>RA- SIDIUM DOOR 6 A 7 DUIZEND ARBEIDERS. 12 DOODEN EN BIJ DE 90 GEKWETSTEN, ueaenuoi Over de plunderingen op groote schaal alsmede'te Aken bericht de verslaggever van het Handelsblad van Amsterdam on. van de uitgevers niet uitgaan. Eene uitzondering wordt nochtans gemaakt ten gunste van de nieuwsbla den door de uitgevers, in niet persoon lijken naam, aan dé militaire overheden en prganismen van de bezetting ge stuurd. Anderzijds wordt er ook aan herin nerd 1°) Dat bedoelde vrijdom voor de brieven slechts tot het bedrag van één enkel port bestaat de bijkomende por ten moeten aan de gewone taks van het binnenlandsch tarief onderworpen wor den 2°) Dat ingeschreven of spoedbrïeven voortkomende of aan het adres der van deze vrijstelling genietenden^ vrijge steld worden van de frankeering van het enkelvoudige port alleen de bin- nenlandsche taksen van aanteekening, verzekering (vast en evenredig recht), spoedbestelling en, desgevallend, van jontvangbericht moeten 'betaald worden. DE FRANSCHE LEENING Brussel, 16 Oogst. Men meldt dat M. Lepreux, die te Parijs de Fransche leening van 500 miljoen besprak voor de herstelling van onzen frank, te Brus sel is terug gekeerd en met minister Theunis oen onderhoud had. Er werd nog geen officieele beslissing genomen, maar men twijfelt niet over iet welgeluk-ken der besprekingen. Men meldt dat, terwijl onze regeering een tijdperk van terugbetaling van 15 tot 20 jaar zou willen bekomen, do Fransche banken slechts 10 jaar voor stellen. M. Theunis had Donderdag namid dag de hooge ambtenaren van het be heer van do schatkist in zijn kabinet verzocht. Dit onderhoud had betrek op de genomen maatregelen voor het be strijden van de daling van onzen frank. ZALIG EN HEILIGVERKLARING 'Zooals men weet heeft 4e Kongrega- tie van den Ritus eene buitengewone vergadering gehouden voor het onder zoek van de heldhaftigheid der deugden van Bernadette Soubirous. Na het onderzoek van het dossier sprak de Kongregalie een gunstig oor deel uit. Hetzelfde geschiedde voor wat aan gaat do gelukzalige Theresia van het Kind Jesus. De zaligverklaring van Bernadette zal in den loop van 1924 plechtig uitgeroe pen worden. De heiligverklaring van Zuster Tlioresia zal in 1925 plaats heb ben. :óOo:v P.OTASCII EN KOOLHYDRATEN. Hoogst belangrijke proefnemingen \in verschillige landen ondernomen,heb ben bewezen, dat eene nauwe evenre digheid bestaat tusschen de hoeveelhe den potasch, waarover de planten in den grond beschikken, en liet gehalte voort gebrachte koolhydraten. Koolhydraat is een hoogst belangrijk voedend bestanddeel voor menschen en dieren; allo drietallig bewerktuigde be standdeel, 't t. z. dat koolstof, waterstof gas en zuurstof bevat, heet 'koolhydraat. Koolhydraat komt onder verschillige vormen voor de bijzonderste dezer, die ons aanbelangen, zijn de suiker, het st'ijfsclmcel der graangewassen, en het zetmeel der aardappelen. De voeder- en suikerbeeten, de graan gewassen en do aardappelen mogen voorzeker onder de voornaamste onzer veldgewassen gerangschikt worden. Zij worden ondor de potaschplanten ge rangschikt. Wil men dus de netto opbrengst, in andere woorden gezegd de hoedanigheid verbeteren, zoowel als de brutto voort- brengst verhoogen, het is volstrekt noodzakelijk voor de herstelling van de vruchtbaarheid des gronds een ruim ge bruik te maken van potaschmeststoffen. Als do voornaamste potasch meststof noemen wij de sylviniet van Elzas, die op alle gewassen, op alle gronden en op alle tijdstippen des jaars past, op voor- EEN PERSGESIT.ftK MET DEN EENIGE OVERLEVENDE, M. KUYPERS Lourdes, 16 Oogst. Dc eenige over levende, M. Knypers, is nog zeer zwak, hoewel buiten gevaar. Van het ongeluk heeft hij verteld, dat het hem, na hun terugkeer uit Ga- varnie, op de plaats van het ongeluk ge schenen had, dat de chauffeur niet lan ger meester was van liet stuur. Hij hoorde nog het doffe geluid van de 'borstwering langs de kloof, die door broken werd cn toen voelde hij zich vallen, terwijl van alle kanten kreten van schrik weerklonken. Half bedwelmd, bevond hij zich plot seling midden in den diepen stroom en begon instinctief te zwemmen. Hij had zooveel pijn, dat hij geloofde doodelijk gewond te zijn, maar hij wist toch een rotsblok te bereiken en daai^ met moeite op te kauteren. Toen begon hij om hulp te roepen, maar algauw viel hij in onmacht. Weer bijgekomen, begreep hij gered te zijn, maar hij was te moe en te ver slagen, om voor den nacht opgehaald te kunnen worden. Met inspanning van alle krachten wist hij zieh aan de rots vast te klem men, tot hij eindelijk bevrijd werd. Men is nog steeds berig, de diepten van den afgrond te doorzoeken, totdat men alle slachtoffers zal hebben gevon den. Rotterdam 16 Oogst. Over het on geluk nabij St. Sauveur kon nog wor den medegedeeld, dat M. Ie Fèbre, lid van het dagelijkgoh bestuur der Neder- landselie Reisvereen iging, heden met een aantal familieleden der slachtoffers naar Lourdes is vertrokken. Velschillende families stelden er na melijk prijs op, dat het stoffelijk over schot van hun verwanten naar Neder land wordt overgebracht. Daartoe zul le dan ook te Lourdes de noodige stap pen gedaan worden. M. lo Fèbre on do zijnen kunnen lie. den Vrijdag, ter plaatse hunner bestem der meer Bij mijn aankomst gisteren nacht waren de plunderingen, die Dinsdag morgen begonnen waren, nog in vol len gang. Het warenhuis Tietz was reeds totaal leeggeplunderd, maar op verzoek van den bestuurder, die zelf de -deuren opende, was niets vernield. Daarna werden tot diep in de nacht tegelijkertijd in verschillende ver van elkaar gelegen wijken voor miljarden marken, luiken en'spiegelruiten inge slagen en winkels geplunderd door ge. spuis, dat meerendeels uit jeugdige vle gels en meiden bestond. De vrouwen en 'kinderen van de Schupo's, die gisteren door de commu nisten uit hun totaal vernielde wonin gen gehaald waren om als schild te die. ncn bij een beraamden nieuwen aanval op het polieiebureel, zijn door de poli- cie teruggehaald en in veiligheid ge bracht in het policiegebouw, waar thans ook door de hongerblokkade der com munisten- geen voedsel binnenkwam'^ zoodat voorloopig geen gevaar bestaat," dat deze orde-centrale, van waaruit den plunderaars en communisten steeds verrassing dreigt-, vallen zal,- Over de bestorming van het «Polizei- prasidium wordt anderzijds gemeld: Aken> 16 Oogst-. Men schat het aantal arbeiders die het Polizci-prasi- dum bestormden op ruim 6 a 7 dui- zend. Het gebouw, .waarin de polieie zieh had teruggetrokken, werd met steenen gebombardeerd en vele ruiten en ven» stors werden verbrijzeld. De oorzaak van deze aanval moet ge zocht worden in het feit, dat de politie een tiental arbeiders aangehouden^ had, die in Brand-Aken aan plunderingen hadden deelgenomen. Eenige van die arbeiders zouden door de politie mis. handeld zijn en de woedende menigte verlangde» htm vrijlating, hetgeen dej politie weigerde. Wanneer de bestorming begon, schoot de politie uit de vensters van de eerste verdieping met karabijnen en re volvers op de menigte, met het ongeluk- gevols kig gevolg dat 12 personen doodgescho ten en ruim 90 -gewond werden. Do bevolking is zeer verbitterd op de politie. Sedert deze gebeurtenis is geen enkele politic-agent- meer op post in de stad. Alle agenten zijn teruggetrokken in het Polizei-prasidium De omliggende straten worden door de agenten, gewapend met karabijnen bewaakt. Nu en dan worden door bere den agenten met getrokken -sabel char ges uitgevoerd en de menigte verstrooid. Aken 16 -Qogst-. De verbitterde stemming onder de menschen houdt aan. Zoo wat alle zaken in de stad zijn gesloten, zelfs vele café?3 en koffiehui zen. Ook vele banken en wisselkantoren zijn gesloten, uit vrees voor plunderin gen. Eenige winkels werden Donderdag morgend bestormd en de eigenaars ge dwongen tegen veel verminderde prij zen te verkoopen. Natuurlijk is in vele gevallen -meer ontvreemd dan gekocht. DE STRAFBELASTING DER STAD DUISBURG Duisburg, 16 Oogst. 'Een belasting van 187.500 dollar (drie miljard mark) werd de stad Duisburg opgelegd, ten ti tel van strafmaatregel, voor den 'aanslag, op 30 Juni -gepleegd op den Belgischen trein van verlofgangers. DE STAKING IN DE HAVEN TE HAMBURG IIET HAVENVERKEER LIGT GE- HEEB STIL Hamburg, 16 Oogst-. De staking in de haven van Hamburg heeft zich weer uitgebreid. De werven werken slechts met een klein percentage van hun arbeiders. De stakers eischen de terugtrekking van do Schupo uit het havengebied, een onmiddeiijke uitkeering v^n 10 miljoen ROND DE ENGELSCI-IE NOTA,' jWAT ZAL ENGELAND DOEN Londen 16 Oogst. In de goedin- gelichto kringen gelooft men, dat En geland in (geen g^val teenig initiatief zal nemen in -betrekking tot de onder handelingen, waarop in de Engelsehe nota wordt gezinspeeld, zoolang het antwoord van het Fransch en dit van Belgisch gouvernement nie)t zijn on derzocht. Moeeten die antwoorden iedere actio onmogelijk maken, dan zou er sprake van zijn. een enkwestiekommissie vopr het vaststellen van Duitschland's beta- lingsvermogen te vormen. Het Engelsch gouvernement zou voor het oogenblik niet van plan zijn, de kwestie der wettigheid op te werpen de openbare meening zou dergelijk optre den niet begrijpen, en het gouverne ment zou, naar men zegt, zijn initiatief liever op economische beschouwingen, dan op juridische .argumenten baseö- ren. In een offieieuse nota wordt bericht-, dat men te Londen het Fransch Geel- boek over de Fransch-'Engelsche be sprekingen van Juni ontvangen heeft. In betrekking tot de kwestie der wettig heid wordt erop gewezen, dat over do bezetting van de Ruhr reeds werd be raadslaagd in Januari 1.1. en in den loop van den vorigen zomer, toen de mogelijkheid van die bezetting voor het eerst werd ter sprake gebracht. Volgens dezelfde inlichtingen is het wel mogelijk, dat Frankrijk's antwoord op de Engelsehe nota tegen het einde dezer, of in het begin der volgende week te Londen zal aankomen. In de bevoegde kringen doet men op^ merken, dat de door Engeland voorge stelde deekundigenkommissie ten doel heeft, Duitschland te doen betalen, en- niet Duitsehland eenvoudig weer op de been te helpen. WAT ZAL HET ANTWOORD VAN FRANKRIJK ZIJN Parijs, 16 Óogst. In de goedin- gelichle kringen zegt men dezen avond, dat in de memorie, door den Quai d'Or- say aan Londen te richten in verband met de Engelsehe nota, slechts op do paragrafen, die rechtstreeks Frankrijk: betreffen, punt voor punt zal wardens gantwoord. Er zuHon geen bemerkin gen worden gemaakt, tenzij in betrek king tot het standpunt van Frankrijk. EN HET BELGISCH ANTWOORD Donderdag morgend zijn MM. Theu nis en Jaspar, na eenige dagen verlof, te Brussel teruggekeerd. Reeds in .den morgend hadden zij eene lange bespreking over de Engel sehe nota. Zij kwamen 't akkoord, dat het Belgisch -gouvernement afzonderlijk moet antwoorden op de Engelsehe nota, daar er in de Engelsehe nota kwestien aangeraakt worden, namelijk het voor- ra ngsrecht, welke enkel Belgie aanbe langen. Men verzekert, dat het Belgisch gou vernement nieuwe besprekingen zal uit lokken en vergemakkelijken. Alleen in de beste verstandhouding zou eene spoe dige oplossing van het. herstel vraagstuk te bekomen zijn. In den namiddag begaf M. Jasp'ar zich bij den Koning en besprak met den vorst de Engelsehe nota. DE ENGELSOHE NOTA WORDT OOK IN ENGELAND BEKNIBBELD» In verscheidene 'Engelsehe politieke middens, wordt de nota van. liot. En-, ilsch gouvernement sterk beknibbeld.) 'et mag gezegd worden, dat de nota 'geeneens d-q goedkeuring hecfft van alle Engelsehe onderdanen. Zelfs wordt beweerd, dat er gewerkt wordt aan nieu we plannen om tot eene overeenkomst; te geraken. ming zijn. De voorzitter van het centraalbureel waarde ze eenj.gen tijd voor de zaaiing-M. A. Picters, blijft hier te lande, met - mark en verhooging van de looncn. óf de planting aan te wenden en ze in-1 het oog op de vele regelingen, die nog Het verkeer in de haven staat geheel nig door de bouwlaagto verspreiden, of Ac treffen "zijn. stil. Zelfs aan dc graanschepèn wordt nog,ze oppervlakkig gedurende het doo- de" jaargetij de uit te strooien.' K. ALIS Het denkbeeld is geopperd, dat ter j niet gewerkt, tengevolge waarvan in plaatse van het onheil een aedenktee-1 Hamburg gebrek aan brood begint tc kon opgericht zal worden, [komen» Gemeld wordt dat De Valera Woens dag middag door de Vrijstaatsche troe-' pen te Ennis (graafschap Clare) aange houden werd, enkele oogenblik);en na dat hij zijn overal aangekondigde re* de voering was begonnen. Troepen begeleid door een gepanser- de auto, omsingelden het spreekgestoel te. Van op de estrade werd op de troe pen geschoten. Deze beantwoordden dit vuur mot in de lucht te schieten. Daarna werd De Valera aangelioiu den. Er volgde een groote paniek, waar bij 3 personen letsel opliepen. Do Valera kwam, stoutmoedig en niet vermomd in een open auto op de plaats van dc bijeenkomst, en werd begroet met enthousiasme door een menigte van 1500 personen. Dit was zijn eerste optreden in heti publiek sedert den wapenstilstand. Na zijn aanhouding werd hij naar d$ I kazerne gebracht.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1923 | | pagina 1