Nieuwe phase in de
Herstelkwestie
18
Wönt!ert»«g
Oclob. 1925
De &lgéms§ï58 togrsgatie
der (Jesnief©n
:oO°:—
Opening im Katholieks Hso-
gessfissi wam Lemn
§e Yzersllshüng
Bestudaering van 't Belgisch plan
BELANGSTELLING VAN BERLIJN
Siigis ®n sS@n Volkenbond
len staking ophanden
In en om het Parlemsnt
DE VOLKSSTEM
XXIX» JAARGANG NUMMER 240
Kerkstraat, 9 en £1, Aalst. Tel. lid IP^Ca-EilLiA.I3 80 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nüffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, C, Londrcs E. C, 4.
II. Lucas
Zon op 6,17 ouder 4,56
Voile Maan den 24
Dezer dagen tverd te Rome de
algemeene kongregatie van het
Gezelschap Jesu geopend. Deze
vergadering, samengesteld uit Je-
suieten, afgevaardigd door de ver
schillende landen, waar kloosters
van liet Gezelschap Jesu geves
tigd zijn, komt gewoonlijk slechts
bijeen voor de kiezing van den al-
gemeenen overste. Zij word
zonde^dijk bijeengeroepen, wan
neer er bijzonder gewichtige be
slissingen voor het leven der orde
moeten genomen - worden. Dit is
liet geval voor deze konferencie,
de XXVIIe in- de geschiedenis
van het Gezelschap Jesu.
Deze1 vergadering moet de wij
zigingen van bijkomend belang
aan de standregelen van liet Ge
zelschap Onderzoeken, ten dinde
deze volledig in overeenstemming
te brengen met de schikkingen van
het nieuw Codex! Van Kerkelijk
Recht betreffende de kloosters.
De algemeene kongregatie
houdt liarë zittingen in het kloos
ter van de via san Nicola de Tolen-
tio. Zij is voorgezeten door B.P.
Ledochowski uit Nppels aangeko
men om de leiding der werkzaam
heden te nemen. De vergadering
telt een honderdtal leden, 't zij
92 afgevaardigden en enkele Je-
suiten, pie den algemeen-overste
bijstaan in het bestuur van het ge
zeischap, Jesu.
Elkeen kent de kracht en de
werkzaamheid dezer madhtige in
stelling. Het is niet van belang
ontbloot aan te mérken" dat zij
thans 18,000 kloosterlingen telt,
die zich toewijden aan het onder
wijs en aan liét apostolaat onder
hunne verscheidene vormen. Van
deze kloosterlingen zijn er 1900
missionarissen. Het Gezelsdhap
Jesu is onderverdeeld in groepe-
menten of provincies. Het is de
provincie van België die het
grootst getal leden telt, meer dan
1300 kloosterlingen.
De Jesuiten, verblijvende in de
verschillende huizen welke hun or
de te Rome telt; nemen een ieve
rig deel aan de wekzaamheden der
verscBiiJlende kongregafies, Jivelke
den H. Vader behulpzaam zijn in
het bestuur der H.' Kerk. Zij tel
len op dit oogenblik twee kardina
len: Z. Em. kardinaal Billot, de
geleerden Fransche theologant,
wiens leering Z. H. Pius X wilde
bevestigenen Z. Em. kardinaal
Ehrle, de zeer beroemde Duitsclie
geschiedkundige, die langen tijd
bestuurder van de Vatikaansche
bibliotheek is geweest en destijds
den E. H. Ratti, thans Z. H. Paus
Pius XI, als medewerker naar
Rome riep. Het is de huidige Paus
die zijn gewezen meester der Vati-
kaansche bibliotheek tot de waar-
digheid van kardinaal verhief.
De belangrijkste zending der
Jesuiten te Rome is deze welke zij
sedert eeuwen vervullen aan het
'hoofd der Gregoriaansclie Ihooge-
Sp 0°1> w»ar professors, gekozen
onder de geleerdste Jesuiten van
alle landen, de wijsbegeerte, de
godgeleerdheid, het kerkelijk
recht- en de andere kerkelijke we
tenschappen onderwijzen aan stu
denten, die zelf beliooren tot het
puik der wereldlijke geestelijk
heid en der kloostérorden van de
verschillende werelddeelen.
Vijftien honderd jonge geeste
lijken komen eiken dag de leer
gangen dezer hoogeschool volgen
Z. H. de Paus Pius XI is destijds
Run leerling geweest. Als blijk
van erkentelijkheid heeft de H.
V ader zijne gewezen professors
zijn portret aangeboden, eene
groote en prachtige scjhilderlij,
welke thans het groot auditorium
der hoogeschool versiert. Deze is
nog niet heropend. De leergangen
nemen aanvang rond Allerheili
gen. Deze hoogeschool schenkt
Rome een der schilderachtigste
beelden, want de studenten der
verschillende lauden dragen sou
tanen, of ten minste mantels en
gordels in schreeuwende kleuren;
volgens de kleur is het land van
herkomst der studenten te herken
nen. Wanneer zij in rang lupine
verblijfkollegies verlaten om zich
ter hoogeschool te begeven, vor
men zij in de reeds zoo schilder
achtige menigte, kleurengroepen
van den treffendste» aanblik.
DE BELGISCHE JESUI
TEN TE ROME
Het is van belang hier op te
merken dat de Pater Minister, ge
last met liet beheer der Gregori-
aansehe hoogeschool, een Belg is,
E- P; Fraeys, die zich van zijne
zoo gewichtige als kieselie taak
weet te kwijten met eenen iever en
eene bevoegdheid, welke ons land
tot eer strekken. Verscheidene an
dere Belgische Jesuiten werden
te Rome belangrijke ambten toe
gewezen, wat bewijst dat onze
landgenooten hier zeer hoog ge
waardeerd worden: E. P. Ver-
meerseh is professor ter Gregori-
aansehe hoogeschool; E. P. Mar
tens is algemeen-archivaris van
het Gezelschap Jesu; E. P.
Arendi is een der ieverigste wer
kers van de H. Penetentiarie.
Op dit oogenblik hebben de
werkzaamheden van de algenieene
kongregatie te Rome drie andere
Belgische J esuiten toegevoerd.
E- P- Willaert, provinciaal; E. P.
Thiebaut, gewezen provinciaal,
en E. P. de Villers, studieprefekt
an liet Scolasfcicaaï te Leuven al-
de drie ten verschillenden titel heel
goed gekend door de Belgische ka
tholieken.
scheidingen "behaald in de wedstrjdcn
onder de gediplomeerden van de Belgi
sche Hoogeseholen.
In den wedstrijd van 1922, op 12
\studiebeurzen,werden-er 7 veroverd door
Leuven 1
In den wedstrijd voor scheikundi
gen toegelaten tot de Staatslaboratoria:
3 voor Leuven op de 4.
8 studenten van Leuven veroverden
voor het studiejaar 1923-24 de beurzen
om in Amerika liunne studiën voort
te zetten.
Spreker bracht vervolgens 5n lidt
'geheugen de stichting der Vereeni-
ging van apothekers uit de hoogeschool
van Leuven gekomen do stichting
van den prijs Bruylants den jongsten
SOsten verjaardag van de Vereeniging
van oud-studenten der bijzondere scho
len (1023 in getal).
Hij wees op de uitgave van een drié-
maandelijksch tijdschrift van godsge
leerdheid cn de instelling van tairijKe
nieuwe leerstoelen, o.a. een voor het on
derricht der toekomstige archivisten en
bibliothecarissen. Deze leergang is in
gericht met de rijke verzameling ar
chieven van de familie Schollaert, ge
schonken door .Staatsminister Helle
putte.
Vijf nieuwe leergangen in Vlmrn
sche taal zijn dit jaar ingericht.
ïen slotte las hij de lijst af der nieu
we hooglceraren
DE REDEVOERING VAN MGR
LADEUZE.
Ziehier uitvoeriger dc rede van den
rector, Mgr Ladeuze, bij do opening der
Hoogeschool (in ons vorig nutamer
.beknopt vermeld)
Mgr vvenscht allen, professoren en
studenten, van harte welkom. Het
nieuwe academische jaar gaat begin
nen de oudere studenten zullen "het
zich tot plicht rekenen, met ijver hun
ne studiën voort te zetten do jonge
ren, waarbij we veel nieuwe studenten
mogen begroeten, zullen trachten ern
stig liet nieuwe leven in te zetten.
Mgr wil ditmaal voornamelijk wij
zen op den bloei van do katholieke
wetenschap; Waar wij zoo pas het eeuw
feest vierden van die twee groote man
nen der wetenschap, Pasteur en Pascal,
die over geheel do wereld erkend en
eerbiedigd zijn, mogen wij wel opre
ken van den triomf der wetenschap in
de KathKerk, en durven wij voortaan
de katholieke gedachte openlijk voor
staan.
Dat deze hare uiting vindt aan de
Katholieke Universiteit 13 vanzelf spre
kend vandaal' de noodzakelijkheid
voor ware katholieken die Universiteit
te bezoeken welke alleen in slaat is do
principieels gedachten te kweeken. we
tenschap in het licht der katholieke
waarheid verwerven.
De invloed van liet studentenmid
den is ontzaglijk groot, wij moeten de
waarde ervan beseffen ten volle. In
vloed van den godsdienst op de studie
eveneens invloed van den intellec-
tueelen arbeid op het karakter le
vensernst en overtuiging moet de stu
dent tijdons zijn studiejaren opdoen
opdat hij in 't latere leven trouw blij-
ve aan zijn beginselen.
Na nog gewezen te hebben op de il
lusie *der neutrale middens, als zouden
deze geen werkelijk gevaar opleveren
voor den jongen man, dringt dé eerw.
spreker er nogmaals op aan voor alles
Katholiek student te zijn.
Zij dio het zoo begrijpen hebben niet-
ontbroken onder de o226 studenten
van het dienstjaar 1922-23. En spreker
somt met trots do lijst op der onder-
De Zieltjesmaand staat voor de deur.
Geschikte tijd oim zijn geweten te on
derzoeken nopens de vervulling van
den dankbaarheidsplicht ten opzichte
onzer 65.000 (1) oorlogsslachtoffers.
Vi j f ja ren moniimentenonthull i n g
met bi jbehoo rende redevoeringen schij
nen de menigte nog niet te vervelen,
wij hebben daar niets tegen in te bren
gen, enkel een woord jen toe te voegen,
Al die inietf.-godsdiensftige erkente
lijkheid is bate voor de levenden eer
der dan voor de doodenen wie zich de
weelde van tien miljoenen kan veroor
loven voor lijken, mag ook wel iets of
feren voor de zielen, draagsters, zij, van
de persoonlijkheid der gesneuvelden.
Oppervlakkige Jieden beweren, dat
de oorlog al vergeten is en elkeen er
(genoeg van heeft. God gave- 't
Maar 'het tegenovergestelde schijnt eer
der waar. Onze tegensprekers zou
den evenwel moeten gedenken, dat zoo
men het kwaam en zijn gevolgen mag
vergeten, men de weldaad cn haar of
fors moet indachtig blijven.
Kleinzielige menschjes beweren nog
dat de Yzerstiohting te laat komt. -
Wij herhalen wat we reeds schreven
dat de Yzerstichting begonnen is on
der den oorlog en dus wel voor veel an
dere werken. Dat zij niet sneller
vooruitgaat en opbrengsten inhaalt
zooals sommige inlandsclie gala's voor
buitenlandsche doeleinde, móeten die
lui eerder wijten aan zekere lamlen
digheid van ons volk, aan de ondiepte
zijner godsdienstige gevoelens of aan
hun eigen laakbare onverschilligheid.
Maar laat ons niemand den steen
werpen en nu allen ons beste doen om
het edel Kristelijk werk der Yzerstich
ting flink vooruit te helpen.
Sedert 17 September is de woeklijk-
sclie mis begonnen, om niet meer op
te houden. Zoo is het eerste punt
van het programma verwezenlijkt.
Aalst heeft reeds een gestichten jaar-
dienst. Antwerpen komt aldra aan de
beurt.Andere steden en door den oorlog
beroemde plaatsen zullen volgen.
Dat is voor liet tweede punt.
Dn zoo zal eens heel het programma
werkelijkheid worden.
De ondervinding heeft bewezen dat
ons volk gemakkelijker te winnen is
dan men vermoedt voor dat Kristen
liefdewerk. Maar Onbekend, onbe
mind blijft een eeuwige waarheid.
Dat de plaatselijke leiclers en invloed
rijke werkers zich eens de zaak aan»
trekken en een voordracht daarover be
leggen en zij zullen zelf verrast opkij
ken naar den toonenden uitslag.
Moge dus November, de "zieltjes
maand, vruchtbaarheid verwekken
voor dc gevallene Jongens en Burgers
uit den grooten oorlog met terugwer-
kenden zegen voor de" levenden en het
Land. R.-V. M.
(1) Officicele benadering.
P. S. Bijdragen kunnen gestort
ten
worden op de verscheidene sekreturia-
Aalst, Klapstraat, 20.
Antwerpen, De Domstraat, 11.
Kortrijk, Mr Advokaat Strubbe.
Leuven, Naamschestraat, 87.
Voor nadere inlichtingen schrijven
naar P. Mortier, 72, rug dc Montignies,
Charleroi.
HET BELGISCHE PLAN EN
DUITSCHLAND.
De Belgische regeering heeft dus de
Fransche, de Engelsche en de Italiaan
sche regeeringen, die trouwens de Bel
gische voorstellen hebben aanvaard,
verwittigd dat zij bereid is de commis
sie van herstel het technische onder
zoek toe te vertrouwen. Zij heeft, zooals
wij gemeld hebben, M. Delacroix haar
gedelegeerde te Parijs, opgedragen
daarvan onverwijld kennis te geven
aan de eomhiissie.
De Duitsche regeering heeft de tech
nische nota van Belgie getoest en 'be
vonden dat zij als grondslag van een
definitief plan kan strekken.
'Over dit laatste bericht wordt nog
gemeld
Men kan zeggen, dat door dit ac
eoord de herstelkwestie in een meer ac
tief stadium is getreden, temeer, daar
dc Duitsche regeering, die door het
Grijsboek kennis heeft gekregen van
doze Belgische- (onderzoekingen, den
Belgischen geztmt te Berlijn heeft me
degedeeld, dat zij ze van gewicht acht
en dat zij zelfs met ccnige conclusies
daarvan accoord gaat.
Dit is de eerste maal, dat de schulde
naar een onderzoek van een der scliuhj-
eischers goedkeurt.
De commissie van herstel zal onmid-
delijk de Belgische technische voorstel
len onderzoeken, in verband met de
Duitsche middelen om aan de schade
vergoedingen te voldoen.
HET BELGISCH PLAN EX
ENGELAND.
In zake het Belgische plan tot rege
ling der schadeloosstellingskwestie, kan
nog worden geadeld
Het plan beoogt het aanwijzen van
sommige bronnen van inkomsten van
Duitschland- en de opbrengsten van ze
kere in Duitschland in het leven te roe
pen monopolies, ten behoeve van de
schadeloosstellingsbetalingen, alsmede
het vestigen van een hypotheek ter
hoogte van een nader te bepalen be
drag op dc Duitsche industrie.
Dc Daily Telegraph wijst ér op,
dat het plan op sommige belangrijke
punten overeenstemt met hot jongste
aanbod van de regeering-Cuno van Ju
ni 1.1., dat door de Engelsche regeering
in overweging werd genomen als basis
voor de onderhandelingen met Berlijn.
Het blad ze<t, dat het een schrede in
de goede richting is, dat de commissie
van herstel thans -gemachtigd is, liet
praktische plan te onderzoeken, dat
vier (maanden geleden' te Brussel werd
opgesteld.
Hetonderzoek van het plan zat ?,1
dan- niet resultaten kunnen opleveren.
In elk geval wordt het niet beschouwd
als een regeling der schadeloosstellings
kwestie, daar het geen betrekking heeft
op zulke belangrijke 'kwestie als die van
de stabiliseering van liet Duitsche geld
of van het moratorium, maar uitslui
tend de methodes aangeeft, waarop
geld verkregen kan worden.
Dat is echter het vitale element van
'het probleem en wij zullen, zegt- de
Daily Telegraph aanzienlijk dich
ter bij oen oplossing van liet herstel-
Vraagstuk komen, indien omtrent dit
punt overeenstemming tusschen de ge
allieerden kan worden bereikt,
MINISTER J ASP AP LICHT HET
BELGISCH PLAN TOE.
Omtrent het besluit van dc Britsche,
Fransche cn Italiaansche regeeringen
om 'het Belgische technische schadevcr-
goedingsplan aan de commissie van
herstel ter onderzoek voor te leggen,
verklaarde M. Jaspar, de Belgische (mi
nister van buitenlandsche zaken, nog
het volgende
De Ruhrbezetting had slechts ten
doel, Duitschland te bewegen zijn ver
plichtingen (in zake ide schadevergoe
dingen na te komen. De bezetting had
geen enkel ander doel cn heeft thans
aan haar doel beantwoord, doordien
Duitschland liet lijdelijk verzet heeft
opgeheven en zich heeft onderworpen.
De Britsche regeering had aanvanke
lijk voorgesteld de Duitsche betaliugs-
capaciteit door een internationale com
missie van onderzoek te doen vaststel
len, doch Frankrijk en Belgie hadden
dit voorstel onaannemelijk geacht.
Daarom bestudeerden Belgische ex
perts de Duitsche betalingseapaciteit.
De Britsche regecring stelde voor,
het Belgische plan door een internatio
nale commissie te doen onderzoeken.
De Fransche regeering was evenwel
van oordeel, dat de commissie van her
stel voor een. dergelijk onderzoek aan
gewezen was. Thans is door dc Britsche,
I ransche en Italiaansche rogeeringeii
besloten, dat dc commissie van herstel
kan overgaan tot het bestudceren van
de Belgische voorstellen.
Onze politiek van verzoening, zoé
vervolgde M. Jaspar, heeft derhalve tot
een resultaat geleid, waarmede wij ons
zei ven geluk kunnen wenschen. Er is
een belangrijke stap voorwaarts ge
daan.
Hieraan kan worden toegevoegd, dat
het Belgisch plan sedert de eerste aan
bieding ervan in verschillende opzich
ten As gewijzigd. Het totaal bedrag van
de Duitsche schulden wordt gesteld op
oO miljard goudmark, het maximum
genoemd in de voorstellen, welke Bo-
nar Law in Januari 1.1 te Parijs deed.
Op een basis van 6 0/0 rente en stor-
tingen in liet amortisatie-fonds ter del
ging van de Duitsche schuld, zullen
jaarlijks 3 miljard goudmark ivorden
vereisclit.
Ook zegt. de «Times» dat door do
Belgische commissie was voorgesteld
een inventaris op te maken van de
Duitsche rijkdommen, zoowel betref-
feilde de eigendommen alsook de bron-
nen van inkomsten.
DE DUITSCHE MUNT.
Het Duitsche rijkskabinet heeft be
sloten een muntbank op te richten"
Het pupieren geld blijft wettelijk, be
taalmiddel, doch de uitgifte van nieuw
papieren geld zal worden gestaakt.
Aan het lioofd v5n de nieuwe bank
zal eeu raad van beheer Van 20 lcdert
worden geplaatst.
EBERT DOET AFSTAND VAN
EEN DEEL VAN ZIJN REPRE
SENTATIEKOSTEN.
President Ebert heeft in een brief
aan Stresemann medegedeeld, dat bij
met het oog op den benarden financiee-
len toestand en de omsfandigheden in
bot algemeen, slechts zal Beschikken
over 3c helft der representatiekosten
bij de ataatsbegrooting ten zijnen be
hoeve uitgetrokken.
De Engelsche, Fransche on Japan-
sche rcgecringen hadden rechtskundi
gen aangeduid, om te zetelen in liet
kom heit gelast met de toelichting van
zekere artikels van het verdrag des Vol-
kenbonds. Belgie komt nu op zijne
beurt een rechtsgeleerde-raadgever te
Geneve aan te duiden. De keus is geval;
len op M. Karei De Visscher, leeraar
ter Gentschc Hoogeschool, die het ambt
aanvaard heeft.
De paritaire commissie van de ijzer-
nijverheid heeft tot nog toe geen be
sluit getroffen nopens de vraag der ar
beiders om de loonen in verhouding te
brengen tot de levensduurte.
De afgevaardigden van de metaal-
fabrieken hebben thans een vergade
ring belegd te Charleroi, waarop op
nieuw de oiseh tot loonsverhooging ge
steld werd. Tevens ^erd de jtoestaikd
aangeklaagd in enkele metaal fabrieken
van öossel^es, Oliatelet en Marchicn-
ne, waar de vorige beslissingen van de
paritaire commissie tot nog toe niet
werden toegepast. En als" maatregel
hiertegen werd de staking in 'l vooruit
zicht gesteld.
EEN HERVORMING VAN ONS
KIESSTELSEL
Naar wij vernemen zou bij Je hero
pening der Kamer.? van socialistische
zijde een voorstel neergelegd worden oih
het huidige kiesstelsel der koppeling
van de lijsten af le schaffen.
Olm aan de minderheden den p.y,
niet af te snijden zouden dc kiesom
schrijvingen vergroot worden (zoo zou
b. v. JLiinburg één omschrijving vor
men Luxemburg insgelijks id. Den,
dermondc-St. Niklaas id. Aakt-Oudc.
naerde, enz.)
Hndcr voorbehoud.
