23
Vrijdag
l\ovem. 1923
KRUPP GEDURENDE
DEN OORLOG
v Zijn renzenkanon.
linislêria Lamlsverëejiligiesg
fluslaiid m és wij§praa& vais
Felsssilii
Bkedige gevechten
in het Rijnland
Oplossing ier Entente-crisis
KAMER
Ge Spaassshe ïerslen
li tee
Ooze ssliafgsi in ïïmr
DE VOLKSSTEM
XXIX* JAARGANG NUMMER 270
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 DAGBLAD I O CENTIEMEN WEKELIJKS 0.633 Uitgever: J. Van Nuffel-De GendT
publiciteit buiten het Arr. AALST S Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream'B Buildings, 6, Londres E. C. 4.
H. Clemens
Zoo op 7,13 onder 4,02
Volle Maan den 23
Den 1 Augustus 1914 bezigden
de werkhuizen van Krupp in
Duitschland ongeveer 42.000 werk
lieden. Gedurende den oorlog werd
dit getal met 70.000 vermeerderd,
112.000 arbeiders waren dus werk
zaam bij Krupp om bet vervaardi
gen van oorlogsmateriaal, van dat
getal 30 0/0 vrouwen.
Gedurende de 52 maanden die
de oorlog duurde werden door de
werkhuizen van Krupp niet min
dan 40.000 kanonnen van allen
kaliber geleverd, 't is te zeggen
een kanon per uur. Statistieken
der vervaardigde obussen bezit men
niet. Alleen weet men dat op het
laatste van den oorlog ieder
maand 2.500.000 obussen door
Kruppwerden verzonden,
De tucht die onder dit 112.000
man sterk legerkorps heerschte
was merkwaardig, 't Werkvolk
arbeidde 10 uur per dag en nooit
werd door werkstaking de arbeid
stil gelegd, In 't begin van 1917
nadat Keizer Willem zijn inzich
ten vdn wapenstilstand had te
te kennén gegeven, bedreigde
eene algemeene werkstaking de
Duitsclie nijverheid, Overal wa
ren de gemoederen fel opgehitst,
't Volk werd de oorlog moe en de
toestand in liet binnenland werd
hachelijk. Bij Krupp genoot de
werkstaking niet den minsten bij
val. Siechts 400 arbeiders staak
ten één enkelen dag, en daar bleef
het bij. Twee maal werden de
werkhuizen door talrijke Fraii-
sche vliegers aangevallen en erg
gebombardeerd. Doch- die aanval
len veroorzaakten geene schade
van belang en dat laat zich gemak
kelijk verstaan als men weet dat
Krupp's werkhuizen zich op dui-
zende en duizende hectaren ver
spreiden. Het gebeurde zeer dik
wijls dat afgezonderde vliegers
zoowel Fransche als Engelsche
tot Essen overkwamen en hun aan
vallen deden, maar hier ook was
telkens de schade zeer gering. Zij
joegen meer schrik aan, dan ze
kwaad deden. Bij lederen aanval
vond liet werkvolk eene veilige
schuilplaats in de talrijke kelders
der werkzalen die in beton waren
aangelegd en dus als echte onder
standen dienden Tg, meer, in de
richting van Frankrijk stonden
immers een twaaltal batterijen ge
reed om de vliegeraanvallen af te
weeren.
Heeft de oorlog Krupp ver
rijkt? Naar het zeggen der be
stuurders: Neen. In de drie laat-,
ste jaren voor den oorlog werden
aan de actiehebbers van Krupp's
ondernemingen 7- 10 en 14 0/0
uitgereikt, gedurende den oorlog
overtrof dit percent 10 0/0 .niet en
daalde regelmatig tot nul. Men
vergete echter niet dat gedurende
den oorlog de werkhuizen met de
opgestrekene winsten merkelijk
werden .vergroot en uitgebreid
met nieuw en modern materiaal
werd verrijkt. Doch die uitbrei
dingen, naar het schijnt staan niet
in verband met den vredestijd.
In die werkhuizen van Krimp
Werden de geduchte kanonnen
vervaardigd die in het begin der
diutsch offencief (in maart 1918)
Parijs beschoten. Die kanonnen
v.-ayen 't plan van den Duitseken
a rtillerie-ingenieur Rosenberger.
t Waren gewone kanonnen, zon
der bijzondere uitvinding. Alleen
waren zij langer en sterker ge
bouwd. Zij hadden een kaliber van
2? centemeters, waren 30 meters
lang en wogen 110 ton. Hun be-
bommen van 120 kilogrammen,
Het zal voorzeker vele lezers ver
wonderen bij het vernemen dat
het hoogste punt op hunne baan
ongeveer 40.000 meters bedroeg.
Om zulk een geschut met zijne
stelling te vervoerbn hoefde er een
trein van acht reuzenwagens waar
van twee wagens van 15 ton, vijf
van 35 ton, en een van 40 ton. Om
het in de stelling te plaatsen ge
bruikte men eene rolbrug van 14
meters breedte en die arbeid verg
de verscheidene weken, men ziet
dus dat er nooit zal aan gedacht
worden zulke stukken in een bewe
gingsoorlog te gebruiken en dat
het allen de omstandigheden te
danken is- dat de Duitschers er
eenig nu kunnen uittrekken. Zij
hadden ze klaar gemaakt niet het
inzicht Londen te beschieten zoo
dra ze in Kales zouden aangeko
men zijn, Dit laatste plan mislukt
zijnde dank ten eerste aan de
heldaftige verdediging van den
Ijzer door het Belgisch leger
beschoten zij er Parijs mede. In
het begin verwekte het verschij
nen van het reusachtig geschut
verbazing en ook... vrees. Die-
vrees was echter niet gegrond,
nooit kon zulk een geschut invloed
hebben op een einduitslag van den
oorlog. Het diende hijzonder om
vrouwen kinderen en burgers te
vermoorden en had dus enkel een
moreel doel. Slechts eenige kanon
nen van die soort werden vervaar
digd en na enkele obussen te heb
ben geschoten moesten ze telkens
naar binnen op Maagdenburg
worden teruggestuurd om hersteld
te worden, MAD EL ON
OPENSTAANDE BETREKKINGEN
Veracheidene tijdelijke betrekkingen
als vertaler-tolk zijn thans te begeven
bij liet Belgisch Bezettingsleger.
A annemingsv o or tv aarden
a) Aanneming 11a examen. Rnkol
Belgen van -het mannelijk geslacht
mogen aan het examen deelnemen.
b) Minstens *21 jaar oud zijn.
c) Voorkeur aan de Oud-Strijders.
d) Duur van de verbintenis onbe
paald.
e) Wedde, vergoedingen en verhoo
gingen volgens 'de van kracht zijnde
Ministerieel e onderrich tingen.
De maandelijksche wedde, met inbe
grip van de vergoedingen, bedraag'
thans 660 fr.
f) Kostelooze huisvesting, verwar
ming en licht.
g) Kosteloos vervoer op het Rijn-
landsoh spoorwegnet voor dienstzaken
en gewone verloven.
h) Proviandeering in de magazijnen
van het leger.
Dc aangenomen kandidaten treden
onrrdddelijk in dienst.
Dienstaanbied/ingen en (getuigschrif
ten dienen gezonden te worden aan den
Luitenant-Generaal, Bevelhebber over
het Belgisch Bezettingsleger te Aken
voor 28 November e.k.
ZWITSERLAND GEBOYCOT
Moskou, 21 Nov. In een inter-
vieuw aangaande het vrijsprekend
vonnis van Lausanne heeft Tchi'toherin
verklaard, dat Zwitserland zich met de
moordenaars van Worofski solidair
heeft verklaard. De misdaad van Con-
radi is feitelijk een misdaad van de
Zwitsensche regeering, welke haar duur
zal komen te staan.
Nu zij moordenaars, die geenszins
hun 'bedoeling verhelen om nieuwe mis
daden te begaan op vrije voeten laat,
neemt Zwitserland de verantwoordelijk
heid op rich voor de misdrijven die de
reactionairen nog in do toekomst zul
len begaan.
De Russische republiek, die vredelie
vende betrek kin gen wil onderhouden
met alle volken en economisch samen
werkt zelfs met landen, waarmede zij
geen diplomatieke betrekkingen onder
houdt, wil voortaan noch rechtstreeksch
noch onreehtstrceksch iets mot Zwitser
land te doen hebben, en zich gedragen
alsof dit land niet- bestaat.
Hij herinnert er aan, dat tijdens
het verblijf der Russen in Lausanne
stollen op het gebied van handel en
nijverheid contact hob'ben gezocht docji
voortaan zal geen onderdaan van de sov
jet-republiek een voet in Zwitserland
zetten. Geen enkele Zwitsersohe onder
neming zal in Rusland worden toege
laten en waren van Zwitsersohe af
komst zullen aan een boycot onderwor
pen zijn.
In velschillende deelen van Rusland
hebben krachtige betoogingen plaats
tegen Zwitserland.
130 DiOODEN.
INEENSTORTING VAN HET
SEPARATISME.
Volgens berichten die te Berlijn ont
vangen werden, zouden de verliezen in
de gevechten te Aogodienberg en tb
Honnef tusschen de separatisten en de
nationalisten wel erger zijn dat gemeld
werd. Het aantal gedoode separatisten
zou 130 bedragen.
Essen, 21 Nov. De bevolking, die
door de plunderingen ten zeerste opge
wonden was, bad een burgerwacht van
een 5000 man uit alle partijen ge
vormd, die de separatisten overal waar
zij zich vertoonden, aanvielen.
'Zoo zijn bijv. te Aogodienberg 14,
te Hovel 23 separatisten gedood.
In het gemeflfttcbosch van Honnef
heeft de burgerwacht uren lang m'el
ongeveer 2000 separatieten gevochten.
In dien strijd zijn 70 separatisten ge
dood en 50 gevangen genomen.
Toen .dit bekend werd, weigerden de
overige separaisten in hot Zevenge
bergte naai* Honnef te trekken om te
gen de burgerwacht te vechten.
Ten slotte hebben Fransche troepen
de separatisten ontwapend en wegge
voerd, waarop de burgerwacht is ont
bonden.
Te Bonn, Koblentz en Trier hebben
de Fransolien eveneens de separatisten
ontwapend.
LATER.
Dusseldorf, 21 Nov. Duitsche bla
den hebben gemeld dal de separatis
ten honderd dertig dooden hadden bij
de gevechten in de streek van liet Ze
vengebergte.
Dit cijfer moet bepaald overdreven
zijn.
Van hunnen kant melden de separa
tisten dat hunne verliezen slechts 30
dooden 'bedragen.
overige separatisten in het Zevenge-
te bekomen daar de gevechten in de
bergachtige streek geleverd werden van
de onzijdige zone welke zich uitstrekt
over eene breedte van 40 kilometers tus-
schen het bezette en hot onbezette ge
bied, waar zich geen manschappen van
Duitsche of geallieerde troepen bevin
den.
DE ENGEiLSCIiE ONDERRICHTIN
GEN WILLEN GENERAAL NOLLE
KORTVLEUGELEN
De Engelsche regeering heeft nieu
we onderrichtingen aan lord Crewe
doen toekomen. Het schijnt dat men in
Engeland aan generaal Noliet de moge
lijkheid wil ontnomen iets uit eigen
wil te ondernemen, wat een weigering
van Duitschland zou voor gevolg kun
nen hebben. Inderdaad dan zoude^ de
geallieerden moeten verklaren dat
Duitschland niet aan de bepalingen
van het verdrag voldoet.
AMERIKA ZOU ZIJN SCHULDE
NAARS MANEN.
Op voorstel van senator Smeots zou
Amerika op hot. punt zijn een nota te
zenden aan de landen schuldenaam.
Dit mag aanzien worden als een teeken
van het opheffen van welken steun ook
-aan Europa.
De krachtdadige nota zou midden
December gestuurd worden.
OVEREENKOMST BEREIKT.
Een snelbericbt uit Parijs in dato 21
November, luidt
De Gezantcnraad, die heden riamid*
dag bijeenk-wamis tot overeenstem-
ming gekomen.
DE REDEVOERING VAN M.
JASPAR TE PARIJS GOED
ONTHAALD.
De Parijzer dagbladen nemen de re
devoering van den heer Jaspar bijna
geheel over.
Zij wijzen voornamelijk op de zin
sneden Eftuin nadruk gelegd wordt oji
de heilzaYtte vruchten van de Franscli-
Bolgische samenwerking en het kracht
dadig antwoord van liet- Belgisch mi
nisterie van buitenlandsche zaken op de
verdachtmaking van den Duitechen
kanselier.
De redevoering van M. Jaspar,
schrijft de Parijzer Matin zal aan-
toonen dal; de Belgische opvatting met
de Fransche inzichten overeenstemjt.
ZITTING Van WOENSDAG 21 NOV.
'De zitting vangt aan om 2 me onder;
voorzitterschap van M. BRUNET.
TE DEUM VAN 'S KONINGS
NAAMFEEST.
De Kamer, op voorstel van M. DE
BUE, beslist deel te nemen aan iiefc
Te Deurn, dat Dinsdag eerstkomen
de ter gelegenheid van 's konings naam
feest zal gezongen worden.
Vervolgens wordt de bespreking
voortgezet dor
INTERPELLATIE OVER DE BUI-
TENiLANDSCHE POLITIEK DER
REGEERING.
M. HUBIN, socialist, neemt het
woord en vooraleer de kwestie van het
Rijnlandsche separatism aan te raken,
maakt een overzicht der fouten die, vol
gens hem sedert den wapenstilstand,
en ook voor den wapenstilstand weiden
begaan. Spreker bedoelt de houding
tegenover ex-keizer Wilhelm en den
ex-kroonprins. Wie had gedacht, dat,
na vijf jaren de Duitsche ex-kroon
prins naar Duitschland zou zijn te
rug gekeerd Wiij herinneren ons nog
allen hoe Lloyd George van de op
knooping van den keizer en de/^
kroonprins, zijn kiesplatform maakte.
Voor wat het herstelvraagstuk 'be
treft, werd het Duitsche volk niet
voorbereid op dc betaling der heratel-
kosten. De Duitsche loonen zijn sedert
hot ineenstorten der mark met 40 t. h.
gezakt. Het Duitsch economisch leven
is ten onder. Er bestaat geene regel
matige regeeringskracht nreer. Van
den eenen kant stellen de kapitalisten
en van den anderen kant, de nationa
listen en de militaristen het hoofd op.
Geen enkele reaktionnair heeft het
recht aan de Duitsche socdaal-democra-
tie de schuld aan te wrijven van den
terugkeer van den kroonprins.
Het is verder een feit dat de Roer-
bezetting de armoede heeft gebracht
onder het Duitsche volk, terwijl de ka-
De Gaulois zinspelende op "den 1^un ^aar denvreem-
wensch van Belgie de schadevergoeding* overbrachten
>p het recht
wensch die opnieuw
ï-AL- JOB 1 -I illou verunji uer tcueseu m j^ausanne
s Kilometers en schoten .tal van Zwitsersche firma's met voor-,
PAUS PIUS XI EN
KONING ALFONSO
In zijne redevoering, welke koning
Alfonso van Spanje tegenover den H.
Vader heeft uitgesproken, zegde hij,
dat hij de eerste Spaansche soeverein
wa«, sedert eeuwen, die den Paus be
zocht^ Koning Alfonso verheugde zich
den titel van katholiek vonsfc te dragen.
Geestdriftig sprak hij over den roem
der Spaansolic katholieken, oo]j die van
do nieuwe wereld. De Koning vroeg, of
do Spaansche edelen in de Puuselijko
edelwac.ht konden worden opgenomen,
terwijl hij wensebte, dat, de Amcrikaan-
sche katholieken talrijker in het. H.
Kollege zouden vertegenwoordigd zijn.»
Koning Alfonso 'besloot Indien
het geloof aan de katholieken grootê
offers zou vragen, zou Spanje haar eere-
plaats, welko zij altijd tegenover de
vijanden van het geloof heeft ingeno
men, nimmer afstaan.
In Zijn antwoord hield de H. Vader
een lofrede op den koning, waarbij Hij
zegde dat de aanwezigheid der Spaan-
sche Vorsten Ilem' groote voldoening
schonk. Hij herinnerde aan de menig»
te heiligen, welke Spanje heeft voort-
gebracht. De Paus zegde God to zullen
dankzeggen .voor allo gelegenheden,
welke zich zullen voordoen om de ver
langens van den koning te kunnen
bevredigen. Hij voegde ei- aan toe. ter
wijl hij den Vorst omhelsde, dat Hij
voor 't geheele Spaansche volk zou bidt
don en ook voor lion,dio verre van God
blijven.
De II. Vader eindigde met de ver
klaring dat; koning en volk van Spanje
altijd in Hem een medewerker zouden
vinden en op 'Zijn steun konden reke
nen langs den weg door zooveel Pausen
met zooveel schitterende voorbeelden
geteekendj
heeft te bekomen,
v door de heeren
Jaspar en Vandervelde bevestigd werd
schrijft
Men zal te Parijs evenals In Augus
tus 1914, den weerklank van den
kraohtigen wil van Frankrijk's naburi
ge en geallieerde natie, met vreugde
aanhoren.
DE AFLOSSING VAN HET
DETACHEMENT.
De troepen van luitenant-generaal
Constant (eerste, tweede en derde regi
ment karabiniers) nullen in December,
in de Roer, afgelost worden door hun
makkers der tweedo infanterie-divisie
(vijfde linicregiment, luitenant-kolo
nel Rernes zesde linieregiment, luite
nant-kolonel Gilson.) Dc derde infante-
ne-divisie (10e, 11e en 12e Iinieregu-
ment) zullen dit detachement aanvul
len.
Op 7 December zal iuitenant-gene
raal Lauwens zich, met zijn staf, naar
de Roer 'begeven. Op 9 December zal de
aflossing van het voetvolk on der ge
nisten voltooir zijn.
Een groep van het tweede regiment
artillerie, een gemengd eskadron en een
peloton mitraljEten, van liet derde re
giment bereden jagers, zullen het zesde
artillerie regiment en de groep der
tweede lansiers, op 10 December aflos
sen.
Een batterij van het 14e regiment ar
tillerie en oen van het cerate zullen de
rost der artillerie op 11 December cn
op 4 Januari aflossen.
De infanterie zal onder bevel staan
van generaal-majoor Hublct. Van den
staf maken deel uit luitenant-kolonel
Borgerlioff adjunkt-officieren De-
schepper, Gercssir, Housmons en GÓ-
dean, allen komman danten
Het detachement van luitenant-gene
raal Lauwens zal ongeveer vier maan
den in de Roer blijven. Daarna zal het
de beurt rijn aan de vijfde infanterie
divisie (2e en 3e regimenten Jagers te
voet en 16e linieregiment), pm er gedu
rende 5 maanden de bezetting waar te
nemen.
De militieplichtigen der infanterie
en artillerie der zesde infanteriedivisie,
der artillerie, genie en van liet vervoor-
wezen der zesde legerdivisie, die deel
uitmaken van de Belgische bezetting in
de Roer, zullen niet op einde November
afzwaaien. Hun beurt"komt eerst na de
aflossing.
De betrokken soldaten der zesde le
gerdivisie zullen echter uiterlijk 48
uren na hun aankomst in de garni-
zoenplaats huiswaarts kunnen keerem
M. DEMBLON. Ook in Belgia
bracht dc Roerbeaetting armoede cn
ellende
M. IIUBIN. Wij bewonderen de
politiek naar de gevolgen welke zij bad.
"Wij handelen niet andera in de kwes
tie der Roerpolitick, maar beoordeelen
dezelve naar de noodlottige gevolgen
die rij in Duitschland en in Belgie na
zich sleepte. (Toejuichingen bij de
calisten.)
M. VAN REMOORTEL toont aan
dat de politiek van M. Poincaré in de
Roer niet alleen beoogt van de betaling
der herstellingen te bekomen maar er
ook op gemunt is, het Duitsche Bijk
uiteen te rukken.
M VANDERVEtL-DE tot M. .Taspar.
Do korrespondenT -van de Nieuwe
R-ottordainsche Courant schreef dai
M. Pierre Nothomb, aan het ministerie
van buitenlandsche zaken verbonden
was 1
M. JASPAR, .minister van Buiten
landsche Zaken. De Belgisohe le°-a-
tie m den Haag hoeft die bewering
feeds van den volgenden dag gelogen-
straft.
M. VAN) REMOORTEL uit de mec-
nmg dat het eenige middSl tot oplos
sing van het herstelvraagstuk Hgt in
de vemnindering der Dnitsclie schuld,
en in eene internationale leening
Do heer VOORZITTER deelt mede
dat twee dagorden ten bureelen wer
den neergelegd.
/De eemte onderteekend door MM.
Vandervelde, Huysmans, Delvigne en
Iïubim vraagt een onderzoek over do
'houding der Belgische militairen eq
ambtenaars ni Rijnland.
De tweede anderteekend door MM.
Carton de Wun-t, Segers, Helleputtc,
Max, Lemonnier*en ïlymans luidt
De Kamer kennis genomen hebben
de van dc verklaring van den lieer Mi
nister van Buitenlandsche Zaken, gaat
over tot de dagorde.
DE DAGORDE.
De heer VOORZITTER deelt modd
dat de Kamerafdeelingen morgen zul
len vergaderen voor het onderaook der
velschillende begroetingen. Om 3 ure
of O 1/2 ure zou dc zitting der afdee-
liiigen worden geschorst, voor dc stem
ming over de voorgestelde dagorde als
besluit aan de interpellatie die heden
zal ten einde loopen.
M. CARTON de WJART betoont
breedvoerig, dat Belgie en Frankrijte
verplicht waren de Roer te bezetten,
tot, handhaving van liet recht op her
stel cn om de gedurige tekortkomingen,
van Duitschland aan zijne verplichtin
gen te keer te gaan. Frankrijk en Bel
gie koes'lereden niet de minste annexio-
nistische ef imperialistisohe inzichtonj
