Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 33^C3-B1L.^3Z& 10 - CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nltfel-De GeddT
19
Zaterdag
laimari 1924
KGL6HIJUJE POLITIEK
Dg verddlgiBg van des frank
Bijna ©®n mm drassia der
lueistvaart
Be Spaanss!®
SehaHengravsr
Hst vergaiis van ds «iagiiy»
i® te'? in I®
§®li®®p¥aarlw@reftS
Be Koislisg 'm den tram™
m Isat Vaftar
Ergs iraffli t@ Bcsrght
Sssislag op sen trein
XXX' JAARGANG NUMMER IB
H. -üsmai'us
Zon op 7,38 Zon af 4,24
Volle maan dea 21
Publiciteit buiten het Arr.'AALST i: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
IDE BETREKKINGEN TUS
SCHEN HET BURGER
LIJK BESTUUR IN CONGO
EN DE MISSIËN.
De heer gouverneur-generaal
M. Rotten heeft onlangs een rond
schrijven gestuurd aan al de be
stuurlijke overheden, naar aanlei
ding van de redelijke levendige
geschillen die in den laatsten tijd
zijn ontstaan tusschen de mission-
uarissen en de burgerlijke be
stuurders in Congo,
In dit rondschrijven haalt de
gouverneur- generaal de oplos
sing aan, gegeven aan de punten,
dewelke tot meeningsverschil aan
leiding gaven, en hij verzoekt de
overheden zich door die oplossing
te laten bezielen, in de voorschrif
ten en onderrichtingen dewelke
zij aan hun personeel zullen geven.
Deze onderrichtingen van den
achtbaren gouverneur-generaal,
sluiten gelukkig aan bij de wen-
schen die uitgebracht werden op
de vergadering in September-Oc
tober 1923, gehouden te Sint Ga
briel, bij Stanleyville, door ver
schillende geestelijke overheden
der Katholieke Missiën en op de
welke de algemeene belangen hun
ner werken, samen met de kwestie
der inlandsche politiek besproken
werden.
Zooals men weet werden de mis
siën over een paar jaren x^ijnlijk
verrast door de even harde als
plotselinge invoering eener nieuwe
politiek die, onder den dekmantel
van den eerbied voor de gebruiken
der inlandsche collectiviteiten, het
grootste nadeel aan de missiewer
ken berokkende,
In de Evenaar-provincie, name
lijk heeft de nieuwe politiek bru
taal zes katholieke kapellen en 20
christene gehuchten doen vernie
len; zij deed een groot aantal
catechisten en christenen, mannen
en vrouwen, mishandelen en op
sluiten: zij Verstrooide Christene
groepeeringen die nochtans met
toelating der overheid bestonden;
kortom zij brak in enkele maanden
het werk van lange jaren inspan
ning af.
Tot hiertoe werden de schade
loosstellingen, beloofd door de re-
geering aan de slachtoffers dezer
brutaliteiten nog niet betaald; öde
verantwoordelijke daders werden
nog niet gestraft; het rondschrij
yen van den heer gouverneur- ge
neraal Rutten is de eerste stap tot
den terugkeer tot een juister in
zicht van de yjye behoeften van de
kolonie, -<A-
In het December-nummer
van «Congo», het gekende alge
meen tijdschrift van de Belgische
Kolonie, is een studie verschenen,
van Mgr. Stan. De Vos, aposto
ïisch prefekt van Kwango, secre
taris van het Comiteit der Over
sten van de Katholieke missiën in
Congo.
Aan de vergaderingen te Sint
Gabriel namen deel Mgr. Roelens,
apostolisch vicaris van Boven-
Congo; Mgr. Van Ronslé, id. van
Leopoldville; Mgr. Grison, id. van
StanleyfallsMgr. De Clercq, id
van Boven-Kasaï; Mgr. De
Boeek, id. van Nieuw-Antwerpen
Mgr Carnonckel, id. van Ubang-
hi; Mgr. Callewaert, waarnemend
id. van Noord-Katanga; Mgr. De
Vos, id. van Kwango; Mgr.
Heintz, id. van Matadi; Mgr.
Stappers, id. van Midden-Katan-
ga; Mgr. Lempereur, apostolisch
prefekt en een zestal provincialen.
Gansch liet raissiewezen van
Belgisch Congo was dus vertegen
woordigd en het standpunt, door
de conferentie tegen de nieuwe po
litiefe ingenomen vertolkt bijge
volg de meening van de algeheel
heid der Katholieke Missies.
Wij stellen met voldoening
vast dat er, na den omzendbrief
van den gouverneur- generaal,
over de algemeene richtsnoeren
der inlandsche politiek niet langer
nog een kloof bestaat tusschen de
gedachten, die door Mgr. De Vos
werden uiteengezet en de politiek
van het gouvernement der kolonie.
Onder dit opzicht hebben wij
volkomen vertrouwen, en hebben
de Missiën ook volkomen vertrou
wen, in de wijsheid van den heer
minister Franck, wiens beslissin
gen vertolkt worden in het rond
schrijven van den gouverneur-ge
neraal.
De gevoelens van den minister
worden 'het best vertolkt in het
slot van voormeld rondschrijven,
waar M. Rutten zegt:
«Ik kan niet genoeg bij al de
ambtenaren aandringen op de
noodzakelijkheid om, in de mate
van het mogelijke, ieder geschil
met de Missiën te vermijden en er
bijzonder zorg voor te dragen, dat
steeds de volledigste eensgezind
heid bestatusschen de missionna-
rissen en staatsagenten
«Reiden werken zij, langs ver
schillende wegen, aan den vooruit
gang der beschaving in Afrika.
Strijd tusschen hen beiden kan en
kel nadeelig zijn aan het welslagen
van hun werk en het gezag vermin
deren dat zij op de zwarten moe
ten uitoefenen om snelle en duur
zame uitslagen te bereiken.»
De Gouverneur-generaal ver
oorlooft zich aan de staatsagenten
in herinnering te -brengen, dat de
Missionnarissen er over 't alge
meen meer van weten dan zij en
hij schrijft woordelijk:
Het kan overbodig schijnen
te herinneren dat de Missionnaris
sen, door hun lang verblijf in de
kolonie en door hunnen gestadigen
omgang met de inboorlingen, eene
diepere kennis van de zeden en ge
woonten der inboorlingen.bezitten,
dan de meeste onzer ambtenaren
ze kunnen hebben,
Die staat van minderheid on
zer agenten is zeker en vast betreu
renswaardig, maar dat is juist een
reden voor onze ambtenaren en
territoriale agenten om goede be
trekkingen met de missionnarissen
te onderhouden, opdat zij van hen
zouden leeren wat zij weten moe
ten, om hun aijjht goed te kunnen
verrichten.»
Ziedaar; dat is heel andere pe
per dan die waarmee M. Lippens
te koop liep. Zooals de nieuwe
Gouverneur-generaal nog zegt:
wederzijdsche achting .en betrou
wen zijn best geschikt om misver
stand te voorkomen, maar derge
lijke gevoelens kunnen moeilijk
ontstaan en ziclj, ontwikkelen" bij
mensclien die malkander nooit ont
moeten.
Daarom feet hij al de ambtena
ren aan, samen te werken met de
missionnarissen; kwesties die tot
geschil kunnen aanleiding geven,
niet schriftelijk maar mondelings
uit den weg te helpen.
Om al die raadgevingen in ëéne
forffluul te gieten besluit de hooge
ambtenaar met de volgende wijze
woorden, die mén in groote lette
ren zou moeten aanplakken boven
de ingangdeur van Congo, opdat
ieder die er binnentreedt er lezing
zou van nemen:
In eene atmosfeer van twee
dracht wordt fataal een deel der
werkzaamheid afgeleid van de
doeleinden die, langs evenwijdig
loopende banen, het Bestuur en de
Missiën willen bei-eiken.
Maar het is zeker integendeel
dat, door samenvoeging hunner
krachten, ambtenaren en missiona
rissen meer kunnen opbrengen en,
bijgevolg, doelmatiger bijdragen
tot den voorspoed van het onder
nomen werk.»
Is dat niet veel wijzer dan aan
vuren tot verdeeldheid en tot
twist?
DE MAATREGELEN
IN FRANKRIJK}
-Een saelberidht in -dato 17 Januari
luidt
De island Tan den frank is steeds Eet
gefevprek van den -dag. Heden zal M.
P'oincaré 'Herover -een verklaring in de
Kamer afleggen. Hij lieeft zich daartoe
onder andere in overleg met" de 'bestuur
ders der voornaamste banken voorbe
reid. 'Gelooft men de officieuse pers,
dan hadden zij hem geen nieatws te
vertellen. Inderdaad as M. Poincaré
minister van financien geweest. Ook
nu schijnt hij de deskundigen door de
helderheid van zijn inzichten verrast,
te hebben.
Links is men zeer verbolgen over de
aangekondigde nieuwe wetsontwerpoi).
Wegens haar onderlinge verdeeldheid is
de oppositie niet zeer gevaarlijk al weet
men nooit in hoe verre andere ontevre
denheid zich daaromheen kristalliseert.
Tegen onderdeeleh der voorgestelde
hervormingen zijn ook andere groepen
gekant, gelijk tegen de klakkelooze be-
lastingverhooging mot 20 procent, die
het leven nog duurder moeten maken,
terwijl men zou rnpeten beginnen met
de 'bestaande belastingen te heiwormen
in dier voege, dat ze werkelijk binnen
komen. Van inquisitoriale maatregelen
dienaangaande wil men niets weten.
- Belasting op het ^kapitaal heet uit
den booze. Daartegenover betoogeu de
socialisten dat de Pulirbezetting de
schuld van alles as en M. Poincaré ten
spoedigste moet heengaan.v
'Verscheidene voorstellen worden aan
de hand gedaan om: het gevaar te bezwe
ren. Zoo wil -men bijvoorbeeld hen, die
zich op de beurs met de wisselkoersen
bezig houden, een waarborgsom van 1
miljoen laten betalen en buitenlanders
het dubbele.
Het publiek zelf kan mieohelpen
door niets te koopen uit landen met
koogen koers.
Ook is -er sprake van een coupon-be
lasting.
Tegen de vijfde penning de be
lasting verhooging met 20 t.h. wordt
aangevoerd, dat de Lasfceyrie ze oen
jaar geleden ingetrokken heeft, na ze
voorgesteld te hebben, ofschoon de al
gemeene toestand nu beter heet.
Hoofdzaak is wat de Tegeoring met
de begrooting der verhaalbare uitga
ven dus met den steun voor de geteis
terde!^ behalve voor woningbouw denkt
te beginnen.
In tusschen laten de gevolgen der
spanning zich in de ibinnenlandsohe
prijzen gwoelen. Eenige zaken kondi
gen daartegenover aan, dat zij hun prij
zen niet verhooigen.
HET LUCHTSCHIP SHENAN
DOAH RUKT ZICH VAN ZIJN
KABELS LOS.
MET BEMANNING AAN BOOPD
DOOR DEN WIND MEEGEVOERD.
De bestuurbare ballon Shenan-<
doah» werd Woensdag avond terwijl hij
te Lakehurst proefnemingen nam met
het oog op de hem opgedragen tocht
naar de Noordpool, tijdens een geweldig
tempeest van zijn kabels losgerukt en
door den wind meegevoerd, zoodat hij
spoedig uit het zicht verdwenen' was.
De bemanning die zich aan boord
van het luchtschip bevindt bestaat uit
dertig personen.
De ballon werd zonder twijfel be
schadigd want korten tijd na net onge
luk werden fragmenten van het lucht
schip op den grond gevonden.
De wind ontwikkelde een buitenge
wone kracht.
NAAR CANADA
Volgens de laatste berichten, werd
de Amerikaan,sche ballon gesignaleerd
op het oogenblik dat hij door een snel
len wind en in een regenbui in de
richting van Canada voortgedreven
werd.
DE RICHTING MEESTER.
De bemanning van den bestuurbaren
ballon Shenandoah poogt het lucht
schip tegen wind in te draaien maar
schijnt weinig succes te hebben.
Anderzijds luidt een Reuter-telegram
uit New-York als volgt
De bestuurbare ballon «Shenandoah
heeft een draadloos bericht gezonden,
meldende dat hij meester is over zijn
richting, dat hij New-Brunswick over
vliegt en door zijn eigen middelen
vaart.
TERUG GELAND, T
De Shenandoah iö veilig jge-
land in het. aerodroom van Lakehurst.
Do bsruohte Spaansehe schatten-
graver Leeft weer een inwoner van
Duinkcrko (Fransch-Noorden) tot zijn
slachtoffer gemaakt. Do'man had zich
op wog naar Madrid begeven e.n was
het hotel Buenos Ayres afgestapt. Hij
stortte de gevraagde 25.000 f. voor het
heffen van den sekwester en werd ver
volgens naar Nimea gezonden, om er de
sleutels van den vermaarden reiskoffer
te ontvangen. Daar werd den Duinker
kenaar een spoedbericht besteld, waarin
hem geraden werd maar terug naar
huis te keeren.
GERED IN EXTREMIS
Cherbourg, 15 Jan. De Zwccdscho
stoomer «Borren» heeft dezen morgen
te Cherbourg kapitein Chesnoau en de
twintig zeelieden die* de 'bemanning uit
maakten van den driemaster «Daguy»,
en die door de «Borren» in den Atlan-
tischen Occeaan bij een schipbreuk
werden gered, aan wal gezet. Zij waren
vertrokken uit Santa Fé (Argentinië)
met een lading hout voor Antwerpen.
Reeds waren do zeilen gescheurd, het
ruim vol water en hot dek met den zee
spiegel gelijk, toen de schipbreiikelin;
gen door do Borren werden be
merkt. De Maguy verdween met
haar lading in de golven.-
Nadat Dinsdag nog R. Van Hemel-
rijck door onderzoeksrechter Anthonis
was ondervraagd geweest, aangaande
verschillende twijfelaehtge posten, •wel
ke in de boeken door do exporten wer
den opgemerkt, had de magistraat no£
tot 's avonds heel laat een onderhoud
met de experten, betreffende het ant
woord dat «de aangehoudene 'e namid
dags had gegeven.
Woensdag voormiddag werd R. Van
Hemelrijek, die zooals met weet, beroep
aanteekende tegen de beslissing der
Raadskamer, welke zijn aanhoudings
mandaat bekrachtigde, naar Brussel
overgebracht, in hot" vooruitzicht zijner
verschijning voor de kamer van in'be-
scliuldigings telling.
Deze geschiedenis, welke door schier
al de BïuSscfeche konfraters medege
deeld wordt, zou heel lief zijn, ...in
dien zij een woord wadrlieid bevatte.
Zoo wordt er verhaald
cc Donderdagmorgen kwam de aulo
van den Koning van Laeken en hield
stil op het Liodtsplcin.
Na enkele minuten bemerkte de
vorst, dat er een defect aan do auto was,
en dat deze niet verder kon komen. De
Koning stapte uit, en nam plants op het
platform van de eerde tram die voorbij
kwam..
Hef wekte heel wat verbazing, toen
de Koning aan den tmnbediende 25
centiem aanbood, en de schildwachten
koken vreemd op, als zij aan den in
gang van het Paleis den Koning uit de
tram zagen stappen.
Heel Hof inderdaad...
Doch... de Koning lieeft Donderdag
nïorgend het Kasteel van Laken niet
verlaten en is naai- Brussel niet geweest.
■Ziehier wat er eigenlijk gebeurd
Donderdag morgend kwam een au
to van het Hof van de garage der
Troonplaats naar het kasteel van Laken
gereden. De straten waren met eene ijs
laag bedekt. Op de Liedteplaats schoof
de Koninklijko auto schielijk weg en
vloog tegen oen lantaarnpaal. Auto en
paal werden beschadigd en een der ban
don van den auto sprong.
Dc chauffeur, een knecht cn oen be
diende van het Hof, die daar toevallig
voorbijkwam zeilen zicli aan 't werk om
den band te vervangen cn de noodigo
herstellingen te doen. Eenige voorbij
gangers schoolden samen on na de her
stelling werd do tocht naar Laken voort
gezet.
Hetgeen toch niet belet, dat het -go-
schiedatnisje van Koning Albert op
den tram de ronde der wereld, zal
doen.j
APOSTOLISCH-VIKARIS.
Z. H. de Paus heeft benoemd, tol
Apostolisch Vikaris van Batavia, als
opvolger van wijlen Mgr E. S. Luypen.,
den Zeer Eerw. Pater A. Van Velsen,
S.J!, pastoor te Buitenzorg.
Mgr Van Velsen werd geboren te
Haarlem den 8 Februari Ï865. Hij
studeerde aan heb Kollege der Paters.
Jesuieten te Silt-ard, trad op 26 Septem
ber 1885 in do Jesuieten-Orde en werd
op 8 September 1895 te Maastricht
priester gewijd.
Spoedig na zijne priesterwijding ging
Pater Van Velsen naar de Indische Mis
sie, waar hij den 1-November 1897 aan
kwam. Slechts korten tijd bleef hij te
Batavia daar hij spoedig werd overge
plaatst naar Tomohon op Celebes, waar
hij bestuurder werd van de kostschool.
Bij den overgang voor enkele jaren van
de Missie van Celebes aan de Missiona
rissen van het II. Iïart te Tilburg, werd
Pater V"an Velsen overgeplaatst, naar
B'uiienzorg, waar hij pastoor werd cn
bestuurder van het Jongens-Ge^fciriht
van het Hulpfonds van den H. Vin-
centius aldaar.
EEN MAGAZIJN IN DE CEMENT
FABRIEK IN BRAND
ONTPLOFFINGEN.
Gisteren avond, rond 7 ure, werd do
jemeente Buight in opschudding ge
bracht door verschillende geweldige
knalion, die op elkaar volgden en die
het gevolg waren van ontploffingen.
Het bleek weldra dat er wat aan de
hand was in de cimentfabriek, 'fis le
zeggen de uitgestrekte fabrickgcbouwon
der Cannon Brand Artificial Portland
Cement Works Co Ltd., tegen do Schei-
do op een half uur van het dorp gele
gen.
Door eene onbekende oorzaak was
brand uitgebroken aan het magazijn
waar al do licht ontvlambare stoffen
geborgen werden, die door de fabriek
gebedgd worden, voor allerlei doelein
den,namelijk vaten olie voor de machio-
ncn, vaten petrool, trommels met acy-
teleae, tuben met zuurstof enz. Het ia
te begrijpen dat deze licht ontvlambare
sloffen het magazijn, dat zonder ver
diep was, in zeer korten tijd geheel van
vlammen onu ingd was.
De pompiers der gemeente Burght,
alsook het werkvolk der fabriek kwa
men dadelijk toegesneld en dedon al
mogelijke om het vuur te bestrij
den, doch mot al de bovengenoemde
stoffen was er niet veel aan te doen, dan
het omïiggonde van het vuur te bevrij
den.
Terwijl de brand in vollo hevigheid
woedde, hadden verschillende geweldi
ge ontploffingen plaats, zoo geweldig,
dat stukken muur werden weggeslagen
on stukken vaten zeer verre werden
weggeslingerd. Het moeten de trommels
acytelene geweest zijn en de tuben met
zuurstof dio sprongen.
Gelukkig werd niemand door de
weggeslagen stukken getroffen en had
den geen persoonlijke ongevallen plaats.
De werklieden van hot nabijgelegen
werkhuis hadden het werk reeds ton 6
ure verlaten.
Geheel het magazijn is do prooi der
vlammen geworden. De schado is nog
al aanzienlijk want het magazijn waz
goed gevuld.
BEN POSTWAGEN GEPLUNDERD.
Molz, 17 Jan. Gisteravond om-
strceksch half acht is een aanslag go-
pleeg op den sneltrein Moyeuvre-Metz,
die te Melz aankomt om 19 uur 50.
De sneltrein had- hot station te Mé-
zière verlaten, toen de brievenbesteller
Morel, die zich alleen in den postwagen
bevond, twee gemaskerdo bandieten op
zich toespringen zag. Zij losten ver
scheidene revolverschoten, doch zonder
Morel te treffen, dien zij evenwel het
volgende oogenblik neersloegen met
gummtetokken. Do ongelukkige word
den schedel gebroken. De booswichten
maakten een som' van 280.000 fr buit,
en toon de trein nabij het station Metz-
Noord vertraagde, sprongen zij uit en
verdwenen in don nacht.
De aanslag werd ongetwijfeld voorbe
reid. Do roovers wisten klaarblijkelijk,
dat op 16n van elke maand groote som
men geld vervoerd worden, bestemd
v'oor de betaling van hot loon dn do
werkhuizen.
Morel, levensgevaarlijk gekwetst,
werd naar liet ziekenhuis te Motz over
gebracht. Hij kon slechts een vage per
soonsbeschrijving van do daders geven.'
Do ongelukkige moest een schedelbo
ring ondergaan. Zijn toestand is hope
loos,
