Woensdag
April 192-1
DE KMTNUVERIIEID
In is Pupllteiiseholeia
In litsiiM
is fraisik frasik
ni@t gsstabiüsesrd
@e fseht Baar dsn Everest
Se ramp ia Zuid—EfaHë
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114
XXX" JAARGANG NUMMER 7B
8 0 CENTIEMEN WEKELIJKS C.SQ Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendt
gi^E5E5E5SiaB54ffiB^ffiEli
II. Theodosia
Zon op 5,27 Zon af 6,1
Nituwc Maan don
Publiciteit buiten het Arr. AALST i: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, - Bream's Buildings, 6, Londrea E. C. 4.
Wiij hebben in een vorig humlmier ge
sneld, dat de kwestie der Belgische kant-
iiijiverheid «op 18 Maart in den Senaat
ten berde gekomen was.
Door den EP. Rutten, werd! namens
de senatoriale oommköfe voor Nijver
heid en Arbeid, volgend verslag «uitge
bracht over deze kweötóe
MEVROUW, MIJNE HEIEREN.
In hare Memorie van. Toelichting
vraagt de Regeerin'g «onte zoo spoedig
mogelijk uitspraak «te deen over dit
wetsontwerp. Het geldt hier inderdaad
de redding van oene bi[ 'uitstek nationa
le nijverheid', 'waarvan het herhaalde
lijk gezegd word dat zij een der parels
,van ons kunstpatrimonium is
De weergalooze 'wonderen van sier
lijkheid e;i fijnheid door onze vroegere
kantwerksters vervaardigd, waren lang
het meeat! gezochte sieraad van onze
voorouders.
Tegenwoordig vindt men 'zulke kan
ten nog enke'l in onze al te weinig be
zochte musea öf in laden die men zel-
don opent.
Vanaf de XVIe eeuw was de kantnij
verheid van ons land, zoowel als in de
middeleeuwen de .lakennijverheid, een
der hoofdbestanddeelen van onze wel
vaart.
Zij was de houdster van 'het gezinsle
ven, want zij hield aan den huiselijken
haard de gewoonte in eero van een ge
zond, keurig en zindelijk werk, dat de
meisjes toeliet vreedzaam op te groeien
in het ouderlijk huis, en aan de moeder
een .inkomen te meer verstrekte, zon
der haar te verplichten de leiding van
•het huishouden uit de hand te geven.
Met het gezinsleven te b&ioucfen en
de zedelijkheid dei' vrouw te bescher
men, droeg deze mijverheid Ifcij tot de
opleiding voor het land, van deugdzame
on stoere geslachten, die den hoeksteen
uitmaken van 's lands rijkdom.
Op het eerste •zicht komt het voor
dat dit heerlijke verleden voor altijd
voorbij zij.
Dit moge blijken uifi enkele cijfers
die ofschoon (bij benadering, toch den'
weerschijn geven van eene onbetwistba
re werkelijkheid. Het! aantal kantwerk
sters neemt voortdurend af. In 1910
waren er ongeveer 60.000 onder den
oorlog telde men er 50.000 ongeveer.
Ik meen niet! dat or thans nog 25,000
tot 30,000 overblijven.
Dozo cijfers (zijn gewis niet offi
cieel, maar wij meenen niet dat 'zij
kunnen worden betwist.
Bedrijvige centra als leper en om
streken zijn in dc-n sitorlm verdwenen.
Iu de kiiiigen waar» vdorheen rijk
dom 'on zelfs overvloed hec.rschten is do
koopkracht merkelijk afgenomen. Uit
gaven moeten wonden ingökriimpt, wat
al schranderheid ook aan den dag worde
gelegd om de benepenheid te verber
gen. De nieuwe rijken daarentegen zijn
nog niet genoeg verfijnd om die keurige
en fijne dingen naai' waarde tc schat
ten. Zij zouden lien, trouwens niet we
ten te dragen.
Onze kantnijverheid lijkt een oud ge
bouw dat nog rechtstaat omdat het op
stevige grond)vesten berust' en met ma
terialen van eerste gehalte werd opge
trokken. Maar elk jaar (brokkelen stee-
ne-n af, de barsten loop en verder» mo
tieven verdwijnen, wanden hellen over,
en men vraagt zich af hoe onze zwakke
schoren liet gebouw behouden nullen
voor eene ineenstorting, die door velen
onvermijdelijk wordt geacht.
Zal, in 'die voorwaarden, een stukje
wet tot regeling van den handel in. kan
ton lang deze ineenistorting kun
nen tegenhouden? Heeft do geleidelij
ke vermindering van onize kantproduc-
tie geen andere meer gewichtige oorza
ken als hei', gemis van eene regeling van
de,n verkoop in den kleinhandel?
Gewis, hei. ontwerp dat wij U voor
leggen kan don •ioceland niiet redden,
maar het is een bestanddeel van een
telmaatregelen, waaibij het privaat
initiatief steeds do hoofdrol spelen zal.
Onder deze inaatregdlen bekleedt de
voorgestelde regeling eene plaats waar
van het 'belang niet moot worden over
much cnderschat. Derhalve schijnt het'
ons oorbaar de oorzaken na te gaan van
de crisis onzer k&ntnij verheid'.
De oc-rsfe oorzaak, is lief, verminderen
van onze afzetgebieden. Het inheemsck
verbruik slorpt slechts een zeer goring
deel onzer voorthrongst op, on de boste
klanten op onze iuiheeiirngdhe maikt zijn
vreemdelingen op doorreik. Het vier
vijfde ton minste van onze Vaorfbrengst
wordt uitgevoerd.
In Erankrijk -zijn de kantwerksters
talrijker dan (bij onte. .Zij mafken» over
liet algemeen slechte doorvlochten
kantwerk, Ohrnykant, lersohe steken,
Chan'tdllylkant en slechte bij «uitzond e«-
•riinlg die uiterst «fijne kant waarvan
België steedis (het monopolie heeft we
ten te behouden. Onze fijne kanten
worden er géberigd om voorwerpen te
vervaardigen die voor den uitvoer zijn
bestemd. Dit verklaart de 'zeer hooge
tarieven voor de gewone kanton, die
meer in bet bijzonder in Frankrijk
wordejn gemaakt.
In de Fereenigd© iSlaten werd het
recht ad valorem niet 90 t. h. verhoogd,
terwijl het slechts 40 li, bodraagt voor
het opengeweilkt of geborduurd linnen
zonder belegsels.
Een lid van de Commissie deed 'op
merken d'at dit recht niet zoo bescher
mend is als men zou meenen op het eer
ste zicht. ,De Amerikaan., die igraag een
weeldevoorwerp zooals kant. koopt, kijkt
zoo nauw niet, zegde dit lid, gelet voor
al op den fegenwoordlgen vailutasfeaud.
Maar de industaioelen beweren dat,
zelfs in de tegenwoordige omstandighe
den, die Amerikanen vinden dat onze
kunstkanten duur zijn. En valt het dan
niet te vreezen dat (hunne reeds beperk
te aankoopen nog zullen afmennen,
wanneer de «dollar dalen zal, en wij liet
'bedrag der loonen niet zullen kun
nen verlagen, op straf hot «grootste aan-
«tal onzer kantwerkstjem te zien verdwij
nen?
Engeland on vorSchilienide landen
van Amerika werden gedurende den
oorlog overstroomd! met minderwaardi
ge kanten en de goede naam van onze
kanten had er in al fle talrijke kringen
tijdelijk onder te lijden.
Naar Holland voeren wij Rijaseteche
kant u'it voor het geweven en gebreid!
goed. Doch de nationale 'Meederdracht
neemt er voortdurend af. Ome Uitvoer
ondergaat hiervan dian ©nvermijdélij-
ken terugslag. Sedert den oorlog ver
vaardigen' «onze Noorderburen eene soort
van grove Rijsselsehe kant.
In öliina en in' Japan neemt het
aantal kantwerksters Voortdurend toe.
De lioedanighóid' van hare voortbrongst
kan stellig niet. met de onze vergeleken
worden, doch het as waarschijnlijk dat;
zij geleidelijk zal verbeteren.
De Zuid eilanden en de Skandina-
vische landen behoorden nooit tot de
voornaamste ktiënteel van ome kant-
nijverheid.
Sedert dien oorlog koopt Midden- en
"West-Europa geen kanten meer, met
uitzondering van eenige Duitsche hu|i-
zen.
In Afrika is de beschaving nog
nicjt' genoeg verfijnd om er het versprei
den van de kant mogelijk i% maken cn
er dé schoonheid' der negerinnen beter
te doen uitkom-en.
Blijven dan.^, Canada., betrekkelijk
weinig bevolkt, Australië, Indie en
Zuid-Amerika, waar wij tot nu toe nog
geen belangrijk afzetgebied hebben.
Het R niet «mogelijk; «uit de statis
tieken, door het Departement van Bui
tenlands ehe bekendgemaakt, de juiste
hoeveelheid te berekenen van onzen uit
voer van voor den oorlog en van heden.
Dezé statistieken verlmelden «onder
eenzelfde rubriek het Poor duurst, op tul
le en de leant, de mechanische kant en
de met de hand gemaakte kant. Doch ai
de fabrikanten stellen vaat dat! do kant-
voosrtibrenjgöt sed-ert* «den «oorlog bijna met
het twee-derde is verminderd en dat de
toestand met den dag verergert. Deze
vaststelling wordt ©vcrigens gestaafd
door de cijfers die de geleidelijke ver
mindering van bot aantal kantwerk
sters opgeven.
u?
De tweede Oorzaak van de crisis ïlgt
in de voOTtelurende vermindering. van
het aantal kantecholen.
In 1851 waren er in de provincie
Oost-Vlaanderen alleen 369 scholen
voor kantwerksters in 1915 'bleven er
nog 106 over, waarvan alleen drie on
der' toezicht stonden en toelagen ontvin
gen.
Thans zijn er voor helel' liet land nog
26 scholen die onder toezicht staan en
toelagen genieten. 'DeeTwerkplaateen die
handel drijven en waar het aanleeren op
oen ontoereikende wijze geschiedt aan-
«zien wij niet als kamteeholen. De be
zorgdheid van don verkoop en de winst
overhcersébt er al' te veel het doel het
onderricht te verbeteren. Ondanks deze
groote leemte leveren de leerlingen de
zer werkpaateen in 't algemeen beter
werk dan «de jonge werkster clie aan haar
zelf overgelaten wordt.
Wlij hcibben oldens gézegjd en bewezen
dat ome scholen voor kantwerksters
■bijna allen veroordeeld zijn te! verdwij
nen, indien, in de bijzonderste centra
waar kant 'wordt voortgebracht, het
aanleeren niet ingevoerd wordt in de
lagere scholen voor de méisj«ee die ne
gen jaar «oud zijn. Het te dringend noo-
dig d'at de Minister van Kunsten en
Wétiensehappen en de Minister van Nij
verheid en Arbeid in dit opricht een
overeenkomst «treffen.
Het zo'u ook doelmatig izijn in d'e
hoogere klassen der kostscholen voor
rijke jonge meisjes onderricht in de
schoonheidsleer en de 'kuitetgescdiiedenis
in «te richten om baar, namelijk, beter
de echte kunstkant naar waarde te loe
ren schatten.
De. openbare machten moeten daarbij
in de eentra voor kanteooriïbrengetl de
opleiding van een zeker aantal vaktee-
kenaaiB 'bevorderen en de. kwestie van
hot eigendom «der teekeningen en van
het rondventen opnieuw onderzoeken.
(Vervolgt.)
«Brus&el, 31 Maart. Het ministerie
van landsverdediging maakt eene nota
.openbaar waarin gezegd wordt
Zekere- bladen doelen een omzend
brief mede door do Antwerpache afdeel,
van de Koninklijke Maatschappij der
oud-iDupillen van het leger aan de leden
der wetgeving gezonden en waarin ge
klaagd wordt over hot voedinigsrogiem
in liet leger, welke de toestanden wor
den toegeschreven aan verkeerde bezui
nigingen.
De minister van lands'verdediging-
laat weten dat er voor de voeding van
het leger geen cr.edietvernijhideriiigen
op de begrooting r\'ooi*ko:men.
Do prijs der v-oeding voor de feedin
gen der pupillenscholen is dezelfde
als dfie van hot lager en do kosten er
van rijn sedert den 1 Augustus 11. lioo-
gcr gebracht.
Er is overigens een onderzoek inge
steld, dat zal uitwijzen of hat noodig
was zonder reden «o-nrust te verwekken
in den geest der ouders van de leerlin
gen.
M. STRESEMANN OVER DEN
BUITENIiANDSCHEN TOESTAND
EN HET DESKUiNDIGENCOXHTEIT
In den loop eener redevoering Zon
dag uitgesproken (in de congresvergade-
ring der Volkspartij, heeft do minister
van buitenlandsohe zaken, M. Strese-
mann, ten aanzien der houding dezer
partij tegenover den buiten!ancfochen
toestand onder -mieer verklaard
In 'buritenlandöohe politiek ondervin
den wij al de ontnuchteringen van een
ontwapend volk. Wij hébben niette ge
meens met een pacifism, dat zich roemen
zou op zulke zwa«k'heid wij rijn inte
gendeel diep verlegen; dat de ontwape
ning ons opgedrongen werd. De slag
van do Ruhr was' geen© fout hij toon
de aan de wereld dat het Duiteche
volk voor zijn land strijden en; lijden
kan. Ik «geloof niet dat Frankrijk, die
door «den oorlog en na-oorlog zulke die
pe kwetsuren opliep welke overigens
nog bloeden, rich beschouwt als de ge-
lukkigo overwinnaar van den stirijd^in
de Ruhr.
Sprekende over de veirichtingen van
het; deskundigen oomiteit, verkliaai'de
hij verder
Men kan zich afvragen of dit eoipi-
tietit waaiwan, naar mijn moaning de
eerbaarheid en de objectiviteit niet te
betwijfelen zijn, zich wel juist reken
schap geeft «der betaalkiracht van ons
land.
De Duilkho regeeiring vooiMioudt
heel hare «vuijheid voor wat betreft de
besluiten der «deskundigen.
De eerste voorwaarde onzer instem
ming met Duiteche prestaties ten tlitel
van schadevergoeding fe dat het Ruihr-
•gebied, zijne bixsnnien van economiscli©
inkomsten, zijne fiscale middelen en
zijn beheer terug te onzer beschikking
geübracht worden.
Vervolgens zal een grondwettelijke
toestand hersteld moeten word«en in
Rhijnland en in den Paltë en zal m'en
definitief endreen moeten komen be
treffende 'het terugtrekken der bezet
tingstroepen na «hot tijdverloop dioor hot
vi'edesverdTag voorzien.
Vervolgens wenschto de ïninfister zich
geluk met het sLuiten van een handels
overeenkomst mje-t «de Voreönflgdei^Bta-
ten en met een akkoord «met Engeland,
waardoor de belasting op den uitvoer
van 25 Jot 5 0/0 /herleid i%
GEEN MEUWtE INFLATIE
(VERWiACHT.
M. Frangois Marsal, de nieuwe :mi-
nfeter van financiën, «geïnterviéuwd
door de Belaia* heeft do geruchten
volgens dewelke «hij het inricht zou
hebben den frank op «de huiidige Floer
sen te stabiliseeren, 'krachtdadig gelo-
•gons'tiraft, overigens voegde Jiij er
bijde geldelijke ijkmaat is nfiet het
pond, maar de dollar.
De -ïninister veiklaarde verder dat
het een groote ongerijmdheid was te be
weren dat Frankrijk «met- een nieuwe in
flatie bedreigd is.
De inflatie is 'gedaan. De regeering
«wil de valorisatie van den frank en een
volledige vcdbeteiing van de schatkist-.
In 1920, «besloot M_. Marsal, toen ik
reéds minister was, had do dollar 13
franken waarden en sliond de rent 6 0/0
a'an pari. Dit ri mijne gedragslijn.
De brigade-generaal G.O. Bruce, lei
der van de expeditie naar den Eyerest-
berg, meldt uit Darjeel'ing het volgen
de
Voor de derde maal zijn hier de leden
verzameld van do expeditie, die zal ver
trekken voor d© bestijging van den
Mount-Everest. Hoe goed de expeditie
verleden jaar ook was uitgerust, meen
ik dat wij ons de ervaring van de twee
voorgaande expedities ten nutte kun
nen maken. Deze zijn, hoewel niet ge
slaagd, toch beter geweest d'an de voor
afgegane pogingen welke ooit rijn ge
daan tet beklimming van dit steile ge
bergte.
Wij w«erden hier verwelkomd met de
tijding dat de latidragors in grooten ge
tale waren opgekomen. Even bemoedi
gend was de mededeeling van de in-
heemfeehe bevolking reeds verheugd uit
ziet naar on-ae komst en. ons welkom zal
lieeten.
Deize mededeeling bleek niet overdre
ven te zijn. Wlij konden uit) de velen die
zich daar voor aanboden,- de beste last
dragers kiezen. Hun «geestdrift is des te
merkwaardiger, wanneer men bedenkt
welke .groote moeilijkheden rij zoowel
als wij te bekampen zullen hebben.
Er waren onder hen «twee of drie over
levenden van het noodlottig ongeluk,
dat de vorige expeditie heeft getroffen.
Opnieuw werden wij gastvrij onthaald
door de Boeddhistische Vereeniginjg en
door de (bergbewoners. Tot ons geluk wa
ren vcisohei done ervaren leden der ex
peditie reeds op 1 Maart liier bijeen,zoo-
dat zij de noodige voorbereidingen kon
den treffen en de zware voorraden en do
zuurstof toestellen vooruit zenden, naar
Phaasijong, waar de hoofdweg naar
Lhassa wordt verlaten en wij in Weste
lijke richting zullen trekken. Oo«k kon
den de juiste hoeveelheden mondvoor
raad worden vastgesteld voor de ver-
eohdllende marsehen van het uitgangs
punt te Rongbuk Camp af tet Ally Ba
sis, te N. Col Camp.
Ons gezelschap bestaat uit zes leden,
die de vorige expeditie reeds hébben
medegemaakt en zeven nieuwe leden.
Malloiy is de eenige die aan alle drie de
expedities heeft deelgenomen. Wij allen
rijn bezield met de vurige hoop, dat ons
pogen dikmaal den verlangden bijval
zal hebben.
Het is natuurlijk nog onmogelijk te
zeggen, welken invloed de. ijle atmpafeer
dezer hoogte op de nieuwe leden der
oxpeditie zal hebben.
Kolonel Norton is .een «geboren berg-
boklinaner. Bdj de exix-ditie in 1922 be
hoorde hij tot degenen die niet van
een zuurstof toes tol gebruiik maakten.
Rij die expeditie hebben ook do leden
Somerweil on Leetiiom rich verdienste
lijk gemaakt. Een A'an de belangrijkste
leden is O'Dell, die rijn ervaring toonde
bij «de Spifebergen-expeditie. livino is
een van de nieuwe leden, die verleden
jaar op Spitsbergen rijn uithouding^,
vermogen toonde.
Shébbcare is de nieuwe officier van
vervoer. Hij behoort tet het Indische
posfedepartement wij hopen veel van
zijn ervaring te genieten.
Majoor Noel is «onze fotograaf. Zijn'
film van de expeditie van 1922 bewees
waartoe li ij iin staat is.
Kapitein Geoffrey Bruce heeft' met.
kapitein Finck ervaring genoeg van
het klimmen op groote hoogten. Van de
vier Indische onder-offiéieron van hot
Goerkha-reghnent, hébben twee ook do
expeditie van 1922 medegemaakt
Andermaal is een streek, die het
heerlijkste natuurschoon aanbiedt', het
toonee.1 van ramp en onheil geworden.
De overheerlijke heuvelrijen, diio ju
du «buurt van Amalfi beepoeld' worden
<®or de aziuen golven van de baai van
Salerno, rijn in de zee gestort, mek hen
geheele dorpen in de diepte meesleu
rend.
Ganseh dit gedeelte der «kust, zoo aan.
'iirckkelijk voor de toeristen die Napels
bezoeken en van «daar uitstapjes onder
nemen, is gebouwd op sponsachtigcn,
doordringbaren bodem, dio langzaam
wordt afgeweten dioor zeewater, do.or
bergstroomen en door den (regen.
De azuren grot van Capri, zoo duur
baar aan de klassieke minnaars van
het romantisme, 'is oene verovering A an
de zee op den brozen bodem van het
land.
Broos is die bodem, vooral op het
schiemland van Sorrento, waarvan men
«de rotsachtige kust volgt wanneer men
met de stoomboot van Napels- naar Ca
pri vaart, en waarvan men de pracht be
wonderen kan, wanneer de verraderlijke
zeeziekte u niet allen lust van nog aan
het leven te denken, laat staan hot na
tuurschoon te bewonderen, ontneemt.
Broos voornamelijk is de kust van
dit schiereiland langs de rijde der golf
van Salerno, die men invaart als men
lussehen liet eiland Capri eni Punta
Campanella Zuidwaarts stoomt.
Dan ontwaart men die sdhoone heu.-
velenrij, waai' reeds herhaaldelijke in
stortingen zich voordoden maar het
onheil van verleden Donderdag schijnt
mu «toch al de vorige in uitgestrektheid
te overtreffen. De «overvloedige regens
van den laatsten lijd hebben den bodem
ondermijnd en ontzaglijke «gedeelte van
die heuvelenrij rijn als een lawine naar
beneden in zee gerold.
E<r ié «geen sdhooner uitstap dan' met
eene van die lichte 'karretjes, hespannen
met een paar vlugge paarden, langsho-
nen de kust van Amalfi naar Positano,
langs eenen goed aangelegden rijweg]
bijna vlak tegen «de zee.
Links de baai van Salerno, eindeloos
wiijd en azuurblauw met donker vlek
ken hier en daar, waarop ranke' booten
met witte zc-ilen als groote zwanen scho
ren rechte de landstreek, met hare»
beuVel'vlahken beplant (met wijnstokken
en olijfboompjes, afgewisseld met be
woonde gehuchten en lachende dorpjes.
Dit onschuldige riviertje, de Oannete,
dlie bijna droog laig, met nog slechts een
smalle strook water die haar weg zocht
tusschen de rotsblokken Op dén bodem,
was nu geworden een bergstroom, wiens
woelige feren over heb land heensloe
gen, alles -vernielend en meesleepend
wat haar (in den weg kwam.
In al die plaatsjes is de vernieling
groot.
Vijf honderd meters (rotskust van
Amalfi verdwenen, al rijn er ook maar
vijf slachtoffers aldaar doch een der
schoonste landschappen is voor altijd
weg liet terras van het oude klooster
der Capoicienen, nu heb «gekend Hotel
Cappudni, omringd door eene' witte
met rozen en gebladerte omkranste zui
lenrij, van waar de schilders een land
schap hadden van ongeëvenaarde be
koorlijkheid.
Maar wat een verwoesting elders. Vet-
tica Maggiore, Vettica Min ore, Marina
Prajano, Positani en Lama zijn allen!
zwaar «geteisterd. Al de wegen die hen
onderling verbinden zijn afgesneden en
versperd door instortingen zoodat hulp
alleen langs de zeezijde kon worden aan
gevoerd.
Vettica werd het zwaarst «getroffen,
het Minore-gedeelte, «het lager ged«eel-
to vooral, waai* de inst-orbend© rotsblok
ken .g'anscho h.uizongroepon «liebbon Ver
pletterd; .er zijn daar twintig, woonhui
zen vernield en men (heeft er meer dan
rijf en zestig slachtoffers te betreuren.
Amalfi schijnt nu «gebuild niet vluch
telingen uit het geteisterde gewest en de
hertogin van Aoeta en 'haar zoon waren
reeds diaar, toen de konfmg van Italië er
per motorboot toekwam uit Napels.
Het moot nu wel een ander ridht rijn
dan op dien zonnigen Septemberdag.
Cappucdni is niet «mieer (blij de eerste
landverschuiving was het reeds half in
puin buiten de^ Itotelstaf waren er 14
toeristen en met koorden ladders 'heeft
men die «allen nog uit hunnen nételi-
gen toestand kunnen redden, voor do
twee landschuii-ing hot ganscflie gebouw
deed ineenstorten bij «de derdie was al
les weg.
Hét seminarie, de lokalen van do nij-
yorhridt^oliool en Ifet stadhuas te Am&U
