Zondag 6 Juli
Maasdag 7 Juli
1924
lei iereepsaaileraljs
In België
vw~
fCaifeeiiek ¥arlsoiii waa België
§0I:
Het Katholiek Verbond van Belgie
had ter gelegenheid zijner algemeene
vergadering van November 1923, aan
Z. H. den Paus, een adres gezonden.
Dit adres werd onderteekend door dch
voorzitter en den sekretaris, alsook door
den voorzitter der vier groote Verbon
den die de Unie uitmaken het Ver
bond der Katholieke Vereenigingen ei^
Kringen, de Belgische Boerenbond en
de Katholieke Landbouwverooiiden van
Wallonië, het Kristen Werkersverb'on d,
en de Kristelijke Landsbond van den
Belgische Middenstand.
Vsor 't Christen Sanatorium
vast üonf-siir-Sisnse
in feil Beker van Snsoraegsis
De intergeailïeerde
Ësisferenlie
Tegen ds onteferistdijking
in Frankrijk
Rend fes! kt van esn miljoen
Keg een veteraan
De zaak Coppée
DE VOLKSSTEM
XXX* JAARGANG NUMMER 157
Kerkstraat, O en 21, Aalst. Tel. 114 jO CENTIEMEN WEKELIJKS C.60 Uitgever: J. Van Ncttel-De Gespt
Publiciteit buiten het Arr. AAIJiT Agentschap Havaa, Adolf Mariaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 3, Londrea E. C. 1.
H. Godelievo
jjZon op 3.57 ond.r 7,!>4j
II. Willibaldus
|Zon op 3,58 onder
Eerste Kwartier den 9
7,531
In tegenstelling met liet lager
onderwijs wordt liet beroenson-
derriclit niet beheerscht door eene
organische wet, maar hangt teene-
maal af van ministerièelc beslui
ten, beslissingen van gemeente
en provincieraden eiv liet privaat
initiatief. De Staat zelve riclit
geene scholen op maar steunt ze
door geldelijke tusschenkomst.
Een zeker aantal vakscholen heb
ben dan ook hün ontstaan te dan-
ken aan provincie of gemeentebe-
sluren. Maar de overgrootc meer
derheid der bestaande instellin
gen zijn liet werk van bijzonde
ren: geestelijken of wereldlijken.
Op de 900 bestaande vakscholen
die België bezat op 31 December
1923 werden er meer dan 050 dcor
liet privaat initiatief in het leven
geroepen. En ten koste van welke
opofferingen!
Zeker, al deze inrichtingen, mits
zij aan zeke voorschriften voldoen,
genieten staatstusschenko!mst,maar
velen onder hen blijven ver
stoken van alle hulp vanwege pro
vincie of gemeente. Dit is het ge
val voor dQ vrije scholen der pro-
vincieën Henegouwen, Brabant
en Duik. Daar zijn officieele vak
scholen die van gemeente en pro
vincie meer geld krijgen dan vrije
scholen noodig hebben om te leven,
ofschoon deze laatste tot drie en
vier en zelfs vijfmaal meer leerlin
gen tellen. In een vrij iatid als
België zou ook ieder burger, ieder
werkman en ieder neringdoener,
zelfs de kleinste, het recht moeten
hebben zijne kinderen te zenden
maar de vakschool die hem als de
beste voorkomt. Daarom ook is
het wraakroepend te moeten be-
statigen dat zoovele verdienstelij
ke scholen der anti-klerikale pro-
vincieën en gemeenten verstoken
blijven van allen steun, schoon de
andere officieele leergangen dan
toch met het geld van iedereen
worden in leven gehouden.
Schoonst van al nog: na hulp te.
hebben geweigerd aan het kind
van den katholieken werkman of
neringdoener durven de voorstan
ders van dit regiem nog staande
houden, bijna zonder te blozen,
«dat Zij de ware demokraten en.
de vrienden des volks zijn»
De tegenwoordige inrichting
van het Belgisch vakonderwijs
bevat twee groote onderverdeel in-
gen: beroepsscholen voor meisjes,
en nijverheid- en vakscholen voor
jongens.
De eerste dezer katcgorieën
omvat huishoudscholen, leerwerk
huizen, beroepsleergangen en be
roepsscholen. Ten getalle,van 390
in 1910, hebben zij thans eene ge
talsterkte van 470 eenheden. Deze
worden bezocht, door 25.000 meis
jes, 't zij 5000 meer dan in 1910.
Wij voegen er echter bij dat de
tegenwoordige bevolking nog vol
strekt niet in verhouding is tot het
aantal Belgische meisjes.
Ten gevolge van den oorlog,
deels ook ten gevolge van nieuwe
re gedachtenstroomingen, die voor
gevolg hebben de meisjes uit de
keuken en van den haard we»* te
halen en ze naar fabrieken en
werkhuizen te zenden, is het aan
tal huishoudscholen merkelijk ge
slonken. Daarentegen kenden de
leerwerkhuizén en beroepsleergan
gen eenen on verwachten bloei zoo
dat hun aantal, sedert 1910, on-
derscheidelijk van II tot 100 en
van 9 tot 83 steeg.
De bestaande jbngcnssdholen
worden gerangschikt in leerwerk
huizen, bcroepsleergangen, nij
verheid- en beroepsscholen, Daar
bij nog een twintigtal inrichtingen
van booger onderwijs,
Ook hier bestatigen wij eenen
verheugenden vooruitgang: 430
inrichtingen voor mannelijk vak
onderwijs, 't zij 120 meer dan in
1910, worden thans ondersteund,
Gedurende dit tijdstip hadden
wij de verdwijning van meest al
de weef-leerwerkhuizen, welke
voornamelijk in de Vlaanderens
bloeiden, te betreuren. In een vol
gend artikel zullen wij de oorzaak
van dit oogenscliijnlijk verlies
opspeuren. Daarentegen werden
echter een vijftigtal nieuwe be-
roepscholen opgericht terwijl het
aantal nijverheidsscholen én leer
gangen, gedurende hetzelfde tijd
stip, van 91 tot 145 klom.
Het totaal aantal beroepsscho
len. zoowel voor jongens als voor
meisjes, bedraagt thans 930 in
lichtingen tegen 700 in 1910.
Rekening houdende van het feit
dat de oorlog eene jarenlange
stremming daarstelde. mag men
dus zonder aarzelen aannemen dat
de jongste poging tot ontwikke
ling van het beroepsonderricht
zeer voldoende en verheugende
uitslagen opleverde.
Deels is zulks te danken aan den
kloeken ondernemingsgeest van
het privaat initiatief, dat steeds
zulken grooten rol speelde in den
geestelijken groei van ons volk.
deels ook aan de actie der openba
re besturen: Het Ministerie van
Nijverheid en Arbeid, de jnovin-
rieraden en gemeentebesturen.
Ouder dit oogpunt verdient in het
daglicht gesteld, de heerlijke taak
die hier in Oost-Vlaanderen, en
meer bepaaldelijk te Gent en te
Aalst werd verricht.
Daar hopen wij dan ook in een
volgend artikel op terug te komen.
Ziehier het antwoord ontvangen
door M. baron Charles Gilles de Péli-
dhy, senator, voorzitter der Katholieke
Unie van Belgie voor het jaar 1923.
Hetar Senator,
't Is met immer hernieuwde vreugde
dat de Heilige Vader telken jarc de
'hulde ontvangt der Katholieke. Unie
van Belgie, welker aanhoudende werk-
dadigjheid en toewijding voor alle
Schoon e doeleinden, in uiw land groote
diensten bewijzen aan de godsdienstige
en Sociale vraagstukken. De broeder
lijkheid tusschen de leden dor ver
schillende verbonden, hunne toewij
ding, de gehoorzaamheid aan hunne
Bisschoppen, en zoo aan den Opipeiher-
der, geven waarborg voor bijval.
Daarom is het den Heiligen Va
der aangenaam U geluk te wensdhen
om uwen geest van toewijding en ge
trouwheid aan den Heiligen Stoel, als
ook om uwe werken met bijzondere
woTwilSepdlheid (aanvaardt Hij de uit
drukking uwer hulde, en wónsdht aan
elk uwer voibonden onondeibroken
bloei. -
Als blijk van steeds aangroeiende
goddelijke genade voor hunnen per
soon en voor hun werk, zendt 'Zijne
Heiligheid uit ter harte aan den Waar
den Voorzitter en aan al do leden der
inrichtingen aangesloten bij de Katho
lieke Unie van Belgie, den Pauselijken
Zegen.
Aanvaard, Heer Senator, de verzeke
ring mijner hoogachting.
jLsfct) GASPARRI.
VERBOND DER KRISTEN® MU»
DUALITEITEN VOOR HET
ARR. AALST,
4de LIJST.
Onderlinge Bijstand «De Volks
liefde Aalst.» «..000
Onderlinge Bijstand
Voorzienigheid en. Broedermin»
Hofstade r
Heer Al-gemeene Bestuurder der
fabriek «Viscose» Hofslado
Krist. Vakvereenig.
Mr. Th. De Nayer J>
Van Wezemaal
A. Caudron
H. Caudron.
A. Earn an
P. Hcndridkx
De Clippele
A. V. D. Bessahé,
M. A. V. D. Iiauworancirerf
A. Daelman,
F. Buys,
E. II. Michicls, Ondcrpi-
Mr. R. De Ridder,
A. Saey,
A. Buys,
M. J. Clinckaicrt, Ilofstadö
M. T?. Van Mu'ldors, id,
M. 'J. De Man, id
M. E. Van Neck, id
M. J. Mortens, id.
M. F. Van de Vincken, id«
M. A. Mertens, idt
M. C. Buvs. id.
M. J.B. De Winne, id.
Mevr. "Wed. A. CoppenS, id,
M. J. Sceau, id.
M. J. De Vos, id.
M. F. Daelman, id.
M. D. Velde man, id.
M. P. Cooreman, id'«
M. IJ. Everaert, id.
M. 01. Callebaut, id.
M. Ij. Kcymeulcn, id
M. A. Caudron, id.
M. Possemiers, id.
M. L. Moemaut,
M. £r. Matthys. id.
M. X. Van Oauter. i<L
M. L. Do Smet, id.
M. G. De Hacck, id.
Kinderen Clincka-crrt, id.
M. B. Van- der Haegen, id.
M. O. Daelman, id.
E. H. Van Mol, Pastoor Hofetade,
Onderl. Bijstand, Meldert,
E. H. De Smet, Pasloor, Meldert
E.H. Verstracte, On&erp Meldert
M. "V^m Langenhove, Meldert
Mej. Goossens, Meldert
E. II. Pastoor. St. I.ievens E-sche, 20
Pensioenkas Leo XIII, AaÜSft, J00
M. Geerinckx, Aalst 100
M. A. Borreman, Aalst* 100
M. P. Moons de Hase, Aalst 100
M. Monfils, Aalst 20
M. en Mad. E. Well ekens, Aalst 20
M. Van Sande, AaJst 10
220
250
350
100
25
20
20
•20
29
fjH
20
20
20
20
20
15
35
10
10
10
10
10
10
■10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
>10
10
10
10
-10
10
09
10
10
-10
v 10
231
1 "20
20
20
niet eiigen oogen zullen zien hoe gewel
dig de bevolking van do heroverde pro
vincies tegen de onohristelijlking gekant
is. Men denkt dat 200 volksvertegen
woordigers die vergadering zullen bij
wonen.
TE LLLK1R SCH-GRAFENiSTATEN
De gemeente Ulkirsch-Gvrafenstaten
heeft de volgende dagorde gesteand
Gansch eene parochie van 3.000
arbeiders, steeds bereid 'haar blo^d
te vergieten voor Frankrijk, maar ook
bereid, en zelfs nog moer, haar (bloed
te stoiicn voor het Geloof der voorvade
ren, verzet zich als één man tegen de
onlclirkl el ijking en eisoht dat die, eer
ste minister het eerewoord van Frank
rijk zou icerhiedigen, en in Elzas-Lo-
tharingén niet zou raken aan liet kon-
kordaat of aan d-e schol-en.»
TE GUMBRECHTSHOFFEN
De President der Republiek heeft uit
Gunrbrcchtshoffen volgende .proteti--
biief ontvangen. 1
De katholieken van Gumbrechts-
hoffen, diep gegriefd in- hunne heilig
ste gevoelens door Iden soklarisohen
geest van hot program Heirriot, teeke
nen krachtdadig verzet aan teigen het
voornemen de plecfliti-ge verbintenis
der Fransche -natie ten onzen opizicihto
onder do voeten te treden. In naam van
de vrijheid, de gelijikheid en de broe
derlijkheid, weigeren zij als een over
wonnen wik een jtulk opgelegd te wor
den, dat een schande zou zijn voor eene
ridderlijke natie als Frankrijk. Wij
willen behandeld worden als verloste
J'Xansohen, met gelijkheid in rechte en
in feitc.Wij eischcn voor ons, en in het
bijzonder voor onze kloosterzuster, dat
men ons ten minste zooveel als -de Mal-
vv's en konsoorten eeifbiedi'ge. Wij ei-
sdien een ibferenduinx lover de gods
dienst- en schoolkwesties. Wijl verkla
ren vopr geen enkel middel achteruit te
deinzen in den strijd voor do -vrijheid
en de rechten van onzen godsdienst.
Te Selcstat hebben 4.000 personen
betoogd tegen Herriot. Te Obatenois
verklaarden 500 personen dat zij in
i^een enkel geval zidli aan de ledkewetten
zullen onderworpen en dat zij aile mid
delen zulien gebruiken in den strijd
voor hunne vrijheid.
TE REIGHSHOFFEN.
De stedelijke raad van Reidlidhioffcn
heeft den eersten -minister een protest
brief gestuurd, waarin namens gansch
dö bevollcing krachtdadig verzet wordt
geuit tegen de plannen Herriot. Dè
VERPACHTING VAN DRANK- ENj
SPI JSZ ALEN
Het Beheer van Spoorwegen zal oj>
23 en 24 Juli e.k. overgaan tot de open
bare verpachting van de spijs- en
drankzalen der statiën Aciucliot,
Aalst (Noord), Aarlen, Brussel (Zuid),
Brussel (Noord), Charleroi (Sud), Kor-
trijk, Diest, Essch'cn, Gemlbloers, Gou-
yy, Hasselt, Jemélle, Landen, Lilbra-
mont, Luik (G'uil'lemins)Marbefoian/
Moll, Moeskrocn, Pepinster, Quievruin,
St. Truiden, Schaeibeck, Spa cn A'ir-
ton-Saint-Mard.
De .uitbating zal den 1 Januari 1924
beginnen behalve voor de spijszaal van
Brussel (Noord) waarvan het huidig
contract in Maart ten einde loopt en
voor de drankzalen van Aalst (Noord)
•Goniblocrs en St. Truiden die nog moe
ten in orde gesteld worden.
De uitbatingen zullen van langeren
duur zijn, dan vroeger. Zij zulien voor
een vast bod gesloten worden voor een
termijn dat op 31 December 1927 ten
einde loopt en zullen van jaar tot jaar
kunnen hernieuwd werden.
Men kan zich het algefheen lastko-
hie-r en liet bijzonder 1 astkohier vcr-
sdkuffes onderscLheidelijk telgen 2.15 £r.
en 5.15 fr. in ;t Middenkantoor voor in
lichtingen over aanbestedingen, Au-;
-gustijnenstraat, 15, Brussel.
ONEENIGTIEID TUSSCHEN:
IX)NDEN EN PARIJS.
Londen, 4 Juni. Men ia ietwat
verrast in de Londensdhe kringen
over het -geschil gerezen in de Fransche
peas omtrent de aanstaande aanstaande
conferentie te Londen, vastgesteld op
16 Juli.
Men' logt hier bijzonder nadruk óp
het feit, dat in dit land nieta werd ge
daan, waardoor een voorloopig bescheid
zloiu zijn uitgebracht over de gewichtige
kwtestiën, die op deze conferentie moe
ten behandeld worden, en men voegt er
aan toe, dat het eene misvatting zou
zijn, te laten verstaan, dat de vooraf ge-
uite mteening, door verlegenwooijdigeirs
der Britsche regeering in den vreemde,
in den loop van gewone -diplomatioko
gedachten wisselingen, uitgedrukt iwerd,
of zou -kunnen worden,
!?°ien >r Mlafaenlieim Fran^hèn
Totaal 3752.00
IVorige lijsten 32141.32
Totaal 35893.32
Allo stortanlgen en. giften worden mete
dank aangenomen. Men kan storten op
postoh-eokrekening N° 97351 ofwel
rechitstrecks aan M. Moyersoen, oud-
Minister van Nijverheid gn Aijbeid,
Nieuwstraat, 47, Aalst,
-ia
HET VERZET IN
ELZAS-LOTHARINGEN.
M. Hertiot zal er zich wellicht niet
aan verwacht hchben dat 'heel Elzas-
Lot'haringen telgen heen zou opgestaan
zijn. Het verzet groeit met den dag
aan. Overal worden vergaderingen ge
houden, cn met nadruk wordt gezegd
dat de Elzassers en Lotharingen zich
uit al 'hunne macht en door allo midde
len tegen de plannen Hcariot ejullen
verzetten.
In dien zin krijgen 'de President dor
Rapublick en M. Herriot zelf honder
den telegramlmen. Mgr de 'bisschop van
Straatsburg heeft de leiding genomen
van de beweging en heeft zijne pries
ters en zijne geloovijgen zeer strenge
-gedragslijnen voorgeschreven.
De 21 volkvertegenwoordigers van
Elzas-Lotharingen hobben hunne kol-
legas van de Fransche Kamer uitge-
noodigd op eene groote vqngadering,
den 18 Juli, te Straatsburg, (wnair yü
en der Zusters van Ribeauville, zegt do
Raad, waar G00 kinderen het onder-
10 j wijs genieten, zijn steeds bezield gje^
weest met den vuri^ten -vaderland-
schen geest. Het huidig sclKXolrejgiem
hoeft den vrede in Elzas-Lothaxingcn
gevestigd en heeft van Reidhshoffen,
gedurende de. 46jarige Duitsdhe ovftr-
heersching, eene burclit der Fransche
ge-dachten gemaakt.
Nog uit talrijke andere steden ën ge
meenten zijn pjotcelhrt/^yen.' toegeko
men. 't Zijn allen nagels mot kwpjpiqn.
Wee Herriot, indien hij het aandurft
zijne (plannen in Ekas-Lotharigigen
door te drijven '1
DE WINNER BiLI.JFT
- fGf OPGESJ.OTEN
De verdedigem van Henri D.., de
winner van het lot van een miljoen,
hadden de invrijheidstelling van hun
klient (gevraagd, dewelke dloor de
Raa'dskameT werd toegestaan
Dadelijk sloeg het openbaar ministe
rie daartegen beroep in en de miljoó-
nair werd terug naar het gevang go-
bracht.
toekomende weck d-aarmrer <beraadsl^a-
gen.
DE ERFGENAMEN
Vrijdag m'orgend werden de erfge
namen, tón getalle van zeven, cloor den
heer onderzoeksrechter De Budk in rijn
Kabinet onderhoord. Naar men z<M?t
was de gelukJkige winner vaolgd over
het minderj-arig kind zijner zuster, dat
ookc-van tante doelen moet.
Het onderzoek door de rechterlijke
brigade ingesteld1, wordt voortgezet.
-Geheel dón nacht zijn huiszoekingen
gedaan.
DE MILJOENATR
Henri D.., smid, onderging Vrijdag
middag opnieuw een onderhoor dat tot
3 ure 's namiddags dufurde. Daarna
werd liij terug naa^ het gevang ge-
bfachts
zijn regeering op welke wijzJe ook; te
compromiteeren.
Te Londen is men algemeen van
gevoelen, en men meent dat het goed
zou wazen, zich dienaangaande duide
lijk te verstaan, om allo 'kritieiklen in da
Parijeahe pora to niet te doen.
Tussohen de soldaten vain Leopold I,
die nog in loven zijn dient nojg vormöld
te worden Jan-Baptist Coaman, (gebo
ren den 6 Maart 1842, solldaat bij het
2e 'bataljon, 2e kompolgnie kaariWniers
(klas van 1862), wonende te Zollidk. J
In de namiddagzitting van Vrijdag
kómen opvolgentlijk getuigen baron
Tübbaut, ondervoorzitter der ICamor,
Poncolet en du Bus de Warnaffo, volk^-
vertegenw 00Migers van Luxemjbóii^ en
Halot, senateur -• 1
.Zij geven de bedto inlichtingen 'ovei*
het va!dei'landsc!h gedrag van baron
Coppée, met wien zij in de hulpcomi-
teiten zetelden en die al het mogeli'jko
deed om het moreel der bevolking oj>
•Do Raadskamer zal in .den léop en kraditdadig da kuipe
rijen der DuitseheiS dwaishoomde.
Wijlen Staatsminister baron die Fa-
vercau deelde volkxmicn liunne zienn-
ivijze.. - v?<j
Daarna lAwnen wefer de mijnhesturtr»
ders en mijningenieurs aan ddbeurt. t
M. GE'NART zegt dat zoo er gewerkt
werd in de mijnen, het niet was om te
leveren aan den Duitscli, maar om de
wen'klieden aan den arbeid te houden
en te voorkomen dat er nog meer gede
porteerden kwamen. i
f M. CONTER, secretarisgeneraal vart
baron Oopipce, verhaalt het onderzoek;
dat hij gedaan heeft in Duitbdhüandy
om te weten waarheen die lavoringejt
gingen door Coppée 'gedaan. t
Zoo heeft hij bevonden dat de bënriol
biet heeft gediend voor de vliegtuigen,
W>h de tegipjje sa® de gndgtateëtgv j
