Wetenschappelijk
Vlaamsch Congres
9
6, Lon drea E. C. 4.
Zaterdag
Oogst 1924
Ome zülvsrsn munt
De iGOStfêgeSlng
Laffe overval te ICrefeld
Kesten van 'f Proses Ooppée
Primas Maria van Italië
Da conferentie te Londen
Haf nazicht der inkomstbron-
nen van hef Duitsch bydjel
De Koningin in ds Geteisterde
Gewesten
De onzijdige schoof
BE VOLKSSTEM
Kerkstraat, 9 en 21, Aa.t.st. Tol.
XXX* JAARGANG NUMMER 184
114 -DAGrBLAD 10 CENTIEMEN WEKELIJKS O.GO Uitgever: J. Tan IScffel-De Gendt
O
11. Lomanus
|Zon op 4,37 Zon af T, 161
Volle Alaau de» 14-
Pnbliciteit b"^°^_^-_AAL'ST A£eDtschaP Hava3' Adolf te Srusge'. Place de la
Het Wetenschappelijk Vlaamsch
Congres, dat de vorige jaren te
Brugge. Meehelen en Antwerpen
werd gehouden, zal op Zaterdag
9en en Zondag lOen Augustus in
Aalst plaats grijpen.
Alles wat kan bijdragen, om de
Congresleden behoorlijk te out-
vangen en hunne werkzaamheden
te vergemakkelijken, weril gedaan
of voorbereid door de Stedelijke
Overheid, de Plaatselijke Rege-
lingscommissie, het Bestuur van
het St. Jozefscollege, het St. Mar-
tensgesticht, het Pensionnaat der
Dames van Maria, de Harmonie
ën Fanfaremaatschappijen en door
verscheiden heeren der Stad. Met
het bevlaggen van hun huizen,
zullen onze medeburgers, wij ho
pen het, ook willen getuigen, dat
ze de eer en het nut waardeeren
hun door het bezoek van het puik
der geleerden uit Zuid- en Noord-
Nederland aangebracht.
Wat is de toestand der wereld
sedert een vijftig jaren veranderd!
Gaz- en electriciteitslieht doofden
de smokerige kaars en de zwakke
olielamp uit Kolossale fabrieken
brachten de oud vaderlijke klik
klakkende spin- en weefgetouwen
onzer dorpen tot zwijgen De
schommelende postkoetsen, de
krakende vrachtwagens, de trage
boden behooren tot het verleden.
A fstandverslindende locomotieven
brengen ons vrachjen en brieven
met te voren nooit gedroomde snel
heid thuis; terwijl telegraaf en te-
lephoon ons oogenblikkelijk in be
trekking stelt met de verst afge
legen landen Grammophoon of
dradelooze telephonie geven ons
voordrachten of concerten te hoo-
ren, die in groote steden gehouden
werden of op het «ogenblik zelf
worden gehouden.
Niets bleef onveranderd. Ploe
gen, heggen, zaaien, maaien, oogs
ten, dorschen, ja, kant- en bor
duurwerken wordt verricht door
eenigszins verstandige machinen
Kunstmatig worden de vissollen
geteeld, de hoenders uitgebroed,
liet vee gevoederd en gekweekt, de
ziek- m voorkomen of genezen, En
onze vervoermiddelen I Wat is de
vlugheid van het edelste Engelsehe
paard of de sterkte van onzen
zwaarsten Brabander bij de snel
heid van den voorbij snorrenden
automobiel of de kracht van den
brommenden auto-camion
Geen nijverheid, geen handel,
zelfs de landbouw ontsnapt aan de
vervorming niet Die omschep
ping van ons geestelijk, econo
misch en huiselijk leven is het
werk der Wetenschap Wie nog
in handel, nijverheid, landbouw,
veeteelt wil mede strijden en door
zijn mededingers niet overwonnen
worden, moet 'wetenschappelijk
onderlegd, wetenschappelijk ge:
vormd wezen Wie nog tot eene
eerlijke en winstgevende betrek
king wil komen in fabrieken, ande
re nijverheidsgestichten of bij den
'Staat, moet eerst een aantal ken
nissen in zijn geheugen en ver
stand opgenomen hebben.
Wat zouden we niet kunnen
winnen in geestelijke genoegens en
stoffelijke welvaart door diepere,
grondigere, veelzijdigere weten
schap I Door wetenschap blinken
kleine landen als Zweden. Dene
marken, Noord-Nederland uit in
de wereld en eigenen zij zich, een
groot deel barer schatten toe
Door wetenschap moet Vlaanderen
hun ter zijde streven en, zoo mo
gelijk hen overtreffen.
Daarom zijn Congressen, waar
de nieuwste proefnemingen, de
laatste uitslagen der studiën, de
gissingen en vooruitzichten van
vooraanstaande mannen getoetst
en besproken worden, van een zoo
groot belang voor een land, dat
vooruit wil op de baan der besclia-
ving, op den weg van den voor
spoed 1 Daarom verheugen wij
ons, dat zulk een Congres .in onze
geboortestad plaats grijpt. Uit de
aanwezigheid, de voordrachten, de
gesprekken van zooveel geleerde
mannen, zal voor menig onzer me
deburgers een nieuw licht opgaan,
dat eindelijk ieder tot voordeel zal
verstrekken.
Immers alle wetenschappen zijn
zusters en wie met ééne kennis
maakt, komt noodzakelijk iu aan
raking met de andere. Iedere we
tenschap leunt op de armen van
al de andere; door haar voorgelicht
en onderschraagd stapt zij vooruit
op den weg naar hoogere vol
maaktheid. Tot grondslag voor ge
nees-, dier-, plant-, werktuigkunde,
ja, voor brouwerij, 'verwerij, 'looie
rij, verduurzamen der spijzen en
menige nijverheid of handel, lig
gen natuur- en scheikunde ten
gronde; en aan de wetenschappen,
die op haar steunen, hebben na
tuur- en scheikunde zelf menige
olmaking te danken.
Tot alles en voor allen nuttig,
heeft Wetenschap met Politiek
niets te maken, maar is ver boven
haar verheven Ook zweven Con
gresleden voortdurend in de hooge
re, serene sferen der gedachten,
waar Je stormen der lagere wereld
niet meer gevoeld worden en man
nen van de uiteenloopendste ge-
zindheden elkaar vriendelijk de
hand kunnen drlikken en gemoe
delijk met elkaar Spreken.
Om de eer ons door hun bezoek
aangedaan, om het groote nut, dat
wij uit hunne aanwezigheid en het
verkeer met hen Verwachten, roept
de Volksstem de Heeren Congres
sisten geestdriftig een hartelijk
Welkom toe.
Daar vele mensdhen het 'besluit aan
gaande het intrekken dor Bedgisdhe
zilvermunt niet gelezen of niet vol
doende veistaan 'hebben, achten it ij
het. noodig,' bet nog ecu5 te heihalen:
In uitvoeringvan het koninklijk
besluit van 3 Adgustus 1924, zullen
dn Belgische zilveren vijffrankstukken
ïr.iet de beeltenis van Leopold I en die
met de beeltenis van Leopold II welke
een jaartal van voor 1808 voeren, als
mede de stukken van twee frank, van
een frank en vijftig centiemen met
de beeltenis van Leopold II, met het
oog op hunne latere ontrnunting van
1 November 1924 ophouden wettelijk
gangbaar to zijn onder pai'likuliaxn.
De minister van Financiën noodigt
de houders dier munten uit ze zoo
spoedig mógelijk, te soorten, hetzij
tot voidbening van om het even welke
betaling aan eene der openbare kassen
van den Staat, hetzij togen terugbeta
ling 'hunner waarde bij de kassen der
Nationale Bank, te Briissel, of van ha
re aigentsc&najpipen in de provincies, of
bij die" der posbontvangers en der ont
vangers' der belastingen
In herinnering wordt gebracht dat
het luidens de wet van S Mei 1924
vccboden is de geldstukken welke in
België gangbaar zijn of in de openba
re kassen aanvaard worden, ie koopen
of te veihoopen togen oenen hoogeren
pa-ijs -dlan hunne wettelijke waarde of,
mits om het even welke premie, ze to
emcflten of ze eene bewerking te dioen
ondergaan welke ze hun karakter zou
ontnemen.
Do wersdhiillendc onderkommissi eé,
gelast met de regeling van de nieuwe
looncn der Staatsbedienden, hebben
sedert -eenige daigen hunne weikipam-
höden geëindigd, voor wat de nieuwe
grondslagen dei* wedden -betreft. Thans
zal men de veahoudingen tuasehen de
verschillende reeksen loonen onder
zoeken, zooidat het nieuw statuut der-
Staatsagcnten weldra heelemaal zal in
ord-o zijn.
ïvrafeld, 7 Aug. De Belgische
soldaat B., van den dienst der militai
re pakketten alhier, bevond zich in het
koffiehuis «Munfhener B-rauoreb^toen
hij door een Duitsdh politieman werd
gewond. Deze laatste was dronken,
ontstak in Woede zonder dat, van de
zijde van 'den Belgischen soldaat, daar
toe eenige aanleiding bestond, on loste
een revolverachbt in zijn richting. B.,
werd aan den arm getroffen en moest
naar het krijgSgasthuis worden over
gebracht. De aanvaller wordt {opge
spoord.
Na afloop van het pro-ïes Coptpéc
wist men te vertellen dat dit geding
aan den Staat de som van 500,000
frank had gekost. Dat was nogal duch
tig bij het haar (getrokken. De bevoeg
de minister daarover ondervraagd,
heeft de Vólgende inlichtingen gege
ven.
«De kosten die tot hier toe, in de
zaak Coppée, ten laste blijven van den
Staat bedragen 116,320 fr. 10 c. in-gg-"
deeld als vollgt
Onderzoekskosten 87,741,06
Vergoedingen aan de getuigen
voor 't assisenhof 12,345.04
Kosten voor deskundige onder
zoeken tijdens de debatten 3,000
Vergoedingen aan do gezwoor
De Koninklijke kinderen van Italië
worden de eene na de andere dlofor zwa
re ziekten getroffen. Verleden jaar
zijn de prinsessen Mafalda en Giovan'
na doódelijk ziek -geweest. De feeste
lijkheden der verjaring van den
kroonprins, in September laatst, moeo-
tcn om die reden uitgesteld worden.
Thans is de jongste prinses, de 10-ja-
rige Maria iziefc. Zij in aangetast door
do rctode koorts. De kleine prinses is
overgebracht maar 'het kasteel van Sar-
re, in de Aostevallei. Dit kasteel is se
dert twintig jaar niet meer betrokken
geweest. Het dagteekent uit dë
XVII Ie eeuw en bevat een schat van
•oudheden en kunstvoorwerpen. Ke
ying Victor-iEm manned %oaht het in
ncn v ,1^^1869 en had er een jachtpaviljoen van
l'r, 111,,326.10' ^.t -
ZITTING VAN DEN
BAAD VAN XIV
Londen, 7 Augustus. Van den
bijzonderen correspondent van het
Havas-A'gentedhajp
De raad van XIV vergaderde heden
;en te 10iu.. vop het Foreign Office
voorzitterschap van Mac Do
nald. De Deutsche aanmerkingen aan
gaande het veralalg van het eerste co-
miteit wenden definitief .geregeld.
Wat betreft de idefinitio van de uit
drukking «In 't oog vallend in-gebre-
ke blijven» van het versiag der exper-
ten werd Overeengekomen, dat men
het moest veoklaren in den zin van
vrij'willig inJgebreke-blijven
Anderszijds werd die aanspraak van
"liet Reich tot het mede onderteekenen
van het protocol imiet betrekking tot
de wijzigingen aan de prooeduur van
het vaststellen der tekortblijvingen,
terzijde gesteld.
De geallieerde en Duitsahe Verte-
genwoordigere hebben nadien de kwes
tie van amnestie besproken. Morgen
zullen: julriJdfisdhe exp'erten 'ppdracht
krijlgen te onderaodken, welke jmaafcre-
gelen dienen Igetroffen.
Om 17 uire vergaderden de veertien
opnieuw bijgestaan door een expert
por land.
Werd besproken de deelname van
Duitschland aan dc lecnin'g vnn acht
honderd mi'lilioen miark 'goud, het ver
zoek van Duitschland om vertegen
woordigd te zijn in het scheidsgerecht-
tribunaal der drie leden, waarvan er
twee Amerikanen zijn. en dat in laat
ste loogenblifc ibeefliwsen moet of er ja
dan neen een financieel© manceuver
gedaan werd óm liet overdragen aan de
deskundigen van de betalingen in gel
den van het rijk te beletten.
De Duitsche regcering aanvaardde
het protocool van de gemengde com
missie welke zidli met bet toezicht in
laat.
-Zij zou genegen zijn de voorstellen
der andere -gemengde commissies even
eens aan te nomen.
OFFICIEUS® ZITTING
DER HERSTEL COMMISSIE
Londen, 7 Aug. Van den bijzon-
deren berichtgever van het Havas-
Agentsdhap
De Herstel-Kommissie heeft heden
mofgen in Hvde-Park Hotel een
officieuSe (zitting gehouden, onder
voorzitterschap van M Barbliou, in
den loop van dewelke zij de verschei
dene verslagen der organisatie-komitcb
ten van het pftan-Dawes heeft onder
zocht.
M. MARX BIJ M. HERRIOT
Londen, 7 Aug. Van den bijzon
deren Havas-correspondent:
Kanselier Marx en M. Stresemann
heigaven zich heden namiddag le 15 u.
30 naar Hyde-Park-Hotel, waar zij M.
Herriot een bezoek brachten.
De officiëüse (besprekingen lusschen
de juristen en dc commissie gaan nor-
mlaal Jiunnen gang.
Het gemengd comiteit dat zicli-*- be
zig houdt met het nazicht van zokere
bronnen van inkomst van het Duit-
Etdho budget, 'heeft zijn werk volein
digd, waarvan de vóórnaamste punten
vólgen. Hot comiteit voorziet een drie
voudig naizidht
Het gewoon nazicht zou worden uit
geoefend wanneer het gewaairiiorgde
in'komen 'maandelijks aan den commis
saris gestort, hot "behoud van een re
servefonds van 10 miljoen goudmark
zou toelaten en met 20 0/0 dc- budge-
taire belastingen zou overtreffen. Dit
nazicht sluit het recht in zich van de
Duitache hurcelen en boeken te kunnen
onderzoeken.
Het actieve nazicht wordt uitgeoe
fend
a) Indien in drie manuden iijds de
opbrengst van gewaarborgde inkoms
ten minder bedragen dan 120 0/0 van
de budlgetaire 'belastingen.
b) Indien gedurende zes maanden
de opbrengst van deize inkomsten min
der zijn dan 38 0/0 van do opbrengst
dei- zelfde periode van het \1orig jaar
of minder dan 30 0/0 gemiddeld der
twee tvorige jaren.
c) Indieij gedurende zes maarden
het totaal bedrag van een der inkomfc-
ten beneden de 50 0/0 «blijft van het
bedrag (derzelfde periods van het vorig
jaar.
In dit geval kan de commissaris den
Duitsche minister van financiën uitr
noodigen van in gansdh zijn (breedte de
bestaande wetgeving toe le passen, zich
verzetten tegen eiken maatregel welke
er zou toe leiden de in knuisten te ver
minderen, afgevaardigden toevoegen
fcan de Duitsche diensten om een on
derzoek te doen, en een verhooging
&ischen van het aantal 'Zollkassen
welke hem de ontvangsten moeten
overmaken.
Het a'teehoele toezicht zal (gebeuren
zoo de commissaris gedurende drie
maanden aan de betalingsagent een
twaalfde (der toegestane begrooting niet
kan overmlaken en zoo de minister van
geldwezen geen recht- verleent aan de
,vragen van den commissaris en de op
brengst der inkomsten beneden 120 0/0
dor belasting blijft.
Zekere punten die hangend -gebleven
waren, werden Idoor M. Stamp opge
lost.
Men be&loot
a) dat de statistieken die tot
dienen van de vaststelling der welvaart
en dat de berekeningen dier vaststelling
door 't Duitsch beheer gedaan, zullen
moeten nagezien worden door een ge
mengd comiteit.
Ib) dat de toekëntenisson van den
commissaris tijdens 'het algeheel toe-
ziahttijidperk zich zullen mogen uitoe
fenen nadat de betalingsagent geraad
pleegd werd
c) dat men zich in de tolpolitiek vnn
Duitschland niet zou mogen mengen
en dat de Duitsche regeering en riet
de annuïteit de (bijkomende onkos-
texi zou moeten dragen, veroorzaakt
door het actief en door het algemeen
toezicht
Hare Majesteit- de Koningin heeft
een bezoek gebracht aan het gewezen
front, waar zij binst den oorlog r. iet
aarzelde de iol van zieken verpleegster
te vervullen. Dinsdaig kwam de Vorstin
onverwacht te Dixmnide aan. Een oor-
logsgekwetste, verzorgd in het Occaan-
gasthuis. De Panne, diende haai- tot
gids en leidde haar naar liet oudeman
nenhuis, gehouden door de Klooster-
zustere, en vandaar naar de wijk det
Pluim, waar de Koningin zich gemoe
delijk ondefhield met dc huishoud
stersHier vernam hare Majesteit dat
de -kinderen ter gedegenheid der prijs-
uitdeeling in de Broederschool yer-
cenigd zijn. Dadelijk deed zij er zich
per anto heenvoeren.
IntusBchen waa do burgemeester
verwittigd en toen deze toesnelde,
vond 'hij de Koningin rechtstaande
in de laatste rij van de vol ka vrouwen
die 'het feestje in het schoollokaal bij
woonden. De 'burgemeester deed do
aanwezigheid der Vorstin kennen en
leidde haar, .midden een uitbundig ge
juich, naar hot verhoog, waar de Ko
ningin een der kleine k-unstenaars een
prachtige bloemengerf rov/orlïandigde^
Dit 'gebaar deed de geestdrift oplaaien-
der mioedere en der kinderen, die er
verre van af waren zich aan de komst
van hare Majesteit te verwachten.
Woensdag reed do Koningin op
nieuw door Dixmude en het wik be
weerde, dat zij er eene woonst kwam
zoeken! De Voretin glimlachte teen do
burgemeester het haar meedeelde.
Donderdag heeft hare Majesteit ook
een bezoek gébracht aan liet sanatori
um van Wendiuyne, waar thans talrij
ke kinderen verblijven die de open
lucht noodig hebben.
BENIGE OIJl'T'AtS.
Door ds inyioering van het verplich
tend, aoogezegd onzijdig Lndeiwija,
heeft lYankrij'ïc in 'vai'ivniij kilieid hefc
volksonderwijs vernietigd. Integen
deel zijn Je landen van vooruitgang,
zooals Engeland en de Vereeuigdo-;
Staten, waar rnen het vrij onderwijs
krachtdadig aanmoedigt, niet het on
derwijs en de opvoeding deir yol'ksikin-
deren steeds in vooruitgang.
Cijifais 'van bevoegde zijde over het
onderwijs in Frankrijk medegedeeld,
geven wij alle ouders- wetgevers, ge-
meenteibestaiilrcteira en opvoeders ter
overweging.
In het jaar 1922 bedroeg het totaal
aantal leerlingen op dé volksscholen
y in Frankrijk 4,236,000, dat is 215,000.
minder dan in het jaar 1921.
Van dit totaal bezochten ctt
3,403,000 do Staats- of openbare scho
len en ^3000 de vrije katholieke scho
len, zoodat slechts één vierde der Fran-
selie jeugd oen godsdienstige jeogdlog-
leiding geniet.
Hoe sleoht vele Fransche Staats- of
openbare scholen -bezocht zijn -blijkt
uit de volgende voorbeeldenin het
Loire-departement zijn meer dan hon
derd Staatssdholen met min dan zes
leei'lingen. Todh houdt de Staat de
edholen in stand, de onderwijzers heb
ben een loon van gemiddeld 6000 tot
8000 fr. jaar-
Enkele Ibijzondere gevallen: in
Pontmain (departement Mayeune)' een
dorp van 630 inwoners staat de meis
jesschool sedert eenige jaren leeg. De
bestuurster iwo-oiit in de jongensschool,
waar haar man onderwijzer is. Deze
school telt één leerling, ml. 'hun zoon,
voor wien de Staat dius een dubbel loon
of 12,000 fr. uitgeeft.
De onderwijzeres In Mauron (depar
tement Aveyrón) is min gelukkig: zij
krijlgt 6000 'fr. voor twee leerlingen,
die haar eigen kinderen zijn.
In lJa No-Blanahe (departement llo-
ct-Vilaine) zijn '1045 inwoners en 180
schoolplichtige kinderen, waarvan vijf
de staatsschool beizodken, die den staat
alleen aan loonen van twee leerkrach
ten 12.000 frank kosten.
In La Grande Motte (departement
Deux-SSvres) is een onderwijzer mot
een loon van 6000 fr. zonder leedin-
■gên.
Het katholiek tijdschrift «Ecole et
Faimilte» bevat een lijst van 7 -bladzij
den van dergdlij-ke gevallen. Sedert
de invoering van de onzijdige sdbool ia
dc- begrootimg voor onderwijs gcétegen
van 45 millioen tot 110 millioenl_
Het .grootste onderwijzers-syndicaat
ia het nationaal ondeïwijs^yndieaat
