mm m 'wereldvrede
Dinsdag
Sept. 1924
Leeaing dtr ¥erw, Bewesten
Landborabeüaigen
Be verplichte arbeid in
Bulgarie
fta de conferentie nm Süsssfe
Kathslieücs Hasgssehosl
van Leuvên
De SpaiHseSi-Bglgigshe
eksBSïEÉseh® betrekkingen
De slaking In de Borinage
DE VOLKSSTEM
Kerkstraat, 9 en 21, Aaj.st. Tel. 114 ID-A-Grl
XXX' JAARGANG NUMMER 2C3
iO CENTIEMEN WEKELIJKS C.EQ Uitgever: J. Van Ncffel-De Gendt
H. Justus
£on op 5,11 Zon af 6,39|
Eerste Kwartier den 5
Publiciteit buiten bet Arr. AAX»ST i; Agentschap Havaa, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's B*iildings, 6, Londres B. C. 4.
EEN ONTWIERP-VER
DRAG VAN VEILIGHEID
iEN ONTWAPENING
«De Telegraaf)) vemee|mt uit
Washington:
Een Amerikaansdie groep met
de generaals Task er en Howard
Bliss aan liet hoofd, heeft aan het
secretariaat van deii Volken
bond een ontwerp-verdrag van
veiligheid en ontwapening toe
gezonden. De eerste der artikelen
er van luiden als volgt:
1. De contracteerende 1 partii'-
en verklaren plechtig, dat een
aanvalsoorlog een internationa
le misdaad beteekent. Zij verbin
den zielr zelf deze misdaad niet
te plegen.
2. Staten die anders dan voor
hun verdediging oorlog voeren,
plegen de 'internationale misdaad
in het voorafgaand artikel ge
noemd.
3. Het bestendig hof van in
ternationale justicie zal bevoegd
zijn op ingebrachte klachten een
oordeel te vellen of bovenge
noemde misdaad al of niet is be
gaan.
4. De contracteeren partijen
verklaren plechtig teen aanval
lende daad, zelfs als deze niet tot
een oorlog leidt, alsmede de voor
bereidingen tot zulk een daad, na
de onderteekening van dit ver
drag, als ieers dioor het volken
recht verboden daad te zullen be
schouwen.
5. Bij' afwezigheid van een
staat van oorlog 'zullen (maatre
gelen van geweld te land, ter zee
of in de lucht door een Staat te
gen een anderen, welke niet voor
de verdediging of fbescherming
van meriscEenlevens moeten die
nen, als aanvallende daden wor
den 'beschouwd. Iedere ondertee-
kenaar van dit verdrag, die der-'
gelijke daden door een anderen
onderteekenaar ondergaat kan
deze zaak onderwerpen aan het
oordeel van bet Internationaal
Hof. Een onderteekenaar die in
een dergelijk geval Weigert de
uitspraak van bet Hof te erken
nen, zal worden beschouwd als
een aanvaller binnen de termen
van het verdrag.
G Het Hef zal ook de bevoegd
heid hebben, op een klacht van
den onderteekenaar uit te maken,
of in een gegeven geval (het
volkerenrecht volgens de bepa
lingen van artikel 4 werd ge
schonden.
7. Een bestendige 'raadgeven
de commissie zal van tijd tot tijd
de verdere condifieatie beoordèe-
len vin de beginselen van het
volkenrecht betreffende aanval
lende daden en de voorbereidin
gen daartoe,
8. Als een der partijen volgens
dit verdrag tot aanvaller zal wor
den verklaard, zullen alle com-
mercieele, industrieel?, finan-
eieele en andere belangen van
den aanvaller en zijn onderda-
i.en niet langer aanspiaak kun
nen maken binnen' het gebied
van de andere onderteekenaars,
of ter zee op de bevoorrechten,
besehermende rechten, volkeren
rechten, volgens de nationale
wetten of bij verdragen verleend.
Iedere partij zal in een zoodanig
geval ook stappen nefrien voor
het afbreken van de betrekkin
gen met den aanvaller en diens
onderdanen, terwijl de andere
partijen daarover -ook gezamen
lijk overleg kunnen plegen. Der
gelijke economische sancties
kunnen op verzoek van de onder
teekenaars door het Internatio
naal Hof worden vastgesteld.
Bij het nemen van maatregelen
van geweld zal iedere onflertee;-
kenaar met eigen belangen en
verplichtingen te rade gaan.
9. Als het Internationaal Hof
oordeelt dat een der contractee
rende partijen aanvaller is, dan
heeft deze aan de andere partij
en de kosten te vergoeden, die
zij door haar optreden heeft ver
oorzaakt.
Vervolgens komen 1 ccnige ar
tikelen omtrent de ontwapening.
12. De contracteerende partij
en erkennen, dat een overmatige
bewapening gevaar voor een oor
log insluit en zij komen weder
zijds overeen:
a) De bewapening te beper
ken tot een basis die noodzake
lijk zal zijn voor de handhaving
van den vrede en de nationale
veiligheid.
b) De middelen te bestudeeren
voor een verdere inkrimping der
bewapening welke bestudeering
zal plaats vinden tusschen alle
onderteekenaars of tusschen
ieder tweetal er van.
13. Om de veiligheid en de
trapsgewijze ontwapening te be
vorderen, zullen de contractee
rende partijen met een of meer
naburige landen de instelling van
een ontwapend gebied overeen
kunnen komen.
Drie lotiugen izullen in den loop
dor toekomende maand September
plaats hebben ter [Nationale Bank,
telkenmale om 10 uur 's morgens, te
weten:
1 September: 30e loting der 1ste
leening met loten (4 0/0 van 1921):
een lot van 250.000 fr.een lot van
100.000 fr. en drie loten van 50.000
fr.
'10 September: 28e loting der 2de
leening mot loten (5 0/0 1922): een
lot Van 500.000 fr. en twee loten
van 100.000 fr.
20 September: 16o loting /der 3de
leening met loten (5 0/0 van 1923)
een lot van 500.000 fr.; een lot van
100.000 fr. en drie loten van 50.000
fr.
Alleen de definitieve (obligation ne
men deel aan deze lotingen.
gende weken zullen de Fransclhc en
Belgische Tegceningen ibeiginnen met
het herstel van het ecoiiomisidli Uttel-
sel in het 'bezette gebied. Tegen 12
Scbokkeloen op zijn gat, alle roe
den een vat.
Dat is eene oude boerenspreuk uit
■het. Land van Aalst ide hectare is er
gelijk aan 325 roeden, en een vat
rreegt 16 kigr. Dus zoude eene hectare
garat, in het geval waarop de spreuk
bedoelt, 5200 'kgr. (graan moeten ge
ven; in werkelijkheid minder, aange
zien de garst merkelijk lichter is dan
de andere graangewassen.
Een spreekwoord, een waar woord.
De spreuk werd geboren, wanneer die
bemestingen nog eenzijdig waren,
tioen reeds gebruik gemaakt werd van
scheikundige stikstof mesten, .maar
de minerale meststoffen schier nog
ongekend waren. Wij weten, dat
door eene steike stikstofbemestdng,
wanneer er gebrek is aan fot-iloirzuur
en potasidh, het stroo geene stjrafte
herlangt en het ^graangewas {spoedig
gaat legeren. Het was dus de eenzijdi
ge stikstofbemeding, diie den weelde-
rigen groei, het legeren veroorzaakte,
doch tevens /de ho'oge opbrengst ver
zekerde.
Doch de tijden i:|ijn veranderd; (dfe
fosfaat- en potalscbmesten komen
thans zoowel in zwang als de stikstof-
mesten dit reedh zijn. Het is dus
heel wel mogelijk hooge opbreng
sten en zelfs hoogere te bekomen aTs
vroeger, zonder daarom het graange
was. 'moet gaan legeren.
Eene goede hulpbemesting fa: 500-
600 sylviniet van Elzas en 600 tot 800
kgr. basisch fosfaat per hectare drie
of vier weken voor de zaaiing opper-
vlialkkig onder te schoep eren, en acht
dagen voor de zaaiing 150 tot 200
kigT. zwavelzuren ammoniak duchtig
in te eggen. Die bemesting kan veer
tien tot acht dagen voor de zaaiing
vervangen worden door 500 tot 600
kgr. superfosfaat, 150 tot 200 kgr.
cloorpotasch, en eene zelfde hbevoel-
heid zwavelzuren ammoniak als in
het eerste geval. Intensiever
schen het bezette en het onbezette ge
bied verdwenen zijn.
Londen, 30 Au'g.
In Citykringen heerscht do opvat-"
tinlg dat de Dawes-leening n'og op
verschillende moeilijkheden zal stui
ten.
Zoowel in Wallstreet als in de City
adht men Ihet noodzakelijk dat liög
eeniige veranderingen in de overeen
komst van Londen jrffcrden aange
bracht, vooral ten opzichte van het
recht van afzonderlijke sancties, van
de militaire entruiming en het Ruihir-
gebied en van het stelsel der leverin
gen in natura.
De persdienst van het Internatio
naal Arbeidsbureau] meldt: I
Volgens de bepalingen van een
niéuftv besluit, dat onlangs in het Bul-
gaarsch Staatsblad is verschenen, kan
iédere gemeente weÜjke (werkkrachten
udodig heeft voor de uitvoering van
.plaatselijke (werken het (bestuur van
den dienst voor Verplichtenden arbeid
verzoeken minstens 50 personen te
barer beschikking te stellen. Het aan
tal van deze arbeiders mag in geen
geval giboter zijn dan het aantal
personen, dat in de gemeente geves
tigd is en die onder de bepalingen
betreffende' den verplichtenden ar
beid vallen. De (gemeenten betalen in
twee gedeelten de loonen van üe ar
beiders en him veermannen aan het
bestuur van den dienst voor Verplich
ten arbeid; bet eerste deel wordt Voor
'het vertrek van de arbeiders gestort
en het tweede na de uitvoering der
werken. De gemeenten zjijn Verdek
verplicht volgens de voorschriften
van Jt bestuur voor de voeding, klee
ding enz. van {de arbeiders te zorgen.
De diensttijd kan niet minder zijn
dan twee maanden en niet langer dan
EEN® VERKLARING VAN EDE
N1ATIONAIJSTIS'CII'E PARTIJ.
l>e - Nationalistische partij (p'uibli- September moet de douanejgrens tus-,
ceert een verklaring waarin zij de re- n
denen van haar omkeer uiteenlegt.
Zij stemde de uitvoeringswetten
in derde lezing om eene orienteering
naar links te vermjiden en frmdat de
overeenkomst van ,Londen verbeterd
dient- te worden.
Anderzijds werd de tocLtand gewij
zigd door het feit dat de regeering de
bekentenis van Duitschlandh schuld!
aan den oorlog, te Versailles gedaan,
plechtig ingetrokken, heeft.
De verandering van houding der
regeering is een sulcces Voor de oppo
sitie, die zich nu IbereikJjl', aan het (be
stuur der politiek mede te weaken.
HET OORDEEL DER FRANSOH'E
PEiRS.
De Berlijner correspondent van
den «Petit Parisien», de Rijksdaigz'i ri
ling beoordeelend, zegt: De clemedie
is gespeeld.. Nooit heeft een parle
ment ellendiger schouwspel (opgele
verd; chantage, (schrikaanjaging,
drukking langs beide kanten. Wie i3
nu de overwonnene, fwie ia nu de
overwinnaar? Dat zullen de eeasite
maanden ons leeren, want de griond
van het debat is -altijd verdoken ger
bloven voer (liet publiek.
De Rijksdag komt verminderd uit
het debat en de Duits dh-Nationalen
verzinken in het belachelijke.
De Berlijner correspondent van
den «Journal» zefgt dat de Duitsch-
Nationale Voorstemmers niet sitem-
den voor de uitvoering van het Da-
wesplan, maar alleen uit schrik voor
nieuwe kiezingen.
'Deze correspondent zeigt dat bet So
cialisme de 'groote verslagene van den
dag is en eene overwinning van den
Burgeiblok op bet Marxisme.
De «Gaulois» zegt (ook dat de Rem
ming bet gevolg is van konkelarijen
achtetr de schermen.
De «Figaro» izegt dat men zeker de
'goedkeuring van den Rijksdag Woven
de onzekerheid van nieuwe kiezinger^
moet verkiezen; maar dat is noig geen
reden om niet een loog in 't zeil te
houden voor mogelijke manceuvers.
De «Ere 'Nouvelle birengt buide
aan de loyauteit en den moed van
den Rijkskanselier; de ontbinding
van den Rijksdaig is nakend en allc^
Iaat dan eene oinkeerinig der openba
re denkwijze en een tribmf voor M.
Marx voorzien.
«T/Oï-ulvre» voorziet dat 'de ellen
dige besprekingen in den Rijksdag
de welwillendheid) der bankiert, om
e-ene leening aan Duitlsdhland floe te
staan, gevoelig zal vortjwakt- hebben.
Misschien ware het nog beter geweest
dezen Rijksdag te ontbinden, daar
een nieuw parlement veel meer be
trouwen zou ingeboezemd hebben.
DE OVEREENKOMST VAN LON
DEN GIET'EEKEND.
Londen, 30 Aug.
De onderteekening' Kun ide p/rotto-
collen van de overeenkomst van Hon
den heeft heden mongen zonder eenig
vertoon plaats 'gelhad.
De gezanten en ministers der {be
langhebbende mogendheden war
den in het salon der 'gezanten ont
vangen door M. Eyre Crewe, besten
dig secretaris bij het $\>reign Office,
die in afwezigheid van M. Mac Do
nald, in naam der Brit^che regeering
teekende.
Een korte rede weid gehouden,
waarna men oogenblikkelijk tot bet
onderteekenen overging.
Het gebeurde in de volgende (orde:
Voor Groot Brittannië, sir Eyr.G Cre
we;
Voor de Brilsmhe (Dominions, ide
hoogcommissarisuen te London
Voor Frankrijk, graaf Saint Aulaire
Voor België, baron Moncheur;
Volor Griekenland, M. Caclamanos;
Voor Italië, markies Delia Toretta;
Voor Japan, baron Hayasjbi
Voor Portugal, generaal Norton dè
MatoLf;
Voor Rumenië, M. Djufvera, eerste
1 egatiesecretaris
Voo'r Yougo-Slavië, M. Gavrilovitch
Voor Duitschlapd, M. Stahmer.
Hetgeen Wordt beschouwd als het
mecfit belangrijke intern at/tonale do
cument sedert bet verdrag van Ver
sailles zal terstond: in werking treden.
De agent generaal voor de beirstel-
betalingen zal op 1 September zijn
amlbt aanvaarden; zooals (bekend ii="
zal voorlocpig Owen Young deze be-
trokkirig bekleeden. In de eeïBtypl^
In hunne veigaderin'g op Dinsdag
26 Aug., te Mechelen gehouden, heb
ben HH. DD. ILH. de bisschoppen
,van jBelgië, ,'do (volgende ibenoeïmin-
gen gedaan en de (hierna vermelde
schikkingen genomen:
M. H. Velghe, Kabinetabverste
van den Premier, die aan de School
voojp politieke en s/ociale Wotensjchap-
pen de lessen van nijverheidbreebt en
internationale anbeid=twetige|iing do
ceert, beeft den titel van professor bij
de \Fakulteit van Rechten verkregen.
De leeirstoel 1 V. Bonnervie (Publiek
internationaal recht, volgens de Krisj.
tene princiepen) izbl, gedutrendie bet
jaar 1924-1925, ingenomen Worden
dooir E. P. Yves de la Bière, S. J.,
professor aan het [cdnstitut öatholi-
que» te Parijs.
In de Fakultedt 1 Van Wijsbelgeertje
en I,etteren ia de E.H. E. Van Cau-
wenbeigh, Universïteitsbijbliotbeca-
ris tot professor (benoemd en M. IJ.
Groetaers, bestuurder van het phone-
tiqdh laboratorium, tot «dhaigé de
cours». Professor H. De Vocht zal een
vrijen leergang beginnen over de ge
schiedenis van het Humanisme in
België. De leerstoel, door bet Fnanscb
Comiteit van de «CEuvrö internatio
nale de Lóuvain» opgericht, zal, ge-
dulrende bet jaar 1924-1925, ingeno
men worden door M. Gurmjann, pro
fessor aan de Hloagd-jdhool te Frei-
bukg (Zwitserland)1 (ondca-weipDe
geschiedenis van den aa/beid in
Frankrijk spdert 11871), en daarna
door M. G. Goyau, der Académie
Franeaise, die bandelen aal over «de
Fransche missiën in Afri'ka, van af
do XVIIe eeuw tjot aan Kardinaal
Lavigerie». Lessen in de jgesjcihiedenis
detr muziek zullen op bot programma
der leegangen van archaelogie en
kunstgeschiedenis bijgen*oegid" (wor
den.
In de Fakulteit van Wetenschap,
pen zijn de h.h. P. De Smet, C. Mari
neback, en E. Mortens, «ehazlgé de
couirs» tiot profethor (bevorderd.
M. F. Baudhuin. doctor in 'de
rechten en in politieke en sociale we
tenschappen, is professor benoeirid bij
de Hoogere Handelschool; bij; zal
verscheidene levpen geven in de fi-
nahciêelo afdeeling (Plaatsing van
geld en waarden; ifiskale Schikkin
gen (betreffende de finantieele zaken)
M. R. Buyeee, dbctor in dc jjedolo-
gie, inspecteur van 'het onderwijs in
bet kanton Sint Gillis (Brussel), die
lot «maitre (de conférences» benoemd
Wordt, is gelast, in de School voor pe
dagogie opvoedkundiige psychologie,
lculsen te geven over de podagfogisthe
sen te 'geven cnver de pedagogische
«test», de inrichting en de bizondero
methodologie van het lager onder
wijs. Aan dezelfde school zal E.H,
Kanunnik Van IJove een leergang
beginnen over Sehoolrcdht.
M. Victor Estienne, doctor in da
wetenl^ichappen en apotheker, is lot
bestpurder van de labaratoria voor
biplogie der Landbouwschool be
noemd en als assistent van jpjrpfetöor
Janssens aangeduicL/
Bolialve de leergangen van Indu
strieel e Physioa (^ofesfyor Coppens),
en Landflbiouwzoologie (professor Fra-
teur) aan de Landbouwschool, zullen
de leppen van gynecologie en van nor
male obstetrica (professor iSchokaert);
aan de Fakulteit van Geneeskunde en
de 'begrippen van mineralogie, geolo
gie en plh>pische aardrijksjkund/o
(professor Asselbergha) v dor taan oolc
in de Noderiandsche taal, van
October 1924, gedoceerd Worden.
Het ontwerp tot stichting van een
vereeniging zonder winstgevend doel,
onder den titel: «Vlaamsche leer
gangen. te 'Leuven», met het oog op
het verzamelen (fier njbjodige geldmid
delen voor de uitbreiding bnderwija
m het Nederlandséh te Leuven, is
(oedgekeurd igewjorden.
Voortaan zullen (ie officieele be
richten' der Academische ycr\7erheid
aan de studenten, in de beide landsta
len uitgeplakt worden.
Om de tot de studie onmisbaar
zijnde orde en rust te handhaven, i3
liet aan H.H. D.D. H.H. de bisschop
pen van België noodzakelijk geble
ken, in de huidige omstandigheden,
gedurende het academisch jaar 1924^
1925 het rectoraal bericht vaü 3 Mei
1924 in voege te houden. De acade
mische loverheid iis .immerB eene uifH
straling van de overheid der hd^chop-
pen alleen, stichteirs der Hobigeschool,
behoort het de reglementen dier in
stelling op te stellen en de voorwaar
den, onuer dewelke de studenten al
daar aanvaard worden, aan te duiden.
De BelgLellie re|geerin'g 'hejeft- ban
de regeering van Madrid een ontwerp
voorgelegd van voprloopige fe-}ük-
king Ider economiaiho Iretraükingen,
lot wanneer de Irandelskonventie die
vorig jaar opgemaakt en te Madrid
door de Belgische en Spannscihe afge
vaardigden geteckènd werd, zal kun
nen in voege treden. De omstandig
heden hdbiben inderdaad (belet feezpg-
de konventie te bekxaxilitigen. Het
de iwonsdli der belanigjhejbbendert in
Spanje,in Belwie en in het Groot Her
togdom _cen einde gesteld te zien aan
den (huldigen toestand die ivoor ttllp
partijen nadeelig is. Het ivdlorloopig
ontwerp 'houdt rekening met de wijri.
gingen welke onlangs in do handels,
politiek' der betifokken landen ont
staan is.
TOENEMENDE OPIVINDINGr
Bergen. 31 Au'g. De betodgin-
gen worden talrijker. De Irijkiswariht
werd in geheel de streek versterkt.
Op het oogenbli'k dat de werkwil
ligen, een paar honderd op 35.000
mijniwerkers, de mijn verlaten, is het
gewoonlijk dat de grootpte opwinding
vastgesteld wordt. Stoeten waden dan
gevormd en gaan,met con nturidkkoipe
aan het hoofd; deze arjherders te ge.
mloet.
De gendarmen treden op en drij
ven de hetoogers (uiteen; doch deze
komen 100 motor vorder opnieulw sa
linen en maken de niet-stolkets,d'oor hun
getal als het ware tot gevangenen, tot
aan 'hun woning.
To Boussü begaven zjtdh' 'onjgtireelr
twee duizend stakers naar de «CSfcar.
ibonnaige de 1'Oileelt» c<n te betoogen
ze konden tileeht^ met grolote moeite
door de rijkswacht worden uiteenge
dreven. Te Hlornu gebeurde hekèlf-
öe, nabij de mijn «Grand Homu»,
'omstreeks 11 u, avonds, bp het
.eogenblik dat de weaiqwilligen uit da
®ijn (vertrokken.
