Sept. 1924
Sept. 1924
Ie fisaneieeie iiestand
van ens land
Een oüdergrsiid-sposrweg
ie Brussel
üsg söldafsn van Leaps'd I
De eeiiferentie van lesiève
Tessiand van den iandbssiw
De staking in de Borinage
1. Vandervalde voerspel!
het cartel
Esa ü$3derigs held
De Koning terug
fêaar de eenheid der kerken
DE VOLKSSTEM
XXX' JAARGANG NUMMER 209
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 *K~> A f^-TF^T A TT» O CENTIEHEN WEKELIJKS O.SO Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten bet Arr. AAltST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's B'iildings, 6, Lon dres E. C, 4.
H. Adrianus
Zon op 5,51-Zon af 6,16
Voile Maan den 15
H. Adrian as
:§0§-
NAAK HET EVENWICHT
DEK BEGKOOTING.
Naar luid van eene mededeelinj;
van liet ministerie van financiën
zijn de fiscale inkomsten over de
eerste vier maanden van het jaar-
tot fr. 1.1.50 miljoen gestegen. In
hetzelfde tijdperk van de vorige
jaren bedroegen zij 1920 fr.
272 miljoen; 1921 fr. 440 mil
joen; 1922 fr. 645 miljoen en
1923: fr. 874 miljoen.
De vooruitgang is vooral op
merkenswaardig wat betreft de
rechtstreeksehe belastingen. Deze
zijn aangegroeid op de volgende
wijze :- 1920 fr. 59 miljoen; 1922
194 miljoen en 1924 fr. 444 mil
joen.
Op 'het oogenblik zou lipt over
schot van de inkomsten op de bud-
getaire verwachtingen ongeveer
tot 600 miljoen beloopen. Op de
ze cijfers beeft de eerstie minister
Theunis onlangs de aandacht ge
vestigd bij de discussie over die
begrooting van de Staatsschuld.
Hij heeft verklaard dat, indien
de Ueweging aldus voortgaat, er
dit jaar 681 miljoen meer zou ont
vangen worden dan voor-zien was.
Het zou echter van niet deel door
zicht blijk geven, als men onvoor
waardelijk op zulke hooge som
ivou rekenen.
Gedurende de eerste tien weken
van het jaar was de wisselkoers
zeer lioog, en dit liad als gevolg
dat alle prijzen omhoog liepen en
hijgevolg de opbrtengst steeg van
alle belastingen, gegrond op dc
waarde van de voorwerpen. Daa
renboven zijn onder de inkomsten
van de eerste vier maanden van
het jaar ook begrepen reehtstrleek-
sclie belastingen die loopen over
meer dan één dienstjaar: men int
nog de belastingen op het inkomen
van de jaren 1922 en zejfs 1921.
Tenslotte zijn Ier belastingen die
alleen betaald worden in 't begin
van 't jaar, zooals de belasting op
auto's.
Zelfs wanneer wij de vermeerde
ring schatten op 550 miljoen, dari
zal de opbrengst van de belastin
gen 3.350 miljoen berteiken, waar-
hij men nog de gewone staatsin
komsten voegen moet, tot |een to
taal van 530 miljoen.'
Hieruit blijkt dat de normale
gewone inkomsten voor 1924 stij
gen tot ongeveer 3900 miljoen. En
verondersteld dat de gewone uit
gaven, tegenwoordig 3.380 mil
joen, 3.500 miljoen bereikt en ten
gevolge van de genomen maatre
gelen tot het verbeteren van de be
zoldiging van de ambtenaren, dan
zou het overschot nog tot 400
miljoen stijgen.
Ongelukkig is er niet alleen het
gewone budget. Een ander ddel
van de Staatsbegrooting wekt
meter bezorgdheid. Het is het deel
dat als een erfenis van den oorlo,
de blijvende en onvermijdelijke
uitgaven, die men eens hoopt te
dekken met de Duitsche vergoe
dingen Het zijn de pensioenen
uitbetaald aan de burgerlijke en
militaire slachtoffers van den oor
log. Het zijn ook de lasten van de
leeningen, aangegaan tot wederop
bouw in de verwoeste gewesten,
lasten, die meent men, om bun
speciale bestemming, mogen bijge
schreven worden op dat deel van
bet budget, dat hier de loopende
rekening wordt genoemd van
Duitschland.
Dienaangaande is er een be
langrijke kwestie op te lossen.
Moet men deze uitgaven gevolg
van den oorlog plaatsen op het
gewoon budget Er zouden zeker
goede redenen aan te halen zijn
om ze te behouden op liet budget
van schadevergoeding, maar bet
gouvernement is van meenfng dat
het voortaan bet beste is, ze te dek
ken door de gewone inkomsten
van het land. Men ziet er de nood
zakelijkheid van in, in deze perio
de van scherpe zenuwachtigheid
bet budget te vrijwaren tegen al
le kritiek, zelfs tegen de meest
kwaadwillige.
Wat is bet bedrag van deze blij
vende oorlogslasten Voor 1924 is
het 700 miljoen frank. Voor 1925
zal liet slechts 600 miljoen frank
nog zijn, dank zij de inrichting
van de nationale kas van de oorj
Jogspensioenen. Men kent het doel
en de groote lijnen van deze be
werking. Men wil een last van 150
miljoen, die met den tijd vermin
deren zal, vervangen door een re
gelmatig stijgenden last aanvan
gende met 50 miljoen en langzaam
oploopend om, op het oogenblik
dat de schatkist zal mogen ophou
den te leenen, een maximum te
bereiken, dat vast zal blijven tot
bet einde van de voorziene periode,
zonder ooit te geraken tot het hui
dige cijfer 150 miljoen,
Deze combinatie is zeer interes
sant op zich zelve. Ze is het nog
meer als men bedenkt, d.sf zij als
gevolg zal hebben, dat de belas
tingschuldigen van beden, die
reeds zoo zwaar getroffen worden,
eenigszins zullen worden ontlast.
Men kon verder als volgt redenee
ren Belgie beeft 600 miljoen las
ten te dekken. Het gewone budget
geeft een overschot van 400 a 450
miljoen. Blijven 150 a 200 miljoen
te vinden. Die zal men vinden in
nieuwe belastingen. Dank zij deze
nieuwe belastingen zal Belgie tot
den volgenden uitslag komen. Als
de nieuwe belastingen zullen zijn
aangenomen, zal het gewone bud
get een overschot geven van 600
miljoen. De betaling van Duitsch
land kan men dan geheel besteden
aan de nog uit te voeren herstellin
gen en aan bet amortiseeren van
de bestaande schuld.
Blijft dan hef buitengewone
budget. Voor dit budget alleen kan
bet misschien noodig worden, tot
leeningen over te gaan, omdat dit
logisch is, financieel voordeelig en
trouwens in de lijn der Belgische
traditie. Maar dit buitengewoon
budget zal verminderd worden tot
verhoudingen, die gunstig zullen
afsteken tegen die van voor den
oorlog,
Elr wordt gemeld dat M. Max, bur
gemeester van Brussel, !het gedacht
heeft opgevat de reeds uitgevoerde wer
ken voor de verbinding tusschen de
Noord- en iZuidsfcaties aan te wenden
voor een ondeitgrond-spooi'weglijn
Iiij heeft aan M. Neujean een ont
werp voorgelegd om, ibij een en onder-
grondapoorweg tusfcWhen de Noord- cfk
Zuid-staties, cene vertaidking te voegen
naar de Luxembiirgstatie.
Die vertakking zou aanvang nemen
onder de centraabfcatie die wordt voor
zien midden in de stad.
De drie groote Staties van Brussel
zonden dus onderling verbonden zijn.
Soldaten van Z. M. Leopold I, maar
wel bijzonderlijk mannen, van voor
Lelgie's verlossing van 1830 ziin er
voorzeker weinig.
kan deze kaatsten, beeft Haeltert or
een namelijk Theodoor De Meyer
Hij is-geboren den 2 Maart 1827: dien
de met eer onzen ear&tcn Konin» van
1847 tot 1850
Onder veel feilen Ihij vertelt
schoon een dat bi j met fierheid aan-
haalt Eens dat 'hij op post was, in hot
Koninklijk park van Laeken sprak H.
M. Koningin LoWise-Marie, op wande
ling zijnde tot hem; vroeg hem of bij
kontent was in Shet leger,' ktontent van
eten, enz.; zegde hem woorden van lof
over zijne uitMekende houding en
tyensehte hom lang en gelukkig "te le
ven.
Doris is een gezonde, sclioone ouder
ling, nog altijd 'begunstigd met goed
gehoor en zicht; stapt op even flink en
vrank als zijn 78 jarige broeder Petrus.
Geheel de bevolking van Haeltert
wonscht Doris' jubilé van 100 jaar te
■mogen feesten
Ken ander Leopold! I soldaat Ver
blijft ook nog te Haeltert Gusfadf
Van dor Stock, ook een fel en brave
ouderling van 90; tliij is geboren den
26 Mei 1834.
VEILIGHEID EN ONTWAPENING.
Genève, 6 Sept. De Vergadering
van Genève heeft dezen avond met al-
gemeenc stemmen een resolutie aan
genomen, opgesteld bij gemeenschap
pelijk ovcrlqg met de Eerste Ministers
van Frankrijk en Groot-Brittanjc, ai
besluit van de verhandelingen over
veiligheid en ontwapening.
De resolutie luidt als volgt
De Vergadering, nota nemende van
de verklaringen der 'hier vertegenwoor
digde gouvernementen, «iet daarin de
voldoening den grondslag eener over
eenkomst, 'strekkende tot het vestigen
van den dcfinitieven vrede, en besluit,
teneinde de nog bestaande meeningts-
vorsdhillen. uit den weg te ruimen, en
dat streven eenmaal den gewensdhten
uitslag hebbende opgeleverd, binnen
den kortst moge!ijken tijd door bemid
deling jvan den Volkenbond een inter
nationale ontwapeningsconferentie bij
een te roepen.
1° De derde Kommissie ïs belast
met de kaak, de documenten te Onder
zoeken. die betrekting hebben op de
veiligheid en op de 'besnoeiing ran de
bewapening, bij "name de opmerkingen;
door de gouvernementen gemaakt op
het ontwerp voor een verdrag van ou
derlingen bijstand, voorbereid krach
ten^ resolutie 14 der derde Vergadering,
cn de andere plannen, ontworpen -en
aan het Secretariaat toegezonden sinds
de openbaarmaking van het ontwerp
verdrag; voorts zal die Kommissie een
onderzoek hebben te wijden aan 1de ver
plichtingen, opgenomen in het Pact
van den Volkenbond, in betrekking tof
de veiligheidswaarborgen, welke een
beroep op sciheidLkxxhterlijike tusèlchen-
komst of een besnoeiing van de bewa
peningen noodig kunnen maiken;
2° Aan de eerste Kommissie Iwordt
de taak toevertrouwd, met 'fc oog op
gebeurlijk aan te brengen wijzigingen,
ie artikelen van het Pact, die betrek
king 'hebben op de rdgeling van die ge
schillen, te besfudeeren, en te onderzoe
ken, in hoeverre li lde bewoordingen van
art. 36, paragraaf 2, van den status van
het Internationaal Gerechtshof in een
duidelijker vorm zouden üdunnen Wor
den weergegeventeneinde 'de aanne
ming van die bepaling te vergemakke
lijken, met 't doel, de solidariteit en
de veiligheid van de natiën der wereld
te versterken door minnelijke regeling
de geschillen oplbfctecnde. die onder de
Staten zouden kunnen rijzen.
HERRIOT EN MAG DONALD
VERTROKKEN.
Genève, 6 (Sept. Herriot en Mac
Donald zijn dezen avond om 9 u. 30
naar Parij's vortibkken.
Perctti della Rtoca en Bcirgerv keeren
met den Eersten Minister naar de
Franse,he hoofdstad terug.
Herriot werd tot zijn walgon verge
zeld dotor de leden der Fransohe af-
vaard'iging, 'door den eenden gedele
geerde van Spanje, Quinonez de Leon;
dobr de eerste afgevaardigden van
Tsjecho-S1 owa'kijePolen en Roeme
nie; door het Fransfth hoog personeel
van don Volkenbond 'door Alizé,
Fransch gezant te Bern, en door een
grbot aantal journalisten. Er was veel
publiek in den omtrek van de ötatie
samengestroomd. Herriot nam plaaW
in een salon rij tuig, en Mac Donald
volgde -hem spoedig. Toen do trein zich
in bewelging zette, waren de twee Eerste
Ministens 'het voorwerp van een lange
en warme ovatie.
Te Parijs aangekomen, namen de
beide eerste ministers plaats in den au
to van M. Herriot, die zijn kollega naar
de Ncordstatie voerdezij bleven er nog
ecnigo minuten in druk (getrprek, tot op
het oogenblik dat de sneltrein met M.
Mjac Donald naar Boulogne lyerferok:*
GEDURENDE AUGUSTUS 1924
Volgens de verslagen der Rijksland
bouwkundigen.
Weergesteldheid. Het regenachtig
weer is uiterst ongunstig geweest aan
I den landbouw. Hier en daar, braken
onweders los, soms waren ze zeer hevig
cn op eenige plaatsen viel er veel hagel,
die aan de oogsten merkelijke schade
berokkende. liet slecht wêer dreigt
eene -ramp te worden, want het schaadt
ten zeereite. den landbouw en de boeren
veikëeren in groeten angst.
Stand der Culturen. Het moogs-
ten geschiedt in ellendige voorwaarden,
tjusschen de regenbuien in. Gerst en ro-
ge zijn in goede voorwaarden binnen
"gebracht, doch ganach anjderg is het
wat de tarwe en haver betreft. De
reeds ingeoogste tarwe, is gewoonlijk
te vochtig binnengehaald, terwijl deze
in struiken te velde, awart wlordt en
kiemt. De late haver is zelfs nog niet
overal gepikt. Tengevolge der aanhou
dende nattigheid, ontwikkelde de rotót
zich hevig, op tarwe. De opbrengsten
der tarwe 'beantwoorden niet aan dc
verwachtingen en de kwaliteit van het
graan laat dikwijls te wensöhen over.
De eerste dorschingen (hebben do vol
gende opbrengsten gegeven gerst
2500-2800 kgr. tarwe 2500-2700 kgr.
(Haypegfouw) Paaidenboonen beloven
wel. Het vlas is bijna overal binnenge
bracht het zaad is overvloedig (tot
1000 ikigr.) doch zeer plat. De suiker-
beet staat schoon, doch dringt weinig
in den grond op 't einde der maand
was de suikergehalte gemiddeld 12 0/0.
In de vroege zaaiingen treft «men nog
al opgeschoten beetplanten aan. De
oogst der aardappelen is fwel gelukt
doch 'de knollen rotten steeds meer en
meer. De weiden leveren veel gras,
maar van mindere hoedanigheid tenge
volge van de nattigheid. Wegen&i het
slecht -weder moet 'liet maaien van den
toemaat uitgesteld worden, die weinig
koopers vindt op de veilingen. Jonge
klaver- en luze-movelden staan schoon.
De navrudhten (rapen, koolrapen, wor
telen, spurrie) groeien gloed. Lupienèn
en serradella zrullen eene volle op
brengst groenbemestinjg leveren. Al de
provinciën hebben veldpriiekampen in
gericht. Vele laudlboaiWrereenigiingen
lelg-gen zich er op toe, het gebruik van
verbeterd zandgoed meer algemeen te
maken. 'Eenige vereenigingen hebben
plantaardappelen aangekooht in Hol
land en in Polen. Er zijn er andere die
scheikundige meststoffen en veevpeder
aangekocht hebben.
Veeuitbating. De veeuifcbatinig
blijft ongunstig. Sedert een maand
groeit het vee weinig aan, in de weiden
Mond- en klauwzeer schaadt immer, op
menige plaatsen, den veekweek. Mager
vee van goede kwaliteit, alfrook goede
melkkoeien worden aan 'hooge prijzen
verkocht, maar de prijzen van het
vee blijven nagenoeg onveranderd, en
de markt is gewooniijik Stil. De vette
zwijnen zijn in opslag. Goede paarden
bereiken zeer hooge prijzen.
HULP AAN DE STAKERS
Het mijnwerkeraverbond van het
bekken van Charleroi vergaderde Zon-
clagmorgend. 'Onderziodht werd hoe hulp
.kon igieibdden worden aan de stakets in
de Borinaige, namelijk 'door de uitwij
king van d'e mij nweitófchinderen naar
andere m ij nlbekkens. Aangenomen werd
dat een frank per dag en pier aangeslo
tene zou afgehouden worden ten voor-
deele der stakers.
M. Va ndervelde heeft de primèöï
zijner wenschen voorbehouden aan een
blad van Bucharest, de Aderend
cn volgens dit blad gezelgd
a De parlemcntake mandaten loo
pen af in de aanstaande lente. Als de
rogeering niet eerder valt, zullen wij
dan kiesingen hebben, waaruit de so
cialistische partij, zoöniet 'met de vol
strekte meerderheid: zal komen, 'dan
toch met eene zoo (machtige minder
heid, dat men zonder ons niet «al kun
nen regccren.
Wij zullen 'dan de meerderheid
vormen met de democratische elemen
ten der liberale partij en een sterk -gou
vernement volgens onze princiepen
vormen, een democratisch^ociglistitch^
gouvernement
PATER EENE BAERTS.
De tijding der dood van Pator Renó
Baei'te maakte te Sint Truiden den
pijnlijksten indruk op al degenen, die
als bloedverwant, vriend of kennisliet
edel hart en de-zeldzame hoedanighe
den mocht waardeeren van dezen g-ioo-
ten missionaris.
'E/P. B-acrtS) was sinds 1G jaren werk
zaam in de Missiën van den Congo
zijn geest van initiatief, zijn diep
doorzicht in de Afrikaansohc toestan
den en zijn vlammende iever voor de
zielen werden er op ho-ogen prijs ge
steld.
)Y!anncer hij over drie jaren, voor
een eersten keer in zijne geboortestad
terugkeeide om zijne geschokte gezond
heid te hei"stellen bleek hij voor allen
te rijn gebleven dc dappere en opge
ruimde Sint-Tniienaar, die in dc jaren
zijner jeugd hier zoo algemeen geacht
cn (bemind werd.
Na zijnen terugkeer in Afrika 'her
nam hij zijne zware taak: hij stidhlto
zijn derden Missiepost cn mocht zicili
verheugen reeds in den zpgen die nu
gelijk Vroeger zijne onderneming
kwam bekronen met heerlijke vruch
ten.
Daar, op het veld van eer, te mid
den zijnor dierbare Zwarten, voor wier
zieleheil hij alles veil (had, is hij geval
len in den 'boei zijner jaren.
De achtbare familie Baerts verliest
in hem haar schoonste telg, het Missie
huis van Scheut een (zijner beste zen
delingen cn jde stad Sint-Truiden een
harer roemrijke zonen.
Zaterdag is de Koning te Brussel te
rug-gekeerd. Maandag zou hij M. Van
de Vyvere, minister van economische
zalken, ontvangen twee dagen later zal
deze laatste aan het Staatshoofd 'zijn
-opvolger, M. Moyersoem voortellen.
M. Moyersoen zal.daarna onmidde-
lijk, zijn nieuwe functie aan vatton.
DE HOUDING I)ER AMERIKAAN.
6CHE PROTIBTANTEN.
Dé Osscrvalore Romano van 3
September bevat, onder den titel Do
Angli'kanen nit Amerika richten zirti
naar Rome een artikel, dat men in
aansluiting bren.gen ban .met do oplhef-
maJkende conferenties te Medlielen tus-
oeben katnolieke tihoologanten en voor
name Engelsdhe protestanten onder
voorzittereebap van caPdinaal Meroiar
Ziehier de vertaling van het artikel
van den Osservafaxre
Onlangs werd te Philadelphia een'
congres gehouden van pnfitestanüjrtie
geestelijken van den Kp'.v'.ijvia Elien
Ritus uit de Oostelijke Btaten.Veiadhei-
dene ibisschoppen en meer dan 700 do
minees namen er deel aan.
Do voornaamste redenaar rector Bar
ry, van New-York, stelde aan het Con
gres den volgenden wensoli voor dio
bij toejuiching werd' laangeniamen.
Wij kunnen als (basis van onderhan
delingen met Rome aanvaarden
1. De primauteit van St. Pieler en
der bisschoppen van Rome en dit uit
goddelijk recht; i
2. De jurisdictie, toelbahiobrond- hit'
goddelijk recht aan den bissohop van
Rome, _zclfs ïn hare uitlbreidihg vei-an.-
dard zijnde Volgens! den tijd;
3. Rene onfaalbaarlieid 'die 'de uit
drukking wezc van de gedachte der.
Kerk, uitgedrukt door den Pa'uo, 't- is te
zeggen eene onfaallbaarhoid die haar
gezag verkrijgt dooif de erkenning van
wege heel de Kerk.
In (rijn Slotwoord zog'de de rodooaar:
Wij moeten ons losmaken van onza
vooroordeelen en wij Imoeten onze
vijandige houding tegonover Rome la
ten varen. Wij hebben niete goeds ta
verwachten van onze traditionneele
vooroordeelen. WSj moeten integendeel
een oplossing zoeken van de vraagstuk
ken die ons scheiden.
Daaruit moet toen (besluiten dat da
Anglicanen van Amerika nader bij IRh
me slaan dan 'hun geiooftfeenöoten in
Engeland. Men (kan zich licht een ge-'
daöht vormen van den indruk 'door het
congres te Philadelphia te weeg go.
braoht. t
Die indruk is des te grooteir daar do
verklaring van Philadelphia niet da
eerste uiting ia waardoor de epifldopalo
kerk van de Vereenjgjdo-Staten zich in
spant om Home tc benaderen.
