17
Woensdag
Sept 1924
Een kiik naar boven
Rumeesche ministers en
dito fondsen
Ds slaking hi ds Bondage
EEN REFERENDUM ONDER DE
ARBEIDERS
«Joodsche Godslastering
Buurtspoorwegen en
autobus-diensten
'tHoogste hotel v. Europa) Magliabecchi,
Duitschland en de verant
woordelijkheid van den
oorlog
Kloosterzusters ter eere
1913 hei Vatikaan
XXX» JAARGANG nummer 207
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 DA.GrBLA.D IO CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendt
H. Lamborlua
IZctn op 5,32 Zon af 5,59
[Laatste Kwartier den 20
Publiciteit buiten bet Ait. AAL.ST i: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C, 4.
'Augustus is weer ten einde. Is
Zij de maand, waarin boscli en
veld en weide ons zooveel schoons
te aanschouwen geven, zij is even
eens de maand, die hij avond on
zen blik naar boven trekt om den
helderen sterrenhemel te bewonde
ren die in onvergelijkbare pracht
welft boven onze hooi'den.Wat een
ruimte, wat een diepte O bet
kan niet anders of door alle eeu
wen lie'en beeft de mensehheid vol
ontzag en bewondering naar den
hemel opgezien en uit de onbe
grijpelijke grootheid en pracht
van hetgeen zich daar voor zijn
bewonderend oog ontvouwde be
grepen zijn eigen nietigheid en
de macht en majesteit van den
Heer des Heelals.
Een lange reeks van eeuwen te
rug bracht de koninklijke psalmist
David dit reeds tot uitdrukking in
de woorden vol waarheid en vro
men zin De hemelen verkon
den de glorie Gods en het uitspan
sel getuigt van het werk Zijner
handen. En toch, hoe gebrekkig
was Davids kennis van den ster
renhemel. hoe kinderlijk naief de
voorstelling die hij zich maakt van
den bouw des Heelals. Zeker, ook
voor het sterk gewapend oog van
den hedendaagschen sterrekundi-
ge, die met zijn kijker in de ein-
delooze ruimte blikt en met wis
kundige zekerheid den stand dei-
planeten van ons zonnestelsel vast
stelt, afstanden meet en diepten
pijlt, blijven er nog geheimen ge
noeg over. En vele zijn de vragen
met betrekking tot aantal, afstand,
afmeting, lichtsterkte, beweging,
enz. van de hemellichamen waarop
ook de geleerdste sterrekundigen
voorals nog het antwoord schuldig
blijven en mogelijk wel nimmer
zullen kunnen geven.
Dit alles geeft echter geenszins
het recht om met zekere gering
schatting over het werk en de ken
nis der sterrenkundigen te spre
ken. De wetenschap dankt hun
veel.
Met het bloote oog kan de
mensch niet meer dan een paar
duizend sterren aan den liemel
waarnemen; voor het met de ster-
rekijker gewapend oog groeit dat
aantal tot miljoenen.
Als men nu denkt aan de reus
achtige afmetingen van zooveel
miljoenen hemellichamen, dan zou
de vraag kunnen rijzen, hoe die
allen een plaats kunnen vinden in
de hemelruimte en zich bewegen
zonder elkander te storen, Dit is
slechts mogelijk door de onmete
lijkheid der ruimte. Die ruimte is
zoo groot, dat de sterren daarin op
ontzagelijke afstanden van elkan
der kunnen staan. Zouden wij de
sterren willen voorstellen door
speldekoppen van 2 m/m. in door
snede, dan zouden die speldekop
pen geplaatst moeten worden op
onderlinge afstanden van meer
dan 100 Kim. Op die manier zou
men een beeld krijgen van de on
begrijpelijke ijlheid van het heel
al. Om een voorbeeld te noemen:
de afstand van de aarde tot de zon
bedraagt 150 miljoen Kim, zoodat
een kanonkogel drie volle jaren
noodig zou hebben om dien af
stand af te leggen.
Een sneltrein zou er vijfhon
derd jaar over doen. En toch is
die afstand slechts een onbedui
dende. want onder de sterren is
c-nze naaste buur in het heelal twee
miljoen maal zoover van ons ver
wijderd als de zon. Om dien huur
te bezoeken zouden we duizend
miljoen jaren in een sneltrein
moeten reizen,
Hoe meer men zïeli over deze
onmetelijke afstanden Verwon
dert aldus prof, Nijland, des
te grooter zal ook de bewondering
moeten worden voor het mensclie-
lijk vernuft, dat door redeneering
heeft kunnen vinden, wat voor
rechtstreeksche mating verbor
gen bleef, En laat ons er aan
toevoegen des te grooter zal ook
de bewondering en eerbied moeten
worden door de eeuwige Wijsheid
en macht, die het wonderbare plan
van het Heelal opvatte en ten uit
voer bracht.
De Rumccnsche minister van finan
ciën, M. Bratiano,.en 'die van nijver
heid en handel zijn thans te Brussel.
In de statie werden ze Zaterdag namid
dag 'bij (hun aankomst verwelkomd
door den Rumeepschen gezant, mini
ster Moyersoen, M. Pirmez,M. Lepreux,
ondergouverneur der Nationale Bank
en een ambtenaar van 't ministerie
van builenlandsche zaken.
Zooals men weet zijn or in België
veel Rumeensjche Staatsfondsen en se
dert den oorlog werden daarvan de in
teresten nog niet betaald, hetgeen ver
wondering beeft gebaard, daar men
Rumenie volstrekt geen arm land kan
noemen. De oorlog beeft dit land zeer
vergroot, zoodat het bijna een groot
macht is geworden: nog een reden te
meer om ordentelijk hun schulden te
betalen.
Desondanks of misschien daarom
werden de Rumeensche ministers
met veel lof betuigingen begroet door
M. Moyersoen, waarna ze naar hun
hotel trokken. Denzelfden dag werden
ze nog in bijzonder gehoor ontvangen
door den Koning, in 't paleis te Brus
sel.
M. Bratïano beeft geruststellende
verklaringen afgelegd aan een confra
ter. Hij zégde o.m. «We zullen do koe
pons der obligaties betalen sedert 1915,
want Rumenie wil zijn goede faam in
c-ere houden!!» Geen enkel land eer
biedigde beter zijn verplichtingen als
schuldenaar! De twee regeeringen zijn
afgesproken dat de kwestie te Brussel
worde geregeld. De houders van Ru-
mccnsche titels zullen verzocht worden
zich op ons gezantschap aan te mel
den. De Belgen vooral hebben zich op
onze Staatsfondsen geworpen, daar
men overtuigd was dat het goede pa
pieren zijn. Men heeft alzoo titels doen
circuleeren zonder certificaat van oor
sprong; men 'heeft gespeculeerd en on
voorzichtigheden begaan
Aldus de Rumeensche minister.*
Ge ziet, voor een leugentje is hij
niet bang. Rumenië heeft best zijn
verplichtingen nagekomen maar
hij vergeet dat zijn 'buur de Bulgaar
reeds sedert lang zijn achterstallige in
teresten heeft betaaid.
Onze ministers zouden wel eens de
zaken kunnen zeggen zooals ze waar
lijk zijn, in plaats van in habiet en
ediaut de forme altijd maar te buigen
ën amen te zeggen wanneer een buiten-
landsche minister arriveert.Doze zeggen
wel wat ze te zeggen hebben en... zélfs
nog meer.
We willen onze faam in eere hou
den, lezen we hooger. Spijtig dat 4$
niet wabvroeger sedert 191S zijn er
nu al zes jaar voorbij die gevoelh
heid betoonden voor hun /«point
d'hojiüKsr».
Maar... beter laat dan nooit.
-WV
In heb Volkshuis te Hornu had
Maandagnamiddag een algemeene
vergadering plaats van de stakers waar
op o.m. aanwezig waren de bh. Ach.
Delattre, L. Piérard, Alf, Brenez en
Banhier.
Onmiddelijk werd overgegaan tot de
bespreking van de kwestie inzake het al
of niet houden van een referendum.
Besloten werd met 66 tegen 25
stemmen het in te richten Woensdag
a. a. van 8 u. 's morgends tot 1 u.
's namiddag*.
De volledige uitslag zal 's namiddags
om 4 uur bekend gemaakt worden in
dealgemeene vergadering der stakers
die alsdan zal plaats hebben te Hornu.
De stemming is verplicht yoor elk
gesyndikeerd mijnwerken
Het 'katholiek dagblad y Rakih
Say an te Jerusalem verschijnende,
teekent verzet aan tegen de aanslagen
door de Joden gepleegd op de heilige
plaatsen van Palestina.
De békeering tot het katholicism van
M. Herzl, zoon van den stichter van
het sionism, heeft de woede ontketend
van het Joodsche zoodje, dat het En-
gelsch protektoraat in Palestina binnen
smokkelt.
Hun dagbladDoor Hayom
chrijft de hevigste beleedigingen je
gens M. Herzl en de gruwelijkste
godslasteringen tegen Christus en zijne
Onbevlekte Moeder.
Ter gelegenheid van het Joodsche
feeqt van Simon de Rechtvaardige,
hadden de Joden een kruis opgericht
en er een mannekijn op genageld, wel
ke Christus moest verbeelden. De Jo
den leverden zich rondom 't kruis aan
allerlei buitensporigheden over. Gedu
rende heel den dag sleenigden en foe-
leëdigden zij het kruis. Des avonds
overgoten zi j het met petrool en staken
het in brand.
Tijdens het bezoek van Z. Em. Kar
dinaal Giorgi, door den Paus met eene
bijzondere zending te Jerusalem gelast,
hébben de Joden een film doen vertoo-
uen, waarin het kardinaalskleed door
het slijk en het bloed (gesleurd wordt.
•De algemeene vergadering van aan
deelhouders der Nationale Maatschap
pij van Buurtspoorwegen heeft dus ha
re (goedkeuring gehecht aan de statu
tenwijziging en het 'bijkomend artikel,
welke onlangs door de Wetgeving werd
lésitemd. en waaifoij o.m. aan de Na:
tionale Maatschappij toelating ver
leend wordt om autobiisdiensten in te
richten en uit te baten.
Dezo autobusdiensten zullen in do
eerste plaats, ingericht worden tusechen
de -gemeenten die/ na onderling over-
legy zulks aan de Nationale Maatschap
pij aanvragen.
Na de schrikkelijke ongelukken, die
zich dezer dagen met private autobus
sen in Holland cn in Engeland voor
deden, mag men er zich over verheu
gen dat de inrichting- van zulke ver
voerdiensten door eene ernstige maat
schappij als de N. M. van Buurtspoor
wegen wordt ter 'hand genomen.
Het privaat initiatief heeft stellig
op dit gebied reeds groote diensten be
wezen, getuige b.v. de inrichting der
autobus-diensten in de Antwerpsche ag
glomeratie en van zekere diensten in
de provincie. Dooh daarnevens zijn er
tal van andere diensten ontstaan, die
niet alleen zeer willekeurig werken,
maar 'bovendien dikwijls den reiziger
geenerlei waarborg van veiligheid ge
ven.
Het optreden Van de Nat. Maat
schappij van Buurtspoorwegen (die
zich opleigt haar autobussenmateriëel
om de 10 jaar te vernieuwen) zal bier-
in wat meer orde brengen en tevens
aan 't publiek de noodige waarborgen
van veiligheid bieden, welke tot heden
nogal dikwijls uit het oog werden ver
loren. (Bouwkroniek.)
(Zondag werd plechtig het hoogst ge-
Ieigcn (hotel van Europa ingehuldigd.
Het is in het Oberland van Berne
gelegen boven op den ijsberg Aletsch
en aan den voet van den top van
de Jnngfrau, op 3.460 meters hoogte.
ZOO ONSCHULDIG ALS EEN LAM
Een verklaring, onder meer gctcc-
kend door prof. Hans Delbruck en
door graaf von Montgeles, beweert dat
het beste middel om het vraagstuk der
verantwoordelijkheid van den oorlog
op te lossen in de voortzetting ligt der
internationale wetenschappelijke jbe
spreking welke dit onderwerp behan
delt.
De bnderleekcnaars der verklaring
beweren de volgende punten te kun
nen bewijzen:
1. In 1914 was Duitschland verre
van een 'bewapening te hebben in ver
houding met -zijne nationale en econo
mische machten
2. De Franschc cn Russische régee-
rin'gen waren tot den oorlog besloten
voor Diuitschland hem verklaard had
en voor het gemobiliseerd had.
De zoogenaamde terugtocht der Fran
sche troepen op 10 km. der grens, had
niet ten doel den oorlog te vermijden,
maar te doen gelooven dat Duitsch
land de aanvaller was!
Aldus een Havas-bericht uit Berlijn.
"VVe wachten op de bewijzen... Mis
schien wel zullen zij ook door A en
B. trachten uit te leggen dat België
den Duitschen kolos aanviel?,
Kanselier M. Marx, uit Berlijn weer
gekeerd, nam deel aan den kabinets
raad bijeengeroepen om de kwestie te
bespreken der mededeeling aan de
mogendheden der nota betrekkelijk de
Verantwoordelijkheid van Duitsch
land aan den oorlog.
Op 20 September aanstaande zal in
een dér schoonste wijken van de Ame-
rikiaansohc stad Washington een ge-
dentteeken opgericht worden aan de
Zusters van de Slagvelden.
Dat gedenk teeken zal den helden
moed en de zelfopoffering herinnoren
waarvan tijdens den strijd tusséhen de
Zuid en Noord Amerikaansche Staten,
blijk gegeven weid. door de Klooster
zuster? van de twaalf Orden, gesticht
door Moedor Selon. Elk van die twaalf
Ordien is voorgesteld, op een broftzen
lialf verheven beeldwerk, door eene
godsdienstige figuur. Onder 'die figuur
staan de worden gestift Zij hebben
dé stervenden bijgestaan, 'de gekwetsten
verzorgd, de gevangenen getroost, in
den naam van Christus de dórstigen
gelaafd.
Z. Em. Kardinaal O'Connell zal bij
de inhuldiging van het igedenkteeken
bet woord voeren.
?t Is in het protêstantsche Amerika
dat men een gedenkteeken opricht aan
de heldhaftige kloosterzusters. In het
katholieke Frankrijk jaagt men die
Engelen van naastenliefde Weg en nog
wel in naam van de vrijheid. MéOryvaar,
zonderlinge tegenstelling d
NIEUWE KERK.
De «Osservatore Romano» wijdt een
artikel aan het vraagstuk van den
bouw van eon niéuwe kerk bij 't Sanc
tuarium en de .Scale Santa cn zegt on
der meer:
Dat de ruimte van de kerk, welke
grenst aan het Sanctuarium, dat be
roemd is om zijn oudheid en zijn tra
ditie, veel te klein is, is algemeen vast
gesteld. De kerk onder de regeering
van Raus Sixtus V gebouwd, kan het
ontelbare aantal geloovigen, dat het
Sanctuarium bezoekt, niet meer bevat
ten. Reeds de Pausen Pins IX, Leo
XIII, Pius X en Benediktus den
XV hébben zich met deze kwestie be
zig. gehouden. Talrijke ontwerpen wer
den voorgelegd, doch oorzaken van
verschillenden en emstigen aard héb
ben altijd de uitvoering ervan belem
merd. -r- 1
Thans heeft de bouwmeester der
Pauselijke paleizen, M. Schneider, een
ontwerp ingediend, dat door de Pause
lijke oudheidkundige kommissie is
goedgekeurd.
JZ. H. Paus Pius XI heeft de uitvoe
ring van dit plan aangemoedigd en
het volgend eigenhandig schrijven aan
toégëvoegd:
«Van iganscher harte verlecnen Wij
den Apostolischen Zegen aan Onze be
minde zonen de paters Possionisten, de
bewakers van het beroemde gedenktee
ken van Christus' lijden (do Scala San
ta), die vertrouwend op de Goddelijke
Voorzienigheid en de vrijgevigheid
der bezoekers, den bouw van de.kerk,
noodig geworden door het steeds toene
mend getal geloovigen, op zieh zullen
nemen. Wij zegenen van 'gansdher
harte ook hen, 'die aan zulk een heilige
onderneming zullen medewerken.
De «Sancta Sanctorum» of liet
«Sanctuarium,» het heilige der heili
gen, is de vroegere bijzondere kapél
der Pausen in de St-Jan van Latera-
nen, méér bekend door zijn ontzaglij
ken schat van relikwieën. De Scala
Santa, de heilige trap, is de 28 treden
liodge uit wit Tytrisch marmer gehou
wen trap afkomstig uit het (gerechtshof
van Jerusalemer zou daarop bloed van
Jesus rijn gevloeid.
De nieuwe kerk zal ter hoogte van
de Sancte Sanctorum verrijzen en door
ïniddel van twee 'gangen met de Six-
tijnsphs kapel yojfbonden worden.
:qOo:
De beroemde FlorentijnsdLc biblio
thecaris Anthonius Magliabecchi, van
wien verhaald wordt, dat hij al de boe
ken, gelezen had, die in zijn tijd be
stonden, werd den 28 of 29 October
1033 te Florence geboren van ouders,
die tot een 'geringen stand behoorden.
Hij had lezen noch schrijven geleerd,
toen hij, als knaap, in dienst trad bij
een man, die groenten cn vruchten
veikockt. Een boékverkooper, die in
de buurt woonde, zag den knaap dik
wijls bladen van oude boeken, welke
als scheurpapier in den winkel van zijn
meester rondzwierven, met aandacht
beschouwen'hij sprak hem aan en be
merkte dat de jonge Magliabecchi een
onbedwingbare 'begeerte had, om to
weten wat al die voor hem nog onbe
grijpelijke hieroglyphén behelsden, en
dat hij niets vuriger wenachte dan zijn
leven te midden van boeken te slijten,
Ilij nam liem in dienst, leerde hem
lezen en 'had de zelfvoldoening binnen
zeer korten tijd 'hem tot een uitne
mend bediende te vormen.
QUagliabeeohi legde zicli nooit toe op
eenige bepaalde studie, maar hij las
ai de boeken die hem in handen kwa
men met een verwonderlijke vlugheid,,
en onthield niettemin zoo nauwkeurig
al wat hij las, dat hij zich zelfs de ei
genaardige spelling Van sommige
woorden bij den een of anderen schrij
ver herinnerde.
'Zijn buitengewoon geheugen trok
weldra de opmerkzaamheid van (Eir-
mini, den bibliothecaris van den kar
dinaal de Medicus en van Marrai, dia
dezelfde betrekking vervulde bij den
groothertog van Toskane, en beiden
brachten 'hem in aanraking met de ge
leerden van zijn ti jd en zelfs met liet
hof. Sedert dien 'tijd begon zijn naam
algemeene bekendheid te verkrijgen.
'Eén, Florenlijnsdlie schrijver, dia
aan Magliabecchi een. handschrift, dat
hij voor de pers gereed gemaakt had,
ter lezing had gegeven, beklaagde zich,
eenigen tijd nadat liij het terug ont
vangen had, dat hij :liet ongeluk had
gehad het kwijt te raken, en veraodht
Malgiiabccchi, voor zoover hij zieh het
oorspronkelijk werk herinnerde, 05
voor hem een kopie van te maken.
Deze nam bereidwillig (de taak ég
zidh en volbracht die zoo nauwgezet,
dat aan zijn kopie niet alleen geen en
kel (woord ontbrak, daar dat zei fa niet
het geringste door hem aan de stpelling
was veranderd.
Magliabecéhi werd weldra de vraag
baak der geleerden. Wanneer bijvoor
beeld een geestelijke een lofrede op»
een heilige wilde schrijven, dan begaf
hij zich (bij Magliabeochi, en deze gaf
hem oögenbli'kkelijk op bij welke
schrijvers hij de noodige inlichtingen
kon vinden en zelfs de bladzijden
hunner weiken waarop die inlichtingen
voorkwamen. k
CosmJo III benoemde hem tot zijit
bibliothecaris, en weldra wa3 er geen
boek in de verzameling van den groot
hertog, in de Laurent ij nsdhe biblio
theek en in de boekerijen van Leopold
en Francisco (Maria, de twee kardina
len van Toskane, waarvan Magliabec-
chi nieb den inhoud en zelfs de»
plaats nauwkeurig kende.
Crescemberi beweende eens, bij eena
bij een verschil van gevoelen of een
zeker gedicht in druk verschenen ware
of niet, dat het niet bestond, omdat
Magliabecchi het nooit (had gezien.
Op fcekeren 'dag vroeg de groothertog
aan zijn bibliothecaris 10f hij hem niet
een zeer zeldzaam (werk zou kunnen
bezorgen. 'Neen, uw doorluchtigheid»,
antwoordde Magliabecchi, want er be
staat slechts een exemplaar van, en dat
bevindt zich.in de .boekerij van den
Grooten Heer te Constantinopelhet
staat het zevende boek op de tweede
plank aan uw rechterhand, als ge de
zaal binnenkomt.
Magliabecchi overleed den 14 Juli
1714. Hij vermaakte een schoone boe
kenverzameling, die hij zelf gemaakt
had, ten openbare nutte, benevens een
som geld tot onderhoud er van. Deze
boekerij, die naar hem de Bilbliotheca
Maglialbecchiana werd genoemd, groei
de dod!r de toevoeging van eenige ande
re verzamelingen en door de mildda
digheid van eenige der groothertogen
spoedig .aan tot een dor belangrijkst^
bibliotheken van ©.itopa.
