a mi paus
18
Donderdag
Sept 1924
Eene
schadevergoeding
van belang
Een zeldzame Duitseher
De uitbreidingswerken eg den
spoorweg
De Voikenbonds-
vergadering
De Wahalsieten pp
het oorlogspad
Geueeshecren en
Mulualisten
De diensttijd in ons leger
is slakfisg sa ds Bssrraag©
Dc Roerbezetling
DE VOLKSSTEM
XXX* JAARGANG NUMMER 208
H. Sopbia
jZon op £,34 Zon af 5,57
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114-DAGBIjAIJ 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Npffel-Db GendT |Uatste Kwartier den 20
Publiciteit buiten het Air, AALST b Agentschap Haves, Adolf Maxlaan, 18, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londies E, C, 4, 1
Tien medewerker van de liberale
N. R. Ct. verhaalt van Z. H.
Pius XI
Over het karakter van den hoog-
sten leider der Katholieke Kerk
valt steeds mo'eilijk te oordeelen.
De ontzagelijke drukke dagtaak
van den Paus laat weinig ruimte
voor persoonlijke uitingen. Uit
den eersten tijd van het pontifi
caat van Pius XI herinnert men
zich nog zijn krachtig ingaan te
gen de traditie, die den stedehou
der van Christus slechts mannelijk
dienstpersoneel gunde,
De intrede van de oude huis
houdster van den Milaneesehen bi
bliothecaris in de pauselijke ver
trekken. verwekte, naar het schijnt
een kleinen storm. Nu echter
spreekt niemand meer daarover
en andere revolutionnaire daden
schijnt Pius XI niet noodig ge
vonden te hebben,
Over de Uverkmlethode van den
nieuwen paus scbi'eef kardinaal
3-iualdi, die hem lang kende
In twee woorden kan men hem
teekenen ordezin en kalmte.
Heel zijn leven is steeds streng re
gelmatig gewëest brevierlezen,
mediteeren, rozenkransbidden, de
bezigheden, die zijn ambt mee
brachten... eerst de plicht, dan de
rest. Niemand meer dan hij was
bijvoorbeeld gezind tot 't aan-
knoopen van vriendschapsbanden
en bet onderbonden daarvan, maar
altijd ze onderschikkend aan de
plichten van zijn betrekking. Hij
ontvangt stapels brieven en beant
woordt ze allen, maar op hun tijd.
Hij legt de brieven in de juiste
volgorde, zooals hij de handschrif
ten in zijn bibliotheek op een rij
zette, cle dringendste het derst voor
de hand maar hij laat zich niet
van de wijs brengen door dit ex
tra werk: eerst de plicht. Hij stelt
vast. dat gedurende zijn rusturen
een bepaald aantal brieven afge
werkt zal worden de andere, die
geen plaats vinden in de afdeeling.
kunnen wachten tot morgen, over
morgen, tot het oogenblik komt,
dat ze een plaatsje vinden. En vin
den zullen ze dat, omdat ieder dag
taak geheel wordt afgewerkt,
Pius XI is een even hardnekkig
werker als zijn voorganger, maai
bij verdeelt de werkuren andiers.
Bencdictus stond onwaarschijnlijk
vroeg op, Pius daarentegen gaat
pas laat na middernacht ter ruste,
De laatste uren brengt hij in zijn
bibliotheek door; ze zijn voor hem,
behalve de dagelijksehe wandeling
sn den tuin van het Vatikaan, de
eenige ontspanning,
De tegenwoordige Paus is hij
zijne audiënties uiterst spaarzaam
met woorden. Hij hoort den bezoe
ker zwijgend aan en geeft slechts
door een enkelen hoofdknik of
handbeweging zijn belangstelling
te kennen.
Wanneer de belangrijkheid van
het onderwerp hem dwingt vragen
te stellen, en antwoorden te geven,
spreekt hij uiterst langzaam, met
rustpoozen tussohen de woorden,
gedurende welke hij naar een in
wendige stem schijnt te luisteren,
Zoo is het in het begin van ieder
bezoek van een onbekenden ëén
onderwerp is er, dat plotseling een
heel andere kienr geeft boeken.
Hat vertelde me Mgr. A. Hensen,
toen hij zijn afscheidsaudientie
beschreef.
Nauwelijks had hij na de inlei
dende woorden een volume te
voorschijn gehaald, dat hij Z. H.
als hulde wilde aanbieden, of de
doordringende oogen achter de
brilleglazen begonnen te schitte
ren en nu kwamen de woorden vlug
genoeg over de anders zoo. stroevè
lippen. En als de ervaring van
den oud directeur van het Neder
landse-li Historisch Instituut was
die van alle anderen. De Paus is
in zijn hart boekenminnaar geble
ven, wat volstrekt niet beteekent,
dat hij verschrompeld is, verzwakt
of versuft. Hij heeft nog altijd
ondanks zijn zes en zestig jaar, de
frissclie kleur, de veerkrachtige
stem, het rimpeloos voorhoofd, die
volgens de traditie nooit, in de
werkelijkheid juist vaak bij boe;
kenwurmen gevonden, worden.
Boekenkenner en historicus is de
1'aus altijd geweest en aan zijn
lievelingsvak ontleende hij eenige
vaste stellingen, die hem .waar
schijnlijk zullen behoeden voo''
grove politieke fouten. Zoo noemt
men bijvoorbeeld
Niets werkelijk nieuws ge
schiedt ooit, en daarom heeft men
zich nooit buitengewoon op te win
den, is dat zelfs gevaarlijk, daar de
opwinding de -werkelijkheid ver
duistert en verbergt, en ze dikwijls
liet gunstig oogenblik voor tus-
schenkomst doet verzuimen. De
oplossing van sommige kwesties
die onbegrijpelijk verward, gevon
den zijn tengevolge van de harts
tochten en vooroordeelen der men-
schen, is dikwijls meer liet effect
van den tijd dan van de wetten.
De menschen zijn gewoonlijk
beter dan hun daden en hun woor
den en dus hebben, om hen tot de
waarheid terug te brengen,en weer
te winnen voor het goede, lank
moedige voorzichtigheid en alge-
meene toegenegenheid, meer waar
de dan strengheid,
Deze (instellingen hebben jjuist
in onzen tijd buitengewone waarde
en het is waarschijnlijk voor Italië
en de wereld van buitengewoon
gewicht, dat in het Vaticaan een
zoo kalm en gezond man den
scepter voert zonder zich te laten
verleiden tot onstuimig partij kie
zen en ingrijpen.
MMe Helferidh, wed'utwe van den
Duitsdhen gewezen minis-tec, die de
diofod gevonden heeft- in de spoorweg
ramp van Bellinzona, eiticht eene scha
devergoeding vna zeven miljoen mart-
goud aan de Zwitsersehc federale
spoorwegen.
'Generaal van Deimburg heeft te
Dusseldorf, liet woord in 'het Fïransoh
gevoerd, tijdens eene vergadering, 'be
legd door de Demokratische partij. Hij
werd door een talrijk, publiek
driftig toegejuicht toen üiij krachtdadig
opkwam tegen de Duitache ophitfcjera
tot revanohe-oorlog, die nog niet be
grepen hebben of niet willen begrijpen
dat iiet terug invoeren Van de mbnar-
ehie niét alleen den oorlog maar ook
de ondergang yap Duitschland betce-
kenen zou.
«G<eheel de wereld, zégde bij, zou
legen Duitschland samenspannenIhet
Rijnland zou zich onmiddelijk van bet
Reieh afscheuren
Do generaal viyoog verder dat
Duitschland onmiddelijk in den Vol
kenbond zou opgenomen worden.
«Wij kunnen niet anders* dan «erbij
winnen, vervolgde bij, indien, in plaats
imn het Poincnrism het volkenrecht
zegeviert. In plaats 'daarvan breken wij
ons het hoofd over de nota betreffende
de pliehtigjheid van den oorlog; de
kwestie van de plichtig-heid is voor ons
van het oppende belang; het is be
treurenswaardig dat wij deze kwestie
bevuild hebben met ze als een drink
geld aan de Duitsche Nationalisten te
geven.»
De redevoering besloot met een 'op
roep tot- propaganda voor de «zwartr
rood-gouden vlag», bet vaandel der
Duitsche Republiek.
Indien die Duitsche generaal recht
zinnig meende wat bij zegde, is bet
feit zeldzaam genoeg om
te worden.
Bij bet naderen van de drukte-
periode op ons spoorwegnet, mag er
infet voldoening gewjazen wordjen,
dat de toestand zich voor dezen winter
veel gunstiger afteekent dan bij in bet
seizoen 1923-1924 was. Dit is in de
eerste plaats te danken aan de talrijke
werken 'die op verschillende punten
van bet net wedden uitgevoerd, en o.m.
te Antwerpen en op dq lijn naar
Luxemburg.
De werken aan bet grondvlak der
nieuwe ran ge cre atie te Wilmaisdonck
zijn ver gevorderd en tegen 1 October
a.s. zullen er reeds een aantal sporen
beschikbaar zijn: ook de verbinding
met de statie van A'uètruweel is gereed,
terwijl de omvang dezer laatste onge
veer verdubbeld word.
Op de spoorweglijncn die de verbin
ding tifesohen Antwerpen, Namen en
Luxemburg verzekeren, werden be
langrijke uitbreidingswerken verwe
zenlijkt aan staties, wijkspoaen, enz.,
o.m. te Ronet, Forrières, Jemelle. Mar-
behan, Aarlen, Sterpenich. Te Stock-
hc-rn bij Aarlen werd een nieuwe gjroo-
te vormingstatie aangelegdzoo ook te
Latour bij Virton, 'tenvijl de zijlijn
die bier van uit Alhus over Beatrix.
Gedinne, Dinant, Ermeton en Tami-
nd< naar Otti-gnies loopt, overal op
dubbel spoor ward gebracht, ten einde
langs daar het verkeer op do hoofdlijn
Ant-weirpcn-Namen en Luxemburg te
kunnen ontlasten.
In 't geheel werden dit jaar onge
veer 500 kilometer nieuwe sporen aan
gelegd, waarvan ruim 400 km. ran
geer- en wijksporen.
DE BIJEENKOMST MiR TWAALF
De twaalf kwamen bijeen om de
practricbe besluiten te trekken uit bet
debat over de ontwapening.
De vergadering word op Ide hoogte
gesteld van de overeenkomst tuöscdien
de Britsche en de Fransche delegaties
getroffen, omtrent een 'besluit dat be-
stelmd is om dit der oommissie en later
van de vergadering te worden.
Men hield zich vooral onledig met
bet vraagstuk hoe de onzijdige landen
zich bij de sancties zouden kunnen
aansluiten.
Engeland beeft voor wat de rol zij
ner vloot betreft, de houding gehad die
wij naar aanleiding eenör verklaring
van lord Palm oor vaststelden.
De Engelsche afvaardiging trad bet
besluit bij dat het verplichtend scheids
gerecht door sancties zoo wel econo
mische als militaire, zou gewaarborgd
zijn. Zijn vloot- zou m&fechien daartoe
bijdragen zonder dat dit evenwel kan
verplichtend worden. Trouwens Enge
land vat bet woord sancties in breeden
zin op zoodat niet alleen de vloot,
maar al de krijgsmachten voor de toe
passing der sanctiets moeten aangewend
Worden.
Die verplichtingen zullen eerst van
kracht- zijn nadat al de regeeringen ze
hebben goedgekeurd cn zij maken
geen Era nsOh-Britsdhe overeenkomst
uit.
De formuul waarbver (men overeen
kwam is er eene van algomeene 'hulp-
verlcening.
Het bepaaldelijk protocol zal van
kracht worden voor de regeeringen die
er hun handteekening onder plaatsen.
De zitting duurde tot een uur. Niets
evenwel werd omtrent (wat besproken
is, medegedeeld.
Een snelbeiricht uit Dejeddab meldt
dat Taif aangevallen en veroverd werd
door strijdmachten welke meln denkt
Wahabïelen te zijn.
Voorloopig rukken zij nog niet op in
de richting van Mdkka.
De berichten zijn allen onzeker bn
de toestand uiterst vaag.
Uit Cairo wordt geseind dat de Egyp
tische rOgelering aan den ambtenaar
schatbewaarder der godsdienstige stich
tingen van Mekka bevel lieeft gegeven
dc-ze stad te verlaten en naar Djeddah
de sjomm'en over te 'brengen, waarover
hij waken moet.
De tegenwoordigheid der "Wahabieten
op 30 kilometers van Meklka, zou tot dit
besluit genoodzaakt hebben.
Van af de ega^le dagen 'dezgr zga&Ki
hebben 'de Wahabieten 'die ïn Mid'dfen
Arabië uitgestrekte grondgebieden be
zettien, ceii raid naar de stad Taif ge
daan, stad die eidh op het grondgebied
van koning Hussein in Hedjiaz bevindt.
De laatste nieuwstijdingen uit Jcddah
te Londen toegekomen, verklaren dat
de vrees verdween dat MefkÜda oogen-
bl ikh'eli jk zou aangevallen worden. Ook
zijn er thans geen lieden nicer die de
stad ontvluchten.
Mekka is rustig en men bemerkt Cr
niet de rninste onrust.
Die Britsche onderdanen dier streek
zijn vooral hindiodsche mahomedanen.
De Britsche consul van Jedidah ver-
wit-tig'dle de (leiders der -beide partijen
dat zoo de geveeliten plaats vinden
rond de sleden waar Britsche onderda
nen leven, de Brifeehe rdgeciring maat
regelen treffen zal om deze te bescher
men.
Brussel, 16 Sept.
De commlfuië, lot stand gebracht
werd door M. minister Tschoffen, met
het oog op het onderzoeken van liet
middel om de betrekkingen le bepalen,
die tusschen de erkende mutualiteils-
vereeuig'ingeri en de leden van 'het me
disch korps dienen vastgesteld, op 16
September jl., bij het ministerie van
nijverheid cn arbeid gevormd.
De vertegenwoordigers van liet me
disch 'korps alsmede de afgavaardigden
r an do -groote mutualibeitüinstellin-gen
van liet land woonden de vergadering
bij.
Dc voorzitter, burggraaf Borryor,
Staatsminister, heeft, liet doel aangewe
zen voor de werkzaamheden van de
dommissie, bepaald en do hoop gekoe
sterd dat, dank zi j den goeden wil van
allen, er een billijke oplossing zal ge
vonden worden voor het kiescb me-
disch-mutualitcifei vraagstuk.
•Na eene korte woordenwisseling,
was d'e commissie het er over eens, eerst
de kwestie van «de -vrije keuze van
den dokter» te onderzoeken
De volgende nota is door den minis*
ter van Landsverdediging afgekort-
digd
dDe militaire overheid werkt ievc-
rig aan het vaststellen van maatrege
len die, gelijktijdig met de Out rui
ming van de Roer, den diensttijd van
14 op 12 maanden moeten -verminde
ren. Een der groote moeilijkheden be
rust in de noodzakelijkheid van altijd
een zeker getal ondemdhtc manschap
pen onder de wapens te lliobbcn en
zul'ks op 't is gelijk welk tijdstip van
het jaar.
wlndien de inlijvingen op ycksicthij
lende datums i oor ieder der legedkorp-
ten gedaan, moesten toelaten van het
jubblema op te lossen, in de tegen
woordige legerinridhting, dan is het
hoofdzakelijk omdat men rekende op
den verzekerden diensttijd van 44 en
15 maanden, voorzien bij art. 87 der
Miliciewet.
»Daar dit stelsel verdwijnen zal,
heeft liet de (bevoegde diensten van de
Nationale Verdediging toegeschenen,
dat alleen het stelsel van de dubbele in
lijving van ieder korps het mi
nimum van onderrichte manschap
pen, dat men ten allen tijde noodig
heeft, geven zou. (Algemeöne dienstel^
wacht, eerebewijzen, onlusten, enz.)
»Doch, alhoewel het stelsel van de
dubbele inlijving reeds in paUk-
tijlk gesteld wordt door de ti*oepen in
bezet gebied, heeft M. Fortlromlmte hot
niet willen uitbreiden tot gansch het
Belgische léger, zonder voorafgaande
lijk het oordeel ingewonnen te hebben
van den Raad der Nationale Verdedi
ging. Daarom is het dat deze Raad dio
den, "Woensdag, onder het voorzitter
schap des Konings, in 't Paleis van
Brussel, vergaderen zal.»
WV-
Gedurende de fcwee laatste dagen was
OipSUlüpO.ld 9(J -SipapOX 0}LU[B3[1 op
van den gouverneur heeft 'goede uit
werksels gehad. Er waren noo'k fe-toeten,
noeh samenscholingen cn men heeft
geene aanslagen op de arbeidsvrijheid
meer aan te teekenen gehad.
Doch een zonderling en bnlooohen
baar erg feit 'had plaats. Aan den put
n. 3 van het Bois de Saint-Ghislain
werd op eene lengte van 5 meteis een
muur omgeworpen en een geladen
houwitser werd neergelegd nevens de
ketels.
Een onderzoek is begonnen Om de
plegers dier gewelddaad, die een we
zenlijken aanslag daarstelt, zoo zonder
ling ais onrustwekkend,, te ontdekken.
Eene lichte (veikeler-inlg va A weik-
liervatlirjg ik in versdlieidene mijnen
waar te nemen, In de putten zijn reeds
500 tot 600. mannen inteer aan ihet
weric.
Zondag was het te Frameries de ge
kende kermis. Zij werd met veel le
vendigheid gevierd,maar de foorlieden
klagen over de geringheid der ont
vangsten.
IN DE MIJNEN.
Maar betert de toestand boven de
rnijuen, in de mijnen ziet het
minder goed uit, ter oomke van de
stalking.
In dc mijnen Rieu 'du Cocur en van
Nord Rieu du Cceirr stijgt het water
voortdurend en de reeds arme mijn se
dert eenige jaren, wordt nu ernstig be
dreigd met bepaalden ondergang.
Het mijnbestuur is verplicht ge
weest, "aan de socialistische leiders te
doen opmerken hoe erg 'de toestand' is.
Indien er niet tijdig eene tu^dhen-
homst opdaagt, -mag men er zich aan
verwachten dat men eerlang tot het
verlaten der mijn zal besluiten en zij
het lot zal ondergaan der mijnen van
Nord de Fleur, te Ghlin.
Dat ware de vernietiging der brood
winning van honderden menschen.
Van dien toestand op de hoogte ge
bracht heeft de burgemeester van Qua-
regnon reeds Vrijdag op eigen gezag
mannen aangenomen om -het weëk der
uitpomping te verzekeren.
Dit werk wordt nu verricht onder
toezicht van afgevaardigden der syndi
caten, die van eenen armband voorzien
dit hoogst dringend werk bewaken.
JAT 'ZE OPGEBRACHT HEELT
De Rijnlandkommissie te Koblenz
Iicoft de volgende nota verstrekt:
In een nota van 11 September word
het 'bilan. afgefloten den 30 juni, van
de uitbating der panden afgekondigd.
Sedert heeft een nieuwe storting in
species aan België, ten titel van zijn
voorkeurrecht, de sommen in dc Bel
gische Schakist gestort, gebracht op
Ï83 miljoen 500.000 goudmaik, of vol
lens den gemiddelden wisselkoers op
meer dan 90Q miljoen Belgische
franks.
De Kas der panden te K'oblenz heeft
betaald, voor bijkomende kosten dor
bezetting, voortspruitend uit de Roer-
bezetting, eene ibm van 18,400,000
goudmark aan België en van 92 mil
joen goud mark aan Frankrijk.
Voorts werden belangrijke hulp
bronnen gevormd Idloor eene heffing
op de verworven inkomsten om bevei
ligd te zijn tégen zekere onvoorziene
gevallen. Nevens 'de ontvangsten in
species, hébben de leveringen in natura
nagenoeg gelijkwaardige uitslagen op
geleverd. Op 31 Juli, beliepen zij op
1,140 miljoen Fransdhe franks. Met do
winsten -x-an die leveringen worden de
normale uitgaven der ^eztettingslegem
bestreden. Voor België bleef aldus,
einde Juni, een overschot van.
289,550,000 fr.
Sinds 30 Juni 1924 werden voort
de ontvangsten geïnd cn beliepen, in
Julli op 27 miljoen goudmark cn, in
Augustus, op 21 miljoen goudmark,
wat op meer dan 400 miljoen goud
mark de sommen brengt, welke gestart
werden in de kas der panden te Ko
blenz.
Krachtens artikel 4 van bijvoegsel
3 van het protokol van Londen, moe
ten de ontvangsten vanaf 1 Septem
ber, volgens toepassing van het nieuw
stelsel, -gestart worden op rekening van
den algemeenen agent der betalingen.
Zijnerzijds moet Duittdliland die som
men volledigen door maandelijkscho
stortingen, ten beloope van een twaalf
de der eerste annuïteit, 't zij 83.300,000
goudmark. Te dezen titel lieeft het
Reich reeds twee stortingen gedaan,
van 20 miljoen goudmark elk, den 1
en den 10 September. De Kas der
panden heeft, van haren kant, op re
kening van den algemeenen agent der;
betalingen, een eerste afkorting ge
daan yan 3,300,000 goudmark op de
maandelljksche ontvangsten, en allo
schikkingen zijn getroffen opdat tegen
den 10 October al de ontvangsten van
De schade ie," sj>reeUi X9& zelf, LSeiptenAer op 'dezelfde rekcnanig gvgï*
mx ST99K ;!gedragen zouden worden,