26
Vrijdag
Sept 1924
De slaking in den Borinage
Miflisisris ïisi Spoorwegen
Landbouwbelangen
Katholiek© Hoogeschool
va® Leuven
De nieuwe ieiiarieven
Ds Heer Hsifepsiife
Tegen den oorlog
is warnssie ess ie koudste
si reek dor aarde
In gen Velkenhend
Merkwaardige Uilvinding
DE VOLKSSTEM
XXX' JAARGANG NUMMER 215
Kerkstraat, O en 21, Aalst. Tel. 114 33.^C3-3BI_..A.:D 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Noffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST B Agentschap Havas, Adolf Mailaan, 13, te Brunei. place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E, C, 4,
H. Justinïa
Zon op 5,45 Zon af 5,401
Nieuwe Maan den 28
"EEN STRAATJE ZONDER
EIND
Het is niets minder dan plicht
hulde te brengen aan den moed
van Eouis Piérard: een artikel
schrijven, om aan de stakers wijs
le maken, dat zij den strijd heb
ben 'gewonnen, op liet oogenblik
dat hij reddeloos voor heil verloren
is, dat kan niet iedereen.
Alhoewel onze collega voorzor
gen neemt: hij drukt er op dat de
stakers eene groote moreelc over
winning hebben behaald; onder
moreel oogpunt aanziet hij den
slag als gewonnen.
Maar met al dat moreel over
winnen geeft hij tocli te verstaan
dat verder doordrijven van den
kamp eene onvoorzichtigheid zou
wezen en zet hij de (niynwerkers
aan maar terug aan den arbeid te
gaan, zorg dragend op zijne ma
nier hen te zeggen wat.., van den
kant der patroons wérd voorge
houden-van in 't begin van het ge:
schil:
Dat de koolmijnnijverheid eene
erge crisis doorworsteld dat de
coneurentie der vreemde kolen,
noodlottig is voor de kwaliteit van
nijverheidskolen, die de Borinage
voortbrengt; en dat de loonsver-
hoogingen in tijden van voorspoed
toegestaan, natuurlijk in tijden
van c
den.
Het artikel van Piérard beves
tigt wat men uit den Borinage
laat weten: dat de boel totaal in
de war loopt in het socialistisch
kamp en dat de leiders hunne troe
pen niet langer meester zijn.
De mijnwerkers hebben de sta
king uitgeroepen met een «zotten
kop» zooals wij dat hier noemen.
'Toen de staking uitbrak kenden
den leiders, even goed als nu, het
bestaan der crisis en ware het hun
plicht geweest de arbeiders te
waarschuwen dat zij een straatje
zonder eind in renden.
Uit vrees, echter, dat de Com
munisten de leiding zouden ne
men, hebben de kopstukken dan de
arbeiders gevolgd, wel ziende dat
de werklieden niet meer naar hen
zouden luisteren, indien zij beu
dierven wijzen op het onverstan
dige van hun 'besluit. Zij volgden
de stakers, zij moedigden de be
weging van verzet aan, in de lioop
dat eenig voordeel de beweging
zou bekroonen.
Wij herhalen het: uit schrik,
dat de Communisten hen op zij
zouden schuiven, hebben de socia
listische leiders de werklieden la
ten voort hollen op eenen weg,
welken fataal moest voeren tot
eene neerlaag.
Die neerlaag staat vandaag voor
de deur en nu staan ze voor de
noodzakelijkheid de mijnwerkers
aan te zetten, terug aan den arbeid
te gaan, en niet de moreelc over
winning. die Louis Piérard hen
yoorspiegeld, genoegen te nemen,
De Borains zijn echter een kop
pig volk. Zij luisteren niet meer.
.Waar de socialistische leiders het
woord nemen, worden zij uitge
jouwd en men verwijt heil, in den
aanvang niet gezegd te hebben waf
zij vandaag komen voorhouden.
Twee redenen dwingen de so
cialistische leiders vandaag ach
teruit te rennen: ten eerste, dat het
voortzetten der staking in den Bo
rinage wordt veroordeeld door de
arbeiders der andere bekkens; ten
tweede, het feit: dat de weerstands-
kas is uitgeput en dat men de be
talingen der weekt oelagen gaat
moeten stoppen.
Van een anderen kant hebben
de maatregelen van den heer gou
verneur der provincie, tot bescher
ming der arbeiders die willen wer
ken, voor gevolg geh.\d, dat nu
overal ten minste de onderhoud
der mijnen is verzekerd. Daaruit
volgt dat de mijnhesturen hebben
kunnen afzien van het door de so
cialisten zoo scherp gehekeld sy
steem der opeischingen.
De ontreddering is nu volslagen
in het roode kamp; door alle mid
delen trachten de leiders terug de
leiding in handen te krijgen, maar
onder de troepen is de weerbar
stigheid groot.
Wij zeggen niet dat de ((deba
cle» in aantocht is, maar het uur
der vereffening van rekeningen is
geslagen, aangezien men in arbei
dersmiddens, wat Louis Piérard
ook over «moreele» overwinning
zegge, de partij als verloren be
schouwt.
Er blijft geen anderen uitweg
over dan xcerl;herncmingen dit
zoo spoedig mogelijk, Er is geen
(luimkruit meer, de munities zijn
uitgeput, en duurt de crisis voort,
dan zullen de besturen tot nieuwe
loonsverminderingen gedwongen
zijn, willens of niet.
De leiders weten dit ook; wil
den zij eenige wijsheid aan den
dag leggen, dan zouden zij de ar
beiders de nuchtere waarheid moe
ten zoggen, en ze niet aanmoedi
gen bij bewegingen, die op voor
hand tot een «fiasco» zijn veroor
deeld,
Vrijdag 3 October 1924, te 11 uur. in
do bureielen van den heer Desauibies,
hoofdingenieur, Diensthesuiwrder van
Weg en Werken, te St.- Ploters open
bare aanbesteding der werken van 'het
malden wan twee bmigjes in 'gewapend^
beton, tusselien de statiën Okegem-Ni-
nove.
Lastkohier n. 27/18 van 1924. Dit
lastkohier wordt niet verkocht,' noch
'-afgedrukt. Het plan is te koop gesteld
aan 2 fr. Deze stukken liggen ter inza
ge in voormelde bnreelcn en in het
handelsmilieum, Augustijnstraat, tl5.
de Brussel. Deze laatste dienst (beschikt
alleen over de plans voor den verkoop.
KUNNEN EN ZULLEN,
Dikwijls reeds werd 'hier de aari,
dacht er op getrokken; dat do (bemtep.
tin gen volledig moeten wezen, het fos-
for'zuur, de potasch en de kalk do op
brengsten hunnende rwavel-züre am
moniak de opbrengsten zal veihoogen.
De minerale bemiestingen komen
dikwijls niet- tot hun volle uitwerking,
omdat tijdig eene voldoende hoeveel
heid stikstof in den grond ontbreekt;,
De zwavelzure ammoniak is een nood
zakelijk voedsel der plant; hij (begun
stigt tevens in hooge maat de meer Vol
ledige opname van fosfetóuur, potasdh
en 'kalk.
Zeker worden n!og altijd veel te (ge
ringe hoeveelheden fosforzuur, pot
asch en kalk toegepast, dodli dan zelfs,
wanneer zij overvloedig in den grond'
aanwezig zijn, zal de uitslag te wen-
Khen overlaten, wanneer er gebrek is
aan zwavelzuren ammoniak.
De minerale bestanddcelen vormen
het geraamte der plant, juist zooals d'e
sleenen, het hout en het ijzer het ge
raamte van het gebouw uitmaken in
het eerste geval is de stikstof noodzake
lijk om de gewassen te volvorimen, net
zoo als de mortel onontbeerlijk is om
die steen en. dat hout en ijzer tot een
gebouw to vereenigen.
Het kunnen en het- zullen moeten
bijgevolg steeds gepiaard [gaan; de
grond moet immer voldoende voorzien
wezen van fosforzuuï, potasdh en kalk"
om overvloedige opbrengsten te kun
nen. en mag zeker ook gfcen gobrek
hdbben aan zwavelzuren ammoniak,
om overvloedige cpbreDgjstcn te
■zullen geven.
De fosfaat- on pot-ascfhmesten hebban
over hel algemeen uit hun «eigen eene
trage werking; zij worden dus tijdig,
en de zwavelzure ammoniak die vol
doende snelwerkend is. wordt acht tot
veertien dag«en voor dc zaaiing of de
planting toegepast. Intensiever.
TOELATINGSEXAMEN TOT DE
BIJZONDERE SCHOLEN.
De zittijd van de toelatingsexamens
zal geopend worden op Woensdag, 1
Oötdber, om 9 uur, voor de Bijzondere
Scholen van Mijnen, Burgerlijke Gteu
nie, Kunsten en Manufacturen, Bouw
kunde en Electriciteit.
Inschrijvingen den vooravond vah
15 tot 17 u!ur, en den dag van (het exa
men van 8 tot 9 uur in Ihet lokaal der
Bijzondere Scholen, St. Miohièls.traat.
10. -------- v
Op Woensdag 1 October öm 9 uur
voor de Hoogere Handelsschool (Han
dels-, financieeleL, consulaiiéj- 'en
kol onial e wetenschappen)
Inschrijvingen denzelfden dag Van
8 tot 9 uur in het lokaal der school,
Dekenstraat, 2.
Op woensdag 1 October öm 9 uur,
voor het Landbouiwgesticht. Inschrij
vingen denzelfden dag van S tot 9uUr
in 't lokaal der school. -Mindeibroediers-
straat, 21
Voor het Voorbereidend Gesticht tot
de Speciale Scholen en het Landbouw!-,
gesticht op' Donderdag 2 October te 9*
uur. Inschrijvingen in cle Bijz'ondere
Sdholen, St. Miehielstraat 10, d'enzelf-
den dag van 8 tot 9 uur.
IIccl waarschijnlijk zal het nieuwe
toltarief van kracht worden op 1 Nov.
a.s.
Het maxï-mmU-tairief is allefe-n toe
passelijk op waren uit bepaalde lan
den, ter navoging van het differentieel
stelsel, dat thans geldt voor verschillen
de voortbrengselen uit Duitsdhland 'en
T s j echo-Si o wakij e.
Het minimum-tarief 'is dat welk in
den regel van toepassing zal wezön.:
ITet maxim,uurtarief heeft een uit
zonderlijk karakter en moet worden
vastgesteld door de ïtegcermg. onder
voorbehoud van goedkeuring door het
Parlement.
Het 'bedrag van het mini mum-tarief
?s vatbaar voor aanpassing wat de spe
cifieke rechten -betreft; voor dteze wor
den koëfficienfen bepaald, die schom
melen volgens dc waarde van de koop
waren.
De Kamer heeft trouwens zelf het
koöfficient gewijzigd voor bepaalde
goederen, o.a. voor katoengaren en
stoffen, waarvan liet koëfficienfc op 6
werd gebracht.
Het tarief moest 'dus bijgewerkt
worden, wat zeer ingewikkeld was en
veel tijd heeft «gevergd.
Eenige weken geleden meldde men
dat de gerondhri'cËtoeetand van Staats
minister Hellepu^te te wensdhen over
liet.Daar deze een reeds tamelijk hooge
ouderdom lieoft toereikt, waren zijne
naastbestaanden niet zonder vrees. Wij
vernemen dat thans het gevaar wede
rom is geweken.
De heer Hclleputto is ongetwijfeld
een der meeat sympathieke figuren in
onze politieke kringen. Dé gulle en
optimistische glimlach die dezen man
steeds op 't wezen ligt, is bijna sfftfeek.
woordelijk geworden.
Voor den oorlog reeds zagde Cen
linksc-h parlementelid liet was in
den tijd dat de beroemde schilderij
der Jocondo was ontvreemd -dat in
dien deze schilderij zou verloren zijn,
de glimlach dor Joeonde bij M. Helle-
putte was terug te vindhn. Parlemen
taire geestigheid voorwaar.
Zijn levendige, helle oogen spreken
van zijn innerlijke wilskracht en dwin
gen tot overtuiging.
Vat M. Ilelleputte ions dunkens
vooral ondorsoheddt, het is dat hij,
spijts zijne vergrijsde haren, steeds jong
is gebleven van hart. Zijn geest en
zijn gemoed zijn nog even jeugdig als
toen hij jong was. Daar hebben wij
een nieuw Wewijs van gehad toen hij do
laatste studiedagen van dfen Boaren'.
bond en Dinsdag laatst den Boerinnen-
dag van Béfioar bijwoonde. Einde
eencr vergadering werd toesloten eeni
ge liederen le zingen. Staateminisltjr
Helleputte gaf zelf de liederen nan.
Het eorele was Klokke Boeland
'het reeds oude doch immer Krachtige
lidd van het Gentsdhe belfort. M. IleL
loptetle zong mee en deed dit met het
zelfde vuur dat hem ongetwijfeld
moet Bezield hrhben toen hij hoogstu
dent was,De geestdrift" straalde uit rijn
oogen, wanneer de stad der Artevtelden
cn de grootheid van het verleden voor
den geest op'dbemde.
M. Helleputfe, is ook steeds een ware,
overtuigde Vlaming geweest, rechtscha
pen, recht door zee. Voor dén oorlog
was hij minister van spoorwegen, en
het is sedert toen dat (ïe stad BmsSel
officieel al; belioorende tot het Vlaam"
sehe landsgedeelte word igeTekend en
dat op de postgetoouwen Ider hoofdstad
de Vlaamsehe opschriften de eerste
plaats kregen. Later heeft men dit
gchter wederom gewijzigd.
Men zou oprecht onmensoh m'oeten
zijn om niet uit alle kracht te ieveren
voor den vrede en tegen den oorlog.
'I. Wil daarom niet zeggen dat inen de
afschaffing van den oorlog en de duur
zame vestiging van den vrede zal kiip-
nen beweihen met in massa lan'gs de
straat te slenteren, adhter revolutionnai-
re vlaggen en achter muziekkorpsten die
geePe andere aria's op hun rcpÊirtoL
rium 'hebben dan deze waarmede cïe.
menschen in bui^gertoorlOgen gejaagd
werden, die heel <wat erger zijn dan an_
dtere oorlogen. Neen, wat men de massa
moet loeren, 't is !h!et besef van de naas
tenliefde, die liefde door Ghristiijs zelve
gepredikt en die, als ze stipt nageleefd
en beoefend wordt, den mensch onbe
kwaam maakt om om naar "het wapen
te grijpen waarmede zijn broeder in
Christus moet gedood worden.
De roodo komedie van verleden Zon
dag zal dan ook weinig of liever niets
uithalen vcor het beiteiken van bet
beoogde deel. Overigens, de socialisten,
met hunne betooging, joegen geen an
der doel na, dan Irioode propaganda on
der d!en dekmantel van een menschlie-
ven'd ideaal. Nooit vergeten wij dat,
toen Wilhelm de Meineedigte den on-
rechtvaardigen en rampzaligen oorlojg
entkéten db- de Duitsdhei sociaal-demo
craten dc eersten in het gelid stonden
met 'liet geweer in de vuist.
Theoretisch ia het gebied rond den
equator de warmste en zijn de beide
Polen de koukfete streek der aarde In
werkelijkheid komt daar niets van .uit.
Dit komt door de onregelmatige vetr-
dteeling van land en water. Was het
aard-oppervlak homogeen, (b.-v. geheel
water, dan kreeg men een maximum
van temperatuur bij den equator en
van daar af naar 'boven en beneden
con dalende temperatuur tot een mini.
mum bij de Polen.
[Doeh daar land en watter onregelma
tig' over het aardoppervlak verdeeld!
bevinden zich de warmste ten koudste
plek op een geheel andere plaats. Vol
gens de nieuwste waarnemingen is de
heetste Streek der aardei (h& ejooge-
naamde Doodsdal in den staat Califor-
nie. Het is 120 km. lang, 10 tot 25
km. brteed en w.ordt dooir hooge (ber
gen omgeven. De bodem van dit dal
ligt 50 meter dieper dan de spiegel van
den Stillen Oceaan bij San Eranciaoo
en waarschijnlijk is dit dal niets an
ders dan een droo'ggeworden meer.
De waarnemingen aldaar hebben
aangetoond, dat gedurende de maand
Juli de gemiddelde temperatuur 30 gr.
C. is. De hoogste temperatuur «teeg
dikwijls tot 50 gr. C.
Wel heeft men liier en daar iki de
.Colorado woestijn een temperatuur ge-
metten van 53.3 gr. C., waarbij de bo
dem 3oo heet was, (dat een op den
grond vallende lucifer aanstonds ont
vlamde, maar een gemiddelde tempe
ratuur zoo hdog als in (het Doods,dal
is van geen andere plaats bekend.
En welke is rwi de koudste plaata Op
aarde Dien bedenkelijken roem bezit
>het stadie Wcrdhojansk in Siberie.
Men noemt Werdhojansk een der
«koude polen». Daar zijn in alle maan
den van het jaar, alleen Juli uitgezon
derd, vriefcriachten. De gcmiddeldte
temperatuur is 51.2 gr. kjoude en dé
laagste temperatmir die alleen daar
is waargenomen 'daalt tot 69.8 gr.
C. Zelfs nog in Maart komt bet voor,
dat de koude daalt tot »0 gT. Nooit is
daar gedurende de maand Januari war
mer dan 23 gr. onder vriespunt. Daar
entegen stijgt in den korten zamel
tijd de warmte 's namiddags tot 31 gr.
C.
Wanneer men 'do tamiperatuYir ïn
bet Dd-xïsdal en te Wcrdhojansk ver
gelijkt, bHjkt dat op onze aardopper
vlakte plaata poeft
tot 120 gr. Cs
DE ENGELSCHE KRITIEK INZA
KE HET TER BESCHIKKING
STELLEN DER BRITSCHE VLOOT.
De politieke (correspondent van djb
radicale «Star» meldt, dat zich in ze
kere Engelsche kringen verzet opleiï-
baaa-t tegen hot plan, te Genève in do
Arollkenbondsvergadeji,in!g te berde ge
bracht, om eventueel de Engelsche
vloot ter beschikking te stellen van den
kond, om sancties te passen op teen
land, dat den yrejde dreigt te, zullen
verstoren. i
Hetgeen Henderson te Genève zegde,
wordt in die kringen geen voldoende
opheldering -geacht over de vraag of
de Engelsche vloot in een dusdanig ge
val in Engelsche banden zal blijven,
Of onder het gozag van den Bondsraad
zal komen. Zelfs jLabouh-afgevaardig!-
den in het parlement, aldus de «Star»,
betwijfelen of Mac Donalds regeering
verstandig deed 'het denkbeeld in de
vergadering te opperen.
De «New Statesman», welk collecti
vistisch weekblad de scherpste critiek
cp de handelwijze van dte Labour-reL.
geering gaat uitoefenen, kant zich vier
kant tegen het gehéele plan en vraagt
hoe de reigeering te Washington bet
zou opnemen, als de Engelsche vloot
werd gebruikt voor (de blokkade jiuri
een of andere Zuid-Am'e,ri'kaanscihe
republiek, tegen welke sancties zouden,
moeten worden genomen.
DUITSCHLAND EN
DE VOLKENBOND.
WAT DE KABINETSRAAD TE
BERLIJN BESLOTEN HEEFT.
Het definitief besluit van den kabf-
nëtsraad te Bei-lijn is dat bet departe
ment van buiteniandsche zaken de re
geering zal laten onderzoeken, of de In
den Arolkenl>ond vertegenwoordigde
mogendheden dq noodige wbaiborgen
bieden dat Duitschland oen verzoek tot
toelating doen kan.
Deze waarborgen 'hebben betrokkin^
zoowtel op de Duitecke positie in den
olkenbond als op de daarmede Onaf.
schoidelijfc verbonden andere kjwestiteö.
In democratische kringen te Berlijn
beeft het resultaat der kablnetezSltinjg
algemeen teleurstelling (gewekt. Hot
was duidelijk, dat de regeering in geen
geval zich tegen toetiteding van
Duitschland trót den A'olkenbond aou
uitsjnreken. Veel meer dan teen plato-
nistfli manifest voor den Volkenbond is4
het principieel ibépluit van de re'geering
niet.
Niaar (verluidt, zullen nog weken -Vdr""
Icsopen voor het Duitsoh veradbjk om
toelating opgesteld zal zijn en in dien
tusschentijd kan in Duitschland (ge
makkelijk eten binnenlandsohte ori«s
dit alles wee? pp losse schroeven eiteï-
Icn.
Te Genèvte» Is de meerdeoheid van dte
afgevaardigden van mecninig dat in
den loop van deze vergadering niet
mieer op een Duitsch verzoek om toe
lating tot den Volkenbond valt te re-
tenen. De Fransdhe nigevaaidigde [D'e
Jouvelle verklaarde, dat als Duiteeh,'-
land onmiddelijk na de redevoeringten
van Mac Donald en Herriot een veraoejt
om toelating bad gedaan, dit recht
streeks aangenomen zoii zijn. Verde?
zegde hij, dat Nan sen zijn (bezotek aan
den rijkskanselier hlejeft gehraobt donl
der van de Fransöhe afiraardiging daar
toe opdracht of volmacht te hebben
ontvangen.
W\
TEGEN AUTOMOBIEL'.
ONGELUKKEN
In de rub de Schamlberg, nalbij Blen'
tootilëvard Moxland te Darijs, werden
Dinsdag, in tegenweordigjheid der over.
lieden, réer belangrijke proefnemingen
gedaan met een taxi, voorzien van een
toestel, lietv.Cik moet beletten dat er
nog menschen dood gereden worden.
De uitvinder ervan is M. Lauifeo-
eeau, van Montpellier. De proefnemin
gen werden gtedaan op een man in le.
vonden lijve en hebben de beete uitsla,
gfcn opgeleverd.
Voracheidene malen h:4eft een laxï
dien man ven-ast. De man werd omge
worpen, docli viel telkens in een Soort
basOruuÉtoel, die (bij den schok van eel
epen springt om liet slachtoffer op te
vangen. Door 'het openspringen van
den stoel wordt de 1 autemotoielmotolr
stil gelegd en ido aut|o stopt. De «ovei--
reflone» springt uit den steel, 'dié weer
toevouwt en de auto kan vérder rijden.
Dit toestel is aangebracht vlak Yfioi
de vtjomvielen. van den auto,
