4
Zaterdag
Oct. 1924
Herriot en de Cardinalen
Wel gezegd
Bij deu Koning
Duilsche logika
CONGO
VERBOND
dei* Katholieke Klingen
en Vereenigingen
XXX" JAARGANG NUMMER 222
Kerkstraat, O en 21, Aalst. Tel. H l -DAGBL.AD 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60
Uitgever: J. Vak Nuffel-T)e Gbndï
H. Franciscus Tan As.
gZonop 5,57 Zon af 5,23
Eerste Kwartier den 5
Publiciteit buiten bet Arr. A AT .ST g Agentschap Havas, Adolf Max laan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream'e B*iildings, 6, Loa dres E. C. 4.
4 Het begint te spannen in Frank
rijk met de dwaze antielericale po
litiek door ITerriot begonnen op
aanstoken van den linkerbloc. In
't begin slechts vaag aangekondigd
in een paar programma-redevoe
ringen, was de beweging blijven
stuken ten gevolge van de drukte,
veroorzaakt door d!e Conferenties
van Londen en van Geneve.
I)e buitenlandsehe politiek van
bet nieuwe Cabinet gaf geen ge
legenheid om zicb veel met binnen-
landselie zaken te bemoeien, Toen
de eerste echter wat aan 't luwen
ging, werd weer eens met kracht
van links geroeid,,, en nu zijn de
blauwe en roode zeilen gespannen
tot een kruistocht... tegen 't geloof,
Wat te verwachten was, is ge
beurd De Cardinalen schreven
een brief aan Herriot, die in ,«De
Volksstem» werd weergegeven-
en deze schreef cr'een terug. Daar
uit kan heel wat moeilijkheid ont
staan. want GEEN van de twee
partijen gaf toe.
De brief van de Cardinalen aan
ITerriot. tegen wiens kerkvervol-
gingspolitiek zij protesteeren,
heeft in antielericale kringen, zoo
wel in Frankrijk als bij ons
want in dat opzicht zijn zij overal
DEZELDE veel kwaad bloed
gezet. Stel 11 eens voor Durven
beweren, als men Cardinaal is,
dat de door de regeering voorge
nomen maatregelen te beschouwen
zijn als een ernstige bedreiging
van den inwendigen vrede, eene
bedreiging voor rechtvaardig
heid en recht, en tevens voor de
achting van Frankrijk in den
vreemde is dat niet ongehoord?
[Als men socialist en communist is
mag men de gevaarlijkste de
meest onsamenhangende theorieen
verkoopen.... de Staat voelt er zij
ne instellingen niet het minste door
wankelen... maar als men Katho
liek is.... en vooral Cardinaal... dan
is dat onverdraaglijk voor eene
socialistisch-radicale Regeering
Als men Katholiek is, zou nien
zich moeten laten villen, zonder
schreeuwen... zoo denken er bij ons
ook nog enkele oude papenvreters.
En als men Cardinaal is, is men
hoogstens gemachtigd, om in dun
oorlog den moed en de volharding
in de weifelende harten te onder
houden dan is 't een vaderland-
sehe plicht maar naar den oor
log is zwijgen de boodschap. Dan
heeft het vaderland die Eminen
ties niet meer noodig
De Fransdie Regeering schijnt
blijkbaar te vergeten, dat ten slot
te de Cardinalen in Frankrijk
'Staatsburgers zijn evenals ieder
ander Franschman, en dat zij
grondwettelijk dezelfde rechten en
bevoegdheden hebben als een so
cialist of een communist. In het
land van Vrijheid, Gelijkheid en
Broederschap zou men wel (eens
mogen naar de toepassing van die
spreuk vragen.
De offieieuse Temps gooit
de zaak over een anderen boeg en
noemt de houding der Cardinalen
een ERZET tegen de wetten.
Ook dit is eené-onjuiste bewering.
De Cardinalen vragen allereerst
handhaving van DE BELOFTE,
aan gedesannexeerd Elzas-Lolh.»,-
ringen gedaan, dat de anti clerica
Je wetten, die nog uit het Combis-
tisch tijdperk in Frankrijk over
zijn ze worden er trouwens niet
streng meer gehandhaafd niet
streng meer gehandhaafd niet
■worden toegepast. De eisch van
handhaving eener regeeringsbelof
te kan toch bezwaarlijk onwettig
worden geacht
En als de Cardinalen intrekking
vragen van de Combes-wetten in
geheel Frankrijk, wat is daar
tegen Doet niet elke partij dit
invoering eisehen van SierVormm)-
gen, verandering van bestaande
toestajiden, die voor deel des volks
hinderlijk blijken Als dat niet
't geval was, en alles bij het oude
moest blijven, versteende elke
wetgeving tot een antiquiteit, die
niet meer in de behoeften van het
voortschrijdend leven paste, -
Waarom mogen de anti-clericalen
wel verscherping van wetten vra
gen, en de Katholieken geen ver
zachting
Parijsche politieagenten, die als
ambtenaren tegen de bestaande
wetgeving hadden betoogd, wer
den door de vorige regeering ont
slagen. maar door deze weer te
ruggenomen Maar Cardinalen
zouden in klare en gepaste termen
niet hun oordeel mogenuitdruk
ken over eene wetgeving, die prac-
tiscli buiten voege getreden war.
gedurende den oorlog, en die nu
weer zou verscherpt worden en
uitgebreid tot Elzas-Lotharingen?
En Cardinalen zijn geen Staats
ambtenaren De onzinnigheid ligt
er dik op,
Niets verzet zicb in Frankrijk
zoo verklaart Herriot in zijn
antwoord aan de Cardinalen
tegen de vrije oefening van den
katholieken eerediensf. En op 't
zelfde oogenblik verdrijft men
zusters uit hun klooster, en waar
schuwt men postboden, onderwij
zers, leeraars enz. zich geen beris
ping op den hals te halen van
de overheid door hunne kinderen
naar andere dan officieelè scholen
te zenden, O Logica
En nu gaat de hc-ele Regee-
vmgspers, gesteund door 't geld
van de belastingbetalers, dus ook
van de Katholieken, lievig te keer
tegen den godsdienst en zijne
hoogste bedienaren. De rechtmati
ge daad der Cardinalen wordt uit
gebaat om liet smeulende anti
papistische vuurtje nog wat aan te
blazen. De antielericale Parijsche
pers hoopt zoodoende de radicalen
en socialisten in liet parlement er
toe te bewegen nog wat meer anti
elericale wetten te stemmen of de
bestaande nit te breiden.
En als ze dat werkelijk willen
in 't Parlement, kunnen de Katho
lieken dit dan tegenhouden? Keen.
Als partij zijn zij niet" in tel.
Door vroegere verdeeldheid en
door gebrek aan organisatie zijn
zij. die sterk hadden kunnen zijn,
de zwaksten van allen. Op parle
mentair gebied is dus alle verzet
onmogelijk. Ook voor Elzas-Lo-
tharingen. Maar hier (hebben zij
met een ander soort Katholieken
te doen, die van een andere harde
re stof schijnen te zijn. En uit de
zen hoek is een geducliten tegen
stand te verwachten, te meer om
dat de Elzas-Lotharingsche katho
lieken georganiseerd zijn,
En wat zegt Herriot over de
Elzas-Lotharingers? Hun eere
dienst, is in niets bedreigd. Alleen
is bet de taak der b'evonters kelf
om rechtstreeks die zaak te regelen
met liet Centraal bestuur, Wat
een tegenspraak in enkele woor
den Elzas-Lotharingen heeft
niets te vreezen voor zijn gods
dienst, maar men weigert intus-
selien de herders dezer geloovigen
te erkennen als de woordvoerders
hunner kudde Gij zult aanhoord
worden zegt Parijs -- maar
smijt eerst uwe kerkelijke hiërar
chie overboord. In de geschiedenis
der 10e eeuw vindt men zulke re
denéerihgen vaak terug,
Wi.j hopeiA dirt onzfi Fransche
geloofsgenooten zich niet meer als
schapen zullen laten sehei'en, ge
lijk in den tijd yan vadertje
Combes
Wij hopen anderzijds dat onze
Belgische partij genoot cn uit de
gebeurtenissen in Frankrijk de
les putten, die op hun toestand van
verdeeldheid past. (Men denka
vooral niet, dat wat in Frankrijk
gebeurt, bij ons niet mogelijk is.
In Frankrijk is 'L ook niet in eens
gekomen, maar langzamerhand,
met verdeeling te zaaien, wantrou
wen en persoonlijke eergnnst aan
te moedigen onder de Katholieke
leiders. Zoo werd het eertijds
krachtige gebouw in Frankrijk
ondermijndtot dat het in puin
viel.
Zfckl' re zoogezegde «patriotisdhe»
yereenigingen van Brussel, hadden
Zondag laatst «ene hel opging op
touw gezet tegen hetgeen zij noemen
«den moord op MaquSet» het ongeluk
kig slachtoffer der incidenten bij de
kort «geleden, flaminjgantisehe mani
festatie. Die 'belonging is oj> een sis
ser uitgclöopen.
Het Brusselsehe blad «La Libre
Belgique», na met roden bevestigd te
hebben dat alle goede burgers het eens
2ijn om het misdadig gebaar van een
opgehitsten belooger af te keuren,
merkt verder qp.\
«De inrichters «der manifestatie
schenen er zich geen rekenschap van
te géven dat zij .verkeerd werk ver
richtten door de taaldriflen aan te vu
ren. alswanneer alle pogingen tot ver
zoening zouden moeten strekken.
'»Het publiek heeft hen niet, Igé.
volgd, ondanks al de propaganda van
zékere Maden die in deze kwestie er
genoegen in vinden biie op het vuur
te gieten, tot grootte sdliade dei- zoo
nöödige overeenkomst.
»De stoet van Zondag was mager.
De «Soir» zelf tolde geone G00 bet-oo-
;go? en er waren er voorzeker ten
hoogste 300.
»De openbare meaning in Belgïe
is niet rijp voor dergelijke demonstra
ties, die, onder voorwendsjel van een
doode te vereeren, Btdökfken tot de Ver
deeldheid van het land. "Wij mogen
er gelukkig om wezen.
«Dergelijk nationalism^ ver
foeilijk.))
Wel gjozcgdl
Donderdag morgend ontving Z-M. de
Koning in het paleis van Briiiashl M.
de Bassompierre, gezant van België
in Japan, en voerde nfet hem een
lang onderhoud.. Vervolgens ontving
de Koning M. Fir min Vanden Bosch,
Belgisch rechter bij hot gemengd ge
rechtshof m Cairo, Eigvpte.
WV
Het is onbetwititbaar dat de 'Duit-
schers niets onverlet laten Om aaa de
betalinlg der oorlogsschade te ontsnap-
p'en.
Zoo ook de kwestie van het acht-
urenwerk.
Op het aandringenxvar. het Interna
tionaal Arbéirlsbureel van Geneve, om
ook in Duitsehland den achturen ar
beidsdag wettelijk te regelen, /wordt
door de Duiteehe régeering opgewor
pen:
«Zoolang ons volk gebukt gaat on
der den last der herstellingen, mdeten
wij al onze arbeidskrachten inspannen
en kan er geen kwefótie zijn van ver
minderden arbeidsduur.»
In andere woordenWilt gij dat
wij het achturenwerló invoer'on, dan
moet gij ons ontlasten van de leverin
gen en betalingen voor dorlógschade.
Voldoen wij aan dit verzoek dan
betalen wij wat de Duitsehers ver
woest hebben: doen wij het niet dan
saboteert Duitsehland de adhturenwet.
Tenware wij Duitsehland dwongen
zich te onderwerpen aan de interna
tionale wet van de achturen ajheid&.
dag, met de noodige .'Donlrbolmaar
dan juist zouden de internationalisten,
de groote schreeuwers over het acht
uren werk in de bres springen voor de
Duitschers.
i iZoo blijven dei overwinnaars de
gefopten»
AANKOMST YAN DE
^(ANVERSVILLE».
De Belgische) stoomboot «AnveJrsl-
ville», kapitein Mommens, !te Donder
dag middag rond half twaalf van
Congo in de luiden van Antwerpen
aangékomen met 120 passagiers, waar
van vertcheidenci te JLa Pftüic©
waren ontscheept.
Tijdens de aieis hébben zich twee
sterfgevallen voorgedaan: op 23 Sep
tember, voor de aankomst van de
«Anve<n?ville» te Teneriffe, stierf de
passagier A. Salin, beambte van de
C'omp. Chins, cn Donderdag morgen
werd een ander passagier, It. Wak-
ma n, insgelijks beambte van de Comp.
Cilas, dood in zijne kabien gevonden.
Dc ongelukkige was aan een hart
kwaal bezweken. Het lijk werd bij de
aankomst alhier naar hot doodenkuis
der Korte Dijkslraat ovdigébracht.
60110101)1? eene volle lading aller
hande waren bracht de «Andeirsville»
nog 450 kilos goud mede en eene
hoeveelheid diamanten, alsook twee
Congoleesche kraanvogels met gou
den kuif en een Congoleesche Hchikl-
pad, die voo? den Dierentuin bestemd
zijn.
Bij de aankomst worden aan de
politie twee leden van de bemanning
van de «Mayum.be» overgeleverd, 'die
verdacht worden van diefte.
Als nieuwstijdingen door do passa
giert medegebracht kunnen We mal
den dat in' het begin van Septiembetr
in de haven van Mataci een liehtér
met 50.000 kilos katoen, (behoorende
aan de Cotonco. door brand vernield
werd.
Op 14 en 15 Augaistus werden te
Luébo. Tsldkapa en tc Dundn, twee
aaidachokken waargenomen. Zoo iet3
werd volgons liet geheughn der inlan
ders nooit waargenomen.
De Conigowaterg hébben het bezoek
gekregen van twee Engelsche kanon-
néerbootcn die de Weet- en Oostkust
van Afrika tot Zanzibar moeten be
waken. Door den gouverneur-gene
raal? M. Kuiten, werd aan den sjtaf van
deze oorlogsbodems een feestmaal
aangeboden.
De diamantvoortbréngst in "het Kas-
saïgebied, neemt eene aanmoedigende
uitbreiding, dank hjet verlengen van
den ijzerenweg van Beneden- Katan
ga. De uitbreiding van de diamantop
brengst is zoodanig, dat onjs land
reeds in tweeden rqng staat, als voort
brengers. En zegge dat het nog geen
volle 20 jaar is "geleden dat het eerstte
diamantje werd gevonden.
De minister van koloniën, M. Car
ton, vergezeld van den gouverneur-
generaal, is op 19 September tte Co-
quilhatville aangekomen, waar hij
drie dagen beeft verbleven en de
gouverneurs MM. Duchesne en De-
rneulemteester heeft ontvangen.
Te Kiüëhssha werd op 15 September
een koloniaal museum geopend, dat
ingericht is door M. De Mey. Al dé
waren, zoowel voor uit- als voo^ invoer
zijn er samengebracht.
De verkeerstoestan d op den ijzeren-
we? in Congo, verbetert voortdurend
en voor het jaar verloopen is, zal het
verkeer weer normaal zijn.
HET VRAAGPUNT DER STANDS.
ORGANISATIE VOOR DE EEN
HEID DER KATHOLIEKE PAR.
TIJ.
Van onzen parlementairen briefwis
selaar.
De afgevaardigden van het Verbond
der Katholieke Kringen hebben giste
ren een vergadering gehou/den te Brus
sel, in een dér lokalen van «Patria»,
onder voorzitterschap van Staatsmini
ster Segers.
Een grbot aantal volksvertegen
woordigers en senatoren waren aan
wezig. o.a. MM. de G era don, Sinzot,
PfinVez, Hamman, de G'hellinék
d'Elseghem, Tibbaut, de Birrlet, De
Meeéler, lran den Evnde, de Montpel-
lier, de Wouters d'Oplinter, Dufbost,
de gewezen minister Bem^* en Har-
miianie^, De Clercq. senator voor
Aalst, de Dorlodot. enz.
M. Segers opent da zitting door het
gebed. Spreker brengt vervolgjejns hul
de aan de gedachtenis van M. Lefort,
dig in, den Borinage in tragische om
standigheden is omgekomen. Merf
weet nog niet of er een aanslag in
het spel is. Spreker huldigt zijnen
iever als katholiek propagandist. M.
Segers Herinnert vervolgens dat bin
nen eenigc dagen het congres zal
plaats hébben van het Katholiek Ver
bond van België en geeft daarbivci
eenige instructies.
M. de Montpellier (Namen)' vestig!
de aandacht op een rondsiflhrijvcri van
den leider der clhrisflcne werklieden,
M. Hevman, wraarin de houding dor
katholieken wordt behandeld met Biet
oog top de aanstaande Kamerverkie
zing. Daarin wordt ook gegogd dat de
christen o arbeider^, ofschoon zo aan
gesloten zijn bij het Algemeen Katho
liek Verbond, noohtans gansch vrij
zijn hun houding te bepalen, in don
aa ns laan den k iérstrijd.
Al de k'wesjties die de werkliedert
aangaan, moeten door llien opgelost
worden. Ze kunnen zelf een prégrain-
ma 'opstellen en verdedigen Spreker
meent Mat de katholieke partij eon
unitair, programma zou (moeten lidb-
ben indüen men een (overcfi ikorr|ft
hééft getroffen met ar.defre gifaepen
waarover allen het cons zijn, en ziet
in Iden omzendbrief c.en afbreuk aan;
dezen regel.
M. Segers meent 'dat ele chrisitené
werklieden een eigen programma mo"
gen hebben, dcch dat er een^gozind]-
heid moet beslaan over de grooto
beginselen die de basis zijn derkatho-
Iieke partij. Natuurlijk kan het voor
komen dat over kwestie van onderge
schikt belang meeningqverschi 11 eh beL
staan». Het loyaalste is dan daarovfer
met elkander een vriendelijke besp're-
king te houden, zooal3 mén ook in.
■dit geval kan doen.
Vervollggns w^oi'dt de kwestie (bdp'ro'-.
ken van de samenstelling der vereeni
gingen (federalistisch stelsel of eenige
bond). Men heeft zich namelijk afge
vraagd of in het Walenland de sttemete-
oifganisatie zal ingevoeld worden, «zoo-
als in 't Vlaantóehe land, ofwel oif
ïöet het 'huidige stolsel (eenige bond£
moet worden voortgegaan.
K3DDE VAN STAATSMINISTER
SEG-EKS
M. Segers neemt eerst het woord en
zégt dat in 't Vlaamsdlie land li^t
federalistische stelsel der standorgani
satie bijna overal is inigevoord.In't Wa-
'enland worden de kandidaten voorge
steld doox de vertegenwoordigers der
katholieke kringen. Spreker meent dat
iri '*t algem'cen moet 'behouden wordon
hetgeen nu bestaat.
M. Sogers heeft hierover «een a^-
coard getroffen met M. Hevman.
De groote termen van dit acooord
zijn valstgelegd in een man:Sopt, waar
van qpreker lezing geeft. Als alge-
mciene regel moet gelidcn dat in iedér
anOndissement volledige vrijiheid
moet bestaan, «wannéér het \qr op aan
komt de houding van den kiesstrijd
vast te stellen.
Ate twéede prinoiep Igeldt dat
het Katholiek Verbond nochtans de
slandorganisatie eer zal aanmoedigen
in plaats van zich vijandig «te toonen.
Daar waar een onkel oogan terne be
staat, moet men ze eerbiedigen, vooral
wanneer iedér ©r mede accoord gaat.
Ten slotte sluit in 't algemeen,
het Katholiek Verbond zïcfli aan 'bij
itedere evolutie, welke zich. vrijelijk
zou ontwikkelen.
Ik zeg hooger, aldus épreüier, 'dat de
.stands'organïbatie moet aangemoedigd
worden, doéh dit kan slechts gebeuren
op zekei'e Voorwaarden. Zoo kan men
alleen tot deze regeling overgaan «wan
neer de vertchillende groepen, die de
standorganisatie vTagen. degelijk in
gericht zijn.
Vervolgens moet Bxiwezen worden
dat de bestaandé todstand ^ontofj-ei-
kend h en de hervorming nuttig is
en noodig.
Ten slotte, ate conclusie, behoort
als hoofdidee aangenomen te worden
dat het Kalüioliek Veibond in déze
kwéstie niets oplegt.
DE BESPREKING
M. Miéhauim Oliarleroi)' betoogfi
dat de standsorganisatie in Tt Walen
land niet kan ingevoeld «worden. Het
unitaire stelsel is definitief in 't Wa
lenland gevestigd en indi'fcn fmen
thans een ander stelsel ztou invooiten.
zou men den toestand vertrdobelen.
Wat zou er van de thans bestaande
atiroeiaties nog oveiblij-Ven, indien
men aan allerlei groepen, die hier en
daar opduiken het recht gaf hun
eigen kandidaten aan te Muiden.
Hij legt eeg. dagorde neer wnardoca