Dinsdag
Oct. 1924
Rozenkranszondag er,
Rozenkransmaand
M. Mussolini over
het fascisme
De Amerlkaansshe imëng
op vervoergebied
Hoogeschool van Leuven
Terugkeer van M.Poullet
Landbouwbelangen
De leening aan
Duitschland
Haeltert.- Schoolwijding
H. Sergius
|Zon op 6,01 Zon af 5,1"
Volle Maan den 12
Publiciteit buiten het Arr, AALST i Agentschap Havaa, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4,
XXX* JAARGANG NUMMER 224
Kerkstraat, 9 en SI, Aalst. Tel. ill DAGrBLiAD 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendï
't Was Zondag een volkszon-
dag een aflatenzondag een ver
dienstelijken dag des Heeren. En
geheel de maand October is zoo
winstgevend voor (het Christen
dom want geestelijke gunsten
worden er geput in de oneindige
verdiensten van Christus ten in
deze van de Moeder Gods en der
Heiligen.
De Rozenkrans of 't Rozen
hoedje of de Rater noster is
een kristen volksgebed, Zoo de
Paus bet opzegt, zoo de Bisschop
pen en priesters het prevelen, zoo
klein en groot, oud en jong, ge
leerd cn onwetend, lijk c-n arm,
weet hel te bidden.
Gemakkelijker gebed bestaat er
niet, en voordeeligfcr aanroeping
kent men niet
KRACHTIG GEBED is het
ook en tot voorbeeld en bewijs
daarvan sla ik de geschiedenis
open en lees De. ketterij der Al-
bigenzen richtte liare goddelooze
verwoestingen aan in de stad To-
iosa of Toulouse en in *'t Franseb
Zuiden, en zij schoot alle dagen
dieper 'en dieper wortels, toen de
IT. Dominions, die de grondves
tingen der Prediklie'eren-Orde ge
legd bad, al zijne krachten in
spande om de wreede kwaal te
vernietigen. Om dit opzet kracht
dadiger ten uitvoer te brengen,
riep hij vurig den bijstand in der
II. Maagd; zij werd immers
schaamteloos door de dwaalleer
aangevallen in bare weerdigheid,
en 't is haar gegeven alle kette
rijen in de wereld te verdelgen.
Welnu de II. Maagd, zooals de
overlevering dit getuigt, maande
hem aan, om aan de volkeren den
Rozenkrans te prediken, als zijnde
bet bijzonderste schild tegen de
ketterij en de ondeugden. Wonder
is bet met welke geestdrift en met
welken goeden uitslag bij de hem
opgedragen taak beeft volvoerd.
IVEET ïVEIj dat de Rozen
krans een gebed is dat op de yol-
gende manier gedaan wordt
men bidt vijftien tientjes van
Wees-gegroeten met tusschen ieder
tientje een Onze Vader, terwijl
men even zooveel mysteriën van
onze verlossing godvruchtig over
weegt. Van dien tijd af werd die
manier van bidden door den H.
Dominions wonderlijk verkondigd
en verspreid cn de Roomsche Pau
zen hebben licin meermaals door
hunne apostolieke brieven als den
stichter en den oorzaker daarvan
bevestigd.
Ontelbare weldaden waren het
gevolsr van die heilzame instelling
voor de ehristene wereld. Onder
die moet gerekend worden de
hiisterlijke zegepraal welke de
heilige Paus Pius V en de ehriste
ne orstcn door hem aangevuurd,
over den zoo machtigen Turkschen
dwingeland behaald hebben bij
Lepante, Die zegepraalwerd im
mers gewonnen op den dag zelf
dat de broederschappen van den
II. Rozenkrans de wereld door
verspreid, de gewone gebeden en
gebruikelijke smèekingen opdroe
gen liet is dan niet zonder reden
dat men. zooals gezegd werd, die
zegepraal daaraan toeschreef... In
den loop der eeuwen moclitoa nog
andere overwinningen op de Tur
ken aan liet krachtig gebed van
den II. Rozenkrans toegeschreven
worden... Eindelijk Z. H. Paus
Leo XIIT. beeft in de woelige
tijdsomstandigheden al de geloo-
vigen der ehristene wereld aange
wakkerd, om bijzonderlijk gedu
rende de maand October den Ro
zenkrans te bidden opdat Zij,
die zoo dikwijls, aan gebed gehoor
gevende de aardsche vijanden
overwonnen en verdelgd heeft,
ook de belsche 'zoude geven te
overmeesteren.
BEZIT gij een rozenkrans, een
rozenhoedje Acht dat voorwerp
hoog voor zijne geestelijke bedie-
denis Binst de rozenkranstijd
zult ge de brevier der ongzleerden,
dat geworden is een spahnboek
voor allen, dikwijls met eerbied,
liefde en volhcrding bezigen. Ja
bezigt dikwerf uw Iro^enlhotedjfe
Bidt het in familie 's avonds naar
oudcrvvctsch vlaamsdi gebruik,
Ta bidt liet binst de Octoberdagen
voor Kerk en Vaderland. Ja
r« Rozenkrans I De 'blaren vallen,
laat on?, zoo d'e Paus vermaant,
"beevaart doen en boeten allen
't ie de kranke Octoibermaand,
Rozenkrans B'iij duizendtallen t
onder 't biddend dtemizeroer,
Valt, al zoo de 'blaren vallen
beiers van mijn bedesnoew
DAAROM I
O Hoeder Gods en Maagd,
die met uiw reinen voet,
Te gruis gepletterd hebt
den kop van 't slanggblbitoed
Gij, die door d'eeiuwen heen.
op Belzie'? vri je stranden.
>i Bewaard hebt en beschut
met vrome moederhanden,
Oni? heiligst erfenis,
ons kathbliek geloof,
Dat al? een heldre zon schijnt
alle sekten 'doof
Gij, d;:c door uwe hulp,
de bel haar looze luiten
Verij'dfelc! hebt bij ons,
en 't rot der ongodisten
Onmachtig- hebt gemaakt.
hoe fel in woede wild
Hun 'toorn cn woonde Wrok
't geloof veiüelgen wilt
Bescherm 'ont? vaderland,
opdat zijn vrome kinderen
In hou" en trouwe (vast.
in stede van verminderen,
Sleed'-< sterk en Sterker staan,
en fier en vrank en vrij,
i) Voort woord hun vaadren zijn,
en ware van slavernij. i>
MARC.
:oOo:
Milaan, 5 Oct. De eonstilutikmeele
asWociatie 'bood een groot maaltijd aan
M. Mussolini aan.
In den loop zij nor aldaar gehouden
aansp-raak liet M. Mussolini uitwohij-
nen dat hij het vorstenhuis getrouw
diende, dat hij geen groothei'dBiroo-
rfieii 'koesterde. Haddte hij imperialisti
sche d'roomen gevoeld, dan had hij diJe
gemakkelijk kunnen v or wozenli jtlen
De revolutie gesch'tcdde buiten hot- lei
sel-. Kerk en constitutie werden geëer
biedigd. -
Verder Eet hij uitfioliijiïen wat ver
wezenlijkt werd sinds de fascisten aan
het ibcwinci zrijn. I)Jb wetgevingen op
de Staatsambtenaren en op de siociale
wetgeving warden hetrvdrmd. De con'-
venfie van Whiflhingtxm werd bekrach-
l'V<l
Wat de huitenlandso'lie politiek fcie-
teelt werd Fiume aan J.taliile gehecht.
Verdragen werden met vreemde Staten
gesloten^ cn de invloed van Italië strek
te zich in den vretamde uit.
.De financieele toestand is sehtiitte-
rend. Trifèitc heeft zijn voor oor] Pgsehe
uitbreiding terug bereikt Genua, heef?
die overtroffen.
Hij verklaarde verder ni'et te kunnen
toestaan dat door een loutere verkie
zing het Parlement zou (omvergewor
pen worden. ITet fascisme is géene
partij zooals de andere.
In zake vrijheid verklaarde hij ge
kant te wezen tegen de algeHeele vrij
heid. Noöit zal hij er in toestaan 'dat
men zich meester maakt van de straat.
De milicie ontwapenen zou een
dwaasheid wezen. ;Zi(j bewtces gToote
diensten en zal er nog kunnen bewij
zen. Trouwens -zij heeft getrouwheid
aan den Koning gezworen."
Om to sluiten maakte hij eenc uit
éénzetting van wat Italic in de toe
komst moet verwezenlijken om zijn
bloei nog te döen tpenjómon.
Db bestuurders dek 75 Ameriikaan-
sche maatschappijen van vervoer per
sptoor, en per schip, alsmede de afge
vaardigden van de bijzonderste reizij-
gen?vereenigingen der Verceniigjde Bla-
len, welke op dit o'ogenblik onderweg
zi;jn naar Europa, om hier ter plaatse
de mogelijkheid van uitbreiding van
het verkeer der Ameriikaansdhe freüizi-
gérs te 'onderzoeken, zullen op 15 Oc-
td'oer te Lenden een eerste vergadering
houden.
Daarna vangen zij hunne reis in de
versielnllende landen, aan. Zooals wij
reeds melden, zullen zij op 21 October
ii'jjt Zwitserland te Antwerpen aanko
men anderendaags veigaderen zij
opnieuw te Brunei. Zij zullen aange
bracht worden in twee Juxuskeïncn, te
hunner beschikking gesteld door de
Belgische Begeering, die het belang
vari deze reis naar waarde schat
Bovendien kan er op 'gewezen Wor
den dat. zonder te "wachten op de uit
komsten der vergaderingen welke zij
in Europa houden, die bestuurders der
A merijkaa nsche spponvegmaaft-chap-
pijen deze laatste maanden reeds lof
waardige pogingen hebben gjqdaan om
het A merikaanscih publiek de voorclee-
len van eene rei< naar het buitenland
ie doen prijs stellen.
fZ«tj hebben vooreetrst loegelatfeu dat
een groot aantal spoorwegstation in
grootte steden benuttigd worden voor
het uithangen van plakbrieven onzer
toeristische m eikwaardigheden. Zij
hebben tal van 'broehuren, kaarten en
Prospectussen op toorijstisch gebied la
ten uitdeelen. AndeUe spoorweiglijnen
raden op, hunnen uuriabbollen Ame
rika te kbnnen en dan Europa te be
zoeken Ec-ne Fpoorwegmaalscljapnij
heeft een barer sneltreinen, die Van
uit het Westen reizigers mest (Bflticm-
nhng naar 'Europa naar de haven van
New-Yoik aanvoeil', genoemd Bij
zondere Translat laiiftMion trein.
Na hun bezoek aan het buitenland,
komen na dat van do Vereenigde Clubs
van specialisten pp reclaamgebied, van
de vereen'ging der A merikaansche
balije, van Amcriycaansdhe bankieisi en
ancfore 'organismen en na op hunne
reis de talrijke Europeosdhc aantrek
kelijkheden te hebben aansdhou'wd
zullen de spoorwegafgevaardigden in
alle opzichten beter bevoegd ziijn- om
met succes hun propaganda tot bevor
dering van het reizigersverkber naar
Europa voort te zetten. Zooal.s zij het
zelf /Sagden, zal hunne ovc-rzeesehe reiö
medewerken oih het Amerikaansch pu
bliek een bc-tbren kijk te doen hdblben
op het leven en de geestesstemming dor
Europeoidie nat fes.
Sinds 1 October is de 2e ■zittijd der
examens aan onze katholiieke hobge-
sohool begennen. Niet min dan 1050
studenten hebben zich laten insdirij-
ven.
In dc faenliitert der Tcdliten. lol
medecijnen. 283: wijsbegeerte en let
teren, 98: welen^hapipen179; speciale
scholen, 174: agronomisch gcsti.eiht,50
hooger gesticht Aroor wijsjbegöorte, 29
handelshoogeschbiol, 68.
Brussel, 5 Oct. M. Poullèt, mSi-
nister van binntnlandsehe zaken, ifj
Zaterdag avond met den trein van Ba
zel, uit Genève teruggekeerd en doorge
reisd naar Middel kerke, waar zijne fa
milie zich bevindt.
Maandag zal hij terug het behefcfr
nemen van zi,jn departement.
Over die te Genève verrichten arbeid
hij is. naar mén weet, een van de
Belgische gedelegeerden geweekt
zegde hij
Te Genève ziijn niofs 'dan uitsilpkenide'
'dingen gedaan. Men heeft den vrede
verstevigd cn een .sdlni'ede voorwaarts,
gedaan, naar de vreedizam'e oplossing-
van internationale geschillen. Men
heeft d'e veiligheid van allen vermeer
derd, zon dor hen ook maar eenlgsizansv
te verzwakken.
On get wijt eld is de Aooruütigan'g maar
gedeeltelijk, zoolang groote Staten zoo-
als Duitsehland en ïlusland niet zijn
toegetreden Maar juist omdat de waar
borgen nog niiiet volledig zjjn, heeft
men de bewapening nog niet A-ermm-
derd. Aan de ontwajieningkchnfcA-entie
zal het slaan, de zaken te regelen. Dat
is niet het Aveik A-an één dag, maar dat
was ook niet te vctpwuchten^
NA DE YOOBDRAGIIT.
Jan. Beste viicnd, zijt ge Zon
dag naar de conferentie geweest?
Erans. Neen Jan, ik was belet
ier obrza'ke der landlbouiwlenioon^tel-
iirrg.
Jan. 't Ts spijtaig Frank, want de
les was uiterst belangrijk. Eir wak
spraak over herfsbbeme'Jting in 't al
gemeen en de voordrachtgever heeft
ei- fel op gewezen dat -wij, in alge-
meene-n regel veel te weinig gebruik
maken van scheikundige meststoffen.
Stal meid, beir enz. maken dfe basis
der bemesting uit, zegde hij, doch dat
is onvoldoendeer moet aanvulling
zijn door soheikuindige vetten, en deze
worden op te kleine sehaal aangewend.
Hij sprak A'an eiuperfosfaat, siaalsiak-
ken, svlviniet, ziwavelzure pötasdli en
zwavelzuur ammoniak.
Frans. Dat veifc-ta iik Jan, al die
meststc/ffen zijn onmilibaar, maar heeft
hij niet gezegd, hbeveel er voor deze
of ,g<eece plant moet gebruikt avorden?
Jan. Voorzeker Frans; ziehier de
getallen die i|k heb aangeteekend, deze
cijfeap zijn gemiddeld gePomen r: voor
sommige akkers wat meer, voor andere
wat minder, maar ik heb vastgesteld
dat die gemiddelde cijfers hooger z?ijn
dan die welke men gewoonlijk op
geeft.
Fran?.. Zoo, laat hooren, veilend.
Jan. Ziehier.
Aroor tarwe na aardappels; prees hij
aan 200 tot 250 kgr. zwavelzuur am
moniak. 500 tot 600 k|gr.. superfosfaat
en 400 tot 500 kgg. sylvinüiet per hec
tare. en voor tarwe na klaA-er 125 tot
175 kgr. zwavelzuur ammoniak. 500
tdt 600 kgr. sup'oirf0^^1*1 en 4100 Itbt
500 kgr. sylviniét.
_Voor rog-ge beval hij aan 200 fot
250 kgr. zwavelzuur ammoniak, 400
tot 500 kgr. Superfosfaat en 400 tot
500 kgr. svlviniet.
Dunkt u niet dat deze gpfhllcn nog
al merkelijk A-erscihiitllen met deze die
wij tot heden 'hebben toegepast
Frans. Er is inderdaad v-erbchil
Jan maar iiik \-ermeen dat de gegievens
A^an don voordrachtgever juist zijn.
De gronden zi jn mleer uitgeput, en 't
1 noodzakelijk ziijn daarmee rekening
Ig houden. Laat ons dus bep'rPeven.
Jan. Goed vriend, ik zal naar u
luisteren. Hartelijk dank en tot later.
DIXI.
Volgens dc Tilbre Belgique zou
hot doel dat Frankrijk en Belgie heb
ben in te tcekenen op de leening van
800 miljoen A-olgerrt? 'het plan Dawes
berekend Avorden op 4 1/2 miiljoen
pond sterling nominaal, 't zij 10 0/0
ongeA-cer van het totaal.
Bepaald is er eohter nog niets Aast-
gesteld oA*cr de verdeelJpg tnssehen de
vdrsehiullende landen.
Do oncleihandelingen duren dfesaan-
gaande \-oort en MM. Jansen, beiuur-
der én Houtain. gouverneur der Na
tionale Bank, zijn met dï,t doel naar
.Londen A'ertrokken.
Eenige dagen 'geleden, wei'dbn in
de gemeente Haeltert de pradhtige en
nieuwe schoollokalen gew'jd. "Waarlijk,
i^en feest* dat vveligelukt mag heeten. De
heele bevolking Avas op de béen cn 't
Avecr was netjes in z'n plooi gewaaid.
Feestjes en degelijk katholiek vlaamsch
leven zijn anders rareteitcn in 't stille
vreemdzame 'dorp.
Te 10 ure nam de plechtige HoogiPib
aanvang. Werd opgedragen" dooa* de
Eerwaarde Heer Red ant diocesane
schoolopziener. Juist 28 jiaar geleden
had hij hot geluk als jonge priester
A-oor de 'eende maal op ziijn geboorte
dorp het heiljjg misoffer op te dragen.
Z onderl i ng sa mentref f cn
Waren aanwezig de Zeer Eerwaarde
Heeren Kanunniikken De Baets en
Hoofdopziener Van Britsum, alsmede
de heer Van Ovoi'straeten, hoofdopzie
ner, de heeren burgemeester, schepe
nen en raadsleden.
De kerk zat bomvol. Vooraan man
nelijke schooljeulgd met Wet onderwij
zend personeel. De 'Zeer Eerwaarde
Heer Kanunük De Baete sprak een
prachtig cn roerend sermoen. Ilij weies
op dc overwegende rol der school sin
zake opvoeding, 'het. overgroot belang
van het katholiek onderwijs maar de
rrioeders en de A-aders moeten meewil-
Icn. Vermelde lerlooj^ het niet 'tb
miskennen en steeds diepeihotscnd ze-
delijk rcTval, vaji ons volk door
immer groeiende onverschilligheid. Te*
gen die hollende zee Aan Aerderf hoeft
'n di<jk opgewoi-pen, 'n machtige dijk.
Dat kan de öohool met de A-aders en
de moeders.
Vroeg als slot al de aanwezigen hc§
H. Misoffer op te dragen met de in
tentie opdat de nieuwe school de
be^te ATuchten Aroorfc (brengen zou A-oor
de 'beA'olking van Haeltert en de uit*
brei ding van het rijk Ohrifeti. Met cUt
mcéste devotie-Arolle stemmling on diep
onder den indruk van het meeslepend
woord van den 'Zeer Eerwaarde lieer
Kanunnik eindigde de plechtige IIoog-«
mis.
b Namiddags te 4 n. trok men stoets
gewijs naar de Jongensschool om de
nieuwe lokalen tk? wijden. Vooraan de
yeidienstvolle ifanfaremaatkdlïapiptj gej
\mlgd door talidijike etoi-eieden, (daarna
de heele schooljeugd van Haeltert die
zoo flink en gezind opstapte op maat
van het dreunend aria. Werden gc-
volgd door de geestelijke en buingeiiijké
overheden. Mcnschon verdrongen zV-h
langs de sjtraat en aan de school, 't was
een echte toeloop, de prachtige cn vrij:
groote speelplaats was tc klein. Lokalen
en A-enstors waren mooïfe A*ers:erd met
bloemen cri groen. De heer Bestuurder
Do Smet en d'e inlwoners dfe hem hun'
hulp er toe A-erlecnden fli^n echt eer
van 'hun werk. De wijding word gte.-
daan door de Zeer Eerwaarde Heer
Kanunnik Dc Bacts, bijgestaan door de
tZecr Eerwaarde Heer Hoofdopziener
en de 'Zeer Eerwaarde Heer Deken va.n
Herzele. Elk volgdc met eeiibied. No.
•de wi.jding zette de Heer blchtoolbeetuur-
der (de ki-obn op het fees.t door zijn
krachtige en gloedvolle toespraak.
't Wjas een u/ifting van innj/gen wel-
gemcenden dank. Die dank 'ging eerst
naar Zijn Hoogwaardigheid de Bif^
schop A-an Gent-, do groote tkindierwel-
doener, zegde liij en terecht. Hij dank
te in naam A'an "de hieele (bevolking, de
geestelijke en burgerlijke oveiheden
om hun groot en nutbijg werk. Bracht
daarna 'n danM>aTe hulde in 't bijzon
der de Heer Van Ovemtraeten, holofd-
opziener,^ de g'évierde londorwijzei-s-
vriicnd, inderdaad, om zijn maohtigö
medewerking tot liet A'olvfoeren van het
grootsche plan, alsmede de EciiwaOitdc
Heeren opzieners Rledant, Borreman en
Van Hen verswijn. Daarna de Eer-
Avaarde Heer Pastoor der gemeente
'n mensch met heerlijke idealen ,be-
zieild, waaman Qifijj da:g en nacht oir-
beidt om die te A^erwezenlijken ön aijn
bovcn-allos-geliefde parochianen tg
leiden en te stuiren naar hooger geeste
lijk leven. Prees zijn breede kennis qp
gc-bied A-an onden\-5(jk
Ten slotte ging zijn dank tot de ié-
verige gemeenteraadsleden die zoo goed
beseffen wat (godsdienstig londeffwijs en
opvoeding zijn, voor een gemeente en
van wie de scholol met dankbaarheid'
en fierheid de namen zal herdenken
en bewaren. Dat ze hun plicht begre
pen daarvan gaven ze bewi|js; door hun
onA-iermoeide aibeid om de gemeente
te geven wat ze ntoodilg had. Zijn laat
ste woord ging tot de ouders die in
groot getal opgekomfen waren. Een he-
t^ijs dat ze begrepen wat er .gebeuirde.
Hij sprak o\'er toenadering van ou-
ders met onderwijzers. Aanziet de
séh'ool niet langer aïs een gevang, d'e
onderwijzer niet langer als een tyran.
Daarom, om die toenadeaing te A-erge-
makkelijken, besloot spreker, z/öu men
feöstjes en ouderavonden inrichten. Me?
nogmaals ec-n' innige diep gevoelde
'dank aan 'de geestelijke en burgerlijke
ovea-heden sloot de Heer Bestuuirder
d'i.jn gloedvolle rede. Daarna voerden
de^ leerlingen 'n paar mooie twetcstem-
müg-e zangstukje^ uit. Als slot braoht
cl'e fanfare huldo aan ons du'uribaar Va"
(Ierland met 'n dreunende Braban^on-
ne. Waarna 'de aanwezigen de school*
lokalen bezochten.
Eendelijk maakt men te Ilaeltbrt ge
wag A-an feestjes en onderavonden. Dc
bevolking heeft ook vermaak en ont
spanning ncVodig on 't bjjj'zonder onze
naar verzet hunkerende jeu(gd, en 't
wordt hoogtijd dat het hun jgelgeven
Avoirdt. Het geroezemoes en gékraai A-an
vogels in de danslfoten d'er naburiigte
getoenteh, 'dringt wel al tot hier door,
en 't klinkt zho Afleideliijk dn vdr-
lokkend dat de Haeltcrtsche jeiVgd' wel
dra ook dien wég kennen zal die leidt
naaf onverschilligheid en zedelijk Arer-
val. Er zijn te Haeltert meer handen
die jeuken naar werk om 't A-olk defti
ge en deugdzame A-ermaken te A'er-
sdhaffen, om 't volk op tc houden en
het te geven 'n diepe godsdienstzin en
OA-ertuigd vlaamsch le\-en. God dank
Wies Langelet,
«onderwijzer, E[acUcrta
