23
/aierdag
Oct. 1924
't Eeuwfeest der Baziliek
van Lateranen te Rome
Minister Carton uit
Congo terug
De dood van MgrLamine
Minlsterraal
De honderdjarige van
Massemen overleden
Dc Koning te Gent
Eea geweldige mijnonl»
ploffiug in China
Frankrijk en 't Vaükaan
De overbrenging van hel
stoffelijk overschot van
Paus Leo XIII
Nog een gelukkige
De redevoering vau
M. Poullet
XXX* JAARGANG NUMMER 238
Kerkstraat, O en 21, Aai.st. Tel. 114 OAGBLAD 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nuffel-Dr Gendt
H. Crispin us
|Zon op G,29 Zon af 4,42
Nieuwe Maan don 27
Publiciteit buiten het Arr. AALST n Agentschap Havas, Adolf Max laan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Lon dres E. C. 4.
Toen met de overwinning van
Constantijn het Christendom zijn
zegevierenden intocht hield in het
lieidensche Rome, toen werd de kei
zer aangegrepen door den drang
den roem van den grooter heerscher
Christus, samen niet»den zijnen,
door heerlijke bouwwerken te ver
eeuwigen. Het grootste mtonument
van zijn bedrijvigheid was de basi
liek bij 't Latcraansch paleis.
Den 9 November 32-t Werd deze
tempel plechtig ingezegend en toe
gewijd aan tien regeerenden Chri
stus. Toen werd deze kerk het
lioófd en de moeder van alle ker
ken der stad en der wereld. De
Paus, bisschop van Rome, ontving
als geschenk het Latcraansch pa
leis, om aldus in de onmiddelijke
nabijheid van zijne kathedraal te
kunnen verblijven.
Pas later werd de Lateraansche
baziliek onder de bescherming ge
steld van Sint Jan den Dooper en
Sint Jan den Evangelist. Sinds de
tijden der Renaissance verblijven
de Pausen bij voorkeur naast den
grooten Sint Pieter, en door de!
schikking der geschiedenis kwam
de glorie der Vatikaansehe baziliek
die van de Lateraansche te over
schaduwen. Eg al leeft de H. Va
der nu verre van zijn onbereikbare
kathedraal, toch blijft deze de wa
re hoofdkerk, de kerk van den
Verlosser zelf.
- Men moet ze zien op de dagen
der groote liturgische plechtighe
den, in de Goede Week bijvoor
beeld. Dan is het priesterkoor, dat
door Leo XIII zoo prachtig werd
herbouwddiep aangrijpend van
aanblik. De oneindig rijke poly-
phonische muziek ondei; leiding
van Mgr Casimiri, afgewisseld
door de zuivere schoonheid der
Gregoriaanse!!» melodiën, door
zindert de weidsche kerk, en wie
zich katholiek voelt in zijn hart,
Iaat zich beurtelings meesleepen
en bezielen: hij siddert bij de roe
rende passievoorstellingen, en
juicht om den triomf der Paasch-
opstanding, wanneer het nieuwe
licht ontstoken wordt op den reu
zenkandelaar in het koor.
Jongelingen uit alle landen der
wereld ontvangen daar de priester
wijding, en Pius XI zelf ontving
er de heilige handoplegging die
macht geeft over Ohristus'lichaam.
Hoog stijgt dan ook zijne geest
drift. wanneer nu het eeuwfeest
nadert van zijn kathedraal, en als
iemand die vervuld is met een groo
te gedachte, heeft hij er immer en
opnieuw over gesproken^ en het
inrichten der viering als een kost
baar voorrecht voor zich zelf opge-
ciselit.
Op (i November wordt liet alou
de beeid van Christus-Verlosser,
dat in de kapel Santa Canto-
rum» berust, processiegewijze over
gebracht naar Sint Jan van Late
ranen, en ter vereering uitgesteld
voor liet christen volk.
En op 9 November is er plechtige
«Capella Papale», dat is de pau
selijke hoogmis, waarbij heel het
College der Kardinalen, de lioon-e
waardigheidsbekleeders en heel het
pauselijk hof optreden voor den
«eredienst. Alleen de Heer en
Meester zal in zijn eigen huis ont-
breken, en niet zonder droef! je id
zal de Paus dien dag m 't Vatikaan
blijven opgesloten, hij, de groote
la-evangene.
Uit ieder land, uit ieder bisdom,
uit iedere kathedraal komen blii-
ken van bli jde instemming niet bet
groote feest, cn de bisschoppen
zullen met hun kanunnjken overal
plechtige diensten opdragen op
den gloriedag voor de moederkerk,
In een brief aan Kardinaal Pom-
pili, aartspriester van Sint Jan,
doet Pius XI de grootselie geschie
denis van de baziliek herleven.
Talrijke Synoden en kexkvereeni-
gitigen werden binnen hare muren
gehouden, en vijf' algemeene Con
cilies kwamen er bijeen, zij het om
de ketterij te veroordeelen, zij liet
om de tucht onder 't volk en de
geestelijkheid hoog te houden, zij
het om de onkreukbare vrijheden
van de Kerk te verdedigen. Daar
ook werd er zoo dikwijls gespro
ken over de bevrijding van Pale
stina. In de schaduw der baziliek
had de groote Gregorius zijne
school opgericht voor liturgisclien
zang, en hij schaamde zich niet,
hij de Paus, aan de kinderen van
Rome zelf de zanglessen te geven.
Was hij zwak van lichaam, zijn
geest was sterk en zijn hart was
zoo wijd als de wereld. Van hieruit
ging zijne zorg en bereikte al der
wereld ellende; van hieruit zond
hij den monnik Augustinus en
diens medebroeders om Engeland
voor Christus te gaan veroveren.
Rijke herinneringen die als van
zelf opwellen Bij 't naderlen van
dit eeuwfeest.
De viering zal een gansclie week
in beslag nemen, en nu reeds is
men bedrijvig aan 't werk voor de
voorbereiding,
i.
Rij gelegenheid van liet XVIe
eeuwfeest van Sint Jan van Late
ranen worden er belangrijke her
stellingswerken uitgevoerd, voor
namelijk aan de Doopkapel,
Die Doopkapel staat naar oude
gewoonte afgescheiden van helt
kerkgebouw en wel in een diepte
van het terrein, zoodat de omlig
gende gronden heel wat vochtig
heid in de muren brachten. Thans
heeft men de aarde tot op een ze
keren afstand weggeruimd, en
Lij die opgravingen zijn o.a. over
blijfselen van een waterleiding aan
het licht gekomen, die waarschijn
lijk de badinrichting in 't paleis
ran Plautinus Lateranus van wa
ter voorzag.
Relangrijke stukken manner en
mozaïek en zelf schilderwerk van
het oorspronkelijke Baptisterium
werden blootgelegd. Terzelder
tijd worden de fresko's binnen de
de kapel zoo goed mogelijk ge
restaureerd. De doeken van An
dree Saeehio, die 't bovengedeelte
versieren, hebben een reisje gé-
heeft men de kooromgang uitgeko
zen, die Leo XIII rond de absis
heeft laten bouwen.
De kanunniken van Sint Jan
richten bij gelegenheid van dit
eeuwfeest een Akademisehe zitting
ineen gedenkboek zal worden uit
gegeven, en een herinneringsmeda-
lie uitgedeeld.
-:50S:-
DE ELISABETH V1LLE
TE ANTWERPEN
Be Congoiboot Elisabethvillè mot
M. Carton, minimier van Kolonies aan
'boord, is Donderdag namiddag de Laven
van Antwerpen binnen gevaren en log
de aan voor thangaar 24.
AI. Lrlon werd verwelkomd door tal
rijke overheden, waarbij MM. Van Cau-
welaert, burgemeester van Antwerpen
generaal Decamps, vertegenwoordiger
van generaal Ilellebaut, goevernciir der
krijgsomscihri.jving- E. LI, Van den
Bosch, overste dter Witftte Paters van
Afrika De Schepper, prokuretir des
Konings verscheidene liooge ambte
naars van het Ministerie van Kolonies
cn vertegenwoordigers van handel en
nijverheid, enz.
Ka de begroeid n g dor overheden rioht-
te de Afrikaanscfliie Oluib, in de stalons
van de a El isabethvolle eene schoone
ontvangst in ter eere van M. Carton.
Er werden verscheidene redevoeringien
uü'igesprokcn.
Br Rertraud, voorzitter van den Afri-
kaanscliën Club, wensehffe den minister
welkom.
M. Carton, in zijn' anliwoord, (bracht
hulde aan de dapperen van de kolonie
en 'drukte op dis eeoëjgoziudc sarnenwter1-,
king ten voordeelc van de kolonie.
;tf)o:
Luik, 23 Oct. Zijne ILoögwnlardlg-
héid Mgr Lamine, hulpbisschop van
Luik, is gisteren namiddag, te half een
plotseling g-eslorven, als 'gevolg aan een
hartziekte.
Verleden Zondag woonde de Overlede
ne nog het congres 'bij der talrijke fa
milies.
(Mgr Lamino IFg (geboren te AëischoT,
op 18 Mei 18G4. Doctor in de rechten en
in wijsbegeerten, werd hij priester ge
wijd in 1SSS. Van 1893 tot 1903 was hij
professor van wijsbegeerte in het klein
seminarie van Si. Trtuaden, Sn 1904 werd
hij professor i.n :de hoo.geschobl van
Leuven benoemd en in 1919 tot de bis.
choppclijke waardigheid verheven.
maakt naar het werkhuis in 't Va
tikaan, waar ze flink werden op
geknapt.
TER EERE VAN GROOTE
WELDOENERS
Bened ictus XV en Pius XI zul
len bij deze gelegenheid gehuldigd
worden als ganseh bizondere wel
doeners en beschermers van Sint-
Jan. Aan Professor Quattrini werd
opgedragen de borstbeelden van
deze twee groote pausen in marmer
uit te werken. Benedictus XV had
een voorliefde voor Quattrini en
niet zelden bezocht liij liet werkhuis
van den kunstenaar in de tuinen van
het Vatikaan.
Quattrini was liet ook die 't
standbeeld ontwierp dat de Turken
te Constantinopel aan den paus van
den vrede hebben opgericht. Het
grafmonument van Kardinaal
Rampolla in Sint Cecilia is insge
lijks van zijne hand.
De twee borstbeelden zullen te-'
genover elkaar elk in tien nis woj-!
den aangebracht met daarnaast een
marnieren gedenkplaat als plaats
:öoó:
Men herinnert «zich hoe op Zondag, '5
October, te Massemen löfefeirrbjjkte feesten
plaats hadden, ter eere van moederken
Virgin ie Schamp, weduwe Helderweirdt
die toen haar hond'erdston yetrj&ardag
^vierde.
Do bonder jarige was zeer flink te pas
en allies liet voorzien, dat zij nog eenige
/aren te goed had.
Het is echter anders uitgevallen: mbo.
derken Schamp is plotseling overleden.
:ooo:
SPIJTIGE INCIDENTEN,
5/ondag worden to Gent twee nionti
menten onthuld ter nagedaohtfcnis der
gesneuvelde geallieerde en Belgische
Isoldatcu op 't gemeentekerkhof deir
Brugsbhe Poort; ibegiiavcn. !Z. M. de Ko
ning zal dc ipGechtcighedbn bijwonen.
'Zeer spijiigo incidenten (hebben zridti
nu echter voorgedaan. Ten (gevolge van
een door ons ongekende ooitzaah hebben
verschilLigè partijen zich leug^etrokken1.
Dc socialisten gaan afzonder}ijk. De
katholieken alns2-ebfi(kfe. Do F.N.C., de
Z.A.B. en inyalieden doen het ook op
huö eigen. Bij zooverre dat enkel noig
de liberalen met enkele an'dlye maat
schappijen overblijven om don offliiccee-
j !en stoet te vormen,
f Het gerucht deed gisteren de;
rondo dat 'ook die liberalen zich
zouden tern'girek&en en den afzonder
lijken' optocht vormen.
Hoe dat allemaal z&l afloopen is niet
te sfi®zjeiL
'Donderdag avond werd 'in het minis
terie van finaneen een kabinetsraad
gehouden onder voorzitterschapvan M.
'Dlieumis, eerste minisfer.
Om 9 uur begonnen, duuirde de miu
liisteiraad tot nridderiiadUt. Al de mi'-
nüetcrs waren aanwezig met uitzondering
van M. Tschoffen.
Alleen de kwestie dier perekjwakte der
loonen cn jaarwedden van ho,t staats-
pcirsoncel stond aan de dagorde.
O'nnood'ig te zeggen, dat Idle aandaclijf
van dien raad bijzonder gevestijgd was op
de houding van een groot deel cLea*
rechterzijde, diie verklaard had geen
centum belasltinlgen meer te zullen stem_
men \-an nu tot aan de kieringen.
Het gouvernement. zoowel de ka
tholieke als d.b liberale m^nitetèrs is
evenwel van oordeel, dat dc per'ekwatie
der loonen len jaarwedden niet moigekijk
is, indien men nliet over de noodige mid
delen besdh-ikt.
Op daji punt rijn de ministers hbt
volkomen eens.
Voor wat 'betreflt de loonen van het
personeel van Spoorwegen, Posterijen.
'Telefonen en Telegrafen, kan de pcre-
kwatüc geschieden zonder eene stemming
van het Parlement daar dat departement,
zelf de noodige inkomsten kan vinden.
De industriteéle exploitatie 'brengt afzon
derlijke inkom^ion op, waarin de 175
miljoen, noodig voor -de 1 donsvermeer
dering van het personeel van 'diil' depar
tement kunnen gevonden worden.
Voor dc andere departementen is het
evenwel a.ndei's gesteld. 'Eir moeten
minstens 121 miljoen nieuwe inkomslbn
gevonden worden, 't L aan 't Parlement,
le beslissen of het deze moet stemmen, 't
Psri'ement zal du^ maar zoo gbed als het
(gouvernement zijne verantiwooirdelijk-
heód moeten nomen. Evenwel zal heti
personeel van deze dcpairtementen niet
in zijne belangen geschaad zijn, daar de
perokwatie torulgwOrkende 'krachji: zal
■hebben tot 1 Juli.
De raad 'besprak langdurig de vefl*-
blijfsvergoeding en de famiibiotoes.lag.
Vooraleer over deze 'dubbele kwestie ul/t'-
spraak te dbou, verlangt het gouverne
ment opnieuw de commissie welke gelast
was met de perrekwatie der jaarwckldon
".c raadplegen.
Gezien het vergevorderd uur, kon de
raad zich niet meer bezig houden niet de
kwestie 'der jaarwedden der magistTa.
;uur. Een n'ieuiwe ktabinetsizitting zal
Maandag of Dinsdag gehouden worden.
oor het oogenbli'k is er decne spraak,
van ministerieel e krisjs.
Van bij de heropenin'g van het Parle
ment aal de kvtestie door het gouveirne-
,ment voorgebracht worden en dë hulp
van het Parlement vragen, óm de nin-
köm^Hen, noodig voor de loonsvteribbte-
rïng van het staaf^per*joneel te vSiden.
Vinden de Kamers, dat er geien iGden
is óp liet voorstel i-an het gouverne
ment in te gaan, dan zullen M. Thbunis
ten zijne kollegas aftreden.
A/W
'ER ZOUDEN 5000 BOODEN EIJN
Irilicliliiigen uit. Maicluwt toegoko-
'men te Lianden, meHan dat. de Manö-
clioeriaansclie tidoepen er in gelukten een
mi[jn te cloen ontjpIoffeTi tijdleinte Ihet
terugtrelkkèn dar troepen uit PoEi|n(g. Er
aouden 5000 dooden zijn.
DE KREDIETEN VOOR TTET GE
ZANTSCHAP BIJ DEN H. STOEL
VERWORPEN.
Zooals men weet zijn ip "de JogroO-
ting der Eransehe regeeriug ^eene
ki'fedidten meer ïngestthrweu. voqr (bet
Fransdli gezantsdhnp bij Z, H. den
Paus.
In üiaïe corige zitting had de fmanefe.
kommissie der Kamer besiigt over dat
punt uitleg te vragen aan M. Ilorriot.
Dezie hoeft Woensdag de zitting der kom.
missie bijgewoond. Hij veitklnarde dal.
de regeoring geone cdadjeton voor helt!
gczanisektip bij bet Vatikaan uTaagt,
omdat zij van oordeel is dait het be
houd van dit ggzantechap noeli in rechte
noch in feite geredhillvnardigd ia. De
rogeering weigert dit haar gezantschap
bij den Paus tie holioudcn.
Een lid stelde voor die kiredikSen op-
riicuw irn de hlagrootiinig te sclirijven. Dit
voordel werd ter stemming gelegd cn
verwoa-pcu mot 20 sbcmjnen togen 12.
Het valt na te zien of Hesïiwt ook Sa
de Kamer op dat punt do moeedbriioid
\?al beltalen.
Wilj hebben igisteren gemeld, dait de
-oveiJbrengi,uig der asch mui wijlen den
grooten Paus J-co XIII, van den voor-
dooptgen grafkelder yah St. Pieiorskorik,
naar liet praalgraf van rit. Jan van Im-
teranen in allen eenvoud plaatshad.
.Volgeus de Messagero werden de
bevelen tot overbrenging van lieit stoffe
lijk overschot van J.eo XIII aan do
ambtenaren van liet VaE'kaan door liet
^Lcoii ornaat van St. Pie Iers enkel eenige
uren voor de plechtigheid verstreek be
kend, zoodal liet nieuws zidli nfiet snel
'kon verspreiden.
Terzelfdertijd kwamen op de St. Pie-
tersplaaiifc d'e kwestor en de politïc'kom-
missai'is van het Borgo-kwartier aan.
Natuuriijk, zegt de (Messagoio
waren wereenkonidt'en igjelroffen lus-
sehen de atiikaansche en de Italiaan^
'nhe owiheclcn voor den dag, Giet uur
en den vorm der oveibrenging. Strenge
maatregelen waren getroffen om le be
letten dat zieli na den doodentoch;t een
andere stóet zou vormen.
Het tweede lot van 100,000 fr. der
trekking van de Verwoeste "Goweatcn ii^
gewonnen door M. J.B. Miichiels, wo
nende op de Vaekoizeelsol 1 ebaanto
Wilselc b'.j I^ouven. De gelukkige win
ner, metsersgasa, van dt'tob is 41 jaar oudF
gehuwd en vader van een kind. Het :.i&
een opjjassönd aibJtader on 't mag dan
ook gezegd dat lüot lojfc heel goed geval-
en is.
DE TAALKWESTIE IN HET LEGER
Ziehier 'Volgens het verslag van deal
XXo Siècle den tekst van de rede
voering van minislteir Poullet ia de ver
gadering van het Glirijpton Weikersser-
bond, 'wa£iroi\ er wijj g'ijsteren in ons
'hoofdartikel spraken.
In 'het belang dezför zaak die ons
lief is, modtfen wjj er voor zorgen mede
werkers te krijigen. AVliij beschikken over
geen meerderheid, en moeten ons. bijge
volg van dk? toetreding verzekei*en van.
degen'en, die wij moeten overtuigen van
de rechtvaardigheid onzer zaak. Indien
wij het voorgestelde amendement goed
keuren, (n.l. jVJaamsclie en AVaaalsche
regimenUen) verbeuren wij de noodza
kelijke sympathieën. Wij moeten de ge
westelijke indeieling vragen. De (kwestie
van Vlaamsdhe en Waalsdlie regiimen-
ten is er een anderle. Buiten elke andere
overwegüng, zou dit stelsel nooit naar de
lcrtrt'cir kunnen toegepast worden, daar
zekere bijzondere wapens slechte één re
giment tellen.
iWB houden er aan onze Waalsclie
vrienden mede te deelen, dat wij allen
willen, <h»t dte soldaten in hun eigen taal
worden oplgteleijd en aangevoerd wij
cisehen dit zoowel voor de Vlamingen
oils voor de "Walen. In die praktijk a's dit
Beginsel slechts toe te pasten door de ge
westelijke inidoiellng. De soldaat moet
ondcr-officierten en offateicren hebben,
die zijn taal sptokten.
Dooh in geval van mobilisatie, wat'
wij niet wensdlien maar wat nóg altijd,
helaas, totode mogelijkheden bohooil
mogen wij niet vergeten, dat de twee
derden der kaders uit reseive-elementotV
•beslaan. Nooit zal mten er toe komen, dat
Waalache onderofficieren en officieren
volkomen Vlnamsch loeren mót h'ef
eenijg vooruitzicht op een mogelijkheid,
de riieh misschien nooijt niber zal voor
doen.
'In Vlaanderen is er nooit sprake van
geweest het Belgisch leger in twee legers
to verdeel en, het eene Vlaamsch, 'het an.
dere Waalsch het eene aangevoerd door
een Vlaamsdh generaal, hét ander door
een Waalsch generaal. Dit zou ongcw
rij md zijn.
Overigens, zelfs In Tanden als Kwitser-
land. waar de taalrechten stixm'g geëer
biedigd worden, as er altijd slechte één
•leger geweest met volkomen eenheid.
De kwestie der Vlaamsche regimen
ten moot Her zijde gesteld worden. Het
belang van ons taalrecht eischt zulks.
Bovendien Ls (het van hét, allergroot
ste belang aan het land te bewijzen, dat
wij er toe eokomen rijn, op een cöngres.
waar 'de afgova ardigd en van ganscii hoüi
land! voreen^d riijn. een besluit te treffen,
dat niet confytrigiheid word gangeiiQ^.
ten.
