Woensdag
Febr. 1925
OVER POLAKREA
De Fransch-Belgische
Handelsbetrekkingen
Ministerraad
nieuwjaarsgiften
voor den Paus
Goudbeddingen in
Kanada ontdekt
De politieke moorden
in Bulgarié
Uit hei Vaiikaasi
De drukking van den
Franschen frank
De vliegtocht naarCongo
Nog steeds de
Herslelkweslie
Landbouwbelangen
De nieuwe motorrijtui
gen Van den spoorweg
Kerkstraat, 9 en 21, Aadst. Tol. 114
XXXI» JAARGANG NUMMER 41
r> A r^TJlT A T-> 15 CENTIEMEN W1KELUKS 0.75 TJitgover: J. Vam Nuffei.-De Gendt
H. Alexis
SZon op 6,66, cudsr 5,141
Nieuwe Maan den 23
Publiciteit buiten het Air. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, to Brufesel. Rue de Richelieu, Parijs, Bream's Buildings, 6, Ix>n dree E. C. 4.
Hier willen we gewagen van Po
lakken, echte oorspronkelijke
mannen en vrouwen en kinderen
uit Polen, 't land des lijdens, en
godsdienstig land bij uitstek en dus
dus 't land der heldhaftigheid, t
een sterk bevolkt land.
De Polen wijken meer uit dan
de Vlamingen en de Italianen die
elders ook de korste brood gaan
"zoeken en verdienen.
Dikwerf ziet men in de Noord-
statie te Brussel aardig en vreemd
gekostumeerde families. Zoo kunt
ge daar somtijds aantreffen eene
menigte of beter massas, ja gan-
sclie landplijke of stedelijke, wij
ken en zelfs bewoners van geheele
dorpen die uit Polen afreizen en
over Antwerpen naar Noord of
Zuid Amerika trekken. Nochtans
sedert den oorlog zijn het thans
meest Russen of iets dat er aan ge
lijkt die dezen weg verkiezen om
hun barbaarseh land te ontwijken
en te gaan werken of boeren in de
nieuwe wereld, 't Is meest nu te
Charleroi dat men geheele opge
propte treinen met Polakken ziet
voorbij stoomen. Al dat Poolscih
volk zoekt en vindt.werk in Frank-
rijk. Mijnwerkers uit Polen oor
spronkelijk die reeds in Rijnland
zwoegden komen gemakkeljk
naar 't Fransoh N'oorden nfet
vrouw en kinderen. Meisjes en
dochters worden reehtstreeksch uit
Polen opgestuurd om als dienst
meiden of winkeldochters in
Frankrijk gebezigd te worden.
Zoo treft men er aan bij boeren
zoowel als in de steden. Roereii-
werklieden die» men veel te kort
heeft onder 't fransche werkvolk,
aanveerden gretig zware bezighe
den bij de landbouwers en zweeten
er nevens Vlamingen en andere
uitwijkelingen.
De Vlamingen wijken slechts
voor eenige maanden uit en keereu
naar Belgie terug bij vrouw en
kinderen doch die armie dutsen van
Polakken verlaten zelfs hun fami
lie in Polen, gaan in jaren niet
meer terug, sturen hun geld op
naar gade en kroost en als ze ne
vens de hofsteden een huisj e vin
den schrijven zij aan hun huisge
zin het vaderland op hunne beurt te
verlaten en hun intrek in hun
nieuw aangenomen vaderland te
nemen. Wat nog best is ook.
Wat wilt g'er aan doen, Frank
rijk sterft standvastig uit en heeft
nochtans werkzame mensdheln
noodig. En de Polen voorzien er
ruimschoots in. In de koolputstre-
ken van 'net Noorderdeparfement
en van Pas de Calais kwamen er
<50.000 mijnwerkers rechtstreekse]]
uit Peilen of onrechtstreekse]) uit
Westphalië, die daar reeds voor of
na den oorlog een tijdje werkzaam
waren maar die tooh ook uit Polen
herkomstig zijn. Als men eene af
doende rekening of opsomming
wil maken mag men zeggen dat
met hun vrouwen
deren zij
eene
250.000... en nog
ken.
Nochtans het
kwam ook hulpe
en talrijke kin
bevolking van
inwoners uitma-
Poolsche volk
bieden in Belgie,
in de kolenbekken van Limburg en
in t Luiksdie zoowel als in den
Borinage en 't Center rond Char
leroi. Te La Louvière enz. vindt
men talrijken van die werkers.
Doch hunne streek bij uitnemend
heid is de streek van Bruay in Bas
de Calais waar de steenbakkers van
rond Aalst en Audenaerde ook
zeer veel werk vinden, want sedert
den oorlog bouwden de mijnbehee-
rc-n van Bclhnnc geheele wijken
Cor ons of mijnwerkerskasleel-
tj es en zoo kwamen tot stand ver
scheidene voorsteden, welke aan
die streek een gansch nieuw uit
zicht geven. Ik ken zoo de. nieuwe
Sint Jozef s parochie, die thans de
tweede is in Bruay les Mines en
waar de pastoor E. H. Lecomptc,
geboortig van Wervilc, dus een
vlaming van den ouden stempel,
zijn heilig ministerie sinds 1918
uitoefent. Deze hertelijke oude
vriend van over twintig en meer
jaren was eerst werkzaam als on
derpastoor van Houplines bij Ar-
mentieres en te Duinkerke in 't bis
dom Kamerijk, dan op aanvraag
van Mgr. Willies, destijds bis
schop van 'Atrecht of Arranging
hij over als pastoor van Lens op
de St. Eduardsparoehie. 't Was al
daar dat hij aan de frontlinie tot
in 1917 voor-en binst den oorlog de
zieken zijner parochianen en deze
der Vlamingen van geheel de
streek verzorgde en dan eindelijk
na 19 jaren lijden en strijden door
de Duitscliers naar 't Vlaamsohe
werd vervoerd met de rest van zijn
overgeblven volk om eindelijk langs
Zwitserland en Parijs wederom in
zijn aangenomen bisdom aan te ko
men en door Mgr. Jtdien van Ai-ras
als eersten pastoor der St. Jozefs-
parochie te Bruay benodm'd werd
om in de nieuwe kwartieren dienst
te doen. Sinds dien verricht hij daar
wonderen onder 'de vlaamsche en
fransche bevolking en gezien zijn
kennis van de duitsche taal zorgt
hij ook in de maat der mogelijkheid
voor de geestelijke en tijdelijke be
langen zijnier aaogenomjenj pölak-
sche parochianen die er de meer
derheid der bevolking uitmaken
want op de 12.000 zielen die zijnte
parocliië'telt, en hij pastert er al
leen zonder onderpastoor, zijn er
zeker meer dan 5000 Polen.
Nu 't is waar de moederkerk of
eerste en oudste parochie van Bruay'
herbergt er insgelijks een groot ge
tal die in andere koolmijnen dim
deze die op St. Joseph gelegen zijn,
werkzaam zijn. Aan hun hoofd
staat een ieverig priester van ede
len bloede, jong van jaren doch
reeds oud van opgedane ondervin
ding. Over twee jaren kreeg hij
van Bonie den titel van Monsei
gneur, en draagt thans het aanwij
zend purper. Daar op zijn Polak
ken niet weinig fier. 't Is een herte-
lijk man die Mgr. Helenoxcski en'
een goede vriend ook der aldaar
verblijvende Vlamingen au in 't bij -
zonder der vlaamsche zendelingen
of rondreizende belgisehe priesters
in die streek. Op Sint Jozef bij
pastoor Lecompte is hij thuis want
op zon-, feest,, en heiligdagen komt
hij biecht hooren, preeken, Miszin1
gen en leering houden voor de Po
len in de nieuwe kerk. Dan helpt
de herder mee en deze laatste heeft
iederen Zondag zijn werk, tusschen
zijnen dienst in, met de H. Com
munie uit te dcelen aan de Poolsche
vrouwen, kinderen en talrijke man
nen. Want vergeet niet 't meeste1
deel van dat volk is innig godsdien
stig en voorbeeldig, en zou aan ve
le Vlamingen de les mogen spellen.
('t Vervolgt.) MARC.
M. Iïymans, minister van Buiten
landsche Zaken, heeft Maandag na
middag de commissie aangesteld, wel
ke voor opdracht heeft het modus
vivendi tusschen België en Frank
rijk uit te breiden.
De minister van Buitenlandsche Za
ken heeft de hoop uitgedrukt dat dc
commissie bevredigende uitslagen zou
mogen hereiken en herinnert eraan dat
de commissie over 29 producten te be
raadslagen heeft,
DE KWESTIE VAN VERTROUWEN
OVER DE ONDERWIJZERSWEDDEN
De ministers kwamen Maandag na
middag in vergadering bijeen, onder
oorzitterschap van M. Theunis.
De beraadslagingen hebben niet
lang geduurd. Alleen werd door M.
Iiymaiis, minister van Buitenlandsche
Zaken eene uiteenzetting gegeven van
oen toestand op gebied der buitenland
sche polilick.
De ministers hebben, na afhande
ling van een reeks kwestiën van be
stuurlijken aard, en na een gedachten-
wisseling over de parlementaire agen
da, besloten dat in zake van de wedden
voor de onderwijzers geen verdere toe
gevingen meer kunnen gedaan worden
er. de Regeering de kwestie van ver
trouwen blijft stellen.
EN INTENTIE VOOR
DE JUBILEE MIS.
TWINTIGSTE LIJST.
Overdracht 'der vorige lijsten: fr.
108,143,34. Paroisse de Journal, 41;
E. H. Stckkc, rustend pastoor, Selzaete,
25; Naamloos, Baudour, 30; Naam
loos, S. M. 500; de Ursulicnen te Lon-
derzeel, 75; Mej.' de Severin, 50; Naam
loos. Namen, 100: M. en Mad. Alfred
De Wolf, Aalst, 100; O. L. V. kollegie,
Antwerpen, 100; Kongregatie De
Decker, Mechélen, 150; Naamloos,
Meehelen, 25; M. en mad. Ed. Bourdon,
Genj, 100; Arseen en Marie Yander-
scheldcn, id., '40: Naamloos.. Lokeren,
50; baronnes de K. E. 50.; M. en mad.
R. van Herrewege, '100; Naamloos,
Gerit, 50; Kollegie Ste- Barbara, S.
L, Gent, '100; M. Louis Libbrecht, id.,
200; M. on mad: Georges Libbrecht, id.,
500; M. en mad. 'Jos. Libbrecht, id.,
200; Mej. Yvonne Libbrecht, id., 100;
Mej. Marie-Louise Libbrecht, 100; Mej.
Genovcva Libbrecht, id. 100; Naam
loos, id., 100: graaf en gravin Glénis-
spn, Aalst-, 100r' Onbekend, 100; voor
dó zielcrust/Na"n'M.: Cam. Coenen, 50
E. H. Verhelen, pastoor, Begijnhof,
Aalst., 50; E. H. Van Heuverswyn, be
stuurder, Aalst, 50; Normaalschool,
Thourout, 150; M. H. Segers, St. Niko-
laas-Waas, 50; een vlaamsche katho
lieke Mcchelaar, 50; Parochie en gees
telijkheid, Thourout, 100; H. V. zegen
ons luiisgozin, Puers, '120; een prie
sterwijding, Thourout, 25; E. D. 5;
IL Vader zegen onze kinderen, H.
Kruis, 20; M. 'J. Hennin, Visé, 20; M.
Vaercndonck, Temschc, 20; opdat dc
pastoor van Ars mij verhoore, 5; P. V.
O. Aalst, 5; H. Vader zegén ons huisge
zin, Welle, j>; E. II. Pastoor, Oost-
Nieuwkerke, 19: een parochiaan, id., 5;
^T. V. D. P. 20; A. LaurySsens, Gheel,
10; Gy. C., Hoeylaert, 10; Leve de Paus
Koning, Ingelmurisler, 15; Naamloos,
Rumbeke, 20; een inspecteur van Mer
cator, 20; onbekend, Clemskerke, 5;
onbekend,, Thourout, 20; A. Segers,
Knesselaere, 20; Onbekend, Wounien,
20. Totaal: fr. 112,234.34.
Yoor Inschrijvingen kan men zicH
wenden tot het bureel van 'dit blad, öf
op de poslchecrekening n. 38279, te
Brussel.
Parijs, '10 Febr.Uit Quebec wordt
aan de bladen gemeld, dat er in den
omtrok van liet St. Jans-mcer,ongeveer
CO mijlen van Mislassini, goudbeddin
gen zijn ontdekt. Reeds nu wordt het
gewest door troepen mijnwerkers en
prospectors overstroomd.
Sofia. 16 Febr. Een ofTicieuse no
ta luidt als volgt:
Dc moord, op den heer Milcff ge
pleegd, heeft overal hevige ontroe
ring verwekt. Milcff, journalist, ge
leerde, letterkundige, politicus, toonde
een wonderbare werkzaamheid op elk
gebied. Zijne zeldzame Hoedanigheden
en zijn buitengewone kennis hadden
zoowel in hel buitenland als in Bulga
rije algemeene waardeering gevonden.
Hij was een invloedrijk lid van de par
tij der democratische: Entente, waar
van hij een der stichters was, en speel
de een gewichtige rol in dc leiding der
openbare zaken. Sinds 3 jaar was hij
president van 't Huis der Pers en der
Sehoonc Kunsten. Onlangs had hij zij
ne benoeming tot minister van Bulga
rije bij het gouvernement yan Was
hington ontvangen*
In de Osservatore Romano j-wordt
nog een artikel afgekondigd, waarbij
de aantijgingen tegen het Vatikaan
voor dë zooveelste maal worden weer
legd.
Het gaat nu vooral, niet meer over
het Fransch protektoraat in 't Verre en
in het Nabije Oosten, maar over de po
litieke aktie van den Paus in Europa.
De Paus zou vooreerst liet Verdrag
van Versailles hebbcii afgekeurd.
(Hoeveel* mensehen verdedigen er nog
ALLES wat in het verdrag te lezen
staal?) M. Hcrriot komt aandragen
met een zinsnede die in den tekst der
Encycliek Ubi arcano Dei niet
vcorkoml, maar die naar hij. beweert,
bet eerste opstel voor den wereldbrief
zijn zou, 'door den Paus zelf geschre
ven. Die kostbare inlichtingen kwamen,
naar M. Herriot zelf verklaarde, niet
,-nn "uit het Gezantschap.
Onnoodig er bij te voegen, dat ze
hcelemaal uit de lucht gegrepen zijn,
en op niets berusten.
'En dan, die beroemde brief aan
Kardinaal Gasparri over de ontfniming
van de Ruhr! Streden de Fransche so
cialisten in de dagen van verzet, ook
niet tegen de Ruhrbezetting? De PauS
stelde ten andere enkel een beginsel
verklaring op, én kwam niet tusschen
in het konkrele debat. Wanneer een
schuldenaar, zeide bij. eerlijk vraagt
om eene neutrale toezichtskotnmissie,
ten einde zijn bctaalvermogen vast te
stellen, wanneer hij in oprechten ge-
moede alle inlichtingen verschaft voor
bat doel, dan moet aan dat verzoek
worden voldaan.
Of Duitschland nu werkelijk van
goeden wil was, moest de Entente zelf
uitmaken; de Paus trok liet eerlijke
inzicht van 'dé schuldeischers geens
zins in twijfel.
Men heeft veel geschreeuwd en ge
protesteerd tegen den brief van Pius
XI, maar ten slotte heeft men gedaan
waf hij voorstelde. Is het Dawes-plan
n,iet de vrucht van dien arbeid? Wordt
c\ó Ruhr niet ontruimd? Voorzeker be
oogen de Mogendheden niet- duerin den
Paus genoegen te doen, "maar hun
handelwijze zelf is een huldeblijk te
gen wil en 'dank. aan liet doorzicht en
:Ifc beginselvastheid van Pius XI.
De Osservatore besluit met de
verklaring, 'dat hij de onnauwkeurig
heden in de rede van M. Herriot alleen
heeft terechtgewezen, om wille van het
bestaansrecht van 'de Waarheid.
De politieke leiders in Europa en el
ders herhalen maar al te, gemakkelijk
liet woord van Pilatus: de waarheid...,
wat is de waarheid?!
Maar 'de menschen en de ministers
komen... en gaan: de waarheid blijft!
Do drukking van den Franschen
frank wordt toegeschreven aan het
aanzienlijk toestroomen van Fransche
kapitalen. Bevoegde personen bevesti
gen dat er geen speculatieve beweging
bestaat om de frank in te drukken. Het
alarm van hel verloopen jaar heeft
aan hen die op het inzakken speculeer
den te duur gekost en zij vreezen een
nieuwe tusschenkomst der Fransche
regcermg.
THIEFFRY TE ORAN AANGEKOMEN
Zooals wij gisteren reeds onder on
ze laatste berichten mededeelden, was
luitenant Thieffry met zijne gezellen
Maandag mórgënd te Perpignan opge
slagen, om te trachten de Middcland-
sche Zee over te steken en Oran te be
reiken.
Er was een lichte gunstige wind en
het toestel verdween spoedig in Zuide
lijke richting.
Thieffry volgde de Spaansche kust
tct aan Garthagcna (700 kim.) om dan
reehtstreeksch koers te zetten op
Oran, 't zij nog ongeveer 300 klni.
Daar het vliegtoestel in normale vlucht
rond de 145 kim. per uur deed, zou hij
slechts een paar uren noodig hebben
orn veilig op Afrikaanschen bodem aan
te landen.
Maandag avond werd te Brussel inder
daad een telegram ontvangen, dat lui
tenant Thieffry te Oran neergekomen
was orn 17 ure 25.
Later werd ook nog een telegram
ontvangen meldende dat luitenant
Thieffry rond 2 ure namiddag op het
plein van Latecoèrc neergedaald was,
om eerst nog ee.ns goed heel het toe
stel na te zien, vooraleer de Middeland-
schc Zee over te steken*
HET PROTOKOL VAN
GENEVE DOOD?
Herriot en Chamberlain op zoek naar.
een nieuwe oplossing.
De «Weekly Dispatch* schrijft dat
de meeste, op de hoogte der toestanden
zijnde personen, de meening toege
daan zijn dat dc profokol van Genè\c_
thans dood is.
De Parijsehe «Matin» schrijft van
zijn kant dat Herriot en Chamberlain
nu naar een oplossing van het veilig
heidsvraagstuk streven welke liet mid
den zou houden tusschen het protokol
van Geneve en de alliantieverdragen.
Tot deze oplossing zouden naderhand
al dc aan Duitschland grenzende Sta
len en Duitschland zelf kunnen toetre
den, maar, voor het oogpnblik, wordt
baarove'r alleen tusschen Franschen
en Engefschcn onderhandeld.
Wanneer de toetre.djng van de Wesl-
Europeesclie mogendheden zal zijn.
bekomen, zullen deze zich tot- den Slg-
lenbondsraad kunnen richten en zeg
gen: «Iedere aanval van Duitschland
cp om hét even welk punt van de
Noordzee tot de AdriaÜsche Zee, zal
beschouwd worden ais een aanval te
gen ons aliens. Duitschland zal ver
klaren: «Ik neem de verplichting op
mij van iederen aanval af te zien». De
overeenkomst tot de andere gebieden
krachtigd worden door den Statenbond
die vervolgens zou nagaan hoe deze-
overeenkomst tot de andere gebieden
van Europa en later tot de heele we-
reld zou kunnen worden uitgebreid.
Eigenheimer en Roode Star-
De Eigenheimer kan lioogc op
brengsten geven, tot 40.000 kgr. per
hectare cn meer; over het algemeen,
geeft dc Roode Star eene kleinere op
brengst. Desniettegenstaande is de
Roode Star veel meer uitpuilend;
landbouwers verklaren, dat na Roode
Star gexme goede tarwe* kan gewonnen,
worden.
Een goede stalmestbcmcsüng, liefst
van in den Herfst tot vroeg in de Lente
toegepast, is zeer geraadzaam, eene
hulpbcmcsting volstrekt noodzakelijk.
Het fosforzuur cn dc potasch mogen
onder vorm van basisch fosfaat en svl-
viniet van Elzas van in den Herfst tot.
z£S weken, de superfosfaat en de
chloorpotascli tot veertien dagen voor
de planting toegepast worden. In zwa
re en humusrijke gronden is er geen
verlies te duchten; in humusarme
zandachtige gronden wacht men met
deze hulpbcmcsting lot na den Winter.
Streeft men de allereerste hoedanig
heden na, men kan dc potasch toedie
nen onder vorm van zwavelzure pot
asch, evénwel, wanneer dc sylviniet
van Elzas vroegtijdig genoeg toege
past werd, kan men met deze eene even
goede hoedanigheid bekomen als met
de zwavelzure potasch.
Doch 't is vooral dc zwavelzrire am
moniak die in deze teelten dc hoofdrol
speelt. Zij verhoogt reehtstreeksch de
opbrengst, door haar hoog gehalte
stikstof, en onrechtstrceksclï door de
opname van fosforzuur en potasch te
begunstigen. Men past hem bij voor
keur toe veertien dagen voor de plan
ting.
De toepassing van zwavelzuren am
moniak, fosforzuur en potasch zal op
"do Roode Star een vierde tot een derde
overvloediger moeten wezen dan op
den Eigenheimer; dan, zal de grond
niet zoo uitgeput wezen, dat men na
deze geenen goeden tarwenoogst zal
kunnen winnen. Intensiever.
Zooals men weet, heeft het spoor-
wegbestuur besloten op zekere lijnen
van ondergeschikt belang treinen met
motorrijtuigen :n slede van met loco
motieven. te laten loopen.
Het type dezer rijtuigen met ben
zinemotoren is reed9 goedgekeurd en
naar verluidt, zullen de eerste proefne
mingen ermede eerstdaags gehouden
worden op de lijn Cortcmarek-Ieper.
Er zal elk uur ccn trein vertrekken en
de afstand zou cenigszins snellpr af
gelegd worden dan nu.
Daar voor fle bediening der treinen
mot een motorrijtuig slechts één watt
man en één wachter noodig zijn, zou
deze hervorming toelaten aanzienlijken
besparingen t.c doen*
