0
oïesi fQumm
Vrijdag
Maart 1925
De Sifargiselte plechtigheden
van den H, Vastentijd, te Home
Belecdigende
poststukken
De Spaansch-Belgische
handel
Een balans
Het geluk
Bestelling aan de Munt
De Kalhsliekg strijd in
in Frankrijk
Onze Missionarissen
Ministerie v. Spoorwegen
De veiligheidskweslïe
XXXI' JAARGANG NUMMER 55
Kerkstraat, 9 en 21, Aals?. Tel. 114 JD> i 3 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Van Nuffel-Db Gendt
II. Coleta
|Zon op 6,25, onder 5,-iOl
Volle Maan den 10
JPuMieiteit buiten het Agr, AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, to BruaseJ. Buo de Richelieu,, Parijs, Bream's Buildings, 6, Loadres E. C, 4. Ka
(2de vervolg en slot.)
De poolsehe missie of zending in
Frankrijk houdt zich met alle or
ganisaties bezig, Niet alleen onder
godsdienstig opzicht maar ook voor
wat handel, politiek, dagbladen,
syndikaten enz, betreft, zijn de
poolsehe zendelingen in de weer,
We weten genoeg dat de Polak
ken zeer christelijk zijn en dikwijls
tot de IIH. Sacramenten naderen
Zoo komlt het dat iederen Zaterdag
Mgr. Helenowski wel duizend
biechten hoort en 's Zondags een
duizendtal H. Communies uitreikt,
Zijne medehelpers hebben niet min
te doen.Daarbij hij celebreert twee)
missen eiken feest- en Zondag en
preekt twee, drie tot vier keeren.
Niet wijd van zijn verblijf speelt
bij pastoor in de kapel der Mijnen
en vier kilometers verder bedient
bij ook de nieuwe Sint Jozefskerk
Niet te verwondere dat hij in
stad Jiruay immer op zijn niotoev
elettc te zien is. 's Namiddags is hij
aanwezig op de vergaderingen van
zijn rustend werkvolk en spreekt er
'een goed woord, zit conferenties
voor, leidt er het tooneel en blijft
er de ziel van alle ingerichte wel
ken. Daardoor oefent Mgr bijzon
deren invloed uit op zijn braaf volk,
De maatschappelijke of sociale
actie van den poolsebeii priester
r.iet min belangrijk dan zijn bekee
ringszueht.
In de feestzalen van 'den echten
stempel is de poolsehe zendeling
thuis en daar staat hi j dan op 't ver
hoog 0111 tegen de fransehe socialis
tisehe syndikaten te declameeren en
bet poolseh christen syndikaat op
te hemelen, aan te prijzen en de
robotnijk of polaksehe werkman er
in te krijgen.
Wanneer hij zoo in eene bijeen
komst op 't onverwachts verschijnt
staat iedereen recht en honderde
stemmen begroeten hem met den
vaderlandsellen kreet Czese
IVccs gegroet 't Zijn diezelfde
stemmen die 's morgens zoo god1
vrachtig binst de mis lofzangen
zongen in 't polakscli zonder ophou
den.
In die zalen spreekt alles van Po
len, het verlaten doch beminde va
derland, en leiders en aanhoorders
zijn meestal mijnwerkers. De Po
lakken zijn redenaars geboren en
spreken in 't publiek met alle ge
mak. Daarom ook lioort men geen
handgeklap bij 't eindigen van de
redevoeringen doch ieder aanwe
zige is het eens met de sprekers
Daarnevens in eene andere verga
dering zijn de kindéren verzameld
en zij ook van af 'hun dertiende jaar
beoefenen reeds redenaarskunst.
Mgr. Helenowski weet er ook
een woordje te heggen en zoo blijft
de eendracht heerschen en wordt
't goede verspreid en stand gehou
den.
De Poolsehe taal wordt niet al
leen gebezigd in de kerken en ver
gaderzalen maar natuurlijk in de
corons of mijnwerkersbuizen en od
straat,de stad door hoort in-en meest'
van al die taal spreken... en zelfs in
de ruv du ISlarcclial Foch en in de
7iic du Mdrêchal Pctain uit men
geen woord fransch maar alleenlijk
poolseh en somtijds wat... duitscli
o heimelijke spotternij der omstan
digheden...
O die poolsehe taal die willen of
zullen de poolsehe uitwijkelingen
niet vergeten. Hunne kinderen
moeten kost wat kost poolseh spre
ken on die taal onder malkaar en in
den familiekring gebruiken.
't Duitseh zijn zij bjna allen
machtig, enkelen spreken ook rus-,
sisch eri allen omtrent verstaan en
velen spreken fransch. Doch die
4000 blonde kinderkopjes, die de
Bruaysehe corons bevolken gaan
Ier school en worden onderwezen
door polaksehe zusters en onder
wijzers. De drukpers die de natio
nale taal onzer vrienden verspreidt
blijft ook niet ten achter in iever.
Te Rijsel komt een dagblad, de
TViarus polski uit, 't Is eene gazet
die reeds 34 jaar bestaat en eerst te
Posnam en te Bochum werd uitge
geven. Weet wel dat Jan Brejski,
thans poolseh prefekt, aan wien het
blad toebehoort, vroeger voor het
minst 80 keeren in 't gevang dooi
de duitsehe overheden van Bochum
werd opgesloten.
Te Lens verschijnt iedere week.
de Praücoludu, 't is een syndicalis
ten blad door de kamerbeeren van
Pas de Calais uitgegeven.
De Echo du Nord en de Réveil
du Nord geven van tijd tot tijd
twee a drie kolommen poolsdh
nieuws,
Tc Parijs drukt men vief weke-
lijksehe gazetten
Zycie Polsltic, katholiek en
tionaal blad.
Polak W Francji, orgaan van de
godsdienstige Poolsehe missie of
zending.
Ogniskó, een onpartijdige
PolorJa, een radikale gazet.
Ge ziet dat de socialisten en zelfs
de communisten hun beste doen om
dat christelijk volk in hun netten
te vangen. Kost wat kost wil rtien
de Polakken in Frankrijk verblij
vend, de poolsehe taal, nationaliteit,
gewoonten godsdienst en aard doen
bewaren, 't Zal gaan meent Mgr
Helenowski; want nooit kon de
Bismarksche tucht of zweep ons
veroveren of met zich vereenzelvi
«en> „.V
Dit poolseh werkersleger dat m
't fransch noorden een zestig dui
zend leden telt, werd door hande
laars en winkeliers gevolgd. Van
Galicie en Posen, alleenlijk voor de
stad Bruav, waar er 18.000 Polen
met ter woon gevestigd zijn, kwa
men tien beenhouwers-kruideniers,
zes of zeven kleermakers, vijf
herbergiers, twintig barbiers of
haarkappers, twintig schoenmakers
enz. Om te kunnen weerstaan aan
die welingerichte concurrentie
moesten de fransehe winkeliers,
meiden huren van poolsclien oor
sprong en taal om te kunnen ver
koop en aan het poolsehe werkvolk.
Zoo leest men thans op de uitstal
lingen en winkelramen
Wiclki mybor rowerotv i maszijn
do szycia (Ulatmemc io oplacaniu
of groote keus van velos cii naai'
machicnen. Gemak Van betaling.
Want die niet kan te goedhouden.
borgen en op plak verkoopen, gin
der in de streek, mag zijn maga-
zijndeuren sluiten
Daarmee ook verkoopen thans
de fransehe kruidenierswinkels zoo
wel als de kooperatvwa Nadzieja
de samenwerkende maatschappij
Onze Hoop de kasza, dat is de
bloem van zwart roggemeel, welke
gekookt of gezoden in melk, in iede
re poolsehe familie het avondeten
uitmaakt.
De banken van Warschau en
Posen hebben hunnie bijjhuizejnl te
Braay. 't Zijn nederige houten ba
akken van waar alle veertien da
gen, belangrijke sonnmen geld naar
Polen worden verzondün... Daar
mee besluiten wij dat een volk,
zooals de Fransehe' natie, hetwelk
zijn eigen ontvolking btfvoorde'e-
gt, door vruchtbare volkeren wor
den ingenomen en overwonnen.
MARC,
Overeenkomstig liet yerlangen van
den Kardinaal-Vikaris, zullen de litur
gische plechtigheden, welke gedurende
den II. Vastentijd in de zoogezegde sta
liekerken van Rome plaats vinden, bij
gelegenheid van liet II. Jaar op bijzon
dere wijze gevierd worden.
Zelfs heeft de Paus de gcloovigcn
in de gelegenheid gesteld, den jubilé-
aflaat te verdienen, in geval zij ge
durende den Heiligen Vasten twintig-
van de statiekerken zullen bezocht
hebben en twee Jiczoeken aan de vier
basilieken zullen hebben afgelegd.
Geen wonder dat de plechtigheden in
S.%Sabina, de kerk der PP. Dominika-
ncn, waarin de eerste der zoogezegde
vastenstatios gehouden wordt, dit jaar
met zoodanige liturgische /schoonheid
en ernst is gevierd, dat ze bij velen een
onvergelelijken indruk zullen hebben
achtergelaten. Voor 't eerst weer na
een zeer oude en sinds eeuwen onder
broken overlevering, heeft een Kardi
naal, in de hoedanigheid van 'groot-
tpenitentiarius, op Aseh-Woensdag de
liturgische plechtigheid verricht in de
S. Sabina, waar in Toeger tijden dien
dag een Cappella Papale werd ge
houden en de Paus zelf de gewijde asch
over de hóefden der geloovigen slrooi-
'Ad.
Ten '10 ure werd Z. E. Kardinaal
Fruhwirtlï ontvangen bij den ingan
der basiliek, door de PP. Dominikanen-
der verschillende kloosters en kolleges,
onder leiding van den Hoogeerwaarde
Pater Tiicissling, generaal dor orde.
Vanaf de oude marmeren kathedra
welke, zich achter in het priesterkoor
bevindt, zegende de kardinaal de ge
wijde asch en strooide deze dan vervol
gens over 'de hoofden der geloovigen,
erwijl de schola cantorum 'de zeer
sehoone liturgische gezangen zong.
Onder 't zingen van de Nora werd 'de
groof-penitentiarius met gewijde gc-
den omkleed. Toen de eerbiedwaar
dige Kardinaal 'niét de gewijde minis
ters bef. alfaar besteeg, dat afgezon
derd staat in het midden van het hei
ligdom, leek het, of men tegenwoordig
was bij een liturgische plechtigheid der
rste eeuwen.
De diepe beteekenis van "deze plcch-
ïheid werd na het Evangelie uiteen
gezet door Pater Ferrari O. P. De litur
gische plechtigheid stond onder leiding
van de Pauselijke 'ceremoniemeesters
Mgrs Tari en Bonazzi.
Niet. minder indrukwekkend was 3cs
avonds de statieprocessie,waaraan bij
na alle Dominikanen van Rome heb
ben deelgenomen
Z j 4 A". AAgJLEJgrWgKa
Krachtens de reglementen mogen 'do
poststukken die van buiten en op zicht
bare wijze opschriften dragen, ip strijd
met de goede zeden, niet door de post in
omloop gebracht worden.
De kaarten mot onzedelijke gravu
ren vallen onder die uitsluiting. Zij
worden aan den prokureur des konings
tot vervolging overgemaakt wanneer
de graad schunigheid erg genoeg is; in
het tegenovergesteld geval worden zij
aan de afzenders teruggegeven of in
de scheurmand gegooid.
Zoo er kaarten van dien aard afgege
ven worden, is het' omdat zij aan het
nazicht der postbedienden ontsnappen.
k\Vafc-de postkaarten met beleedigin-
gen beireft, kunnen de postbedienden
niet anders dan ze doorlaten. De be+
stommelingen alleen kunnen desgeval
lend vervolgingen tegen de afzenders
inspannen. Op geschreven verzoek der
belanghebbenden worden de kaarten-
bcleedigingen op hun adres niet thuis
besteld, maar in de scheurmand ge
worpen.-
WV
De Spaansche voorstellen nopens
n economisch «modus vivendi» met
Belgie. hebben geen slechten indruk
gemaakt. Elk der voorstellen moet ech
ter nog grondig bestudeerd worden en
eerst binnen eenige weken, zal bet mi-
isferie van buitenlandsche zaken e;
officieel zijn oordeel over geven.
Sedert hun stichting hebben 'de Mis-
iën van Scheut 203 zendelingen verlo-
105 dezer, onder wie zes bis-
choppen, zijn in China gestorven; 49
in Congo en 6 op de Philipijnen. Een
bisschop en negen missionarissen wer
den in China vermoord, bij den opstand
der boksers in de jaren 1900. Met
Kerstmis 1923 werd de E. P. Soenen, 37
jaren oud, door roovers in zijn woning
om het loven gebracht.
In den oorlog zijn er veertien Scheu-
tislen gesneuveld.
Het is onbetwistbaar dat liet in de
samenleving onmogelijk gaan kan,
wanneer werklieden en werkgevers ge
durig tegenover elkaar staan als vij
anden. 't Is nochtans hetgeen de socia
listen beoogen en waarop zij altoos
aangestuwd hebben; 't is de klassen
strijd. Het socialisme kan den werkman
bijgevolg niet gelukkig maken, want
zonder onderlinge verstandhouding
tusschen baas en arbeider is het een
bestendige staat van oorlog tusschen
beiden. Het geluk kan slechts komen
van katholieke zijde, want de katholie
ken behartigen rechtzinnig het lot van
ien arbeider en streven naar klassen
verzoening. Wie dus het geluk wil, zor-
ge voor de zegepraal van de katholie
ken,
De Bulgaarschc regeering heeft aan
de Belgische Munt eene bestellin,
daan voor het slaan van 75 millioen
leva pasmunt in koper-nikkel.
Eene Bulgaarschc commissie is te
Brussel aangekomen voor het in ont
vangst nemen van die stukken.
:ooo:
REVOLVERSCHOTEN OP EEN MEE
TING VAN M. TAITTINGER.
M. Taittinger, Kamerlid, hield Zon
dag te Montreuil-sous-Bois eene con
ferentie onder de bescherming van de
Nationale Katholieke Jeugd.
Tachtig communisten hadden ach
teraan de zaal plaats genomen, dank
zij door hen vervaardigde yalschc juit-
noodigingskaarten.
Plotseling weerklonken twee revol
verschoten en de communisten trokken
liunne revolvers. M. Taittinger sprong
onmiddelijk voor de vijandige groep en
door zijne kranige houding, gelukte hij
erin met eenige leden van de Katholie
ke Jeugd de orde te handhaven, tot de
policie aankwam.
De Communisten namen na 'de ver
gadering revanche door met eene
gansche bende een alleen voorbijgaan
de priester af te ranselen. Dat zijn de
mannen die eene nieuwe wereld willen
stichten.
DE BETOOGING TE LAVAL.
Aan de betooging te Laval namen
naar schatting 20.000 katholieken deel.
Al de gemeenten van de Mayenne
waren er vertegenwoordigd. Aan het
hoofd gingen Mgr Grellier, bisschop
van Laval abbc Bcrgey, volksverte
genwoordiger van de Gironde de Ka
merleden de Montjou en Dubois-Fres-
nay.
Deze voerden het woord, benevens
M. Jean Guiraud, bestuurder van La
Croix en P. Zimmerman, oud-almoe-
zenier der 51ste divisie.
Eene dagorde, de grieven der katho
lieken resumccrend, werd bij toejui
ching aangenomen.
EEN EERSTE GEVOLG DER
ORGANISATIE.
In het N.O., kanion van Rcnncs had
verleden Zondag eene kiezing voor een
gewestelijk (provinciaal) raadslid
plaats in vervanging van M. Deschamps
radicaal, oud onder-Staatssccrotaris,
ontslaggever.
Ingeschreven kiezers 6601 stem
mers, 4613 volstrek!e meerderheid
2307.
Behaalden M. Le Douarec, Kamer
lid, candidaat der 'democratische groep
2770 stemmen M. Leroux, gemeente
raadslid, candidaat van het Cartel des
Gauches, 1758 stemmen. Sedert' do
laatste kiezingen heeft het cartel in dit
kanton bijna 1000 stemmen verloren.
IW. MAGINOT TE EVREUX.
De oud-minister van oorlog uit het
kabinet Poincaré, M. Maginot, heeft
verleden Zondag op ceno vergadering
van 'de Ligue Nationale Républicainc,
het woord gevoerd en geprotesteerd te-
pen liet vrijheid doodend regiem aan
Frankrijk opgedrongen 'door een revo
lutionaire minderheid, dewelke eene
politiek voert die in strijd is met 's
lands goyoelcas en belangen^
Naai- de Missie van Tehuapa (Belg.-
Congo.)
Op Zondag Maart zal in de kerk der
Missionarissen van liet H. Hart aan do
Sleencnburg (Borgcrhout), de af-
sclioidsplechtigheid plaats hebben van
ijf naar Congo vertrekkende missio
narissen. Om 5 uur plechtig lof, waar
onder sermoon door een der paters,
daarna uitreiking der missiekruisen.
De vcrlrekkendcn zijn de eerw. pa-
Iers Jos. Yernaux, uit Marbisoux; Uil.
Yermeiren, uit Beveren-Xaas, Edmond
Xan Itoute, uit Hamme en "de. eerw.
Broeders Ant. Oosterman, uit Aarlnn-
derveen en Jan Bronts.uit Deurnc-Znid.
Men zal zic-h herinneren dat in Sep
tember laatstleden de drie eerste, mis
sionarissen ingescheept zijn voor ilcze
nieuwe missie in Congo, zij waren do
verkenners, die den weg moesten voor-
bereiden voor dezen en de volgenden,
in Augustus of Seplembcr'van dit jaar
zullen opnieuw eenige paters en broe
ders en vermoedelijk ook zusters le
Antwerpen scheep gaan om met vcree-
mgde krachten te gaan werken aan liet
bekeerings- en beschavingswerk in
onze kolonie.
AI wie toonon wil 'dat hij moïïcvoclt
met die mannen die door hun diepe
X laamsche geloof gedreven worden
naar die verre onherbergzame streken
om er Christus' liefde te prediken, ko-
me Zondag aanstaande om n uur een
gebed storten en zijn sympathie betui
gen voor de vertrekkende missionaris
sen.
Het vertrek heeft plaats Dinsdag 10
Maart met do '«Elisabethville», waar
schijnlijk oni II uur voormiddag.
In de maand April e. k. zal er een
Vlaamsche en een Fransehe wedstrijd
plaats hebben voor de aanwerving on
derscheidenlijk van 14 en van 2 politie
officiers bij het Beheer van Spoorwe-
en.
De aanvragen om inschrijving moe
ten uiterlijk op 20 Maart 1925 aan den
minister geworden en zijn verplichtend
op te stellen op een bijz-onder formulier
Aanvraag om deelneming aan alge-
meene examens en wedstrijden ge
naamd en hetwelk kosteloos in de post
kantoren verkrijgbaar is.
Daar 'de inschrijving voor een wed
strijd onderworpen is aan de betaling
van een laks van 5 fr., niet terugbetaal
baar, dient er een postzegel van dit be
drag op de strook van de formulier—
anvraag geplakt en vervolgens dooi;
den postdienst gestempeld te worden.
fZie de aanplakbrieven uitgehangen
in 'de statiën, de post- en telegraaf
kantoren).'.
DE «TIMES»
OVER HET WAARBORG»
PACT.
He «Times», meldt de volgende bij
zonderheden over voorstellen van de
Duitsehe regeering, aan de geallieer
den gedaan.
Duitschland erkent liet overwegend'
belang van een status quo aan den nijn
voor Frankrijk, België en GToot-BriU
tanie, maar vindt, 'dat een stabiele op
lossing dor Rijnland-kwestie zonder,
medewerking van Duitschland onmo
gelijk is. Als bewijs voor zijn oprecht
verlangen naar oen duurzamen vrede
verklaart Duitschland zicli echter be
reid tot een bespreking van een waar
borg, dat dén Rijn zal dekken en tot
welke bespreking- allo naties, die hij do
zaak belang hebben, uilgenoodigd zul
len worden.
Zulk een slap zou noodig maken liet
sluiten van verdragen, waarbij alle ge
schillen tusschen Duitschland, Polen
cn Tchoco-felowakije naar arbitrage
verwezen zouden worden. Persoonlijke
[uitlatingen maken betreffende het
laatstgenoemde punt duidelijk, dal de
Duitsehe regeorir.g daardoor tegemoet
wenschl (o komen aan het hoofdbe
zwaar, in 1923 door de Fransehe regee-
ring geopperd, tegen hot pact, dat Cuno
haar aanbood.
Frankrijk gaf loon te kennen geen
waarborgpact to kunnen aanvaarden,
dat zijn bondgenoot Polen niet dekt. Do
Duitsehe vertegenwoordigers verkla
ren thans, dat het de bedoeling van hun
regoering zou zijn, le beloven, dat on
der geen enkel voorwendsel toevlucht
zal worden genomen tot een militair
optreden voor de wijziging van do
grenzen, in het verdrag van Versailles
vastgesteld. De Duitsehe regeering zal
irechten dat 'doel ie bereiken door
JochtstveekschQ onderhandelingen met
I'olen,