lassltaiêwbglangg!!
Voor ds lijkplecMigbeden
Tan maarschalk French
Dinsdag
Mei 1925
Dc val van liet kabinet
Van de Vyvere
Ruiling der interprovin
ciale Bons die op 10 Juni
1925 vervallen
De heiligverklaring van
Petrus Canisius
Congo
Het drama op
Phoenix Park
Het liberaal congres
XXXI* JAARGANG NÜMMER 10
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 - DAGBLAD 15 CENTIEMEN WEKELIJKS 0,75
Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendï
Publiciteit buiten het Air. AALST E Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, IS, t« Brasel, Rue de Richelieu* Parijs, Bream's Buildings, 6, Londies E, C. 4,
H. Philippus
Zon op 3,59, onder 7,37
Eerste Kwartier den 30
Het kabinet-Van <le Vyvere
tras ter (lood veroordeeld van af
jWoénsdag en is Vrijdag namid
dag dan ook gevallen.
I)c dagorde van M, Max, haar
tvertrourven weigerend aan het
ministerie. Van de Vyvere, is aan
genomen met 98 stemmen tegen
78 en 9 onthoudingen,
Na de uitroeping der stemming
i:- M. Van de Vyvere xeclitge
staan en verliet de zittingzaal van
dc Kamér, gevolgd door do mi
nisters en onder de. toejuichingen
van de rechterzijde.
Het nieuws heeft geen (1e min
ste verwondering gebaard; wat
gebeurd is, was onafwendbaar ge
worden door de even raadselach
tige als stijfhoofdige 'houding der
liberale Kamiergroep,
Niettemin zal het gebaar van
den achtbaren heer Van de Vyve
re door het land naar waarde blij
ven geschat worden; zooals de
heer Jaspar het zeer wel zegde,
heeft hij een bewijs van moed ge
geven. wij voeger) er bij een be
wijs van vaderlandschen moed.
Zijne daad strekt onze partij
lot eer. aangezien zij bewezen
heeft (lat zij is gebleven eene par
tij van orde, eene regeeringspar-
tij, op wie in moeilijke omstan
digheden niet te vergeefs een be
roep wordt gedaan.
Daarentegen heeft Je liberale
partij, door haar besluit, ziei) in
een positie gesteld, die voor haar
«prestige» waarmee ze voortdu
rend goochelt, bijster weinig aar
de aan den dijk zal brengen.
Zij heeft op alle tonen met ka"
re 'waardigheid geschermd; wij
zullen die fameuze 1 waardigheid
eens van nabij onderzoeken.
waardigheid, om met de katholie
ken alléén samen te werken. De
socialisten moeten er éi absoluut
bij zijn, anders is de waardigheid
niet volkomen!
Maar de heer Hymans had
toch ook wel eens mogen denken
aan dc waardigheid van 'l land
dat thans staat voor internationale
verdragen.': cfie nog ntjet grieflge-
keurd werden. Wat moet het bui
tenland wel van ons denken?
Wij zullen maar een enkel ge
val aanhalen; Het Nederlandseh
Belgisch verdrag, wertt door hem
zeiven ondejrteekend na het
eerst in 1919 bestreden te heb
ben en doof de Haagsche .Ka
mer geratifieerd. En hij ons blijft
deze parlementaire! goedkeuring
liggen bij gebrek aan regeiering.
Tot hoelang? Zou de heer Hy-
mans niet denken, dat door ook
met een beetje waardigheid ineej
gemoeid is?
En zoo zijn er andere gevallen.
Weet gij, waarom de liberalen
de voorstellen van den heer de
Broqueville niet wilden volgen en
daarna den heer Van de Vyvere
hunne medewerking weigerden?
De heer ITymans zei het in de Ka
merzitting van Woensdag bij eerie
onderbreking van de uitstekend
rede van den heer Jaspar.
Gij weet wel zegde de
lieer Hymaris scherp dat wij
geen andere houding konden aan
nemen. Onze politieke en persoon'
lijke waardigheid belette ons an
ders te handelen.»'
Waarop de lieer Jaspar heel ge
vat antwoordde: Wij achten het
den eersten plicjlib (fëner groots
partij, haar verantwoordelijk
heid op zich te nemen, onder d<
omstandigheden, waarin het land
verkeert, Gij hebt geweigerd die
op u te nemen.»
Dus np weten wij het. Het is
de politieke en persoonlijke
waardigheid die de liberalen be
let heeft niet de heeren de Bro
queville of Van de Vyvere de Re
geering voort te zetten. Maar dii
waardigheid belet hen niet Ponti
fex Max... vooruit te schuiven oni
de treurige Union-sacrée regee
ring nog eens uit de sloot te halen,
Met de katholieken alleen voe
len zich die nationale heeren ge-
compromiteerd. maar niet met
katholieken en socialisten bijeen.
Heeft de lieer Devèze dan 't gc-
- broken-gCweer-incident vergeten
cn de Ireer Hyfuans zijn plotse
ling verlaten van 't Ministerie in
1990, toen de doorvoer van mum';
tic naar Polen geweigerd werd
door de socialisten?
Die heeren vol waardigheid
hebben een zonderling geheugen*.
K u vinden zij het edit gemis aan
Enfin, dit alles is voor rekening
der liberalen, die hunne houding
tegenover 'hunne partijgenoten
en tegenover het land te verant
woorden hebben.
Dat zij, als ordepartij de plan
nen der socialisten bevorderen en
door hunne stemming het voort
duren der regeeringloosheÜjd in de
hand werkten, zal niet alleen bij
hunne politieke tegenstrevers
ontstemming verwekken.
Onze partij, daarentegen, heeft
haren plicht, gansch haren plicht
volbracht en zij hééft, ondanks
deri val van het kabinetj.' denen
slag thuis gehaald, waarvan zij
later de vruchten zal plukken.
Om de vruchten te plukken
moeten wij evenwel vereenigd blij
ven; zoo niet gaat al het krediet
van het gebaar van den heer Van
de Vyvere verloren.
Wij moeten vooropstellen en
blijven vooropstellen, dat nooit
eene verbintenis zal aangegaan
worden, die niet de instemming
der partij, der heele partij weg
draagt. Geen groepeeringspoli-
tiek, geen aanslagen op de een
heid, geen schennen met groole
woorden, zooals bij de socialisten,
die hunne politiek van klassenhaat
wegmoffelen achter het woord
democratie.
AI wat aan maatschappelijke
hervormingen en aan democrati
sche verbeteringen kon worden
ingevoeld, werd door het kabinet
Van de Vyvere in het regeerings-
programma opgenomen. Nietle-
p'in stemde die ganscjiéi socialisti
sche linkerzijde tegen dit kabinet,
Er is geen enkel katholiek de
moeraat, die deze stemming zou
kunnen beantwoorden met ook
maar slechts één oogenblik ver
trouwen te kunnen stellen in de
socialisten. In onze rangen moet
de -waardigheid geen holklinkend
woordmaar qene wezenlijke
werkelijkheid zijn,
De rechterzijde zal als blok
aan de rendering deel nemen of
niet. Dit zijn wij, meer dan ooit,
aan den heer Van de Vyvere ver
schuldigd, en het ware hem een
kaakslag geven moest ooit een an
der besluit genomen worden.
Do minister van financiën bericht
dat do" houders der op 10 Juni ,1925
vervallende Interprovinciale Bons, de
ruilinghunner titels kunnen bekomen
tegen Sehatkislbons. 5Nj%, op 5 jaar, Ge
reeks, uitkeerbaar. don ,10 Juni ,1930,
afgestaan tegen 93.75
Daartoe moet de neerlegging der In
terprovinciale Bons welke op 10 Juni
aanstaande vervallen, gedaan worden
van 2 tot en met 6 Juni 1925 te Brussel
of te Antwerpen. Op liet 'oogenblik der
neerlegging der Bons ontvangen di
depónchten een saldo in geldspecie van
fr. 3125 per neergelegde Bon yan.
50.000 fr. De dekkingen van 'de ter rui
ling neergelegde Interprovinciale Bons
worden met oen stempclmerk bekleed
en aan de deponenten teruggegeven ;zij
zullen geruild worden tegen ♦Schatkist-
bons op 5 jaar zoodra deze aangemaakt
zullen zijn; inlussehen zullen zij bij do
verhandelingen ter Beurs aanvaard
wórden.
1).
Beeten op negentig dagen.
liet geldt als landbu.uwspreuk dal
oerie Jieeten, vah als zij gezet tot als
zij volwassen vzijn, in negentig dagen
moeten komen. Negentig dagen is
misschien wel wat wéinig, doch de
spreuk behelst die waarheid, dat de
beeten, om goed en wel gelukt te zijn,
nel moeten groeien.
De eerste misgroei die bij de beet
wortelen zooveel njogelijk moet te
gengewerkt worden, is het voorbarig
ad opschieten. Zulks doet zich
Altijd voor, .wanneer, er ecnen stil-
?tand in den groei ontstaat,, yoora
wanneer er gebrek is aan opneembaar
oedsel in den grond.
Bet is bijgevolg noodzakelijk tijdens
de omploeging eene duchtige bemes
ting mei sylvinup! Aan Elzas toe te
passen en daar -fcene gelijke hoeveel
beid slak bij te voegen; dc staal slak
ken kunnen evenwel veertien dagen
oor de zaaiing vervangen worden
door superfosfaat, tijdstip waarop
ook de zwavelzure ammoniak, 400 tot
500 kgr. per hectare, zal toegepast
worden. Hoe eerder al deze meststof
fen aangewend werden, hoe beter; al
dus worden zij volmaaktelijk door
gansch do bouwlaag verspreid, zijn
goed oplosbaar geworden, verzekeren
eenen regelmaligen, weeldcrigen
groei, en lieeft men weinig last van
op schieters.
Wie verwaarloosd mocht hebben de
n nodige hoeveelheden scheikundige
meststoffen voor de zaaiing toe te
passen, late niet na, zoo spoedig mo
gelijk, all hans vóór dc eerste braak,
dit verzuim te herstellen door eene
flinke uitstrooiing te doen van zwa
velzurcn ammoniak, superfosfaat ei
ekloorpolascli. Ten allen tijde is hel
daarenboven geraadzaam duchtig te
beren; zulks zal zelfs noodzakelijk
blijken,, moesten do beeten tijdens,
lumne eerste ontwikkeling aan droog
te lijden. Intensiever.
Parijs, 2A Mui.
Maarschalk' Juffie', vorgpzclit van
oen stafofficier cn van con Uelaclic-
ment iroepon onder de bevelen van
een kapitein,_zal zich' Maandag naar
Londen begeven om hél Fransehe le
ger te vertegenwoordigen bij do lijk.
plechtigheden van maarschalk French,
welke cp Dinjpag 2d Mei zullen [duals
vinden.
Het jaaryerslag.
Het ministerie van koloniën lieefi
hel jaarverslag over Belgisch Congo
rondgestuurd.
Achtereenvolgens wordt er in ge
handeld over financiën; openbare ge
zondheid: openbare werken en ver*
keersmiddelen; burgerlijken stand
en bevolking; vergunningen; zendin-
en en openbaar onderwijs; posle-
rijen, telegrafie, telefonie en draad,
looze telegrafie; openbare macht. Dan
komen aan de beurt: Kasai. Equador,
De Oostelijke provincie, Katanga. Wij
halen er dc volgende feiten uit;
Dc schuld beliep einde '1923:
1835,814.724 frank. Over '1923 heeft de
gezondheidstoestand in dc kolonie
geen bijzondere zorg gebaard; de be
strijding der slaapziekte wordt voord
gezet; er ontbreken nog 20 genecs-
liccren om hel gewcnsclite aantal; 94,
te bereiken.
Ojj Januari 1924' lelde de blanke
bevolking 11.539 zielen, togen 10,037
begin 1923; het aantal Belgen is van
5853 o G857 gestegen; cl. i. 59.34 t. h.
van de lof ale Europeesche bevolking
der kolonie. Vooral in Katanga is liet
tal laiidgenoolcn gegroeid.
Het aantal negers bedroeg in 1923:
2,037,807, waaronder GG5.989 man
non, G i5.203 vrouwen cn, 720,073 kin
deren.
'iligverklaring van Petrus Ca
nisius heeft dc Paus, gezeten op den
troon, den mijter op het hoofd, als. on
feilbare leeraar der Heilige Roomsche
Kerk, in de volheid Zijner Apostolische
macht, als .volgt verklaard;
Ter cere van de h.cilige en ondeel
bare drievuldigheid, voor de verhef
fing van het katholiek geloof en uit
breiding van den christclijkcn gods
dienst, door dc macht van onzen Heer
Jesus Christus en der heilige aposte
len Petrus en Paulus, en door dc onze
na lijp overleg en na de goddelijke
hulp dikwijls aangeroepen te hebben,
met dc instemming der kardinalen der
heilige Hoomschc kerk, der patriar
chen, aartsbisschoppen en bisschop
pen verklaren wij den 2aligen Petrus
Canisius heilig Ie zijn en schrijven
wij hem in hel. album der heiligen. «In
naam des vaders cn des zoons en des
heilige;' gccsl.es. Amen.»
Na (i(.ze heiligverklaring voegde de
nis er de. uilroeping bij van den hei
ligen Petrus Canisius tot doctor ec
clesiae. leeraar der 'kerk, die uit zijn
werken en geschriften zooveel nut had
gel rokken en verklaarde hij de Cani-
s.iaanschc leer .uitmuntend gelijk hel
leven van den nieuwen kerk leeraar
uitstekend in heiligheid was ge wee sr.".
Tegelijkertijd bepaalde de Paus den
feestdag van den H. Canisius als b
lijder cn kerkleeraar voor de geheele
kerk op 27 April.
Naai- aanleiding van de verheffing
van Petrus Canisius. niet alleen lot
heilige maar ook lot kerkleeraar
schrijfl" c De Tijd
Zekere kerkelijke schrijvers ont
vangen den titel Aan 'doctor eccïesiaé
(leeraar der kérk)' op grond liicrvan
dat de geheele kerk aanzienlijk nuf
uit hun leer heeft getrokken. In de
kerk van hel Westen verkregen in de
vröeger middeleeuwen dezen titel
Gregonus de Groole Ambrosius,
Augustinus en Hierom mus. Zij zijn de
vier kerkleeraren bij dc scholastieken..
Do, kerk van hel, Oosten eert als doc
tor?: vooral Chrysosfomus. BasiÜus,
en Grcgorius van Naziane. In het
Westen voegde men er nis vierde
Athanas.ius bij.
Een kerkleeraar moet voldoen aan
drie voorwaarden«eminens doct-rina»
(uitmuntende leerV «in sign is vilae
sanetitas» (bijzondere heiligheid van
levenswandel) en «ecclesiae dcclara-
iio» (verklaring van de kerk, n.l.. dat
dc leeraar als zoodanig wordt uiig.
roepen.
Volgens Benedictus XIV geschiedt
deze uitroeping door den Paus of door
een algemeen concilie. Nog geen en
kel concilie intusschen heeft deii ti
tel van doctor ecclesiae toegekend.
Het besluit voor een verheffing tot
kcrklceiaar wordt uitgevaardigd door
de Congregatie der H.H. Uiten en
goedgekeurd door den Paus, na een
zorgvuldig onderzoek, zoo noodig van
de geschriften van den heilige.
Eerst in de 16e eeuw A\'erd de lijst
der alor Lnlijnschc kerkleeraars uil-
gebreid. In het, jaar '1568 is door 'den
Paus Pius y aan Thomas van Aquino
een plaats ïn hel herziene Brevier toe
gekend. Paus Sixius V. voegde er ih
1588 ron toe Bonaveritura; Clement.
XI in 1720 AnsolmusTnnoncentiuè
in -1-792 Tsidorus Benedictus
XIIT in 1729 Petrus Clirvsoïogus; Bo-
nedretu? XIV 'in 175 5 paus Leo I; Leo
XII in'1828 Petrus Dapiianus! Pius
VIII in 1830 Bernardus; Pius IX in
1851 Hilarius, in '1870 Alfonsius T.i-
guori en in '1877 Frariciscus van Sales.
Eindelijk voegde Leo XTÏI in '1883 aan
de lijst van kerkleeraars toe Cyrilhis
van Alexandria. Cyrillus van Jeruza
lem en Joannes Damascenes, en in
1899 Be da. De-Katholieke kerk zal dus
met Petrus Canisius 17 Westerscho. en
7 Öostcrsche kerkleeraren tellen.
Tn een audiëntie, "die de Paus aan flè
Nederlandsehe pelgrims verleend
hoeft, heeft deze m. gezegd:
Wij noemden reeds Nijmegem als
eboortestad van den Heiligen Petrus
Canisius, wiens, heiligheid cn weerga
loos apostolaat geheel een wereld ver
vulde. Nijmegen bézit nog een anderen
titel voor onze vaderlijke voorliefde om
wille zijner Universiteit. Met levende
voorliefde danken wij alle weldoeners
dezer Hopgcschool. V*ij brengen har
telijk donk aan de regeering. welke
door een wijze schoolwetgeving de op
richting 'dezer Universiteit mogelijk"
maakte.
fWij brengen 'dank 'aan Hare Maje
steit u.\v geëerbiedigde. Koningin, «la
reine gracieuse»; aan uw huidig mT-
nisterie en .in het bijzonder aan Zijn,
Excellentie den tegenwoordigen mi
nister-president, die als familielid van'
den H. Petrus Canisius deze bedevaart
medemaakte en die aan allen een voor
beeld gaf van innige godsvrucht. Wes
halve wij aan uw premier, eigenhandig
het groot kruis Piusordc, dc hoogste
onderscheiding schonken.. Wij dan
ken, Zijne Excellentie uw gezant, jlnv
van Nispen tot Scvenaer, bij ons, die
ons zoo volledig inlicht óver land ca
volk, over het u en ons 'dierbaar, Ne
derland!
En wij vragen u met aandrang- He
tolk t; zijn van onzen dank bij II. jW.
uw Koningin en uw regeering.
Wij welen, dat uw Katholieke Uni
versiteit nog moet voltooid worden,
door de oprichting der medische cn"
natuurkundige faculteiten. Dal brengt»
veel kosten mee, maar Nederland heeft
ellijd geleerd, dat niets onmogelijk is,
als men het mogelijke doet. Daar moet
nog komen bij uw Universiteit een
convict Aoor priester-studenten en
bet verlangen Aan onze voorgangers,
inzake een Nedèrlaiidscli callege J.;'
Rome moet ook vervuld worden.
Wij kennen onzen plicht als raad
gever en vader jegens orize Neder
landsehe kinderen. Wij hebben niet de
pretentie hel. meest te geven:' allen
mogen meer geven dan wij. Maar voor
al word' goëischt Gods zegen.
Dc gift van den paus voor Tiet' "con
vict der priester-studenten beloopt 'IJ
millipen lire.
Kil liet uordori van liet yorbre-.
Uingsliol, komt deze oplioXniakendé
zaak Acor liet beroepshof, om te be.
slissen oi' de nfeuwe feiten wel van
aard zijn om den veroordeelde Van den
.Wouwer voor een ander assisenhof te
verzenden en het gebeelc geding dei;
moord op Slcinma-nn te hernemen.
Reeds hebben we gemeld dat het
onderzoek, dat uitsluitend over de
nieuwe feilen gaal, op "SP Juni voor de
eerste kanier van hef. beroepshof te'
Brussel zul beginnen. Daar worden
deze nieuwe feiten in zijn geheel on
derzocht, zooals in pen gewoon assi-
senonderzoek-, met getuigen, deskun
digen, pleidooien, enz. Alleenlijk is de
betichte bij liet geding niet aanwezig.
Door de verdediging zijn de getuU
gen gedagvaard en liet is te voorzien,
dat, ook tiet'openbaar ministerie ge
tuigen zal oproepen. Ook is tiet. te'
voorzien, dat het geding verscheidene
dagen zal duren.
Zondag- werd (c Brussel een liberaal
Congres gehouden, om de kwestie van
het ministerie Max te bespreken.
Na zeer rumoerige besprekingen.
\Aerd de volgende dagorde aangeno
men:
De nationale raad keurt houding
goed liberale linkerzijde jegens het
kabine: Van de Vyvere; nu dit ministe
rie zijn onslag- beeft moeten nemen
keurt de raad het inzicht goed van dc
regeeringscrisis op fc lossen 'door een/
extra-parlementair kabinet., hetwelk'
dc partij dan volgens zijn programma'
en zijn samenstelling beoordeelcn zaK
Een andere 'dagorde ingediend dooi;
M. l-'lagey welke voorstelde dat do libe
ralen aan geen enkele regeering mo
gen deelnemen, was eerst verworpen
worden roei, 72 stemmen tegen 51.
NA HET CONGRES.
De bewogen zittingen van liet lib •-
rale congres hebben in breede kringelt
een diepen indruk gewekt. Het' rumoer
was bijzoqder hevig toen 'de afgevaar
digde Aan Af li verklaarde dat de lei-
dors voor doel hebberi een minister
portefeuille tc veroveren.
Daarom, zeg'de hij, 'spreekt' hïéi2'
tlians tan een 'drieledig ministerie;-
nadat Vleze thesis gedurende zes weken
bestreden werd.
Verschillende" parlementsleden'.-
vooral M.M. Hymans en Lippens
sprongen woedend recht en gevoelden)
zicli beleeètgd.
Zaterdag was* men tee'ds óverl'uig'd-
'dal M. Max er niet zóu in slagen éo.i
ministerie «amen te stellen. En nu
Zondag avond, na" "de rumoerige zit-
lingen A*an den Nafionalen raad. zijn:
'do kansen van 'den Brusselschen bur
gemeester nog gedaald.
Volgens dc gestemde dagorde ïs liet
lieiri wel geoorloofd, zijn pogingen
voort le zetten, docli de lievig» aan
vallen waarvan li ij lief.' mikpunt was,
zullen zijn streven met lamheid slaan,.
