Donderdag
Mei 1925
VELDMAARSCHALK
GRAAF VAN IEDER
Ds minisieriesla kdsis
Mgp Seghers
Bisschop \au Gen!
Hooge Raad der
Ambachten en Neringen
Politieke aan slag te Parijs
De dood van eenen
godslasteraar
De kathedraal van
Amiens bedreigt
Dc Prins van Wales
op reis
Beeten verzorging
XXXI' .JAARGANG NUMMER 105
Kerkstraat, 0 en 21, Aat.st. Tel. 11-i DAGrBLAD 15 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75 L'itwver: J. Yan Kuffel-De Genot
II. Germanus
|Zod op 3,57, ondtr 7,39
■Eerste Kwartier dtn 30
publiciteit buiten het Ait. AALST i;
Havas, Adolf Maxi aan, 13, te Brussel. Bue de Richelieu* Parijs, Bream'3 Buildings, 6, Londres E. C. 4.
ZIJNE ROL IN DEN BOERENOORLOG
EN IN DEN OORLOG 1914-1918,
Veldmaarschalk graaf van leper,,
burggraaf French van leper, de Brit-
sche veld lieer wiens af sterven verleden
Vrijdag werd gemeld, werd geboren te
Hippie Vale, bij >Valmer, in Kent, op 28
September 1802 hij trad op 14-jar.i
gei\ ouderdom in de krijgsmarine en
bracht het tol adelborst, toen liij zijne
gedachten op het leger zette en, na
voorbereidende studiën, aangesteld
werd iri Ivet 19e huzaren, waarvan hij
van 1889 lot .189.3 kolonel bevelhebber
zou worden.
Het is als ruiterij officier dat" hij zij
ne faam vestigde en die hem, boven
oudere officieren heen, deed benoemen
lot- bevelhebber der ruiterij troepen in
jN'alal bij bet uitbreken van 'den Boe
ren oorlog.
Jlel was bij die. na tie neerlaag 'der
Britsche troepen bij Lombard's Kop,
'den aftocht der verslagen troepen op
Ladysmitlr met zijne ruiterij dekte.
Een half uur voor dc omsingeling
van Ladymitli door de Boeren kon Sir
John French, zooals hij toen heette,
mot den laatsten trein ontkomen in ge
zelschap van Sir Douglas Uaig. zijn
gtafovcrste, die 1111 graaf llaig is.
Dat French kon ontkomen en niet tot
werkloosheid werd gedoemd tijdens de-
belegering van Ladysmits was ccn ge
luk voor Engeland, want inmiddels was
de toestand erg kritiek geworden aan
de. grens tusschen dc Kaapkolonie cn
den Oranje Vrijstaat.
Dit was rond liet einde vaii 1899 en
de commandos van Schoeman, Dela
Boy en De Wet verontrustten er ten
zeerste de Britten. Het was de ruiterij
van generaal French die na een gefor-
roerden marsc.h Kimberley ontzette en
die op zijn actief de overgave van
Gronje Ie Paardenherg kon schrijven.
Het is waar da', hij gediend werd 'door
de stijfhoofdigheid van den 'ouden
Gronje, die zijn heel leger met zich'
voerde mi; dus den slekkcngang" vOlg.de,"
en dat French een hardere noot zou
te kraken gekregen hebben, waren 'in
'f begin van den oorlog Botha en De
Wet, bevelvoerende generaals geweest.
Hof dient ook gezegd dat 'de kolon
van Roberts, die Kimberley moest gaan
ontzeilen. 40.000 mnii sterk was waar
van 10.000 man ruiterij cn 100 kanon
nen, terwijl Cronjo maar 8000 bereden
'schutters had om den schok te weer
staan.
Wat er ook van zij, indien Engeland
geen grooler rampen in Zuid-Afrik^
lieeft gekend,"dan is het veel aan French
le danken geweest 'deze beeft 'de volle
drie jaren van den oorleg in Zuid-Afri-
ka mee doorgemaakt en leerde de
'grootste achting koesteren voor 'Clir'i-
stiaan Do-'Wet, in wicn ]\ij een waardi-
gen tegen standee aantrof.-
Het is na den Boerenoorlog dat ge
neraal French, door de ondervinding
en ook door dc lessen van den P*us-
sisch-Japanschen oorlog geleerd, zich
bcieverde om de Liklische opleiding der
'Britsche troepen op Europccschen leest
te schoeien.
In 1907 werd hij inspecteur der
krijgsmacht benoemd cn hij wierp kort
nadien al de tradities omver met Al-
lenby tot generaal der ruiterij te doen
benoemen. Een generaal, die zijne spo
ren buiten de bureelen bad gewonnen,
dat had men in Engeland nog nooit ge
zien.
In '1911' werd French" b'oofd van 'den
gcneralcn staf en in '1913 volgde zijne
benoeming tot veldmaarschalk.
Bij liet begin van den groolcn oorlog
stond hij dus op den voorgrond tus
schen de Britsche bevelhebbers, over
wier waarde dc Duitschc legerbevel
hebbers, het kleineercnd oordeel uit
drukten, dat zij later zoo dikwijls be
treurd hebben.
Hij werd naar bet vasteland gezon
den met slechts vier infanteriedivisies
en een cavalerie korps van vijf briga
des. Twee verdere infantcrie-divisics
werden nog gezonden, doch waren nog
niet le Mons, waar lvct eerste treffen
plaats had.
De Britsche opperbevelhebber bad
voor den oorlog cenige conversaties
gc\oeril met bet Franscbe oppercom
mando, docli de gecombineerde actie
dar bohdgenootcn was heel onvoldoen
de beraamd geworden, gedeeltelijk ten
gevolge der chaotische toestanden in
bet Britsche War Office.
Ook worden die plannen bet onder
ste boven geworpen door de onverwach
te Strategie der Duit-schors en de even
onverwachte sterkte; vari Seri Duif-
schen rechtervleugel, pe Fransche
troepen werden verslagen op ieder, yan
dc vijf punten yan voeling en de Brit
ten,, in stcê van in de reserve te staan,
kwamen in de frontlijn om een twee
maal sterkeren y ijand ("I rle Duitsche
legerkorps)' in zijne omsingelende be
weging te dwarsboomen.
Op voorhand moest dit tülloopen op
eene ramp en 'deze liet zich niet wach
ten het Se Fransche legerkorps word
op 22 Augustus '1914 te Charleroi to
taal verslagen.
French- begon dan. achtervolgd 'door
den vijand, zijn aftocht naar dc Oise-
vallei en van daar naar 'de Marne-, ter
wijl hij intusschen te zorgen had voor
het vervangen der communicatielijn
van de Kanaalhavcns over Amieris, door
eene nieuwe uit Saint-Nazaire over Pa
rijs.
Dat de DuifselTers niet meer profijt
konden trekken van liet tijdelijk opge
ven van Calais en Boulogne, dat heb
ben Frankrijk en Engeland grootcn-
dcels te danken gehad aan uithoudings
vermogen van de Belgische troepen
aan den IJzer.
De helden strijd rond leper 'is ïïc't
toppurtt geweest der groote militaire
loopbaan van generaal French', want
liet is daar dat de stormloop van 'de
Duitsche legers naar de zee gebroken
werd; en in October '1914 bewezen dc
zoo misprezen Britten dat, indien 'ze tof
geen oorlogvoeren bekwaam waren, zij
toch' in staat waren 'de bloera van hei
Duitschc leger lot staan te brengen en
voor altijd den weg naar (ie zee fc ver
sperren.
Tot in December '1915 bleef French
opperbevelhebber der Britsche (roepen
in Frankrijk,wanneer hij ingevolge der
lieer&chende ontstemming over de oor
logsleiding werd teruggeroepen.
Hij werd in den adelstand verheven
met den titel bruggraaf Frenc-b- van
leper, en benoemd tot bevelhebber 'der
troepen in bet moederland.-zoodat op
hem dc taak viel de orde le handhaven
in het binnenland en de troepen le ycl-
de te bevoorraden.
Op GMci 1918 werd hij onderkou in,
van Ierland benoemd en nam dit on
dankbaar ambt waai* gedurende drie
jaren, in de somberste uren van den
Ierschen broederstrijd men herinnert
zich lioe op 19 December '1919 geweer
schoten werden gelost op het gerij
waarmee hij naar 't paleis reed.
Het was na zijn aftreden als onder
koning dat bij den titel van graaf van
leper ontving, 'denwelke nu op zijnen
eenigen zoon is ©vergegaan.
BELGISCH ROUWBEKLAG.
De Koning heeft een telegram Van
deelneming aan Koning George gezon
den.
Het' Belgisch" leger Is bij 'de begra
fenis vertegenwoordigd geworden door
luiiona'nt-gencraal Bernbeim, verge
zeld van kapitein Oor.
Ook een detachement Aan liet Te
regiment grenadiers, in groote veldle-
nue nam aan de rouwstoet deel, on
der bevel van luitenant graaf 'de Ro
biano.
HOE VER STAAT HET WET
DE REGEER!NGSCRIS'S.
M. Max heeft Dinsdag morgen dc
volgende verklaring afgelegd aan een
dagbladschrijver;
Ik neb Maandag 'avond mijne, slap
pen met het oog op de vorming van een
extra-parlementair kabinc.l yoortge
zet.
Dinsdag morgen heb ik de taak lier
vat. Belangrijke toetredingen heb ik
reeds ontvangen. Zooals dc zaken nu
staan acht ik het noodig mijne voor
nemens nader te omschrijven, aange
zien ik niet anders beo<4g dan de vor
ming van eert extra-parlementair ka
binet, buiten alle politiek Staande en
dat enkel aan het bewind zou blijven
tot op^het oogenblik wanneer tusschen
de groepen eene overeenkomst zal ont
slaan voor dc vorming eener stabiele
regecririg. die van eene meerderheid is
verzekerd.
I11 afwachting moet toch worden
voorzien in het onontbeerlijke van
lands belangen, want België moet niet
zonder regeering blijven tegenover al
le binnen- en buitenlandsche aangele
genheden, wier oplossing geen uitstel
duldt.
Maar zijn 'de partijen niet tegen
zulk kabinet? vroeg de journalist.
'F Is mogelijk, zei M. Max; ieder
zij ne y ©.rantwo ordelijkheid*
stukken die de belangen van den boe
renstand betreffen. i\'a eene korte gc-
dachtenwis.se]ing over de politieke ge
beurtenissen dezer laatste 'dagen en
over de verwachte gebeurlijkheden,
heeft dc groep zich bijzonder bezig ge
houden met hot mond- en klauwzeer,
den Iransmissietaks, de wegenispolieie
cn de buurtspoorwegen.
Eene afvaar diging. aang eleid door
M. dc Géradon, heeft zich vervolgens,
naar bet Ministerie van Landbouw be
geven cm aan. M. Ruzette de wensehen
van de landbouwgroep bekend te ma
ken.
GOED GEZEGD.
Onze konfrater Het Nieuws van
den Dag sluit zijn hoofdartikel van
Wocnsaag 27 Blei niet volgende rake
bemerking:
Met den lieer Max, die 'don lïe'er Van
de Vyvere uit de regeering geslooten
heeft, krijgen wij nog liet onhebbelijke
spektakel van eene stervende liberale
partij die door de kiezers verloochend
en veroordeeld werd, en 'die toch aan
hef. hoofd rles land eene rol spelen wil.
Het is eene vermetele uitdaging* der
openbare meening 'en 'des volks, dat
klaar genoeg gesproken had!
Wij zien duidelijk al wat" wij Ver
liezen: niemand kan ons zeggen wat
België erbij wint! Het land ploelort er
barmelijk in een "modderpoe-1»*
4
O
In de zitting van Dinsdag 2G Mei
heeft de Baad onderzocht op welk
voorwaarden een ambachtsman, die
zijn werktuigen wensc-hl le verbeteren,
in dc noodige uitgaven kan voorzien,
hetzij gedeeltelijk of geheel.
De leveraars verschaffen gaarne ge
mak tot betaling, maar hef blijkt best
te zijn do ambachtslieden niet aan l.
moedigen tot bet zich leeneii aan rlcr
gelijke praktijken. De vereenigingen
met name Syndicaten voor Am
bachtswerktuigen die vooral dienst
doen als bemiddelaar tusschen liet
Ambt voor Ambachten en Neringen
(raad cn toelage) cn dc belanghebben
den zijn cr niet in geslaagd, voldoend
kapitaal bijeen te brengen. Vele heb
ben schikkingen getroffen met instel
lingen voor klcin-krediet, 'die geheel
onafhankelijk werken.
Twee verslaggevers werden aange
duid met opdracht de voorstellen voor
te bereiden ter bespreking 'der volgen
de vraagstukken:
IIoc worden dc Syndicaten voor am
bachtswerktuigen in de mogelijkheid
gestel! zelf 1c voorzien in geldmidde
len voor de verbetering van de am
bachtswerkhuizen?
Welke* waarborgen kan men aan
brengen tot het leggen van een basis
voor crcdiet op lang zicht met hot oog
op do. verbetering yan 'dc ambachtgu
werk tuigen!
Intusschen beweert men reeds dat,
gezien hel koel onthaal dat zijn extra
parlementair kabinet ontmoet, I\L Max
tot zijn eerste formuul zou terugko
men. t is te zeggen dc drie parlijre-
geering, dc heillooze repetitie van
Lophcm.
Dc «Etoile» zegt zelfs dat BI. Bfax de
volgende oplossing zou willen opsolfe-
ren: een parlementair kabinet met A
katholieken, 4 socialisten cn 2 libe-
raalgczinde. extra-parlementairen.
Blaar, lieve hemel, dat is nu juist de
oplossing tegen dewelke de liberale
pers. nog het hevigst geprotesteerd
heeft.
De Libre- 'Bolgiqué» spreekt ook
over die formuul en zegt dat in die
combinatie BI. Blax liet voorzitterschap
van den ministerraad cn de binnen
Iandsc-he zaken zou nemen; terwijl de
portefeuille van landsverdediging zou
gaan naar een generaal.
In "den geest van den kabinetsvor
mer zouden BI.BI. Vaudervelde, De
strec. Anscele cn Wautcrs A an de com
hinafie deelniaken, maar die hebben
zich onmiddelijk verscholen achter het
besluit van liet bureel van den lande-
lijken raad.
VERGADERINGEN VAN DE BUREE
LEN DER RECHTERZIJDE.
De bureelen dor rechterzijde hebben
Dinsdag cenc vergadering gehouden in
een der zalen van het Parlement.
Waren aanwezig de ministers Ru-
zette, Van de Vyvere, Tschoffen,
Moyers.oen, Carl on en Poullet; M.BI
Segers, Heyman, Van Cauwelaert, Van
Isacker, de Géradon, dc Bue en andere
volksvertegenwoordigers en senato
ren.
Na een lange bespreking werd de
volgende, dagorde gestemd:
De bureelen der rechterzijde zijn
eenparig om te verklaren dal het aan
de rechterzijde onmogelijk is eenigen
steun te verleenen aan een voorloopigc
regeering zooals BI. Max van plan is er
eene le vormen.
BI. Berger, 32 jaar oud. schatbe
waarder van de «Action Francaisc»
werd liet slachtoffer van een moord
aanslag, wanneer hij den trap afdaalde
van de Bletro der. statie Saint-Lazare
te Parijs.
Een onbekende heeft hem een kogel
door liet hoofd gejaagd. Dc gekwetste
werd naar 't. gasthuis Beaugon overge
bracht waar zijn toestand hopeloos
verklaard werd.
Dc rechterlijke politie en lïet parket
hebben een onderzoek* ingesteld.
Volgens een later bericht zou "de
plichlige eene krankzinnige vrouw
zijn welke zich gevangen gegeven
heeft.
iVVij vernemen uit dc beste bron dal
dc heelkundige bewerking door Mgr.
den Bisschop onderslaan, opperbest is
gelukt cn dat de geliefde Kerkvoogd na
nog enkele dagen rust bij zijn dioccsai-
non licel hersteld zal .terugkeeren.
NA DE ZITTING.
Een volksvertegenwoordiger zegde na
de zitting dat thans over 't lot van het
k ab ine I Max beiist is. De Brusselschc
burgemeester zal waarschijnlijk nog
de vergadering van de socialisten af-
chlen, die morgen plaats heeft, om
dan morgen avond aan den Koning te
gaan mededeelen dat hij niet in slaat
is een ministerie samen to stellen.
Tclephonisch ondervraagd of hij he
den avond de journalisten kon ontvan
gen. antwoordde M. Max, dat zulks he
den Dinsdag overbodig was, daar hij
nieis had rnede te deelen.
DE PLANNEN VAN M. MAX.
Wij vernemen dat M. Max zich lot
cle zelfde exl ra-parlementaire perso
naliteiten been gewend, op dewelke M.
Van de Vyvere oen beroep had gedaan.
Zooals' men weet waren deze van de
liberale 'denkwijze.
Van het extra-parlementair kabinet
hetwelk M. Max zinnens was te vormen
zouden geen katholieken deel uiige -
maakt hebben.
DE LANDBOUWGROEP.
De T.aiulbouwgrocp der nechlerziji>»
vergaderde Dinsdag morgen'! in cle
mor, om den politieleen toestand le
onderzoeken, alsook eene reeks yraag-
Dc wereldberoemde kathedraal .van
Amiens schijnt ernstig bedreigd te
zijn. Ecrgisleren avond hoorde men
luid gekraak. Vrijwel liet geheele pla
veis.el voor do kerk bleek weggezakt te
zijn. Den volgenden morgen bemerkte
men een. groot gat, 10 meters diep en
30 meiers in doorsnede, dat zich uit-
slrekl tot ongeveer een halve meter in
het voorportaal van don hoofdingang.
Tengevolge van de zware slagregens
was deze kuil spoedig geheel met .wa
ter gevuld.
Terstond hebben 'deskundigen 'een
nauwkeurig onderzoek ingesteld naar
den toestand der grondvesten, welke
niet zonder gevaar blijkt te zijn. Tot
nog toe last men in het duister over de
oorzaak van deze verzakking. Blen ver
moedt, 'dat zich onder bet plein nog de
kelders bevinden van dc huizen, die
cenige eeuwen geleden legen dc kerk
aangebouwd stonden en dat die bij de
looping niet voldoende versterkt zijn.
De bouw van de kathedraal van
Amiens, de grootste kerk van Frank
rijk en een 'der best bewaarde
Gothische gebouwen, werd in 1220
aangevangen. Gedurende 'den oorlo,
werd <lil bouwwerk door negen Duit
sche granaten getroffen.
TWEE AVONTUREN.
IN KAMERROK EN SLOFFEN
SPREEKT HIJ TOT HET VOLK.
In den loop zijner reis door Zuid-
Afrika vernam dc prins van Wales 'dat
een honderdtal inboorlingen samen
gestroomd waren in eene kleine statfe
waar zijn trein stilstaan moest. Gelijk
hij giiig slapen was de prins in kamer
rok en op zijn sloffen. Hij wou echter
de nieuwsgierigen niet teleurstellen
verscheen aldus gekleed en hield cpne
kleine aanspraak.
HET HOOFD VAN EEN NEGERSTAM
BIEDT HEM ZIJN DOCHTER AAN.
Op liet oogenblik dat de prins van
Wales een provincie verlaten ging,
kwam een hoofd der Hottentolten door
2 manschappen gevolgd die een zwaar
pak droegen. De 'dragers openden het.
pak en eruit kwam een pek" zwarte jon
ge negerin, eigen dochter vaii den mil-
den begiftiger.
De. trein vertrok' ©ogenblikkelijk wal
den prins, een weigeren spaarde.
LVele bladen hebben de t ragische, 'dood
cmcld van zekeren George Whale,
voorzitter ycin do Rationalist Press
Association te Londen, Men weet dat
de man plotseling stierf na hel uit -
brengen yan c.en heildronk. -|
De Rationalist Press Association
is eene anti-godsdicnslige instelling;,
wier leden noch aan God noch aan'Zijn
gebod gelooven en wier werking be
staat in het bekampen yan .den gods
dienst.
De voorzitter Whale had. in zijue
toespraak lot de leden, met weerzin
wekkende lichtzinnigheid gesproken
over de Kerk. Hij hekelde, met echte
spotternij de bekeering van den heili
gen Paulus op den weg Damaskus, en
beweerde dat cr geen Opperwezen is
welk de beschikking heeft over leven
en dood. En,, om zijne tartende vooruil-
zetting klem le geven, riep hij uit
Laat ons eten en drinken en ons niet
bekommeren om den dood. Wij zijn ge
zond en wij spotten met liet leven liier-
Ra ma als, zoowel als wij lachen met den
dood die zou kunnen komen lijk een
dief- jn den nacht.
De 20 aanwezigen juichten loc, doch
de toejuichingen maakten weldra plaals
voor eene ware ontzetting. Immers,
Whale die terug was gaan zitten, kreeg
eensklaps eene lijkvervige kleur men
zijn mond verwringen en daar plof
te de godslasteraar ten gronde. Aan
stonds snelde nicn hem ter hulp. Ver-.,
scheidenc gencesheeren, in allerijl ont
boden, dienden den man hunne besle
zorgen toe, doch het was nutteloos.
Whale, die een minuut le voren nog
met den. dood en de eeuwigheid gespot,
had, die als het ware eene uitdaging
gestuurd had aan Go'd, was plotseling
van het leven overgegaan in den dood.
Het banket was opgevouwen, liet ba!
dat moest plaals hebben werd afgezegd
en al d.e leden van 'de anti-godsdiens
tige inrichting v(rlielen de zaal, meer
ontroerd dan zij het wel durfden beken
nen. Blochfc het gruwelijk lot. van den
godslasteraar de anderen tot inkeer
brengen J
De beeten zijn volop aan 't kiemen.
Hier en daar zijn de rijen reeds zicht
baar. Nu moet er geschoffeld worden.
Daardoor bedoelt men hét oppervlak
kig losmaken yan den grond.
a) tot het vernietigen van de on
kruiden, die met het voedsel van den
grond weggaan, en lucht, licht cn
plaals aau de beeten ontnemen
b). om in de bouwlaag meer lucht en
warmte te lal en doordringen
I). om dc haarbuisiracht te breken
en aldus o'nnoodig waterverli.es le
oorkonten. Men mag itif 't oog niet
crliezen dat in een dichten grond veel
water nutteloos verdampt.
Het schoffelen geschiedt zooveel 1110-
clijk bij drooglc of zoodra de vochtig
heidstoestand van dien aard is dat men
icli op T land bewegen kan zonder da',
men diepe sporen achterlaat.
Niet lang mag er gewacht worden om
de beeten op bosjes te Schoffelen of te
hakken. .Vervolgens worden de bosjes
gedund en de beeten op eene plant ge
zel. Dit geschiedt best na een regenbui
of bij vochtig weder. Het uitrukken of
egnemen van de overtollige planten
indert dan weinig 'de behouden plant
in haar groei. Biet droog weder yei>
ichtgaan vele planten te gronde.
Na het dunnen strooit men sodahi-
Iraat uit om de plantjes te prikkelen
lot krachtiger groei. Moest men eeni
gen tijd daarna bemerken dat de beet
jes nog niet goed doorkomen, dat is*
eene nieuwe toepassing van nitraat aan
te raden om grootcr kans te hebben tot
eene bevredigende opbrengst*
Telkenmale na 'de overbemesting,
met 'sodanitraal, is bet Vaii belang het
beelenland te Schoffelen of tc hakkeiüj