Be economische krisïs
ia Engeland
De Belgische Regeeriag ver
koopt fle Baitschs Hersleb
kolen mst verlies
Kerkstraat, 9 en 21, Aat.st. Tel. 114 - PAQBLjAD - 15 CENTIEMER «ÜEKELHKS 0.75 - Uitgever: J. Van Kcffel-De Genot
Zaterdag
Oogsi 1925
Het vrouweiistemreclit
voor de Provincie
Oorlogsschade
Heldhaftige
Kloosterzuster
Dramatische brand
in Bulgarie
Internationaal Recht
Prins Leopold in Congo
SENAAI
De Vredesonderhantle-
in met Abd-ehKrim
linger
XXXV JAARGANT. NUMMOt 175
Parijs. —i Br3am:$ Buildings, 6, Londros E. C. 4.
Publiciteit buiten het Arr, AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Rue do Richelieu,
II. Pielen Banden
Zon op 4,24, onder 7,28
Volle Maan de 4
Dc ekonomisehe krisïs, waaron
der wij sedert een jaar te lijden
hebben, dreigt ditmaal het machtig
Engeland aan te tasten. Het is in
de mijnindustrie dat deze kris is
zich het hevigst laat voelen, en in
dien er geene spoedige oplossing
komt, zal er Zaterdag aanstaande
eene werkstaking beginnen onder
de Engelsche koolmijners, welke
zonder weerga is in de ekonomisehe
geschiedenis!'
Het ware een fout van tej mee-
nen dat het hier alleen gaat om een
konftikt tusschen mijn-eigtnaars
en werklieden om loon- of arbeids
duurvermindering; de krisis lieeft
hare wortels veel dieper geschoten,
en zijn te vinden in de anti-ekono
misclie toestanden, die met en se
dert den oorlog geschapen werden.
De vredesverdragen en de na-
oorlögsche politiek der Euvopee-
selie mogendheden hebben twee
machtige schakels uit de keten van
de algeïneene ekonomie doen
springen, hetgeen het evenwicht
totaal verplaatst heeft.
Na den oorlog hebben de En
gelscbe en de Fransche indnstriee-
ie ondernemingen, zonder eenige
mededinging te moeten vreezen, in
eenige jaren schatten gewonnen.
De winsten bereikten veeltijds 100
p. c. van het industrieel kapitaal,
en soms nog meer! Die woeker
winsten werden ten andere verwe
zenlijkt met een buitengewoon ge
mak, en bijna zonder risiko of ge
vaar.
Dat was niet alles!
Dan kwamen de tusselienperso-
nen. de bemiddelaars en de gros-
eisten, die ook aanspraak maakten
op eene winst die 100 p. c, bereikte-
terwijl de kleinhandelaars en de
voortverlroopei's niet te vinden wa
ren voor minder dan 50 p. c. winst!
«Les prix imposes»', zooals men
liet ding aan de verbruikers met
een glimlachje wist wijs te maken,
ontsloeg de voortverkoopers van
alle mededinging en liet afdingen
of marchandeeren verdwenen uit
de gebruiken,
De «arme» verbruiker betaalde
met gepast geld, zonder te durven
tegenspreken
Spijts maatregelen en dwang
middelen door de wetgevers in liel
werk gesteld, werd bet leven lioe
langer hoe duurder, en bet index
cijfer steeg trapsgewijze tot boven
de 500!
De werklieden, zich sterk voe
lende door hunne syndikale inrich
ting, zouden'zich over den toestand
geen kwaad bloed maken, en vroe
gen opslag van loon in evenredig
heid van het stijgen van het fati-
diek index-cijfer
Zooals wij het reeds sedert lang
voorspelden, moest zulke morbie-
de ekonomie onverbiddelijk leiden
tot een ellendig failliet!
Een nieuwe faktor komt nu deze
failliet vervroegen: de mededin
ging van Duitsehland. Dq over
eenkomst van Londen lieeft
Duitsehland ekonomisch weêr los
gemaakt, cn nu laten de strenge
wetten der konkurentie en der
vraag en aanbod zich weêr voelen.
Dat men het wensche of niet, in
dien de landen, die vroeger al spe
lende veel geld gewonnen hebben
en Belgie is niet uitgezonderd
willen voortleven in voldoende
voorwaarden, dan zullen én de ka
pitalisten én de werklieden tot be
tere gevoelens moeten komen! Het
leven is veel te duur en men ver
geet wellicht dat iedereen verbrui
ker is, en dat iedereen het grootste
belang lieeft, dat de levensduurte
vermindere! Al de schoone woor
den van «index-cijfer» en van
«standaardleven» zullen aan de
huidige ekonomisehe toestanden
niets veranderen en hoe langer de
werkgevers en de werknemers kop
pig op hun standpunt blijven, hoe
dieper de nationale ekonomie van
die landen of men ze Engeland
of Belgie noeme zal geschokt
worden,
Wijze raad zal liier wellicht niet
veel gelden!
Des te slechter,
Dan zal men het moeten voelen,
want stakingen en lock-out zijn
geene redmiddelen, maar enkel de
treurige symptomen van eene eko
nomisehe ziekte!
at.
De Kamercommissie die Donderdag
namiddag vergaderen moest om over
het amendement Pussemier te beraad
slagen, beeft niet vergaderd, omdat de
voorzitter, Al. Knunet, afwezig tiras.
Trouwens de vergadering van deze
commissie is niet spocdcischend, daar
de bespreking niet meer slaat op de
provineieverkiezingon welke in de
ii a and Oktober zullen plaats hebben.
De kwestie zal dan ook niet meer be
roken worden in de Kamer op Dins
dag e.k.
VW
DE GEVELDE VONNISSEN.
De minister van ekonomisehe zaken
heeft onlangs kunnen verklaren dat Je
heropbouw der verwoeste gewesten
voltooid is. Te dien propoostc zegden
wij dat het jammer was, dat dc recht
banken voor oorlogsschade eveneens
het einde van hun werk niet konden
meiden. Daarover werd in de Kamer, de
volgende vraag gesteld
Talrijke geteisterden klagen over
de traagheid waarmede het Hof voor
oorlogsschade, te Brussel uitspraak
doet over de zaken 'die er voor aan
hangig worden gemaakt. Sommige van
hen moesten nagenoeg een jaar wach
ten alvorens hun zaak op de rol werd
gebracht. Gelieve de minister te zeg
gen
1. Hoeveel vonnissen werden geveld
tusschen 1 Januari en 30 Juni 1025
door de rechtbanken voor oorlogsscha
de van Antwerpen, Mechelen, Turnhout,
Brussel, Leuven, N ij vel, Charleroi, Ber_
gen en Doornik
2. Hoeveel zaken in beroep werden
gebracht na vonnis van die verschil
lende rechtbanken, gedurende hetzelf_
cie tijdperk
3. Hoeveel uitspraken werden gedaan
door het Hof voor oorlogsschade van
Brussel, gedurende hetzelfde tijdperk?
En het antwoord luidt
Hier volgen de slatislisqhe inliehlin„
gen
1. Getal vonnissen tusschen 1 Janua-=
ri en 30 Juni 1025 uitgesproken door
de rechtbanken voor oorlogsschade, af
hangende van het Hof voor oorlogs
schade van Brussel
Antwerpen 2.132; Meclielen -112
Turnhout 262; Brussel 5.505; Leuven
897; Nijvel 1.331; Charleroi GG4; Ber
gen 1.008; Doornik 557; totaal 12.628.
2. Getal zaken in beroep, gedurende
lietzelfdo tijdverloop 1.083.
3. Getal cindarresten door liet Hof
voor oorlogsschade van Brussel gewe
zen op de zes eerste maanden van het
jaar 1025 1.325
Veel belangrijker ware het te verne
men hoeveel dossiers de rechtbanken
voor oorlogsschade nog af te handelen
hebben cn hoe lang die uitzonderlijke
rechtbanken nog zullen moeten in voe
ge blijven. Indien het werk tamelijk ver
gevorderd is. ware bet wens.chölijk een
einde te stellen aan die uitzonderlijke
echtbanken cn de nog overblijvende
dossiers t.e onderwerpen aan do gewo
ne rechtbanken. Deze hoeven maar,
uit wel begrepen vaderlandsch belang,
wat meer inspanning te leveren. Door
ue afschaffing der rechtbanken en ge
rechtshoven voor oorlogsschade zou
lvet land ettelijke- miljoenen besparin
gen kunnen doeq^ k
De I'ransche regecririg heeft, we
gens uitzonderlijke diensten aar. den
openbaren, onderstand bewezen, lel
zilveren eeremei aal verleend aan de
Ecrw. Zuster Lambert ine. hooldzi
kenverpleegster in het gasthuis te llc-
sendael-Duinkcrke. in de wereld Jufvr
Maria Lebrun. Deze brave Zuster, van
de orde der Dochters, van hef Kin J-
Jesus, offert sedert dertig jaren haar
leven op lol dc verpleging van zieken
en gekwcl§ten. Toen de wereldoorlog
woedde, verpleegde, zij dc gek V/ets te
soldaten en de slachtoffers van J?
bombardementen, wat haar echter nic:
belette hare beste zorgen te blijven
wijden aan de talrijke geesteskranken
van het gasthuis.
Zoolang de oorlog wocddi» verliet z'j
geen stond het gasthuis. In de opera
tiezaal was zij de Engel der Voorzie
nigheid. Met eene bewonderenswaardi
ge zacht moedigheid cn kalmte cn mét
eene ervaren bevoegdheid stond zij de
slachtoffers van den oorlog bij en bleef
op post, ondanks gevaren van bombar
dementen en van allerlei anderen aard.
Wanneer in 1017 het AIoedërKuis van
Duinkerke plat gescholen werd, beïe-
verde zij zich. bnder den. bommenval,
tot de redding der moeders en der kin
dertjes.
Het zilveren Kruis zal dus mei o.erc
en roem prijken op de borsl dezer ne
derige dienares van het lijdend
menschdom.
TWEE OPGESLOTEN OUD-ffllNIS-
TERS KöfflEN IN DE YLAWSWEN OW.
In dc gevangenis van. Bofia is brand
uitgebroken. Daar er spoedig hulp was,
kon hot vuur geene groole uitbreiding
nemen. Toch liad dc brand reeds ijso-
lijke gevolgen geliad want twee gevan
genen werden gansch'verkoold in hun
ne cel gevonden; het zijn de genaani-
den Cyriel Pawïeff en PeU'-'r Jan elf. die
tijdens dc regeering.SIambocloff mi
nister waren.
Daar het vuur uitgebroken was. in de
nabijheid der verblijfplaats van de
twee slacht offers, wordt er vermoed dat
kwaadwilligheid moet bestaan. Denke
lijk heeft men zich willen ontdoen van
twee gevaarlijke politieke tegenstan
ders.
Het Instituut van Internationaal
Recht in Den Haag vergaderd, is lol de
kiezing van nieuwe leden overgegaan.
M. Fcrnand De Visscher, lecraar t°i'
Gentsche Hoogeschool, die door de Bel
gische leden voorgesteld was is lot lid
van hel Instituut gekozen.
Een Kamerlid vroeg den betrokken
minister hem te willen zeggen ol het
waar is dat de kolen aan Belgie gele
verd als schadevergoeding, door de re
geering verkocht worden met een af
slag van 20 tot 25 frank per ton op de
prijzen welke op het delict van Belgie
geboekt worden en of het waar is b.v
dat de gezifte kolen (dikke brokken'
aangeteekend legen fr. 123150', verkocht
wordt tegen fr. 98.50
Dc minister antwoordde: Iïet is waar
dat de kolen die Belgie thans als. ver
goeding geleverd worden, verkocht worg
den tegen een prijs, die dc regecring
verlies veroorzaakt. T Verlies per ton
is cclitcr minder dan 20 frank. Het is
niet mogelijk dat verlies juist te bepa
len, daar dc kommissie voor schade
vergoedingen slechts met veel vertra
ging den prijs bepaalt aan de Duilsche
regeering te betalen.
De grove gezifte vette kolen worden
op het debet van Belgie gebracht legen
prijs die fr. 122.71 per ton niet
mag te boven gaan; daar die waarden
den prijs, van de Duilsche markt verte
genwoordigt moet hij waarschijnlijk
verminderd worden om rekening te
houden met den prijs der Engelscbe
kolen.
Die gezifte vette kolen worden in Bel
gie verkocht tegen 102 frank per ton.
Onlangs moest men echter op 'dien
prijs een vermindering van 5 frank
toestaan om zich te ontmaken van een
zekere hoeveelheid kolen, waarvoor
men geen koopers vond. De thans gel
dende prijs blijft nochtans 102 frank.
j>e Duilsche yergoedinfi^kolcp, .wor
den thans betrekkelijk laag yerkocht,
daar men volstrekt ondanks 'de krisis
en ondanks de werkstaking in de me
taalnijverheid ie Charleroi, de hoevecD
hcid door Duilschlarïd geleverd, yer_
koopen moet. Hollandsche, Fransche
cn Duilsche kolen worden tegen lagere
prijzen verkocht dan die van hot kan
toor voor de verde.eling van de Duilsche
kolen.
De kwestie van don prijs der vergoe
dingskolen wordt van dichtbij gadege
slagen en voor dc te nemen maatrege
len zal de regeering rekening houden
met dc belangen van de schatkist cn
met den bijzonder moeilijken toestand
der Belgische kolennijverheid.
IN DE DIAMANTSTREEK.
Prins Leopold is op 20 Juli laatst
aangekomen in de diamant streek te
Charlesviile (Djoko-Punda), gelegen
op eenige kilometers stroomafwaarts
de watervallen Wissmann, op de Kasai.
De Prms was vergezeld van den. heer
onder-gouverneur jDuchcsne, majoor
Raquez, dokter Moueliet, M. Henry, dis.
trikt-kommissaris, zoon van den alge.,
meene cerc-gouycrncur en luitenant
Thiebaut.
Zijne Koninklijke Hoogheid werd
verwelkomd door At. Doyle den alge
meene vertegenwoordiger van dc «For
minière in Afrika bevelhebber Les-
cornez, algemeene adjunkt-sekretans
en Delhais.e. distriklkommissaris.
Charlesviile is de algemeene depot
van de Forminière Er bestaat daar
een Staatspost en een arbeidersdorp.
Ook cenigf handelshuizen zijn daar in
gericht.
Op den linkeroever van de Kasai, is
er een protestantischo missie, bevat
tende tien Scandinavische, Engelscbe
en Amerikaanse!»© missionnarissen.
Op den rechteroever van de Lubi, én
stroomafwaarts den stroom is er een
kamp van de openbare macht met 400
man.
De Prins- is den 21 Juli, per automo
biel aangekomen te Tsliikapa. Onder-
vege he.?'t hij den Decauville-spoorwc-g
afgezien die Charlesviile met Makumbi
verbindt cn dat. toegelaten heeft den
draag- en vervoerdienst langs eene
baan op 70 kilometers afstand af te
schaffen.
Van Alakumbi naar Tsliikapa, beeft
Prins. Leopold pp de Kasaistroom dc
werking kunnen nagaan van de motor-
boats, die de gewone roeibooten heb
ben vervangen, wat groole spaarzaam
heid heeft opgeleverd aan handenar
beid.
Den 22 en 23 Juli heeft Prins Leo
pold vijf diamantmijnen in de streek
Tsliikapa bezocht.
Op 24 Juli bezocht de Prins de iri
stellingen van Tsliikapa en heeft ter
plaats zich rekening kunnen geven van
het inlandsch- politiek programma, dat
zeer zijn aandacht trok.
Het politiek programma beslaat
hierin, zooveel mogelijk de handenar
beid t" vervangen door machienen, tel
kenmale dc zaak mogelijk is.
De Forminière s> heeft reeds meer
dan 1200 kilometers berijdbare wegen
gemaakt en beschikt over vervoermid
delen, die volledig den draagdiensl heb
ben afgeschaft. Vroeger had men 4000
negers noodig om bestendig don draag
diensl te verzekeren.
Langs die begaanbare wegen zijn
dorpen aangelegd, waar de arbeiders
en de plantage-kweekers wonen; alles
is zeer smaakvol ingericht.
Ook den geneeskundige dienst door
le Forminière ingericht, is zeer be
langrijk.
De twee hoofdgenoesheeren Gillet en
Matioulc hebben onder hunne bevelen
negen an'dcrc genecsheeren en twaa'f
agenten aan den gezondheidsdienst, ge
hecht.
Voor wat de veeteelt aangaat, 'deze is
zeer merkwaardig. AI. Carlicr, veearts-
overste, is bijgestaan door M. Lc Bocuf,
kleinzoon van generaal Thys.
In dc streek van Dibaya en Kanda
zijn ér meer dan 3500 stuks vee, die
nende tot bevoorrading van de blanken
en dc negers.
Tijdens dc ontvangst te Tskikapa'.
heeft dc Prins kunnen vaststellen, dat
het grootste deel der blanken in dienst
de Forminière oud-strijders
zijn.
De prins bezocht ook do watervallen
van Alaimunene, daar waar dc eerste
Kongoloesche diamant werd gevonden,
als ook de missiepost 'daar zeer dicht
bij gelegen.
Op 25 Juli vertrok clo Prins naar
Tiiiebo. Lubuaboury en Lukulerige. Hij
zal waarschijnlijk morgen Zaterdag '1
Oogst ie Lusümbft aapfeffmeru
ZITTINGEN van DONDERDAG sü JULI
De morgendzitting wordt geopend om
10 ure onder voorzitterschap yan M,
Lafontaine, ondervoorzitter.
Verscheidene wetsontwerpen van on
dergeschikt belang worden pangeno-
men.
Daarna moet de zitting geschorst
worden, daar de verslaggevers van ze-«
kere wetsontwerpen niet aanwezig zijn.
De zitting wordt hernomen om 11.15
ure, doch thans is er zelfs geen voor
zitter meer, noch een der onder-voor-
zittors-collegas vaft AI. Lafontaine om
hem te vervangen.
Af. POLET, oudste aanwezig lid vaii
den Senaat wordt verzocht het voorzit..,
tcrschap waar te nemen en de Senaat
keurt het wetsontwerp goed, houdende
vollediging yan de pensioenwet der
mijnwerkers, alsook het wetsontwerp
den fiskalen interest yerJ.oogende lot
8 t.h.
De zitting eindigt om '11.40 Ure.
De namiddagzitting wordt geopend
om 2 ure onder voorzitterschap yan AL
't Kint de Rodcnbeke. i
De Senaat vangt dc bespreking aan
van het wetsontwerp betredende d$
provinciale verkiezingen.
AI. BERRYER, katholiek, stolt de ver
daging voor van het debat tot den eerst-
komenden zittijd. Spreker zegt dat de
mandaten der provincieraadsleden heel
wel kunnen verlengd worden tot in Ju
ni 192G. Het is dus onnoodig in hfct
land eene nieuwe kiesberoering te ver
wekken.
AI. VIXCK, in naam der socialisten
bestrijdt het verdagingsvoorslel.
AL MOYERSOEN bestatigt de oneer
lijkheid cor socialisten in zake van het'
vrouwenstemrecht.. (Protest links).
AI. ROLIN JACQüÈMYNS bestrijdt
het voorstel Berryer, daarin gesteund
door AI. Poullct, die zc^t dat aan 'de
minderheden al de waarborgen moeten
behouden blijven, voorzien door de wet.
AI. baron do AIOFFARTS, katholiek,
steunt het voorstel Berryer.
De verdaging wordt, verworpen 'doot!
86 stemmen legen 43 cn 3 onlhoudin..
gén.
AI. DE BROUCKERE (socialist) her
haalt de oneerlijke uilvluchtsels van
minister Yandervelde dat de katholie
ken den gelrokken wissel te laat heb
ben aangeboden enz. Dc vrouwen moe
ten eerst sociaal ontvoogd zijn, voor
aleer le mogen stemmen, i('t Is le
zeggen socialist geworden. Red.)}
AL SÊGERS verdedigt de katholieke
zienswijze en schandvlekt nogmaals dc
deloyauteit der socialisten. i
Spreker legt een amendement' neêr:
liet stemrecht voor de provincie .ver
leen end aan dc vrouwen.
AI. VINGK. Wat AI. Poullol ons alsf
voorloopige oplossing voorstelt, kun
nen we niet aannemen als komende van.
dc katholieke partij, maar is een poli
tiek manceuver, waarin we ons niet be
geven. (Toej. soc.)'
M. MOYERSOEN. Maar nu hebt gé?
nog pUijd niet gezegd waarom! (Nieuw,
gewoel ontstaat).
De zitting wordt om 7F ure gelfé-
vcn.
Londen, 30 Juli. De Times
maakt volgend snelberiehi van zijn.
correspondent te Tangiers bekend
Het is de Fransche distrikt-commis-
raris van Touarit een klein dorp
langs, de spoorlijn Tazza-Oudjda die-
voor veertien dagèn, door het bestuur,
van het protectoraat belast werd met
:1e zending, de vredesvoorwaarden door
•Je Fransch-Spaansche conferentie, te
Aladrid ontworpen, yan Abd-el-Krim
officieus bekend te maken, voor het ge
val hij er kennis van nemen wilde.
Abd-el-Krim antwoordde niet, zoo
als men er zich te Touarit aan ver
wachtte en gaf ook niet den wensch te
kennen op de hoogte gebracht te wor
den der vredesvoorwaarden. Doch hij
zond twee brieven naar Tangiers aan
zijn agenten in die stad. De eerste brief
kwam Vrijdag te Tangiers aan, de twee
de Zaterdagavond. In den eersten brief
dringt Abd-el-Krim erop aan, dat Tan
giers de plaats, zou zijn van alle onder
handelingen en in den tweede meldt hij,
dat hij aanneemt vredesonderhandelin
gen te voeren, zoo hij eerst de verzeke
ring krijgt dat het. Rif zijn onafhanke
lijkheid zal bekomen.
Andere voorwaarden maakt hij niet
bekend, evenmin als hij den wensch uit
deze. van Madrid te konnon. Hij heeft
ook hot inzicht niet te antwoorden door
tus^ehenkomst van Touarit en dc brie
ven naar Tangiers gestuurd maken
zijn beslissend antwoord uit op de QxfU,
Jcieusc nicdfidcelingef