J
Openbare gezondheid
Woensdag
Oogst 1925
Treinbotsing te
Hennuvères
De zedelijkheidskweslie
in 't kamp van Beverloo
De Russen zouden
40 p. c. Fransche schuld
erkennen
De buitengewone
ontwikkeling van een
bli»de=doofslomme
Eene bekentenis
Zedigheid in de kleeding
Indische Prins te Londen
UndboHwbekffigei
XXXI* JAARGANG NUMMER |7g
DAGBLA.r> 15 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75
TJilcever: .7. Van Ncffel-De Gendt
Kortstraat, 9 en 21, Aalst. Te!, lil
Publiciteit buiten het «rr.AALST 7 Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Rue de Richelieu, Parijs. Bream's Buildings, 6, Londree E.
H. Abel
§Zon op 4,30, onder 7,23
Luatste Kwartier den 11
•C. 4.
p'vcr ccnigc dagen, gaf 'de Inliuldi-
ting van liet verpleeghuis voor lering-
lijdende kinderen ons de gelegenheid
ieene nlodel-inrichting te bezoeken,
welke de Provincie Oost-Ylaanderen
heeft lol stand gebracht om de kwalen
'der lijdende mcnschlveid te verzachten,
namelijk het Rustoord voor teringlij
ders van Hinsdale onder Ronse.
De zieken vinden er genezing, in-
«Men hunne kwaal niet te yer gevor
derd is.
,We komen op 'de inhuldiging van hel
Rustoord voor teringlijdende kinderen
niet terug, maar wensclien dé aan-
jdacht onzer lezers in te roepen op eeni-
jge gedachten, welke ons bij die gele
genheid door het lvoofd zijn gegaan.
Het Rustoord is heerlijk in zijne in
richting en in zijne ligging en volko
men berekend voor liet doel dat men
jyil gereiken: de zieken genezen.
Daar is gecnc pracht ten toon ge
spreid, men mag zeggen dat alles tie
eenvoudigheid en de zuinigheid ademt,
«naar dat aan alle de vcreischtcn der
wetenschap cm de genezing te bewer
ken, f? voldaan.
tToch kost die inrichting veel geld
Verscheidene miljoenen, en zooals de
'achtbare heer Gouverneur liet in zijr.e
rede zegde: Er zouden verscheidene
dergelijke inrichtingen in de provin
cie Oost Vlaanderen noodig zijn, ora
Ui de teringlijders van Oost-Vlaande-
«en te kunnen verzorgen zooals het be-
«port.
Er is zelfs nog geen geslicht yoor
teringlijdende mannen!
Voor de provincie is het cnmogclijK
den geldelijken last van het noodige
getal inrichtingen tc dragen.
Ook li.ccfl de achtbare spreker een
oproep gedaan tot de milddadige per
sonen door het fortuin begunstigd om
-'door giften bij te dragen ten yoordecle
tier terlnglijdcrs.-
Laat ons hopen dat cenige Carnegie^
- zullen opdagen.
De heer Dr Derscheid, voorzitter van
den Nat ionalen Bond tot bestrijding
d?r tering, hulde brengende aan de in
richters van het Rustoord van Hins
dale, zegde meteen:
1. Dat de lering geneesbaar is, op
Voorwaarde dat dc lijders op, tijd ver
zorgd worden.
2. Dat er, door dc Jijders zeiven, én
Jvunne omgeving, voorzorgen dienen
in acht genomen te worden, om den
zieke te genezen, en om besmetting te
.\ermijdon, aangezien slechts een. klein
'deel der lijders te Hinsdale en elders
kunnen verzorgd worden, .en dat het
tneerondeel wel te huis moeten blijven.
De achtbare dokter, Steunde erop dat
teringlijders vele open lucht moeten
Rebben en veel zon; neusdoeken, klee
ren, slaap en eetgerief, uitsluitend
yoor hen bestemd.
En, zegde liij vooral, als liet niet
mogelijk is, dat de zieke eene afzon
derlijke slaapkamer, h-ebbe, dan is het
itoch yereischt dat hij alleen in een bed
Slape, om verdere besmetting tfi voor
komen.
Dadelijk rezen' voor onzen geest 'dè
Zoo talrijke cités, steegjes en andere
kleine huizen op, welke in dc stad
Gent, evenals in alle andere groote ste,
'den beslaan, alsook den liuidigen wo
ningnood, tegen welken jnen geene re
medïe vindt.
.Wat kan men spreken van eene af
zonderlijke kamer voor een teringlij
der, als zoovele huisgezinnen maar
fever twee plaatsen beschikken, waar
van eene lot slaapplaats dient voor ge
heel het huisgezin soms yoor ouders
fen drie, vier kindeken?
Ja, het is al te dikwiU-s liet geval dat
men maar over eene plaats beschikt,
'die voor alles moet dienen?
En meestal zijn dergelijke woningen
juist gelegen in cités en steegjes waar
nooit zon, noch maan kan doordringen.
Ontelbaar zijn de woningen welk;
fender dat opzicht te wensclien laten
pn zouden moeten verdwijnen.
Doch ze slaan er om ze te doen
.Verdwijnen zou men ze moeten ontei
genen, maar geene enkele stad of ge
«neente is rijk genoeg om tot zulk ont
eigen ingswerk over tc gaan.
Sedert 50 jaren is de bevolking van
Belgie van 5 miljoen tot omtrent acht
miljoen inwoners gestegen.
In dat tijdstip -gerekend aan vijf
óersonon per huisgezin zijn ongc
teer 600 duizend nieuwe huizen ge
tiouwd geworden.
Het. toenemen 'der bevolking is te
wijlen aan den bloei der nijverheid; in
dc steden zijn vele fabrieken bijge
bouwd en vele plattelandsche- ge
meenten zijn tot nijverlieidscenters
aangegroeid.
Men heeft huizen gebouwd voor de
n i j verb e ids we rkl i e den en natuurlijk
zoo goedkoop mogelijk, zonder zich
veel om gezondheidsvoorwaarden te
bekommeren.
De meeste gemeenten hebben of had
den geene reglementen op het bouwen
van huizen. De wet schrijft sedert ceni
ge jaren voor dat herbergen een mi
nimum oppervlakte of kubiek moeten
hebbep voor gewone woonhuizen ot
voor werkmansbuizen schrijft ze niets
voor. Nu nog gezien de duurte der'
bouwstoffen, bouwt men werkmans
huizon, in welke men zich zooals men
zegt, noch kan roeren noch keeren. 1
De •nijverheidsgestichten, zijn aan
bepaalde voorschriften onderworpen,
maar slechts sedert weinige, jaren, er.
ondanks alles weet iedereen dat ze
geenszins over het algemeen niet ge
schikt zijn om de gezondheid te bevor
deren, wel om liet gestel te ondermij
nen en geschikt te maken voor de ont
wikkeling der tering-bacillen.
Is liet in die voorwaarden te verwon
deren dat de tering zich heeft uitge
breid
Men Koorde" 'daar vroeger zooveel
niet van, wordt dikwijls gezegd.
Natuurlijk niet onze ouders en
voorouders werkten in de openlucht en
niet jn muftige fabrieken; ze woonden
wel in lage huizen, met strooi gedekt,
meest in het opene veld en niet in
nauwe cités en steegjes, waar veelal
de wind niet vrij kan in spelen.
En men moet nu over-kostelijke
rustoorden bouwen!
Ziedaar feilen
Wat gebeurd is, blijft gebeurd liet
helpt niet daar over te jammeren, maar
uit het vcrlcdcne moet men dc lessep
weten te trekken voor de toekomst. j
Het is niet genoeg werkmanshuizen
tc bouwen in nauwe straten, klein en
goedkoop, maar waarin de bewo
ners stikken opdat deze goedkoop
zouden kunnen werken.
Het algemeen belang en de openbare
gezondheid eisclit ook zijne rechten t—
bet rustoord van Hinsdale is daarvan
eene sprekende getuige.
Men kan alle onvoldoende woningen
niét afbreken en vervangen. In de ste
den is bet bouwen van woonhuizen min
of meer geregeld, maar minder yoor
werkmanshuizen dan voor andere in
de meeste gemeenten is er van geene
regeling spraak zelfs niet een rooi-
ingsplan tenzij voor dc voorname stra
ten 't zou te veel kosten. Elk kan
daar vrijelijk teringnosten bouwen en
als. er iemand tering is aangedaan, dan
heeft men geen géld om den zieke naar
Hinsdale, naar een sanatorium, een
hospitaal of soortgelijke inrichting te
enden.
Het ie. tijd dat eene algemccne wet
alle gemeenten verplicht een reglement
te hebben op tc bouwen van huizen.
Dat reglement kan eenvoudig zijn
het is niet noodig dat liet modelplans
bevatte, maar de algemeene wet zou wei
doen liet minimum van het getal plaat
sen en het minimum der afmetingen dei-
plaatsen vast te stellen.
Dan zouden dc genie enten van eenen
grooten last ontslagen zijn.
Dat onze wetgevers daar zich" eens
mede bezig houden ernstig en wat
minder hunnen lijd verkletsen aan «ge_
broken geweren. Flaminganten. Wal-
MngantenV en andere prullerijen, dat
zou waardiger zijn van dc wetgeving»
er. het openbaar belang beter dienen,
Het is niet verboden te hopen 1
VIJF SPOORBED3ENDEN GEKWETST
Dc goederentrein 6707 van den dienst
Haine-Sl. Picrre-Antwerpen, was nau
welijks uit de tunnel van 's Gravenbra-
kel, toen een koppelketting brak. Dc
lunnelwaclvter maakte de voorgeschre
ven seinen en de machinist, vertraagdë
de vaart. Toen de trein echter Hennuvè
res bereikte kwamen de losgeraakte wa
gens in volle snelheid de helling afge
reden en botsten tegen de andere wa
gens, waarvan er vijf ontspoord' i
een aan splinters sloeg.
Op hetzelfde oogenblik kwam 'een
goederentrein van den dienst Brussel-
SLGuislain aangereden en botste op een
omgeslagen goederenwagen. Tengevol
ge van deze dubbele botsing werdeji
twee bedienden van den trein uit Ka ine-
St. Pierre en drie van den trein uit
Brussel gewond, liet zijn x hoofdtrein-
wachter J. T.'uyts, uit Antwerpen, die de
linkerhand verpletterd had, de remmer
J, ltondeau, uit Iloboken, gekwetst aan
het hoofd en aan de linkerhand; de ma
chinist ,T. Snick, uit Brussel, gekwetst
aan het been en aan den rechterarm,te
vens klag-nd over inwendige verwen-
dingen dc remmer C. Yauderiïnden, ml
Mcchclen, getroffen aan het aangezicht
en aan de handen, en de stoker IT. Ser-
ruvs, uit Vilvoorde, klagend over in
wendige pijnen.
De stoffelijke schade is zeer belang
rijk. Het parket stelde een onderzoek in.
Een miliciaah, teruggekeerd uit het
Kamp van Befcrloo. schrijft, aan een
Brusselseh blad
Gij hebt onlangs eene nota afge
kondigd, betreffende den verkoop van
zedenkwetsende postkaarten in het
Kamp van Beverloo. Die nota werd ver
meld aan het dagorde der plaats met
verzoek aan dc verantwoordelijke o^er-
sten erop tc waken dat er in liet y er-
volg geene gelegenheid meer zou wor
den gegeven tot dergelijke kritieken.
Ik heb den IS Juli liet Kamp verlaten
en den verkoop in kwestie duurde nog
immer yoort in minstens tien barak
ken.
Hel schijnt dat 'dc bevelhebber van
hel Kamp niets' te zeggen heeft op den
steenweg van Hechte!, die het Kamp
doorsnijdt, doch eene provinciale baan
is« - i
Dezelfde verkoop wordt echter 00li
nog voortgezHt in het Kamp, en "Vrijdag
avond ontmoette ik nog drie rondvcn-
terswagen!jes in de carrés.
Er beslaan ook langs den steenweg
eene reeks drankhuizen. De patroons
van sommige, om de soldaten beter aan
te lokken, nemen als personeel meisjes
van 16 of 17 jaren. Deze drankbarakken
behelzen enkel eene toonbank en eeni-
ge banken en blijven open tot laat in
den nacht. De soldaten en zekere cn-
derofi'iciereit blijven er zitten, na liet
avond-appel, ondanks de reglementen
en de wachtpatroeljen. Overdag en
vooral 's nachts wórdt cr door dronken
kerels schandalige praat uitgekraamd.
Te Leopoldsburg zijn yijf c cafés-
concert openlijk gekend als onlucht-
lvuizcn, open gansch den nacht. Wan
neer wij op 1 Juli om 3 ure 's morgends
aankwamen, zak ik die huizen nog vol
kalanten, allen officieren, en langs den
steenweg dronken en lawaaimakende
groepen.
Het is overbekend, dat bij elk Kamp-;
tijdperk een aantal lichtekooien uit
Brussel en Antwerpen naar Beverloo
overkomen. De burgemeester is daar
van volkomen bewust, doch roert niet.
De kommandant, der gendarmerie jaagt
dikwijls koppels uit de parken der bos_
schen die het Kamp omringen. Ik zag
eene week geleden een paar jonge gie
chelende meisjes dicht aan de loge
menten der officieren, niettegenstaan
de het verkeer aldaar streng aan het
publiek is ontzegd.
La Libre Belgique merkt terecht
daartoe op
Gaat de militaire overheid einde
lijk geene maalregelen treffen om der
gelijke misbruiken te Beverloo te keer
te gaan Blijft de minister van lands,
verdediging daaraan onverschillig
Durft hij niet optreden uil vrees van
voor kwezelachtig aanzien tc worden,
zooals het vec-1 onder de militairen ge
beurt
Zullen wij ons moeten wenden lol den
Kabinetsoverste, om hem ie vragen tus-
sehen te komen bij do. krijgsoverlieid
Er moet in elk geval aan dergelijke fei
ten .een einde komen, niet alleen in het
belang der openbare zedelijkheid, maar
ook voor de achting van het vólk voor
liet leger, ons'volk waaronder do ou
ders, bezorgd om dc zedelijke reinheid
hunner kinderen, Goddank nog dc ovcr-
groote meerderheid uitmaken. Er kan
geene goede inrichting, bes taan van de
landsverdediging indien het leger bij
het volk geen aanzion geniet denkt,
eraan, heeren krijgsoversten
Wij treden ten volle die bemerkingen
bij, en kunnen alle deftige ouders, niet
genoeg aanzetten verzet aan te teeke
nen tegen onduldbare toestanden, waar
aan zij hunne kinderen onmogelijk kun
nen onttrekken, doch do verplichting
die hen dwingt hunne zonen op tc lei
den voer den dienst en de verdediging
van het land. geeft hun ook het, onbe
twistbaar recht te eischon dat alle
maatregelen getroffen worden, om te
verhinderen dat liet, hoogste goed dc ze
delijke waardigheid hunner kinderen te
loor ga -
Hel bericht, dat 't Sovjets gouverne-
ment heeft aangeboden, dé Russisch6
schulden van voor den oorlog aan
Frankrijk gedeeltelijk te erkennen,
wordt door de Times bevestigd. Het
voorstel werd onlangs te Perpignan ge
daan door Krassine aan den heer Dal-
biez, voorzitter van het Komiteit yoor
Russische zaken. liet Sovjet gouverne
ment biedt aan, in papierfranks 40 t.h.
der Russische schuld van voor den oor
log tc erkennen. Men komt zoo tot een
bedrag van te naastenbij van vier mil
jard papierfranks (40.000.000 pond
sterling), gelijkstaande met .10 t.h. yan
de Russische schulden van voor den
oorlog, berekend in goudwaarde. Dc van
1910 af loopende interest moet bij die
som worden gevoegd.
Het totaal der aldus èrk'en'dtf Vér.
plichting moet worden geünificeerd, en
het Sovjetgouvernement Zal nieuwe
obligatiën moeten uitgeven, bestemd
om liet bedrag tc vertegenwoordigen en
dc obligatiën van voor den oorlog te
vervangen. Zoodra de regeling defini
tief getroffen is, wordt op de bogrooting
van het Sovjetsgouvernement jaarlijks
zekere som tot dekking van den inte
rest van die obligatiën uilgetrokken.
Binnen kort zullen de besprekin
gen over 'de zaak met liet sovjetgou
vernement worden fiernomcn oiider
persoonlijke leiding van 'den heer Ber-
thelot, die ter zijde zal worden gestaan
door den heer do Moiiy, bestuurder der
beweging van openbare fondsen van liet
Ministerie van Geldwezen.
Boedapest, 2 Oogst. In dc weten
schappelijke kringen stelt men vepl be
lang in cle verstandelijke ontwikkeling
eener doofstomme blinde, met name
Margarete Egri, die in een gesticht yoor
blinden wordt verpleegd, en wier lot
veel overeenkomst biedt met dat van
Helena Keiler. Op vierjarigen leeftijd
verloor zij, ton gevolge van een hersen
ontsteking, liet gezicht en het gehoor.
Twee jaren later verloor zij ook het
spraakvermogen. Alle pogingen om
met haar in verstandelijk verkeer te ko.
men stuitten op bijna onoverkomelijke
moeilijkheden, want liet zintuig des gc-
voels was bij haar niet zoo goed ent-,
wikkeld als bij cle blindgeborenen.
Eerst moest men dat zintuig ontwikke
len, maar toen ook werden er yerras-r
sende resultaten bereikt. Margarete gaf
al spoedig blijk van buitengewone be
gaafdheid. Haar verstandelijke ontwik
keling nam een begin met het aanlee-
ren van hel Braille-schrift, met behulp
waarvan zij vervolgens geregeld on
derwijs ontving. Zij toonde een on_
leschbaren dorst naar kennis en we
tenschap, leerde Engelsch en Esperan^
to, en wist aldra zeer behendig met de
schrijfmachine volgens het Braille-sy_
steem om le gaan. Thans onderhoudt
zij geregelde briefwisseling niet haar
lotgenooten van Londen, San Francis
co, Melbourne en Parijs, o.a. met de be
roemde Helena Keller, die haar ver
scheidene roerende brieven geschreven
heeft.
*-<:o:-<
Een Engelsch blad stelt yasl X De
iioomsch Katholieke Kerk in Amerika
blijft voort aangroeien; en wij 2ijo
goonerwijze zeker dat zulks, niet het
minst beduidend feit is in de moderne
geschiedenis.
Hier is eene beteekenisvolle bekente
nis, aan den schrijver afgedwongen,
als hot ware door feiten die hem onder
de oogen vielen, en die hij niet kon ver
duisteren, wilde hij eerlijk de waarheid
zeggen. In Amerika, waar men zegde
dat de Katholieke Kerk nooit lang kon
duren daar ze immer leefde van dwin
gelandij; in dat land waar men zegde
dat lfot licht der rede en der wetenschap
haren doodkn^l zou wezen, vermits de
macht der Kerk gebouwd was op de on--
wetendheid.des volks; in Amerika groeit
ze cr bloeit zo weelderiger dan ergens
anders; wordt zo geëerd door alleii;
vreest ze niets van niemand. Dat feit is
bcmerkensweerdi'g, niet, mïn «dan de
1 opene bekentenis van den schrijver, die
het aan zijne protestantschc. lezers
voorhoudt^
DE KONINGIN .VAN NEDERLAND,
Een dagbladschrijver vertelt hef vol
gende oyer koningin $\jlhclmin& ya#
Nederland i
Ik was onlangs aan het Hof en
hoordé een nieuwe aangekomene yrouw
uitleg vragen over de gebruiken in hot
Hof yan koningin VVilhclmina.
c Om aan de koningin te behagen,
luidde het antwoord, moet gij u bijzon
der onthouden yan de buitensporige
moden van den dag le volgen, want Hara
Majesteit heeft geen voorliefde voor la
ge uitgesnedene en mouwlooze kleed
sels en zij heeft een uitdrukkelijken af
keer voor korte rokken. En daarom, wil
lende Hollandschc of vreemde vrouwen
in de gunst van de Hollandsclie konin
gin staan, doen beter yan niet in het
Hof te komen tenzij zij niet al te mo
dern opgeschikt zijn, al is liet ook yoOfi
een danspartij,
De koningin zelf zet een voorbeeld
voor liet matig kleeden. Haar opschik,
alhoewel sierlijk is immer juist. Doou
haar .eigen dracht en door goed gegc-
venc gezegden, heeft zij in de Holland
schc betere kringen een voorbeeld ge
geven en een verlangen gewekt tot het
matig kleeden, en iedermaal er een
uitheemsche vrouw aan 't Hof ver
schijnt met ongepaste kleedij, gevocH
de koningin zich gebelgd.
In Den Haag hoort men 'dikwijls daï
de koningin aan een vreemde bezoekster
dc opmerking maakt van door haar
kleedij de goede smaak en de zedigheid
der Hollanders niet te komen bederven.
Te veel vrijdom in opschik wordt niet
geduld.
DE MAHARADJA VAN KAPIALA IS
FABELACHTIG RIJK.
Tonden, 3 Oogst. Alliier is de rijk
ste prins van Britseh-Indië, do malia-
radja van Kapiala aangekomen, met een
gevolg flat niet minder, dan 20 luio-ao-
to's vulde.
Een ontzaglijke menigte was naar
het yictoria-station gestroomd, om
van zijn aankomst getuige te zijn. De
prins is. op Europceschc wijze gekleed,
maar draagt den Ooslerschen iulban,
versierd met diamanten/alsmede twee
groote diamanten oorbellen. Behalve do
50 personen van zijn gevolg, heeft hij
ook twee koks medegebracht, daar hij
van zijn eigen nationale keuken meer
dan van de Europceschc houdt.
De prins is slechts 33 jaar en regeert
sedert 1900, toen zijn vader stierf en
hij dus nauwelijks 8 jaar oud was, ove£
aijn stalen, v
WERKZAAMHEDEN IN AUGUSTUS
1. Wij kunnen de landbouwers niet
genoeg aanzetten een zekere hoeveel
heid inkarnaatklaver te zaaien. Wie
zulks niet gedaan heeft in Juli, kan nog
daartoe overgaan in de eerste helft van
Augustus. Doch men mïrg niet vergeten
zorgvuldig tc bemesten. Men geve der
halve per hectare 350 tot 400 kgr. su
perfosfaat en 150 tot 200 kgr. chloor-,
potasch; deze meststoffen worden in-
geploegd. Op den omgewerkten akker
zal men voor het zaaien nog 75 kgr.
zwavelzuur ammoniak incggen.
2. Tijdens deze inaand is het noodig
nccI vloeimesten loc le dienen aan do
groenten als selder, salade, kooien, enz.
Daartoe gebruike tïicn regenwater
waarin 30-40 grammen zwavelzuur am
moniak per liter water zijn opgelost.
De bloemen in den tuin mogen ook
niet vergeten worden. Hiertoe bereide
ncn een mengsel van ongeveer 40 gr-
zwavelzuur ammoniak, 50 gr. super
fosfaat en 25 gr. zwavelzure potasxïh';
Daarvan neme men 2 gr. per liter wa
ter en bcgiele de planten twee maal in
dc week.
De planten zullen weelderig groeien
eö dc bloemen zullen langer hun fris-
sche kleur bewaren.
4. De teelt van koolzaad neemt
meer uitbreiding. Dit is voorwaar eert
plant die veel winsten afwerpt, als men
op verstandige wijze te werk gaat. Om
i.e gelukken zal men benevens een goe
de dosis stalmest per hectare 400-500
kgr. superfosfaat gebruiken, alsook
200 lot 250 kgr. chloorpotasch on 100
lot 150 kgr. zwavelzuur ammoniak.
De twTee eerste meststoffen worden
zorgvuldig dooreen gemengd, zoo gelijk
megeiijk/op don akker verdeeld on daar
na met den stalmest ondorgeplocgd.
net zwavelzuur ammoniak wordt "o*
de sneden uitgestrooid ca voor hef
planten in geëgd* fllXi
