De oorlos aan het vrij
onderwijs
Verschrikkelijke scheepsramp
Bedevaarders le veel
naar Rome
De Belgische stoomboot Gertrude vermist
Ministerraad
Afslag op het suiker
In het fort van
Douaumont
XXX'I* JAARGANG NUMMER 219
Korkslraat, Oen 21, Aalst. Tel. 114 D A dr^-~F8T A T~ii 15 CE11T1EMEN WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Van Ncffel-De Genot
H. Linus
|Zon op 5,39. ondtr 3,47
E«i'st§ Kwartier den 25
publiciteit buiten het Arr. AALST 1 Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. flue de Richelieu, P jar ij 8. Bream's Buildings, Londres E. C. 4,
De heer De Vèze, volksverte-
genr. oordiger voor Brussel, is, om
zoo tc zeggen, de voorman der li-
jbcrale partij in de Kamer.
Er zijn nog wel andere libera
len, die meer te zeggen hebben in
de liberale partij, maar de lieer De
.Vèze is hun woordvoerder, zoo in
'de liberale vergaderingen, als in de
Kamer en in de liberale pers.
De heer De Vèze komt in een
blad de liberalen te waarschuwen,
dat ze «het gevaar niet mogen on
derschatten dat de dagelijks toe
nemende verlamming aanbiedt
welke het openbaar onderwijs on
dergaat ten voordeele van het con
fessioneel onderwijs dat gegeven
Wordt op de kosten van den Staat».
Daaruit blijkt dat de-politiek
Van den heer De Vèze nog altijd
op hel oude liberale standpunt dat
samen te vatten is in de woorden:
oorlog aan de vrije scholen en
zoo aan den Godsdienst».
Het eerste punt van het liberaal
program blijft dus onveranderd
oorlog aan de Kerk.
A mie heer De Vèze, die niet
schijnt te weten of ten minste niet
gelooft dat de Kerk sedert 19
eeuwen bestaat, ondanks al de li
beralen. die zich, door de eeuwen
heen, onder verschillende vormen
hebben voorgedaan.
Arme liberale partij, nog niet
overtuigd dat de Kerk eene rots is
tegen dewelke de poorten der
hel 't is te zeggen de ongods
dienstige en anti-godsdienstige
machten, sedert de 19 eeuwen van
hot bestaan der Kerk niets tegen
haar bestaan hebben kunnen uit
richten niet hebben kunnen be
letten dait de Kerk, ondanks alles,
pal staat als eene lichtbaak, die
over gansch de wereld schitterd.
Maar laten wé dat daar!
wet en buiten de hulpgelden van
den Staat.
Dat deuntje is echter zoo versle
ten als de liberale partij zelf!
Het recht der katholieke ouders,
hunne kinderen naar scholen te
zenden van hunne keus, wordt er
kend in alle landen die bestuurd
worden door gouvernementen die
niet bezield zijn met enggeestige
gedachten.
Bij onze Koorderburen, de Hol
landers, zegt de wet, dat de ge
meenten evenveel hulpgelden moe
ten geven aan de vrije scholen
als er bestaan als aan de ge
meente scholen niet alleen om
de jaarwedden van het onderwij
zend personeel te betalen, maar
ook om de kosten of pachten der
lokalen, schoolbehoeften, meube
len en allen onderhoud te betalen.
Dat is gelijkheid voor allen.
In Belgie, katholiek land, zijn
de katholieken op verre na zoo wel
niet bedeeld.
Modelbedevaartgangers noemt de
Qsservatore Romano de moedigen,
die om den Jubilee-aflaat te verdienen,
te voet naar Rome zijn gekomen. On-
19 MAN AAN BOORD.
11 FAMIL1EN GETROFFEN
Sinds eenigen tijd liepen aan den ba-
dei-dezen bevinden zcih, bdkalve eenige'veötant do meest onheilspellende ge-
itahacen. ook verscheidene buitenlan- - - -
De heer De Vèze legt uit wat
hij bedoelt. Hij zegt:
Het gevaar bestaat. -- Het
veropenbaart zich, zoowel als het
de hoogere graden van onderwijs
betreft als wanneer het de lagere
school betreft, de beroepsschool en
de vakschool, waarvan het belang
niet ophoudt aan te groeien.
Wij -- (liberalen) hebben:
het recht niet, onbekommerd te
blijven tegenover deze onderduim-
sohe onderneming, die ons eiken
dag in tegenwoordigheid stelt van
stoutere aanspraken en sterkere
eischen V
Tot daar den heer De Vèze.
De katholieken maken inder
daad aanspraak op hun deel in de
hulpgelden, welke de Staat aan het
onderwijs besteed.
Onder liet vorig tweeledig katho
liek-liberaal ministerie hebben de
liberalen aan die aanspraak recht
gedaan, maar niet als erkenning
van een recht, maar uit gedwon
genheid om samen met de katho
lieken een ministerie te kunnen sa
menstellen.
Ze hielden dan méér aan het mi
nisterie dan aan hun princiep.
Met de kiezingen van 5 April is
dat veranderd.
Ze hebben met dé katholieken
'samen geen ministerie willen vor
men; wellicht omdat hun gedund
troepje al te klein was geworden,
en zij, redelijkerwijze, maar op
een drietal zetels aanspraak kon
den maken.
En nu komt, de heer De Vcze
met liet oude liberale stokpaardje
af, dat de katholieke scholen op
geene hulpgelden van den Staat
aanspraak mogen maken.
Dus, de katholieken buiten de
Ziehier hoe het met schoolbevol
king en hulpmiddelen in Belgie
staat:
Het getal leerlingen der offi-
cieele scholen is 7 dertienden, en
dat der vrije scholen 6 dertienden
de Staat besteedt aan de officieele
scholen ACHT dertienden van het
geld dat voor liet onderwijs uitge
geven wordt, en slechts VIJF der
tienden worden als hulpgelden aan
de vrije sehoolinriehtingen toege
kend.
De offieieelertcholen worden dus
op de meest gunstige wijze behan
deld, en zijn altijd op de meest
gunstige wijze behandeld geweest,
ook voor den oorlog, toen de ka
tholieken dertig jaren lang zonder
onderbreking aan het bewind zijn
geweest.
Dan hadden de katholieken het
beginsel en stelsel der volledige ge
lijkstelling van vrije scholen en of
ficieele scholen kunnen invoeren
en toepassen gelijk het in Holland
bestaat bijvoorbeeld.
Zij hebben het niet gedaan;
ietis waarin zij ongelijk gehad
hebben, meenen wij, want de libe
ralen zijn hun geenszins dankbaar
om hunne gematigdheid.
Nochtans geven de liberalen zich
uit als de eenige, ware en goede
voorstanders der vrijheid op alle
gebied. f-
In zake van onderwijs echtej-
zouden ze gaarne de officieele en
natuurlijke onzijdige .school aan
alle ouders en kinderen opdringen,
indien ze maar konden,
Daarmede durv en ze echter niet
openlijk voor den dag komen en in
afwachting is hun stelsel de vrije
scholen alle hulpgelden van den
Staat te ontzeggen, met het doel
het bestaan van vrije scholen on
mogelijk te maken bij gebrek aan
geldmiddelen.
Dc liberalen en de liberale par
tij van Belgie hebben nog niets ge
leerd.
Door het Vredesverdrag van
Versailles zijn verscheidene nieu
we staten in het leven geroepen.
Bij hunne stichting is bepaald dat
de rechten der minderheden, in za
ke godsdienst en geweten, gewaar
borgd worden.
De staatsmannen welke dat be
paald hebben, zijn geene katholie
ken er zijn er zelfs zeer weinige
onder hen.
Daarom bekreunen zich onze li
beralen niet, voor hen moeten
de Belgische Katholieken buiten
de wet geplaatst worden!
Onze liberale partij blijft bij
haar oud stelsel, hoewel ze moet
vaststellen dat de massa baar meer
en meer verlaat ze blijft eerst
en vooral: vijand van Paus, Kerk
en Godsdienst,
Men verge te dat met!
Het blad vertaalt enkele zulke geval
len, zoo van den 85-jarigen Hongaar
Janos Keneth, die ook liet Heilige Land
de reis daarheen werd ook meest te
voel afgelegd heeft Ibezocht. De Hon
gaar heeft alle grootc heiligdommen
van Europa te voet bezodlit er. hij draagt
een pelgrimsboc'k bij zich. waarin ter
bevestiging, dat hij werkelijk aan een
betreffende kerk een bezoek heeft ge
bracht, de geestelijken dezer heiligdom
men iaat teokenen.
Voorts is te voet aangekomen een ou
de Pool die reeds in Maart vertrokken
was. Hij wilde volstrekt den Paus per
soonlijk spreken, dien hij eens als Nun-
cius te Warschau had gezien. Zijn har-
tewenscli is vervuld, waarmede hij over
gelukkig was. De terugreis maakt de
oude per trein daar hij anders niet voor
den Winter in Polen terug is.
Een zeer ontroerende geschiedenis
wordt, verhaald van een klein joodseh
meisje uit Ptizzuoji Dij Napels.
Het kind was te voet naar Rome ge
komen kwam geheel uitgeput en met
bebloede voeten aan en vond opname
bij een milddadige familie. De kleine
jodin vertelde deze dat zij innerlijk
reeds lang christen was en geen groote
ren vensch had dan gedoopt te worden,
dor. Jubilee-aflaat te verdienen cn eéns
den Paus te zien om zijn zegen te ont
vangen.
Het kind is gedoopt, heeft den H.
Vader gezien, enkele vaderlijke woor
den van Hem gehoord en is eenige da
gen later van uitputting gestorven.
AAS
'Do ministers Tiebben Maandag mor-
geud opnieuw raad gel 1 ouden, in liet
Ministerie van JCkonomische Zaken, on
der 'liet voorzitterschap van M. Poullet
Het onderzoek der bu dj ellen werd her
nomen. Er was ook spraak van de pen
sioenregeling.
M. Janssen. Minister van Financies,
beeft omstandigen uitleg over den fi-
nancieelcn toestand gegeven eens te
meer heeft hij op groote bezuinigingen
aangedrongen.
's Namiddags hebben de ministers
hunne beraadslagingen hernomen.
De suikeroogst is dit jaar buitenge
woon overvloedig. Ook wordt het suiker
ran de toekomende fabrikalie reeds aan
geboden met een afslag van 8 centiemen
op den prijs van liet omgezet suiker
(sucre interverti).
De 9e verjaring der herovering.
In het fort van Douaitmonfc, bij Ver
dun. waar de Fransélie troepen met een
lcgendarisdhen heldenmoed hebben ge
vochten cn de Duitsehers, die het fort
veroverd hadden, er in ijseli.jke gevech
ten met het blanke wapen hebben ver
dreven, heeft Zondag eene schoone
plechtigheid plaats gehad, ter gelegen
heid der 9e verjaring van deze herove
ring.
Oeneraal de Lardemelle en 'de officie
ren van zijn staf Mgr Ginisly, bis
schop van Verdun Z E. H. kanunïk
Gaston, vikaris-generaal van Z. Ein.
kardinaal Dubois, van Parijs; talrijke
wereldlijke overlieden bezochten, de
werken van het grootsch gedenkteeken,
dat op hel slagveld van Douamont zal
opgericht worden. Na dit bezoek werd
in do noodkerk door Mgr Oinisty eene
plechtige II. Mis opgedragen, bijge
woond door al de ovciheden. Op de eer
ste rangen bemerkte men Mevr. wedu
we Mangin en hare vier kinderen. Men
weet dat generaal Mangin dc held van
Douaumont en Verdun was. Na liet
Evangelie hield de Z.E.II. kanunnik
Ga-don eene treffende gelegenheidsrede,
waarin hi j eene ontroerde hulde bracht
aan de nagedachtenis van generaal
Mangin en van dc beldendie tc Douau
mont sneuvelden.
Na de kerkelijke plechtigheid werd
eene vergadering gehouden, waarop ge
neraal dé Lardemelle eene groote rede-
Voering uitsprak. Ten slotte had een op
tocht plaats naar dc loopgraaf der ba
jonetten 2>i
ruehten over de Belgische stoomboot
Gertrude We hebben daar gecc«f
ruchtbaarheid aan gegeven, om de fa-
milien der opvarenden niet in ongerust
heid te brengen, doch tihans zijn de toe
standen van zulken aard; dat langer
zwijgen overbodig is, daar men toch
voor dc brutale feiten staat, hoe ver
schrikkelijk deze ook zijn.
IIET DROOGE AMERIKA.
SMOKKELWAAR.
Het schip Gertrude behoorde aan
de dit jaar nog gevormde maatschappij
Société Anonvme Gertrude, waarvan de
söheepsreedèr M. Van der Eb, de be-
stuurdcr is.
De stoomboot was op 22 Februari uit
onze haven vertrokken onder bevel van
kapitein Gerard Nyland, een allerbest
gekende zeebonk, en had voor bestem
ming Van Couver, in Engelscih Colum
bia, 't is te zeggen- aan de Westkust van
Amerika.
De lading bestond officieel gespro
ken uit stukgoederen, maar bestond in
werkelijkheid uit eefte hoeveelheid ru
we alcool en verders voor het grootste
gedeelte uit whisky, wat natuurlijk aan
leiding heeft gegeven aan allerlei ver
telsels. Een klein deel stukgoederen wa
ren bestemd voor San-Francisco en het
overige zou in zee door don bestemme
ling wel afgenomen worden.
Het schip, zonder dat het zelf een
smokkelschip was, had toch als bijzon
derste lading smokkelwaar, bestemd om
in het droge Amerika, aan den man te
worden gebracht. Inderdaad Vancouver
ligt zoo heel verre niet van de grenzen
der Verëenigde Staten. De reederij. had
daar echter niets mede te maken. De be
stemming was Vancouver en verder.
DE REIS.
Ten einde aan onze lezers juiste in
lichtingen te verschaffen, hébben wij
ons op de reederij aangeboden, waar de
bestuurder M. Van der Eb, met de mees
te welwillendheid, ons alle mogelijke
inlichtingen verschafte over de. Ger
trude
Na bovenstaande te hebben bevestigd,
zegde M. Van der Eb, dat de reederij
het laatste bericht van het schip heeft
ontvangen door een telegram van haren
agent in Panama, toen de Gertrude
op 27 Maart in liet Panamakanaal was
aangekomen, om liet den volgenden
dag weer te verlaten. Het schk> had dus
eene voorspoedige reis gehad, had goed
weder getroffen, alles was wel aan boord
en met de beste vooruitzichten stak het
schip den Grooten of Stillen Oceaan
in.
Zonder dat men verder reehtstreeksch
nieuws heeft ontvangen, heeft men
door latere inlichtingen vernomen, dat
liet schip rond 10 tot 15 April in de
baai van San-Francisco is aangekomen
en daar de kleine lading heeft gelost.
Dit wordt nog bevestigd door brieven,
die de familieleden der opvarenden van
daar hebben gekregen. De Gertrude
is daar gebleven tot einde Mei, om de
reis met smokkelwaar voort te zetten
ZOLDER NIEUWS.
Om op zijne bestemming te geraken,
moest het schip nog 800 zeemijlen doen,
wat eene reis is van enkele dagen.
En verder vroegen we den heer
bestuuöger.
I an af dit oogenblik hebben we niets
meer van het schip vernomen, niette
genstaande de menigvuldige telegram
men om inlichtingen, die we naar de
verschillende kustgedeelten hebben ge
zonden.
En de bemanning
Dat is het juist wat ons het meest
bekommerde, antwoordde de bestuurder
ons met getroffen stem, temeer nog,
daar deze grooten deels bestond uit Bel
gen.
Bestaat er gëene hoop meer, eene
mogelijkheid, dat bijvoorbeeld de be
manning zou opgepikt zijn
Hoe gaarne ik dit zou willen be
vestigen, het is mij thans onmogelijk
deze hoop te koesteren. Het schip had
kolen aan boord tot einde Juli. Iri de
veronderstelling dat het lossen wat tijd
zou ingenomen hebben, 'dan had het
schip reeds lang kolen moeten innemen.
Dat heeft niet plaats gehad. Het ver
moeden is dat in dit gebied, waar aard-
uitberst ingen geene zeldzaamheid zijn,
het schip door een dier onderzeesche
stormen is overvallen geworden en met
man en muis is vergaan.
De hoop bestond echter nog "dat de be
manning door het .een of ander, schip
werd opgepikt, want de scheepvaart is
op de kusten nog al druk. Deze hoop
hebben wij thans ook moeien opgeven,
want zoo y.ulk sëhip zelf.s naar China zo^i
varen, hadden we reeds tijding moeten
hebben.
Het is eene verschrikkelijke scheeps
ramp, zoo besloot M. Van der Eb.
DE BEMANNING.
11 BELGEN AAN BOORD.
Ziehier de lijst der bemanning, dio
uit 19 koppen bestond en zooals men
verder zal zien, uit 11 Belgen, op een
paar uitzonderingen na uit Antwerpe
naars. Men zal begrijpen welke ontroe
ring dit aan den havenkant teweeg
brengt.
Gerard Nyland, kapitein, 53 jaar Oüd,
woonachtig Geulinckxstraat, 18.
Alfons Graré, 45 jaar oud, 3e stuur
man, woonachtig Rhynkaai, 41-
Anicdée Onghena, 23 jaar oud, lichter
matroos, woonachtig Bosmanstraat, 52,
te Lokeren.
Hendrik Th i berm on f, 25 jaar oud,
matroos, wonende de Hacrnestraat, 71.
tc Etterbeek.
Michel Tayemans. 17 jaar oud, liolitd
matroos, wonende Lange Batterij straal,
Robert Franssens, 58 jaar oud, ld
mecanicien, wonende St. Aldegondis*
kaai, 20.
diaries Formont', 42 jaar 'oud, 2e
mecanicien, wonende Stijfselstraat, 22.
Leopold Vau Laer, 28 jaar oud, 3e
mecanicien^ wonende Stijfselstraat, 22.
Jules Cnaepkens, 41 jaar oud, clonc-
keyman, wonende Duinstraat, 4.
Arth. Snauwaert, 71 jaar oud, stoker,
Cockerillkaai, 27.
Ard. Kempenaers, tabieniboy, wonen
de Prins Leopoldstraat, 6, tc Borgcr-
hout.
Als vreemdelingen 7
"Willem Weltevreden, 3G jaar oud, ld
stuurmanwoonachtig Keizershook-
straat, 88, te Contich (Hollander).
Jan Adamse, 28 jaar oud, stoker, wo
nende Beenhouwersstraat.
Verders de Noor Hendrik L'oraas; cld
Pool Henhinniande Rus Bodrofff de
Rus Bryvramm: dc Duitscher Walend}'
en de Rus Janson.
GELUKKIG ONTSNAPT.
Tot de bemanning was ook aange
monsterd, de Belgische matroos Croe.^
woonachtig Nassaustraat, 3G.
Op het oogenblik van vertrek echter
was do man ziekelijk en kon niet mede
vertrekken. In zijne plaats werd een
Vreemdeling aangeworven.
Hij mag zich dus als een gelukkig
ontsnapte beschouwen.
HET VERGANE SCHIP.
Het vermiste schip r« Gertrude ïl
de vroegere Campine en voorheen
de Arnold Het schip is gebouwd in
1884 op de werven van G. Havaldt, te
Kiel cn mat 1190 ton bruto, 1148 onder
cle brug en 702 net. Het was 222.3 voet
]ang, 31.3 breed en 21.3 diep. De ma-
chienen ontwikkelden 8o paarden
kracht.
Om volledig té zijn, kunnen wc
nog bijvoegen, dat de Gertrude van
de Cie Hanseatique Beige, was afge
kocht voor de som van 475.000 fr. cn
is met de enkele onkosten erbi j, dus voor
dezelfde som,zijnde 495.000 fr.verzekerd
geworden.
DE SMOKKELHANDEL
IN WHISKY.
Het droevig einde van de «Gertrude»
en het geval met de General Serre t
roepen andermaal de aandacht op de
Rum Running to the States '"fc is te
zeggen den smokkelhandel in sterke
dranken met de Vereenigde Staten.
Men weet dat in de Vereenigde Sta
ten het «droog» systeem bestaat, ;t is te
zeggen dat distilleeren, slijten, verkoo-
pen en verhandelen van sterke dranken
dooi' de wet zijn veiboden.
'Nu heeft dit verbod aanleiding gege-
en tot liet smokkelen in Amerika van
whiskyladingen en tot avontuurlijke ex
pedities, die voor ondernemende zeelie
den de meest gewaagde feiten in herin
nering brengen die de scheepvaart in
Vroegere tijden kenmerkte. f
Fortuinen worden gewonnen en ver
loren Rum Row den naam van dit
gedeelte van de zee nabij de Amerb
kaanscho kust, waar de «Rum runners)#
hun profijtelijk beroep uitoefenen.
Men moet zeggen dat, als iemand in'
de Rum running .«-zaak geluk heeft
de profijten enorm zijn.
Whisky kan in Engeland uit het vasÉi
gekocht worden aan 25 shilling de kist.
van 12 flesschen'. In Rum Row kant
de drank worden verkocht aan 30 tot'
45 .dollars de kist de gemiddeld^