50
üe groote Vredesgedachte
Woensdag
Sept. 1925
scheidsgerecht:
Ministerie van
Spoorwegen
Verbond der Katholieke
Yereenigingen &Kri«gen
Nieuwe dijkbreuk
in China
Na den katholieken dag
te Gent
Het Amerikaanseh goud
Een muzikale kluizenaar
Naar Tuin laatste
rustplaats
Het vergaan van den
Amerikaansche duikboot
Koloniale Jaarmarkt
Korkstraaf, 9 en 21, Aai.st. Tel. 114 3D^3-3
XXXI* JAARGANG NUMMER 225
!T A T~> 15 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Van Nuffel
6, Londres
,-De Gendt
H. Sophia
Zon op5,4P. onder 5,33
Voile Maan don 2
Publiciteit buiten het Arr. AAL8T Agentschap Havas, Adolf IWaxlaan, 13, te Brussel. Rue de Richelieu, PjM-IJs. Bream's Buildings,
E. C. 4,
yEIJilGHEID EU
ONTWAPENIN G:
A!a(ir een tweede ontxeapewigs-
conferentie.
De vergadering van den Volken
bond heeft de besprekingen over
de vraagstukken van scheidsge
recht, veiligheid en ontwapening
beëindigd,
Allereerst werden de verslagen
voorgelezen van MM. Rollin (Bel-
gie) en Bénès (Theco-Slowakije)
over de verschillende te dezer zake
ingediende ontwerp-resoluties, na
melijk die van de Spaansche,
Zweedsclie, Belgische en J apansche
afvaardigingen.
Naar aanleiding hiervan is een
debat ontstaan, waarbij allereerst
Robert Cecil (Engeland) het woord
voerde. Deze heeft nogmaals uitüng
gegeven aan het verlangen der
Britsche regeering, alles in het
werk te stellen, dat kan bijdragen
tot bevordering der politiek van
ontwapening.
Spreker herinnerde onder meer
aan hetgeen Engeland reeds in de
ze richting heeft gedaan. Ontwa
pening vervolgde Cecil, is het
grootste belang voor de wereldwel
vaart en het is de hoogste plicht van
den Volkenhond deze te verzeke
ren. Ontwapening moet, zal zij ef
fectief wezen, algemeen zijn, doch
dit is onmogelijk zonder veiligheid.
Deze twee kwesties zijn onverbre
kelijk met elkaar verbonden
Ten slotte noemde ook deze spre
ker een aanvalsoorlog nogmaals een
internationale misdaad.
Dc verslaggever Bénès verklaar,
de dat zoo deze vergadering al niet
den weg heeft ingeslagen, waartoe
zij zich verbonden had, zij toch in
ieder geval de in vorige jaren ge
nomen besluiten heeft bevestigd.
Hij noodigde dan ook de veréadé-
i-ing uit, zich voor te bereiden op
een opmarsch in het volgend jaar.
Hierop kreeg de Fransche afge
vaardigde Henry de Jouvenel, hef
woord. Deze begon met te verkla
ren, dat het protocool nog de grond
gedachten ervan, arbitrage, veilig
lieid en ontwapening behouden
heeft, doch ook de verschillende
verdragen welke op het bogenhlik
een voorwerp van bespreking uit
maken. geïnspireerd zijn op dezelf
de grondbeginselen erf volkomen
passen in het kader van een .alge
meen protocol.
Vervolgens verklaarde dé Pool-
sche afgevaardigde Sokal, dat zijn
regeering volkomen instemt met de
betreffende voorstellen, Welke
naar haar oordeel een aanwijzing
zijn, dat de vergadering de conti
nuïteit van het Volkenbondswe rt
wil verzekeren,
De volgende spreker was de Ita
liaan Coppola, die een uiteenzet
ting gaf van de redenen, waarom
de Italiaansche regeering van mee-
ning is, dat de voorstellers der ver
schillende besluiten niet voldoende
rekening houden met de werkelijk
heid. Italië, verklaarde hij, is, wat
ontwapening betreft, van oordeel,
dat de methode, volgens welke
groote enkwesten aan een uitge
breide inrichting worden toever
trouwd, nutteloos en zelfs gevaar
lijk is, vooral wegens de groote
ruchtbaarheid die er wel aan moet
worden gegeven.
Hierop deelde de Belgische af
gevaardigde Hymans mede, dat
zijn regeering de ingediende reso
luties gaarne onderschrijft en hem
volmacht heeft gegeven, de faculta
tieve bepaling van art 36 van het
statuut van het Permanente Hof
van Internationale Justitie (de
obligatoire jurisdictie), te ondertee-
kenen.
Voorts voerde nog de Zweed-
scbe vertegenwoordiger Lof grew,
en die van Spanje, Palacios, het
woord die eveneens een uiteenzet
ting gaven van de redenen, waarom
hun regeeringen voorstanders zijn
van de ingediende resoluties.
«Aaneming van het Spaansche be
sluit, besloot de laatste be teekent
erkenning door de Vergadering
van de internationale realiteiten.
Na afloop van het debat heeft de
Vergadering ten slotte een resolu
tie aangenomen, waarin nog eens
vastgelegd wordt, dat een aanvals
oorlog als een internationale mis
daad behoort beschouwd te worden
en voorts met voldoening kennis
genomen wordt van hetgeen door
zekere naties is gedaan ten einde in
afzonderlijke verdragen de proto
col-gedaclite vast te leggen.
Voorts stelt de Vergadering vast,
dat dergelijke accoorden niet tot
bepaalde gebieden beperkt behoe
ven te worden, doch uitgebreid
kunnen worden tot de geheele we
reld.
Vervolgens is de raad uitgenoo-
digd, een voorbereidende studie, te
maken van-de inrichting eener com-
ferentie voor de beperking der be
wapeningen, opdat, wanneer, uit
een oogpunt van algemeene veilig
heid, de toestand bevredigend zal
zijn, een dergelijke conferentie
terstond bijeen zal kunnen worden
gteroepen en beperking der bewa
pening worden doorgevoerd.
De ontvangsten op de Spoorwegen
tijdens de maand Augustus.
Vergeleken ibij den toestand van liet
vorige jaar blijven de ontvangsten op
de Spoorwegen steeds nadeelig. In de
maand Augustus bereikten de ontvang
sten 148 miljoen G76.000 fr. tegen 155
millioen 338.000 fr. in Augustus 1924.
Het reizigersverkeer beeft 53.32"2.000
fr. gegeven tegen 53.156.000, of eene
lichte ver'hooging van 155.000 fr. Het
goederenvervoer is in vermindering
van 3.587 000 fr., daar de ontvangsten
59.924.000 fr bereiken tegen 93.511.000
fr. De buitengewone ontvangsten zijn
met 3-millioen verminderd.
WV
BRIEF VAN Z. II. DEN PAUS.
Heer Staatsminister Segers ontving
volgenden brief van Z. H. Mgr Gaspari,
als antwoord op bet telegram, gezonden
aan den II. Vader, bij de 52e zitting van
bet "Verbond der Katholieke Kringen
en Vereenigingen
et De Opperherder beeft met vader
lijke welwillendheid het huldeblijk aan
vaard, hetwelk gij hem toegestuurd
hebt, in naam van geheel bet Verbond
der Katholieke Kringen en Vereenigin
gen, ter gelegenheid der 52e zitting^ te
Niivel.
De gevoelens van onwankelbaar ge
loof in, cn van onaantastbare getrouw
heid aan de leerstelsels der Kerk, even-
al? de algeheel e onderdanigheid aan den
Apostolischen stoel, welke gij belijdt,
zijn voortaan traditioneel bij u, en de"
itVader is gelukkig vast te stellen dat
die gevoelens uwe weitkzaamheid rege
len en dat ze de reden zijn van 't goed,
in Belgie teweeggebracht door de Ka
tholieke Kringen en Vereenigingen.
waarvan gij de ieverige voorzitter zijt.
Z.H. de Paus is grootelijks ver
heugd om uwe gehechtheid aan de ka
tholieke beginselen en uit ganseher har
te drukt Hij u zijn vaderlijke gelukwen-
schen uit.
A an. den Heer vragende uwe wer
king te zegenen, tot heil van het volk en
van de Belgische natie, schenkt de Op
perherder aan u en aan al de leden van
uw Verbond, een bijzondere Apostolir
schen zegen.
Aanvaard, lieer voorzitter, de her-
nieuwe uitdrukking van onze verkleef
de gevoefens in O. II. Jesus Christus.
(get.) Cardinaül Gaspari.
Peking, 28 Sept. Gemeld wordt
dat zich, langs den Gelen Stroom, een
nieuwe dijkbreuk heeft voorgedaan..
Het blijkt de geweldigste overstrooming
te zijn sedert 1887. Het overstroomde
gebied is duizenden vierkante kilome
ters groot. Het aantal geteisterde oever
bewoners bedraagt verscheidene dui
zenden. Honderden menschen zijn om
gekomen. Door de internationale kom
missie van bijstand wordt een ihulpko-
lonne u itgezon den
JEUGDORGANISATIE.
Dc jeugdseetie van het katholiek
Congres te Gent had onder algemeene
instemming besloten tot 'het vormen
van een actiecomiteit dat voor de jeugd
werken in het Bisdom Gent een her
nieuwde werking zou inleiden. Het is
niet bij" wenschen en besluiten geble
ven, maar het Actiecomiteit is er eii 't
heeft reeds zijne algemeene gedragslijn
vastgesteld.
Hier het voornaamstehet A. C. staat
absoluut buiten de politieke actie, het
zal zich niet mengen in de leiding der
bestaande jeugdverbonden. Het heeft
voor doel het opwekken, steunen en in-
voelingbrengen met mekaar aller wer
ken die het vormen onzer jeugd in
christen zin helpen bevorderen. Er is
dus geen spraak van inmenging in het
geen bestaat; wel wil het 't bestaande
leeren kennen, tusschen het bestaande
voeling brengen., om door die kennis
en met die voeling nieuwe initiatieven
te verwekken.
Met dit doel is het A. C. dan ook in
gericht als een soort jeugdparlement
waarin elkaar ontmoeten de EE. HH.
Bestuurders der Maatschappelijke "Wer
ken piet afgevaardigden uit hun ge
west. vertegenwoordigers van alle pro
vinciale verbonden voor jeugdverrich
tingen paVrrWKiten, Vlaanderen» Tu ra-
gouw. Diocesaan Sportverbond. gouw-
land der studenten, onderwijzers, enz.
samen met de afgevaardigden der cen
trale organisaties voor vrouwen, arbei
ders- boeren- en middenstandsjeugd.
-Zoo dikwijls de omstandigheden bet
vereischen kan dit A. C. in algemeene
Vergadering worden bijeengeroepen.
Maar hoofdzakelijk wordt het werk ge
lold door het bureel dat de spil moet
zijn van een onverpoosde actie. En hier
heeft onze hoogste geestelijke O veiheid
getoond hoe zij de jeugdwerking ter
narte neemt en uit alle kracht aanmoe
digt: Z. H. Mgr'de Bisschap van Gent
is door een eigen afgevaardigd^Jbij het
bureel vertegenwoordigd, en stelde een
priester aan als secretaris.
Het bureel is als volgt samengesteld:
A fg,".vaardigde van Z. Hw. Mgr. Sc
ghers. Z. E 11 Kan. Coppens, dioce
saan bestuurder der Maatschappelijke
Werken.
Voorzitter Heer Adv. A. E. Dc,
Schrijvert Gent.
Secretaris E. IT. E. Vercruyssent
leeraar, Klein Seminarie te St. Niklaas.'
Zal het A. C. lukken in zijn kieschc
ik Ja, als elkeen meêwil, als men de
taak
nieuwe werking met vertrouwen wil
bejegenen, als men aan (het secretariaat
steun cn inlichtingen niet ontzegt als
men niet aarzelt het bureel lastig te
vallen om alle gewensdhte hulp, en als
men ^eel bidt om zegen over het apos-
telwerk der jeugdbeweging.
Aan alle medewerkers en aan alle
centrale jeugdinrichtingen die hunne
publicaties geregeld als documentatie
aan den secretaris willen bezorgen, zegt
liet Actiecomiteit uiteihartc dank.
HET SCHAADT HEEL i>E
WERELD.
M. Coland Wil ley, de voorzitter van
de «Federation of Brith Industries», in
New-York aangekomen, verklaarde in
een interview, dat het feit, dat het
Ameri'kaar.sclic goud werkeloos ligt,
geleid lieeft tot een volledige ineenstor
ting.
Hij zegde, dat zijn' komst ten doel
had. te spreken met Amerikaansché
nijveraars, ten einde te komen tot een
betere samenwerking tusschen Britanje
en de Vereenigde Staten voor de ekono-
misclie verbetering van de wereld.
Hij besloot met te zeggen dat Ame
rika de keuze (heeft tusschen twee din
gen: het (kan of zijn goudvoorraad weer
naar Europa terugsturen, of liet voor-
oorlogscli voorbeeld van Engeland vol
gen cn leeningen aan bet buitenland
verstrekken, ten einde den wereldham
del en daarmee de wereld gezond te
hoüdepv
NA ZIJN DOOD KOMEN ER ZON
DERLINGE FEITEN AAN HET.
LICHT.
Londen, 28 Sept. Een der meest
zonderlinge figuren uit de Engelsdhe
hoofdstad komt zoo pas te overlijden.
Sedert meer dan twintig jaar was de
arme grijsaard "s avonds te vinden aan
don ingang van den cenen of anderen
nachtkar, hoofdzakelijk door rijkelui
bezocht. Dc zonderling sprak nooit een
woord en over zijn gelaat lag steeds een
oneindige droefheid.
Dc man woonde in een onaanzien.ij-
ke krocht aan bet uiteinde van een der
Londcrsche voorgeborekten. Hij bleek
een groot muziekliefhebber en een uit
stekend beoefenaar van die kunst te
zijn. In zijn ellendige en armoedige wo
ning had bij een klavier, waarop bij ge
vegeld iederen dag met veel talent eeni-
gc stukken van de grootmeesters der
muziek ten beste gaf.
Sedert vijf dagen nu liet het klavier
zich niet meer hooren. De buren, onge
rust geworden, drongen in de woning
van den bedelaar binnen en vonden er
den rampzalige levenloos met het hoofd
op het speeltuig. Een huiszoeking in de
woning van den overledene bracht be
langwekkende bijzonderheden aan het
licht.
Men vond benevens een belangrijke
hoeveelheid sigaren, een som van meer
dan 2 000 pond sterling, verder vernam
men dat de man een bankrekening bad
en eigenaar was van een grooten krui
denierswinkel en een druk bezocht
theehuis.
Men vernam bok dat de bedelaar
vroeger ben zeer plezierig leventje ge
leid had eri samen met zijn 'zuster, een
bekende Engelsclie schoonheid, een
kasteel bezat waar de higklife zicli ren
dezvous gaf.
Men .vraagt zich' af, wat den ongeluk
kige er toe aangezet heeft, een zoo ellen
dig bestaan te gaan leiden.
Overbrenging van 104 Belgische solda-
tenlijken naar het Pére-Lachaise-kerk-
hof te Parijs.
Parijs, 28 Sopt. De lijken van 104
Belgische soldaten, die tijdens den
oorlog in verschillende gezondheidsin
stellingen van Parijs overleden en op
verschillende kerkhoven werden begra
ven, zullen naar het Pére-Lachaisekerk-
hof worden overgebracht.
De overbrenging der 104 lijken, als
volgt verspreid over de verschillende
kerkhoven der Fransche hoofdstad
Vaugirard (24), Saint (5), Ivry (19),
Bagneux (46), Pantin (10), zal 20 da
gen duren.
De Evening News meldt nog naar
aanleiding van het gebeurde, dat de
schepen van de bewuste S-klasse buiten
gewoon veel ongelukken hebben gehad.
In 1920 werden 37 man van de «S.5»
eerst gered, nadat zij gedurende veertig
uren in de boot waren opgesloten ge
weest en in 1921 werden 30 man van dc
«6. 48 gered, nadat zij twaalf uren op
den bodem der zee hadden doorge
bracht.
In October 1923 vond er een ontplof
fing plaats aan boord van de «S.37»,
die den dood van 3 leden der bemanning
tengevolge had en waarbij 7 anderen
verwondingen opliepen.
Op 13 Januari 1925 strandde de «S.
19 en werd zwaar beschadigd. Veer
tien dagen later liep de S. 48 op de
rotsen bij Portsmouth Harbour.
Latere mededeeling van het Ameri
kaansche departement van zeewezen
melden nog, dat de bemanning wel
licht in staat zal zijn, het van twaalf uur
tot een week in de boot uit te houden.
Hoelang juist kan men niet zeggen, daar
men' niet weet, in hoeverre de boot be
schadigd is. De bemanning is voorzien
van de gebruikelijke luchtvoorzienings-
toestellcn en er is een ruime voorraad
voedsel on drinkwater aan boord. De
duikers zijn reeds aan den arbeid gelo
gen.
De commandant van derf "onderzeeër,
luitenant Dobson, is de jongste gezag
voerder der Amerikaansche vloot
Zoodra de marine-overheden bericht
Van de ramp ontvingen, werden vijf
torpedojagers, een slagschip uit New
port en nog 'een uit Brooklijn' naar het
toonecl van de ramp gezonden, dat zij
op voll*? snclhbid varende spoedig be
reikten. De noodige toestellen tot het
lichten van den onderzeeër werden even-*
eens met volle snelheid van de onder?
zcobootbasis te New-Londen aange*
bracht.
Reeds werd te Londen draadloos be
richt uit New-Yoitk ontvangen, dat de-
eerste pogingen om voeling met de be
manning van den gezonken onderzeeër
te verkrijgen, volkomen mislukt zijn.
Tntusschen heeft men kunnen vast
stellen. dat een groot gat in de bak
boordszijde der duikboot is geslagen.
Men vreest dan ook thans, dat de geheet
Ie bemanning om het leven is gekomen.
Belangrijke beschouwingen over Congo
door den heer Carton, Minister
van Koloniën.
Kaar aanleiding der opening van de
tweede koloniale jaarbeurs, hield de
'heer minister van koloniën,Carton, een';
korte aanspraak, die een beknopt maar
zaakrijk overzicht daarstolt van den toe-!
stand in Congo. (1
De kolonisatie is voor alles een werk;
van beschaving en Leopold II verklaar*
de hij, zegde terecht dat deze kruistocht^
cene eeuw vooruitgang waardig is.
Wil men vruchten oogsten van waf
gezaaid werd, dan moet men bij de
jeugd het ideaal doen oplaaien Dit is
de waarborg van het werk. 'i
Maar zooals M. Sarraut, gewezen mi-*
nister van koloniën in Frankrijk', helt
eenmaal uitschijnen deed, het is recht
vaardig dat een koloniseerend volk nui
trekt uit zijne koloniën. En de produk^
ten van de nog onbeschaafde streken'
aan de nijverheid bezorgen, is voor die
landen zeiven steunend werk verrichten"/
Zulks verschaft uitwegen aan de kolo
niën. i
Tentoonstellingen'als deze geven wel
eens aanleiding tot eigenaardige vasf-
stelingen. Zoo heeft die thans in het mi
nisterie van koloniën gehouden, toegëi
laten vast te stellen' dat aan 'onze nij
verheid en Hit na eene merkelijke winst-
name. door den vreemde oro, grondstof--
fen uit onzen eigen Congo Voortkomend^
verschaft worden.
Spreker wees er op 'dat het ïnri(fli>
tingseomiteit gelijk had met öp kolo
niaal gebied de jaarbeurs meer te ver-
algemeenerf. Zoodoende zal aan derf
vreemde aangetoond worden wat België
op kolonisatiegebied presteerde. "Wij mo
gen fier wezen op wat reeds bereikt
werd.
De diamant uit Kassai voortkomend,
bereikt elk jaar eene waarde van 20
miljoen frank. De goudmijnen bezor
gen aan de koloniale schatkist ieder
jaar 25 tot 30 miljoen. Onlangs nog
werd eene goudstorting in de Nationale
Bank gedaan. Per jaar levert Katanga'
80.000 ton koper, zoo goed als geheel
zuiver.
Congo voert per jaar 300.000 kil.
ivoor uit. Onze kolonie is zoo rijk' aarf
radium dat al de radium fabrieken over
de wereld ook verspreid, op die van'
Ooien na, sluiten moesten.
En dan voert Congo nog uit ijzer,
kolen, copalt. cacao koffie ën katoen.
Wie zegt dat Belgie, dat voor dit
laatste product zoozeer van den vreemde
afhangt, niet eenmaal onafhankelijk
worden zal.
Bir.nen enkele jaren wanneer de ver
keersmiddelen in Congo tot volle ont
plooiing zullen gekomen zijn. zal de ko
lonie baar waar rendement bereiken.
Nu reeds beschikt men er over 14.000
km. bevaarbare wegen en 3500 km',
spoorwegen. Verder moet gewezen wor
den' op de buurtspoorwegen, de banen
en het autoverkeer.
En nu dat de autocamious door houf-
gaS kunnen gestookt worden en de ko
lonie niet van den vreemde afhangt, zal
dit vervoermiddel eene onvoorziene uit-1
braiding kunnen nemen cn zal men tot
in gebieden doordringen tot nu toe ver-,
laten.
Er is evenwel een donker punt. Er
zijn geen voldoende uitwegen voor den
uitvoer.
Rustig móet men 'derf toestand in
zien. Men moet vertrouwen stellen in de
leiders en in de technische diensten.
Klachten helpen tot niets. Gezorgd'
moet worden voor een toename aarf s
werkkrachten, aan kaaien' en aan spoor
wegen.
<Zooicts geschiedt 'niet In een óóg en-
blik. Men heeft slechts na te gaan wat
er in Belgie gebeurt óm zich daarvan te'
overtuigen'.
Bovendien zijn' de 'werken in Congo
ontworpen veel grooter dan die ten 'on
zent.
Maar binnen' benige jaren zaT aan
Belgie de volle uitbreiding ten goede ko-i
men der ontginning van onzen Congo\-
