De bankier van Europa
14
Woensdag
Oct. 1925
Veel mossels naai* lïelgie
Ministerraad
Ze zijn tegen den
godsdienst niet
Het Belgisch
financiewezen
PAUL KRUGER
XXXI' JAARGANG- NUMMER 237
Kortstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. \U -DAGBLAD 8 5 CEHTfEMEW WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Tan Nuffel-Pb Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf SVlaxlaan, 13, te Brussel.
Bream's Buildings, 8, Londres E. C,
Rue do Richelieu, Parijs.
II. Calixlu»
Zon op 6,10. onder 5,03
Nieuwe Maau den 17
Dat is Amerika. De Vereenigde
'Staten zijn op het oogenblik het
reusachtige verzamelbekken ge
worden, waarin de Europeesche
Staten, de eene voor, de andere na,
hunne bedragen voor rente en af
lossing, ieder jaar, soms meer dan
zestig jaren lang, gaan storten,
Het is natuurlijk gemakkelijker
te ontvangen dan te storten, maar
toch zal zoowel 't eene als 't andere
moeten gebeuren zonder dat het
van invloed wordt voor den stand
van het inlandseh ruilmiddel.
Want het springt in 't oog. dat
de geweldige internationale kapi-
taalverplaatsingen, die tegenwoor
dig plaats hebben, een noodlotti-
gen invloed uitoefenen op de stabi
liteit der wisselkoersen, Reeds bij
de regeling van de Dawesovereen-
komst werd voorzien,dat de stroom,
hoewel gecanaliseerd, van Duit-
sche herstelbetalingen aan de
bondgenooten, invloed kon uitoe
fenen op den wissel. Dergelijke
storingen moeten voorzien worden
bij de kapitaalverplaatsingen,
waar Frankrijk en Italië zullen
voor komen te staan, wanneer zij
zich voor goed zullen verstaan heb
ben te I.ouden en Washington.
A! die kapitalen nemen ten slot
te, soms via Londen, den weg naar
Amerika, Hier hebben in de laatste
jaren de groote debiteuren hunne
schulden beginnen aan te zuiveren
en al het beschikbare goud over den
Oceaan gestuurd. Men begint in
Amerika stilaan, in te zien, dal het
voordeel van goud te bezitten eene
grens heeft, en dat, als men er 'te
veel heeft, zorgen ontstaan, die
men vroeger niet kende.
Uit dien overvloed'van goud is
in de Vereenigde Staten ontstaan
de grooter wordende belangstel
ling voor het economisch herstel
van Europa, het deelnemen aan
Europeesche ondernemingen en het
inschrijven op leeningen. Dit heeft
niets te maken met eene sympa
thiebeweging ten onze gunste, het
is enkel de noodzakelijkheid, om
een gedeelte van den sterk gezwol
len goudstroom uit Amerika naar
het buitenland af te leiden.
Deze goudtoevoer is eigenlijk al
sedert een jaar aan den gang,waar
door de toestroomiug van goud
naar de Vereenigde Staten geregu
lariseerd werd. Zooals men weet,
heeft het Dawesplan voor Duitsch-
land een belangrijk bedrag uit
Amerika teruggevoerd, in verband
met de reconstructie van de Reichs-
bank Andere goudzendingen uit
Amerika volgden voor andere lan
den, Zelfs Relgie ontving eene
leening in dien tijd van 100 mil
joen dollar.
Nu feitelijk is op die bankiers-
politiek van Amerika niet veel aan
te merken. Onze bankiers doen in
het klein wat Amerika in het groot
doet. Wij hebben het ongelijk ge
had elkander in Europa vier jaren
lang te verscheuren en al ons bezit
in munitie en wapenuitrustingen té
verteren en op den hoop toe er nog
reusachtige schulden te maken,
voor twee menschengeslachten na
ons.
Dat moet nu betaald worden.Zoo
gaat het bij iedereen, die zijn cen
ten versnoept. Die moet 's anderen
daags op droog zaad zitten of lee-
nen. Nu zou er ook wel voor ge
werkt kunnen worden, want Euro
pa :s een nijvere bijenkorf. Maar
dat houdt onze hardvochtige Ame
rikaansche bankier tegen door zijn
grenzen te sluiten. Dat Ameri-
kaansch protectionisme, waardoor
buitenlandsche goederen geweerd
werden, is overdrevenDat is ten
zeerste af te keuren,
En nu. ter verduidelijking van
den toestand, een paar cijfers. In
dien de schuldregeling van Ameri
ka met de bondgenooten is afgeloo-
pen, en men is er flink mee op weg,
dan zouden de Vereenigde Staten
teder jaar eene buitenlandsche be
legging te zoeken hebben voor on
geveer 130 miljoen pond in het bui
tenland. Dit is een bedrag, dat bij
den F.uropeeschen erediethenger
zonder moeite plaatsing zal vinden.
De credietverleeningen van het vo
rige jaar hebben voldoende bewe
zen, dat dit mogelijk is.
Maar daarmede is niet alles ge
zegd, Die kapitalen brengen inte
rest op. En om deze te betalen moet
er gewerkt worden. Met het ge
volg, dat half Europa voor de V.S,
op den duur aan 't werk zal zijn.
Ziehier hoe een man van gezag,
Sir Jos, Stamp, bestuurlid van de
Rank of England en oud-lid
van de Dawes commissie, er over
oordeelt
Hij wijst er op, dat het pro
bleem al dadelijk wordt verwikkeld
door het feit, dat men niet alleen te
doen heeft met de bovengenoemde
vorderingen, maar ook met de ren
te, die zij bij uitleening moeten af
werpen en de rente van deze rente,
waardoor het bedrag spoedig en
orm zal stijgen.
Wanneer men uitgaat van het
cijfer van 130 miljoen pond, en
aanneemt dat dit verder onveran
derd zal blijven, behoudens deze
samengestelde rente, dan zal men
toch reeds voor het feit komen 'te
staan, dat na twintig jaar onge
veer 32.5 miljoen pond per jaar op
deze wijze in het buitenland belegd
zou moeten worden en dat het tota
le bedrag der Amerikaansche be
leggingen elders dan reeds tot 4300
miljoen pond zou zijn gestegen.
Nog tien jaar later zou het jaar
lijks te beleggen bedrag zijn opge-
loopen tot 535 miljoen pond cn de
totale belegging tot 8.600 miljoen
pond. Na een halve eeuw, wat niet
eens zoo'n langen tijd is, wanneer
men bedenkt, dat dc Fransche en
Engelsche schuldregeling voor een
tijd van 62 jaar worden aange
gaan, zou men tot de reusachtige
jaarlijksehe Amerikaansche kapi
taalbelegging in het buitenland
zijn gekomen van 1-101 millioen
pond, indien alle bedragen, die de
Unie te vorderen heeft, terstond,
weder uitgeleend moeten worden,
terwijl het in het buitenland beleg
de bedrag dan gestegen zou zij n
tot 27.000 miljoen pond.
Daarbij is dan nog geenerlei
rekening gehouden met de moge
lijkheid dat de Vereenigde Staten
ook overigens geld in het buiten
land zouden wensclien te beleggen
uit het' overschot van hun eigen ka
pitaalvorming. waardoor de
sneeuwbal natuurlijk nog veel
grooter zou kunnen worden.
Ü5
Theoretisch is dit allemaal juist,
Maar of die sneeuwbal nu juist
zoo zal rollen, hangt af van de poli
tieke gebeurtenissen en van de al
tijd mogelijke conflicten. En die
zijn in eene halve eeuw tijds niet
te voorzien.
Men moge nu onzen Amerikaan
sche bankier hardvochtig vinden.
Dat is een gevoelszaak. Daarover
willen wij hier niet disculeerén,
Maar wat wij, de gevoelskwestie
ter zijde gelaten net kunnen goed
keuren, dat is zijn bijna prohibitief
protectionisme tegen onze. nijver
heid. In de Middeleeuwen lieten de
heeren toe. dat een schuldenaar, die
niet kon betalen, voor hen werkte,
en sloten hem niet van zijne bezit
tingen uit.
De mossclhandel tusschen Holland
en België is op liet oogenblik drukker
dan ooit.
We vernemen dal wekelijks 35 tot
40 booten mosscis alleen uit Ierseke
naar Antwerpen komen.
Dit is de samenvatting van de be
raadslagingen welke Maandag namid
dag op de vergadering van den minis
terraad, onder voorzitterschap van M.
Poullet, werden gevoerd.
M. Janssen, Minister van Financien,
stelde zijne colleges op dc hoogte van
den uitslag der onderhandelingen te
Londen, te Amsterdam, te Bazel en in
de Skandinaafsehe landen over de mid
delen tot gezondmaking van den Bel
gischen frank. Het optimisme over-
heerscht over 'heel de lijn en dc regee-
ringsleden zijn dan ook eensgezind om
het plan van M. Janssen goed te keuren.
De 'hulp der landen met hoogen wis
selkoers zal dus worden verschaft onder
den vorm van een leening tot dekking
van de ffoudreserve der Nationale Bank.
Het bcch *ag van die leening zal nage
noeg 150 millioen dollars bcloopen.
Men heeft bezwaren geopperd tegen dc
uitgebreide macht welke eventueel aar.
de Nation aio Bank zal worden ver
schaft. Doch het is wel verslaan dat do
Nationale Bank met de uitersle voor
zichtigheid zal te werk gaan bij hare
pogingen om den frank te stabilisecren.
Trouwens de Nationale Bank zal vooraf
bij iedere verrichting welke haren in
vloed op den frank zal uitoefenen de
goedkeuring van de regeering moeten
wegdragen.
Dc Nationale Bank zal den koers
voor den aankoop van vreemde munt
waarden vaststellen, doch dit zal enkel
een stabilisatie zijn van den geldenden
marktprijs.
De Belgische afvaardiging zal
Woensdag naar London vertrekken,
ten einde er de rfndeithandclingen voort
te zetten. Van daaruit vangt de reis aan
naar de Vereen .Staten. De afvaardi
ging zal te Brussel terug zijn bij de her
opening van dc Kamer.
M. Poullet heeft lezing gegeven van
het verstag over de onderhandelingen
te Locarno, welk door M. Vandervelde
was toegezonden. M. Vander vel de drukt
de hoop uit dat hier gunstige uitslagen
zullen bereikt worden. Met de houding
van M. Vandervelde, to Locarno, heeft
de regeering hare eensgezindheid be
tuigd.
De zit ling werd hoofdzakelijk in be
slag genomen door de bespreking over
het financieel clan van de regeering cn
van een wetsontwerp van M. Tschoffen
op de vermindering van het aantal ma
gistraten M. Tschoffen ziet geen ander
middel om bezuinigingen te doen. dan
de vermindering van het aantal magi
straten, waarvan er velen naar het
schijnt geen half uur per dag hebben
te arbeiden.
Zoo zal dan ook het aantal der vrede
rechters met de helft worden vermin
derd. De minister gaat van het stand
punt uit dat eeu vrederechter b.v. zich
thans gemakkelijker verplaatsen kan
en dat hij dan ook naar de «klanten»
moet gaan in stee dat de klanten tot
hem komen. Het arbeidsveld van een
vrederechter zal dus worden uitgebreid.
Er zal dus geen vredegerecht mec-r zijn
te March e en te Bastenaken b.v. doch
enkel te Marchc. De vrederechter van
Marche zal tevens gaan zetelen te Bas
tenaken. En zoo in tal van andere plaat
sen.
Daar evenwel de magistraten voor
het leven benoemd werden, zal men liet
ovcrtallige aantal op wachtgeld stellen.
Telkenmale er zich een vacatuur zal
voordoen zal een der opwac.htgestelde
magistraten tot den werkelijken dienst
werden teruggeroepen.
Het wetsontwerp van M. Tsc/hoffen
slaat op de vrederechters, do voorzitters
van de rechtbanken van eerslen aanleg,
de raadshecrcn bij de Beroeps- en Ver
brekingshoven.
M. Tschoffen is overtuigd dat de Ka
mer dit wetsontwerp zal goedkeuren.
Over dc zaak Joset, de amnestie en de
Braban^onnc-wet werd niet meer ge
sproken. Het wetsontwerp op de am
nestie wordt voort ingestudeerd. Het
wetsontwerp is gereed grondig ge
wijzigd natuurlijk en zal bij de ope
ning van de Kamer worden ingediend.
Wat de legeruitgaven betreft, aan
merkelijke bezuinigingen gullen hier
worden ingevoerd*
De gekende papenvreter van Char
leroi M. Ernest heeft een verslag opge
steld van niet. minder dan 13 groote
bladzijden der parlementaire documen
ten, dit alles om den aanbiddelijken
naam van God uit onze gerechtshoven
te weren
Hoe schappelijk en hoe opportu
nistisch men ook aangelegd zij, men
zou, ons inziens verraad plegen jegens
onze hoogste princiepen, indien katho
lieken dit voorstel ook maai' zouden be
spreken.
En dan, de argumenten van reeds
genoemde zijn zoo erbarmelijk moge
lijk. Hij zegt dat de godsdienstige eed
onvereenigbaar «schijnt» te zijn met
de Grondwet.
Waarom? Omdat de Grondwet zegt
dat «niemand mag gedwongen worden
op eenigerlei wijze deel te nemen aan
de oefeningen en plechtigheden van
eenen eeredienst.»
Het gerecht zou dus een «oefening
of plechtigheid zijn van een eere
dienst»
Verder nog gebruikt de wetenschap
pelijke lieer nog herhaaldelijk de uit
drukking: «Het schijnt dat...»
De eed is zoo weinig tegen de Grond
wet dat deze zegt, artikel 127Geen
eed kan worden opgelegd dan krach
tens de wet. Deze stelt het formulier
daarvan vast.»
In hel optreden van genoemde socia
listische parlementsleden vinden wc
bovendien een onweerlegbaar antwoord
aan de roode kameraden, die in ons
Vlaamsche land overal het refrein gaan
rondzingen«Wij zijn tegen' den gods
dienst niet.»
TERUGKEER NAAR DEN.
GOUDSTANDAARD.
De correspondent van de «West-
minster Gazette» te New-York zegt dat
men in Wallstreet overtuigd is tot den
goudstandaard terug te koeren.
De meening is gesteund op het plan
tol werving van groote kredieten.
De bevoegde mannen in Amerika
zijn van oordeel dat de Belgen niet lan
ger willen dat de Belgische frank blij-
ve schommelen in sympathie met den
Franschen frank.
Men weet, van den anderen kant dat
heeren ministers Janssen en Van de
Vyvere, alsook M. Hautain, gouverneur
der Nationale Bank, dezen avond te-
rugkeeren naar Londen, waar zij een
nieuw gesprek zullen hebben met de
groote bankiers van de Oitv.
MM. Van de Vyvere en Hautain, hij
wie zich M. Van Zeeland zal voegen,
zullen niet naar Brussel terugkeeren
docli onmiddeiijk doorreizen haar
New-York, waar zij nieuwe belang
rijke slappen zullen doen voor het wei-
gei ukken 'hunner zending.
Zij zullen tc Southampton inschepen
op de «Lapland» en hopen 10 Novem
ber te Brussel te zijn teruggekeerd.
Een telegram uit Stockholm, Maan
dag morgen toegekomen, meldt het
welslagen der onderhandelingen van
de afgevaardigden der Nationale Bank
met de regeeringen en Banken der
Scandinaafsehe landen, die toegestemd
hebben in al de krediet-aanvragen van
Belgic.
Op dit oogenblik is dus aan de com;
bi natie der Belgische regeering en dei'
Nationale Bank de hulp toegezegd van
Engeland. Nederland, Zwitserland cn
de Scandinaafsehe landen.
DE DUURTETOESTAND.
De «Courrier de la Bourse» schrijft":
Buiten de speculatieve groep biedt
de comtant markt geen het minste be
lang meer op. Het publiek blijft zich te
recht onthouden.
Wanneer wij het door He regeering
Uitgekozen wisselpeil, tot verwezenlij
king barer muntsfalbilisatie zullen 'be
reikt hebben, dan zal de toestand opge
helderd zijn cn zal het Beurswcrk op
vasten bodem 'kunnen hervat worden.
Wij zijn' vermoedelijk niet ver meer
verwijderd van die nivelleering, daar
liet pond Maandag aan 105.95 stond,
en de Fransche frank aan 100.82. Nu
weet toch iedereen dat de afschaffing
der premie op Parijs sedert altijd het
eerste punt van het programma der
Nationale Bank' is.
3825 OCTOBER 1923
Gisteren was het honderd jaar gele
den dat wijlen President Kruger gebo«
ren werd.
Dit eeuwfeest is in Nederland alge*
meen herdacht cn de meeste bladen
wijden dpstellcu aan de nagedachte
nis van de wereldberoemde man.
Zij ceren den vrocgeren President
der Zuid- Afrikaansche Republiek als
een onverschrokken nobel strijder voor
Vrijheid en voor Reelit.
Wat hem heeft onderscheiden,
schrijft Dr Kiewit de Jonge in de «Te
legraaf», was deels ook wel zijn buiten
ge wore lichaamskracht en roekeloozo
dapperheid, maar vooral lijn iunige
Godsvrucht, zijn onbegrensd bevat
tingsvermogen er. zijn wondersterk
geheugen. Hij begreep en onthield let
terlijk alles; geer wetenschap of hij
zou er in hebben kunnen uitblinken.
Onmiddeiijk zag hij de kern zelfs van
de ingewikkeldste vraagstukken. Toch
hield hij niet van boekenzijn Bijbel
was de cenige in zijn Bijbel vond hij
richting en doel. Zijn daden kunnen
dan ook altijd op het Bijbelwoord wor
den getoetst.
Van '77 af dagtcckent Krugers we
reldbekendheid Tweemaal bezocht hij
als Vice-President Europa, de derde
maal, in '83, ging hij als President der
fciid-Afrikaansene Republiekvoor
taan is zijn naam en die van zijn volk
niet van den j^olitieken hemel.
Een ander schrijver getuigt:
't Is niet alleen de grootheid van den'i
man die wij heden eeren, 't is ook dv
onuitroeibare zuclit tot vrijheid, de zelf
standige wil tot handhaving van eigcui
volksbestaan, die vereerenswaard is.
In Nederland i.s vrijheid van land en
volk immer een der ideale goederen
geweest en de grootste kamp voor dezo
ideale waarden door de Bóeren-natie
in het begin dezer eeuw heeft onze har
ten doen ontvlammen. Ook ondergang
kan schoon zijn. als 't ondergang is voor
't beste, wat men te verdedigen heeft
Zijn grootheid bereikt de President,
als het conflict met Engeland nadert.
Tot het uiterste tracht hij den oorlog
tegen te houden, gesteund door presi
dent Stevn, maar als 't noodig is gaat
hij den oorlog met groot geloofsvertrou
wen in. 'Een beslist geloofwaardig oog
getuige heeft hem gehoord na een der
groote nederlagen, God als het ware op
vorderende om zijn beloften gestand te
doen. Maar, toen toch de nederlaag
kwam, bleef hij geloovend vertrouwend.
Paul Kruger trouwde in 1S42 met
aria du Plessis, die met haar Kindje
Januari 1846 overleed. Hij her
trouwde met Gezina Suzanna Frederika
Wilhelmina-du Plessis, die hem 9 zo
nen en 7 dochters schonk en hem haar
geheole leven trouw ter zijde stond. Als
«Tante San na» is zij algemeen gekend
geweest. Terwijl Kruger als balling in
Holland leefde, is tante Sanne overle
den. Ook deze slag is den zwaar be
proefden man niet gespaard gebleven.
Het eeuwfeest van President Kitigcr
brengt nu de gebeurtenissen van No
vember-December 1900 in herinnering,
namelijk de reis van" President Kruger
naar Europa, toen koningin Wilhelmi
na, in een edel gebaar, liem den kruiser
«Gelderland» aanbood om hom van
Lourencö Marqucz naar Marseille to
vervoeren.
Men herinnert zich de geestdriftige
ontvangst te 'Marseille, dc zegepralende
intrede te Parijs, de triomftocht toen
Ivrnger, met een eskort kurassiers naar
het Elysée reed om President Loubet le
begroetenhet groetsch onthaal te Keu
len.
'En dan de grievende, vlijmende, bit
tere teleurstelling, toen-keizer Wilhelm,
de man van het telegram bij Jameson's
verraderlijken inval, hem liet weten dat
het onmogelijk was dat Kruger dc reis
naar Berlijn voortzette, aangezien luj
liem tot zijn spijt niet zou kunnen ont
vangen.
Tn Nederland, waarheen hij dan te
leurgesteld zich begaf, werd Kruger als
een vorst, ontvangen. Maar, wat had de
President aan al die ontvangsten? Alle
volkeren waren op dc hand der Boeren,
maar de regecririgen lieten don onder
gang der Zuid-Afrikaanschc natie vol
trekken.
En daarom, ör-.'danks alles, stennon
wij de Voïkcnbonds-idèalen, om don
terugkeer van zulke handelingen voor
taan onmogelijk tc maken, al erkennen
wij ook de wijsheid cn gematigdheid
waarrace Engeland van zijne overwin
ning gebruik heeft gemaakt.
