16
Te Ars
Vrijdag
Oct. 3925
Voor prins Leopold
De verbetering van den
Belgischen frank
De Provinciale kiezingen
Een hoeve <!oor brand
vernield te Santbergen
Bezuinining en beperking
De eindelooze reeks
{ersche en Kanadeescbe
bedevaarders te Parijs
De 5e paardenmarkt
van Brussel
De scheepvaartbouw in
de groole landen
Brutale diefstal te Moll
XXXI* JAARGANG NUMMER 23 9
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 - 3Z>^CS-jOJLj^ID - (5 CENTIEMEN WEKELIJKS 6.75— Uitgever: J. Van Kcffel-Db Genot
Publiciteit buiten het Arr. AAL8T 1 Agentschap Havas, Adolf lYlaxlaan, 13, te Brussel, r— Rue de Richelieu, Parijs, r-. Bream's Buildings,
Londres E. C. 4.
II. Floreotinns
Zon opö,13. onder 4,59
Nieuwe Maan den 17
(Vervolg)
We bevinden ons hier in 'b zui
den van Frankrijk en we gevoelen
het, want de hitte wordt onver
draaglijk en 'tt wit stof van de we
gen vliegt omhoog, bedekt ons en
kruipt overal tussehen. De huizen,
de blindeinuren, de liaagen, 't
struikgewas.de autos en andere rij
tuigen zien er wit van, zoowel als
onze schoenen, welke dezen mor-
gend toch pekzwsrt gelilonken
wierden. We zouden misschien wel
doen blanke strandsclioenen te dra
gen niet omdat het mode is maar
om pratieker te zijn,., tot daar
De Pastoor van Ars is een moder-
né heilige, Reeds binst zijn leven
kreeg hij eene wereldberoemdheid
en liij had veel succes... en daarte
gen streed hij geweldig. Zijn bis
schop schonk hem het koorhabijt
met het Kanunniksborstkruis, doch
hij droeg het nooit. Keizer Hapo-
leo III decoreerde hem met het Ee
relegioen en hij verkocht dat eere-
kruis tot onderhoud van zijne arme
menschen en om andere goede wer
ken te doen.
Te Ars in Dombes is het de bazi-
liek welke alle huizen en gehouwen
beheersclit. 't Dorpje bleef onver
anderd of daaromtrent toch sedert
den dood van zijn heilige herder,
De bevolking is aangegroeid, nu
zijn er 000 zielen in plaats van twee
honderd vijftig. Er bestaan gast
hoven en spijshuizen, De autocars
doen nu dienst in plaats van de ou
de rijtuigen van voortijds, 't Is
liog omtrent dezelfde geest en doe
ning die alles beheerschen. De in
woners zijn er zachtzinnig, lieftal
lig, vriendelijk, voorkomend 1 de
handelsgeest tot hiertoe overmees
terde nog de mystieke helderheid
niet van dit oord waar men immer
in 't bovennatuurlijke voortleeft,
Bij 't binnenkomen van 't dorp,
bewonderen wij een bronzen beeld
der H. Philomena, de lieve heilige
van den heiligen Pastoor. Het
staat op een voetstuk van harden
steen en 't wijst met de hand den
Weg aan naar de Baziliek en naar
het oude kerkje. Want de oude
tempel waar eens de H, Vianney in
leefde en die hij in den vollen zin
,van 't woord bediende is blijven be
staan voor de praalkerk.waar thans
eene bedevaart ter eere van den hei
ligen en van de heilige Philotnena
bloeit. Toen kanunnik Convert, de
tegenwoordige pastoor van Ars, in
een verhoor hij Pius X den 19 Ja
nuari 1905 (op de zaligverklaring
Van zijn voorzaat) werd ontvan
gen. zegde Hem de H. Vader
Pastoor van Ars, indien ge eene
nieuwe kerk bouwt, eerbiedig deze
Van den heilige, Gij moogt ze niet
aanraken om ze te doen verdwij
nen of veranderen. En men liet ze
onverlet, of ten minste men open
de het koor alleenlijk om een toe
gang aan de nieuwe praalkerk te
Verleenen.Deze laatste werd opge
richt met de rijkste versieringen
door Pieter Bossan, bouwmeester
van O L. Vrouw van Fourvières
te I-yon,
Het oude kleine heiligdom heeft
zijn nederig uit- en hinnenzieht be
waard. 't Is met aandoening dat
men er binnentreedt, Toen pastoor
Vianney aanlandde in die arme en
ongeloovige parocliie vond hij er
een kerkje met een beukje van en
kele meters, met naakte muren, een
zeer klein koorke, een altaar in
planken met een laag en plat ge
welf.
Eater verwijdde hi j dit heilig-
domke, bouwde zijkapellen en ver
sierde het met smaak, Laat ons bin
nentreden, Gelukkiglijk is er niet
te veel volk en zijn er geen groote
bedevaarten aangekomen Links is
Om de reis van prins Leopold in Con
go te herdenken zal de «Cercle Afri-
de kapel van de lieve kleine heilige J eain» een bijzocdere penning laten
Philomena, Daar bespeurt men de
monumentale relikwiekast en daar
in door de kristallen wanden ziet
men liggen de jeugdige martelares
in purper en gouden gewaad ge
huld.
Daar juist voor hangt een luch
ter of kroonkandelaar waar men
lampjes deed in branden, wiens
ohe de kranken genas, de blinden
ziende maakte, de dooven detd hoo-
ren, de stommen deed spreken, de
kreupelen deed gaan en de ontelba
re ex-votos leggen getuigenis af
dezer wonderen. Juist daarnevens
staat de predikstoel van den II,
Pastoor, in wit hout zonder orne
menten 't Is eene zeshoekige kast
welke met twee ijzeren kranimeri
aan den muur is vastgemaakt. De
leuning van den trap en de hoorden
van den kansel zijn met looden pla
ten hekleed want anders zonden de
liefhebbers van relikwieën deze se
dert lang aan stukken gesneden
hebben,
Voor den preekstoel staat er een
kleine klapstoel, waarin de heilige
priester zat om zijn catechismus-
lessen te houden. De planken van
dit gestoelte, zoowel als dez.e der
biechtstoelen in de kapel en in de
sakristij (waar het mannevolk te
biechten kwam) zijn beschermd
door een traliewerk, Goede voor
zorg.
De nieuwe kerk verlengt de ou
de, door haren kruisbeuk. 't Is als
een bloei van nieuwe takken uit
gaande uit een ouden stam, Hier
heerscht er rijkdom en pracht Godé
ter eere: Geschilderde ramen laten
de zonnestralen tintelen van alle
kleuren op het weerkaatsende mar
mer, op de freseoschilderijen waar
't leven van den Heilige wordt ver
haald in beeld en doen den koepel
of dom der nieuwe kerk glanzen.
Deze verbreede kerk bestond
reeds in 't gedacht van de H. Vian
ney, want zoo wilde bij er eene ter
eere van Sinte Philomena. In den
loop der maand April J859, vier
maanden voor zijn heilig afster
Ven, stortte hij daartoe eene som
Van duizend franken, 't was de op
brengst eener loterij, voor 't op
bouwen van zulk een monument.
De twee schoonste prijzen van
voornoemde loterij waren zijn bid-
stoel en zijn zakuurwerk.
Doch de domkerk werd slechts
opgebouweti na het verscheiden
van den milddadigen gever en cm
er zijn relikwieschrijn in te plaat
sen. Daar was geen oogenblik in
•zijn leven of geen voorwerp, hoé
gering ook, dat hij niet deed mee
werken tot zijne zaligheid en heili
ging. O mocht iedereen het zoo he
grijpen en ten uitvoer brengen...
dan zouden er zeker mg meer
mensehen heilig worden,., heldhaf
tig leven en sterven en eens eenwig
naast den troon van het Lam mo
gen zetelen in de glorie, MARC,
De bladen wijzen er op dat voor liet
eerst sinds 1921 de Belgische frank 'hoo-
ger staat dan de Fransdhe in verband
met den "koers van (het pond.
De «Manchester Guardian» schrijft
zulks toe aan dc gestadige pogingen der
Belgische regeering om den wissel te
stabiliseeren.
De «Daily News» zegt dat Bclgic zich
in eenen gansch verschillenden toestand
bevindt dan Frankrijk. De wijze waar
op het zijn schulden regelde en die be
taalt wekt het vertrouwen jfip. den
vreemde»
slaan.
Die plaket, het werk van den beeld-
li ouwerker-pen ningsn ij der Godefroid,
zal op een beperkt aantal exemplaren
vervaardigd worden door het huis Fon-
son.
Exemplaren in zilver, verzilverd me
taal en brons zullen te koop gesteld wor
den ten 'bate van Congoleesche liefdadi
ge werken.
OOO<-■
ROODE SPOT TEGENOVER
ONZE OUDERLINGEN
Voor de kiezing van 5 April tracht
ten de roodb demagogen de nieuwe
heilzame pensioenwet, ontworpen door
dc (katholieke minister Moversoen, ha
telijk te maken in de oogen der kiezers.
De kiezing is voorbij Wauters de
roode minister verklaarde over een paar
weken op liet congres der socialistische
mutualiteiten te Brussel
Er mag aan de nieuwe pensioenwet
die eene dembkratisdhe wet is niet ge
raakt worden.
Dus voor 5 April becfrogen de sosscn
onze ouderlingen en de gansche bevol
king in zake pensioenwet.
Nu, met de provinciale kiezing be
trachten zij hetzelfde bedrog.
In 1920 bij liet stemmen der oude
pensioenwet eischten do katholieken dat
alle ouderlingen op denzelfden voet zou
den behandeld worden, elk 720 franken
pensioen onverschillig waar zij woon
den.
De socialisten zegden Neen de ou
derlingen die zelfs maar één meter van
Gent of grootstad wonen, zullen hon
derd franken minder ontvangen.
Onder de ouderlingen van den buiten
«(zij beminnen toch zoozeer de buitenlie
den) zullen-er zelfs zijn die maar 540
franken krijgen, 't is genoeg, zoo oor
deelden de socialisten.
Katholieke gemeentebesturen én ge
meenteraadsleden stelden in hun be
stuur voor, de sdhandige daad door de
socialisten tegenover de ouderlingen
buiten de groote steden wonende, ge
pleegd, te verzachten en bij te leggen
opdat deze op gelijken voet zouden wor
den betaald
En nu dat de slechte daad der socia
listen tegenover ot:ze oude zwoegers der
buitengemeenten zooveel verontwaardi
ging verwekte zeggen en schrijven zij
J)e provincie zou moeten bijleggen,
doet. zij het niet dan is zij onmenseihe'
lijk.
Huichelaars, gelukkig dat de nieuwe
pensioenwet van den katholieken Mi
nister Moversoen, aan alle ouderlingen
gelijk waar zij gevestigd zijn, dezelfde
rechten van het pensioen van 720 fran
ken toekent, alszoo dc ^ehandaad en on-
menséhelijke handelswijze in 1920 door
de sociaUsten tegenover onze ouderlin
gen gepleegd vernietigende Het Vol/:.
HONDERDUIZEND FR. SCHADE.
Een geweldige brand heeft de uitge
strekte hoeve der echlgenooten Kev.
wonende op het gehucht, «Legpolder»,
te Santbergen, in aseh gelegd. Het
alarm werd gegeven op het oogenblik
dat de vlammen door het dak der stal
lingen sloegen, cite in de nabijheid der
woning zijn opgebouwd. De rijkswacht
werd onmiddelijk verwittigd die, door
vete dorpelingen geholpen het vuu: met
emmers water trachtte te overmeeste
ren. Niettegenstaande hun hopeloos
strijden, konden zij niet beletten, dat
achtereenvolgensde stallingen, de ver
schillende voorraden, liooi, gerst en ko
ren in vuur en vlam gewikkeld werden.
Een uur in het ro'r.de zag men den ros-
sigen gleed in de donkere lucht. Knet
terend en kralend stortte het dak der
stallingen in, en een verstikkende rook
dreef de moedige dorpelingen achter
uit. "Weldra vatte ook het woonhuis
vuur en den heclen nacht door werd het
gehucht spookachtig verlicht. Het wa9
eerst Woensdagmorgen dat de vlam
men, bij gebrek aan voedsel uitstierven
Van de nijverige hoeve, blijven neg al
leen enkele rookende puinen over. Ge
lukkig zijn er gecri persoonlijke onge
vallen te "betreuren. De schade beloopt
meer dan 100.000 frank. Naar men ver
onderstelt is do brand te wijten, aan een
gloeiend kooltje,, dat uit tlé sdhouw. op
het hooi is gevallen.
Thans slaat vast dat cle minister van
financiën het inzicht heeft een leering
te sluiten an 150 miljoen dollar, tea
einde onze financiën te herstellen. Hef
schijnt echter dat allen het niet voe
maakt eens zijn over de doelmatigheid
van dien maatregel en ook in den mi
nisterraad hebben een paar ministers
ettelijke bezwaren doen gelden.
Van groot belang is het plan van M
Tsehoffen die, zooals we reeds meldden
zinnens is het aantal magistraten te ver
minderen. leder zal moeten toegeven
dat radikale middelen in de huidige om
standigheden dringend nocdig zijn, in
dien men r.iet vroeg of laat onze frank
in den afgrond wil zien storten.
Niet zonder verbazing zullen velen
vernemen dat de begrooling van justició
dit jaar nog is geklommen en wel me'j
een bedrag van acht miljoen frank Gc>
hoor gevend aan den zuinigheidsraaf
van M. Janssen, heeft de minister yan
justieie thans besloten, de medewerking
van talrijke vrederechters op te zeggen
en tevens een groot aantal tribunalen
van eersten aanleg af te schaffen. Vele
raadsheeren van het beroepshof en het
Verbrekingshof zullen, volgens zijn
plan, eveneens hun ambt moeten neer'
leggen.
De redenen dezer wijzigingen moeten
gezocht worden in het feit dat de in
richting onzer huidige gerechtshoven
verouderd is.
Sedert 1830 werd niets gewijzigd.
Het groot aantal vredegerechten, enz
s alsdan noodig daar de verkeersmid
delen sphaarseh waren; thans edhter is
die menigvuldigheid niet meer ver-
eischt. Men kan zich nu zeer licht in
plaats van naar de kantons hoofdplaats,
naar de arrondissements- .hoofdplaats
begeven.
Waarschi jnlijk zullen de rechters in
beschikbaarheid worden gesteld, tot op
den dag dat plaatsen openvallen De mi
nister is ook zinnens het aantal deur
waarders te verminderen en hun werk
kring te beperken
De voorstellen van M Tsehoffen wei
den door al de ministers onvoorwaar
(lelijk goedgekeurd. Zij zullen in 192G
toegepast worden.
«Godsdienst is privaatzaak; wij
bestrijden hem niet.en laten elkeen vrij
te denken cn te handelen lijk hij wil.»
Zoo leeren de socialisten., maar zij
huichelen en liegen. Zondag hebben de
socialisten van de Henegouwsehe ge
meente Glilin het vaandel ingehuldigd
van hunne af deeling wij denkers. Ge
zel Verdure hield te dier gelegenheid
eene redevoering, waarover het rood
blad «FAvenir du Bcrinage» het vol
gende zegt: «'t Was de beurt aan volks
vertegenwoordiger Verdure om, na
mens het «socialistisch» verbond van
Bergen, de vlag te overhandigen, vlag
die i3 het symbool van een strijd der
rede tegen de dwaling, van opstand der
gewetens tegen een verouderden gods
dienst die voortgaat dommigheden te
onderwijzen en die haat zaait» Jt
Neemt niet weg dat de rooden, in hun
ne meetingen voor de provincie kiezin
gen, weer overal luide vullen roepen dat
ze den godsdienst eerb:edigen. De kie
zers zijn weer eens gewaarschuwd.
Aclit honderd Iersdhe bedevaarders
zijn Dinsdag avond, op weg naar Ro
me, te Parijs aangekomen. Tussehen
hen bevinden zich M. Cosgrave, Presi
dent van den Vrijstaat Ierland, en zij
ne eehtgenoolcdc senator Gogarly en
Mgr Artey, aartsbisschop van Cashen,
alsook een groot gefal geestelijken.
Woensdag morgend bezochten zij de
Basiliek van het H. Hart van Mont-
martrc, waar zij eene plechtige Mis
bijwoonden; 's middags vertrokken zij,
uit de Lyonsfatie, naar de Eeuwige
Stad.
Dinsdag ook, hebben een honderdtal
Kanadeczen, uil: de provincie Quebec,
eene bedevaart gedaan naar de basiliek
van Montmartre, waar eene kanselrede
gehouden werd door M. Forbes, bis
schop van Johett Tussehen deze bede
vaarders bevinden zich elf Pauselijke
Zouaven die, in 1870, voor 'dc rechten
van den II. Stoel gevochten hébben. De
bedevaarders begaven zich naar Paray
le-Mopial, om yan 'daar de reis naar
Rome voort rétteri.
Woensdag werd op de Zuidlaan to
Brussel de 5e paardemarkt van 'het jaar
gehouden. 'Er werden 300 paarden to
koop gesteld, 't zij 87 min dan op dc vo
rige markt. Er waren namelijk: 110
paarden van zwaar en S3 van licht trek-
rasp 60 ponevs; 30 zadelpaarden10.
veulens; 4 muilezels en 2 ezels.
De zware trekpaarden gingen van 5
tot 6.000 fr., en de lichte trekpaarden
van 4 tot 5.000 fr. De veulens werden
gezocht en golden van 2.000 tot 2.200.
fr. Veel stuks werden aan den man ge
bracht en 'l zijn vooral kooplieden uit
FransCh-Noorden die gekocht hebben.
In de reeks lichte trekpaarden, werd
de 2e prijs (zilveren ceremetaal en 150
fr.) toegekend aan M. Waelkens, voor
een lot van zes paarden: de 3e prijs
(zilveren eeremetaal en 125 fraan AL
Pensaert. ook voor een lot yan zes paar-»
den.
De zesde en laatste paardenmarkt van
het jaar zal op Woensdag 4 November
plaats hebben.
Volgens de Lloydregisters bedraagt
de tonnemaat der schepen in aanbouw,
in Engeland en in Ierland voor het
derde kwartaal 1,900.000 ton.
In andere landen bedraagt die ton-
ncmaafc 1,197.000 ton of 306,000 ton
voor Duitschland; 269.000 ton voot
Italië, 150.000 tor. voor Frankrijk en
128.000 ton voor Holland.
De tonnemaat der motorschepen iri
de wereld in aanbouw is 1.083.000 ton
en in die der stoomschepen 1,090,000.
ton.
De tonnemaat uitbreiding der mo
torschepen is dus ver gelijk aan die den
stoomschepen,
EEN GEDIENSTIG OUD-LEER-
LING PLUNDERT EEN HUIS VAN
ONDER TOT BOVEN EN VER
DWIJNT SPOORLOOS.
Vrijdag der verleden week, ontving
de heer Borghoms, opvoeder in do
Staatsweldadigheidsdhoel, het lit zoek
van een oud-leerling van Ruysselede,
Deze was per automobiel overgekomen.
De heer Borghoms herkende in zijn
oud-leerling den genaamde D. Nicolas,
van Luik, zoon eener deftige familie.
Zijn auto zou hij, naar hij zeide, tegen
avond naar de gamee van het hotel «De
Leeuw» brengen. Hij zelf zou daar dan
vernachten. Zaterdagmorgen keerde dé
jonge man terug. Hij bracht den naoht
van Zaterdag op Zondag door, in zijn
auto, rechtover het huis van den heer
Borghoms, Zondag ha den noen keerde
de 'heer Borghoms weer van 't gesticht
en ging voor vier dagen in verlof. Dit
vertelde hij aan Nicolas, die seffens
voorstelde hem per auto naar zijne fa*
milie te voeren, naar Macseyck. Men
kan denken, dat M. Borghoms sotfena
dat voorstel aannam. Zijn dochter en
een onderwijzeres, die bij hem inwoont,
gingen mlussöhen op reis naar Brussel.
Maar toen de dochter Maandag thuis
kwam, vond zij er alles onderste boven.
Dieven hadden gedurende hunne afwe
zigheid een bezoek gebracht. Het meis
je" liep de geburen verwittigen, ook dd
rijkswacht, welke op hare beurt M,
Borghoms te Maeseydk verwittigde. Die
kwam onmiddelijk 'naar huis. De dief,
die niemand auders kan zijn dan de ge
dienstige oud-leerling, was langs dd
achterdeur binnengekomen .Hij had een
ruit ingeslagen, on het schuifje van dd
deur zoo weggedaan. Alles was beneden*
en boven 't ondersteboven gekeerd, bed
den, kaslen, alles werd doorsnuffeld.
Uit een klein kofferken, had de dief
een gouden uurwerk en een som van
500 frank gestolen Het goud- cn zilver
werk, alsmede het damesuurwerk zijner
overleden vrouw en dat zich ook in 't
kofferken bevond, had de dief laten lig
gen. Verder waren nog verdwenen: dé
beste overjas, het beste kostuum, zak
neusdoeken en al de hemden. De^ rijks
wacht stuurde onverwijld het signale
ment van den' vermeedelijken dadcf.
haar Luik. Daar vertelde men, dat de
auto, waarmede dc. reis naar MaeseycH
gebeurde, door den kerel gestolen werd
te Luik. op Woensdag 7 October. Ver
der werd onderzocht of Vrijdagavond,
de dief iri liet. hotel De Leeuw ge
slapen lied, wat door 'de waardin gelo
genstraft werd. Men heeft hier dus niet
een béhendigen oplichlerte doen, dia
naar 't schijnt niet aan zijn prueistutë;
