26
Een glorierijk eeuwfeest
in het verschiet
Donderdag
i\ov. 1925
Geen nachtwerk
De kabinetscrisis
iu Frankrijk
De diefstal van 100,000
frank te Antwerpen
KAMER
GrooSheid en verval
SENAAT
De ramp van de M 1
Provincieraad van
Oosl-Alaanderen
'I Zoeken van slecnkooi-
aders in Vlaanderen
De krach van
400,000 gulden
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. - Tel. 114
XXXI* JAARGANG NUMMER 27ï
Tl r^--RT A T~» 15 CENTIEMEN WEftELHKS 0„~5 Uitgever: JVar KcFFEr.-Ds Gbndt
Loudres E.
H.Victorina
Zon op7,17. onder 4,59
Volle Maan den 30
Publiciteit bulten het Arr. AALST i Agentschap Havas, Adoif Maxlaan, 13, Ie Brussel. jRue de Richelieu, P.APije* r Bream's Busldings,
C. 4.
Toekomende jaar, 4 October,
zullen er zeven eeuwen verloopen
zijn, sedert Sint-Franciscus opge
stegen is ten hemel.
Die dag zal in de Roomsch-ka-
fholieke Kerk met grooten luister
gevierd worden. Over ganseli de
wereld zullen de christenen juber
len met de grootste vreugde ter eere
van den grooten minnaar der ar
moede Sint-Franciscus,
Een internationaal komiteit is
reeds samengesteld om de feeste
lijkheden te regelen voor dien dag,
Wetenschappen en Kunsten zullen
hunne medewerking verleenen, ter
verheerlijking van den broeder
van alle schepselen De zetel van
dit komiteit is gevestigd te Assisie
en Z. E. Cardinaal Mercier is lid
van het komiteit.
Er werd besloten, tijdens eene
vergadering van dit komiteit, dat
het jubeljaar zal beginnen op 2 Au
gustus 1926 en dat het zal eindigen
op 2 Augustus 1927-
Ook in Belgie is een buldekomi-
teit gevormd onder voorzitterschap
van Z. E. Kardinaal Mercier en Z-
D. H. den Nuntius,
Een standbeeld ter eere van den
poverello zal opgericht worden
te Leuven. Eene nationale inschrij
ving zal geopend worden, om de
kotsten te dekken. De dag der in
huldiging op 8 Augustus 1926. zal
het beroemd Oratorio Sint-Fran
ciscus van Tinei, worden uitge
voerd. Een pelgrimstocht zal on
dernomen worden (Augustus-Sep
tember) ingericht door het natio
naal comiteit, en de bijzonderste
plaatsen en kerken bezoeken, ge
heiligd door de herinneringen aan
den H. Franciscus,
Franciscus van Assisïë Wat
ligt er in dien naam niet besloten
voor de dhristenen. De overwinnaar
der ketterijen, de m'innaar der ar
moede, de zaaier van de grootste
geestdrift. Hij heeft 'die geestdrift
medegedeeld aan duizenden zielenï,
zijne volgelingen Minderbroe
ders, Capueienen, Arme Klaren,
Derde-Ordelingen, enz.
Franciscus heeft den tempel van
Christus hersteld, hij heeft liet
Evangelische leven teruggebracht
aan het vervallen menschdom, hij
heeft liet christen ideaal in het wa
re licht gesteld, Franciscus was de
groot? kunstenaar van Onzen Lie
ven Heer, Hij beminde alle ge-
J.ehapen wezens. Hij sprak tot de
dieren, hij predikte voor de vogelt
jes. Hij zong een loflied voor de
zon, de maan, het vuur, het water,
enz. Hi j was de zanger van Gods
liefde en Gods heerlijkheid-
Niemand was ooit zoo vereenzel
vigd niet den Meester, als deze be
voorrechte leerling. Hij ontving de
wonden van Jezus, hij werd leven
dig gekruist, hij werd verteerd
door de liefde Gods.
Belgie zal voorzeker niet ten ach
ter blijven in de Sint-Franciscus-
hulde en het zal zijn liefde en zijn
vereering op grootscke wijze laten
Wijken,
Men weet <3at verscheidene bestuur-
jflers van groote bakkerijen van Brussel
en omtrek, waartusscken het '«Maison
'du Peuple»' tot straffen van enkele po-
licie veroordeeld werden om eene ploeg
ingericht te hebben die, alle weken,
een nacht welkte. Het doel dezer schik
king was van de kalanten den noodigen
broodvoorraad te bezorgen, met inacht
neming van de 'Zondagrust.
Docfh het nachtwerk is in de bakke
rijen verboden.
Het rechterlijk vonnis werd aan (het
Verbrekingshof onderworpen, dat nu
de vraag tot herziening verworpen heeft,
M. BRIAND ZIET VAN
:DE VORMING- AP.
Te 15u40 begaf M. Briand zich naar
het Elyseum om den president op de
hoogte te stellen van zijn besluit.
Toen hij twintig minuten later bui
ten kwam verklaarde hij aan de aan
wezig zijnde persleden. «Ik kwam aan
den president meedeelen dat Ik er niet
in gelukt ben den steun te vinden dien
Ik gewensdkt had om een ruim kabinet
van republikeinsehc unie te vormen.
Eekerc namen zouden, om trouwens
eerbiedwaardige redenen, in mijn kabi
net ontlbreken. In die voorwaarden zag
Ik er van af een kabinet te vormen dat
niet steunen zou op eene vaste en duur-
zamè meerderheid.
M. DOUMER GEROEPEN.
M. Doumer, voorzitter der senatorial^
financieele commissie, werd door den
voorzitter der republiek bij hoogdrin
gendheid naar het Elyseum geroepen,
waar hij te 16u20 aankwam.
Te 17 u. V2 verliet M. Doumer het
Elyseum. Hij verklaarde over de proto-
colaire 24 uren te beschikken om het
kabinet te vormen. Zoo hij er in gelukt
dan zal hij de financies op zich nemen
en zal hij denzelfden dag een finan
cieel ontwerp indienen.
M. Briand die kort daarop liet Ely
seum verliet verklaarde dat, zoo men
hem vroeg do buitenlandsdbe zaken fo
blijven waarnemen, hij zulks zal aan
nemen.
M. DOUMER ONDERHANDELT
M. Doumer werd in het ministerie
van binnenlandsche zaken door M.
Sdhrameeh ontvangen, met wien liij
een kort onderhoud had.
Hi j zou heden ook spreken met MM.
de Selves en Hcrriot.
Morgen zou hij zijne eigenlijke con
sultaties beginnen.
In den loop van den in acht zou hi j
werken aan het opmaken van zijn fi
nancieel saneeringsontwerp.
Hij heeft aan M. Briand aangeboden
zijn portefeuille te behouden.
Het onderzoek schijnt nu todli aan
te duiden dat de diefstal door de. her
bergierster is gepleegd. Deze heeft den
belangrijken buit te 6 uur 's morgends
overhandigd aan de dienster, met ver
zoek het naar hare schoonzuster te
brengen. De dienster had echter geen
vertrouwen in de schoonzuster, en na
eerst een 'handzakje te hebben gekocht
in de Carnotstraat, deed zij het geld er
in en ging vervolgens naar eenen pel
senwinkel, waar ze den mantel kocht.
Daar moest edliter nog een verandering
aan gebracht worden en zij vond daar
in de gelegenheid om het handzakie
met den buit daar in bewaring te geven.
De onderzoeksrechter, M. Van Bau-
wel, heeft de dienster ondervraagd en
deze bevestigde boven aangehaald re
laas van den buit. Zi j voegde er tevens
bij, dat de aangehouden schipper voor
Van die veiling die reecis meer dan
tien millioen opbracht zal Castiglioni
geen oent trekken.
Een mooie droom die als een nacht
merrie eindigt.
f Zitting van Dinsdag 24 Noveinb. 1925
De zitting vangt aan oin 2 ure, on
der voorzitterschaTi van M. Brunet.
AVETSOOTWERPE-N.
Er worden twee wetsontwerpen in
aanmerking genomen namelijk:
1. Betreffende de vervalsehing van
boter bij middel van margarine;
2. Het nationaal fonds voor den
vrijen tijd van den werkman.
ONDERVRAGING.
M. FIEUILLIEN, katholiek, onder
vraagt bij hoogdringendheid den heer
minister van nij veiheid en arbeid en de
regeering over de kwestie der pensioen
wetten.
M. POULLET, minister van econo
mische zaken antwoordt dat de heer
minister Wauterö weerhouden is in den
Senaat; de Koninklijke besluiten be
treffende de pensioenen zullen overi
gens onverwijld verschijnen.
DE SUIKERKWESTIE.
M. HUBIN, socialist zet zijne onder
vraging voort nopens de suikerpolitiefe
der regeering, en protesteert ertegen dat
de trusten der suikerfabrikanten het
tegenstrijdig onderzoek der beetwor
tels verhinderen. De redenaar vindt dat
de rechten der voortbrengers zouden
moeten geerhiedigd worden.
M. BECKERS, zegt dat de misbrui
ken slechts plaatselijk zijn en indien
de voortbrengers benadeeld worden, dan
ligt zulks aan het feit dat zij niet syndi-
kaal georganiseerd zijn. Spreker vindt
dat de suikerprijzen te hoog zijn; hij
vraagt dat de inkoinrechten op de
vreemde suiker zouden vermeerderd
worden.
M. HOUGIAUX, katholiek, sj#mt
M. Beckers.
Een paar andere redenaars nemen
het woord en houden staan dat er feite»
lijk geen trust bestaat der suikerfabri
kanten, maar cuk^ieene vereeniging
om beter te kunnen voorzien in de al-
gemeene kosten en de verliezen.
M. JACQUEMOTTE, communist,
zegt dat. liet debat de onmacht bewijst
van liet huidig regiem tegenover de eco
nomische toestanden
M. POULLET, katholiek. De ka
tholieken hebben immers de werkers-
vereen i gingen gesteund.
M. DE BUNNE, socialist. Dat is
valsch.
M. JACQUEMOTTE Ziedaar de
eendracht tusschen de regeerende par
tijen
De zitting wordt geheven om 3 ure.
Donderdag zitting om 2 ure.
niets in de zaak was, want zij was zelfsVergadering tot de uitroeping
ir» ril/i mopnino- TlPl tteld dpD sellill- „nv, "YT HnnLnn c
in de meerling, dat het geld den schip
per toehoorde.
EEN MILLIARD WINST IN DRIE
JAAR TIJDSI HIJ VLECHT
GERUÏNEERD.
Te Amsterdam wordt eene verzame
ling kunstvoorwerpen verkocht geschat
op *200 millioen. Do veiling de meest
belangrijke der eeuw, is het laatste be
drijf van eene geweldige financieele
(ragedie, waarvan een Oostenrijksche
milliardair de trieste held is.
Zoon van een armen rabijn van
Trieste, begon Camille Casüglioni kort
na den oorlog te Weenen als kleinen
bediende. Zijn handelsgenie, zijn allea
overtreffenden durf hadden voor gq.
volg dat hij binnen de drie jaren eene
fortuin van meer dan een milliard kon
bijeenbrengen.
Een oogenblik ton hij zicli do mees
ter wanen van het lot van Oostenrijk.
Liefhebber van schoonheidsvoorwerpec
had hij kunstschatten bijeengebracht
voor een aanzienlijke waarde. Dit won
derbaar paleis stortte in duigen. Een
spekulatie indien zij gelukt ware, zou
zijne fortuin verdriedubbeld hcfobcn.
Casliglioni nam de vluöht zonder een
cent." Zijne sahuldeisdliers vechten
thans om dc nagelaten schatten. De
grootste verzamelaars, koopers van allo
wereldmusea kwamen te Londen sa
men.
Het Eouvreihuzeum Orocthi tegen 1
millioen 500.000 fr. eene merkwaardi
ge schilderij van Nicolas Froment; dc
herrijzenis van Lttzaxug,
Dinsdag vergaderde de Senaat onder
het voorzitterschap van graaf 't Kint
de Roodebekc.
'Na eene lange bespreking óver 'de
goedkeuring der kiezing van plaatsver
vangende senators, besluit de, Hoogs
Vergadering tot de uitroeping als
plaatsvervanger van M. Houberi, socia
listisch kandidaat te Brussel en tot. de
afwijzing van M. della Faille, katholie
ke kandidaat te Aalst.
M. de minister Tsehofferi legde ver
volgens een wetsontwerp neder, dat de
vermindering van het personeel van ge-
reehtsoven en rechtbanken tot doel
heeft.
Daarna werd de bespreking geopend
over het wetsontwerp betreffend het ge
bruik van loodwit.
WEEP. EEN MISLUKKING.
De opzoekingen naar de M. 1
moesten eens te meer onderbroken wor
den.
De boot waarmede de Dultschc dui
kelaars vervoerd werden, stootte bij on
geluk tegen den kabel waaraan de boei
bevestigd is die de vermoedelijke lig
plaats van de gezonken duikboot aan
duidt. De kabel brak en de boei dreef
weg.
De zitting wordt geopend om 16 Ys
ure, onder voorzitterschap van M. Van
Minekei, voorzitter.
Het verslag der vorige zitting wordt
goedgekeurd.
Tweede ondervoorzitter. De heer
Gouverneur deelt mede dat de wet niet
toelaat twee ondervoorzitters te kiezen.
De volgende vragen tot het bekomen
van hulpgelden worden verworpen
Van den koninklijken raad voor
kunstgebouwen en natuurschoon;
Arheids-jeugdvereeniging te Gent;
Comité olyinpique ouvrier Beige;
Les Semailles en Soleil;
De kerk van St. Paulus te Gent (ver
daagd)
Ligue Patriotique des sous-officiers te
Gent
Gemeentebestuur van Oostakker
Burgerlijke godshuizen van Gee-
raardsbergen (om gebrek aan yereischte
stukken)
Centrale hoogcschool van kristen
arbeiders.
Hulpgelden worden toegestaan aan:
Het gemeentebestuur voor het stede
lijk laboratorium, 1500 fr.'J
Het ontleedkundig staatslaborato-
rium te Gent, 3000 fr.)
Gemeentelijk laboratorium van Sint
Nikolaas, 1500 fr.;
Vereeniging der landbouw-ingenieurs
der hoogeschool van Leuven, 2000 fr.
Aan den heer vrederechter van Dein-
De kerkfabriek van St. Vincentius a
Paulo te Gent, 66.600 fr/;
De kerkfabriek van Aalter, 12.200 fr;
Vlaanderens Turngouw Oost-
Vlaanderen-gouw van den Belgischen
Turnbond, Socialistische federatie
voor lichamelijke en zedelijke opvoe
ding van Oost-Vlaanderen.
Provinciaal sanatorium van Ronse,
600.000 fr.;
Vlaamseih Volkstooneel 8.000 fr.;
St. Gillis bij Pendermonde voor een
weezenhuis. 22.800 fr.';'
Burgerlijke godshuizen yan Den
der mondej
Beroepsvereeniging der ingenieurs
uit de hoogeschool van Gent 2000 fr/;
Den vrederechter van St. Nikolaas;
St. Michielskerk te Gent, 1612 fr.";
Union des villes et communes beiges
2500 fr.
Gebouwen vaff den Eeredicnst.
Er zijn 24 vragen gedaan, van 4 zijn
de stukken onvolledig:, ze moeten ver
daagd worden. De 20 andere zullen in
aanmerking komen.
De heer Danneels (lib.J vraagt een
verslag over 'het vakonderwijs.
M. Rol her zegt dat 'het gereed is en
morgen aan de leden zal uitgedeeld
worden.
Ter gelegenheid van den Gouden
Bruiloftsdag van HH. MM. onze Vor
sten, zal Vrijdag geene zitting géhou
den worden
Heden zitting óm 16 ure.
Volledige bchenicnissenafgelegd.
De diamanthandelaar L., die zich uit
eigen beweging bij het gerecht te Ant
werpen kwam aanmelden, werd door
onderzoeksrechter Van Bauwel in ver
hoor genomen en nadien met zijn broe
der gokonfrontcerd. De man legde vol
ledige bekentenissen af en verklaarde
veel geld verloren te hebben.
IM ondoyzock wordt ypprigezet.
Het is zeker, dat in de Nile eeuw
steenkool werd gehaald uit den grond
van Luik, en er is reden om te denken
dat toen zulks reeds sedert lang geschied
de. Wij hebben het in een vroeger arti
kel gezegd, dat die brandstof alleen in
de smis kon worden gebruikt. Dc noodi-
ge bronnen ontlbreken ons om te zoggen
of het gebruik van steenkool zich snel
of traag over de overige gedeelten van
het land heeft uitgebreid en of ze te
Gent in de Nile eeuw werd aangewend
in de smis.
Wij meenen te mogen bevestigen, dat
dit zeker hét geval was in de Xllde
eeuw, maar kunnen niet zeggen of men
Lui'ksche of Engelsohe steenkool ge
bruikte. Wij weten stellig, dat in den
aanvang van de XIVe eeuw alhier En-
gelsclie steenkool werd ingevoerd. Dit
blijkt uit de stukken van een onder
zoek nopens de zeerooverij, die de
Vlaamsche zeevaarders van de Engel-
solien hadden te verduren.
In een stuk van 1319 ongeveer staat
te lezen dat, Hendrik Culkin, van
Duïnkerke, een zeeschip bezat, dat hon
derd vaten wijn en meer nog kon voe
ren. Hij zond het naar het kasteel op dc
Tyne '(Newcastle, in 'Engeland bij
Schotland) om er smedekolen to halen».
Engelsdhe steenkool blijkt overigens iu
Vlaanderen te allen tijde gebruikt te
zijn geweest. IZoo leest men in de reke
ning van de abdij van 'Njeuwenibossche
voor het jaar 1694 de vermelding van
twee inkoopen van Schotsohe steenkooL
Destijds bad de prijs van het vervoer
een veel grooter invloed dan thans op
dien van de steenkool zelf, ten gevolge
der slechte wegen en der gebrekkige
vervoermiddels. Het is dus niet te ver
wonderen, dat men in Vlaanderens
grond zeiven heeft gezocht naar steen
kool. Ten jare 1750 «vertoonden Lode*
wijk Tlieodoor de Sourdeau en G. E.
Caters aan Zijne Excellentie (den gou
verneur van de Oostenrijksche Neder
landen), dat tot- dan toe niemand heeft
ondernomen delfstoffen te zoeken noch
uit den bodem te 'halen in de grondge
bieden van Doornik, het Dóorniksclie,
de Kasselrijen van Ath en Oudenaer-
de, hoewel het blijkbaar is, dat, naar
hun ligging, er aldaar moeten zijn. dio
men in de andere provincie niet vindt.»
«Do vertooners hebben zich voorgc-
nofnen grond delfstoffen te zoeken en
aldaar uit te halen.» Ze vragen onder
anderen «dat het hun geoorloofd zij
delfstoffen, steenkool en steenkoolaarde
te zoeken, te delven en putten te ma
ken in *1 de plaatsen gelegen in ge
noemd grondgebied bij uitsluiting van
allé andere personen.»
Het schijnt niet, dat de tocht'.ing ge
geven werd. 18 December 1753 wendde
zich Karei de Brauwere, handelaar te
Gent, op zijn beurt tot Zijne Excellen
tie om oorlof te verzoeken tot dezelfde
opzoekingen. Hij betoogde «dat het be
tamen zou hein een uitsluitend voor-
recht te verleenen», en hij voegt er bij
«Het zou des te rechtvaardiger zijn,
raeenen wij, hem die gunst te verleenen,
daar hij de eerste is, die in de provincie
Vlaanderen dien schat heeft ontdekt,
die tot hiertoe onbekend gebleven was.
Het verzoekschrift werd voor advies
aan de Stalen van Vlaanderen gezon
den. Eén der leden van dit korps, het
College van den Oudburg, antwoordde,
dat, rijf of zes jaar geleden, een zekere
Sourdeau dezelfde vraag had gedaan,
cn dat het toen, als het nu deed, «met
allen icver» had ongunstig geadviseerd.
De meeste andere leden van de Staten
geven ook een ongunstig antwoord,
omdat... het trekken van steenkool uit
den bodem van Vlaanderen den prijs
van het brandhout zoodanig zou doen
zakken, dat de eigenaars van de bos-
séhen liun belasting niet meer zouden
kunnen betalen!
De schespcnen van Gent evenwel wa
ren van een ander gevoelen a «In dezen
tijd wordt meer steenkool verbruikt dan
vroeger cn men heeft toch niet vastge
steld, dat liet brandhout er goedkooper
op geworden is; het trekken van steen
kool uit den Vlaamschen bodem kan
niets dan voordeel bijbrengen aan do
bevolking.»
De stad Gent verleende dan ook een
gunstig advies. De zaak werd op de lan
ge baan geschoven, maar de Brauwere
vernieuwde zijn aanvraag. In 1764 ver
anderde de Oudburg van advies en
meende, dat men hem «een toelating
uitsluitelijk voor hem kon verleenen.
maar alleen voor tien jaar».
25 Juni 1765 verleende Maria-Tbe-
resia een octrooi aan een «compagnie»,
zonder twijfel aan Karei De Brauwere
en compagnie, maar de naam is niet
vermeld, voor het trekken van steenkool
in de rechtsgebieden van Ninove, Leeu-
wergem, Gaveren, Astene, Tendaalka*
pel le, Oudenaarde, Brakel, Overboelare,
Viane, Windeke cn de daartusechen
liggende streken.
8 Augustus 1782 verleende Jozef II.
aanLodewijb' de Calonno en yennootea
steenkool te zoeken in zekere kantons
van Henegouwen, in het Doorni'ksého
en in Vlaanderen, van Doornik tot On
denaarde op een breedte van twee mijlen
rechts en twee mijlen links van de
Sefhelde.
19 Februari 1785 krijgt Jan Frans
Peterinek een dergelijke toelating voor
de streek rechts van het aan De Oalon-
ne toegestaan gebied, twee mijlen breed.
16 Juli 17S5 werd aan Nikxdaas Pic»
rarche cn vennooten oen nieuwe con
cessie verleend om twee jaar lang op
zoekingen naar kooladers tc doen van
Waasten naar Herseeuw, van daar
dwars door de Kassei rij van Kortrijk,
nevens de concessie van Calonnc, tóe
Waregem, Wielsbekc, Iscgem, Rozchc-
kc en Waasten.
Ten jare 1807 kwam tot stand een
«Maatschappij voor de ontginning van
koolmijnen te Oudenaarde». Na ver
schillende opsporingen, deed zij te Meri
legem een proefsokaeht boren. Op hon
derd meter diepte drong het water in
groote hoeveelheid in de mijn, met het
gevolg dat het werk in 1812- stil gelegd
werd bij gebrek aan het kapitaal, noo-
dig voor het aankoopen van een pomp-
tocsteL VAN