27
Rome - tiet Coiosseo
Vrijdag
Nov. 1925
Voor den Belgisehen
frank
Be droogte» in de
Vereenigde Staten
Geschenk aan onze
Vorsten
Opbrengst der
belastingen
Tempeest in zee
Verhond
der Katholieke Kringen
en Vereenigingen
Het fascisme en de
vrijmetselaarsloges
Uit Congo terug
De bezettingstroepen
Prins Leopold in Congo
Kerkstraat, O en 21, Aalst. Tol. 114
XXXI' JAARGANG NUMMER 272
DAG-EL.AD IS CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Van Ncfbel-Db Ggnar
Londres E. Q. 4.
H.Acharius
Zon op7,19. onder 3,58
Voile Maan den 30
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Nlaxiaan, 13, te Brussel. rRue de Richelieu, PirijL Bream's Buildings,
Een onbarmhartige zon brandde fel
boven 'het met halfvergane kelder vestin
gen onderbroken door den ontzaglijken
steenring omgeven, plein van het Coios
seo.
Een enkele wandelaar waagde zich op
het brandende zand, een paar leegloo-
pers hingen tegen de vervallen forte-
reesërs der Frangipani de Coionna's.
't Is dan, dat ik nietig-klein tegen
over dat ontzettende bouwwerk, een le
vende verbeelding had van den gruwel
der decadence, die hier eens plaats had
ontelbare malan.
De steenhoopen zoo massief dat ze
niet vervallen kunnen, waren beleefd
door een tapijt van tienduizenden en
nog steeds kwamen er meer binnen
tussdhen de huisbreede steenmuren der
honderden poorten door en stroomden
in phalanxen de heirbanen op die tus-
sóhên de plaatsenrijen opbelden tot bo
ven, waar een ontzagelij-k tentdoek aan
de zonzijde de onbarmhartige stralen
weerde en een (breede vlag van schaduw
sloeg over de zitplaatsen.
Joelend-druk i.s de menigte, er zit
spanning in. Het is heden een dag
waarop heel Rome en de omstreken zich
vereonigen om het hof de priesters en
dc Vestaalsche Maagden, (honderddui
zenden, om... mensdhen te zien verscheu
ren door uitgehongerde 'beesten men-
sehen elkaar te zien doorsteken en in
doodsrentel kreunend zidh wentelen in
het stof, onder den zegevierenden voet
van den weer wordt neergestoken door
een barbaar met meer spierkracht, meer
handigheid, meer brutaliteit.
J5en dof gebrul dreunt telkens uit de
aarde op, voor een zware ijzeren tralie
hek loopt 'n uitgehongerde woestijn,
leeuw, opgeschrikt door het lawaai qg?
en neer en stoot zijn onheilspellend
brul uit. dat doordringt tot in de krot
ten onder de buitengalerij, benauwde
vunzige uitgekapte hokken met een nam
we opening, volgepropt met mannen,
vrouwen en kinderen.
Plots schetterden fanfaren... kleurige
doeken schitteren en er komt beweging
op de keizerlijke tribune, soldaten scha
ren zich langs den keizerlijken ingang,
keurige doeken, baldakijns, wit, pur
per en goud, zijde... De keizer. Het
volk joelt en juidlit... De keizer l
Nero is liet. de gevierde van 'heden,
die het volk (brood en spelen geeft, met
bloed van duizenden tot vermaak, de ge-
vierde van 'heden, de gevloekte van
morgen, wanneer hij door zijn enkelen
getrouwen in eigen dolk geworpen wor
de, om den goddelijke niet te doen
vallen onder het zwaard van een .slaaf.
Nero
Een glans van genoegen ligt op zijn
vette gezicht, nu hij buigend als een too-'
neelspeler opkomt en door zijn groenen
smaragd de massa opneemt, die hem
blinde hulde toebracht, den «godclelij*
ken» Cesar, die de volks lus ten streelt en
zich tracht te handhaven door te specu-
lecren op het beest in zijn volk.
Dc keizer is er; 'het kan beginnen.
Een nauw merkbaar teeken van zijn
hand de kruipende stoet hovelingen
sdhaart zich achter hem, en zware slui
zen gulpen breede wafcerstroomeh de are
na binnen. -Stil wordt het, als de schepen
zich verheffen op het water. Honderden
slaven verdringen zich sidderend op de
dekken, zij zullen elkaar doodslaan en
steken tot vermaak der menigte. De roei
riemen slaan uit en de triremen schieten
op elkaar toe; een "botsing, een gekraak,
geënterd Dan begint het afschuwelijk
bedrijf, zwaarden hakken in de lialfge-
kleede lichamen, speren spiesen, men
kent geen pardon, want de laatst over
blijvende worden misschien begenadigd.
De wapens kletteren, de getroffenen
huilen en kermen, de overwinnaars
brullen, het water kleurt rood.
En... iliet volk verveelt zich, het duurt
te lang iets anders. De keizer lacht toe
geeflijk hij is in goede stemming van
daag, en breede kloaken verslinden het
bloedwater; in een ommezien is versch
zand gestrooid, zijn de sporen van den
massamoord verdwenen.
Trompetten I
De gladiatoren.
Zwaargewapende zwaardvechters,
lidhtgdkleede atfhleten met net en lans
mareheeren binnen en scharen zich voor
de keizerlijke tribune.
Ave Cesar, morituri te..saJutant.
Wees gegroet, keizer, zij die sterven
gaan, groeten u.
Weer een genadigen knik en de man
hen scharen zicli in ri jen twee tegeuovcr
entaar, voor den strijd op leven en dood.
Weer kletteren de wapenen. De span
ning onder het volk is nu grooter, daar
zijn bekende zwaardvechters hij,zijn lie
velingen waar het zich voor interesseert.
Hoe zal het nu afloopen Wedden;
schappen worden luid geroepen en de
aanmoediging dondert door de arena.
Daar zinkt er reeds een in elkaar de
overwinnaar zet hem den voet op het
lichaam, kijkt op naar de tribune van
Keizer cn Vestaalsche Maagden. Nu al
medelijden Wie is die gevallene
Meedoogenloos gaan de duimen omlaag
ten teeken, dat de ongeldkkige die zidh
in smart kromt onder den voet van zijn
overwinnaar niet begenadigd wordt en
met eenige slagen maakt deze hem ai
als een dier en wacht op den volgenden
overwinnaar met wien 'hij zich dan me
ten gaat.
Weer worden er lijken uit de arena
gesleept, weer wordt er versdh zand ge
strooid... de gebeurtenis van den dag
wordt aangekondigd.
De gebeurtenis van den dag Die
troepen.menschen, ongewapend, half ge
kleed, die bij elkaar drommen, in het
zand knielen, luidop bidden, de een met
angstvertrokken gezicht, de ander met
een blij vertrouwen, weer andere met
begeeren luisterend naar den ouderling,
die 'n laatste bemoediging schijnt te
spreken Is dat de gébeurtenis van den
dag Is voor die mannen, vrouwen en
kinderen heel Rome leeggestroomd Ja,
want dat zijn de vijanden van' het rijk,
dat zijn de öhristenen, die ten prooi
worden gegeven aan de wilde dieren en
uit elkaar gescheurd en verslonden tot
vermaak der menigte.
Het is een ontzettend toonecl, maar
het volk geniet opgewonden en juicht
den keizer toe, die met welgevallen het
enthousiasme (hoort en weet dat de aan
dacht van zijn burgers weer ééns is af
geleid...
Nu sta ik hier op de plaats, waar dat
zaad der kerk zoo overvloedig is uitge
strooid op den meest vruchtbaren akker
der kerk. De arena is verdwenen. De
Frangipani, de Coionna's hebben het
geschonden, ze hebben er gebouwd, ves-
tingswerken aangelegd en ondergrond:
sdhe gangen.
Laten we er niet te erg over vallen.
Paus Alexander III vond er een wijk en
onneembare veste tegen het Cesaropapis-
rae van Frederik Barbarossa, .toen heel
Rome hem afviel onder Gibellijnscthe
invloed.
Maar om de geschonden arena staat
nog het immense bouwwerk, dat ten
eeuwige dage onfeilbaar de martelplaats
der bloedgetuigen aanwijst en daaron
der de sombere stinkende hokken, waar
ze werden samengepropt, waar ze zidh
voorbereiden tot den ontzettenden dood,
die het gebrul der hongerige dieren in
de nabije kooien hen dag en nacht weer
voor oogen riep.
Wat hebben die helden en heldinnen,
en zooveel kinderen, zij die niet ge
noemd worden en zij wier graven we
met ontroering in de Katacomben en
kerken bezoeken, voor hun geloof over
gehad Hoe beschamen ze ons
En als een heilige herinnering en een
relikwie heb ik meegenomen een paar
stukjes steen uit die martelceUen, waar
zij leden, onze eersten, onze besten.
ONDERHANDELINGEN
TE NEW-YORK.
"Londen, 25 Nov. De Wh. Vande
Vijvere, Belgisch minister van land
bouw, en Hautain, gouverneur van dö
Nationale Bank, zijn gedurende 10 da
gen te gast geweest bij den gouverneur
van de Federale Reservebank te New-
York.
Naar verluidt zouden de Belgen on
derhandelen voor een leening van hon
derd millioen dollar.
Het departement van justitie maakt
bekend, dat sedert de invoering van
'het drankverbod in de Vereenigde Sta
ten wegens overtreding daarvan,154 772
zijn veroordeeld en 7414, beschuldigd
wegens drankdelieten zijn vrijgespro
ken.
Er zijn voor een totaal van 30 000
dollars aan boete opgelegd, terwijl
12.000 jaar gevangenisstraf is opge-
De reederij der Japansohe boot «Su-
wa-Maru», aan wier boord onze vorsten
de reis van Indië naar Marseille deden,
heeft Hunne Majesteiten ter herinne
ring aan die overvaart de zilveren mar
ket van die boot aangeboden. De
schouw cn het touwwerkje van het mo
delbootje, dat 70 centimeters lang is,
zijn in goud.
Alles samen genomen beliepen do
tijdens verleden maand October inge
vorderde reChtstrceksche belastingen
(met inbegrip van de provincie- en ge-
meenteopcentiemen) 241 millioen.
Die inningen overtreffen met 41 mil
lioen diegene der vorige maand Sep
tember en overschrijden met 94 mil
lioen de invorderingen van de maand
October 1924.
DE DIENST DER MAALROOTEN
GESCHORST.
Oostende, 25 Nov., 5 u. s avonds.
Er heerscht eene geweldige tempeest
op dc gansahe kust.
De dienst der maalbooten Oostende-
Dover en terug is sedert dezen namid
dag geschorst.
Het komiteit der afgevaardigden van
het Verbond der Katholieke Kringen
en Vereenigingen Aergaderde Woens
dag voormiddag te Brussel, onder voor
zitterschap \7an Staatsminister Segers.
Aan het bureel namen verder plaats
MM. Ryckmans en Libbreöht, senators,
baron de Montpellier, volksvertegen
woordiger, Wasseige en Nerinckx, secre
tarissen.
M. Segers, na eene diepgevoelde hul
de aan de nagedachtenis van M. De
Bue, trok het besluit uit de provinciale
verkiezingen, en bestatigde, dat do so
cialisten nog immer de bovenhand hou
den. De katholieken moeten onverpoosd
werken en vooral onverdeeldheid we
ren.
M. Segers zegt verder dat de ontwer
pen betreffende het vrouwenstemredht
en de evenredige vertegenwoordiging in
de bestendige deputatie onverwijld
moeten hervoorgëbracht worden, niet
in het belang der katholieke partij,
maar uit geest van rechtvaardigheid.
M. André A'indt dat" de katholieke
partij eene nationale politiek moet vol
gen.
•MM. de Montpellier en ITousiaux
leggen nadruk op de uitbreiding der
katholieke pers; laatstgenoemde wijst
vooral op de noodzakelijkheid van den
steun aan de lokale en regionale pers.
't Is niet met kiesafficben dat men de
openbare meening bewerkt,
EEN STANDBEELD
VOOR M. WOESTE
De voorzitter kondigt aan dat het
standbeeld van M. Woeste den laats ten
Zondag van Mei 1926 zal ingehuldigd
worden te Brussel. Een comiteit zal ge
vormd worden.
Bij die gelegenheid zal het congres
der Federatie plaats hebben.
De vergadering aanhoort daarna
eene uiteenzetting van M. Iloutart OA'er
de financieele ontwerpen der regeering,
die voorbehoudingen maakt nopens de
modaliteiten der verlenging van het
voorrecht der Nationale Bank.
De redenaar is er niet voor dat de
Staat een gedeelte der belastingen af
staat aan de gemeenten. Zulks zet. hen
aan tot verkwisting.
Spreker vindt dat er nog aanzienlij
ke besparingen kunnen gedaan worden
op het budget der landsverdediging
M. Houtart heeft geen blindelings
vertrouwen in de ontwerpen der regee-
ring aan dewelke de (belasting tot basis
ligt.
Dat men goed toezie aan Avell: be
drag men den frank stabiliseert.
Er zijn menige voorwaarden onont
beerlijk om de ontwerpen der regee
ring te doen luÜken onze handelsba
lans moet in evenwicht komenhet pu
bliek moet vertrouwen hebbende uit
gevoerde kapitalen moeten terugkee-
ren, de fiskale politiek mag niet in
kwisitoriaal zijn, noch eene belemme
ring voor de spaarzucht, en het even
wicht der begrooting moet behouden
blijven.
M. Houtart is \tlh meening en gansdh
de vergadering stemt ermede in, dat
eene regeering waar de socialisten zoo
veel invloed nebben ons dat alles niet
kan waarborgen.
De regeering moet A'ooral de belan
gen van den middenstand inzien, die
zeer bedreigd worden...
De grootmeester der Italiaansdhe
vrijmetselaars heeft medegedeeld, dat
in verband met de aanneming der wet
op de geheime vereenigingen, alle vrij
metselaarsloges en vereenigingen, die
gehoorzaam zijn aan de orde van het
Groot-Oosten, ontbonden zijn.
In het Groot-Oosten van Italië zal do
vrijmetselarij blijven voortbestaan en
deze orde zal zich géheel onderwerpen
aan de bepalingen van de wet. Later
zullen wederom loges worden opgericht,
die met de nieuwe wet in overeenstem
ming zijn.
Deze vérklaring is echter den fascis
ten niet voldoende. De «Idea Naziona-
le» zegt, dat de vrijmetselaars zidh
•ledhts in schijn onderwerpen. De vrij
metselarij, die beschuldigd werd van
mede-verantwoordelijkheid voor daden
van geweld der anti-fascisten, heeft
*een recht tot spreken over haar voort
bestaan. Haar bestaan kan niet geduld
worden, in welken vorm ook, zelfs niet
in het openbaar. Het artikel besluit met
den raad, aan den heer Torrigiani, den
grootmeester der vrijmetselarij in Ita
lië. zich van dergelijke mededeelingen
te onthouden, en te zorgen, dat hij niet
te \reel over zich laat spreken.
Indien, wat de «Idea Nazionale»
zegt. letterlijk moet worden opgevat, en
inderdaad wordt inge\*oerd, dan zal
men nog een andere wet te \rerwadhten
hebben, Waarin het bestaan wordt ver
boden van welke clubs of A-ereenigirigen
ook, altijd met uitzondering natuurlijk
van die van fascistischen aard.
De Congobcot «Thysvilie» is Woens
dag morgend, ten 9 y* ure, de haven
van Antwerpen binnengeloopen met
aan boord219 ton palmnoten, 485 ton
kopal, 21 ton caoutchouc, 17 ton kof
fie, 16 ton ivoor, 338 ton katoen, 222
ton palmolie, 217 kilos goud, 24 ton
cacao, enz. Er waren 129 passagiers, 't
zij 57 van le, 54 ATan 2e en 18 \*an 3e
klas. Bij de aankomst werd een neger
aangehouden die af te rekenen beeft
met de politie van Boma.
Er is gemeld geworden c&t eene di
visie van de Belgische 'Rijntroepen, na
de ontruiming A'an Aken, in garnizoen
zou gaan te Eupen. Dit wordt door het
ministerie van landsverdediging ten
stelligste gelogenstraft. Al de divisies
zullen hun gewoon garnizoen vervoegen
BEZOEK VAN PRINS LEOPOLD
AAN DE SCHOOL DER BBOEDtEBS
VAN LEEFT® TE LLSSAMBO.
De Prins is geweest.
Sinds eergisteren was Lusambo in
feesttooi. Vlaggen aan al de huizen;
adht- eerepoorten met lof-, en welkomst
groeten, tropheeën, palmtakken, e»s.
't Waa. net als in Europa
Zijne Hoogheid de Prins zou op 30n
Juli toekomen rond een ure, ten ware...
en alhoewel Congo het land \"an 't on
voorziene is, waarlijk dien dag kwam
hij toe, met toch iets onvoorziens... een
uur te vroeg. Om kwart voor twaalf
klonk de fluit van de katoenfabriek en
verwittigde de bevolking dat de Prins
aan den overkant van den stroom San-
kui-u stond. Den auto over den stroom
steken ging zoo vlug dat wanneer de
Blanken op de aangewezen plaats aan
kwamen, er geen Prins rneer te zien
was deze was reeds Aroorbij, maar zou
binnen een half uur daar terug keeren.
Intusachcntijd was heel Lusambo ter
laats al de Europeanen en duizenden
warton.
Een auto kwam aangesnord. Stop
Is dat de Prins De negers stonden
verstomd en stilzwijgend. Reeds weken
had men hun gesproken over den zoon
van liet groote opperhoofd van «Mlelc-
jika» (België) en ze verwachtten zich
aan iets grootsch, aan galons, decoraties
en al wat maar lumu of glorie kan
geven, en zie, daar gaat de Prins in al
le eenvoud aan al de Europeanen die
ook wel een beetje verwonderd waren
hartelijk do hancl drukken en meer
dan één hoofd schudde van teleurge-
sleldheid en de tongen klakten in de
mond 't was onverstaanbaar voor een
zwart verstand.
Nu zou de Prins vertrekken per auto
wederom. Neen 1 De verstomdheid
verdween en dreunend klonk het bij de
Blanken Vive le Prince en ons
schooljongens herhaalden liet cn 't was
gemeend Vive le Prince op
Moyo Mfumu en 't ging golvend
voort en won al de zwartenMoyo
Moyo Moyo En al de tam-t'ams en
trommels sloegen en de vlaggen wuifden
en de negers drongen vooruit, altijd
dichter en dichter. Geen auto kon daar
door.
Vergezeld van den heer administra
teur, ging Prins Leopold tc voet, nauwe
lijks voortkunnend tussdhen die joelen
de, woelende, schreeuwende en dansen
de negermassa, en 'altijd maar luider:
dreunde het Moyo Mfumu, Moyo
Zoo'n vervoering hebben wij nog nooit-
bij de Zwarten gezien, maar ook de;
Prins was toch zoo goedig, zoo weinig
schrik-aanjagend, dat hij seffens 't hart
gewonnen had van heel de bevolking.
Dezen morgend 31n Juli, op klok
slag 9 ure,kwam zijn Hoogheid per auto
naar de School. Hij was vergezeld door
den heer Districtcommissari Henry, en
dezes adjunct, Mijnheer Maron.
De eene klas na de andere werd be
zocht: de kinderen ondervraagd, naar
't bord gezonden, hun een korte les ge-
geA*en door een van de zwarte onderwij
zers door ons gevormd, enz. Schrijf- en
teekenboeken werden nagezien. Monsei
gneur was (hoogst tevreden over den
schoonen uitslag door meesters en leer
lingen bekomen.
Na 't bezoeken der lagere school
voerden de leerlingen enkele zangen,
marchen en lichaamsoefeningen uit.
Netjes in 't wit gekleed, met dviekleu-
rigen gordel gesierd... of ze fier waren
ons zwarte bengels en of ze flink en ge
zwind A'oor hun Prins stapten I Deze was
zeer voldaan over die oefeningen en
drukte meermaals zijne tevredenheid
uit.
Nu volgde 't bezoek der ambacht
school: drukkerij.kleermakerij, schoen
makerij, timmerij en smis werden
beurtelings bezocht. Overal waren de
jongens aan het werk en verwekten de
belangstelling van den hoogen bezoe
ker. De tentoongestelde werken: aller
lei drukwerk, ingebonden boeken, af
gemaakte klc-eren, bottinen, schoenen,
alle soort van smidswerk, oil of do
smeden met verdubbelde kracht den
voorhamer zwaaiden nu dé Prins op
hen stond te kijken't fhelmde een
prachtige reeks meubels - alles werd
door rijn Hoogheid nagezien en bewon
derd.
Toen de bezoekers uit de timmerrij
kwamen, trof hen een schoone groep.
De Prins was zeer aangenaam verrast
en kon niet nalaten seffens zijn tevre
denheid uit te drukken.
Nu reikte de Prins aan Vader Urba-
nus en de Broeders Aifuinus en' Albert
de gouden medalie van de koninklijke
Orde A'an den Leeuw OA'er, die hun
door koninklijk beeluit van Gn Maart
was toegekend geworden en bedankte
hen voor hun diensten in de kolonie.
De leerlingen zongen nu: Sal ut ay
Brabanconne en
zeggen dat het heel
Drapeau en de
we kunnen crikel
wel was.
Om te sluiten
door de Broeders.
Averd aan den Prins
een album aangebo-
den als gedenkenis aan zijn bezoekeen
reeks van 75 foto's van school, leerlin
gen en werken, daarbij eenige zichten
uit Lusaxubo. en omstreken. Een pracht
boek van foto, druk en band. Va dor.
Mareolinus en Broeder Mansuetus ha*
len er eer van.
Intussdhentijd dromden reeds ond
460 leerlingen naar den hof om Zijn
Koninklijke Hoogheid bij zijn .ver
trekken te begroeten. Maar het «f:xe»'
staan duurde niet lang; 't vlagje wuifde
weldra boven de hoofden en do toe-',
juidhiDgen klonken hard en hartelijk;v
«Moyo, Mfumu! Vivë Ie Prince!» R.
Buiten op straat midden van de we*
melende kinderen, hield de Prins deni
Overste van het huis staan, dankte
hem voor het schoon en hartelijk ont
haal in do School, wenschte al dc Broe>
ders nogmaals geluk over den bekomen
uitslag tot loon van hun onvermoeid
weiken, dankte ze nogmaals voor al 't
goede dat ze in de kolonie deden, en
verzekerde hun dat ze mochten fie*
zijn over hun scholen.
Toen stapte Monseigneur in de auto',
liet zidi nogmaals fotografeeren en
traagzaam reed hij verder onder 't uit
bundig gejuich van de schoolbeAolking,
"t "Was tien minuten na elf ure.
De Prins is geweest! Een volksge
zinde Prins, die alhier den besten in
druk cn ware tevredenheid verwekt
lieeft. God beware hem!
N. B. Den 'Zondag daarop was dö
Prins in de Hoogmis aanwezig cn
■stichtte iedereen door zijn eerbiedige
houding: rechtstaan, zitten knielen',^
zijn kruisteeken; velen mogen er eon,
voorbeeld aan nomen.
Den Maandag morgend vertrok onaö
geliefde Prins Ieopold naai' Kabinda,
een laatste maal gegroet door de sold«Kj
ten en. al (Europeanen,
