Ons Hooger
Onderwijs
Donderdag
Dec. 1925
Eene toespraak van
den Paus
Terugkeer van da
Gertrude
De Gouden Roos
Internationale Tentoon
stelling te Antwerpen in
1950
's Lands middelen
voor 1926
Frankrijk
Ministerie van Spsrwegen
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst.
XXXI» JAARGANG NUMMER 283
Telefoon 114. 33£1 g;lo1StcL 1 3 Gentiemoji Wekelijks 0,15 Uitgever J. Van Nuffel-De Gonclt
•i
H. Lazariuz
Zon op 7,41. onder3,53
Eerste Kwart, dsn 22
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Max laan-, "33, te Brussel. Rue de Richelieu, Prijs.
reams Buildings, 6, Lcn dres L'. C. 4.
Nu de interpellatie De Saegher-
Ilymans geëindigd is, na een spie
gelgevecht, waarbij als slot de
dagorde die «acte neemt van de
.verklaringen van den Minister
van 'Wetenschap en Kunst» aan
genomen werd.
Nu nemen de parlementaire
wateren weer hunne vroegere
kalmte terug, totdat een nieuwe
steen ze in beroering zal brengen,
Voor deügene, die zich boven
het parlementaire romp-slomp-
leven verheft, is het duidelijk, dat
de interpellatie veel verder gedra
gen heeft dan de kwestie der
iHuysmans-bënoejm'mgen
Zij 'heeft de deur op een kier
gezet naar toestanden, die het pu
bliek wel vermoedde, maar niet
zoo juist kende als thans. En die
deur wordt hoe langer hoe meer
opengedrukt. Men vraagt licht en
ludht in de Staatsuniversiteiten,
speciaal in die van Gent.
In alle dagbladen z^jri artikels
verschenen over de kwestie der
wettelijkheid, der onderwijstaal
en van den achteruitgang van ons
hooger onderwijs. Laten wij in
dit artikel een woordje zeggen
over de methodes of leerwijzen, in
onze tempels van wetenschap ge
bezigd.
Dit alles niet niet een «loei van
beknibbëlinlg of afbraak, maai'
mot een doel van verbetering en
opbouw.
s m
Een leerstoel aan onze univer
siteiten is waard wat degene
waard is, die hem bekleedt. Aan
gezien nu onze hoogleeraars door
gaans gerecruteerd worden uit het
middelbaar onderwijs, waar heel
andere methodes vereischt wor
den dan aan de hoogeschoöl, komt
bet veel te vaak voor, dat deze
eenvoudig als een soort van ver
lengstuk beschouwd wordt van
de hujnaniterten.
Die opvatting is verkeerd. Zij
ia de oorzaak dat ons Iiooger on
derwijs niet de vlucht kan nemen,
die 'het zou moeten nemen. Dit is
vrtoral het geval in de faculteiten,
"•vaar theorie de overwegende
plaats inneemt. Want, waar voor
al naar praktijk gevraagd wordt,
gelijk bij geneedheeren, apothe
kers, ingenieurs, e.a. daar staan
wij op eene boogie, die met het
buitenland kan wedijveren.
Maar in de andere faculteiten
kan men zich niet ontdoen van de
hebbelijkheid van het geheugen
de plaats doen in te nemen van
het verstand. Die maar goed ont
houden kan.... zeggen de .studen
ten... en daar zit juist de mehode-
fout-
En moest in ons hooger onder
wijs bij de academische examens
de hoofdzaak gelegd worden op
het begrijpen, veel meer dan op
bet kennen., Men zou van den
student een klaar inzicht moeten
eisclien in de methodiek van eene
bepaalde wetenschap, en de eigen
lijke feitenkennis wat meer op
den achtergrond stellen, Dit is ge
heugenvulsel, niet meer, en dat
kan men ook buiten de Universi
teit opdoen.
De werkelijke Wetenschappe
lijke studie aan de hoogesdhool
bestaat niet in het opeenhoöpen
van stof in het merischelijk geheu
gen. maar in het verwerken en
het heheerschen van die stof door
het verstand.
Zulke verkeerde methoden dra
gen liet hunne bij om ons hooger
onderwijs te vulgariseeren, ter
wijl het eene «elite» zoude moe
ten vormen.
Wij 'hebben veel te veel profes
sors en veel te veel studenten, De
Universiteit van Amsterdam telt
Do Paus heeft tri- gelegenheid der be
noemingen van Kardinalen en nieuwe
Bisschoppen in hei; geheim Konsi'storie
eene sdhoone toespraak gehouden, waar-
totaal voor hare vier faculteiten iu hij zijne groote vreugde uitdrukt
i T.. «ver 'het heerlijk.-; schouwspel van het
16 hoogleeraren en 2 lectoren. In Uei!ig j vJail ao misdetentoonstel-
onze Staatsuniversiteiten zijd er]jng ell vail liet eeuwfeest van het con-
twee tot driemaal zooveel. In Ne-cilie van N'icea.
De II. Vader heeft met vreugde ge-
derland, waar als 't noodig is ook
een vreemde docent
wordt, is men streng bij de toela
ting van bu'itenlandsdhe studen
ten. Daar zitten er geen 4 of 500
aan iedere Staatsuniversiteit, ge
lijk bij ons, waar zij op den hoop
toe nog zonder gehomologeerde
middelbare studiën aan de exa
mens worden toegelaten ent daar
enboven nog Belgische studie;
beurzen cf vrijstelling van beta
ling ontvangen.
Dat zijn toestanden die niet diensten drukken wij onze groote dank,
langer meer zouden mogen duren.baarheid uit en wij strekken die dank-
En als de Minister daar eens metbaarheid ook uit. over alles wat in deze
i -li; i tijden ten gunste der Kei']: en van den
een ruwen bezem wilde doorgaan, G;dgdien8t°werd gedaan.
zouden wij hem goeakeuren. ]>e geloovigen van al de werelddee-
Want als 't van den goeden wil len "hebben met eigen oogen kunnen
van de faculteiten zal afhangen,
koant er niets van terecht.
Al die half-gevormlde vreemde
lingen, al dat
ben-personeel,
hi io'f^Dinld wezen op de grcotschc blijken van ge-
- - loof, welke de duizenden en nog dui
zenden pelgrims uit alle wereiddeelen
ta Rome hebben gegeven.
De openbare diensten, voegde de
Paus erbij, zijn met orde en stiptheid
vervuld geworden, zelfs op de dagen
waarop een misdadige aanslag ontdekt
is geworden, waarvan de gedachte al
leen ons nog bedroeft, zooals wij ons
verheugd Qidbben en God bedankt heb
ben, omdat dit opzet verijdeld is ge
worden op een oogenblik dat heel de
wereld zijne pelgrims naar Romo
tuurde. Voor de hulp der openbare
zien dat de toestand van (liet opperhoofd
der Katholieke Kerk niet past bij het
opperste gezag, waarmede 'hij bekleed
in eene universeele en volmaakte
overvloedig docen-1 maatschappij, zooals de Kerk is door
dat in dit allee
vooral een «baantje» ziet, vormen
even zooveel impedimenta voor
hare goddelijke instelling.
Indien de pelgrims vrijelijk kon
den gaan en keeren, hebben zij toch
opgemerkt dat zij de stedehouder van
den wezenlijken vooruitgang van Christus niet kunnen naderen, dan
de wetenschap. I door den drempel te overschrijden, wei-
Neen, laten wij het eerlijk be-j ke de Paus zelf niet mag overschrijden,
kennen amicus Plato, ïnagis
zoolang de huidige toestand blijft be
nmica Veritas aons hooger on
derwijs staat niet hoog genoeg.
Wilt gij eene getuigenis van gis
ter? Prof. Wülmotte van de Hoo?
ge school van Luik is op confe
rentie-reis naar Zweden, waar
staan
De H. Vader sprak" ook over het Ju
belfeest van het Institut Catiholique te
Parijs. Het scLijrd, zogde hij, dat ria
eO jaren Lekenschool de stem van God
aan onze eerwaarde broeders in het epis
copaat, aan hunne heldhaftige pries-
tors. en aan hunne dappere geloovigen
hij de Universiteiten 'van UpsaÜ beeft willen zeggen dat, onder de door
en Lund bezocht. Hij schrijft(^e leékenwetten verwoeste arbeidskrin-
over die universiteiten met lof een ^en' 'If school en het onderwijs juist
tiA7f» 711ll woonn rltl.— r,UK/-\U
paar artikels in de «Independen
ce Beige
In het laatste (11 December)
zegt hij, dat zijne ondervindinlg
hem heeft toegelaten vergelijkin
gen te maken in zake hooger on
derwijs, «maar dat zulke verge
lijking eerder vernederend zou
zijn voor onze eigenliefde;.»
De politieke bedoeling van de
onderhavige interpellatie moge nu
zijn wat ze wilbuiten de politiek,
en hooger dan 'de politick nog,
staat de zorg voor ons hooger on
derwijs. En deze brengt mede,
dat de verantwoordelijke minister
den tegenstand breke van al dege
nen, die, uit oudé-slentergeest, uit
vooringenomenheid, de zaken
willen laten gelijk ze zijn.
Integendeel er moet, in bet be
lang van de hoogere toekomst van
bet land, verandering komeü
OVER JAPAN EN AUSTRALIË
De Belgische stoomboot «Gertrude»
die thans te Vancouver ligt. cn over
dewelke men gedurende maanden in
ongerustheid verkeerde, zal een dezer
dagen de terugreis naar Antwerpen
aanvatten. De geruchten, als zou de
boot te Vancouver verkocht worden,
zijn van allen grond ontbloot.
De Gertrude zal eerst naar Japan
varen, van da'ar naar een der eilanden.,
om daar coprah tc laden, dan Australië
aandoen en ten slotte terug te Antwer
pen verwacht mogen worden.
Het is dus nog een greote reis, 'die
drie maanden zal duren.
De laatste hand wordt aan de herstel
lingen geslagen opdat het sdhip in pui
ke voorwaarden de reis zou kunnen
aanvangen.
Een paar matrozen, wien 'de nieuwe
tocht misschien niofc bevalt, hebben hot
schip verlaten. 'Men denkt dat zij de
serteerden. De overige manschappen
lijden wat aan heimwee, maar het voor
uitzicht der terugreis montert hen op.
deze zijn, waarin de katholieke werking
tot groote ontplooiing kan komen en
dat daar allo krachten moeten samen
werken tot de verdediging van de op
perste belangen van den Godsdienst,
van de Familie eii van het Vaderland».
De Paus zegde verder, te betreuren,
dat in de wetten; onlangs door de Ita-
liaansdhe Kamer aangenomen, betref
fende liet syndikalism, men de per
soonlijke en partikuliere rechten heeft
opgeofferd.
Hij maakte ook met droefheid gewag
van den scheidingsstatus in Chili en
den toestand der Katholieke Kerk' in
Mcxiko en zinspeelde op de wolken, die
over de verhouding van Argentinië,
To'heko-Slowakië en Joegc-Slavrc han
gen, waarinj hij opmerkte, dat hij als
rader van alle geloovigen in elk dier
landen, slechts de eer van God en de
heilige rechten der Katholieke Kerk
deed voorstaan en verdedigen.
De H. Vader sprak zijn vreugde uït
over het sluiten der konkordaten mef
Beieren en Polen, die tastbare vruch
ten zullen afwerpen.
Vervolgens kondigde 'de H. Vader
7001* het volgend jaar de uitbreiding
van het jubilé voor de hcele wereld aan
ter gelegenheid van het eeuwfeest van
den H. Franc iscus van Assisië, dat met
groote plechtigheid zal -worden gevierd
8. Wat betreft de titels aan toonder
het bedrag van het zegelrecht voorge
steld door artikelen 11 en 12 op de
aandeelen cn obligatien van yennoot
schappen te verdubbelen.
4. Wat betreft de genots- of divu
deitd-aandeelen, de reserveaandeel en
en, in 't algemeen, de titels- of winst-
aandeelen die geen deel van het maat
schappelijk kapitaal vertegenwoordi
gen, het (bedrag van 1 p. d. op do
beursverrichtingen voorgesteld door
artikel 41, te verdubbelen, t.t. z. op 2
p. d. te brengen;
•5. Een evenredig recht te vestigen
cp de vereffening der verhandelingen
op termijn van openbare fondsen;
6. Het percent van het zegelrecht,
dat artikel 48 voorstelt, op 2 t.h. vast
te stellen voor de buitenlandscho waar
den, op 3 t. h. tc brengen;
7. Een jaarlijkscho taks van 25 cen
tiem p. d. tc vestigen op de openbare
fondsen aangenomen ter noteering
van een 'der handelsbeurzen van het
Rijk;
8. Het faktuui zegel van 1 t. h. op
al de fakturen of kwijtsehrifteri van
sommen betaald als inlassahing^prijs
van aankondigingen in dagbladen,
tijdschriften, enz. toepasselijk te ma
ken;
9. De 'opbrengst 'der aanplakkings
laks te vermeerderen door (herziening
der wetgeving erop betrekking heb
ben;
10. Met 2 'deeiemen te verhoogcri de
evenredige registratie-overschrijving
en insehrijvingsredhten welke artikel
113 van het ontwerp voorstelt met 1
deciem te verhocgen
11. Het bedrag van het registratie
recht op afstand van handelszaken, dat
artikel 119 voorstelt op 5 tjh. vast te
stellen, op 6 t.h. te brengen.
Dinsdag aanstaande, 22 (December,
len 11 ure 's morgends, zal in het Pa
leis ran Brussel plechtiglijk de over-
liandiging van de Gouden Roos
nan Koningin Elisabeth plaats hebben
Het is 'Z. Exe. Mgr Mieara, pauselijk
Nimeius, die de Gouden Roos zal over
handigen. Z. Em. Kardinaal Mercier
zal de plechtigheid bijwonen.
D,e nieuwe inkomsten ten bedrage
van 80 millioeu frank, zal de regee
ring, naar de (heer Janssen, in zijn ver
klaring van de amendementen op do
wetsontwerpen tot wijziging van clo
wetten op de registratie-, zegel- en an
dere rechten, en van de wetgeving iij
zake recktslreeksche belastingen en
daarmee gelijkgestelde taxes vinden
in:
1. Een verhooging van 8 frank van
het bedrag van 7 frank per 1000, voor
gesteld door artikel 7 van het ontwerp
van 12 November 1926, (betreffende do
abonnementslaxc op de verzekerings
polissen
2. Het regelrecht op de bankbriefjes
aan toonder, v/aarvan spraak in artikel
9 van het ontwerp, met 2 deeiemen to
verb oogen, in plaats van één;
Het voorloopig uitvoerend eomiteit
der tentoonstelling in 1930 vergaderde
Maandag namiddag ten stadhuize, on
der het voorzitterschap van M. Alfr.
Martougin.
Men sprak vooreerst over den titel
dien men aan de maatschappij der ten
toonstelling zal geven en besloot haar
als volgt te noemen Internationale
Tentoonstelling van 1930, met eene
toelichting die de vertegenwoordigde
vakken vermeldt, namelijk transport
bedrijf. koloniale handel on retrospec
tieve afdeeling van Vlaamse he kunst.
De maatschappij zal den 17 Januari
wettig gesticht worden en inschrijvin
gen op het kapitaal zullen dus tot 10
Januari aangenomen worden. Men
hoopt dat (het kapitaal van 15 miljoen
frank gansoh onderschreven zal zijn,
want uit alle kringen der bevolking
stroomen de inschrijvingen toe.
Met do inrichters der "tentoonstelling
te Brussel is men in de beste verstand
houding, zoodat van dien kant niets to
vreezen is.
Intusschen blijven Luiks die kringen
actie voeren voor eene tentoonstelling
.te Luik. Wanneer zal de regeering in
deze zaak stelling nemen.
GEEN TENTOONSTELLING
Dc Soir deelde Dinsdag middag
do volgende nota moe r:
In tegenwoordigheid der eischen
van de groote Belgische steden, die
allen, naar aanleiding van het eeuw-
feest onzer onafhankelijkheid eene
tentoonstelling aan hunne deur wil-
len, is het waarschijnlijk dat de re-
geering besluiten zal, dat er in Belgie
in 1930 in 't gefheePgeen tentoon-
stelling zal gehouden worden.
De regeoring zou van oordeel zijd
dat op eene uitgestrektheid van 28
duizend vierk. kilom., dan wanneer
de sleden ten hoogste rijp een of twee
wen express van elkander verwij
derd liggen, het' niet mogelijk is al-
dus eene wereldtentoonstelling in te
richten, zonder haren aard of haar
succes te gchaden.
EEN HEFTIGE VELDTOCHT DER
OPPOSITIE TEGEN D'E MONO
POLIES.
De oppositie verdubbelt haar veld
tocht voor do overdracht van enkele
monopolies, in de eerste plaats van het
tabaksmonopolie, aan het particulier
bedrijf.
Het is niet te ontkennen, dat deze
gedachte veld wint. daar het zeer aan
trekkelijk klinkt, dat alleen door de
overdracht van het tabaksmonopolie
elke belastingverhooging onnoodig
gemaakt wordt. Het is teekenend, dat
twee groote bladen, de «Petit Parisien»
cn het «Journal» belangwekkende ar*
tikelcn aan dit ontwerp wijden.
In het eerste blad is het de senator
Lazare Weilier, die verhaalt, hoe hij,
na het probleem met Amerikaanseho
specialisten bestudeerd te hebben, acht<
tien maanden geleden aan minktej Clé-
mentel een voorontwerp! liad aangebo
den, dat indien bet aanvaard geweest
ware, den staat onmiddelijk een kapi
taal van 20 miljard bezorgd nou heb
ben, terwijl de fiscus een deel van de
winst behouden zou hebben, die jaar
lijks het dubbele van de tegenwoordige
opbrengst had kunnen bedragen.
Op het oogenblik trekt de staat nau
welijks twee miljard uit zijn tabaksmo
nopolie terwijl de tabak in Engeland,
bij een gelijk verbruik, jaarlijks meer
dan zeven miljaid frank opbrengt.
DE ENGELBOHE PERS OVER
DEN FRANK.
Volgens 'de Evening News zou
de waardevermindering van den Fran-
schen frank voortvloeien uit liet feit
dat vreemde waarden door Fransche
nijveraars. die slechts wensohen hun
rijkdommen te beschermen, aange
kocht worden.
M. LOUCHEUR GEEFT ZIJN
ONTSLAG.
M. Loucheur, minister van financen,
heeft gezien de moeilijkheden welke
hij ontmoette, zijn ontslag gegeven.
IN DE EViENTALUGE OOMMLSSIE
VAN Ah P. T. T. Z.
De sub-Oom missiën van IJzorenwe-
gen en van de Eventallige Commissie
Vergaderden Maandag avond, onder
voorzitterschap van Minister Anseele,
in het Kalbinet van dezen laatsten. Het
ging er om in het beheer van Spoorwe
gen de noodige besparingen te vinden
om aan het werkliedcnpersoneel, zonder
nieuwe uitgave, een verlof van C dagen
te kunnen verlc-enen. Volgons het be
heer zal de hervorming eene uitgave
van 10 miljoen veroorzaken. De te Ver-
wezenlijke besparingen moeten dus de
ze uitgave vergoeden.
De opzoekingen door het Hooger Be
heer en door de Eventallige Commissie
gedaan laten, op dit oogenblik, toe ta
zeggen dat deze besparing grootendeels
van 1 Januari af kan verwezenlijkt
worden.
De (besprekingen die, op de verschil-
lige vergaderingen der sub-Commissie
en der Eventallige Commissie, inzon
derheid op deze van Maandag avond
plaats 'hadden, hebben bewezen dat do
verbeteringen, die gaan toegebracht
worden aan de inrichting van het werk,
aan hot gereedschap, aan de voorraden,
enz. zullen toelaten de werk opbrengst
van het personeel zoodanig te vorm eede
den dat de hervoiming geencrlei nieuwe
uitgave zal veroorzaaken. Daar het be
heer de verbintenis lieefl aangegaan do
Vooi'tbrengstmiddelen ie verm eerderen -
hebben de afgevaardigden der Svndi-
katen verklaard dat zij, gezien derge
lijke goedwilligheid van het beheer,
instaan voor den goeden wil van het
personeel. De wederaanpassing der nor
male werkregels zul geleidelijk gebeu
ren met de vaststelling der uitslagen
die uit deze verbetering gaan voort
spruiten.
Daar alzoo al de voorwaarden ver
vuld zijn om her jaarlijks betaald ver
lof van 6 dagen aan de werklieden van
den IJzerenweg te verleencn, en dat
men anderzijds zeker is dat het werk-
iedcn-personeel. »au P.'T.T.iZ. en iKlec-
triciteildie nog geen jaarlijks betaald
verlof van G dagen genieten, het (kun
nen bekomen, zonder dat de belang
hebbende bcheeren 'nieuwe uitgaven
moeten doen,mag het Departement van
Spoorwegen, Zeewezen, Posterijen on
Telegrafen aankondigen dat het werk-
üedenpersoneel van 1 Januari eerstko
mend af op een betaald jaailijk.-: verlof
van G dagen recht heeft.
